Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLARI BELGELERLE KURTULUŞ SAVAŞI ANILARI EBUBEKIR HAZIM TEfEYRAN EDERİ 180 LÎRA hteme Adresi: Çağdaş Yayınları Türkoçağı Cacldesi 39/41 Cağaloğlu • İstanbul ULUSLARARASI ÇİÇEKÇİLİK A.Ş. Tel: 75 94 6475 07 85 T«kx : 232S9 Sık. Tr 22.627 f*g. Pwtakutım»:374/İST. 59. Yıl; Sayı: 21005 Kurucusu: Yunus NADİ 40 TL. 19 Şubat 1983 Cumartesi Dün Bugün \'arın Kısmet olursa önümüzdeki mayıs ayında gazeteniz Cunılıuriyet 60 hiznıet yılıtıa adım atacaktır. I5ir ulusıın yaşamında bile azımsananıayacak bir süre sayılan fO J yıl, kurutn ve kiırııluşlar süz konusıı olunca elbette daha bir önem kazanır. Adını biiyiik kurtarıcı Atatürk'ün koyduğu Cumhuriyet, ülkemizde «halkın halk tarafından halk için» yönctilen bir re.jimin yerleşnıesi uğruna kurulmuş, anıacını da 7 Mayıs 1924 grünlii ilk sayısında açıkça kamuoyuna cluyurımıştur. Saliarıatın yıkılması, halit'eliğin kaldırılmasıyla yaşama giren yeni rejimin yerleşınesi, kök salması plbette kolay olnıayacaktı. Çeşitli çıkar grupları re.İiıne ve re.iiıtıin kurucusu Gazi IVIııslafa Keınal Paşa'ya eephe alıyor, onun kişiligrini yıpratınak ve başarnıayı tasarladığı devrinıleri engellemek amacıyla biiyiik çaba lıarcıyorlardı. O 7,amank) Istanbul basıııı lıcniRn tünıüjle mulınüfleri destekliyor. Cıımhuriyet ise tek başına bunlara karşı savaşını veriyordu. <) yiizden adıtnız «hükümet gfizetesUne çıkmıştı. Muhalpfet işi öylesine azıtmıştı ki, 30 Agustos Biiyiik Zaferinin iizerinden hpniiz diirt yıl seçmişken priizii rlnnmiiş bir bölihn muhaHfler. o zaferin baş minıarı. Biiyiik Kurtarıcı Gazi Mustafa Komal'e suikast diizentemeye kadar işl vardırmışlardı. O yüzden şiddet eylemlerini önlemek, tnulıalefeti lıizaya getirmek üzere bir «takriri sükun» yasası çıkarıhnak zorunda kalındı. Böylece birbiri ardından yürürlüğe konan devrinı atılımları hiçbir karışıklığa meydan verilmcksizin yüriirlüğe konabüdi. Biz Cumhuriyet'çiler için Atatürk'ün hayatla bulunduğu dönem gazetenin en parlak, en buzurlu yılları otdu. Nedense Atatürk'len sonra yazgımız degişti. Biiyiik kurtarıcının iizik varlıgı yok olnıuştu. Başlıca dayanağımız onun ilke ve devrimleriydi. Ama bu ilke ve devrinılere karşı olanlar, ya da onları ters anlayarak amaçlarından saptırmak isteyenler karsımızdaydı. Bunlar hcr iktidara sokularak maksatlannı gerçekleştirme olanağını arıyor, sırasına göre bizi gammazlamayı da unutmuyorlardı. İkinci Diirıya Savaşı başlarında bu savaşa katıtmakta hiçbir yararimız. olmadı&ını söylediğimiz için bizi «Nazilik»le suçladılar. Savaştan sonra da knrü köriine Amerikan politikasına bağlanmanın bir anlam taşmıatlığına degindik. «Küçük Amerika» olmaya özenmektense kendi kendimiz kalarak sorunlarımızı çözmeye çalışnvımız gereğini vurgularhk. Bu yüzden de adımızı «Kom(!nist»e çıkarmaya çalıştılar. Hâlâ da