Katalog

27 MART 1883 EKONOMİ SORÜ Sayın Gençer; kurncn ve yönetlcl olarak başında bulundugunuz, blnlerce ortaklı bir klmya sanayli kuruluşu olan IŞKUR'un blr sUredir ciddi sorunlan olduğunu duyuyordıık. Gelecek bafta yapıiacak Genel Kurul Cündemlnde şirkctin tasfiyesiyle i'.gill bir ruaddenin de yer aldığını öğrcnince konuyu sizînle konuşmak istedik. önce tasfiye kararıyla llgili bir tnaddenin Genel Kurui giindeKiinde neden ycr aldığını açıklar mısıniz? GENÇEB Efendim b!z ÎŞKUR olarak ortakiarırnıza dokuz yıldır blr kuruş temettü veremedlk, buna karşıhk. hep sermaye artırmalarını İstedik. Onlar da sabırla ve lnançla bugüne kadar beklediler. Ama artık sermaye artıracak gücümüz ve sermaye artırar'ak blr noktaya gelmek lmkâmmız kalmadı, ortaklanmıza söyleyecek lafımız kalmadı. Amirtisman yüklerimlz bizi yok edecek duruma geldi. Bugüne kadar beklediğimiz önlemler de ahnmadığı İçin Cumhuriyot 9 Recep Gencer kimdir? 1932de doğdu. Ankaro Kimya Enstitüsu'nü bitirdi. 15 yıl kadar Bttbanh Genel Müdürlüğu'nde çeşitli görevlerde bulunduktan sonra özel sektöre geçti Bir türe îstanhul Porselen Sanayil ve Emayetaş'ta çalışan Gençer daha sonra 8 bin ortakli halka açık BAĞFAŞ ve İŞKUil girketlerinl kur~ du. 10 yMan hcri de bu şirketin Yöne.tim Kuruhı Brş'kanhfh gOrevtni sürdürüyor. Becep Gençer (solda) Osman Ulagay'm sorularım yamtlıyor, Ben daha 1960'Iarda Türkiye'de ilk plan çalışmaları yapılırken bir devlet memuru olarak çokortaklı bir şirket projesini kafama koymuştum. Bandırma'h ağaları köylülcri topladım, onları ikna edip şirkete katılmalarım sağladim.Önce BAĞFAŞ'ı, sonra ÎŞKUR'u böyle kurduk. Genel Kurul gündemimize bir madde koyduk ve gereklrse şlrketln tasfiye kararı almasını istedik. SORÜ Sayın Gcnçer, ben komıyla il^ilenip bazı doltüıtıanlan Inceleyince İŞKI'R'un diğer çok ortaklı şirketlerden oldukca farkh ösîeliikler f?östercn bir yapıda olüuftfinu. tenıcl sanayi alanmda çalısan bir çok ortaklı şirket olarak dikkati çektiginl ^ördiiro. Şimdi siz bizc knruluş aşamasından bu yana İŞKUR'ım serüvenini Özetler misiniz? GEXÇER Ben ashnda daha 1960'larda, Türkiye'de ilk planlama çahşmaları yapılırken blr devlet memuru olarak böyle bir projeyl kafama koymuştum, gübre gibi, gübre haramaddesi gibl altyapı sanayilerlne girmeyi dügünmüşt'Jm. Daha sonra devletten beşon kat fazla maaşla özel sektöre geçtlm. Fakat baktım kl, ben onlara da, yani büyük kapital sahiplerlne de yaranamayacağım, ka Jacques Delors (Fransa MaUye Bakans) Fransa'nm durutnu Rözönüne alıranazsa Gcrhnrd Stoltenberg (F. Almanya Maliye Bakanı) Avrupa Pnra Sistemi'ne itib..nnı veniden kaıran'Jırdık. Ulagay sordu Gençer yanıtladı Avrupa Para Sîstemi yenideıı ayarlandı Avnıpa Para Sistemi'ndekı ayarlama, öncesi ve soarasıy Ja hai'trann en önemli olayıy ciı. Ayariama önnenmde Avrupa Pnra Sistetni'rıin sonmları bir kez c'.nha açığa çıknrken, sonrasmda Fransa'da hükflmet defişiklrği gündama geidî. Son yıllarda bir türltl dengeye kavnşamayan Avnrp.ı Para Sistömi (F.MS). 