Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 13 ARALIK 1982 GÜNÜN AYNASI Dolar yeniden atağa kalktı Ekonoml Servisl Dolann para pıyasalannda son 15 günkü tepetaklak. düşüşü hafta ortalannda durdu ve dolar yeniden değer kazatımaya başiadı. Kasımın ikinci yansında rekor değertere ulaşan dolar, bu tarihten itibaren ani ve hızlı bir inişe geçti ve uzmanlan şaşırtacak düzeyde geriledi. Sözkonusu dönemde, 2.6 mark sınırından 2.4 marka, 7.30 Fransiz Frangı düzeyinden 6.83 franga, 277 Japon Yeni' lnden 241 yene kadar düşen dolar para piyasalannı allak bullak ettl. Bu düşüşü fırsat bilen başta B. Almanya olmak üzere blrçok Avrupa ülkesl faiz oranlarını düşürdüler. Dolarm değer kaytnmn sürecegi yönündekj tahminler ağırlık kazanırken, bazı uzmanlar yılbaşında do ların 2.25 mark düzeyine Inmesinln şaşırtıcı olmayacağmda birleşiyorlardı. Ama dolar bu tahminleri boşa çıkardı ve yeniden tırmanmaya başiadı. Dolar hafta içinde Türfc lirası karşısında da yükseldi ve 185.70 liraya Çüt tı. EKDNOMİDE 1983 yılı teşvik tedbirleri bugun açıklanıyor TOB Baskanı Mehmet Yazar: Bankacıhk. ilâç sanayii ve hasın, yeni tesvikler alacak Kamu kesimi ürünlerinin ihracatını gerçekleştirmek için bir «dı§ ticaret konsorsiyumu» oluşturuluyor. Yıl içinde teşvik tablosunda değişiklik yapılabilecek. Kenan MORTAN İZMİR 1983 yıh teşvik tedbirleri DPT Müsteşar Yar dımcısı Prof. Dr. Ekrem Pakdemirh tarafmdan Izmir'de açıklanıyor. Derlenen son bilftflere gör9, lejvik tedbirleri karar name^i 1983 yılına dönük olarak 4 alt sektörde önemli ozendirme araçlan petirirken, üretime geçmemiş şirkrtlerın desteklenmesine Ü'ÎJ km yeni öğeler taşıyor. Karaıname konusunda Cumhuriyet'c bilgi veren Prof. Dr. PakdPEiirli, «Yerli Imal darum belgesl, yatırım mallan lçîn knrunacak. Yıl icinde zorunluluk olması haiinde teşvlk tablosunda fçerekH değişiklikler de yapılabilecek» dedi. Bugün açıklanacak teşvik tablosunun 4 ana düzenlemesinden ilki, bankacılık sektörünü llgilendiriyor. Teş vik Uygulama Dairesi'mn önerisi üstüne bankacıhk sektörünün otomasyon vatınmla>:nfi yönelmesi için ve karacnamede yer alan ifadesivıe «Modern bankacıhk anlayışıyla çalıgabilmesi, doftru. süratli rıot'rp)pr alabilmesi ve uluslararası bankacıhk hizmetlerinln yürütülebilmesi» için bu sektör teşviK kapsamma alındı. Teşvik karaınamesinde basın «anayiine de yeni teşvikler getjriliyor. Kararnameda bu konuda, «Bu üretim konubunda süratle değişen teknolojiyi takip edebilmek ve ambilaj baskı kalitesinl artirabilmek amacıyla mevcut basın ve basın sanayii tesislerinin tevsii, modernizasyon ve darboğaz giderme ve yenileme yatırımlarına» olanak sağlandı. öğrencilerin daha ucuz ve değişik eğitim malzemelerini bulabilmek için Imalât «nayiinde kırtasiye mal zemeleri teşvik kapsamma alındı. Teşvik edilen yeni dördüncü alt sektör, yerli ilaç sanayii oldu. Kararname yerli ilaç sanayiini teşvik etmek için ham maddelerine gümrük muafiyeti getiriyor. Yerli ilaç sanayiinin teşvikinde gerekçe, «Halkm daha ucuz ilaç kullanmasının temini» oldu. Bunun dışında teşvik kararnamesinde üretime geçmemış şirketler için de yeni bir destek yaratıldı. Böylece, bankalarca işletme sermayesi verilecek