Katalog

9 EKİM 1983 EKONOMÎ CUMHURİYET/9 EKONO1VÜDE DİYALOG ÖZKUL AKIN 1925'de doğdu. G. Saray Lisesi'ni ve tstanbul îktisai Fakültesi'ni bitirdi. ABD'de Michigan Üniversitesi'nde işletme ihtisası yapan Akın halen zeytin üreticisi ve aynı zamanda AkmMadra zeytinyağı şirketinin ortağı ve müdürü. CEM KOZLU 1946'da doğdu. Robert Kolej'in lise böltimünü bitiren Kozlu ABD'de Denison Üniversitesi'nde iktisat lisansı, Stanford Üniversitesi'nde işletmecilik ihtisası yaptı. Halen Komili Smai Mamuller Pazarlama şirketinin genel müdürü. ğıyla yapılırken diğer zeytinyağı üreticisi ülkelerde durum tersine. Komşumuz Yunanistan'da, Ispanya'da zeytinyağı dışında bir yağı arasanız da bulamıyorsunuz. Adamların hem alışkanlığı, hem de politikalan böyle, zeytinyağını özellikleri olarak sumıyorlar, turistin önüne başka yağ koymuyorlar.. SORU Bu ülkelerde zeytinyağı tüketimi Tttrkiye'den çok mu fazla? AKIN Bakın size bazı rakamlar vereyim. Türkiye'de kişi başına zeytinyağı tüketimi 2.5 kilo civarında ki, bunun içinde zeytinyağı ureticisinin kendi tükettiği miktar büyük ağırlık taşıyor, o o!masa ortalama daha da düşecek. Buna karşılık kişi başına zeytinyağı tüketimi Yunanistan'da 20 kilo, Libya'da 15 kilo, ttalya'da 11 kilo, Ispanya'da 10 kilo dolayında.. SORU Peki, bunu artırmak için neler yapılabilir? KOZLU Bir kere demin de belirttigimiz gibi istikrarlı bir fiyat politikası birinci şart. Ondan sonra zeytinyağı üreticilerinin topluca bir tarutma kampanyasına girişerek zeytinyağımn dünyada da çok aranan en pahâh ve besleyici yağ olduğunu halka anlatmaları gerekir. Türkiye bunu bilirse Türkiye ekonomisi yeni bir zenginlik kaynağjna, döviz kaynağjna kavuşmuş olur. Oysa bize üretim çok olunca bunu bir baş belası gibi görüp şimdi ne yapacağızdiyedüşünmeye başhyoruz. Geçen hafta Dolar, Türk Urasına karşı bile değer kaybetti rası'na da yansıdı ve haftayı 243.35 liradan açan dolar, 242.85 liraya geriledi. Mark ise bir haftada 2 lira yükseldi ve 95 liraya yakıaşu. Dolann düşüşü, ABD'de faiz oranlarımn düşeceği beklentisinden kaynaklanıyor. Bu beklenti, diğer ülkelere de yansıyor.j 1 Son olarak Ingiltere bankalari* faız oranlanm yanm puan indir* | diler. Dolar, geçen haftayı şöyle ge, j çirdi: 3 Ek. Türk Lırası Mark lsviçre Fr. Fransız Fr. Sterlin ($) 243.35 2.62 2.11 7.97 1.48 7 Ek. 2.42.85ı 2.56 2.08 7.88 1.50 Dolar, dünya döviz borsalannda hızla değer yitirmeye başladı. Geçtiğimiz hafta 2.6 mark sınınnın altına inen dolar, Türk Lirası'na karşı da 50 kuruş değer kaybetti. Son aylarda sert paralar karşısında durmadan yükselen ve bu yükselişi sert tartışmalara yol açan dolar iki haftadır iıtifa kaybediyor. Dolann değer kaybı özellikle geçtiğimiz hafta hızlandı. Haftayı 2.62 mark, 2.11 Isviçre Frangı, 7.93 Fransız Frangı ve 234 Japon Yeni değerlerinden açan dolar, hafta sonunda 2.56 mark, 2.08 lsviçre Frangı, 7.88 Fransız Frangı ve 231 Japon Yeni değerlerine indi. SterSORU Dövizkazanmapotansiyeli ve ihracat konusunu size so lin de 1.48 dolardan 1.50 dolaracağıra Sayın Kozlu, ancak ondan önce verimlilik konusunda, Türk ra yükseldi. Dolann değer kaybı Türk Liiye'de zeytin üretiminde verimlilik nasıl Sayın Akın, üretici olarak bunu size sorayım. AKIN Maalesef