Katalog

CUMHURİYET/6 HABERLER 1 KASIM 1983 Ölü sayısı 1226'ya çıktı yen Evren, koyun yanındakı kurtarma çahşmalarını ızledı Narman hukumet bınası otunılamayacak durumda, bır camıın mınaresı tamamen yıkılmış Koylerdekı ev, ahır ve samanhkların yuzde 60'ı çokuk Hasar görmeyen ev hemen hemen yok Narmanlılar yağmurlu, zaman zaman da karh geceyı naylonlara sarınarak geçırdıler EVREN KONUŞUYOR Cumhurbaşkanı Evren, Narman'da halka hıtaben yaptığı konuşmada, başsağlığı dıledı "Silahlı Kuvvetlerin malı demek. milletin malı demektir. Onu da hiç çekinmeden kuilanıyoruz" dedı. Bu yorede 100 yıl once de boyle bır felaketın olduğunu hatırlatan Evren, "Bir daha boyle bır zelzeleyi Allah gostermesin", d>leğınde bulundu ve şunlan söyledı • "Yurdumuzda bazı yoreler var ki, zaman zaman Allahın verdigi bo>le afellere raanız kalır. Japonya da deprem bolgesıdir. Fakat oyle binalar yapdmıstır ki, bunlar zelzele>e dayanıklıdır. Zelzelc bolgesinde olan bolgede eger zelzeleye dayanıklı evler yapılırsa bu durumlar olmaz. Koyunoren ve Şekerii koylerine gittîm. Koyunoren'in yoluna buyuk kayalar duşluğu için kopru yıkılmış, bu nedenle koye gidemedim. Bu kojde olu sayısı 126'dır. Çok şukur Şekerli'de insan zaiyatı yok. Yıkılan ev yapıiır, telef olan hayvan alınır, ama insan alınmaz. Allah hepinize sabır \ersin. Devlet elinden gelen butun vardımı yapıyor. Millet de aynı. Dış ulkelerden yardımlar gelmektedir. Bu yaralar sanlır, jeter ki birlik ve beraberligimizi boımavalıra." YENİ \ 4PI SİSTEMİ Cumhurbaşkanı daha sonra Erzurum'a dondu ve Tortum ılçesıne geçtı Buradakı konuşmasında "yapı sislemimiz değiştikçe. modern yapılara kavuştukça vatandaşın zararının gittikçe azalacagım" belırten Evren, "Alışkanlıklanmızdan vazgeçemiyoruz. Birçok vatandaşımız daha modern evler yapabılir, ancak vatandaşlanmız ustu toprak, taştan yapılan bınalardan azgeçmiyor" dedı. Horasan'a da gıden Evren'e depremle ılgılı bır bnfıng verıldı Evren saat 18.30'da Pasınler'ın Köprukoyune geçtı, kaymakamdan gönderılen >ardımların oncelıkle dağıtılmasını ıstedı Evren daha sonra Erzurum'a donerek, zıyaret ettığı hastanelerde yaralılara geçmış olsun dedı Geceyi Erzurum'da geçıren Evren ve berabenndekıler bugun Ankaraya dönecekler ENDtŞE DUYULUYOR 9 Kolordu ve Sıkıyönetım Komutanlığı, deprem bölgesınde hayatlannı kaybedenlenn sayısını dun saat 18.00 ıtıbanyle 980 olarak açıkladı. Açıklama şö>le "Deprem bolgesinde surdunılen kurtaıma ve yardım caltşmaları tesbit işlemleri devam etmekledir. 30 Ekim 1983 gunu saat 08.00de Komutanlığın 65 nolu bildirisinin yayınlanmasından itibaren şu ana kadar kesin olarak lesbit edilen olu ve yaralı miktarı aşagıdadır. Erzurum ili Horasan ilçesi ve kovlerinde 756, Narman ilçesi ve koylerinde 147, Pasinler ilçesi ve koylerinde 23, Kars'ın Sankamış ilçesi ve koylerinde ise 54 vatandaşımız olmak uzere toplam 980 vatandaşımız hayatlannı kaybetmışlerdir. Toplam yaralı miktarı 446 olup tedavıleri aralıksız olarak surdurulmektedır. Halen hastanelerde bulunan yedısı maalesef hayatlannı kaybetmişlerdir. Enkaz kaldırma çalışmalan surdunılduğunden olu sayısının artmasından endişe duyulmaktadır. Bu arada, bolgeye yurt içi ve yurt dışı kaynaklı çadır, battaniye, yiyecek, giyecek, ilaç, saglık ekibi ve kan yardımlan devam etmektedir. Gonderilen bu yardımlar afetzedelere suratle ulaştınlmaktadır. Saat 18.00 değerine gore halen felakete ugrayan koy yerieşim birimlenndeki afetzedelere oncelik verilmek suretivle 3100 çadır 6750 battaniye dagıtılmıştır. Bolgede yapılan hasar tesbit çalışmalarına gore, 33 koyun tamamen yıkıldığı, 11 koyun ise otunılamay acak durumda bulundugu anlaşılmıştır. Ayrıca, bolgede mal ve can kayıplannın yanısıra 3347 adet kuçuk ve buyukbaş hayvanın telef olduğu belırlenmişolup, tesbitlere, kurtarma ve yardım çalışmalarına aralıksız olarak devam edilmektedir." OLÜ SAYISI 1226'YA YUKSELDİ Sıkıyönetım Komutanlığı, dun gece saat 22.30'da olu ve varalı sayısı konusunda yenı bır açıklama > aptı Dort ılçeyı kapsayan dokum şovle (Bırıncı sayılar olenlerı, ıkıncıler yaralıları gosterıyor) SAKIKAMIŞ: Karaurgan 2/, Akören 23/12, Balabantaş 27/, Altınbulak 1/3, Issızsu 1/1, Sırmabasan 2/, Toplam 56/16 PASİNLER: Alvan !