kuruluşlar arasına, üretime hiç geçmeraiş kuruluşlar da almdı ve sözkonusu kuruluşlann 1983 yılı içinde üretime geçmelerine olanak sağlanmış oldu. Deniz ulaştırma filosunun genişletilebilmesi Için de yeni bir teşvik yaratıldı. Tamamı dış kredi ile satın alınacak ve bedeli de kazanacağı navlun geliri ile ödenecek kemilerin dışalımında yaş ve tonaj smırlaması aranmayacak. Daha önce bu kapsamda getirilen gemilerde yaş haddi 7 12 yıl arasında değişiyordu. Yeni teşvik kararnamesi konusunda bilgisine başvurduğumuz DPT Müsteşar Yar dımcısı ve Teşvik Uygulama Dairesi Baskanı Prof. Dr. Ek rem Pakdemirli, sanayinin ih tiyaçlarma göre. teşvik kararnamesinin esnek tutulaca ğını ve gerekli düzenlemelerin teşvik yılı içinde, anmda ve hızla yapılabileceğini bildirdi. Prof Pakdemirli bn amaçla bir hükmün teşvik kararnamesinde yeralacağını ifade etti. Prof. Pakdemirli, yerli sanayinin korunabilmesi için yerli Imal durum belgesinin son konumu hakkında şu bilgiyi verdi: «Bu uygulamanm mahzurlu yanlart da bulunmaktadır. Bu nedenle yerli ünal durum bclgesi uygulamasını sadece yatırım mallarında koruyoruz.» 1983 teşvik kararnamesiyle birlikte ihracatm da 1983 yıh hedefi olan 7 milyar dolara ulaşabilmesi için yeni bir kurum oluşturuluyor. «Dış Ticaret Konsorsiyumu» adını taşıyan bu kuruluş, temelde kamu kesimi ürünlerinin ihracatını sağlayacak. Ancak sözkonusu kuruluşun modeli üstünde çalışıl dığı ve çalışmanm sürdüğü öârenildi. TUD Baskanı Başkam Pakdemirli, hayvancılık ve Ö7ellikle beyaz et ürünlerinin büyük ihraç potansiyeli dikkate almarak, soya küspesi satış fiyatlannm da dü şürüldüğünü kaydetti. AETye misilleme görüşünü, özel sektör destekliyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Odalar Birliğl Yönetim Kurulu Baş kanı Mehmet Yazar, AET nin ortaklık anlaşmalannı çiğnemesini kaygıyla karşıla dıklannı belirterek; «Hflkü mctimizin gereğinde bu kay naktan olan ithalatı HJSIH;*ma yoluna gitme görüşflnü Türk özel sektörü her yönüyle desteklemektedir» dedi. nn aynldığı gerekçesiyK, diger yandan başka kaynaklann yaptığı ihracat sürerken korumadan bahset mek olanaksızdır.» Ortaklık anlaşmalannm sorunlan karşılıkh diyalogla çozümlememesi halinde başvurulacak gerekli hakem kurumunu ongörmediğlni de behrten Yazar, daha sonra şöyle devam etti: «Türkiye'nin elinde anlaşmanın öngördüğü töm olaTürkiye Odalar Birligi Bsş naklan kullandıktan sonra knnı Mehmet Yazar. At'T' haklı davasını kabul ettirnin Türk ihraç mallarına memesi halinde, karş' önkarşı aldığı ta\nı eleştircok lem almak ve toploluktan Türk özel sektörünün loplu yapılan ithalatı kısıtlamakluğa katılma hedefinin alı tan başka çare kalmayabikonamayacağını bildiri; lir. Sorunu bir çözüme göYazar. AET'nin özellikîo türmese bile hükümetimizin tekstil ürünlerine getirmRk gereğinde bu kaynaktan oistediği kısıtlamalarm ortak lan ithalatı kısıtlama yolona' lık anlaşmalarına aykırı ol gitme görüşünü Türk Szel duğuna dikkati çekerek şun sektörü her yönüyle destek lan söyledi: lemektedir.» «Ayrıca tek taraflı olarak ve gerçegi yansıtmayacak biçimde saptanan rakamla Cumhuriyet altını 20.600 liraya düstü Ekonomi Servisi Türkiye'de altm fiyatlan hızla