Türkiye'de zeytin ağacı başına ortalama verim yalmzca 2 kilo civannda. Oysa gene Türkiye'de bakımlı ağaçlarda bu 10 kiloya kadar çıkabiliyor. Demek oluyor ki, biraz katkıyla, biraz bakımla, gübreyle, haşarat mücadetesiyle, verimi çok Altın fiyatlannda oldukça hayükseltmek mümkün. Türkiye'de bu bakımdan büyük bir potanreketli bir hafta yaşandı. Hafta siyel var ama ne yazık ki, ilgi yok, teşvik yok, üstelik tüketim geribaşında Türkiye'de ve dünyada liyor. Sayın Kozlu'nun demin söylediklerine ilave olarak söyleyeönemli bir düşüş gösteren altın, yim, zeytinyağı ana sütüne en yakın, en kojay vücuda assimile olan hafta ortasından itibaren yükselbir yağ. Bunun devletin de destejğiyle mutlaka Türk tüketicisine dumeye başladı. yurulması lânm. Pazartesi günü altın borsaları aniden sarsıldı ve bir ons alSORU Sayın Kozlu, üretimde teşvik ve diger daha iyi verim alıp tın son bir yıldır ilk kez 400 dodaha yüksek rakamlara erişebilirsek ihracatı artırma konusunda ne lann altına indi. Bir günde 15 gibi imkânlanmız olabilir sizce? dolar birden gerileyen altm, 406 AKIN' Bu yıl 120 bin ton zeytinyağını dolardan 391 dolara düştü.. Ancak, altın fiyatlannda daha sonyok pahasına elinden çıkaran üreticinin raki günlerde yükseliş kaydedübu son fiyat artıslarından sağlayacağı di ve bir ons altın Londra boryarar sınırlı kalacak. Esasen 225 lirahk sasında cuma günü yeniden 400 Özkul Akın (solda), Cem Kozlu (sagda), Osman Ulagay'ın sorulannı yanıüadılar. Ulagay sordu, Akın ve Kozlu yanıtladı Altın önce 400 dolann altına düştü, sonra yeniden toparlandı dolar sınınna çıktı. Türkiye'de de benzer bir eğilim yaşandı. Dünya altın borsalanndaki duşüşten etkilenen altın fiyatlan önce geriledi, ancak daha sonra yeniden tırmandı. Bu gelişmeler sonucunda önce 26.750 liraya kadar düşen Cumhuriyet altını hafta sonunda 27.300 liraya yükseldi. 3600 lira sımnnı yoklayan külçe altının gramı da yeniden 3.660 liraya çıktı. Altın fiyatlannda geçen haftanın görünümu şöyleydi: 3 Ekim 26.80026.900 26,50027.500 3.6703.680 391 7 Ekim 27.20027.300 26.50027.500 3.6503.660 400 Zeytinyağında fiyat istikram yağ ofisi kıınılarak sağlanabilir SORU Sayın Konuklar, son bir ay içinde ve özeMikte son haftalarda Mytinyagıfiyaüarında anormal bir tırmanış görüliiyor. Size önce uzunca bir doraklamadan sonra gelen bu tırmanışın nedenlerini sorabilir miyim. Bayrun Sayın Akın. AlÜN Belirtmiş olduğunuz gibi zeytinyağı son iki yılda fiyatı artmayan tek mal olarak dikkati çekiyordu. Bu durutn ise üreticide çok büyük reaksiyon yaratıyordu. ö t e yandan, 198283 kampanyasında zeytinyağı ihracatının geniş boyutlara varması içerideki stok miktarını azalttı. Bir de çiçek yağı fiyatlannda ycni taban fiyatı verilmesinden sonra meydana gelen yükselme, zeytinyağj fiyatlanyla çiçek yağı fiyatlarını neredeyse eşit düzeye getirdi ve bu da içerideki zeytinyağı tüketiminde belirli bir artışa yol açtı. Mesela benim aldığım bir bügiye göre, tstanbul'da geçen yıl haftada ancak 78 ton zeytinvağı satabilen Migros'un satışlan bu yaz 1314 tona kadar yükseldi. Iç talepteki bu sınırlı canlanmaya ihracat taahhütlerini yerine geürmek isteyen fırmalann talepleri de eklenince fıyatlarda bir arüş eğilimi belirdi. Bunun sonucunda da