\, Otlukkapı /l, Koprukoy 10/100, Hıcasu 8/, Yukarısoğutlu '15, Uğurlu 5/3, Toplam 23/120 değişti yapı değişmedi (Baştarafı 1. Sayfada) yurttaşların enkaz kaldırma çalışmaları devam ederken, yağıştan bazı yolların çamur olraası nedenıyle yardım ulaştırılması guçieşiyor. EVREN, DEPREM BOLGESİNDE Cumhurbaşkanı Kenan Evren, beraberınde Başbakan Bulend Ulusu, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Kaya Kılıçturgay, Koyışlen ve Kooperatıfler Bakanı Mıinir Guney ıle bırlıkte dun Erzurum'a geldı. 3 Kolordu Korautanı Orgeneral Fikret Oktay tarafından karşılanan Evren, 9. Kolordu KomutanlığYnda verılen bır brıfinge katıldıktan sonra 12.25'de karayoluyla Narman'a gıttı Jandarma Komutanhğı'nda bır sure dınlendı, yetkıhlerden bilgı aldı Daha sonra Koyunören köyune gıtmek üzereyken, Alacayar köyundenDnrsunBinici adh felaketzedeyle konuştu. Bmıa, Evren'e köylennde her şeyın yerle bır olduğunu, geceyi sokaklarda geçırdığim söyledı. "Evlerimiz oturulamaz halde, ahır ve samanlıklanmız yıkıldı" dedı. Henüz yardım almadıklannı belırten Dursun Bınıcı, Narman ve köyünün sorunlarını uzun uzun anlattı. Evren, yanında bulunan Safihk, lmar \e Kovışlerı Bakanlanna dönerek, gerekli yardımların "acilen" yapılmasını ıstedı 126 kışının ölduğu Kuyuoren köyunde yolun heyelan nedenıyle kapalı olması uzenne gıdeme "Zelzeleye mukavim inşaat" u depreme dayanıklı yapı" oldu Erzıncan depremı 14 gunde, Varto depremı 11 gunde, Van depremı 15 gunde "onernlı olaylar" gundemınden çıktı. Her depremden sonra "dayanıklı konut tipı"nden sozedildiama bu konutlar genellıkle "lafta"kaldı. lenn gazetelerı Erzınıan tciaketının ayrıntılarını yanyorlar Bu yazılar dıkkatle okunduğu zaman ulkemızde bır deprem meydana geldığı zaman hep aynı senaryonun vazıldığını gostenyor "Feci bilanço"başlıkları altında sayılar verılırken, "yardım kampanyalannın başlatıldığı" ve "zelzele felaketinın daha hafif atlatılması ıçin neler yapılması gerektiği" belırtılıyor Yazılanlar hemen hemen avnıdır "ulkemizin, ozellikle doğu bolgesinin deprem kuşagı ıçinde olduğu, bu felaketlerin uygun bır yapı sistemi ile daha bafif atlatılacagı". Işte 29 bırıncı kanun (arahk) 1939 tarıhlı Cıımhunyet'te Fen Fakultesı Jeolojı Profesöru Hamid Nafiz Pamir'ın gazetemıze verdığı "izahat": "Gerçi zelzele onune geçilemeyecek bir afettir ve maatteessuf memleketimizde bir çok yerler boyle sarsılabilecek mıntıkalardır. Yapılan tetkikler boyle sarsılabilecek faz hatlannın nerelerde olacağını. yapılacak inşaatlann ne gibi bir temel zemininde yapılacağını ve inşaat tiplerinin ne şekilde olacağını gosterebilir. Anadolu gibi zelzeleye tnustaid memleketler daima zelzeleye mukavim bir inşaat tipi kabul etmişlerdir. Bizim ımar planlarımızda mutlaka zelzele ıhtimallerini nazara olmak lazımdır. Imar planlarımızda mutlaka jeolojık bunyenin evvelceden tetkiki ve insaatta ona gore tedbir ahnması icab eder." atfıoçr ^ s ~ \ 1 A ! SV 1) 1 KIRŞEHİR BLOGU DONUYOR Kırşehır blogu yerkabugunun altındaki tektonık harekeller sonucu son 30 milyon yılda saatın aksi yonunde 90100 derece dondu. Kıtaların içindeki bloklar da kayıyor 50 milyon yıl sonra Avustralya bugünkü yerinden yaklaşık 2 bin km. kuzeyde olacak. lran Körfezi ortadan kalkacak. JJtısır ve Israil birbirinden kopacak. Yerkabuğunun içindeki tektonik hareketlerde kıtalar mağmanın iistünde yüzen dev kara parçalan olarak değerlendiriliyor. Bu olayın dışında kıtaların içindeki bazı bloklar dahareket ediyor. Bunlardan Kırşehir yöresindeki blokun son 30 milyon yılda 9100 derece döndüğü belirtilhor. İstanbul Haber Servisi Depremlerin en bu>uk nedenlennden bın