Katalog

Cumhuriyet 10 19 OCAK 1982 5Müzeler, spor sarayları, Tien An Men meydanı, Mao mozoiesi. Yasak Kent, Yazlık Saray, Lama Tapınağı, bir saat ötede Miııg Mezar ları, iki saat ötede Çin Sed di. Pekın'i gezmek isteyenlerin uğrak yerlerı. Imparatorluk SarajT ya da Yasak Kent'in karşısındakı parka tırmamnca önünüze seriien sayısız altın ışıldaklı damlar, yalnızca bu sarayı gezebilmek için bir kaç giirıünüzü ayırmanız gerektiğini be lirüyor. Bir gün kuzey kapısından dalıp, labirentin için de o yandan bu yana eskı eserlerin sergilendiğı pavyonu ararken kendinizi İmparatorluk mücevherleri arasınoa buluyorsunuz. Bir baş kr gün giiney kapısından girip el yazmaları ve dokumaları ararken karşınıza Cennet Tapınağı çıkıyor. Şaşınıcı bir mimari. Binlerce kişiran toplanabileceği geniş bir alandan küçük bir av luya geçince insan sanki bir dünyadan başkasına giriyor. Yazlık sarayın gölünde sandalla gezenleri seyrederken gözünüze mermer gemi ilişi yor ve daha önce anlatılanlan anımsıyorsunuz. 1888 yılrnda Çin donanmasını geliştirmek için Batı ülkelerinden aldığı yardımı, Imparatoriçe, bu mermer çark lı, mermer dümenli, mermer geminin yapımına harcamış. Mermer gemi okyanuslara açüamamış ama Çin halkı, kendi emeğiyle, yeni ufuklara açılan yolu bulmuş. MtNG MEZ.\RL.\RI VE ÇİN SEDD1 Pekin'in dışında, bir saat süren bir yolculuktan son ra, lahana bostanlannı geride bırakarak, Ming mezarlanna ulaşıyorsunuz. Oturan aslan, ayakta aslan, oturan deve, ayakta deve. ottıran fü, ayakta f:l heykellerinin dizili olduğu yol boyunca resim çektirenlerin arasma karışıp siz de resmi nizi çektiriyorsunuz. Resim çektirmek Çin'lilerin büyük nıerakı. Kendiler: çekmeseler bile her tarihi yerin girişinde fotoğrafçılar var. Stratejik bir yere bır masa, üzerine bir vazo ve yapma çiçekler konuyor ve resminin çekilmesini isteyen önüne geçip poz veriyor. Ya da ortaj'a bir otomobil çekilip içinde şoförmüşcesine poa veriliyor. O da yoksa Çin opera giysileri pozlara eşlik ediyor. Pekin'den iki saat, Ming mezarlarından bir saat son ra Çin Seddi'ne ulaşıyorsunuz. Uçaktan görüldüğü kadar görkemli değilse de bir burcundan ötekine tırmanmak bile insanı soluksuz bırakıyor. Lama tapmagıncla görkemli Buda'nın karşısında, dinsel giysiler içinde Lama rahiplerine bakarak insanın diz çöküp tütsü yakacağı geliyor. GETOL.4RDA Tarih, her yerde İnsanı büyülüyor. Para karşıhğı gi rilip gezilen bu saydıklarımız kadar. para verse de Çinlilerin pek çoğunun gırip gezemediği, yabancılara ayrılmış «geto»lar da insanı eş düz«yde ilgilendiriyor. Dükkanlan, postanelert, evleri, elçiükleriyle, kapüardaki nöbetçileriyle yabancılara ayrılmış iki mahalle. Yapay bir yaşam duygusuna kapılı yoruz. Ç:r. ve Fransu kültür alışvenşi için kurulmuş Fransız kitaplığı ve külrür merkezinde. Çinli olmayan bir kızla, Çinli olmayan bir erkegin Çin'e özgü müzik aletleriyle verdiklen konseri dinliyoruz. Dinleyiciler arasında bir kaç Çin kültür ışîerine bakan