Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 6 NÎSAN 1982 ürk toplumunun yenlden cblçlmlendirilme» dönemine girdiği 12 eylül sonrasmda başta «Anayasa> olmak tizere bir çok temel yasalar değiştirilerek bu «biçimlenmenln> yasal dayanaklannın hazırlanma sürecine girümiştir. Bir toplumun yeniden biçimlendirilınesi içln alınan hukuksal Önlemler, o toplumun sosyoekonomik yapısına ve toplumsal tabakaların büyük çoğunluğunun beklentilerine iyl bir biçlmde yanıt getirebilen düzenlemelerle sağlıkh olabilir. T Kooperatifler Yasası Yeni kooperatifler yasası aceleye getirilmeden, fakat savsaklanmadan, çeşîtli alanlann uzmanlarından oluşan bir kurulca, yurt gerçeklerine ve uygulamaya yatkuı biçimde hazırlamalı. Doç. Dr. Ayhan ÇIKIN Ege Üni. Ziraat Fak. mada son derecede önemli ve vazgeçilmez bir sosyoekonomik amaçlı kuruluşlardır. Dünyanın neresinde olursa olsun kooperatifler farklı sosyoekonomik amaçlara göre kurulabilirler. Ancak onların örgütlenmesinde ortak bir takım iikeler mevcuttur. Bu ilkelere «kooperatifçiliğin temel ilkeleri» adı verilmektedir. Bu İlkelere bağu kalmaya bütün dünyada özen gösterlllr. Nitekim Uluslararast Kooperatifler Birllğl (ICA), 1966 Viyana top lantısmda kooperatlfçllik llkelerlni. farklı ekonomik sistemlerdekl uygulamalan da gözden geçlrerek yeniden düzeniemistlr. 1966'ya kadar kooperatlflerden elde edilen fazlalarm ortaklara dağıtımında «rlstourne» (alış veris tutanna göre dağıtım) ilkesi esas alınırken, yenl ilkede «ristourne» terimi yerine «repartltlon» (bölüşttm) terlml konmuş ve üretim tlpl kooperatiflerde elde edilen fazlalann dağıtımı da kolaylaştmlmış ve yasallaştırılmıştır. kooperatiflerln gellşmesl çeşltll güçlüfelerle karşılaşırken, öte yanda kooperatlf özelliği taşımayan fakat «kooperatlf» adx taşıyan kooperatif girişim tiplerl (!) gelişip yaygınlaşmaktadır. Bu olgu. toplumumuzda yanlış bir kooperatifçiHk kavramının gelişmesine neden olmaktadır. Ayrıca yerel ve kamu kaynaklan aynl yörede farklı kooperatifler arasında dağıldıgından kooperatiflerin ekonomik etkinliği zayıflamakta ve kooperatlflerarası rekabet ortarm gellşmektedlr. Bu olguyu düzenleyecek ve kooperatiflerln kamu kesimine bagımlılığını azaltacak tek ve çerçeve bir yasa üzerinde durulmalıdır. *•• Bilindiği gibl Türk toplumunun büyük çoğunluğu, ekonomik güç bakımından değllse blle yaşam biçimi bakımından geleneksel ve küçük meta üretitn sürecl içinde bulunmaktadır. Bu kesim içln önemli olan «kâr» değil «harcanabilir alle gelirldir.» Böyle toplumlarda salt fiyat ve parasal politikalarla ekonomik sorunları çözümlemeğe kalkışmak toplumsal yapıda kolayca sarılamayan yaralar açtığı, dünyadakl pek çok deneyimlerde gözlemlenmiştir. Bir ülkede sermaye birikiml ve bunun etkln bir biçlmde üretime konması, ekonominin gelişmesl ve büyümesi bakımmdan son derecede önemlidir. Ancak bu birikim büyük kitlelere ızdırap verecek şekilde olmamalıdır. Son yıllarda gelir dağılımında önera li sapmalann ortaya çıktığı ileri sürülmektedir. Nitekim ulusal geürin 1/3'ünün «emek» gellrl olduğu belirtilmektedir. Bu kesimin nüfus lçindeki oranı da oldukça yüksektir. Büyük tüketici kesimlerlnin gerçek