yeıkabuğundakı tektonık hareketler sonucu oluşmakta. Genellıkle araştırmalar, kıtaların bırbırlerıne karşı hareket ettığını, mağmanın ustunde adeta yuzduğü ve bu değışıklıklerın butun yeryuzunde buyük depremlere neden olduğunu kanıtlamakta Ancak, kıtalann bırbırlenne karşı hareketlerının yanı sıra, kıtalar içindeki bloklann da hareketlerı soz konusu Bılim adamlarınca saptandığına göre, insan ömrune gore uzun görunen ancak dünyanın bınmıne göre 50 milyon yıl sonra Avusturalya bugunku durumundan yaklaşık 2000 Km kuzeyde olacak. lran Körfezi ortadan kalkacak, Mısır ve İsraıl birbirinden ayrılacak. Bılım adamları yılda, toplam bırkaç santımetreyı bulan bu sureklı hareketin dramatık bır yolda fay alanlarında etkılı olabıleceğı goruşundeler. Kıtalar içindeki bloklann hareketıne ılışkın çarpıcı bır örnek ıse Turkıye'den Kırşelur yoresınden venlebılır. Bılındığı gıbı, şıddetlı depremlerle blok tektonığı arasındakı üışkiler, gunumuzde ön plana çıkmış durumda Turkıye'yı meydana getıren tektonık bloklann, oluşumundan gunumüze ne gıbı hareketler ve donmeler kazandığı ve bunlara neden olan kuvvet mekamzmaları ortaya çıkanldığında belkı, depremlenn onceden kestınlmesı sonucunda önemlı veriler kazanılmış olacak Kandıllı Rasathanesı ıle ITU'nun ortak bir kuruluşu olan KANTEK Paleo Manyetızma Laboratuvan'nca bu nedenle 1975 yıhndan bu yana Turkıye'de araştırmalar surdumlmekte. Bu laboratuann sonuçlanmış ve yayınlanmış çalışmalanndan bın Kırşehır yöresıne ılışkın. Adı geçen bolgede Kretase (yaklaşık 80 milyon yıl önce oluşmuş) ve Eosen (yaklaşık 50 milyon yıl once oluşmuş) yaşlı kayalardan alınan örnekler paleomanyetık ıncelemeye tabı tutuldu ve ılgınç sonuçlar elde edıldı. KIRŞEHtR BLOĞU Buna göre, Kuzey Anadolu fay hattının güneyınde kalan Turkıye bloku, en azından Kırşehir bloku, Kretase'den Eosen'e degin gecen surede (yaklaşık 30 milyon yıl) saatın aksı yönde 90°100° arasında dönmuş bulunmakta Bu dönme hareketının Eosen'de de surup surmedığının tam açıkhğa kavuşması ıçın yenı örneklere gerek var, ancak eldekı verılere gore şımdılik >ok denecek denlı az bır donmeden sözedılebılmekte Gerek kıtaların gerekse kıtalar içindeki bloklann kavması ya da donmesı olayı, butunuyle yer manyetık alanının değışkenlığınden kaynaklanmakta Geçmış jeolojık devırlerdekı yer manyetık alanının davranışlannı (değışımı, şıddetı, yönu) araştıran bılim dalına Paleomanyetızma denılmekte Bu bılım dalına en buyuk katkı ıse, kaya manyetızması olmakta kaya manyetizması, jeolojık devırler boyu, yer manyetık alanının kavıtlannı bızzat doğanın tuttuğu, bu kayıtın volkanık ve mağmatık taşlar ıçınde varolduğu olgusuna dayanmakta HAREKET SAPTANIYOR Bu taşlar ıçınde 5/1000 oranında dahı demır ve demır oksıtlerı bulunsa, taşın oluşumu sırasında ısı belırlı bır değerın altına duşunce bu tanecıkler ıçınde bulunduklan >er man>etık alam doğrultusunda dızılırler ve yer manyetık alanının şıddetı ıle orantılı bır mıknatıslık kazanırlar Butun sonın.her bırı sankı mıkroskobık pusula ımıj gıbı katılaşıp kalan bu taşlardakı çok zayıf mıknatısuğı ölçecek aletlerın yapılmasıdır kı, gunumuzde bu sorun çozulmuş durumda Eğer elımızdekı volkanık veya mağmatık taşın yaşını bılıyorsak, bunun içindeki manyetık kayıtda o devre aıt olacaktır Ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra yeryuzunun değışık bolgelerınden farklı jeolojık devırlere aıt taşlar toplanmış ve ıçlerındekı manyetık kayıtlar Paleo Manyetızma Laboratuarlannda ölçulup değerlendırılmıştır Çıkan sonuçlardan ılgınç ve onemlılerı şöyle ozetlemek olası. a) Yer manyetık alanı jeolojık devırler boyunca da vardır ve şıddetınde büyuk değışmeler olmamıştır. b) Her 1,5 milyon yılda bır yer manyetık alanının kutuplan ters donmuş, yanı manyetık kuzey manyetık guneye, ve manyetık guney de manyetık kuzeye gelmıştır OIü ve ynralıların listesi ERZURUM, (Cumhuriyet) Deprem sonrası yaşamlarını \ıtırenlenn