Katalog

10 ARALIK 1982 KÖLTÖR YAŞAM Cumhuriyet 5 Şeytan üstüne yenî çeşitlemeler sinema Şehir Kovboyu • (URBAN COWBOY) / YÖNETMENı JAMES BRİDGES / OYUNCULAR: JOHN TRAVOLTA, DEBRA WİNGER, SCOTT GLENN. MADOLYN SMİTH. BARRY CORBtN, BROOKE ANDERSON / CİC (PARAMOUNT) FİLMÎ (tNCİ, DÜNYA, VS.) Iblis (Omen 2) / Yönetmen: Don Taylor / Oyuncular: William Holden, Lee Grant, Jonathan Scott Taylor, Robert Foxworth, Lucas Donat, Lew Ayres, Sylvia Sidney, Elisabeth Shepherd / FOX filmi (Site, Sinepop, vs.). «Kehanet Omen»in bıraktığı yerden alıyor «tbbs Omen 2»... Küçük Damlen, biraz büyümüş ve bu kez, büyük blr lş adamı olan dayısıyla bansının yanmda yaşamağa başlamıştır. O, yuzü yüzyıllar önce Mısır'da blr mağaraya çizllmiş olan şeytan dır, yenlden yeryüzüne dö necek. gücünü büyük blr maddl imparatorluğa sahlp olarak pekiştirecek ve bu arada önüne çıkanlan acımasızca yokedecektlr. Akrabalan gerçeğl anladıklannda iş lşten geçmlş olacsktır, vs, vs... Evet, artık bu kadan blra? fazla oluyor. Amerlkalılsnn son zamanlarda lna nılmaz biçimde merak sardıgı bu şeytanlı fllmlerl, şevtnna lnansanız da lnanmasamz da fantastik slneraamn llglnç örnekleri oldukları sürece lzlemek olansgı vardj. Bu fiimlerden, Amerikan toplumunun blr tür sînema yoluvla 'pslkote rapisi' olarak sözetmek, bu 'şeytan' merakmm nerden geldiğinl sormak, toplumsal tedirginliklerden Vletnam' dan, Watergate'den söz aç mak ve polltlk şakalar veya imalar yapmak fırsatı da vardı. Ama tüm bunlar. bu tür fllmlerde asgarl blr slnema tadı, asgarl blr lzlence niteliğl olduğu sürece söz konusuydu... «Iblis» lse artık bu nlteUklerl gerlde bırakmıg blr film olarak gözüküyor. Kar makanşık «şirket entrikaları»nı lzleylp anlamaya, «şeytan»a klmlerln sahip çıktığını, onu dünyaya gön dermeğe klmlerln nlçln bu denll uğraştığını kavramaya olanak yok.. Üstellk daha önce de «Doktor Moro'nnn Adası» glbt blr başyapıtı yenl çevlrlmlnde maskell baloya dönüştürme becerlslnl göstermlş olan eskl aktör/yenl yönetmen Don Taylor'un gercek anlamda blr slnema duygusu ve beyaz perdede gerlllm yaratma yeteneğl de yok... Oysa bu tür blr fllm lçln bu gerllimslzlik bagışlanacak şey değll... Blr hayll çok (ona yakın) clnayet sahneslne, trajlk blçlmde 8 len 2 eskl ve ünlü oyuncu arilla dorsav yu, Sylvia Sidney ve Lew Ayres'l yıllar sonra yenlden görmenin zevkine ve son filmlerlnden birinde ellnden gelenl yapan William Holden'in varlığına karşın, «Iblis», korku filmi meraklılarına bile pek öğütlenecek filmlerden değil... ö lüm sanhelerinden blrkaçının (özellikle kadm gazetecininkinin) bir hayll ilgl çekici ve carpıcı olduğunu ylne de belirtelim, ama 1§te hepsi bu, ne yazık ki... JOHN TRAVOLTA MİTOSU. BÎR ANLAMDA TERSYÜZ OLUYOR 'Şehir Kovboyu»; mitosları, onlann ardına geçmeyi, gerisinde olanı göstermeyi bilereh ele alıp hullanan, John Travolta mitosunu bile bir aniamda tersyüz edereh hullanan bir film • eksaa köylüsü Bud, eniştesinin yanında bir işe girmek üzere «büyük kent> Houston'a gelir.. Burada gündüzlori bir fabrikada, fiimdeki deyimiyle «hayvan gibi» çalışırken, geceleri de kentin barı, «dünyanın en büyük gece klübü» olan Gilley's de