Katalog

\ 3 EYLÜL 1982 Cumhuriyet 5 sinema i İngrid Bergman: Sinemanın en unutulmaz yüzlerinden biriydi S INEMAYI yapanlar yonetmenler degıldı. çocukluğumuzda .. Yönetmenin ne demeK o'dueunu bıle bılmez dık, ılk sinema asklarını tattıgunızda . Sinema çocuk vaşîmızda once "tur' detnektı f«oz gelım: 'kovboy filmlerî'ni veya 'kılıçlı filmleı'i severdik). bir de oyuncu demekti. Çocukîuk yıllarımın Izmir sinemalannda (Karşıyaka'nın Ses veva Meiek sinemalannda) tutkunu olduğum kadın yiızleri vardı Ma ria Montez benzersiz bir *esmer güzeli'ydi Greer Gar son 'hanımefendi sanatcı'ydı... Ya îngrid Bergman 0 O bambaskaydı ıste o kım»elere benzemezdı. onun yen dolduruhnazd!. Hem soyluydu, hem çekici, hem kibardı hem 'hoppa', hem kolay yaklaşılmazdı. hem bir gulümseyışiyle en yakınımzda oluveren Sinema defterlenme 'en begendieim yıldızlar*? yazmaya başladıgırr.dan ben Ingnd Bergman hep başlarda olagelmişti Bu Bergman'm yuzunde kmşıklar belirdilrt, yaşlandıgı. yurünün kacınılmaz depışimlere uğradıg: ffün!?rde b'lp hep öyle oldu Ona olan onun filmierirp oö>el mektup yazıyor ve bırlıkta füm çevırme ıstegını belırtıyordu. Bu, 1948de «Strom boli» adlı 'lanetli' bir ulme ve bir 'yıldırım aşkı'na yol acacaktı. Amerika'nm 'Melek yüzlü sevgilisi', bır anda lanetlenıyor ve kocasım. Kızını. ununu gende bıraka rak Rosselli'ni ile 67 yıllık gonul ve sanat seruvenine başîıyordu «Avrupa 51», Italya'da Yolculuk», «Korku», gibi bu dönem ürünu fılmler. eleştirmenlerce goklere çıkanlsa da, hiçbir tıcari başan elde edemeyen. tozlu «mematek raflannda kalan fılmler oluyordu. 1956" da Anastasia» fılmındeki ba sansı ve bır ıkınci Oscar, Bergman / Rossellmi aynhgını vö sanatçmın yeni Amö rika doneminin başlangıcmı haberlıyordu. «Sonsuz AşkIndıscreet*. «Sürgün Yolu», Brahms'ı Sever misiniz?»ı «Ziyaret». San Rolls Royce», «Kaktüs Çiçegi» gıbi filmler. bu yeni dönemin, kuşkusuz dığerleri denli par lak olmayan ürinleriydli atilla dorsay ohn Travolta, «patlama» adta fîbnde Irarşmııza değrişlk bir kompozisyonla gelecek. Mevsime Poğru: 2 \Auzikalleriyle, Brian de Palma'nın filmleriyle ilgi ceken bir liste et Film'in listesl de onümüzdekl mevsımin ilgi çekict lis telerinden... 20 îilm lk bu listede başuca 2 Szellik var: öncelikle tür çısından zenginlik göz« ;arpıyor. Hemen her türün sn ilginç örnekleri var lis,ede.. Bir diöer özelllk de ;n veni bazı filmlerin yanısıra geçmise dönük bir niteık taşıması. yani eski, ama ledense Türkiye*ye getirilnemiş önemlt bazı filmleri çermesi. John Boorman'm 10 yılhk başyapıtı «Kurtuus» gibi... Bir Boorman dramı, bir Scorsese müzikali. Evet. Boorman'ın filmi rKnrtuluş Deliverance». Listenin en ilginc filmlerın3en... Sürükleyici bir serüten filmı boyunca (gö?den ırak koşelerde bir hafta takili geçirmekte olan 4 arka3aş, çevredeki Ttötü adam'larla. doçayla