1 P H3 yıhyla birlikte yeniden çalkaianmaya başlamıştı. öteden beri s'stemin Kiiçlü parası mark daha da güçlenıneye başlanıış ve başta JtYan sız Irarigi Oimak üzere diğer bazı ülke paraları karşısıııda her geçün gün yeni reküilar kırar olmu>Lu. Sistuınin soıı sarsıntısını gidermck için üer yol denendi. Merkej Bankalan üö via piyasalanna yogıın mUdahalelerde bulunuular, başta F. Aimanya olmak Uzcre f'üoül para sah;bi Ulkeler faiz oraniannı düşüriSp yatırımlann güçsüz paralara icaç masını saşilamaya çalıştılnr' Bu arada, şimdiye nadar hiç rastianmayan yöntemlor de gcliştiviîdi. Fransız Merkez Bankası yılda yüzde 1000 oranına ıjBjooek günlük faiz u.vRiılamasına başladı. Bu yöntümle, Merkez Bankası rezervlerine dokunmadan, frangı çekici kıhnayı dsnedi. Aına hiçbir şey para et medi. Çunkü, EMS içindeki sarsıntı UJkeler arasmdaki yapısnl soruıılardan kayr.akIanıyordu. Bunlar gideriimeden döviz kurlarına yapıiacak müdahalelerio sorun çözülemiyordu. Speküiasyomaı da yoğıuüaşınca, EMS'in ayarlama yapıimaksızııı belinl dcğ mltamayacağı anlaşıldı. 3 gün süren sert tartışmalar sonrasmda tariiClan biı ölçüde uzlaştıran bir ayariama yapıidı. Markın değsrı yüzde 5.5 artınidı, frank yiur de 2.5 devalüe ediidi. Ayarlama sonrasmda Pran sa'da dananm kuyruğu koptu. Yerel seçimlerde güç kay b:na uğrayan ve bunun nedenlerini sorgulamaya başlayan sosyalistlere son darbeyl deval.iasyon vurdu. Hilkümet ıstifa etti ve oiuşturu lan yeni hiikümet yeni ekonomik örüeınleri açıkladı. Öte yandan, EMS ıçındekl ayariarna sonrasmda dolarm onoe biraz değer kazandığı ama Iıafta sonuna doğru düşmeye başladığı gözlen di. Dülann düşüşü dr./ıa çok ABD'dekl (faiz oranlanrun Rerilemesirıden kaynaklandı. Dolar hattayı 2.41 mark, 7.23 Fransıa frangı, 2.06 tsviçre frangı ve 238 yen değerlerin den kap.ırlı. Sterlin de 1.45 dolara diişerek yeni bir alt rekora indl. Biz bazı büyük Iıoldinglcr gibi şu alana da girelim bu alana da girclim demedik. Memlekctin ihtiyacı olan bir konuda birbirini tamamlayan altyapı sanayileri kurmayı ve bunu da halkın sermaycsi.yic yapmayı amaçîadık. famdaki pro.ieleıîn gerçekleşmesi İçin halka p.çık şirket kurma fikrini benimsedim. önce bir gübre projesi icin çalıştım. fizlbiliteyl yaptım, uygun yer olarak Bandırnıa' Xrt seçtim. Ondan sonra Bandırma Ticaret Oci.isı'nda ağalan, köylüleri topladım. onları ikna edip 250'şer bin lira vererek şirkete katılmalarım snSladım.. SORU Bu kaç yılında oluyor Sayın Gençer? GEN'CKR Bu 1970 yılmda. Ondan sonra iki buçuk yılda tesisi bitirdik, 1973'te üretime peçtik ve ortaklara % 7 temettü dağıttık. 1974 yılında komple çalıçtık ve % 40 temettü verdlk ki, o zaman bankalar % 9 veriyordu. SORU îîuraya kadar söz eHi£îniz Uurulıış BAGFAŞ degil mi? GKNÇER Evet halen Türklye'nln en büyük kuruluşlin arasında sırayı alan aikemirtn en büyük gübre tireticilerinden BAĞFAŞ. ÎŞKUR'u entegre sanayi anlayışı te ıçın y BAĞP'AŞ % 10 ve Vakıflar Bankası % 10 ortak oldu. Projemiz en yeni teknolojiye uygun olduğu İçin çok beğenlldi. Fransa'dan üorace garnntisiyle, ynnl resml devlet garantisiyle 81.5 milyon fıanklılc d;ş kredl aidık. Ayrıca A!man Lurgi lisansıyla tesisi kurmayı ilstlenen Polonya"dan da 10 milyon ıloıar sldık. Bunlar tabli kur garantisi. urun vadeli, düşük fp.isll krccli. O zamankl parayla takriber: 3!'