görevli var ama çoğunluk Avrupalı. Kon serden sonra Fransız Kültür Ataşesi ile konuşuyoruz ve işinin çok hayal kıncı olduğunu söylemekten çekinmıyor. Kitaplıktan yarariananların Pekin'de yaşayan ya muz. anDaplık ettıgı Çınlılere mektuplar açılır dıye yazamadığını, evin önündekı nöbetçi kulübesir.dcn içeri girip çıkaniar izlendrgı için onlarla ancak psrklarda buluşabildiğini aniatıyo . PöVedik'erinp göre yabancılann evlerinde çalışan aşçı. r;c:ör. CÜCKS b^^:;::?ı yardjmcılar hir ünite taraim s'"i! Nili TLABAR ÖLÜ VE YARALI YOK Olaydan yarım saat önce karşı semtteki yakınlarına glttiklerini beitrten kazozedeler lAllah bize acıdı, aksi hal de hoyatta olmamız mümkün değildi» dediler. Mahallenin üzerine 70 tonluk kaya yuvarlandı Hüseyin AVUÇ Baltalimanı Tasocaklannda önceki gece 6070 ton ağırlığındaki bir kaya parçasının toprak kayması sonucu düşmesî üzerine konutları hasar gören afetzedelere yardım yapılamayacağı bildiriliyor. Taşocaklan semtinde önceki gece 21 sıralannda toprak kayması sonucu yaklaşık 6070 YETKİLİLER HASAR GÖREN GECEKONDULARIN TAPULARiNIN BULUNMAMASI YÜZÜNDEN AFET KAPSAMINA ALINAMAYACAĞINI BELİRTTİLER. ton ağırhğındaki bir kaya parçası yuvarlanarak Hüseyin Aydın'a ait gecekondunun üzerine düşmüştü. Olayda. Hamit Akbulut. Tayyar Şahin ve Rem zi Yük adlı yurttaslara ait gecekondular lsa kısmen yıkümıstı. Şans eseri ölen ya da yaralanan olmadı. Yaklaşık 10 yıl önce taşocak ları olarak kullanılan bolgenin daha sonra faaliyetinin durdurulduğunu ifade eden çevre sakinleri, bugüne dek böyle bir du rumla karşılaşmadıklarını söylediler. 25 e yakın gecekondur.un ve 900'e yakın kişinin bulunduğu senr.'e düsen kayanın yeni çatlaklar açutfi ve yeni bir tehlike olasılıgırun bulundu ğu da ögrenildi. Olaydan yanm saat önce karşı semtteki yakınlarına gitüklerini belirten kazazedeleri «al lah bize ve çocuklannuza acıdı. Aksi halde şu an için haval ta olmamız mümkiin değildi» dediler. Siddetli bir patlama se si ile düşen kayaların toplu bir ölüm olayına neden olmamasının şans eseri olduğunu kabul eden bölge halkı, yetkilüerin kendiîerıne yeni yerleşim bölgeleri venrıelerini istediler. Enkâz kaldırma çalışmalannın henüz başlaulmadığı tasocak'arı semtinde halk kendi im kânları ıle eşyalarını kurtarmaya çalışırken. yörenin muhtarı'da ilgililerle temaslarını sürdürerek sorurüarına çozüm anyor. ACİL YARDİM YAPILDI Her afet'te olduğu gibi acil yardıına ihtiyacı oianlarm imdaduıa koşan Kızıiay, evi enkaz altında kalan 5 kişilik aile ye de ilk acil yardımı yaptı. Kendilerine başvujan aileye G« nel Müdürlüğün emri ile acil yardımın japıldığım belirten Kızılay Istanbul Bölge Baş Mü dürü Dr. Enver Yakal, şöyle konuştu: «Olay sırasında konutları enkaz altında kalan aile ye, ük yardim olarak. yatak, yastık, giyecek, yiyecek ve 15 bin lira nakıt para ödedik. Konut sorunları ise diğer yetkililerin vazife kapsamı içerisinde bulunmaktadır.» AY.VZIN tNCELEMELERİ Vali Nevzat Ayaz. sabah 8.50' de