uzun süre 160165 Itrada le ani sıçramalarla yükselmesi. Bu istikrarsız fiyat gelişmeleri bence zeytinyağımn geleceği açısından olumlu değıl, çünkü zaten yetersiz olan zeytinyağı tüketimini daha da olumsuz etkiliyor. SORU Bu son artışlar tüketiciye nasıl yansıyacak? Zeytinyağı nıa pcrakende fiyatı ne olacak Sayın Kozlu? KOZLU Şimdi ham yağ fiyatı bugünlerde 220225 lira olduğuna göre, işlenmiş yağın toptancıya satış fiyatı 275 lira civanna çıkacak. Buna yüzde 25 toptancı ve bakkal kânru da koyarsak perakende fıyat 350 liraya yaklaşacak. SORU Peki, sizce bu fiyat sıçraması kime yarayacak ? AKIN Şımdi efendim, zeytinyağı üretıcısinin dramı burada zaten. Zeytinyağı fiyatında ani bir sıçrama belki elinde az bir yağ kalmış olan Ureticiye ve sanayiciye yarar sağlar diye düşünülebilir ama kimsenin elinde zaten stok yok. Fiyatı iki yıldır artmayan bir malda stok yapılır mı? Aynca bugün 225 liraya çıkan baz fiyat da üretici açısından çok cazip bir fiyat degil. Geçen yıl maliyetini yapan uretici zaten 220225 lira taban fiyatı istemiş, buna karşılık verilen taban fiyatı 150 lira olmuştu. Devlet bütün tanm ürünlerine her yıl yüzde 25 dolayında zam yaparken, zeytin üreticisinden bunu esirgiyor. TARİŞ eliyle yaptığı alımlarda da ürün bedellerini çok geç ödüyor, bu da üreticiyi zarara uğratıyor. TARİŞ şubatta aldığı malın bedelini sekiz ay sonra, yani eylülde odedi ureticiye. Oysa üretitici zeytin üretımınde maliyetin yüzde 5060'ını oluşturan işçilik ücretini daha zeytin devşirilîrken ödemek zorunda... SORU Sizce burada çöziime nasıl yaklaşacağız, çözfimu nasıl balacagız? AKIN Bence piyasada bir taraftan devlet olacak, bir taraftan ihracatçı olacak, bir taraftan da, geçmiş senelerde gördüğümüz gibi, depolama alımlanna spekülatif alımlara gitme temayülünü gösterecek sermaye sahipleri olacak. Ama şimdi bu durum yok. Bereket ihracatçı çıktı bu yıl ve önemli miktarda mal aldı ama kaca aldı? Bu yüzden fiyatlar 135 liraya kadar düştü ve 120 bin ton zeytinyağı yok pahasına üreticinin ehnden çıktı. Bu olmaz. Devlet gerekli duzeni kurarak bu üreticiyi desteklemdidir. SORU Bu kouuda sizin bir çözüm öneriniz var nu, Sayın Kozlu? KOZLU Bu konuda Türkiye'de sık sık yapümış fakat neticeye varmamış bir öneri vardır. Bu da bir yağ ofisi kurulması önerisidir. TARİŞ bu esneklikle çalışacak, bu amaçla kurulmuş bir müessese fiyat da üretici açısından çok cazip bir fiyat değil. . Uzun süre 160165 lira düzeyinde olan ham zeytinyağı fiyatının son haftalarda 225 liraya kadar yükselmesinde ihracat ve hafif talep artışı yanında Araplar adına ahm yapan Güneydoğulu ahcıların taİepteri rol oynadı. kalan beş asitli ham 2eytinyagırun fiyatı 190200 liraya kadar yükseldi. Bu normal vettreticiaçısından sevindirici bir olaydı ama ondan sonraki olay başka. SORU Yani fiyatlann bemen ber hafta hatta her gıin artar halc gelmesinde başka faktöriermi rol oynamaya başladı? AKIN Evet, bu son olayın gerisinde başka faktörler var. Bayramdan önce Ayvalık'a gittiğimde Güney Anadolu'dan, Nizip ve civanndan Ege bölgesine bir takım insanlann gelip Arap alıcılarla birlikte üreticiılen, kalitesine bakmadan ve peşin parayla buyük ölçüde zeytinyağı talebinde bulunduklannı öğrendim. Bu adamlann