gerilerken, dolarm değer kaybı nedeniyle dünya borsalannda bir ara yükselis kaydeden altm yeniden düşmeye başladı. Önçeki hafta günde bin lira artış hızına ulaşan ve bir ara 24 bin lira smırmı zorlayan Cumhuriyet altını geçen hafta tersine Dir eğilimle günde bin lira düşmeye başiadı. Boylece, önceki haftayı 23 bin lîranm üstünde kapayan Cumhuriyet altını bu hafta sonunda 20.600 lirayı gösteriyordu. Kulpsuz Reşat ve külçe altm fiyatları da benzer bir eğilimle önemli bir gerıleme gösterdi. Dunyada ise altm fiyatları hafta ortasına doğru 460 dolara kadar yükseldi. Bu yükselis dolarm hızla düşmesinden kaynaklandı. Ama doiar yeniden değer kazanmaya başlaymca altm fiyatlan da düşme eğilimine girdi. Hafta sonunda Londra borsasmda ı ons altm 437 dolardan işlem gördü. AET'den ithalatta yüzde 15 fon alınacak ANKARA, (a.a.) Para ve Kredi Kurulu, AET (Yunanistan dahil) çıkışlı malların ithalatmda (CIF) bedelinin yüzde 15'i oranında fon almmasını kararlaştırdı. Para ve Kredi Kurulu'nun Resml Gazete'nin dünku mükerrer sayısmda yaymlanan (88) sıra numaralı tebliğine göre, AET (Yunanistan dahıl) çıkışlı 45 malın ithalatmda (CIF) bedelin yüzde 15'i oranında fon almması, ithalat rejimi kararlanna dayanılarak kararlaştırıldı. Karar kapsamma giren mallarm (AET) çıkışlı olup olmadığmın tesbitinde, mevcut mer'i menşe kurallarına ilişkin esaslar geçerli olacak. Bu mallarm sevk yerinin veya mal bedelinin transferinin yapıldığı yerin (AET) üyesi bir ülkede bulunması halinde de bu mallar, (AET) çıkışlı sayılacak. Özel mezbaha kurulabilecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Özel ve kamu sektöründe et kombinası açma ve çahştırma ilkelerı saptandı. Sağlık kurallarına uy mayan kombinalar kapatılacak sorumlu müdürlerinm de görevlerine son vpriieosk. Ticaret Bakanlığı koordinatörlüğiinde îçişleri, Sağlık v e Sosyal Yardım, ile Tarım ve Oroıar. Bakanhklannca ha zırlanan «özel ve resml kom binalann kuruluş ve lşleylşi» hakkında yönetmelik Ba kanlar Kurulu kararınca yü rürlüğe girdi. Ybnetmeliğe göre, et kombinası kurmak ısteyenlerln başvuruları en geç üç ay içınde sonuçlandı rılacak kombina kurma ve açma izni Için 17 belge gerekiyor. Yönatmenlik uyann ca, gerekli iznin alınmasıyla açılacak olan konibinaların yılda en &x iki kez denet lenmesi öngörülüyor. Ayrıca denetim sırasında noksanları zamanuıda gidermeyen kombina teknik müdtirünün görevine son verilirkon kombinanında faaliyetle ri durdurulabilecek. Ticaret gemilerine ilişkin hiikümler değisiyor 14 16/12/1982. tSTANBUL DYO, boyaya Çfo 20 zam yaptı ÎZMİR, (THA) DYO'nun ürettiği boya fiyatlarma yüzde 11 20 oramnda zam yaptığı açıklandı. Izmir Ticaret Odası ve Boya Satıcılan Ananom Şirketi murahhas üyesi Ekrem Demirtaş'tan edinilen bilgiye gore, DYO'nun zamlı fiyatlar üzerinden satışına başlandı. SeminerSergi • MODERN BANKACILIKTA ELEKTRONİK UYGULAMALAR SEBGlSt Biltek Masel, modern bankacıhk anlayışını yansıtan elektronik cihaz, sistem ve yardıma donanımların bankacıhkta uygulamalannı içeren özel bir sergi düzenledi. Sergi, bugün İstanbul Sheraton Otelinde 9'dan 17.30'a kadar açık kalacak. • BANKACILIK SEMİNERt Mllletlerarar sı Ticaret Odası (MTO) Türkiye Milli