Katalog

Cumhuriyer 6 EKONOMİ 16 TEMMUZ 1982 EKONOMİ DE ÎSO Meclisinde baş Kanu yîne bankalardı İLK ÜÇ AYDA KAPASİTE KULLAN1MI YÜZDE 59 , Merkez Bankası kredilerinde kisiıttı devam ediyor ANKARA (ANKA) Merkez Bankası'nın özellikle özel kesime yönelik kredilerindeki daralma sürüyor. Merkez Bankası verilerine göre, 18 25 haziran tarihleri arasmda Merkez Bankası özel kesim kredilerini 15,3 milyar lira daha daraltarak 281,2 milyar liraya düşürdü. Böylece son iki haf talık süre içinde Merkez Bankası'nm özel kesim için açtığı krediler 34,2 milyar lira daralmış oldu. Özel kesime yönelik kredilerdeki kısıntının 12,6 milyar liralık bölümünün Ziraat Bankası aracılığıyla Tanm Kredi Kooperatlflen'ne kullandırılan kredilere ait olduğu bellrlendi. Buna göre, Tanm Kredi Kooperatifleri kredileri 18,2 milyar liraya düştü. Bu krediler yılbaşında 30,5 milyar lira düzeyindeydi. Bunun dışında küçük esnaf ve sanatkârlara TUrkiye Halk Bankası aracılığıyla açılan krediler 900 milyon lira kısıtlanırken, kamu mevduat bankalan kredileri 2,6 milyar lira, diğer özel mevduat bankalan 400 miiyon lira, yabancı mevduat bankaları ise, 400 milyon lira düşürüldü. tlk sekiz özel bankaya kulıandırılan krediler ise, 1,5 milyar liralık büyüme gösterdi. Yapılan hesaplamalara göre, kamu kesimi kredilerinde 18 • 25 haziran tarihleri arasındaKi süre içinde 2,5 milyar liralık genlşleme oldu. Merkez Bankası destekleme alımı yapan Tanm Satış Kooperatifleri Birliklerl kredilerini 3,3 milyar lira düşUrurken, Toprak Mahsülleri Oflsi kredilerini 2 milyar lira yüKseltti. Hazine finansmam ise, 4,2 milyar liralık buyüme kaydetti. Merkez Bankası'nın sanayi kesımlnde faaliyet gösteren kamu kuruluşlanna yönelik kredileri de sözkonusu süre içinde 400 milyon lira daraltıldı. Bu daralma Sümerbank kredilerinde görüldü. Bankerlerle isbirliği yapan bankalara destek kınandı Ekonomi Servisi İstanbul Sanayi Odası Meclisi'nin önceki gün yapılan olağan meclis toplantısmda banka banker sistemindekt uygulamalar ve hükümetin bu alanlardaki gelişmelere uzun süre seyirci kalmış olması eleştirildi ve sanayiin çok ciddi finansman sorunlarıyla kar şı karşıya bulunduğu vurgulandı. Toplantıda bir konuşma yapan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Nurullab Gezgin, her yönetim kurulu olarak her hangi bir sistemi değil uygulamayı eleştirdiklerini belirterek şöyle konuştu: «Sistemln uygulanmasında büyük bir hizmet kusuru var. Biz en tehlikeli aracın para kredi politikası olduğunu defalarca söyledik. Buna rağmen yasalara ve kurallara aykın bir senaryo oynandı ve seyredildi. Banka banker hadisesinde hü kttmetin denetimde hizmet kusuru oldugu aşlkârdır. Bu olaylar sonucunda tiim piyasa bir bekleriş içine girmiş, tasarruf egilüni yara almıştır. Bu arada bankerlerle Işbirllğl yapmış, onların kural dışı uygulamalarına ortak olmuş bankalara yardım edilmesi ve çıkardıkları tahvillerl çesitli şeklllerde pazarlatmış şirketlere destek sağlanması da zihinlerde bazı soruların helirmeslne yol açmıştır. Burada kendl özkaynagıyla ayakta durmaya çalışan fir malann cezalandmlması Istenmektedir? Yüzde 2 ithalât vergisi neden bazı fir malann kurtarılmasında kullandınlmak istenlyor?» İSO Meclisi Başkanvekill Murteza Çelikel de yaptığı konuşmada, «Kimine dar kimine bol» gelen 24 ocak kararlanm tamamlamaya ve düzeltmeye yanaşmayanlann özelHkle finans sektöründe ortaya çıkan bunalımın sorumlusu olduklarını belirterek şöyle dedi: «Esasında bankerler konusu bankalar konusudur. Bir yandan serbest piyasa ekonomlslnden söz edilirken devletin bankaları ve bunlarA arkasmdaki holdlngleri kurtarma çabası içinde olması dlkkat çekicidlr. Biz