olay yerine giderek inceleme lerde bulundu, kaya parçasının yağışların etkisiyle düştüğünü belirten Vali, «çevredeki altı gecekondu ön tedbir olarak bo şaltılmışUr. Yerleçim bölgeslnin seleceği ise İl İmar Müdürlüfü'nün incelemflerlnden sonra önümüzdeki (rünlerde bcl li olacaktır» dedi. a.a'nın haberine göre yetkililer hasar gören gecekondulann tapularmm bulunmadığına dikkat çekerek, olayın Afet Kanunu kapsamına alınamayacagını kaydettiler. Aynı yetkililer bu çercevede evleri yıkılan ya da hasar gören sakinlere yardim yapılamayacagmı söylediler. POÜTİKA Geçmis VE ÖTESİ Anayasalann Mehmed KEMAL Isıgında eşruti İngiltere Krallığı'nın yazıh bir anayasası olmadığı için, bizde Belçika anayasası örnek alınarak çahşmalara başlanmıştır. 1876 anaya'tis'.nın anası 1831 tarihli Belçika anayasasıdır. Anayasayı hazırlamakla görevli o'.an komisyon ana metin olaraj< Belçika anayasasım almış. sonra üstüncie değişiklikler yapmıştır. N Abdülhamit'e göre önemli olan anayasa metninin şurdan burdan alınmış olması değil, kendine yetki tarııyan 113'üncü maddedir. Hazırhklar sırasmda en çok bu maddenin alacağı biçim üzerinde durtnuştur. Bu madde. Sultan'a. dilediğini bir fermanîa bir yere sürsrün Rönderme ve^kisini tanıyordu. Acaba. 1876 yıhnda. halkm pek farkında olmadığı. sadece aydınlann içine sindireceği yetkin bir anayasa yap:labi!ir miydi? Abdülhamit. pazarlıkla tahta çıkmıştı. Bir yandan pazarlıklı bir sultan. bir yandan da emperyaüzmin ve kapitülasyonların fkapitalizmin) ağır baskılan altında bulunan bir ülkede yetkin bir anayasa ortaya çıkar mıydı? Hazırlanan metin. hiç bir zaman modern bir anayasa niteliğinde değildi. Prof. Bahrl Savcı'nın belirttiğine göre. hazırlanan anayasanın dostu da. düşmanı da baştaki Sultan'dı. Çünkü Sultan tahta çıkarken pazarlıkla çıkmış. zoraki olarak bir anayasayı benimseraiş, ilk fırsatta da bunu rafa kaldırmayı gözlemişti. Doğru dürüst seçim yapmaktan habersiz bir topluluk. kendi dışında oluşan bir anayasaya ne kadar sahiplik edebilirdi?. Sultan tutucuydu ve tutuculuğun simgesi olarak tahta oturmuştu. Ekonomik alanda, emperyalizmin ve kapitülasvonlann baskısı altında hiçblr değişikliği kabul edemezdi. Öyle ise. siyasal alanda verilir gibi olan haklar ne işe yarayacaktı? Birinci Meşrutiyet'i isteyen aydınlarm çoğunluğu böyle bir görjşten uzaktaydılar. Bir lutuf olarak verilenler, bir süre sonra veren taraimdan alınabilirdi. ahnmıştır. İkinci Meşrutiyet. Selanik'te başkaldıranlara karşı gene bir lutuf olarak sunulmuştur. Yapılan, rafa kaldırılmış olan ilk anayasa metnini, başkaldıran askerlerin öfkesini sindirmek için yeniden yünirlüğe koymak olmuştur. Bizde. ikinci anayasa 1924 anayasasıdır ve bunun üstünde madde madde titizlik gösteren Atatürk olmuştur. Çünkü yerü bir devlet kuruluyor. yeni bir toplum olusturuluyordu. böyle bir tiüzliğin gösterilmesi doğaldı. Ankara garıncia. şimdi müze olan küçük bir yapı vardır. Bakanlardan ve bazı milletvekillerinden kurulu özel bir komisyon. burada. Atatürk'ün başkanlığmda anayasa taslağı uzerinde çalışmalar yapmışlardır. Bu yapı. tarihsel bir çok olaylara tanıklık etmiştir. Çerkez Ethem'le anlaşmazhğın birinci bölümü de bu yapıda çözümlenmiştir. Atatürk'ün Adalet Bakanhğını etmiş olan Mahmut Esat Bozkurt. bir anayasa taslağı üstündeki çalışmalann bir bb'ümünü şöyle anlatır: 'Hiç unutmam.