ihtiyaçları Isteme (talebe) dönüşemediğinden ekonomi kısır bir döngü içine girmekte, bu olgu da üretlmin ve yatırımların gerilemesine neden olmaktadır. Yatırımlann durması ve gerilemesl ise işsizliğin artmasına yol açmaktadır. Bu durumda ekonomik politikalara daha geniş açıdan bakmak gereklr. Monaterist politikaların kısmi etkilerinl de ihmal etmeden yapısal (structurel) politikalardan da yararlannıak gereklr. Yapısal polltlkalann en önemli araçlanndan birisi de kooperatlflerdlr. ••* Blllndlği glbl kooperatlfler, her hangi bir ekonomik slstemdc, sistemin ekslkliklertnl tamamlamada, marjinal sermaye ve emek kaynaklarım ekonomlye katmada, «însan» öğeslnl ekonomik kararlar ve uygulama süreci lcine sok laşmıştır. Yenl yasada fazlanm dağıtımı, üretim kooperatlflerlni de kapsayacak biçlmde ve daha önce 4. paragrafta açıklanan ICA'nın 1966'dakl yorumları doğrultusunda bölüşüm (repartition) kavramı içinde ele alınmalıdır. • Yenl yasada kooperatiflerin btrllkler yoluyla yatay ve dikey yönde örgütlenmesi kolaylagtırılmalı ve özendlrllmelidir. Ayrıca kooperatiflerin finansman sorunlannı çözebilecek bir «kooperatifler bankasının» kurulması yasal bir zorunluluk hallne getirilmelidir. Bu bankanın yönetlminde bağımsız kooperatlf veya birliklerlnin etkin bir biçimde yer almasım sağlayıcı önlemler geliştlrilmelldir. • Yenl yasa kooperatiflerln öz flnans man olanaklannı artırıcı yönde önlemleri de Içermelidir. Kanımızca belirli bir sayısal değer yerine, uygun bir endeks ve katsayı İle ortaklann sosyal sermayeye katılım payları esnek bir çerçeve İçinde çözümlenmelidir. Ayrıca kooperatifin her hangl bir nedenle dağılması hallnde arta kalan «net aktif» (*) karşıhkları dagıtılmayıp, kooperatlf sektörün sermayeslne aktanlması üzerinde önemle durulmaüdır. ••• Sonuç olarak kooperatifler. marjinal ekonomik kaynaklann blrleştirüerek ekonomlye katılmalarını saglamada, «insan> ın. ekonomik kararlar sürecl lçindeki katkı ve sorumluluklarını artırarak saglıklı bir toplum yapıstnı oVuşturmadakl yerl ve önemî. günümüz toplumlannm yönetld kadrolarınca İhmal edilemeyecek boyutta kavranümıştır. Ülkemlzde de durumun benzer boyutlarda kavranıldı*ının lşaretlerl çoktur. Bu nedenle yeni kooperatifler yasasımn aceleye getirilmeden, fakat ihmal de edilmeden ele ahnması, yasa taslagımn konuyu kuramda ve uygulamada çeşitli boyutlarıyla kavrayabllmis farklı mesleklerden (tarımcı. hukukçu. Idarecl, ekonomist, sosyolog, vb...) oluşan bir komisyonca lnceienerek ele alınması gerekli ve zorunludur. (•) Net aktlf, herhangi blr nedenden dolayı dagıltmş bir kooperatifin tasflye işlemleri sonunda ttçüncü kişilere olan borçlann ödenmesinden sonra kalan artıktır. rensel nlteliğl vardır. tşin esas üzüntü veren yönü, yanlış kanıya dayanmasma karşın. SÎDE'lileri korumayı üslenen bu İyl nlyetli klşilerin, tüm insanlığın mah olan eskl eserlerin tahribini görmezlikten gelmeleri, billm adamlarımızın da, özellikle arkeologlarımızın da soruna sahip çıkmamalarıdır. Türk'ün ic Denizi nsan küçukken dalga geçmeye bayılır. Bu la için zamanı da vardır. Çocukluğumda Türkiye haritasma bakarken Marmara Denizi bana hep köstebek, ya rta fare