verdikleri fıyatın da piyasa fiyatının çok üstünde olması yemeklik yağda 240250 üıayı bulması redeniyle fiyatlar anormal bir şekilde artmaya başladı.. SORU Ba anonnal arttşın sizce başka nedenkri de var nu Sayıa Koztn? KOZLU Şu son dönemde sınır ticareti adı altında ihraç edilen zeytinyağı muhakkak ki bu fıyat artışlannda büyük rol oynadı. Ama bu olmasaydı da fiyatlar astronomik bir sıçrama gösterecekti bence. Hatırlarsanız iki sene önce de, gene zeytinin "yok yüında" mahsule iki ay kala aynı şey olrnuş, hem zeytinyağı fiyatı 90100 liradan 160 liraya fırlamıştı. Sonunda GUneydoğu kooperatifinin elindeki beşaltı bin ton kadar yağın tahsisi onaylanmış ve bu karar çıkar çıkmaz yağ normal bir fiyata oturmuştu. Burada önemli olan devletin fiyat istikrannı koruyacağma dair bir haberin çıkmasıydı. Tahminim bugün de bu sınır ticareti faktörunün yarusıra yağın az olmasının beklendiği bir "yok yılı"mn girişine çok yaklaşmış olmatnız ve yeni taban fiyatı beklentisi bazı kişileri yağı elde tutmaya yöneltiyor ve bu da fiyat artışına neden oluyor. Aynca son aylarda dünyada bütün sıvı yağlarda bir fiyat artışı var. Bu da zeytinyağında bir arüş beklentisi yarattı. Benim kaygırn zeytinyağı fiyatının böy KOZLU Ben bu konuda iyimserim. Bildiğiniz gibi şimdilik ihracatımızın büyük bölümünü Libya'ya yapıyoruz ve bundan memnunuz. Ama tabii tek bir ülkeye bağımb kalmanm bazı sakıncalan da var. Onun için diğer pazarlara da sürekli eğilmek, yeni pazarlar geliştirmek için çaba göstermek zorundayız. Bu yönde de olumlu gelişmeler var. örneğin ltalya'ya bu yıl dökme işlenmiş zeytinyağı sattı Türkiye, Ortadoğu pazarlanna da yağ satmaya başladık. Bunun dışında ABD pazarına, ki bu 3040 bin tonluk büyük bir pazar, bu yıl ilk defa ıhracata başlandı. Aynca zeytinyağı alışkanlığını bizim soktuğumuz bir Polonya pazarı var, Sovyetler, Bulgaristan, Romanya, bunlar da bizim için önemli pazarlar. Bu pazarlara ihracatımız ikili anlaşmalann kalkması nedeniyle biraz aksadı ama Cumhuriyet alttm Resat 24 Ayar Bir ons ($) KİM NE DEDt? • Cemal Kıran (tşadamı) Bir gazetede benden an beyi diye söz ediliyor. Bana sahtekâr, hayalperest diyen herkese selâm olsun. • Ebersole Gaines (OP1C Başkan Vardımcısı) Türkiye ile son 10 yıl içinde yasadığımız problemli dönem kapanmıştır. Işadamlanmızın sunduğu projeler kağıt üstünde mükemmel gözüküyor. • Haıj Deeb (Ürdün Odalar Birliği Başkanı) Türkiye'den aldığımızı götüremiyoruz. Ürünlerinizi götürmek için binbir zorluk çekiyoruz. Işte bu nedenle, Türkiye'den ithalat yapmayı düşünmekten bile korkuyoruz. •Sank Tara (ENKA Holding •Sabahattin Özbek (Tanra ve Yönetim Kurulu Başkanı) Orman Bakanı) Biz gayet iyi Türkiye'de konut sorununun bir tütün üretiyoruz. Eğer Wirçözümlenmesi için enflasyonun ginia tipi tütün yetiştirmeye daha da indirilmesi, tasarrufkalkarsak, Türk tütünü üretilarm arttınlması ve kuçük mi durur. Aynca, bu tütünü ebath konut yapımının hedef üretirsek, ABD'yle rekabet etalınması sağlanmalıdır. mek durumunda da kalınz. • Erol Buraz (tZOB Mannara Bölge başkanı) Devletin piyasayı duzenlemek için ilan ettiği taban fiyatlannın önemi, gerçekleşme oranına bağlıdır. Eğer bazı sebeplerle ilan edilen taban fiyatlan piyasada realize