yanında çok sayıda yaralı da çeşıtlı hastane ve sağlık merkezlerınde tedavı edıhyorlar. Yaralı savısının 1000'e yaklaştığı belırtılıyor Buyuk bır bolumu Erzurum'dakı hastanelerde bulunan yarahlardan bazılannın sağlık durumunun "çok ciddi" olduğu ıfade edıhyor Enkaz altında kalarak ölen yurttaşlardan henuz ılgıhlenn ellerıne ulaşan kımlıkler şoyle Eşref Kızıltunç, Recai Yıldınm, Emine Ozkan, Muşerref Kaltar, Zeynep Deliduman, Serdar Çavdar, Melik Tanergil, Mehmel Artuk. Emine A kbulut Recaı Akbulut, Yaşar Aydın, Eşref Yıltaş, Ismet Kızıltaş, Hakan Demir, Fatma Yeter, Melik Tanergul, Osman ^talay, İsmail Topçu, Recep Karapınar, Alay tzci, Mulla Topçu, Sema Çivici, Necmettin Çivici, Halil Bulur, Omer Kuzeyci, Raziye Kuzeyci, Risale Koç, Turhan Pınar, Ramiz Solak, Hatice Koç, Faruk Çiftçi, Nuri Genç, Haydar Uzun, Naci Sen, Yıldız Ayhan, Ahmet Yeşilyurt, Cafer Seven, Zakir Guneş, Nuriye Karataş, Râmıle Alkan, Zakre Doğancı, Adalet Koç, Ziyaddin Çiçek. Mecit Koç, Sevılay Turan, Nusret Şimşek, Bahattin Karagoz Yunus, Ali Oğuz. İsak Aras, Yusuf Kalkan, Sıddık Kalender, Koroğlu Yoz, Munıre Ulubey, Osman Aras, Recep Karataş, Fikriye Yıldız, Selvinaz Gedik, Şengul Karataş, Sevil Unal, Munire Vurttaş, Zahire Goncagul, Hayriye Sınıcı, Nevengul Musul, Şermin Koç, Koksal Duran, Alaaddin Akalın, Duran Kotan, L«lezar Kaşıkçı, Nuran Gozum, Bilkan Demir. YARALILAR Deprem felaketıne uğrayıp Erzurum'un hastanelerıne getırılen yaralı yurttaşlaramızın bazılannın adları şoyle Recep Karataş, Yıldız Yaprak, Mecit Koç, Nazar Gul Muzul, tsak Kandil, Nunye Karataş, Mahmut Yoz, Koroglu Yoz, Nevin Yıldınm, Kâmil Arıkan, Cafer Seven, Kerim Vıldırım, Cemile Alkan, Memnune Genç, Faruk Çiftçi, Koksal Duran, V u t Haber Merkezi 26 arahk 1939 yılında Erzıncan'ı yerle bır eden, 135 000 yapının yıkıldığı ve 32 372 kışının olduğu (nufusun yaklaşık uçte ikisi) Erzıncan depremı Cumhuriyet gazetesının 28 bırmcı kanun 1939 gunku gazetesınde "sekiz sutuna manşet'NARMAN: Alacayön 1/, 'tır Göllu 5/ , Koyunören "Şiddetli zelzele neticesinde 126/100, Otluktepe 2/, Şekerlı Erzincan tamamen enkaz yığını 1/, Toygarh 3/, Kışlakoy haline geldi". 3/, Sutlupınar 6/, Alt başlıklar şoyle: "Şehirde Toplam: 147/100 butun binalar yıkıldı, sarsınülaHORASAN: Aşağıbademozu /2, Ardı / 2 , Azap 21/20, nn kaza ve koylerde de çok muhim tahribat yaptığı haber veriAkçataş 16/3, Alagoz 12, Aktaş 3/7, Bahçe 21/10, Çamlıkka liyor." Rasathane bugune kadar yurtle 111/76, Çayırduzu 1/, Dota bu derece şiddetli bir zelzele nertaş 22/20, Gerek 150/105, kaydedilmedıgini bildiriyor." Kınkdıkme 1/, Hacıahmet 4/1, Karabıyık 7/6, KızlarkaleO gunku ve daha sonrakı günsı 171/, Muratbağı 450/19, Yörukath 8/3, Yıldıran 4/1, Yukarıharun 2/9, Yukarıbademozu 7/7, Aşağıtahırhoca 1 \ , (Baftarafı 1. Sayfada) Kırkgözeler 1/2, Akçatoprak başka kata git" dıyerek hastavı /l, Kemerlı 1 \ gerı çevırdı Gerçekte onlann yaToplam 1000/298 Genel toplam 1226 ölu, 534 pacakları bır şe> de yok. Depremden gelen yaralılara mı bakyaralı sınlar, hastanede daha once te7 KOYDEN HABER YOK davı edılmek uzere yatmış hasHorasan Kaymakamı Azmı taya mı baksınlar, yoksa yenı geYeşıl, ılçeye bağlı 7 köyden he len hastalan mı kabul etsınler7 nuz haber alınamadığını belırte rek, Şenkaya'>a bağlı Aşağı Hı Ne hemşıre ne de doktor yeterlı nıs, Vukarı Hınıs, Uskulet ve aslında9 Bu yaralılara doktor mu Zogorneş koylerinde de ölu v« yetışır Nıtekım henuz hemşıre olmak ıçın okuyan öğrencıler bıyaralı sayısının tespıt edılemedı le gorevde, hemşıre sayısı gene ğını soyledı Kars'ın Sankamış ılçesıne yetışmıyor Depremle ılışkıh olarak tuhal bağlı 10 köyde enkaz altından şu ana kadar çıkanlan ceset sayısı olavlarla karşılaşılıyor Yarı yarıya yıkılan ve 11 ölu 54 olarak bıldırıldı İLK SICAK YEMEK veren, ErzurumV 56 kıloınetre Felaketzedeler vardımlann ız uzaklıktakı Köpruköv'e neremanında ulaştırılmadığını sovlu deyse bıtışık