türünden bir yaratağı anımsan tırdı. Sırtını Tekirdağ kıyılarına dayamış, kuyruğu Çanakkale Boğazma uzanan, arka ayağı Er» dek'te, burnu Izmit Körfezinde bir yaraük. Biyolojt kitaplannda ya da ansiklopedilerde kısa bar> caklı. uzun burunlu, kamçı kuyruklu yan sürüngen hayvanlar vardn ya, onlardan birl... Büyüdükçe bir yurtseverlik bilincl ruhumu sar>> dis Marmara'nm tüm kıyılanyla bizim olduğunu düşünmeye başladım. Başka bir devletin nehirleri, dağlan. ovalan, körfezleri olabilirdi; ama koskoca, pınl pınl. oya gibi işlemeli bir Jç deniz hangi ülkede vardı? Binersin bir küçük gemiye. açılırsm Marmara'j ya ge! keyfim gel... Nereye demir atsan senin yur* dun değil mi? Canakkale'den başla Izmit'e dek yelken aç... Yalova'dan açıl îstanbul'a yanaş... Tekirdağ'dan yola çık. Bandırma'da demir at... Kaç uygarhgm tadı sinmiş bu denizfn tuzuna? Günlük güneşlik Marmara Denizi... Dünyanın en güzel balıkları bu denizde bulunur, en şirin adalan bu denizin kftşes'nde bucağmda serpilidir. Marmara, güzeller Küzelt. dofcasıvla ve tüm enlemleri boylamlan. bütün derinlikleri ve yükseklikleriyıe bizim değil mldlr? Okul sıralannda duvara asılı Türkiye haritasjna bekarken böyle düşünürdüm. IT.limi çenerae dayayıp. maviliö:ine dalardım Marmara'nın: Bîzim bir ic dpnizimiz var... Her kıvıs\ bizim... • Tümüyle Türk denizi..( İ • Kooperatlf girlşimlerln plyasaya mal ve hizmet sunumu (arzı) veya plyasadan mal ve hizmet istemi, nltelik ve nlcelik bakımmdan ortaklannın sunum ve istemlerinin toplamlarma eşlttir. Yanl kooperatifler ekonomide çalışma alanlarını, piyasamn kârlı alanlarına göre de*•• ğil, ortaklarının sunum ve istemindeki niBu genel açıklamalara göre yenl koo cel ve nitel de&işimlere göre degisttrirler. peratifler yasası düzenlenirken ülke ger Bu nedenle yenl yasada, kooperatlf glrlçeklerine ve toplumdakl geniş kitlelerin şimlerle Ö7el ticarî girisimlerin farklan beklentilerlne. sorunlarma yanıt arayabi iyice belirlenmelidir. Ayrıca kooperatiflecek, kooperatlfleşmeyi özendlrecek ve lere tanınabilecek bağışıklıklar ve kamu katkıda bulunabllecek bir yasal dttzenle yardımlan, bu özellikler dikkate ahnarak menin gerekli ve zorunlu olduğunu be biçimlendirllmeli ve kooperatiflerin kurulirtmek yerinde olacaktır. Ancak kısa bir lup gellşmesini özendlrlcl yönde olmaümakalede bu kadar geniş boyutlu bir ola dır. yı incelemek mümkün olmamakla bera•** ber, bazı önerilerimizi anabaşlıklar şek• Yenl yasa ile kooperatlf llkelerl linde bellrtmenin yararlı olacağı kanıarasmdaki bağlantı iyl düzenlenmelldlr. sındayız: Örneğin kooperatiflerde elde edilen «faz• Ülkemiz kooperatiflerinin yasal la»nın dağıtımı 1163 sayılı ve öbür özel dayanakları çeşltlidlr. Bu durum koope amaçlı kooperatiflerle ilgili yasalarda paratiflerln biçimlenmesini de farklı şekil zarla ilişkiler açısından ve ICA'nın 1937 lerde etkilemektedlr. Bir yanda klâsik de saptadığı lîkeler do&rultusunda yasa""" lkemizde y a n aydm sorunu zaman zaman ortaya atılan bir konudur. Çok kişl için geri kalmışhğımızın da başta gelen nedenidlr bu yan aydm sorunu. Nerden kaynak lanmaktadır aydın saydığımız kişilerdeki bu yarım bilgllenme? Kaç yıldır bela