* deı. «Dinle ilgili maddelerin proıeden çıkanlmasını ben önermiştim. Dinle devlet işlerinin birbiriyle karışmasının ulusun felaketi olabileceğini iîeri surmüştüm. Yalnız bîzim değil. hattâ Roma devletinin çökmesinin Hristiyanhk olduğunu söylemiştim. Karabekir bu görüşlere şiddetle saldırdı. Fethi Okyar ise: Canım. böyle şeyleri karıştırmayahm. Biz ihtilalci miyız, devlet yöneticileri miyiz? sorusu ile konuyu kapatmak istedi* Her konuya egemen olan Atatürk. serin davranmış, hemen. 'Zamam gelince bu mesele de görüşüiür. diyerek tartışmayı erteleraiştir. 1961 anayasası uzerinde çok çahşılmıştır. Bütün kendinden önce yapılmış olan anayasalara bir tepki olarak doğmuştur. Kaç: yıl var ki, gerçek özgürlüğü tadamamış bir ülkeye özgürlükler getirümiştir. Ancak, bu anayasa üzerine yemin etmiş olan politikacılar ki. bu anayasanın degerini bilemediklerinden, ona bağlı kaLmadıklanndan 12 Mart'ta gelen kuvvet. yeminli poütikacılara bu yasanın bir çok maddesini değiştirtmiştir. Bu politikacılann hiç birine de bu eylem ağır gelmemiştir. Yeni bir anayasa hazırlanırken. elbette tarihsel sureci içinde geçen evreler, olaylar, yanılgılar dikkate ahnacaktır. Resim çektirmek Çinlilerin büyuk merakı • PEKİN'DEKİ İMPARATORLARIN YAZLIK SARAYI'NIN GÖLÜNDE BİR MERMER GEMİ VAR. MERMER ÇARKLI. MERMER DÜMENLİ. • CİN DE SERBEST AŞK YOK, TUTUCU BİR TOPLUM. ANCAK YABANCILARLA CINLİ KlZLARIN VE ERKEKLERİN EVLENMELERİNE İZIN VERİLİYOR. • YAŞLI, GENC OKUMAYAZMA ORANI ÇOK YÜKSEK. YÜZDE 95. bancılar olduğunu belırterek, Amacımn bu dejrildi, di yor. Bir yemekte ^Anıştığımız, iki Amerikah öğrenci Pekin Üniversitesinde 200e >"akın Amerikalının öğrenim görmekte olduklarını, ancak üniversitenin yabancı öğrencilere ayrılmış yatakhanesinde kaldıklarını anlatıyorlar. Çin ce de bilen bu öğrenciler çoğunlukla Beşeri İlimler dallannda öğrenim görüyorlar ve Yabancı Diller Enstitüsün de çeviri işlerinde kendılerınden yararlanüıyor. Biraz daha Çinliler gibi yaşıyorlar. Kahn giysiler içindeler. Onlann yaşadıkları yerde. tüm Çin'de oldugu gibi, 15 kasımdan önce yakıt yakma yasağı uygulanıyor. Yabancılara aynlmış konutlarda ve otellerde bu vasak uy^Jİanmadığı için di*erieri daha hBfif gijimlı. Her mılletten yabancıya. gazetecisinden bilim adamına rastladığımız Pekin Otelinde kırmızı ça^mızı yudumlarken, yeni yapılan büyük otelin de sıkısıklıği gidermeyeceğini çünkü onun Çin sınırlan dışında yaşayan Çin asılhlar için oldupunu ögreniyoruz. Çinli gibi yasamak isteyen, tüm zamanını Çince öğrenmeye ayırmıs tngiliz dostu Kendi seçiminizi yapamıyor rauşsunu?. Yardımcılarınızdan memnun kalmazsanız değiştirilmelerini isteyebilivormussunuz ama uzun süre yardımcısız kaîabiliyormuşsunuz. Alm size bir çelişki. Çinli gibi yaşamak. Çinli şribi düşünmek isteyen bu vabancılar yardımcısız olamıyorlar. Bir \andan bisikletle ışe gideceksin; sokaklarca Mao ceketinı sırtma geçıreceksin ama 15 kasımdan çok önce evinri? ısınmaya başiayacaksm: 150 metrekare bü;.