Komit©si ile Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası ortaklaşa «Bankacıhk semlnerl» düzenledi. İstanbul Hilton Otelinde 1418 aralık tarihlerl arasında çalışmalannı sürdürecek semlneri MTO'nun Paris Merke7İ Bankacıhk Komisyonu Başknni Wheble verecek. • TÜRK EKONOMÎSİNÎN DISA AÇILMASI SEMİNERÎ Ankara Ticaret Odası (ATO) ile Kamu Hizmetleri Araştırma Vakfi'nın ortaklaşa olarak düzenledikleri. «Türk Ekonomlslnin ^ışa Açılması» konulu seminer yarın Ankara' da başiıvor ATO toplantı salonunda yapılacak seminerde öncelikle sanayi mamullerl dışsatımmm nrtırılması imkanı tartışılacak. • TARIMSAL SANAYİİN TÜRK EKONOMIStNDEKİ YERİ AÇIK OTURUMU Izmir" de Tanör Tavukculuk Grubu «Tanmsal Sanayiin Türk Ekonomisindeki Yeri» konulu bir acık oturum düzenledi. Yann yapılacak semlneri Merkez Bankası Başkanlanndan ve Ege Üniversitesi öğretim üvesi Prof. Dr. Cafer Tayyar Sadıklar yönetecek. c 1 DIŞ TİCARET İŞLEMLERI VE VESÎKALIKREDÎLER SEMİNERÎ SEMINAR ON DOCUMENTARY CREDITS IntemationaJ ChamDer of Commerce • ICC (Mılletlerarası Ticaret Odasp Bankacılık Teknikleri ve Tatbikat Komisyonu Başkanı Mr.Bernard S. Wheble 1416 Aralık tanhleri arasında Documentary Credits (Uluslararası Ticari Işlemler ve Vesıkalı Kredıler) konusunda bir seminer verecek» Uluslararası ile ICC'nin ortaklaşa düzenledikleri seminerde, bütün ulkelerde uygulanan kambiyo işlemlennde ve yeknesak kaıdelerde ICC tarafından yapılan son deOişiklıkler anlatüacak. ^Seminere, ulkemizdekı /yo^un kambiyo işlemi yapan kamu ve özel sektör kunıluşlarının, temsilcileri katılacak Semınere katılanlara. ICC'nin özel sertıfıkası verilecekj Uluslararası, kambiyo uygulamalarına önemli katkılar saOlayacaOmci inanclığı bu semineri, uluslararası bankacılık anlayışının bir ifadesi olarak sunmaktadır. Macar heyeti OTIMİ gezdi İSTANBUL, (THA) Macaristan Iç Ticaret Bakaa Yardımcısı Gizella Selmeci başkanlığmdaki Macar ticaret heyeti. OTIM'deki Moda ve Tekstil Ihracat Serg'sı'nde ıncelemede bulundu. Gizella Selmeci, «Alışverişi Macarb firmalar yapacak. Biz sadece Macar firmalara hangi koııularda ahşveriş yapmaları gerektiğint bildireceğiz. Türk ürünleri son teknolojiye göre üretilmiş dünya pazarlarında rahatça yer bulabilir. Türk ürünlerinl sadece kendi tüketimimiz için değil, 3 ülkelere satmak için de ihtiyacımız var» dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ticaret yasasmm ticaret gemilerme ilişkin hükümlerini değiştiren ve yeni maddeler ekleyen yeni bir yasa tasarısının hazırlanarak Başbakanlığa verildiği öğrenildi. Yasa tasarısıyla, Türk Ticaret Yasası'nda 3 maddenin değiştirilmesi, 5 madde nin eklenmesi ayrıca % geçici madde ilave edilmesi kabul edildi. Yasa tasarısıyla getirilen yeni hüktimlere gö re, donatan, geml adamlanndan birinin görevinl yaparken işlediği hata sonucunda üçüncü şahıslara ver diği zararlardan dolayı sorumlu olacak. Donatanın ytikle llgili şahıslara karşı olan sorumluluğu. taşıyanın, gemi adamlarmm kusurundan doğan sorumluluğu kadar olacak. Donatan ayrıca, geminin veya yükün, gemi nlteliğlne sahip olmayan araçlar içerlsindeki veya kara ve havadakl insan ve mallara verdlğl za rarlardan, denlzdekl canlı kaynaklar