ö müyon lira borç yaptık. Bu borcumuz % 78 faizle on yıl sonra 630 müyon lira olaciktı. SORU Bu borç bııiiiin ne kadar oldu Sayın Gençer? GENÇER Bu borç bugün 5.5 rnüyar lirayı buldu. Kaîzdaha önce blze satış yapan uluslararası kartel fiyatmt bîr drn 80 dolara düşürdi». Daiıa sonra biz fiyatı 07 dolara ka dar düşürdük, bu kez karsımızdakl kartel blzl vurmak İçin fiyatı 50 dolarm da altına İndirdi. Böyle olunca bizim yurt Jç'ndekl alıcılanrnız da bizo dnnüp «bakın onların fiyatı so dolar», demeye bnsladılar. Du açıdan tla zor durumda kalmnya başladık. Benim ham ma.Mera dışardan geliyor. dolar 16 lirayken aidığım dış borç dolar 20 Hraya gelince büyük rakamlara çıkmış, alıcım ohııı kuruluşiar. kl'kamıı kuruluşlan çoğunîukta, fiyatm kartelin üstünda diyor. Ben küçük sermayeleri bir araya getirip büyük bir lşe kal kışmışım. teknolojim en iylsi, yönetimim lyi, ama kendl dişımda gelişen şartlar yüzünden tasfiyenin eşigine gell yorum. Bu bence Türkiye açısmdan, Tiirk ekonomiuinin g» loccgi açısmdan düşündürücü bir olaydır. SORU Böyle bir jririşime farkh ını bakılma!ıydı sizce? y.i da şöyle sorayım: Neden farkh bakılmalıj'dı?.. (iENÇER Şimdi bakın. birkaç yönden biz'.m girişimlmizin farklı blr yanı, farkh bir öneml vnr. Bir kere konumuz gübre ve onun ham maddest. Herkes biliyor kl Türkiye' nin gübre lhtiyacı hızla artacnk. Yalnızca ITarran ovası devreye glrlnce Türkiye'nin gübre lh.tiyacı belkl 3 milyon. Avnıpa Para Sistnmi' ndeki ayarlama, ılgilı ülkeler yamncia ÇJÜ tiegişik bir yerden de ses ge tirdi. Türk Hükürneti, ayarlamanın hemen ardıntian sessizco Tiirk lirası' nırı değerirıi marka ve iloiara karşı önernli ölçüde düşürdii. Yetkililerin bunun oıagan bir ayariama oîduğunu belirımelorine raguKin, dolarm bir güade 7 iira birden yükseltilmesi, «mini devaiü asyuu» yorumlannı hakü çıkarıyor. GüJilül: kıu ayarlamasının başlamasıyla birlikte iîizu blr düşiiş egillmiHo Kiren rüris lirası' nın bu dusuşü 1883 yıiıy la bıriikte yuvnşlama gös termişti. Üç aylık yavaşUı man.n bedelınin bir gc cede çıkanünası bazı soru ışareLlerinj gündsme gettrdı Acaba, iıukUmet üranuı değer kaybmciakJ yavuşlamanın ihracatı oiumsuz elkitediğı sonucuna mı varmıştıî EŞer bttyleyse. maliyet enfiasyonu ve kur farkı çıknıazı ikinci piana alınıp ihracat avtışı ön plana mı çıkammıştı? Lira bundan oöyle gene hızlı bir düşüş içine mt Rirecekti?. Bu ve b>;nzerl sorulann yanıtı liranın önümüzdeki günlerdeki galiçimiyle açığa Türki/e'de e t!and< i ' lî)74 yıîında yurtdısı kaynaklara kur garantisiy le ,*?85 milyon iira borçlandık. Bu borç yüzdc 78 faizle 10 yu sonra fi80 milyon lira olacaklî. Ama kur garantisi kalkmca dolarm siirckü yliksebnesi bnrcumuzu bugün 6.5 milyar liraya cikarttı. •i yıl sonra 1213 miîyar olacak. Buna dayanrnanm ijTikfım vok. leri de kaîrırsnnız 6 5 milyar. Dört yıl sonra 1213 miîyara çıkacak. Böyle bir borca dayanma imkânı yok tabli. SORU