Katalog

w 8 ABALIK 1982 KÜLTÖRYAŞAM Batılılaşraa sorununubirkader olarak yaşayan Türkiye'de kültür ve uygarkk arasındaki ilişki her zaman çetrefîl bir sortın ohnuştur. insaniar/ve.sanat; rnuraf befee NJE SAYIKJ jKORKUVO ENTEUEK. / RUM OOK TUEL AVI. AJOR BEV Kültür ve uygarlık gttntt hem ayırmak hem uzlaştırmak kabll olacağmı sananlar, hattâ kültür ve medeniyet lkiliğini kaldırmak için modernleşmeyi yalnız şekllde, teknikte ve ekonomik gellşmede gören ve bunun derin bir kültür paradoksunun sonucu olduğunu, bu kültür paradoksu nun asıl modern kültür sevıyesine erişmedikçe ve bu faaliyete katılmadıkca elde edilemiyeceğini anlamıyanlar arasmda yalnızca derece farkı vardır. Her nekadar bu sonuncular modernlesmede radikal olduklannı ilan ederler, fakat külttlrün öz anlamma asla girememişlerdir... «Sanatçısını, ahlâkçısını, hukukçusunu, filozofunu milli, aliminl mllletlerara';] sayan bir killtür çevresi ola maz. Yaratılışm çağdaş kül türde üstün ve birleşik bütün lşlemleri milletlerarası Gökalp'in aynmı llk babu seviyeye erişen mllletkista haklı görülebilir. Gerlerden her birinin ona kaçekten, hepsl Batılı olan tılış tarzı millidlr. Tekni£i îngiltere. Pransa vb. araBatı'dan alalım, fakat ahla smda «ktiltürel» denllecek kımızda, hukukumuzda şark farklar vardır. Ama bunım lı kalalım diyemeylz. Hatta yanisıra ülkeaşın olan tekniği, ilml milletlerarası bir Katolîk külttlrılrtden vebir fîkir piyasasından alaya bir Protestan kültürünlım, fakat sanatımız, felseden söz edilebilir. Çünkü femiz milli olsun hiç dlyebu da ayrı bir aynm ölçümeyiz. Böyle bir milletlerara rüdür. Bir başka düzeyde si piyasa yoktur. Ancak bakarsak. Kanadalı Françagdaş ve birleşik faalıyetstzlann kültürü 1Ie Fransa' leri olan bir milletler sevidaki Fransızlarm kültürü Nitekim Gökalp'in yaptı yesi vardır O seviyeye erlşaynı kalmış mıdır (buna ğı aynm da son analizde mek için sanatta da. hukuk pek çok başka örnek bulıı aynı lşlevl görür. Pozitivist ta da, ahlâkta da, fel^efenabilir. Hintli ve Çinli £öç dünya görüşü İle korpora de de, ilimde de yaratıcı olınenlerden de) Ya da bir tlst toplumsal düzen anla mak gerekir. Bu deSerlerda filke icfndeki bölgelerarası yıçmı birleştiren düzey bu yaratıcı olamayan bir milve etnik farklılığa dayan dur. Gökalp'in Türkiye'de letin milletlerarası piyasamayan kültür ayrılıklan yaşayan insanlara önerdiçi dan sanat örneklerinl. hu1 nasıl açıklanacpktir ' Körev anlayışı bilinir: «GÖK kuk şekillerini, felsefe eser lerlmf kapanm / Vazlfoml lerini almasmdan blr sonuç Dolayısıyla «mllliyet> 51 yaparım.» Bunun pek öyle cıkamaz. Hele bunların son çütü kendi başina yeterll demokratik hir «hars» ol yemlsleri olan tekniği v<* değildir Bunun yanısıra. marhai yeterince ack. teknik ürünlerini almasınsoyut sınıf ölcütleri de soGökalp'in yaptığı ayrıma dan hiçbir sonuç çıkamaz. mut kültür farkiılıklarını Çünkü onları yapan, o üsaeıklamaya yetmez. Her karşı sordugum soruları bu tün kültürün yaratıcılıfeını toDlumsal birimin kendi öz rada kesiyorum. Bir başka ve üreticiligini saftlayan, Eül tarihî olusumu icinde önemli Türk düşünürüne. dünya görtişü ve zihniyettir. Hilml Ziva Ülken'e bırakıkflltflrilntln nasil yapılandtToptan bir dünya Körüsü ğını anlamamis'a yardımn yorıım sözü* «Modern kfll seviyesine varmodıkça, bu tür karşısmda