da dahil olmak üzere geminin veya yüktin çevreyl kirletmesinden doğan zararlardan ve nükleer geml veya nükleer yükün neden olduğu zararlardan sorumlu olacak. Tasarıya göre* donatanlar, doğan zararlar ile gemi adamlannın hlzmet ve iş anlaşmalarından doğacak alacaklardan ve oturmuş veya batık gemilerln veya mallann limandan veya teh llke gösteren geçit yollarmdan kaldırılması ve çıkartılması glderlertnden yalnız geml ve navlun İle değll şahsen de sorumlu olacak. Ayrıca duran bir gemiye çarpan hareket halindekl ge milerln veya deniz trafiğini düzenleyen hükümlere veya yetkili makaffilarm kararlarına uymayan gemilerln geml adamları, tersl kanıtlanmadığı sürece, kusurlu kabul edilecek. Hazırlanan yasa tasansıyla, ticaret gemilertaln h a ciz edilmesi konusunda ti . caret yasasma yeni madde lerin eklenmesi de öngörül dü. Bankalar saptadıkları faize uymak zorunda olacak ANKARA (a.a.) Maliye Ba kanı Adnan Başer Kafaoğlu, «Bankalann, kendi aralannda anlaşarak tesbit ettikleri rnîktarın üstünde faiz ödemelerini yasaklayan kararnamenin, ranh temelen, Resmi Gazete'nİn yarınki mükerrer sayısmda yayın lanacsğını» açıkladı. «Daha önce de bankalar aralannda taizleri tesbit ediyorlar dı. Ancak bu tesbit edilen tnik tara uyulmuyordu. Müeyyitlesi yoktu. Şimdi, hülriimet olarak bir anlamda müeyyide koyuyo rnz.» dıyen Kafaoğlu, «Devletin faizlere müdahalesi diye bîrşeyin sözkonusu olmadığını» belirterek, şunlan söyledi: «Bankalar muhtemelert fsfzle ri düşürmek için yarm yeniden bir araya gelecekler ve tes pit ettikleri miktarı, Merkez Bankası'na gidip bildireceklerdir. Muhtemelen yann Resmi Gazete'nin mükerrer sayısmda yayınlanacak kararınııza göre, bankaların anlaştıklan falzlerin üstünde faiz verilmesini ya saklayacağız. Bankalar aralann da tesbit ettikleri faizlete, uymayanlar hakkında kanun'un üngördüğü hükümlerl Işteme koyacağiî.» • Pasaportumu kaybetttm. HU kümsüzdür. Abdülcanl ELSAYÎD Devlet tahvillerinin ikinci bölümü bugün satısa çıkıyor ANKARA (a.a.) Maliye Bakanlığı'ncA çıkarılan 40 milyar liralık Devlet Tahvillerinın ikinci bölümünun sa tşmp. bugun başlanacak. Ma liye Bakanlığı yetkilüertaden alman biîgıye göre, MP' ı • • • • • kez Bankası ile Anadolu Bankası şubelertnde yann satılmaya başlanacak olan 20 milyar liralık ikinci böltim tahviller, iki yü vadeli olacak v e net yüzde 32 faiz «•«•«ı«~*> DCMZKURLAR^İ DÖVİZİN Döviz Dövte Efektlf Efekttf C1NSİ Alış Satıg Aüş Satifl 1 ABD dolan 185.70 189.41 183.70 191.27 1 Avustralya dolan 179.03 182.61 170.08 184.40 1 Avusturya şilini 10.80 11.02 10.80 11.12 1 Batı Alman markı 75.95 77.47 75.95 78.23 1 Belçika frangı 3.87 3.95 3.68 3.99 1 Danimarka kronu 21.58 22.01 21.58 22.23 1 Fransız frangı 26.77 27.31 26.77 27.57 1 Hollanda florini 68.91 70.29 68.91 70.98 1 Isveç krontv 25.20 25.70 25.20 25.98 1 îsviçre frangı 89.21 90.99 89.21 91.89 100 Italyan lireti 13.14 13.40 12.48 13.53 100 Japon yenv 76.18 77.70 72.37 78.47 1 Kanada dolan 150.40 153.41 142.88 154.91 1 Kuveyt dinan 639 35 652.14 607.38 658.53 1 Norveç kronu 26.45 26.98 25.13 27.24 1 sterlin 300.09 306.09 300.09 309.09 1 S. Arabistan riyali 54.00 55.08 51.30 55.62 ULUSLARARASI ENDÜSmİ VI: BANKASI