calısıyorlar. Ne var ki, kamuoyumuz blzim kimtigimizi oldu£u ffibi hilmektedir. Mİııs<Milıı*umıız«1an. halk çılıgfinmrian zerrece kıışktı duyrnamaktadır. Türk kanıuoyunu dıiş kırıW>'nna uömtmamak için bunrlan böyle de aynı vn'da çaba harcamiz kuskıi';H7dnr. Kısmet o'ıırsrv ()n!!Tiiİ7deki mavıs nvında kutlayacairi7 fio. dofunı giiniimiizü. Evet. kısmpt olursa... Yoğun tipi kentte tüm ulasımı durdurdu Batıda birçok karayolu kapandı. Geyve'de 30 yolcusuyla mahsur kalan bir otobüs kurtarıldı. Haber Merkezi Roman yaKırım'dan sarkan yeni soguk ve yağışlı hava kütlesinin etkisi altında kalan yurdumuzun batı ve iç bölgelerincle dün görülen ti pi, yaşamı altüst etti. İstanbul son yıllarm en yoğun kar yağışı altında adeta mahsur kaldı, binlerce çalışan sabah işlerine, akşam evlerine dönerken perişan oldu. Istanbul'u Trakya'ya bağlayan E5 ka rayolunun B. ÇekmeceCelaliye, Anadolu'ya bağlayan Gebze yörelerinde zaman zaman ulaşım kesildi. Vapur seferleri uzun saatler yapılamadı. tlk ve orta dereceli okullar tatll edildl. İstanbul Yeşilköy havaalanmda tüm iç ve dış hat se ferleri iptal edilirken, banliyö seferleri de zamanza man yapılamadı. Belediye Başkanı Tırtıl, îstanbul'da 20 günlük un stoku bulunduğunu bildire rek, halkın fırınlara hücum etmemesini istedi. Soğuk hava kütlesinin önümüzdeki günlerde Doğuya doğru kaymayı sürdüre ceği, Anadolu'yu bir süre daha etkisi altında tutaca ğı tahmin ediliyor. İstanbul'da bugün görülecek ser pintili kar yağışından sonra «ayaz» bekleniyor. Ayrıntılı haber 12. Sayfada Arekara'da siyasi kuUs Yeni siyasal partiler için arayısları... Yalçın DOĞAN ANKARA Cumhuriyet'in zorunlu. (jlarak kapdh Kaldığı 25 gün içinde en yoğun Li.vtışılan konularm başmda çraliba yeni siyasal partiler yasası geldı. Siyasıl partiler yasasma bagh olarak yeni kurulacak partiler cie gundemdeki v'erinı almaya başladı. Siyasal faaliyetlerin «resnıen», bir başka deyımle. Milli Güvenlik Konseyi tarafından serbest bırakılmış olduğıır.a ilişkin henüz bir bildiri >aymlanınamış olmasma ii%mer\, bu yöndeki hareketlerin, kulisin arttığı bir gerçak. Geride kalan bir ay içinde, sıyasal partiler açısından kulis, ikili ve çoklu görüşmeler neıer ,t,etircü?... Hangi tarafta, tıangi gelişmeler oldu?... Bun'.arı özetlemeden önce, şimdiye dek basma yansımamış bir lurmülüıı varlığma dikkat çeke'.im. Yeni kurulacak siyasal parti ler açısından en önemli nokta, bunlarm «dayanacaklan taban»aa düğümleniyor. >Xa;igi parti haıigi tabanadayanacLik?. îşte. bunun için ortaya atılan bir formül var. Daha ços «yeni libfral va da tncrkez yanınds faaliyet. gösterso^ (Aıkası Sa. 11., Sii. 3 de) Cumhuriyet, zorunlu olarak bir süre yayınlanamadı. Ne var ki durum artık aydınlanmış bulunuyor. Sskıyönetira adli ınakamlan Baijyazarımız Nadir Nadi'nin 23 Ocak 1983 günlü «Tulıaf Bir Tasarı» ,adlı