ve nüıayet kendi kendileriyle hesaplaşmak zorunda kalırlar). tnsan karakteri ve insan/do £a ilişkisi üzerine bir dlzl parabol içeren bu film. kuşkusuz 10 yıl sonra bile deSerini ve onemini koruyor. Jon Voight ve Burt Reynolds başrollerde.. Martin Scorsese'ın 5 vıllık filml «Xew York, New York» da 5yle ... Robert de Niro ve Li 7,a Minelli'nin usta işi oytrnlanyla desteklenen bu film. yılın sayüı müzikallerinden birı olacak.. Ama klasik türde bir müzikal değtl, caz raüziğinl içerdiği toplumsal betimlemeve ve buruk göz leme malzeme olarak kullanan bir müzikli film... Müzikal deyince, listedekl bir diger filmi, Mllos Forman'ın «Bırak Giineş tçerl Girsin»Ini anmamak olanaksız. 1970 başlannın dün payı kasıp kavuran Onlü müzikli oyunu «Hainln slnemaya birhayli geç aktanlmış ve çevriml. «GugnJ. Ku.şu»nun ünlü yönetment hesabına yeni bir başan 70'!enn tüm gençlik eyletnlerini, Non Konfonnizm* in yeni adamlarını. yeni, özgür, çoşkun bir dünya gö' Sanat # Istanbul şenliğinde biiyük ilgi gören «Valentino» ve «Nevvyork Newyork»u bu yıl izleyeceğiz. 0 Cannes Şenliği büyük ödülü sahibi «Teneke Trampet», günümüz Alman sinemasının en ilginç bir örneği olacak. rüşünü haberleyen oyun, slnemadan da apayn bir des tek almış olarak karşımıza gelecek.. *Çıljfm yönetmen' Ken Russell'in «Valentino» «» tse, Rudolf Nureyev'in oyunuyla, ünlü sessiz fllm yıldızı Vatenttaonun yaşammı perdeye getiriyor. Bu kez 1920'lerin çılgınlıkları. çoşkunluğu ve o dönem Hollywoodunun 'nonkonformizm'l sözkonusu... Bu biyografik fılmin hemen yanıbaşmda, ayni türde bir de «Kucaktan Kucağa» var. ölümünün 20. yıldönümün de her zamankinden daha ünlü o»Jn Marilyn Monroe' rün yaşam öyküsü... John Flynn'in yönettlgt filmde. ünlü oyuncuyu yeni bir lsim. Catherine Hicks canlandmyor. Bakalım, Marilyn efsanesi perdede nasıl canlandmlnuş., Listenln en İlginç yanlarından biri, gertlim sinemasının çağdas büyük Istnl Brlan de Palma'nın 2 filmlnl birden içermesl.. De iîîlma'nın son filmlerindea «Cani Dressed to Kilb» ve «Patlama Blow Out»i lzleyecegiz. «Cani». yönetmenin tüm özellikierlni lçeren tipık bir heyecan oykusü Mıchael Caıne ve Angıe Dıc Yılmaz Guney Şenf Gören ikilisinin Cannes Şenliü'nde büyuk ödulu a!an «Voi» filmi eyiul başından ıtıbaren Paris'te vizyona girdi. Filmin buyük bir ilgi gonnesı bekleniyor. Diğer yandan Yılmaz Güney'in Cezayir'de yeni bir film çekmekte oldugu bildirildi. Senaryosu Türkive'de cezaeviadeyken yine Güney tarafından olusturulan film 'Ozgurlük ve Tutsaklık Günleri* adım taşryacak. Filmin oyuncu kadrosu şimdilik giali tutuluyor. Brezilya kökenli un!u sînemacı Alberto Cavalcanti sekeen beş yaşmda oldü. Sessiz siDemanm son günlerinde deneysel bazı fılmlerle sinemaya baslayan ve sonra İngiltere' de ünlü İngiHz belgecilik okulonun knralmasına büyük katkıda bulunan Cavafeanö bu okulun en önemli bazı film lerini yönetmiş, bazılannda ise yapımcı olarak çahsmıstı. 