edilemezse, o taban fiyatlan yok demektir. • Bahri Ersöz (MESS Başkanı) Yüksek enflasyonlu bir ortamda her şeyden önce yatırımlar güçleşecek. Üretim maliyetleri artacaktır. Ancak,' Türkiye uzun zamandan beri hep bu ölcülerde, hatta bunun üstunde bir enflasyonla yaşa': dı. KOZLU Devlet bir yağ ofisi kurarak zeytinyağı piyasasında isiikrarı sağlamalı. Bu üretici açısından olduğu kadar ihracatçı ve tüketici açısından .da olumlu sonuç verecek, böyle bir stok müessesesi sorunun çözümü olabilecektir. ileride gene düzeleceğini umuyorum. Bence, burada önemli olan TüTkiye'nin akıllı teşviklerle özellikle işlenmiş, kutulanmış zeytinyağı ihracatını geliştirmesi. Ben Türkiye'nin bunu yaparak bugünkünden çok daha fazla ihracat geliri sağlayabileceğine inanıyorum. Ama herşeyden önce fiyat istikrannı sağlayacak, üretim ve arz istikrannı sağlayacak bir kuruluşun devreye girmesi lâzım. SORU Peki daha kısa vadeli çözümler neler olabilir, özellikle bu son haftalardaki fiyat tırmanışını kontrol altına almak açısından? AKIN TARİŞ bugün piyasaya bin ton yağ veriyorum dese ve satışa başlasa sanıyorum ki fiyat istikran sağlayabilir... KOZLU Evet bu yapılabilir. Hiç olmazsa bu geçiş döneminde ve özellikle önümüzdeki "yok yüında" Ticaret Bakanlığı daha aktif bir politika yürutebilir ve bunun vasıtası olarak da TARİŞ'İ kullanabilir. SORU Önümüzdeki dönemde zeytinyağı fiyatı nasıl seyredecek? Bu konuda birşey söylenebilir mi? KOZLU Artacak ama bence bu üreticiyi ve sanayiciyi fazla sevindirmeyecek, çünku fiyat arttıkça tuketimin yeniden azalması gündeme gelebilecek. Üstelik böyle fiyatlann artış eğilimine girdiği dönemlerde piyasa kilitleniyor, yağ gelimi duruyor ve üretim aksıyor.. SORU Tüketici açısından fiyat ne olabilir, önümüzdeki dönemde, bir rakam verilebuir mi? KOZLU Bu biraz sportoto tahmini gibi olur. Bu artışın geçici bir döneme suıırlı kalmasıru ve sonra normale dönmesini diliyorum. özellikle zeytinyağı fiyatının diğer yağlardan daha hızlı artmamasını sağlamak lâzım. KOZLU Zeytinyağında ani fiyat yükselişleri tüketimi olumsuz etkiliyor. Devletin fiyat istikrannı koruyaca&ı yolunda bir haber çıkarsa ya da bu yolda bir adım atılırsa piyasa istikrara kavuşabilir. 225 lirahk ham yağ fiyatı zeytinyağımn perakende fiyaiını 350 lira civanna yükseltecek. değil.Bu stok müessesesininyapması gereken bir taban ve tavan fiyat beürleyip bunu korumaktır. Taban fiyatın altına düşülmemesi içinbu kuruluş gereğinde peşin parayla piyasaya girecek, cesurane mal alacaktır. Parayı nereden bulacak? Fiyat tavanı aştığı zaman da elinde bir fon birikecek. Böylece hem üretici mağdur olmayacak, istikrarlı bir fiyata kavuşacak, hem de ani fiyat sıçramalan olmayacağı için tüketici de korunmuş olacak, zeytinyağından uzaklaşmayacak. thracatçı da planmı yaparken gelecek yıl yağ bulabilir miyim diye düşünmeyecek, ona göre bağlantılara girişebilecek. Ben böyle bir stok müessesesinin kurulmasında büyük yarar görüyorum. AKIN Böyle bir stok müessesesinin kurulup çalışünlması dünya piyasasına tanzim açısından da yararlı olabilir. KOZLU Burada şunu da eklemek istiyorum. Türkiye bugun yağ açığı veriyor. Her yıl 100 milyon dolarhk yağ ithal ediliyor, çünkü zeytinyağı dışındaki yağlara rağbet