Badıcıvan köyunde vorlar Gıyeceklerın enkar al ın hıçbır şey yok Insanlar normal da olması sefaletı ıyıce c.rtırı>or olarak yağmura rağmen tarlalaAskerı bırlıkler öncekı akşam ılk rında çalışıyor hayvanlarını gusıcak yemeğı verdıler Çadır ve duyorlar Oncekı akşam TRT'rılen köyluler, ateş yakamadık nın aslında hasarın en az olduları ıçın soğuk bır gece geçırdı ğu, ölu sayısının da sadece 11 ler Ölum oranının >uksek oldu bulunduğu Erzurum'a en yakın ğu köylere dun askerı komutan Köpruköy'u merkez deprem yen lıklarca ımam gonderıldı Su olarak göstermesı, buradakı kurmerbank tarafından kefen dağı tarma çahşmalarını vererek tıldı İmar ve Iskan Bakanhğı "ekiplerin her yere ultştığım" Musteşan Orhan Yıldınm baş söylemesı ve bunun ıçın Köprukanlığında bır komısyon oluşköy'u örnek göstermesı tepkıye turuldu neden oldu. Köyluleıın en buyük şıkâvetELEKTRİKLER KESİK lennden brı hawan!annın açık Narman'a bağlı Akoren koyu ta kalmas: Ot ve >aman Sıkıntı ıle Narman arasında heyelan nesı olduğundan hayvanlarının Et denıyle bağlantı kesıldı. Zaten Balık Kuı'umu tarafından alın deprem felaketıne uğrayan ılçe masını ıstıyorlar ve koylerın buyuk çoğunluğunda telefon ve elektrıkler kesık ERSÎN'tN MESAJ1 Erzurum'da öncekı geceyi Genelkurmay Başkanı Orgehalk yuksek bınaların bırıncı neral Nurettın Ersın, felaketzekatlarında bulunan dukkân ve delerın acılarını paylaştı, bölge mağazalarda geçırdı Buyuk bır halkına başsağlığı dıledı Ersın bolumu arabalann ıçınde uyumesajında, "Turk Silahlı Kuv dular Ataturk Unıversıtesı'ne vetlerının her turlu ardıma debağlı öğrencı yurtlarında da öğvam edeceğını" bıldırdı rencıler gecevı gırış katındakı kantınlerde geçırdıler Unıversıte oğrencılerı rektorden okulun tasuf Kartal, Muhlis Gedik, Sıddık tıl edılmesını ıstedıler ama, rekKalender, tstıak Aras, Naci Şen, törluk bu ısteğı reddettı Oğrencılerden bır kısmı okulHatice Koç, Ziyaettin Çiçek, Nusret Şimşek, Asalet Koç, Za ların açık olmasına karşın memkir Guneş, Zulevha Polat, Nu leketlerıne gıttıler. Pazar gunu çevre illerden ve ran Gozum, Fikriye Yıldız, Şahmettin Çolak, Vahdettin Goz yurtdışından depremzedelere um. Şermin Koç, tlbey Yıldınm, ulaştırılmak uzere gonderilen paİsmail Balta, Murat Bozkurt, ralan ıletebılmek ıçın bankalar Fadime Şimşek, Guner Işık, Ay çalıştı Erzurum'da bırçok bınafer Tecer, Mehralı Parlak, Ziya da hasar var Geçen yıl yapılan etten Ataç, Sevim Onal, Ayşe Buyuk Erzurum Otelı bovdan Akpınar. Veysi Uzun, Alpaslan bova çatlarken Polat Otelı'nın Yağbasan, Adalet Koç, Mehmet bırçok yerınde çatlama ve ı.amÇelik, Suleyman Can, Falma larının kınldığı goruldu Bırçok Ozer, Cevdet Kars, Şaban Kars, dukkânın camları kırıldı Nuri Kars, V'ecıde Binici, Emrul KOYUNOREN'DE lah Taş, Fatma Avcı, Nusret KaNarman'a bağlı 733 nufuslu ya, Şerafettin Aydın, Fatma Koyunoren köyunde 125 ceset Gul, Hakan Akpınar, Muhsin çıktı Koyde ayakta kalmış tek Panik, Munevver Alaska, Ayşe ev yok Yerler hayvan olulerıyYucel, Menure Genç, Cevriye le dolu Depremın hemen ardınParlak, Kerim Bozdemir, Nur dan varalıları kurtarmak ıçın ten Akgul, Naci Kotan, Fatih herkes seferber olmuş, ama şımTopça, Osman Aras, Fatma dı enkaz altından sadece olu cıkOguz, Yavuz Karagoz, Avni De tığından kurtarma çalışmalannniz, Alaaddin Akdemir, Ramizer Kaşıkçı, Ikram Ispır, \nahanım Ekinci, Sıtkı Zer, Sevilay Turan, Halil Meriç, Recep Karataş, Bahattin Karagol, Haydar Uzun, Songul Karakaş, Munibe Lluser, Ali Oğuz, Ahmet Yeşilyurt. Alaaddin Alkan, Zakire Kamişoğlu, Sunduz Kısa, SakiA > KARA (Cumhuriyet Bune Doğancı, Nesim Uçuncu, rosu) 34 koyu >erle bır eden Gullu Yalçın, Asiye Sozen, Or deprem, Erzurum ve Kars'ta 6 han Kotan, Tekin Alkan, Fatma kasım seçımlennı etkılemeyecek Yıldınm, Suat Kartal, Hayriye Şu ana kadar alınan bılgıler ışÇinici, Asiye Alkan, Ayşe Kara ğında, bu ıllerde seçımlerın norduman, Nazire Yurttaş, Yıldız mal olarak yapılacağı, Yuksek Yaprak, Celal