Pefci bu rakam nasıl bn kadar bflyfldü? GJ:\ÇFR Şimdi biz lşe koyıılduk, işin tam pöbeğindeyken 16 îiralık dnl.nr 26 lira oldu. Türkive'de İlk dofa rüçhanlı tahvil çıkarttık ve 200 milyon llralık tr.hvili de haîka satınca, bu tahvil ortaklanyla beraber lŞKUR'un ortak sayısı 8 blni buldu. Aradan beşaltı ay geçtl. bu defa dolar 46 lira oldu. Biz sermayoyi 400 milyona çîkarttık. Tab'.l küçük ortaî:lardan katTlamayanlar oldu, mecburen BAĞFAŞ'ın payını %25'e, Vakıflar Bankası'nın payını %25'e çıkartrnalc gerekti. Ayrıca DESÎYAB'a başvurup 150 milyon lira aldık ve 200 milyon llrahk bir parti tahvil daha çıkartıp Kastelli'ye sattık. Işte bu şartlarda 197fi'da baş ladıgımız tesisi ]9S0'de bltirdik ve ilk yıl 430 bin ton asit sülfürik ürettik. Ama kur garantitl knlktıgı lç!n borcumuz sürekll btlyüyor ve bütün sermaye artırımlarına rağmen bu borcun altmrlan kalkmak imkânsız hale Eeliyordu. SORU üurada şımu sormak fstiyonım Sayın Gençer: tŞKUR'ıın ürettigl gübre ham maddesi daha önce ithal ml ediliyordu? UENÇEK Simdl biz tlretime geçmeden tfnceki yıl Türkiye tcnu 105 dclardan tnm 350 bin ton sülfürik asit ithal ptmişt!. VAz 500 bin tonluk sülfürik ar.lt teslsl kurduk ve fiyntı da 85 dolara düşürdök. Bizden bu rekabetl görünce Biz üretime geçmeden önce Türkiye 105 dolardan 350 bin ton süli'ürik asit ithfl ediyordu. Biz 500 bin tonluk tesis kurduk ve fiyatı 85 doîara düşürdük. Uluslararası kartel bunu ?jörünce fiyatını 80 dolara indirdi. Biz yeniden 67 dolara düşürünce kartel 50 dolara indirdi. Bizim alıcılanmız da kartelden almayı sürdürünce zor durumda kaîdık. Içinde BAĞFAŞ'ı tamamlayacak, ona hammadde, yanl sülfürik asit ve fosforlk asit üretecek blr proje olarak düşündük. Bakın burada biz bazı büyük holdingler gibi şu alana da girelim bu alana da glrelim demedik. Memleketln acil ihtljacı olan blr konuda birbirini tamamlaynn altyapı sanayileri kurmayı ve bunu da halkın, çok sayıda küçük ortağın sermayesiyle j'apmayı amaçîadık. Bununia halkın küçük sermayesinin büyük içleri de başarabUeceğinl kanıtlamak istedik. Ama şartlar. bizim dışımızdakl şartlar deŞlşince maalesef bugünkü noktaya gelincli. SORU Ne gibl hesapta olmayan sorunlar çıktı? GENOER Şimdi biz 1974'de İÇKÜR'U BAĞFAŞ gibl halka açtık, 100 milyon serrm<yenin % 80'lnl halka sattık.. Ortaklanıtuza 9 yıldır bir kuruş temettü veremiyoruz. Buna karşıhk ortakbnmızılan hcp sermaye artırmalarını istedik. Ama artık kirnsenin dayanma f^ücü kalmadı. ton birden artacak. Bir gübre ham maddesl teslsl kurmak bıiRün en az üçdört yıl ahr. Bu durumda mevcut olanı desteklememek bence büyük blr çelişki. Ikincisi böyle fcir tesisln mallyeti bugün en az 150 milyon dolar, BAĞFAŞ tesisleriyle birükte 250 milyon doları yalnız bunlann dıj girdilerine, makinelerine harcamak gerek. Biz bunu halkın küçük sermayelerini birleştirerek kurmuçuz. Böyîe bir tesisi bugün Vehbl beyefendi kasnyı açsa kuramaz, S3kıp efendi açsa kuramaz. Biü; buna öncülük etmlşiz, ülkenin ih tij'acı olan blr alanda, öevletin plan ve programına uygun olurak, devletin kur garantlsiyle lşe