var. Türkiye'de zeytinyağı unutturulurken, adı "zeytinyagh" olan yemekler bile artık çiçek ya NELER OLDU? İşsizlik sigortası çıktı Danışma Meclisi Genel Kurulu işsiz kalan işçilcre, işsizlik yardımı ödenmesini öngören İşsizlik Sigortası Yasa önerisi'ni kabul etti. Öneri işsiz kalan işçilere 2 yıl süre ile ve aldığı son maaşının yüzde 40'ı oranında işsizlik yarABD Denizaşın Özel Yatınmlar örgütü (OPIC) heyeti beraberinde Amerikalı işadamlan olduğu halde yeniden Türkiye'ye geldi. Daha önceki gelişinde Türkiye'de ortak yatınm havasını koklayan ABD heyeti şimdi somut projeler konusunda görüşmelerini sürdüruyor. Heyetteki Sosyal Sigortalar Kurumu prim alacağı nedeniyle haciz koydurduğu Milli Mensucat Fabrikası'nın makinalannı 300 milyon liraya sattı. Daha önce Milli Mensucat'ın makineleri çeşitli bölumlere ayAnkara'da kömür taşıma ücretlerine yüzde 20 oranında zam yapıldı. Kamyoncular Derneği Başkanı "son günlerde yedek parça ve mazota yapılan zamlar, kamyoncu esnafını zor durumda bıraktı. Bunun için Ankara Belediyesi'ne zam talebinde bulunduk," dedi. Ziraat Bpnkası'nın New York şubesi pazartesi günü törenle açıldı. Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoğlu ve Dışişleri Bakanı 11ter Türkmen'ın de hazır bulunduğu törende bir konuşma yadımı ödenmesini hükme bağla1 dı. Kanunun kesinleşmesinden\ sonra 15 ay içinde uygulamayaı başlaması öngörülen Işsizlik Si| gortası ile ilgili bir fon oluşturu > lacak. Bu fona işveren, işçi ve' devlet yüzde 2'şer oranında prim ödeyecekler. ' Amerikalı işadamlannm özellikle tanm ve turizm alanlannda yatınm yapma eğiliminde olduklan gözleniyor. Heyet lstanbur ve Ankara'da Türk işadamlanyla görüştü ve Adana'ya gitti. Heyetteki işadamlannm daha çok Türkiye'deki ekonomik ve politik istikrann geleceğiyle ilgili sorular yönelttikleri gözden kaçmadı. rılarak satışa çıkanlmış ve verilen fiyatlann düşük olması yüzünden SSK Genel Müdürlüğü'nce, satış iptal edilmişti. Daha sonra ise adı açıklanmayan bir fırmanm 300 milyon liralık teklifı kabul edildi. Her madde Birkitap! Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. Her maddesi bir kitap zenginliğinde. Toplumumuz üzerine çalışmalanyla bilinen kalemlerden, her soruyu tüm boyutlarıyla a>'dmlatan derinliğine ve aynntıh bilgi. Bilgiyi bütünleyen fotoğraflar, belgeler, çizelgeler... Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. Türkiye'yi öğrenmek için vazgeçilmez bir kaynak. önce, Turkiye'yi öğrenin! Zeytinyağı thracatçıları: Fiyatlar 220 lirayı aşarsa ihracat yapılamaz İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ham zeytinyağı fiyatlannın bir hafta içinde 220 liraya ulaşması üzerine bir toplantı yapan zeytinyağı ihracatçı ları "Fiyatlar 220 nrayı aşarsa ihracat yapılamaz" dediler ve piyasada fıyat istikrarının sağlanmasını istediler. Türkiye Zeytinyağı ve Nebati Yağlar ihracatçJan Birliği toplantısında bir konuşma yapan Yönetim Kurulu Başkanı Nejat Halulu TARlŞ'in piyasada duzenleyici bir rol oynaması gerektiğine dikkat çekerek, "tstikrarlı piyasa hem uretici, hem tüketici hem Türkiye ekonomisi açısından önemlidir" dedi. 1983 yıhna 200 bin tonluk bir zeytinyağı stoku ile girildiğini kaydeden Halulu, bunun 75 bin tonunun şimdiye kadar ihraç edildiğini söyledi ve özetle şöyle konuştu: "tç piyasada da 60 bin ton zeytinyagı tüketimi yapıldığını varsayarsak, önümüzdeki sezon 5055 bin devir stoku olabilir. Bunu şundan soylüyorum. Zeytinyağı ile ayçiçek yağı arasındaki fiyat farkımn azalması nedeniyle artan bir zeytinyağı tüketimi vardır ki iç piyasadaki tüketim 70 bin tona çıkabilir. 