eğlenmeye başlar. Bu 'devasa' gece kıübünün eğlenceleri aras:nda bol bir a. tavlanması kolay kızlar ve bir 'mekanlk rodeo atı' vardır. Bud, daha ilk gece tamştığı çekici ve serbest tavırlı Sissy'ye abayı yakar Çok kısa bir flört devresinden sonra evlenirler .. Ama ikisinln de pençligi, dcneyimsizliği, iratçıhğı bu evliliğin yürümesini engeîler. Bud, Sissy'yl klü bün eski rodeo gampiyonu, lıapisten çıkma Wes'ten kıs kanır. Sonunda Sissy. Wes' le yaşamaya başlayacak. Bud ise yine Gilley's'de V* nıdığı «kovboy merakhsı» genç ve güzel Pam'la ilişki kuracaktır. Ne var ki aslında hâlâ birbirlerinl sevmek tedirler, ama birleşmele'i için birkaç a a deney daha gereklidir... «Şehir Kovboyu», alablldiğine basit, yalın blr öyküyü anlatıyor. Nerdeyse incir çekirdeğinl doldurmayacak T bir 'sevda öyktisü' bu, bir çağdaş Amerikan hik&yesi.. Ne var ki, öykunun kendi sadeliğine uygun, düz bir anlatımla verilen, günumüz Amerika'suıdan ıç burucu bir görunüm... Amerikan taşrasmın irice bir ken tinin, Houston'un yaşamı, insanlan, eğlenceleri gündüzleri ve özellikle geceleri... Gilley'in ban, bu çevre için blr simgesel mikrokozma oluşturuyor. Burada in sanlar, iş, ev hayatı ve TV den oluşan tekdüze bir yar şamdan kurtulmaya, eğlenmeye çabahyorlar. Anlık tamşmalar, çok çabuk gelişen flörtler, hızlıca ulaşılan yoğun, terli sevişmeler... Güncel akımlara uygun, baş tan çıkartıcı biçimde gıyinen her sınıftan «serbest kızlar», ortaçağ şövalyesi ve 'vahşl batı kovboyu' davranışlanndan kendine özgîi bir değer bireşimi oluşturan 'kadınlar İçin1 dövüşen, kumar oynayan, güç gösterileri yapan, ama aynı kadınlan çekincesizce döven. ezen erkekler... Derinlikten, boyuttan yoksun insan ilişkileri, sıkmtıyi ne pahasına olursa olsun unutma çabala rı, bir mekanik at üstünde cambazhk yapmayı hâlâ olüm / kalım sorunu gibi gören çocuksu üısanlar... «Sa atte 16 dolar» kazanılan fab rıkadan çok daha belirleylci, anlamh ve simgesel olan Gilley'in barında nabzı &tan bir koca ülke... V e bu çevrede yaşanan, bir ilk gençlik aşkı, bir Yeşilçam melodramı gıbl yaşanan, hızlı, sığ, sıradan bir ilişki.. Na var ki sıradanlığı ve yü zeyselliği yonetmenin yeteneksızliğinden değil, ashnda da bu ilışkilerin böyl» yaşandığı gerçeğinden kaynaklanan, en azmdan o izlenimi verebılen bir film... Evet, «Şehir Kovboyu»' nun ilginçliği, sanınm bu nerdeyse toplumbilimsel bel ge yanı... Filmden çıktığınızda normal blr film değil, bir belgesel seyretmiş gibi oluyorsunuz.. Filmin dramı Bud'la Sissy'nin onca mutsuzluklar taşıyan, nerdeyse olanaksiz aşkı değil... Bob aıncanın feci bir kaza sonucu ölmesinde de değil... Filmin dramı, böylesine sığ biçimde, böylesine biçimler, kahplar, yüzeyler içinde yasıyan üısanlar, böylesine eğlenen, böylesine tanışıp sevişen, böylesine yatıp kalkan ve böylesine bir tekdüzeli&i hayat diye benimseroiş. böylesine küçük bir dünyanın içine kısıl'p kalnıış insanlar... O güzelim 'Country and western» müziğinin bile bir tür anatomisıni veren, bu müziğin ku lağı okşayıcılığı ardmda n9 denlı sığ ve kolay bir muzık olduğunu duyuran bir film... Tıplu bir tür Amerikan yaşamı gibi, kocaman arabalan, kat kat