bu çabaların arkasmda ola raayız.» Türklye'de tasarrufun değil mevduatın arttığını ve bankalarm mevduat sertifikası çıkartarak gizli para bastıklarını kaydeden Çelikel, «para kredi poütikasını clddi bir devlet politikası şekline koymak artık zorunludur», görüşünü savundu. Çelikel yüzde 28 faizle tahvil çıkartıp bunları ancak bankerler eliyle sattırabilen Sabancı Holding gibi kuruluşların şimdi «münkir» rolü oynamalarını da eleştirdi. Toplantıyı izlemekte olan İSO Meclis üyesl Sakıp Sabancı'nın bu konuşmadan az sonra toplantıdan ayrıldığı görüldü. Daha sonra söz alan Mec lis üyelerinden Hallt Narin de taahhütlerlni yerine getir meyen kuruluşlara bir prim ödenmekte olduğunu üzülerek izlediklerini belirterek sanayicl, tüccar ve esnafm özellikle son günlerde ağır bir baskı altına girdlğini kaydetti. önümüzdekt aylarda sanayicilerin çok çetin bir yaşama savaşı vermek zorunda olduklarını kaydeden Narin, «durdurul mus olan para kredi çarkı hemen harekete geçirllmell, veclbelerini yerine ge tlrmeyen kuruluşlara da destekle beraber ceza da verilmell» dedi. Toplantıda konuşan sanayicilerden Hü seyin Başarır da borçlarını ödeyemez duruma geldikleri için intihara kadar sürüklenen sanayiciler olduSunu söyledi. İstanbul sanayiinde üc ayda 11 milyarlık stok artışı oldu Ekonomi Servisl İstanbul Sanayi Odası'nın yaptığı 1982 yılı ilk üç ayın da 'Sanaylde Kapasite Kullanımı" anketine ait sonuçlar İSO Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin tarafından önceki gün açık landı. İSO tarafından yapılan, 1982 yılının ilk üç ayma ait 'Sanayide Kapasite Kullanımı' anketinin başlıca sonuçları şöyle: • Sanaylde kapasite kullanımı yüzde 59.1 oldu. • Sektörler arasmda kapasite kullanımı farklılıklar gösterdi. En düşük kapasite kullanımı metal ana sanayinde yüzde 56 olurken, madeni eşya sanayinde bu oran yüzde 56.5 olarak gerçekleştl. En yüksek kapasite kullanımı ise teks til sanayinde görüldü. Yüzde 63.5 kapasite kullanımı Borsada hlem görecek mallar bakanlıkça saptanacak ANKARA (ANKA) Borsalarda hangi malların işlem göreceğl bundan böyle Borsa Mecllsi'nln önerisi üserine Tlcaret Bakanlığı'nca kararlaştırılacak. Ticaret borsalarına dahil maddeler ve bu maddelerin alım ya da satımlarmın tesciline ilişkin Resmi Gazete'de yaymlanan yönetmelik uyarınca, Ticaret Bakanlığı, borsa larda lşlem görecek mallann en az miktarını aaptamaya da yetkiU olacak. Borsaya dahil maddelerin tümünün alım satım islemleri borsa yerinde ya da subelerinde yapılacak. Yönetmelik, borsalara dahil edilen maddelerin en az miktarlan üstünden yapılan alım satımlara ilişkln lşlemlerin borsalara tescilini de zorunlu kılıyor. ferçekleştiren tekstil sanayıinin yanında gıda sanayiin de de yüzde 62.'lik kapasite kullanımına erişildlği gö ruldü. • Sözkonusu 950 firmada 212 milyar lira değerinde üretim, 201 miiyar lira değerınde satış yapıldı. Bu firmalarda yaklaşık 11 milyar liralık stok artışı gerçekleşti. Ankete gore özellîkle inşaat ve cam sektörlerinde stoğa üretim oranı fazla oldu. • Küçük firmalarda kapasite kullanımı daha az oldu. • Firmalar, düşük kapasite kullanımının nedenleri arasmda öncelikle talep yetersizliğini (yüzde 50.4) gosterdiler. Finansman zor lukları yüzde 25.4 ile ikinci sırada yer ahrken, hammad de zorlukları yüzde 17, diğer nedenler yüzde 7.2 oranında pay aldı. Istanbul'da foptan esya iiyatlan haziranda geriledi Ekonomi Servisi îstaubul Tioaret Odası tarafınidan hazırlanan İstanbul Toptan Eşya Fıyatlan Endeksi haziran ayı rakamlan açıklandı. Buna göre, haziran aymda fiyatlar bir önceki aya göre binde 3 azalma gösterdi. Geçen yıl yüzde 3.8, 1980'de binde 9 artış