kulaklarım olacak, daha karmaşık v« zihniyetl almadıkça çağdas daha hassas analiz yontem tıkayanlarla onun kökleri kültüre glrmek mümkün de ne inmevi istemeyen ve yal leri bıilmamır nız yemişlerinl devşirmekle grildir. Bunun için. Yakm ve öte yandan, «ktıltür» ile 1şln co7ü!ebilece£1n1 sanan Ortadoğu'nun birçok mo«medenfyet» arasındaki ay lar. ya da kültürü medeni dernleşme davranışları. barınıın ne ölçüde geçerli ol yptten ayırarak. eskl tle ve zılan küçük olan denemebecerikslzliklerie dugu da ayrı bir sorudıır. niyi. nasyonal tle enternas lerle ve yüzyıldan berl sürüp gitGnkalp «medeniyet»1 mad yonali, Batı ile Doğuyu, dileştiriyor. Böyle olduğunu kısaca Iki ayrı dünya görü mektedir.» flrkiye dügünce tarlhlnde «kttltür» ile «uygarlık» arasında aynm yapan llk yarar Zlya Gökalp'tir Şövle der: «Evvelâ, hars milli olduğu halde medenfyet beynelmileldir. Hars. yalnız blr mllletin dinl, ahlâkl, hukukî, muakalevî. bedit, lisanl, lktlsadl ve fennl hayatlannın ahenkdar bir mpcmuasıdır. Medeniyetse. aynı tna mnre'ye dahll blrçok millet lerln içtimal hayatlarınm müşterek blr mecmnudur. Meselâ Avrupa ve Amerlka mamuresinde bütün Avrupalı milletler arasmda mtis terefc btr Garp medenlyetl vardır. Bu medenlyetin için de ayrı ve blrblrinden müs takil oimak üzere bir tnglHz harsı, blr Fransız harsı. bir Alman harsı ilâh mevcuttur.» (Hars ve Medenlyet). / PEKi NEDEM KORKUYDf? SLJNUZ T kabul etsek de, bu maddl yapırun cmanevi» diye tanımlanan öbür alam etkilememesl, bellrlememesi düşünülemez. Batı teknlglni alan Japonya'nın kendi kül türünü korumuş olması en sık verilen örnektlr. Bu, bir anlamda doğru. Batı ka pıtallzmlnin teknik ögelerinl alan Japonya, Batı kapitallzminın üstyapısını bellr leven liberal kurumları almadı. Bunu da, «kendi feııltiirüne sadık kalnıak» adına böyle yaptı. Oysa bu, daha açık söylenirse, geleneksel feodal baskı kurumlarından yararlanarak kitleleri daha çok sömürmek ve yukarıdan aşağıya kapltallstleşmeyi daha çabuk gerçekleştirmek anlamma geliyordu Siireç böyle olmak zorunda değildi: sadece, Japonya'nın egemen güçlerinin Işine geliyordu böyle olması. öte yandan, bütün «ffeleneğe sadık kalma» edeblyatına rağmen. bugünkü Japonya'nın kültü rü kapltalizmteknoloiizm öncesiyle aynı mıdır? Gercekleşen bütün degisime rag men hâlâ bu «öz»ün kaldıfeı iddia ediliyorsa, şu halde Japon kültürel geleneğinin özü «antidemokratik» olmasıdır ki. bu da pek kıvanç duyulacak bir gelenek ve kültür olmssa gerek BehicAK, Bcim evde Ofaaz olvr mu TAMAM TAMAMj BİZDE HİCBJRŞEV OLVV MU/Iİ ASIL BİZDE \GULE YIM YOKİ ÜMÎTYaSfiR SANATGALERtSt MustafaA^taç ResimıSergisi 930 Aralık 1982 KAVTHAN KESKf NOK 120 Aralık RulmSerglal M 47B43 ABDULLAH MERİÇADAU • 24 MMı SENOLYOROZLJU RESİM SERGİSİ 223Arahk SANAT GAUER&t IP" Ç j MAÇKA SANAT GALERİSİ reshn sergisl mtibinorhon RESİM SERGİSİ 30 kasım 25 aralık Tel: 40 80 23 t n a Km M 1 , •• !' l< ••vl» la«W Eytam Cad. 31 Ijt tanınmı> Karma Resim Ser^isi Kurtu!uşCad.191B Sinemköy/İst Tel.404783 AZ GALATA SANAT GALERİSİ Rösînı Şprgisi 10 AralıklİOOca TUnel Meydanı Tünel Pasajı B Blok 9/2 T e l : 493551 İFSMt ÜLKEMİZDE CİZGİ FİLM V E S O R U N L A R I *>?!.,<, Kıkın Ttluny • Oıttul B«y*Jol«ı Dtm.l D>l(r lnuıç • Multıfı EnmakUr Tan Or«l • Tonguc Yışat 16 17 Aralık 1 1 0 0 / 2 0 » Y ı p ı Kredl