yazısındı*. Türk Ceza Kanunu'nun 311'inci nıaddesine aykırıhk görrniişler ve dava açmışlardır. • Konu adalet organlarınm elinde bulunduğundan sonuçları beklemek gerekiyor. Dıuumun böylece aydınhğa kavuşnıasıyla Cumhuriyet 25 günlük bir aradan sonra yeniden yayına başlauııştır. Türîıiye'nin çok agır koşullar altında bulunduğıınun ve bîr darboğazdau geçtiğinin bilincindeyiz. Bu bilinç içinde ve Atatürk ilkelerî ile demokrasi inancıınıza dayalı anlayışımız çerçevesinde, yurdumuzu yeniden demokrasi düzlüğiine çıka^mak için çalışıyoruz. Demokrasi, fcarşılıklı hoşgörüye dayattan bir diyalog rejimidir. Diyalog benimsendiği zaman, fikir ve yöntem ayrıhklarınm demokratik çerçevede doğal karşılanması gerekir. Bu bilincin okurlarımızca da paylaşıldı&ını gayet iyi algılıyoruz. • Bir gazetenin değeri, okur kitlesinin nitelikleriyle eşdeğerlidir. Neyimiz varsa, okurlarımızla paylaşmak, bizim için hem mutluluk hem zorunluluktur. Cumhuriyet, bağımstzlığını korumak için okurlarından başk^ hiçbir desteğe bağlanamaz ve güvenemez. Yayınlanmadığunız süre içinde gördüğümüz sıcak ilgi bu desteğe güvenınekte ne denli baklı olduğumuzu göstermiştir. Yayın yasağmı göğüslemek zorunda kaldıgımız her günün parasal güçlüklerini nasıl aşacağımızı düşünürken, bir de gazete kâğıdı fiyatma gelen yiizde 15'lik zam yürürlüğe girmiş ve akaryakıt fiyatları yükseltilmiştir. Bu durumda iki yoldan birisini yeğlemek durumundaydık. l 7 a sayfalarımızı azaltnıak, ya da fiyatımızı yeniden yükseltmek. Okurlarımızı doyurucu bir Cumhuriyet'ten yoksun bırakmamak için ikinci yolu seçtik. Fiyatımızı 30 liradan 40 liraya cıkartırken, yiirüdüğümüz yolda okurlarımızın bizi yalnız bırakmayacakları inancından hareket ettik. • * Cumhuriyet, okurlarımızın bu özverisine karşılık, onlara daha doyurucu bir gazeteciliğin yanısıra yine eski Cumhuriyet'i vermekten başka birşey yapamayacaktır. Cumhuriyet, Cumhuriyet olarak Atatürk ilkelerine ve demokrasiye dayanan karakterini titizlikle sürdürmeye kararlıdır ki, bu tutum, okurlarımızın erdemine lâyık olmaya çalışmaktan başka birşey değildir. Kapah kaldığunız süre içinde ve açıldığmnz zaman sıcak ilgilerini bizden esirgenıeyen okurlarımıza ve herkese çok teşekkür ederiz. Daha çağdaş ve demokratik bir Türkiye'ye doğru yeniden birlikteyiz. Saygılanmızla. 1313 bi ırını 1 martta ANKARA (Cumhuriyet Bttrosıı) Sosyal Sigortalar Kurumuna bağlı işçl emek lileri, 1 Martta dört aylık farkjannı topUn »lacalsUıfer. İşçi emeklilerinin alacakları farkın en az 1314 bin, en yüksek 1718 bin lira dolaylarında olduğu bildiril di. Yetkililerden edlnilen bil giye göre. toplam 10 milyar lira tutan fark çeklerl. 