19831984 yılı zejtinyagı rekoltesinin (yok yılı olması nedeniyle) 55 bin ton olarak tahmin ediyonız. Önümüzdeki sezona 110 bin ton stok ile girebiliriz. İç tüketime bunun 5560 bin tonu gitse 3540 bin ton ihracata ayırabiliriz. 56 yıldır elde ettiğimiz piyasalan elden kaçırmamak için bunu yapmak zorundayız." Ham zEvtinyağında 220 üramn en üst sınır olduğuna da değinen Halulu, zeytinyağı ihracatçılan için endişe edilecek bir durumun söz konusu olmadığını söyledi. Ham zeytinyağı fıyaumn yükseltilmesinin ureticiye yarar getirmediğini de belirten Halulu, *Temel maddelerde stok müessesesinin kurulması her açıdan iyi olacaktır. Bugünkü 220 liralık fiyat bir spekulasyon fiyatıdır. Normal ham zeytinyağı fiyaünın 190195 lira olması gerekir." şeklinde konuştu. ABD heyeti yeniden geldi 14 ekimden önce AET'ye giren I.fasikülPazartesi çılayor. satsumadan yüksek vergi abnacak BARIŞ KUDAR tZMtR Ege Bölgesi Yaş Sebze Meyve ve Mamulleri Ihracatçıları Birliği'ne Ticaret Bakanlığı'ndan gönderilen bir teleks mesajmda AET ülkelerinin 14 ekimden önce ülkelerinde satsuma pazarlanması durumunda yüksek vergi alacaklan ve ceza uygulaması yapacaklan duyuruldu. Bu arada Türkiye'de satsuma kesim tarihi 7 ekim, yükleme tarihi 10 ekim olarak belirlendi. Aynca ihracatçılann 1017 ekim tarihleri arasında biri Avusturya'ya olmak üzere 2 TIR kamyonu yüklemek durumunda olduğu kararlaştmldı. İhracatçı birlikleri yetkilileri AET yetkilileri ve ticaret müşavirleri ile doğmdan ırtibat kurmalanrun yasaklandığım anımsatarak konuyu araştırdıklannı söylediler. YetkilileT Türkiye'den yükleme tarihinin 10 ekim olduğunu ancak 13 yada 14 ekimde satsumalann Avrupa'daki pazarlara ulaşabüeceğini kaydederek, "Üyelerimizi bu teleks mesajı sonraanda uyardık" dediler. Bu arada Ege Bölgesi Yaş Sebze Meyve ve Mamulleri lhracatçılan Birliği Yönetim Kunılu yaptığı toplantıda satsuma ihracatı ile ilgili yeni kararlar aldı. Alınan kararlara göre 7 ekim tarihi satsuma kesim tarihi olarak saptandı. 10 ekim tarihinin ise ilk yükleme tarihi olduğu belirtildi. Bu arada alınan kararlarda ihraç fiyatının 300 dolar olarak belirlendiği, 1017 ekim tarihleri arasında ihracatçı firmaların biri Avusturya'ya gönderilmek üzere 2 TIR'tn yüklenmesi koşulu getirildiği bildirildi. Milli Mensucat 300 milyona satıldı Zamlar: Kömür taşıma, sabun #111 #1111111 TÜRKİYE #1111111 #1 Alemdar Kimya Endüstrisi A.Ş. tarafından üretilen KENT sabunlarına da 15 ekim tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 10', oranında zam yapıldı. öte yandan 50 liraya satılan etlik piliç yemi 5354 liraya, 330 lira olan piliç fiyatı da 370 liraya yükseltildi. pan Ziraat Bankası Genel Müdürü Rahmi önen, bankamn Amerika'da şube açmasının Türk Hükumeti'nin dışa açılma konusunda uygulamakta olduğu politikamn yeni bir örneği oldu* gunu söyledi. Ziraat Bankasu New Yorkha şube açtı