olmuştur toplumumuza? Bilemem. Son günlerde SÎDE antik kenti üzerine basmda çıkan yazıları okudukça üzüntü ile bu tartışmaları anımsadım. Üzüldüm, çünkü sorunu bilen blr tek kisi dahl çıKıp, söylenenlerin tam tersl olduğunu ortaya koymamakta, bir tek kiçi dahi çıkarılan yaygaramn esas nedenini araştırmamaktadır. Hiç bir yönetict, (Anıtlar Y. K. Başkanı hariç). hiç bir blllm adamı çıkıp da. durun bakalım neyl, ne pahasma kime veriyorsunuz diyememektedir. Bu ülkede de yasalar olduğunu, yıllardır SÎDE'de bu yasalann ve Devlet otoritesinln hiçe sa yıldığmı vurgulamamaktadır. laşmcı Burhan IARFAD ümüşsuyu'nun daraşmalık yan sokaklarmdan blrinde anayola nerden ulaşabileceğimi kestirememiştim. Sakallı bir genç beni şehrin yabancısı sanmış olmalı ki, slzi götüreyim, diye otomobillne aldı. tklli bir konuşma baslayıverdi böylece. BMW marka kırmızı otomobili kullanan sakallı genc Balkan ülkelefnden Türkiye'ye göç etmiştl. Bir yandan yüksek ögrenim görüyor, bir yandan da 1s adamı" olarak para kazanıyordu. ESt de çaiışıyordu. tkisi de çok çalısıyorlar. yoruluyorlar ve otu zuna yenl geldiklerl halde yıprandıklannı hlssedlyorlardı Günümüz kapitalist ülkelerinde stres diye tanımlanan koşuşuma psikozu İçinde didlnip aşınıyorlardı Bir koyup beş kazanmak istiyorıardı Kar zamyorlardı da. Fakat dunımlanndan hiç tıognut değillerdi. Türkiye'de liberal kapitalist düzen kıran kırana bir tempoyla lsliyordu. Herkes blrşeyler kützanmak daha çok para kazanmak arkasında koşuyordu. Başkasmın yanmda, ayhklı bir lş yerinde emeginin karşılıgıyla yetinmek istemiyenlerin sayısı glttikçe artıyordu. U Side ve Tarihi Sorumluluk § SİDE'LILER, GERÇEK ÇIKARLARINI GORDÜĞÜ GÜN, SİDE'Yİ ASIL KENDİLERİ KURTARACAKLAR. ARKEOLOGLAR, BİLİM ADA3MLARI YAZÎK Kİ SORUMLULUKLARINI BİR YANA BIRAKMIŞLAR, SUSUYORLAR. Yıllar geçti. Şlmdi Türkiye haritasma baktıgim zaman Marmara'ya gözüiı ihşti mi ürperivorum, içimi bir korku kapiıyor. yüreğim daralıvor. Neden? Çunkü Marmara ölüyor... Ya da 6Idu blle... Ikinci Dünya Savaşmdan sonra Marmara'nm îstanbul'dan Izmit'e uzanan kıyı seridine «Cr>oley Yolu» adı verilirdi Burada Amerikan Cooley kredisiyle yükseİRn fabrikalar. denizi kirletmeye başladılar. önce Izmit Körfezinîn canma okundu, kırmızı tehlike işnretleri verilmeye başlandi: tzmit Körfezinde tutulan baiıkları yemek tehlikelidir. Körfezin rengi guzelim maviden u?aklasıp kırmızimtrak bataklıga dönüştü. Doğayı pisletip kirletmekten, öldürüp zehirlemekten vazpeçemivorduk. Turizme elvenşli kıyılan fabrika artıklanyla sıvtyorduk. GüzeliTi mavi su. bataklık bulamacı eribi top rağa yıvışıyordu. Kirlenmenin smın yoktu. Tüm Mar mara"yı kapsıyordu zehirli pislikler... Yurdumuzu sevmenin anlamı nedir? Lafa gelinre hepimiz yurdumuzu severiz. Milliyetçiliğimize toz kondurmayız: Ama, Turkiye'nin iç denizini elîeriyle yok eden kuşaklarda, yurtseverlik duygusu eksik değil midir? Tarihsel söylenceye göre Orta Asya'daki İç den\z kuruyup çölleştikten sonra atalanmız. ö n Asya'ya göç etmişler Sanınm bu gidişle ikinci iç denizlmizi de yok edeceğiz. G Yüzde elli dokuz •*• Sakallı genç BMWyl sürerken yakmıyor ve yakımyordu. Llberalizmln cennet Birieşik