25 Şubat günü ilgili bankalara gönderilmeye başlanacak. İşçi emeklileri, en geç 1 Mart günü fark çek(Arkası Sa. 11., Sü. 6 da) SORGUDAN SONRA Başyazarımız Nadir Nadi üe Yazı İşleri Müdürümüz Okay Gönensin 31 Ocak 1983'te İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'nda ifade verdiler. Dava 7 martta baslıyor Başyazarımız Nadir Nadi için 5 yıl hapis isteniyor Müdürümüze tebliğ edildi. Yargılamaya 7 mart 1983 günü İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı (1) Numaralı Askeri Mahkemesinde baştstanbul Haber Servisi de yaymlanan «Tuhaf Bir lanacak. tddianameye göre Nadir Başyazanmız Nadir Nadi 1 Tasarı» başhklı başyazı nele Yazı İşleri Müdürümüz deniyle İstanbul Sıkıyöne Nadi ile Okay Gönensin Okay Gönensin'in yargı tim Komutanlığı Askeri hakkında 6 yıla kadar varan lanrnalanna 7 martta İs Savcılığı'nca soruşturma a hapis cezaları isteniyor. An tanbul Sıkıyönetim Komu çılmıştı. Nadir Nadi ve O cak Nadir Nadi hakkında, tanlığı 1 Numaralı Askeri kay Gönensin îstanbul Sı 65 yaşmı geçmesi nedeniyle Mahkemesinde başlanacak. kıyönetim Komutanlığı As TCK'nın 56. maddesinin belirtiliyor. «yayın yoluyla suç işleme keri Savcısı Hanefi Öncül uygulanacağı ye icşvik ettikleri» iddia tarai'ından, 31 ocak 1983 Sözkonusu madde, verilen sıyla Nadir Nadi'nin 5, O paaartesi günü sorguya çe cezanın 1/6 oranında azaltılacağı kuralını getiriyor. kay Gönensin'in de 6 yıla kildiler. Nadir Nadi imzasıyla 23 kadar hapisle cezalandırılDaha sonra Nadi ve Gömaları tsteniyor. nen&in hakkında TCY'nm ocak 1983 pazar günü yaBaşyazarımız Nadir Nadi 311/2. maddesi uyarınca yımlanan «Tuhaf Bir Tasalle Yazı İşleri Müdürümüz «yayın yoluyla suç işleme rı» başhklı başyazı gazeteOkay Gönensin hakkmda, ğe teçvik» suçlamasıyla da mizde ilk kez 13 ağustos Nadir Nadi imzasıyla 23 o va açıldı. İddianame, Baş 1961 tarihinde yayımlancak 1983 tarihli gazetemiz yazarımız ve Yazı İşleri mıştı. «Tuhaf Bir Tasarı» başhklı yazı için açılan davada Yazı İşleri Müdürümüz Gönensin de 6 yıl hapis istemiyle yargılanacak. Siyasi Partiler Yasası çahşmaları ile ilgili haberler 6. Sayfada Sîardust cinayeti llter Türkmen 2225 şubatta Libya'yı ziyaret edecek ANKARA (Cumhuriyet Btirosu) Dışişleri Bakanı İlter Türkıııen, resmi bir ziyarette buiunmak üzere önümüzdeki hafta Libya'ya gidiyor. Türkmen'in temasJarı sırasmda Libya lideri Kaddafi'nin Türkiye'ye yap ması kararlaştmlan ziyaretin «somutlaştınlması» bek.'eniyor. Türkmen'in Libya'ya gideceği, dün Dışişleri Bakanlığmca açıklandı. Dışişleri'nin açıklamasında şöyle denildi: «Libya Arap Halk Sosyalist Cenıahiriyesi Dış İrtibat Biirosu Ilalk Komitesi Sekreteri Abdiilati VA Vbeycli'''ı:M (lavptnıe irahctle (Arkası Sıı. 11.. Sii. 2 dc) Kiliın, leknik Küçük Heybetli bulunamıyor istanbul Haber Servisi Stardust gazinosu sahibi l u r gut Akyüz'ü dört gün önce tabancayla vurarak öldürtn A'obas Heybetli'nin (22), nı.mleket. Siirt'e giderek saıüanabileceği öne sürüldü. Abbas Hey .betlı'yi yakalamak için gsnış çaplı aramalar yapan poUs yet