1950lerde anavetaaı olan Brezilya'ya çağnlan Cavarlcanti burada yeni bir sinema ekolünun doğmasına önculük etmiş, Cinema Novo Yeni Sinema denen ve daha sonralan en tanınmış örneklerini Glauber Bocha'nm vereceği akımın babası olmuştu. Yönetmen Halit Refiğ •Yaşam Kavgası* filmlnden beri vtzak kaldığı sinemaya yenicten döndiı. Senaryosmıu kendı hazırladığı bir filmi Erler Film hesabına çekiyor. Çocuk yıldızlann da önemli bir yeri olan filmde başrollerini Gü!şen Bubikoğlu ve slnemada beşind filmini tlk kez Türkân Şoray Hölya KoçyiğH ikilisinin dışında bir oyuncuyîa çeviren Çihan Ünal oynuyorlar. 0 KISA K I S A Rırk'le 'Bogart' yıllar sonra ilk kez başbasa lı ölçude romantık oykuler car odulü 1944). «Oldüren raslantılar Halıralar Spellbound», IJza Minnelli'ji «New>ork New ka'dıklan odada. kapah pan den, etkıleyıcı Yorkta Robert de Niro"yla iurlardan dusen frunesm dan ve bunlan içeren konu •Aşktan da Ustün Notonbirlikte izleyece|iz. bevaz giysi's'ni («ık / gölse lara yuzlennı, bakışlannı ous», «Zafer Abidesi», «Jan dilimlerine böldüpru «ahnede hed ye eden oyuncu'ardan o Dark«, «KaDri Yıldızı...» Ama bu uaşarı ve Is^ecli dok kınson oynuyorlar... «Patki guzeüisiyle fiynı fıltıin luşur . Bergman'ı Bergman yapan. tor kocasıyla mutlu. sakın lama» ise De Palma'nın Ansonunda havaalamndaRicV'p tonioni'den de esinler tagıBir Alman veda ederken benzersız bir yalnızca filmleri değıl. özel bir evlilik, yıldıza yetmıyoryan daha savlı ve değışık şaDkanm duşürduğu gölge yaşammm da kimselere ben du: Içmde kaynayan bir başyapıtı, bir bir filmi.. Çok sürükleyicı deki gözlerinin ıçerdığı hü zemeyen ganp ve çarpıcı oy doyumsuzluk olmahydı. ItalFransız güldürüsü bir öykü yapısmın. ardında 7ünle. «Saragota Güzsli»nd© *usüydü kuşknsuz. Isveç'te yan sinema ustası Roberto v De Pahna, Antonıonı gibi. bembeya?.ejy^lJeriVB bem unlu bir sinema e tiyatro Rossellininin «Paisa» filmini gerçeğin göreceliğini vurguoyuncusuyken'geldıği Holly gordükten sonra ona bir beyaz günes semsiyesiyle Llstede 2 de Avrupa filml lamaya çalışıyor. John Travar. Alman "sinemasm'.n Gary Cooper'e çapkm bir ba volta ve Nancy Aüen oynukış atarken... Veya «Çanlar yorlar . Korku türünde bu günümüzdekı en güçlü tem silcilerinden olan Volker Kimm Irin Çalıyor» da kısayıl bol bol göreceğimız film «Teneke cık saçlanvla Hemingvay lerden biri de bu listedekı. Schlondorff'un 1 kahramanı Maria'jn canlan«Kuşku Amytville Horror». Trampet»!. Günther Grass dınrken. ılk ke? yat*tğı ge(Friday the 13 thPart 2) / Yönetmen: Steve ın romanmdan alınmış ve Küçük bir Amerikan kasarillaaya fGary Cooper): Miner / Oyuncular: Amy Steel John Furey, basındakl kanlı cinayetleri aldığı çeşitli ödüllerle ünü «Sanki deprem oluyortnus Adrienne