Kma, Selahattin Seçım Kurulu Başkanı Ismet YaTok, Mensur Kaya, Alpaslan mkomeroğiu tarafından açıklanYağbasan, Necati Aras, Fatma dı Ozer, Murat <\ydemır, Yavuz Yanıkomeroğlu, deprem haKarataş, Naim Uzun, Veis benni alır almaz bolgeyle temas Uzun, Veysel Gungor, Adalet kurduklannı, seçmen hstelennın Koç, Ziyaeettin Çiçek, Necla Çı zarar görmedığını oğrendiklentırak, Bahattin Gungor, Bahatnı, enkaz altından çıkanlan cetin Karagor, Nuri Aras, Songul setler arasında şu ana kadar sanKarakuş, Gulsume Saygın, Mu dık kurullan başkanları ve uyenevver Alışkan, Hatice Koç, Su lenne rastlanmadığını, mılletveleyman Ozer, Ruhane Komur, kılı adaylarına "istenmeyen bir Mehmet Gedik, Alpaslan Ozer, şey olması" durumunda bunun İsa Çelik, Nusret Kaya, Kahya seçımlerın yapılmasını etkılemeKaya, Ayşe Akpınar, Suleyman yeceğını belırttı Gunur, Kenan Bozdemir, Talât Eğer şu andan sonra seçımleKireçligol, Hamdiye Damir. Zjrın vapılmasını ımkânsız kılacak yaettin Ataç, Zeynep Aslan, Ahyenı koşullar ortaya çıkarsa, bu met Aslan, Fatma Gul, tsmail ıller seçım dışı kalacak, çunku Ozmen, Rukiye Demir, Yunus böyle bır durumda seçımlerın erKoç, Nazh Taştan, Şamil telenmesıne ılışkın herhangi bır Akan... hukum yasalarda yer almıyor ğıtımın aksadığı vs haberlenyle zelzele felaketı gazetenm manşetınden altlarına doğru ınmektedır 9 ocak 1939'da artık tek sutun bır haberdır Erzincan depremı 10 ocak 1940 tarıhlı gazetede ıse tek satır yoktur. Erzıncan depremı unutulmuştur bıle VARTO DEPREMİ Bıraz daha yakınlara gelelım. 19 ağustos 1966 gunu oluşan Varto depremı 20 ağustos 1966 tanhh gazetenm yıne manşetıdır. "TAŞ USTUNDE TAŞ KALMADI SANKİ YER YERİNDEN OYNADI" Yıne "feci bilançolar" . 20 000 yapının yıkıhşı, 3000 kışının ölumu. Aynı gunun gazetesınde bu yörelerın her yıl sallanabıleceğı belınılıyor "Bolgeye uygun binalann bir an once yapılması" uzennde duruluyor. Eline kaznıa kürek alaıı enkaz da buyük bir heyecan gözlenmıyor Yağmur dun sabahtan başlayarak yennı kara bıraktı. sağ kalan Koyunörenhler çadırlarda. Eşyaları da taş yığınlarının altında ya da suyun ıçınde. Ayakları da suyun ıçınde Çunku çadırlar onlan yağıştan korumaya yetmıyor Çadırların altından sular gırıyor. Köy muhtarı Rıza Ay, gazetecılerın karşısında çırpınıyor 1969'da köyde toprak kayması görulduğünu, o zamandan berı köyün yennin değıştınlmesını ıstedığını anlatıyor. "Ankara'dan jeologlar geldi" dıyor " S a | lamdır. hiçbir şey olmaz, dediler. Meraklanmayın dediler." Muhtar bağırıyor. "Koyun haline bakın. Allah bir gosterse 'hıçbır şe> olmaz' divenlerin yuzunu bana. Hiçbir şey olmayacak koye bakın." Bakamıyoruz, çünkıi köy ortada vok Sadece enkaz var Depremzedelere yardım (Baştara/ı l. Sayfada) Bursa'da Yardım Komıtelerı kuruldu ve bankalarda hesap açtırıldı Samsun'da gazıno ve eğlence yerlerınde çalışan sanatçı ve ışletme personelı 30 ekım yevmıyelerını telgraf havalesıyle Erzurum'a gönderdıler • Diyanet İşlerı Başkanı Tavyar Altıkulaç Diyanet Vakfı'nın 25 milyon lira bagışta bulunduğunu bildirdi. Turk Hava Kurumu 15 milyon lira gonderdi. Milli Eğitim Bakanhğı da acil ogrenim ve eğitim vardımı olarak Erzurum Valiligi'ne 10, Kars Valiliği'ne 5 milyon lira gonderdi. Turkiye Odalar Birliği de deprem felaketzedelerine 10 milyon lira yardımda bulundu. Bursa Esnaf ve Sanatkârlar Dernegi, Sivas İl Yardım Komitesi 2 milyon 80 bin lira para topladı. Koyişleri ve Kooperatifler Bakanlıgı 37 milyon lira yardım yaparken, Bakanlığın 20 muhendisi bolgede enkaz kaldırma çalışmalanna katılıyor. • TurkIş, konfederasyon uyesı ışçılere kan bağışı çağnsında bulundu. lstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Derneklerı ıse yardım kampanyası başlattı Bırlığın açıklamasında "giyecek, yiyecek yardımının yanısıra para yardımı da yapacağız" denıldı. Anadolu Basın Bırlığı de tum gazetelerı açılan yardım kampanyalarını desteklemeye çağırdı. • Kan vermek isteyen yurttaşlar