gösteren haziran ayı fiyatları bu yıl binde 3 azalma göstererek son dört yılın en düşük hazıran ayı degerı oldu. Bu arada, yılın ilk altı aymda toplam fiyatlardaki artış yüzde 13.3 oldu. Haziran ayları karsılaştırmalarında ise oniki aylık dönemde yüzde 29 artış görülürken, geçen yıl bu artış yüzde 34.6, 1980 yılında ise yüzde 92.1 olmuştu. Endekse göre, haziran aymda en yüksek fiyat artışı yüzde 2 ile inşaat malzemeleri grubunda gerçekleşirken, en fazla azalma ise yüzde 1.4 ile gıda maddeleri grubunda görüldü. VARARTIK Yönefkiler için finansman egifim programı başlıyor ÎSTANBtJL (TJBA) B6ğazlçi Üniversitesi îktisadi Araştırma Enstitüsü'nce düzenlenen yöneticiler için finansman eğitım programı bugün başUyor. Programda, Türkiye'nin son yıllarda için de bulunduğu finansman darboğazı koşulten altında çirketlerin nasıl bir yol izlemeleri gerektîği konusuna ağırlık verilecek. îki gün süreli programı îktisadi Araştırma Enstitüsü uzmanlanndan Erhan Altunal yönetecek. SSK ve Denizcilik Bankası isyerleri ihaleyle kiralanıyor ÎSTANBUL (TJBA) Denizcilik Bankası T.A.O. ile Eosyal Sigortalar Kurumu SSK'ya ait bazı isyerleri ihaleyle kiraya verilecek. Denizcilik Bankası Genel Müdürlüğü'nün açıklamasına göre, Kadıköy Vapur îskelesi'nde yeni yapüan pastane, şekerleme hedıyelik eşya, parfumerı, tuhaflye, konfeksiyon ve benzeri satış yerlerinin ihalesi 27 temmuz salı günü yapılacak. SSK Marmara İnşaat Bölge Müdürlüğü'nden verilen bilgive eöre de Kadıköy Altıyol Halitağa Caddesi'ndekl kuruma ait 13 dükkan ile 40 büronun ihalesi ise 20 temmuz salı günü saat 11.00'de başlayacak. FARKIM1Z ...AMA OSMANLI BANKASIYIZ OSM4NLI *0smanlı Bankasî attığı imzaya sadık kalan bankalardan biridir ve öyle kalacaktır. GüzeiSanatlar Bakan.renkli televizyon satıalarmı uyardı ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Sanayi ve Tek noloji Bakanı Mehmet Turgut Başbakanlıktaki ekonomik toplantıdan ç>karken renkli televizyon konusundaki kararın açık landığmı bildirdi. Pera kendecllerin renkli televiz yonu çok pahalıya sattık lanna ilişkin bir soru üzerine Turgut, «Kimin şikâyeti varsa verin, o perakendeclnin canına okuyayım» dedi. Eczacıbası Yafırım Holding faiz oranlarmı düşürmüyor ÎSTANBÜİ* (XJBA) Eczacıbası Yatinm Holding yetki. lileri simdililt faiz oranlftrını düşürmeyi düşünmedıklerinl söyfedüer MEBAN ve BAKO Bankerlik Şirketleri'nin faia oranlarmı düşürmesi konusunda Eczacıbası Yatmm Holding yetkilileri, henüz faiz oranlaruıı düşürmeyi duşünmedıklertni eski faiz oranlarma devam edeceklerini, ancak önümüzdekl hafta içinde konuyu yeniden gundeme getireceklerini büdirdiler. DCMZKURLAR Dövizin Döviz All Cinsi « 1 ABD D o l a i 166.10 1 Avusturf^ Dolan 168 01 1 Avusturya Şiüni 9.46 1 B. Alman Markı 66.55 1 Belçika Frangı 3.49 1 Danimarka Kronu 19.25 1 Fransız Frangı 23.94 1 Hollanda Florini 60.33 1 îsveç Kronu 26.96 1 Isviçre Frangı 78.05 100 ttalyan Lireti 11.91 100 Japon Yeni 64.79 1 Kanada Dolan 130.84 1 Kuveyt Dinan 577.93 1 Norveç Kronu 26.02 1 Sterlin 286.36 \ S. Arabistan Riyali 4831 AOIfM 14 temmuzla fark 50 lira düştü 200300 lira düştü 10 lira düstü 15 lira düjtu larkjrols . Döviz Satış 169.42 171.37 9.65 67.88 3.56 19.64 24.42 61.54 27.50 79.61 12.15 66.09 133.46 589.49 26.54 292.09 49.28 Efektif Ahs 166.10 159.61 9.46 66.55 3.31 19.25 23.94 60.33 26.96 78.05 11.31 61.55 124.30 549.03 24.72 286.39 45.89 Efektif Satıs 171.08 173.05 9.74 68.55 3.59 19.83 24.60 62.14 27.77 80.39 12.27 66.73 134.77 595.27 26.80 294.95 49.76 ^r Cumhuriyet Reşat Kulpsuz 24 Ayar 22 Ayar bilezik Güınüş 15 temmuz 1982 12.750 12.850 12.800 13.200 1.930 1.940 1.750 1.850 36.00* 38,00