King / Paramount filmi (Site, Sikonu edinen fihn, Stuart dünyayı tutmuş bir fllm.. gibi peldf» derken... Veya Rosenberg'in savlı anlatımı Bızde de sanırım birhayli nepop, vs.) «Asktan da Ustün»de Carv na karşı batıda pek beğe ilgi görecek... «5 Deli DraMERİKAN sinema izleyeceğiz bu yıl, belkl o nilmedi. James BroUn ve kola'ya Karşı» ise. Fran Grantm kollannda. ölmek sının 19701i film zaman bu fılmlere genel ve «Süpennen'in sevgilisi» Mar sıziarın ünlü Şarlo'lar <Les u'err olduzıı evden u/ak!^'!bütüncül bır yaklaşım geCharlots) güldürü gurubu tıniırken, Ana<!tasin»tîîi sec lerinin önemlice bir got Kidder oynuyorlar.. rekli olacak... mm korku filmlerini alaya misini snmsamak <nn orbölümünü, kanm pmır, dalgın bakışlarmdin ve sıddetin utanmazcasma «13. Gün». Victor Mıller'alan son yapıtlanndan... bir sömürü ögert olarak kul in 1970 sorüannda büyük 2 önemli Western, lanıldıgı «korka filmleri» ilgi gören «Friday the 13 olusturuyor. Klasik korku th» adlı filminin devamı o2 güzel komedi. ve gerilim sinemasmdan. cl larak çevrilmlş. Filmin banayetlerin bolluğu, öldürme şındaki bır bölümle, ilk filsahnelerinin vahşiligi. tip min konusu özetleniyor. Oâ Değişık türde serüven fllm tsianbul Haber Servisl Çı de para kanuıan çiçekç! ler ve entrikanın tümüyle lunun ölümünden sonra çıllerı de var listede.. James Bond'un son filmlerinden çekçüikte müzayedo sıstemın çiçekçileridlr. Bımlar muza>e ikincl plana atalması gıbi gına dönerek cinayetler işde yoln ile aldıklan çiçeklerl ögelerle ayrılan bu filmlere, leyen bir anne, genç bir ka«Moonraker»i «A,? Harekâ den vazgecilmesi istendi. gaılnolardj Interflora Çiçekçiler Demegı satmaktadırlar.istPdikleri fiyata şimdilerde Batıda «gore dın tarafından öldürülüyor. tı» adıyla ızleyecegız. Roger tstedlğimiz koo Başkanı yuksel Soyer, dün du peratiflerin bu kişilerl müıaye filmleri)» deniyor. «Gore», Ashnda ölmeyen ve yanık Moore ve Corinne Clery oyzenledığı basın topiantısmüa, dpye sokmamalancbr»... kangölü anlamına gelen İn vücuduyla bu* canavara donuyorlar.. Western türünde son gunlerde. çıçek ftyatlarmWalter Hill'ın «Uzun Surü dakı artışla çiçekçüiğın günden Yuksel Soyer. kuruluşiannın gilizce bir sözcük.. Bu tür nüşen genç adam, annesıcüler Long Rıders»ı Ame gune uçunıma gıttiğiıu'd« ıî& günün koşullarına gore faalıyet filmlerde. genellikle doğa nin katüinden başlıyarak gosterdığiru ve Türkıye'den ıs nm içinde kaybolmuş. sâ çevredeki birçok kişiyi olnka'yı Cannes'de temsü et de ederken şdyle konustu: marlanacak olan çiçeklenn 30 kln ve durgun bir yaşam ve dürüyor. 