başlamışı/, Anadciu' daki hnlktaki tasarnıf potansiyelinl altyapı sanayilnc yö neltmeyl başarmışız sonra bugünlere gelmisiz. Bu bence küçük tıısarruflarla büyük Işler yapma hevesinl kırma açı s:ndan da çok olumsuz bir örnektir. SOTîU Blldiğim kadar hemen tüm çok ortaklı şirketlerin tŞKUR'nnkfne bemer sorunlan var. Bu olaya bir btttttn oiarak nasıl yaklaşmalı sizce?.. GENÇER Bu şirketlerin durumlarını tek tek Inceleyip bunları gruplandırmak lazım. Tedaviye değer olanlarla ol mayanları ayırmak lazım. Bunlann bir kısmı plSnsız. prog ramsız bir atılganhkla kurulmuş, iyt yönetümemlş. doğru • ye yarıyor *fT£ewo\ Vparw*C endeksi Nisan görüşmeîerinde Fransa ve îngiltere'nin istemiyle konan kısıtlamanın 13 konfeksiyon ürününe yayıbnası bekleniyor. Kenan MORTAN A T merkel Brtlksel'de AET ET Komlsyonu lla Turkiye heyeti aresında 24 ve 25 mart gUnleri yapılan tişört görüsmelerl sonrası taraflar nisan ayuıda yeniden bir araya gelebilmek «umuduyla» aynldüar. Gcirüşmelerin genel çerçevesi göze alındıgında nisan gündeminin hayll yukltt olduğu şimdiden or taya çıkıyor. Giyim Sanayicile rt Denıo^ Başkanı Şerlt Egeli' nin de kaydettiği gibl görüşnıe ler tişörtle başlamış ancak daha sonra 6 ürUnü kapsayacak çekilde genişletilmlşti. Brüksel çıkıslı haberierde nisan görüşmeîerinde Fransa ve înglltere'nln İstemiyle konan kısıtlamanın 13 konfeksiyon ürünune yayılacağı anlaşılıyor. AET bundan da öte TUrk Dev letl'nin AET çıkışlı urunlere koyduğu ytizde 15Hik gümrük vergisinln kaldırılmasını ve aynca gUmrük kontrolü sistemine lmza atmasuu da talep ediyor. Bu durumda nisan'da BrUksel'a gldecek olan Türk Heyeti'nin Ankara'mn da onayım alrruç bir çekilde paearlik ı$ ticarct ısçısından 1983 yılı pek !yl başlamadı. Açıkianan ocak ayı rakamlarnıa göre dışsatım yalruzca yüzde 7 oranında artarak 478 milyon dolara çıkarken, dıçahmm artış fsızı yur.dc 20'yi geçtî ve ocak ayı dışahmı 731 ınüyorı dolar olarak gerçekleştl. Böylece dış ticaret açıt'i 253 milyon dolar oldu. • AET'yle görüşmelerde bulunmak üzere Brüksel'e gıden Türk özel sektör heyetl t!k çelmeyi yedl. AET Komisyonu, Türk heyetinhı tîscrt konusunda talep ettiğl 50 mil.yon adetlik kota öncrisini kabul edilmez bularak geri çevirdi. Ayrıca Komisyon 5 kategoride datıa kısıtiama Retlrilmesinl isteylnce görüşmeler tıkandı. © Zaın paketinrîcn (>u kez oMukça okkalı Iki zam çıktı. tnşaathırın candamarı çimentonun fiyatı yüzde 10'a yakın artınlukon, Tiirk tophımumm an a besin kaynagt haSdayın s«ıtış Hyatına T.MO 3 lira zam yaptı. Ru iki zammın in^aat maliyetlerinl ve ekmck fiyatliirıııı artırıcı « k i yapacagı btlirtiliyor. • Dilnya hanı pptrol fiyatlarındakS düşüşün TUrklye'ye yansıyıp y:ınsımayacagı tartışması en yetklll agız tarafmdan sonuclındırıldı. Enerji Bakanı Fahtr îlke) aynen şöyle derii: «Dünyada petrol flyatlarmın diişmesi bir fierçekt.ir. Ancak TiJrklye petrol ihtlyacın> yppîlan aniaşmalarla karşıiamıştır.» Bu arada Bakan akaryakıt fiyatlannın bir süre artmayacagını söyledi ama. «süresnin uzun mıı. kısa mı tutulacagı belirrilmeyince. bu sözler kimseyi rahatlatmadı. © Sîıheîlerin Gpnt1 Kımılları çok yo&un bir trafJk icîndfi ardarda .var)ilıyor. Cenel Kıırul'lardan edinilen îlk İ7len|ni !