Amerika'da başma buyruk iş sahib! olanların oranı yüzde ondokuzdu Amerlkalılann yüzde seksenbiri baskalanmn yanında emek kargıhğı elde ettikleriyle geçimini sağhyordu. Oysa. bizim ülke insanlarinın yüzde ellidokuzu. özel girlşimciydi. Bunun sonucu ühte ekonomisi glttikçe yozlaşıyor, bir çeşit tedirginlik tümörü her yanı sanyordu. BMVV'den tndi^imde kafamın îçinde koskocaman bir ACABA vardı! Ne var ki. iki gün sonra bindlgim bir takslde sörücü. sakallı jçencin söylediklerini do&ruladı Galatasaray'da bindlftlm takslnln süröcüsü çok konuşkandı. Ben hiç sormadan o konuştu ve konuştu: •Bir kamyonum vardı sattım ve parasıyla blzim llçede bir apartman katıyla şu taksiyi aldım Biraz da borçlandım. Amma. kısa sürede ödedim. Burada taksicilik yapıyorum. Kazandığımm bir bölümünü falze veriyorum Memleketteki apartmanı bir güzel ddsedim Fakat taksicilikte Iş yok Bir başka i» kurmalı!» Ne iş tutacaksm. diye sormadıtn Laf olsun gibilerden. sigortalı mısıın ^dedim ilerde yararlanırsın.» Konuşkan sürücünün yüzünde küçumseyen bir anlatım belirdi: «SİRortalı OIUD nldeceğlml» derken. Kirk ya^ına eelmeden islert yoluna korum, Si^orta neme Kerek!» Bizim mahaileye varmıstık. Taksiol, evleri beğenmişti. ne yaparsın, deyince. emekHyim, cevabını verdim Binerken «Ne verirsen ver» demlştl. Öderken. olağandan bir yüz lira daha fazla koparmağı başardı. BMW spor otomobll sürücüsu genç komsu blr Balkan ülkesinden Türkiye'ye sığınmıştt. Taksi sürücüsü küçük bir Anadolu ilçesinden tstanbul'a kapa£i atmıştı tkislnin de ortak yanları, bir Türkiye gerçegiydi Bir an önce 'köşeyi dönmek' isüyorlardt Boyalı basın yazarlannın sık sık yinelediğl bu amaç 1980'li yılların Türkiye'sinde çok geçerliydi. Hiç bir girişim yapamayanlar da ne varsa satıp yüzde elliyle faize veriyorlardı. Ö7el girişlm ariblsi var mıvdi? Bir koyup beş. beş koyup elli. elli koyup beş yüz alacaMardı! Balkan ülkelerinden sığrınmış ttenç ve Orta Anadolu ilçelerinden yanm papuçla büyük sehre kapağı atmış tak si sürucüsünün amaçları birdi Almanya'da en kötu koşullarda yaşayarak para yapan insanlanmızın tek fiüsünresi de satoalh şenç ve taksî sürücüsönön tıpkisıydı. Cok para knzanıp daha çok kazanmak ve 'köseyi dönmek.' 1950'li yıllar «Demokratçılannın alanlarda haykırdıjh: «Her mahallede blr milyoner.» Ve «Rüçük Amerika» amaçları çoktan aşıldı Köşebaşında mendil yayıp «dua haracı» toplayan sakat görünümlü kişilerden görkemli iş hanlannda holdingcilik yapan kodamanlara kadar çoğunluk lnsanlanmızı tek amaç arkasında çırpıyor. didişiyor. bogusuyor. Liberalizmln cennet! Birlesik Amerika'da yüzde on dokuz Karma ekonominin karmakanşık düzensizliginde başma buyruk kazanç yolunu seçen insanlanmızın oranı vüzde elli dokuz. Bugün antlk StDE kentl üzerinde kötti blr oyun oynanmaktadır. Son on yıldır giderek artan turizm hareketinden yararlanan StDE lilerin. bu tek ekonomik olanaklannm Devlet tarafmdan ellerlnden ahnmaya çahşıldıgı, yüz yıldır burada yerleşik kîstlerin baba evlerinden atıldığı imajı yaratılmak istenmektedlr. Konuyu derinlemestne araş tırma alışkanhğma sahip olmayan bazı klşiler, basın mensuplan ve lyi niyetli yöneticiler İse. duygusal blr tutumla, bu durumu düzelt me çabası İçine girmekte, en etkln silah olan basını kullanarak kamuoyunu yan hs yönde olusturmaktadırlar. Nedlr SÎDB'de olanlar? Sahiden SÎDE'de yaşayanlar köylerlnden çıkarılmak mı isteniyor? Ne 2aman başladı bu olay? Olayın başlaması sanıldıgı gibi yeni değildir. Devlet bu soruna onüç yıldır egilmlş durumda. 