5 yıl sonra ise, bır miş çok ilginç bir füm.. Cn «Ciyat artışlannın önlenmesl dakika sonra Japonya'ya ulaş çevre içinde yaşıyan veya yzz kampma gelen bir genç lü Dalton kardeşleri, gerçek tığını başlıc» bir sanatçı aılesi. David. içinmüzayedetedblrlerin arasın teleks soyled'. Tek sıkıntılannın tatil yapan sagiklı, çekici lik grubunu ktırbanlan ası&temi olduğunu da öda ststemlndcn vazRobert ve Keith Carradine gesilmesi, çlçek yetiştirllnıesi ne süren Yuksel Soyer, hükvi genrlerin kurbanı olduğu rasına katmaya başhyor... canlandınyor... Alan Paku ve çlçekçüertaı eğitim görmele nıetin bu kocuda kendılenne bir dizi clnayet ele alınıyor. Bu türün eski ve önemli yaBu türün çeşitli örneklerini pıtlanndan açık esinler tala'mn «£re Gelen Atlt Co rl perekir. Şu an için Türkiy*" yardımcı oimasını istedi. raes a Horsemarui ise çagdaş bir western... Jane Fon da. James Caan ve Jason Robards'tan oluşan kadrosuyla mutlaka görülmesi gerekli bir film... Danlel Pet rie'nin «Son Adam The Bronx> yapıtı. Paul Newman'ı bir polls hafıyesi olarak karşımıza getirecek... Peter Carter'ln «Yiiksek He def High Point'ında is« Richard Harris v^ Beverly d' Angelo var... «Ejdcrin 3 Fedaisisnin yönetmeni Robert Clouse. «AlUn tfcneli Adam Golden Needles»de yine bir uzak dogu serüvenl getirecek karşımıza.. Başrollerde «Tek Basına»da tanıdığımız Joe Don Baker ve Elisabeth Ashley var.. Jack Smihgt'in «Aşk Kalıibü Loving Couples» «Shir ley Mac Laine ve James Coburn) ile Peter Bogdanovich'in «Itutiular They All Laughed> (Audrey Hepburn ve Ben Gazzara) filmleri if«. sevilen oyuncularıy la büyük İlgi toplayabilecek 2 güzel komedi... ingrid BERGMAN., kimsenın bilemeyeceği geçmış gorüntulenn ızleri geçer ken... Tum bunlar, Isveç kokenlı oyuncunun her bir sahnesı sinemasevenn beîleKine çakılmış filmlerıydı. dünyadakı mılyonlarca seyırcıye sunulmui benzersız H.rmaganlardı. Çunku sinema bıraz da ve kuşkusaz onemwood'da. Isveç'teki en ünlü fılmınin Clntermezzo'nun) yeniden çevrimiyle ışe başlamış, asü ününe ise bırkaç yıllık bir bekleyişten sonra «Kazablanka» üe kavuşmuştu. Sonra 194348 arası 5 parlak yıl: «Çanlar Kimin Için Çahyor». «Işıklar Sonerken Gaslight» (ilk Os ARMAGANLAA Çıinku sinema ınsanlan. insan yuzlennı ebedı kılan. degışmez kılan bır buyü ma kmesl değıl miydi? Kameranın saptadığı yuzler artık hep aynı tazelığı. safhğı faşıyacak, 7aman ıcınde bo/ulmayacak maskeler clmu'5 deâıl mıydiler^ Ben Bersman'ı hep övıe anımsayaca Hem soyluydu, hem hoppa. Hem kolay yaklaşılmazdı, hem de bir gülümseyişiyle yanınızda oluverirdi. Kansere yenildiği son günlere dek fotoğrafçılara güleç yüzle poz verebildi. GOLDA MEIR1 CA^4LANDIRDI Ve nıhayet Bergman, bu parlak meslek yasanıı ve fır tmalı 'özel hayat'ı dışuıda kışüıgimn bır dager unutulmaz yonunu de. son 67 yıl ıcınde amansız bir hastalığa fkanser) karşı verdigi savaşımla belirleyecekti. Hıç bır anında hastalığa yenılmeyen, teslim olmayan sanatçı, yaşhlığin iyice tutsak aldıgı yuzünü, 1981de tanhin en çirkin kadınlanndaa birinın. eski Israil Başbakanı Golda Meirin hayatmı canlandurmak içm