şirbptlprın 1982 yılını hArlı kapadikları yönnnrle. Ödrnmiş serrsıayeye enfhısyonun çok (istünde Itâr rtn.Sıtılirftı &,\ diklctti çekiyor. uyariannsEsıydı. AET'nin 1982 yîlı konten,1anınm r.şıîdığı perekçesiyle, 30 temmuz tarihin da yapılmış olan anlaşmayı hlçe sayacagı saıulıyor. jKasasına oturması gerekecek. tkl günlük görüşmeler AET* AET Komlsyonu görüşmelerin kesilmesinden rahatsız de nin te'tstll konusundaki limitle ğil, çürjkil Eörilşmelerin uza rinl açık seçiic ortaya koymuş nıası THrkiye'nta çıkarlannı tıtr. AKT, Işsizlik, tekstil sana olumsuz yöndc etkileyecek. yiindeki bunalım gibi degişmesımrlan AET Komlsyonu'nun tişört yen gerekçelarfyle knntenjanını kasımmart döne çizmlştir. Türkiye AET tilkele ml İçin beîirîemesl ve bu kon r'ine yılda 10.3 milyon adet kon tenjanm Esılması halinde smır fekslyon Udiııtl 3610 ton ham larna getireceğini açıkca lîade fcez ve 77 bin ton iplik ihraç etTnesl Türkiye'nin de ivedi o edebilecektir. Bıınun ttstund»larnk karar vermesinl gerekti ki her gram ve adet için kısıtlama getirilecektlr. Bu ise sarecek. BrUkserde iyl haber alan göz yısal oiaraic Ifade etiilîrse 1883 lemcilerln lfadeslne pöre, 2fl yılı içinde AET'ye dör.Uk teksmartta yapıiacak büyük elçj tîl ihraeatının 2 milyar dolar da kalması demektlr. ier düzeyinflekl ortaklık kon Yapıiacak olan r:edlr? Topssyl toplantısında da bu dunımda bir sonuç beklenmlyor. lantı öncesi Dışişleri AET DaBlr gözlemcinin ifadosi lle, TUr iresl ve Tic?.r°t Bakanlığı AET kiye'nin mall protokclle önprfi Genel MüdurlüftU teknisyenleri rülen 450 milyon hesap biri~ nin de albnı çızdiÇİ gibi teks1 1 paranın serbest bırakılma til sanayiinln kend.1 içinda bir 1c konsfinslls sftglama zorunludur. sı taîobl AET'r.in «not almssty Bu dînanr'îî s;'<t«r'Jn birbirlni la» noktalariacak. çeimelercesir.e kendl içinde AET'nin TUrklye'nin «şört lhrncatırKta g8st«rdi|*l kısîtlayı yaptıklan ayak oyunlan sonuç ta AST'nin ekmefine yag sttrcı tuttımun nisan ayında yapil ması beklenen «pamıık fpli&i meîrtedir. Bu nedenle nisanın yapılması fconsfiltasTonurra» da olurrsıtz üçlincü hoftasında etkUemesl bekleniyor. Bu top beklenen ortak çahşma grobu lantıda gUndem, kontenjanın toplantısı öncesi sektSrün ketıbu yıla dÖRİUc olarak bin ton di Içlnda hesaplaşması kaçınıl mazdır. TARIS 15 nisana kadar üreficıye borcunu ödeyecek İZMİR (THA) TUrM ! i ye Zlraat Odalan Birligi ] Başkan vekili Reşit Kur | sun, TARİŞ'in pamuk ve i zeytinyag üreticisine olan j borcunu Cdemcsl yolunda i Baçbakan Bülend tnusu' | dan söz oldıklanm eçıkiaI i i : i I Yeni Uretim dönemine gi rerken ürettanin ftalen alacaklı olduguna işaret eden Reşit Kurşun, pamuk Ureticisinin 1,5 ay sonra yeni dönem içln ekime baş layacagmı bahrhttı. Kurşun, Ulusu'nun konuya büyük bir duyarlılıkla yaklaştıjfım bclirtti ve | «Başbakan TABlŞ'in 2.5 ! milyar Urahk borcunu cn : gcç 15 nisan tarihlne ka j dar ödeyeceğirii bizlere bil j dirmiştlr, dedi. • ' Yalnız 