birbirleriyle yanşırken, çeşitli kentlerde Kızılay Kan Merkezleri'nin onunde uzun kuymklar oluşturuyorlar. İstanbul'da çok miktarda kan toplandığı için kan alımı durduruldu. İstanbul tl Sağlık Mudurluğu yetkilileri kanın sağlıklı olarak elde tutulma suresinin 21 gun olduğunu toplanan kanlann boşa gitmemesi açısından, Bakanlığın kan anonsunu ve alımını durdurdugunu açıkladılar. istanbul'da ikı gunde 1290 şişe kan toplandı. Ankara'dan 1500, Bursadan 707 şişe kan gonderildı. Eczacıbaşı'mn da deprem yoresine 10 bin şişe semm yolladığı bildirildi. • Gençlık ve Spor Bakanhğı Kredı ve Yunlar Kurumu da afet bolgesındekı yuksekokul oğrencılerıne oncelik tanımayı kararlaştırdı. • ÇayKur 10 ton çay, UnıleverIş Ankara'dan 40 bın Sana yağı yolladı Kahramanmaraş'tan gıyecek ve yıyecek maddesı dolu 3 kamyon ıle 1 milyon lira Erzurum Valıhğı emrıne gonderıldı Bıngol'den de yöreye giyecek ve yiyecek yardımında bulunuldu DIŞ ULKELERDEN • Suudı Arabıstan Kralı Fahd 10 milyon dolar, Japon Gemı tnşa Sanayı Vakfı 5 mılyon Yen yardımda bulundular. Federal Almanya, ABD, Isvıçre, Pakıstan, İran, KTFD deprem bölgesıne sağlık görevlılerı gonderdıler ya da gonderıyorlar. Kuveyt hukumetı çeşıtlı yardım malze YSK Başkanı: Deprem bolgesinde seçim yapılacak 25 ağustos 1966 gunlü gazetede "Depreme dayanıklı yapı projelerinin hazırlandığı" haber verılıyor Haberın Bu tur demeçler hemen hemen aynntılan arasında şunlar yazıher gun yer almaktadır o gunun lı. 21 kişılık jeolog, şehırcı ve gazetelennde Bır de havanın soteknısyenden oluşan bır grup Erğukluğu ve deprem bölgesındezıncan ve Muş'a gıderek tetkıkkı ınsanlann soğuktan nasıl kolere başlamışlardır. Buralara yaruııacağını anlatılmaktadır Yarpılacak bınaların sağlam zemın dımların yerıne ulasmadığı, dauzenne oturtulması, ağırhk meTkezlerı yere yakın, hafıf malzeme kullanılması geTektığı belırtılıyor. Aynntılara da gırılıyor Çatı Köyluler, 15 gunluk bebeden ve teraslann nasıl ınşa edıleceğı, 6 aylığa, 1314 yaşındakı delıkargırkemerlenn ve kubbelerın kanlıdan gelınlık kızlara, her depreme dayanıklı olmadıkları yaştakıler, her aıle, kurbanlar vb vermış Binali Avcı'nın aılesı ge27 ağustosta bölgeyı gezen Jace yatmışlar, 10 kışı, sabaha deppon jeologlar depreme alışkın olrem yedısını götürmuş dukları halde "boyle bir manzaKöy öğretmenı Levent Akın, n gormediklerini" belırtıyorlar 98 öğrencısınden 50'sı kayıp, on ve yapı sıstemı üzerınde durulan arıyor "Bazılannı enkaz «I yorlar Kızılay genel merkezi tatından sağ çıkardık" diyor rafından burada yaptınlan /e yı"Ama 50'sinden hiç iz yok or kılmayan 20 bınayı göstererek tada." "Size en uygun yapı tarzı budur. Çadırlardan bırınin bir köşe Başka bir araştırmaya girmeden bu yapdann benzerlerini kunın" sınde, ayakları çıplak, yan belıdıyorlar. Bu binalar tahta ve ne kadar çamura batmış, Gulsun ağaç dıkmelerden ınşa edılmış, Bacı sessız sedasız ağıt yakıyor aralıklan bağdadı çıtaları ıle bırNe dedığı pek anlaşılmıyor. Toprak altında uç saat kaldık bırıne bağlanmış ve araları saman karıştırılmış toprakla doltan sonra kurtarılan Abdullah Akbulut, "Cenabı Allah kurtar durulmuş bınalardır 28 ağustos 1966'da çıft sutun mış" dıyor "Ama cigerimiz bır haber "deprem bolgesine en yanmıştır." Akbulut'un dokuz uygun mimari yapı aranıyor" 30 çocuğundan dördu Ankara'da ağustosta Varto depremı tek süOnlar kurtulmuş halıyle Öbur tun bır haberdır artık 31 ağusbeşı enkaz altında. tosta da tamamen unutulmuştur. Bır dahakı felakete kadar belkı de hiç haurlanmavacaktır. AYNISENARYO mesı yolladı. Iran'ın Erzurum Aynı senaryo 24 kasım 1976'da Başkonsolosluğu bır başsağlığı yenıden gundeme gelıyor. mesajı yayınladı 25 kasım 1976 tarıhınde Rıch• Papa II Jean Paul, onceki ter ölçeğme göre 7 6 şıddetınde gun meydana gelen depremde olan Van depremı "doğu yine yakınlan ölenlere başsağlığı di sallandı" başlığı altında verılıledi, uzuntusunu belirtti. Papa, yor Alt