kilileri, Heybetii'nin İsLanb(iI' da «bazı çevrelcrce» Koaırjup sakianabil'Sceği üıtimali Uzorinde de duruyorlar. Abbas Heybetli'nin, «Gaziıro Mafyası»nm işlarine b'jjaşnıayan ve çevresinde çok sevilen bir kişi olarak bilinen 'argut Aİcyüz'ü . neden öldürdüğü konusunda değişik görüşler onaya. aüldı. Bir görüşe göre, AbbAj Hey batli, şarkıcı Gönül Yazsrın (Arkası Sa. 11., Sü. 2 de) Yazarımız Oktay AhhaVın 3 ay m kesinlesti tstanbul Haber Servisî Yazarımız Oktay Akbal'a İstanbul Sıkıyönetim Komu tanlığı (1) Numaralı Askeri Mahkemesi tarafından verilen 3 aylık hapis cezası kesinlesti. Oktay Akbaî ve Yazı İşleri Müdürümüz Okay Gönensin hakkında aynı mahkemece verilen bir beraat kararı da Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından temyiz edildi. 6 ekim 1932 tarihli gazetemizde yayınlanan «Yurttaş ülarak Görcvimiz» basjlıklı yazı nedeniyle MGK' nın 70 sayılı bildirisine mu halefet iddiasıyla yargılanan Akbal ve Gönensin 3'er ay hapis cezasına çarptınlmış, Gönensin'in cezası 9 bin lira paraya çevrilmişti. Birinci Ordu ve îstanbul Sıkıyönetim Komutanı Orgeneral Haydar Salük imzasıyla 14 şubatî.a (1) Nuraaralı Askeri Mahkeıne Başkanlığına gönderilen ya zıda mahkemece verilen kararın temyi'/ edümediği bildirildi ve cezalar kesinleşmiş oldu. 1402 Sayıh Sıkıyönetim Yasası uyarınca 6 ıy hapisten az olan cezalar. sanıklar ya da askeri savcılıkça temyiz edilerniyor. (Arkası Sa. 11., Sii. 2 de) ••• FKÖ bütünlüğünü koruyor Cengiz ÇANDAR CEZAYİR Şair Cemal Süreya anıtsal şiiri «Ortadoğu»dtki şu dizeleri sanki Filistin Ulusal Konseyi'nin pa zartesiden beri siiren toplan tılarıru anlatmak için yazmış: «Biz kırıldık daha da ., • kırılınz Biz yeni bir hayatın acemileriyiz Bütün bildiklerimiz yeniden biçimleniyor Kekre bir şey var bu havada Geçmişle gelicek arasmda Acıyla sevinç arasında.. Öfkeyle bağış arasınoa..» Fılistin Kurtulug Örgütü1nün Beyrut'u ve I.übnan'j terkinrien sonra dünva ve . \ (Arkası Sa. 11., Sii. 1 de) Yalcm Kücük S yıl hapse mahkum oldu ve tutuklandı tstanbul Ilaber Servtsi Gazi Üniversitesi eski ögretim üyeierinden yazarekonomist. Doçent Yalçın KUçük «Bir Yeni Cumhuriyet İçin» adlı yapıtından ötürü yargılandıeı İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı (2) Nıımarfili Askeri Mah(Arkası Sa. 11., Sii. 4 de) 2. Sayfada Kuzer Al'rika karışti, \Bl) l'ilosıı Libya açık!arı:i!la. 3. Sayfada • (.onlük Kunııştuk Sayfada 5. :::.w hin t'ivarınıla ınt'imır i;jti olııyor 8 l);ti;i)aşrn(la tatil 7. Sayfada '.İ şjiiüüıı m Oılışanlar. tizpli sorular, ;iovunları • Vfrgi surıılarınız K?nk:> sislrınmclo ./Onınlar m aşılumatlı 1 m iv ekonomisj S. Sayfada m Sporda elîyalos 1 9 Sayfada m Kafaogltı: t vıl atıil krediye OKTAY AKBAL Berıat ettigi bir dava temyiz edi'ıli. 10. Sayfada NADİR NADİ thtiyaç you Dilı'.oın'Uik tıafik <. Oiinya ülkelerine kaydı 12 Sayfada