sandöviçleri, bol soğanh hamburger'en, «Dolly Parton'a benzeme yarısmaîarı», bilmeın. kaç kanalh TV programları, cumartesi eğlenceleri ve Steven Sbielberg filmleri içinde bir tür Amerikan yaşamı. «Şehir Kovboyu», yahn ve tekdüze görünümü al tında sanınm ki bılinçü ve usta bir biçimde bu Amerikan yaşamını en önsmsiz gozuken, ama aslında sn can alıcı olan yanlarıyla ^ır giliyor. belgeliyor, irde'iîir ve eleştirıyor... Çağımızın en guçlu tonlumunu, blucinleriyle. Hollyvvood filmleriyle, cikletiyle. cazı ve Rock and Rolly'uyla. Dallas'ı ve Flamingo YoUı'yla evlerimizin v e yaşamımı/m gobeğine dek girmiş ol<in bir toplumu, en geniş kpsiminin yaşammdan bir kesi^le daha iyi tanımak istemez mısiniz? Işte «Şphir Kovboyu» bunu yapan &&yılı filmîerden biri... Mitos'ları onlann ardma geçru^yî. gerisinde olanı göstermeyi bilerek ele alıp knüapcn, John Travolta mitosunu fcile bir anlamda ters yüz *• derek çÖ7umleyici bir o*e halinde kullanan bir film . Travolta'mn tüm film boyunca bir 'cinsel Sâre' jribi kullanılması. ama bu k^z bu cinselli^in, «Cumartpsl Geresi Ateşi» ve «Greese*dekinin aksine. yaşamı omm layıcı. başarıya ve mut'uiuğa götüren bir öge dPHrıl, mutsuzluğu Cfilmin mutsuzluğu) ve engellemeyen, nerdeyse pekistiren bir öğe olarak kullonılmış olması, bu ters J yüz etmeye tipik bir örnek. «Şehir Kovboyu», bu açılardan ilginç bir film... Amerika'dan verdiği gorvınüm, bir başka ünlü 'kovboylu' filmin, «Geceyarısı Kovboyu»nun trajik özınu ve yogunluğunu taşım.yor. Ama taşrdığı dolaylı dramatik malzeme de az etkileyici değil. Filmi getirten ve oynatan sinemacılann, belediyenin tarife vermemesine karşın bir seans yitirme pahasına filmi tam olrırak (2 saat 15 dekikaJ gistermelerine de ayrıca teşek kür etmek gerekir. Yorumlu Kısa haberler Bu haftakt slnema haberlerimM, 'değişiklik olsun diye yorumlu olarah verelim... SEV6İU CUĞUM 5ENİN BÜYPK ŞÖHKET7N, • 77NE KULUÛNA £ Sansür, «Sıradan însanlar»ı sevmedi Robert Redford'un yönettiğl ve önceki yıl en lyl film Oscar'mı kazanan ünlü •Sıradan tnsanlar Ordinary People» filml sansürden geçti. Ama lsim değiştirerek... Çünkü sansür kurulumuz nedense 'Sıradan tnsanlar» lsmini beğenmedi, başka islm istedl. Filmin sahipleri de aceleyle «Büyüfc Ceza» isminl seçtiler. Sansür kurulumuzun, elbette «sırodan» olmayan üyeleri 'Sıradan însanlar» isminden ne Istediler, açıklasalar da öğrensek. fH îki Moore bir arada «Sıradan 1nsanlar»m pardon, sansür kurulumuz 3uymasm, «Büyüfe Ceza»nın ünlü oyuncusu ve aslında Amerika'da cok tanınmış bir TV yıldızı olan Mary Tyler Moore, sözkonusu filmden berl ilk kez kameralann karşısına geçti ve «ö Hafta* filmini çevirmeye koyuldu. Moore'a filmde bizde «10» filmiyle tanıdığımız ünlü komedyen Dudley Moore eslik edivor. Yapımcılar biraz gayret edip bir zaman lar İstanbul'a da gelmis olan Terry Moore'u da bulup filmde oynatsalardı. bu 3 Mooreiu film daha da ilginç olmaz mıydı? KİM DUMDUMA Behic AK # Onceden sansür etmek mtimkün değil mi? TV'de geçtiğimiz salı günü gösterilen 'Senî Seviyorum» fılminin. milyonlarca seyircinin şaşkm bakışlan arasmda başlamasıyla bitmesi bir oldu. Filmin tam yanm saatl kesilmış