başlıklarda "yurttaşlaAnkara'daki Vatikan temsilcisi nn ilgisizlik, açlık ve sogukla Başpiskopos Salvatore Asta ta mucadele ettigi" belırtılıyor Harafından Turk yetkililerine ileti berler yardımlann deprem böllen mesajında, olenler ve yakın gesıne ulasmadığı yolunda geruşlan için dua ettiğını bildirdi. Ital lıyor Senaryonun değışmeyen yan Katolik Kilisesi Yardım Or bolumu yıne gundemdedır. gutu deprem kurbanlanna 32 "Deprem bolgesi daha saglam bin 250 dolar (yaklaşık 8 milyon yapılara kavuştunılmalı". TL) yardım gonderdi. İngiltere Şoyle yazılıyor bu başlık altınKmlhaç'ı ozel bir uçakla 100 ça da. "Deprem kuşagı uzerinde dır ve bir o kadar da battaniye yaşadığımız halde depreme dave çeşitli yardım malzemeleri yanıklı yapılardan yoksunuz. gondereceğini açıkladı. Fakir halk kırsal bolgelerde bu• Uluslararası Kızılhaç'tan 4 nu kendi olanaklarıyla başarakişilik bir heyet, deprem bolge mıyor." Bu yazı 29 bırıncıkanun 1939 sinde ihtiyaçlan belirlemek uzere, Erzurum'a yola çıktı. Kızıl tarıhlı, Hamid Nafiz Pamir'ın haç'ın İsviçre'den gelen yardım sozlennın hemen hemen sadeleşuçağındaysa 2.5 tonu çadır ve tırılmış şekhdır Senaryonun dıbattaniyelerden oluşan 5 ton ğer aynntılan da aynıdrr. Rapormalzeme, kurtarma çalışmalan lar ne dıyor? Hangı tur yapı yaiçin ozel olarak egitilmiş 15 ko pılmalı'' 9 arahk 1976'ya kadar pek bulunuyor. Uçakla 45 kişi deprem haberlen kuçulerek sulik kurtarma ve saglık ekibi de ruyor 10 arahkta bınncı sayfada hiç bır haber yok depremle ılgeldi. gi 114 aralıkta gazetemızın manMESAJLAR şetı şöyle "Kış tum yurtta yaşattalyan Devlet Başkanı Aksx mı buyuk olçude etiledi". Aynı sandro Pertini Cumhurbaşkanı gunun gazetesınde başka bır haKenan Evren'e gonderdığı baş ber "Deprem zedelerhala çadırsağlığı mesajında İtalyan halkı larda oturuyor." nın felaketzedelerle bırhkte tüm Ve yıl 1983. 31 ekım 1983 taTurk halkının acısını paylaştığıru rıhlı gazetemızın manşetı bıldırdı ttalyan Başbakanı Bet34 koy yerle bir" ve 50 yıldır tino Craxi de Başbakan Ulusu' kullanılan senaryo yıne ortaya ya bır masaj gonderdi Dışışlen çıkıyor Bakanlığırıdan alınan bılgıye gö"Depremin nerede. ne zaman re tazıyet mesajı gonderen ulke olacağı onceden bilinebiliyor." ler arasında Urdun, Pakıstan, "Depremi onlemek olanaksız. Bahreyn, Yunanıstan, Katar Bır"DİF'nin verilerine gore bu bolleşık Arap Emırlıklerı, KTFD, gede yapılacak evlerin deprem Iran^rjantın, Ingiltere, Isvıçre, koşullanna uygun inşa edilmesi Japonya, Norveç de bulunuyor gerekiyor" vs Omuz atılsa yıkılacak (Baştarafı 1. Sayfada) nu" soyledı Uzmanların konuya ılışkın göruşlen şu şekilde TMMOB Başkanı Bulent Tanık: Bızdekı depremın benzerlen, Japonya, haiya ve Amenka'da aynı zamanda yaşandı. Bu ulkelerdekı kayıplann karşılaştırüması ulkemızın bu konuya karşı ne kadar hazırhksız olduğunu göstermektedır Depremin kaç şıddetınde olduğu bıle net ölçulememiş. Bolgedekı camılerın ve betonarme yapıların ayakta kalması tesaduf değıldır Ancak şu anda uzulmenm pek yaran yok. Yapılması gereken yaraların sarılması Suat Aydın: Konut gereksınımı dev let tarafından ustlenilmedığı surece bu sonuçlar kaçınılmaz Bakıyoruz, hepsı kerpıç, beton yok, çımento yok, demır yok. tkı kışı dayansa bır duvarı aşağıya ındırecek Beledıyeler denetım yapamayacaksa, Mımarlar Odası yapsın 14 bın uyesı, uzman kadrolan var Bır yanda depremde yaşanır, konutlar yıkılırken, bır yanda çok sayıda teknik elaman işsiz. Oktay Erguney: Depremı önceden haber almaya bugun kımsenın gucu kolay kolay yetmıyor. Turkıye ıçın bu daha da zor Sorun sadece kaynak sorunu değıl. Zarann onlenmesı ıçın ayrılan kaynaklar, telafısı ıçin ayrılanlardan çok duşuk. ÖLÜM Sakarya'da çalışan arkadaşımız, uyemız Dr. YILMAZ KORULAR'ı kaybettık Cenazesı bugun Erenkoy Galıp Paşa Camıi'nde kılınacak ıkındı namazından sonra kaldırılarak toprağa venlecektır Akraba, dost, yakınlan ve üyelerıtnıze duyururuz lstanbul Tabıp Odası