3 tane zengin vcya devlet iş yapsm derseniz bu mümkün değil. Haîkı büjöik işler yapmaya teşvik edeceksiniz. dürüst Oretlm bile yapamamış. Şimdl bunlara bakıp da IŞKUR'a, «efendim ben sizl dcsleklerscm kırk firma daha ister» demek bu açıdan bence yanlış. İŞKUR'ım üretiın değeri 5.5 milyar lirayı bulmuş, ürettigl elektrikle beraber 7 müyara çıkıyor. Ürettiği şey ülkenin vazgeçiînıez Jlıtiya cı. Dünya kartelinin karşısına çıkıp fiyatı ynrı yarıya kır dırmış. Buna rağmen desteğe layik görülmüyor. Ayrıca şu da var: İŞKUR batarsa borçiarmı kim ödeyecek? Bu borrları garantl etmiş olan Denlzdlik Bnnkası ödeyecek, Emlâk Kredl Bankası ödeyecek, yani gene devlet ödeyecek. SORÜ Pekiyl, tŞKüR'nn ayakta kahnası içîn ne yapılahilir? Ne gibi destekler saglanahiliı•? GENÇER Bir kere İŞKÜR gibi bir fcuruîuşu 24 Oc;?.k kararlarınm genel yapısı içinde ayrı müîalâa etmek îâzım. Şimdl İŞKUÎI yılda 30 milyon dolnrlık ithalatı ikame edlyor, hiçbir avantajı olmuyor, buna karşıhk 30 milyon dolarlık İhracat yapan 9 müyon dolar avanta] saglıyor. Buna bir formül bulmalc lâ.^ım. Sonra dlinya karteHae karşı İŞKUR'ım desteklenmesi lâzım. Ücüncüstt kur farkı sorununa mutiaka bir çozüm bnlmak lâzım. Türkiye gübrede ve gübre hammaddeslnde dünya te'ıellerinin 1 nisanda basiıyor Sadık Side 3 0 ayın degerlendirmesini yaptı Besikten mezara herkesin sosyal guvenlîge kavusturulmasım amaçîadık ANKARA, (Cumhnrlyet Bfiromı) Sosyal GUvenlik Bakanı Sadık Şide geçmişten çok pUrusKl iş aldıklannı, ancak kendllerinden sonrald yönetlme pürttelU İş bırakmayacaklar.m söyleyerek, amaçlannm herkesin besikten mezara kadar sosyal gtlvenlik kapsamına alınması oîduğunu bildirdl. Yönetime geldigi gündeo bu yana geçen son 30 ayın «Kamnoynna hesabını vermpk» amacıyla dtlzenlediğl basm toplantısında konusan Sosyal GUvenlik Bakanı, dünyada sosyal fTlivenlik ha!Ian geriye giderken, Ulkemizde sosyal güvenliğin yaygınîastmiması ve etMnlestirllmesl İçin ısrar ve lnatla çalıştıklarını söyledi. Tiirklvede 23 milyon kişiyi kapsayan sosyal güvenligin 40 yılda aldıftı mesafenin 10 yıl lçinde İki kstına çıkanlacağını kaydeden Bakan, emekli »ylıklanmn 3 H ayrta yüzde yüz arttınldıfrnı, tanmda çalışanlann sosyal güvenliğe kavuşturulmasryla 31glll yasa tasansımn İse Başbakanlıga sunuldugunu açıkladı. Emekli aylıkîanrnn daha ça buk baglanabilmesi İçin sosyal güvenlik kuruhışlan arasında protokoi yapılacagını beürten Ş(de, SSK sağhk tesislerinde ösel lhtlsas sarvislerl kunılacagını bildirdl. SSK'rJn 11 yeni hRStahane yaptıMsğmı re yarım haldeM lşçl konuUannın tamamlanması içln Toplu Konut Fonu kn»disine iîıtiyaç b'i lunduğıın'.ı aniatan Sndık Şide, Aınele Eirliği'nin Zonp.:!dak'tekt faciatîa yaşamlannı yitiren maden şehltlerlne yardım yap' tıgı söyledi. Bakanlığı dönemlnde mevsuat çalışmalarına ağırlık verildlğinl de kaydeden Sosyal Gttve:ılik Bakanı, esnaf ve saiıatkârlara saglik h'.zmeti verilece ginl, SSK'nm 31011 bulan sagîık tesislerine gerekll alet ve cihezlann kurulması için gsyret gösterildigini, sanatçılann sosyal gUvenllğine lslerllk kr.