B ı n k m Sılonu BeyoŞlu (Sümerbank. Pı;ıbah<« ytnı) 130 aralık RESİM SERGİSİ 1630 aralsk Taksim Sanat Galerisi Vern vayınidi Ankara cad * V 0 leL2623(O ...Yayın... Kitap...Yiayın... Kitap...Ydyın... Kitop...Yayın... KitapYayın... Kitap...Yavın... Kitap...Yöyın... cem yayınevi ATİLLA ÖZKIRIMLI VARLIK Ayhk «debiyat va sanat araük Bayısınd» Romammuaa Sorunlan/Adnan Blnyanr Tttrldytyde Duvar Resimlerl Konum Seıer Oenet Kendinl Anlatıyor / Çer.: B. Onaraa örkü: Muzaffer Buyrükçu / Tallp Apaydın tsmet Tokgöz / Cafer HergUıu»! Ştir: Kezn&l össar / tsmall üyaroğlu / T.S. Halman / Seyylt Nezir / Mehmst Müflt Zehra GUngOr Kltaplar tizerina / Sinema Notlsn VARLIK YAYINLABI A.Ş. Cağaloğlu Yokuçu 40/2, tstanbul FD€ 10. SAYl ÇIKTI Traduotion et termlnologle dans un cursus d'etudes françalses •4 44 444444444444444»»444444444444444444444*• 4 4 4 | 4 : : 4 4 4 1982 Nobel Ödülü 1 BİRKAYEP DENİZCÎ Gabriel Garcia Marquez | BERKE VARDAR La traduction ou le plaisir de l'esthetiqu« TÜRK EDEBİYATI ANSİKLOPEDİSİ 4 cilt başlangıçtan günümuz» TUĞRUT, TNAL Bir Soru Yanıt Dizgesl Olarak Behçet Necatigil'in «Kaknus»u Cahit Külebi'nin Şiirlerlnde SözbiUmsel ögeler ve Yinelemeler Ataç'm »Adsız K'ösfe»ünden înce'nlu •Adsız Ülhesi*n9 Turkçesi: Ismail YERGÜZ « Açık denizde fırtmaya yakalanan bir gemıden denıze uçan* ve boğulduklan sanılan sekız gemîoiden birı, bir hafta son 4 ra ıssız bir kumsalda can çekışır durumda bulunur. Bu ro * man o gemicinin öykusüdur. (200 hra' yazaHaryapıtlarterimierkavramlar N GÖKSU Nahit Sırn örlk et ses deux nouvelle» en langno française BAŞKAN BABAMIZIN I SONBAHART • EÜILÜİ ASSÛY Gabriel Garcia Marquez J • 4 VAKFI L'tmaglnalre spatfal dans les recit» d'Andrt Pleyre de Mandiargue» XA\ T^B FKETTE •Wr Tflrk MoUere'I»: FerAİMİ Zâde Mehmst Şftldr r YAYINIARİI Turkçesi: Tomris UYAB « Bu büyuk romanı okurken, çagımızda surup geien umut • •uzlukla, sürüp gldecek olan umudun öykusunu de ızlemış 4 oluyoruz. (300 lira.) • îlk kitap! TbplumsaJ Bdgder DizisİTidenı KEM\L ÖZMEN L'ajte de la narration dans «E«* Gommat* d'Alain Robbe Grillet et dans «Oedip» Bot.de Sophocl* KIRMIZI PAZAETESf Gabriel Garcia Marquez Turkçesi: Falk BAYSAL (Ikind Basım) Konusu oldukça sert olan ve hemen hemen polisiye bir ro man gibi işlenmiş bu son romam için Marquez «Benim en iyl romanım,» diyor (200 lira) TAN.TU tNAL . 4 4 4 öısaktan Dr N EJÂTlFİ ECZAC1BAŞI Geneldaflıtım:BArEŞ EOERI: 4 0 0 lîra ANILÂR (19111938) BİR ASKERİN ÖZYAŞAMl, YA DA CUMHURİYET TÜRKİYE'SİNÎN TARİHÇESİ Yaratın Ben'ln Toptumsal Ğeni» özdeşleşmesi: Salnte Beuve'un «Madame Bovary* ve «Satommbotncelemelerl (II) ABtDÎN EMRE LM elements mythiquee âans •l* Ctd' de Corneille CLAUDE ALATN CHEVALLIER Bir Metnin DflSümö: N. Sarraute'un "Les Fruits d'Or»v ZEYNEP MENNAN 200 TL. ÎSTEME ADRESÎ H U Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatt Beytepe ANKARA GENEL DAĞITIM: ADAŞ / Mithat paşa Cad. 28 ANKARA IAYINLART Askara Caddesı 40. Kat: 2. Cağaioğlu. tstasbul Telefon: 286113 ÖNEMIİ AÇIKLAMAı Bin liranın altındaki ödemell siparislerde % 25 indirim yapılmaz. Tek isteklerde, kitaplann tutan ve 50 liralık posta giderl. posta pulu olarak lstek ^ mektubuyla birlikte gönderilmelidir 4444444»4444»44444444444444444444»»444»»»4» İSTEME ADRESÎs CAĞALOĞLU TÜRKOCAĞI CAD.NO; 3941İSTANBUL