1969 yılında, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı StDE clvannda 12.000 yatakh bir turistik tesis kurmaya karar verir. Açılan uluslararası yanşmayı üç genç Ttirk miman kazanır. Yatınm üç önemli unsura dayanmaktadır. Deniz, güneş ve Tarih. Pro lenin tarih mottfi SÎDE'dir. Bu konuda, 1972 yıhnda, Devlet yetkililerinin ve proje mimarlannm vardı6ı ortak görüş, köyün bagka yere taşmması, ttim yeni yapılarm yıkılıp antik eserlerin ortaya çıkanlması, aynt EFES'te olduğu glbi, SÎDE'nin de bir müze kent haline gettrfraıesidir. Oysa. 1973 yılında. ülkemlrdekl Kentsel SÎTlerln konınması da yasalanmıza girmistir. Antlk kentlerle birlikte yakm dönem yapılannın da korunması zorunludur. SÎDE'de Ise, yüz yıldır yerleşik Girit göçmen lerinin yaptıgı yöresel. tlpik 98 eski ev vardır. Anıtlar SÎDE'de yaşayan esas köylüler 130 alle kadardır. Plan müelliflerince hazırlanan ve îmar ve îskân Bakanüğı İle Anıtlar Yüksek Besim ÇEÇENERKurulu'nca onaylanan imar planı, bu 130 ailenln SÎDE'Mimar de oturma olanağını sağlamıstır. Koruma kararlanYüksek Kuruln, 1973 yıhnPen îglerinden alınan da, bu 98 evtn de antlk lerle, yabancüar tarafın nın ve planın getlrdiği en eserlerle birlikte korunma dan yapılmış 30'a yakm önemli şey, SÎDE'nln SÎDE sına karar vermiş, belki de otel, lokanta, gazino gibl va 11 olmayanlardan arındırıleski eser koruma tarihlmlz sıfsız turistik tesis vardır. ması, kaçak tüm yapıların de ilk kez, bu evlerde yaşa O tarihte henüz büyük kent yıkılarak 1970 yılmdan öngetirilmesiyan köyliilcrin de antik sermayesi çarşıya egemen oeki duruma eserlerle Iç Içe yaşayabile değildir. Anıtlar Yüksek dir. Bunun blr başka anlaSÎDE tçinde sadece cekiertni hükme bağlamı; Kurulu, 1973 yıhnda SÎDE mu tır. Kuşkusuz bu karar, ce köylülerinin köylerinde kal SÎDE'lilerin pansiyonculuk sur bir karardır. StDE gl masına karar verirken, yapmaları ve ellerinden ka esnaflığı yenibl tek taşmın dahi gözden mevcut 30 teslsin antlk ka çırdıklan çıkarılmasına olanak bulun hntılara getirdiğl tehlike den elde etmeleridir. Bu mayan çok önemli blr eskl nin de blllncindedir. O ne aynı zamanda. SÎDE'llnin eser sahasmda. korumayı denle, karannda, bu tesls ekonomik kurtuluşunun tek zorlanma pahasma, alman lerln kamulaştmlmalarını yoludur. Devletin on yıldır bu karardaki insancıl yön Isterken, yenilerinin yapıl yapmak istediği, Kültür Ba ortadadır. On yıldır billnen masına da kesin yasak ge kanlığı'nın kamulaştırmabu gerçeğe karşın, StDE tlrmigtir. Bugün güncel h a daki amacıdır bu. Gerçeğl köylülerinin evlerinden atıl le getirilen olayın köklerln ters çevirmekte çıkan olan, dığı yaygarasının koparıl de bu gerçek yatmaktadır. SİDE turizminden en bümasının altında elbette ki. Aradan geçen dokuz yıl yük payı alan büyük kent bir neden yatmaktadır. İçinde, bu tesisler, köytin