«ancJırılaceğını 1leri sürdU. Ziraat Bankası yükseitilmiş arazi kredisi j verecek i BALIKESİR, (UBA) T.C. Zlraat Bankası Genel ;j Müdürti Rahml Önen, ara7\ edindirme kredlsi ltaü j tinin 1 milyraı 500 bin liraya, akaryakıt ikraa birimlnin de 430 liraya yükseltilmesine ilişlir. olarak 83 şu ba müdürii ile blr bölge toplantısı yaptı. RaJhmi önen, her iki uygulamanın 1 nisan 1963'. den itibaren uygulanması konusunda ttim teşkilata ta limat verîldiğici söyledi. T.C. Zlraat Bankası Genel Müdürll Rahmi önen'in bölga topîantısır.a Bursa, Çanakkale, Bilecik ve Balıkesir ülprindckl 83 şuben!n roÜdUrlerl katıldı. Kastelli'ye giden paralar dogıudan verfmli yatırımlara yönelseydi, Türkiye'de pek rok aîtyanı sanayii kurulurdu. İyi yöneüciler elinde küçük tasarruflarla yapılamayacak iş yoktur. lnsafına terkedllmek istenmiyorsa bu gibl önlpmlerin düsünülmesl lâzım. Devlet tabil ki, her şeji sübvanse edemez. Ama bu konuda selektif olmak, geleceŞe b?karak stratejik önem taşıyan sanayileri. kuruluşları sübvanse o!> mek zorundadır. Türklye'nin yakîn gcieceüinde 15 milyon ton gübreye lhtiyacı olacağı düşünüldügünde en az yertisekiz tane daha böyle fabrika kurması perekirken biz oîanı sübvanse etmezsck bilrnem akıllı bir iş j.ıpmış o'.ur muyuz? SORU Sayın Gençer, tasarrnflarını sanayfe yönlcnd!rmek Isteyen tasarruf sahibl, ö/pHikln ki'.rfik tas:»rraf sahibJ açı.sından duruınn nasıl doj;erlenir',v»?rsi!rıs27.? GENÇER Halkın tasarruf potansiyelini yatırır.iH, hrle altyapı nlteliğl taşıyan sanay! yaurımlarına yönol:m»"k Türklye'nln gelecegl açısmdnn çok önemli benca. Y\\\\\\v,ca flç tane zengin is yapsın, yahut devlet yapsm dfirsftjnz bu mümkün değil. Halkî büyük isier yaprnaya teşvik eri?ceksinlz. iyi pıoje, iyi fiaibilite, iyi yönetlci ohmca bunun mümkün oldu*una onu lnandıracaksırtız. Bunu yapmpzsanız Türkiye'de şu ya da bu sekildc, ^1?11 ya da açık hirlkmiş paralar bîr yerde birilerinln ellne peçete';. K^stelll efendinin elinde toplantîıĞı Kibi toplanacnk. Siz bunun karşısında duramaz.smız, ama sonuc ne o!nr'.' f''ke ekonomisine yarar mı saglar. z:irar mı getlrir? Bakın çunu söyleyeylm, Kastelli'ye gidcn paraîar doiVriHîan vorimli yatırımlara yönlendlrilebüseydi Tı'iıkiye'de pe'c ço!c sltyapı sanayil kurulurdu. İyi yüncticiier eünde küriilc tasarrııflarîa yapılamnyacak iş yoktur, ama önce bunua öneminra lyice anlaşılması şarttır. Altm cnc3 çsktı sonra indi Altın flyatlanndakt inlş çıkışlar geçen hafta da stirdii. Ama bu kez iniş çıkışların lvmesl döşüktü. D'înva horr.niarında blr ara 419 dolara çıkan blr ons aîtırı ycniden 413 dohra kadar Reriledl. Türkiye'de de ben/er bir egilim RötfpnrH. ITafta başında 23400 11radan sat.ılan Cııtnhuriyet altını blr ara 50 lira değer kaznndı. nma son piln 23 300 Hraya düçtü. Reşat altını ".00 lira rip'pr kfvherterkpn. ktilce altTnın hafta boyunca ft Üra Kerilrriiî;i pfiyAendl Altın flyatlarında geçen hartamn görilniJrnfl sftvleydi: 21 Marl 25 Mart Cumhuriyet 23 300 23 400 23.200 23.300 Reşat 2'i 500 2?, 000 22.000 22.500 24 Ayaf 3.250 3.280 3.260 3.275 1 ons ($) 414 413