ve film. bir buçuk saatten bir saate inivermişti. tyl, güzel de filmin bu denli kesilmesi gerekiyorsa hiç programa konmaması ve yerine başka bir film seçilmesi daha îyl olmaz mıydı? f& Kılavuzlara kîm yol gösterecek? Gazetelerde şimdilerde yaygın biçimde TV kılavuzlan var. Oynayacak filmleri, dizileri, vs. tanıtıyorlar. Ama bu tanıtmalarda bazen öylesine yanlışlar oluyor ki... Son bir haftanın vanlışianndan bir demet: 'Sent Seviyorum»da Peter Sellers'in Jo Van Fleet'e âşık olduğu söylendi. Oysa Jo Van Fleet. *Cennet Y*oJu»nda James Dean'in. 'Yarın AğlayacaS/ım»rIa Susan Hayward'm annesini oynamış ünlü bir oyun cuydu ve bu filmde de Peter Sellers'in annesl rolündeydi. Sinema tarihinin ilk »Notre Dame'm Kombur«»nun yönetmenl olarak Wallace Beery yazılmıştı. Oysa Beery, hiç film vönetmemiş ünlü bir oyuncuydu vo sözkonusu filmin yönetmeni. Wallace Worsley'di.. Yeni 'Notre Dame» dlzlslnin basoyuncusu Anthony Hophins'ln geçen yıl izlediğimiz Fil Adam»da fil adamı oynadığı yazıldı. Pekl ama bu, aslında o rolü oynayan John Hurt's hakaret olmuyor muydu? Peter Sellers'in şündlye dek 2 Pembe Panter filmind* oynadığım yazdı, bir başka gazete.. Oysa Sellers'in bu dlzldekl filmleri 6'yı buluyordu. Pekl ama. bu •sinema hüavutr fon»na da ayn birer kılavuz mu gerekecek? İNCİNDİ M! ?f e yayınlan sunar Ana okullan, Temel Eğitim Hazırlık Sınıf ları için hazırlanmış M.E.B. Tavsiyeli, Resimlerle Okumaya Hazırlık OKUL ONCESI "KAYNAK KİTAPLARI' LiseDersKitabı Yardımcılan 500 TL Modern Nblamatlk Ll» 1 . Modtrn Matemallk Llse 2 . Modern Matematlk U t ı 3 . Klmya Liıt 1 Kimya Llse 2 Kimyı Use 3 Flzlk U«e 1 OSSBIrlnd Assma 900TU Tum KİJslk. Fizlk Utt 123 800 TL Tum Mod Flzik Llse 800 TU Tüm Klmy» Ll»« 123 600 TL lum Mod.Mtamatik Uı« 123. 800 TL Tum Modern Blyolo|l Ull 600 TL Fljik ProW«mlerl 250 TL Iniversite Hazırlık /ayınlan 500 TL 600 TL 300 TL 300 TL 300 TL .300 TL Matematik Orla 1 . 300 TL Malemalık Orla 2 . 300 TL Maiemalık Orla 3 . 300 TL Ingılızce Orla 1 ingılizce Orla Z Ingıli2ce Orla 3 1200 TL Fen Bılgisı Orla I . .150 TL FenBılgısı0rta2. 150 TL Fen Diıuifti u ı ı « * Bılgisı Orta 3 ZOOTI» roıı *••I L •• FEN LİSELEHİNE MCSLEK LİSELERINE V£ ASKERİ LISELERE HAZIRLIK Bılgl Yelenek Ortaokul DersKrtabı Yardımcılan YetınekMalemalik Sıntf t .200TL YdenıkMateiMtik Sınıl 2.250 TL YıtmekMalMnalik Sıml 3.300 TL VettnekMateınatik Sınıl 4.350 TL YatınskMaleınatik Sınıf S .450 TL TıirkçiOılbıloisi Sınıl 45 .350 TL Ftn TestUri Sınıl 45 350TL YıtınekBilgi Sınıl 45 800 TL İlkokul dğrencilerini kolejlere hazırlama tOndshafırfıkltaı lıtekltrlM MOhdlrlsı yapılr. yayınları KİTAP İSTEME ADRESl ARITAŞ YAYINLARI Taşsavaklar Sokak. No: 10 CAĞALOĞLUİST Tel: 22 22 2320 75 3S Bahattin Coşkun'un hazırladığı 3 kitaplıkl serimiz çocuklarınıza okuma ve çalışma alışkanlığı sağlayacak en güvenilir kaynaktır. Takımı 450 TL. Tek takım siparislerinde 450 TL. pul gönderilmesi. Toplu siparişlere indirim yapılır. YAPA Yayın Pazarlama Ltd. Çatalçeşme Sok. Dr. Yücer Ap. Cağaloğlu/İST Tel: 27 S6 04 kitap deyince Tüm kitapçılarda... Genel dağıtım: Özgür Dağıtım/İstanbul posta kutusu İZ. ıstanbul • telefon: 27 87 20