kullanacakti: 6 saatlık bu TV fîlminin çekımini. yaşh ve hasta haline karşm ınatla sürdüren Bergman, son günune dek: fotoğrafçılara güleç yuzlu pozlar veriyor, dırenmenin. vaşama gucünün simgesini sunuyordu sanki..T Ve sonunda Bergman da ölüme has eğdi. Ama ne ziyanı var° Arşivler bize o J nun «Kazablanka»daki. «Jan Dark»daki. «İtalyaya Yolcu luk»taki ve nihayet «Golda Meir»deki görüntülerini her zaman sunacak oldnktan sonra... Bir film: ONÜCUNCÜ GÜN şıyan (sozgeiimi öldürmo sahnelerlnin bır bölümü, ay nen Marlo Bava'nın 10 yıl önce «Kanlı Körfez» filmln den alınma) «13. Gün», becerikli bir yönetmenin işbillr anlatımıyla çeşitli ge; rilim sürprizleri içeren, a, ma kanlı ve şiddetli sahneleriyle saflam bir mide ısteyen bir yapıt.. Çocuklar ozellikle götürülmemeli. Bu tür filmlerin içerdiği genel oze ve işaret ettiği toplumsal rahatsızlıga ise, dedigim gibi, daha çok Braegi gördükten sonra eğilme geregl var... A Cicekcilikte müzayededen vazgecilmesi istendi İlk kez bir Rumen Tiyatrosu ülkemize gelecek ISTANBCL, (THA, San»* Ser. visi) Boma&ya'nın tanınmı? topluluklanndan «Oradea* Dev let Tiyatrosu 198283 tiyatro dd neminde ülkemize gelecek ve Istanbul'da dort gostende ikı ayn oyun sergüeyecek. Rumen cOradea» Devlet Tiyatrosu yann beş kışilık bır kadro Ue gelecek ve iki ayn oyunu Istan'oul Atatürk Kültür Merkezi"nde sunacak. Toplulugun sahneye getıreceğı oymw lardan mri tanmmış Yazar yıldınm Keskiaıs Istanbul Beledayesi Şebir Tıyaöolan ve Ankara Devlet Tiyatrosu"nda sergılenen «Soraştnrma» adlı oyu nu. Yine topluhıgun sunacağı oyunlar aıasında Bumen Yazar çe yonetmenlennden Ion Lucım'm «Snoave Comasti Paca» le» baslıklı yapıtı, yer ahyor. Yıldınm Keskın'in «Soruçtnr. ma» adlı oyununu Vıctorıa Di« nescu Bumenceye kazandırdı, Sergiu Savın sahneye koydu. Yıhnaz Güney yeni bir film çekiyor KİMKİME BehicAK £ Cinema Novo'nun babası Cavalcanti öldü # Halit PvotiJ yeni fılmine basladı Balzac'ın bir oyunu Şehir Tiyatroları repertuvarından çıkarıldı ISTANBUL (THA, Sanat Servisi) Istanbul Belediyesi Şehır Tıyatrolan Ybnetım Kurulu daha once repertuvara aldığı Balzac'ın «Vurguncular» adlı oyununu programdan çıkardı. Atülâ ToJsatlı tarafından tiyatroya uyarlanan yapıt, tefecilıgı eleştıriyor ve vnrgunla 2sen pn olaniarı sergılıyordu. Oyunu sahneye Engın Gürmen koErsın Satean da dekor O Ünlü müzikal nstası Charles Waliers oldü Amerikan guldurü ve müzJkal sinemasının en untrtulraayan bazı örneklerinj vermiş olan emektar Yönelmen Charles VValters. yetmiş bir yaşmda öldü 1911 dogumlu sa natçı dansörlük ve koreografîlikten geldifi smemada hemen yalnız müzikal ve güldürüler yönetmişti. Bunlann bir çoğunu TVde iziedik. Çevriliş sırasıyla •Yaratüan Kadın*. «töi», .Kül Kedisi*. «AşJs Tuzağf, Yüksek Sosyete; bu pa zar izleyecegimiz «Bö«ön feMter BHir», lâttfen Papatyolan