sermayesi, SÎDE köylüsüDokuz yıldır SİDE'de İleri gelen blr kaç eşrafmm nü, bugünkü küçük kazanolan lar, tüm Devlet karar da katılması ile. giderek cımn elinden alınacağı kay lanna karşın. Devlet otori artmış, köylü de eski evle gısma düşürtip. kendi yasa tesine karşın yapılmıştır. rinin bahçeslne kaçak bl dışı tlcaretinl sürdürmeye Köy eşrafına ve büyük kent na yapmaya özendlrilmiş çalışmaktadır. Soruna yaklaşan lyi nlyetli kişilerln lilere birsey olmamıştır tir. bu gerçeği anlamalan ve ama, köylülerden bazıları. Bugün StDPde 300'fln kaçak inşaat ve eski eser ttzerinde kaçak yapı vardır. bilinçsiz olarak hangl çıtahrlbl nedenl ile. hapts Bu kaçak binalann yapımı karları savunduklarını bilmelerl zorunluluğu vardır. haneve girmlştlr. sırasında eskl eserlerin tah Konunun esas sahibi olmafcuskusnzdur. sı gereken arkeologlanmıSÎDE turlzminin getlrece rlp edlldilrt ği yüksek kazancı İlk keşfe Ru tahribin hfç blr İnsancıl zın suskun kalmalannm, denler SÎDE'liler değildir. özflrü olamas. Eskl eserle onlara da, en az bu iyi ni1970 yıllannda. ilk eozü açı rla kornnması, Anayasamı yetll yarı aydınlarımız kalanlar. büyük kentln kü zın 50. maddesl İle Devlete dar, tarihi bir sorumluluk çük sermayesl olmuştur. verilmls Wr gftrevdlr. Bu çetirdiginl bilmelerlnde ya1973 yılında SÎDE içinde, KÖrevln. anayasal 7x>runlu rar vardır. muhtarlıktan ve Manavgat luSnniın çok öteslnde. ev C Cumhuriyet iaşg isaaj 6 NİSAN 1932 GAZÎ HAZRETLERÎ Ankara 5 Reislcumhur Hz.'nln Coban piyesl temsilinde hazır bulunduk larını daha önce yazmıştık. Temsilden sonra Gazi Hz. ne gelecek cuma g0nü Bolu mebusu Hason Cemll Bey tarafından verl lecek konferans ve bunu taklp edecek konserın programı takdim edilmıştlr. Reıslcumhur U2. Hasan Cemıl Beyin cTürk Gencliği» mevzuu etrafında vereceği konferans İle alakodar olmuşlar. bunun ehemmiyetino işaret buyurmuşlardır. IGünün ilanıC ÇIMENTOYU ÇATLATMAZ Taracaları ve damları akmaktan ve rutubeften muhafaza etmek isterseniz. «Rituplastlk» kuılanınız. Cımento ve demir Içme su sarnıçlarına alt mamulattır. Suyu kokusuz taze tutar. Cimentoyu çatlatmaz Mımarlara ve emlak sahiplerıne tavsiye olunur. VEFAT ve BAŞSAGUGI Şirketimize uzun seneler Teknik Eleman olarak hizmet etmiş olan ve OMSAN Otomotiv Mamulleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Sayın Tunç Tanurhan'ın kıymetli kardeşleri, iyi insan, Cumhuriyet Sahibi: Cumhuriyet MatbaacılıkveGaHetecilikT. A.Ş. adına ....„ .'. NADİR NADİ CenelYaymMOdürü:», Müessese Müdürü: . „ Yazı Işleri Müdürü:. Basan vs Yayan HASAN CEMAL , EMİNE UŞAKLIGİL ...OKAYCÖNENSİN Sayın Cumhuriyet MatbaaCılık va Oazeteclllk T.A.Ş. Posta Kutusu: 246 IStanbul Tel: 20 97 03 (5 Hat) BÜROLAR. • ANKARA:Konur'Sokakno. 24/4 Yenişehir Tel: 17 5£ 25 17 58 66 idare18 33 35 • İZMİR: Halit Ziya Bulvan No: 65/3 Tel: 2547 0 9 1 3 1 2 3 0 • A D A N A : Atalürk Caddesf, Türk Hava Kurumu Işhanı Kal 2/3 T«l: 14 55019 731 Işık TANURHANın vefatmı teessürle öğremniş bulunuyoruz. Merhuına Tanrı'dan rahmet, kederli ailesine başsağlığı dileriz. MAT MOTORLU ARAÇLAR A.Ş. TAKVİM İMSAK ^ GÖNEŞ 6 Nisan 1982 ÖĞIE İKİNDİ AKŞAM YATSt 4.54 6.35 13.16 16.54 19.39 21.13