üklügünde bir evde oturacaksm ve 15 raetrekareye s;ğmak zorundaki aileyi ziyaret edemsdigin için hayıflanacaksın. SERBEST AŞK YOK Amerikah kansıyla karşımızda oturan genç Çiniiye hangi okuldan mezun olduğunu ve ne işte çahştığını soruyoruz. Gazetecilik Yüksek Okulundan mezun olduğunu ve iki yıldır «£örev bekleven gençler» kapsam'.nda oldufunu öğTeniyoruz. Görev bekleyen aer.çlere genpllikls aileleri bakıyor. Babalan ya da anneler: çalıştıkları işlerden emekliye ayrılırsa oniarın yjrini çocukları alabiliyor. Emekliye aynimış kadın lar ise. evde torunlarına bakıyorlar. Görev beklerken bir genç bir yabancıyla tanışıp evlenebilirse Ç:n dışına çıkabiliyor. Çin'de serbest aşk yok. Tutucu bir toplum. Yabancılarla Çinli kızlann ve erkeklerin evlenmelerine izin veriliyor. Gezimiz sırasında yerı gögü oynatan bir olayla karşılaştık. Bir FranBIZ diplomat Çinli bir kızla evlenme izni almış. Kız evlenmeden önce diplomatın evine taşınmış. Bu arada dip lomat bir iş için Hong Konj'a gidince, Çinli yetkililer nişanlısım evden alıp tutuklamışlar. Fransız dergileri. ınsan haklarına sıgnıayan bu davranıs için yavüiH siriş mişler ve Çinle kültürel ve ticarı ilışkilerin kesilnıesini istemeye başlamışlardı. Çin yetkilileri ise, Fransız diplomatın bağışıklığına sığınıp istenmeyen işler yapmış olduğunu iddia ediyorlar ve onun yerine kız arkadaşını cezalandırdıklarını söylüyorlardı. Bu da olacak iş değil ama Fransa nın çığhkları ardında bir başka neden ortaya çıktı. Çin, Fransa'ya sipariş ettigi uçakları almaktan vazgeçmiş. însan haklan mı yoksa ticari çıkarlar mı agır basu, hesabmı yapmak bizlere düşmedifi için bir köçeye çekilip gözlemcilikten öteye kansmamaya karar veriyoruz. 0 N OPERASI Sancılı düşünceleri kafamızdan atmak için Çin Operasının düş dünyasına dalıyoruz. Çevirmenimizie birlik te tahta koltuklara yerleşiyoruz. Salon tıklım tıklım. Yabancı az. Takvimler henüz 15 kasımı göstermediği için paltolanmızı üstümüzden çıkarmamayı yeğliyoruz. Çevirmenimiz sahnede konuşulanlan sözcügü sözcüğüne aktarırken. bırden oyunculardan bınsi şarkı söy lemeye başlıyor ve sahnenin iki yanında diyalarla yazılar beliriyor. Tüm kafalar yazılara çevriliyor Bövlelikle bız cahiller şunlan öğTenmiş oluyoruz: Bir ... ÇJncede sözcühler SPS tonuna uygun olarak anlam kazaniTİar ve şarkı sörlerken. tonlar desiştijri İçin anlaınak tiJÇİP?ir ve vazı şarkilara fşlik eder. (Arkası 9. sayfada) Uııdağ'da ikinci bir yerlesim böigesi kurulu vor BLRSA (a.a.) Kıç mevsiminde Türkiye'r.m önemli kayak merkezlcrinden biri olan Uludağ'da ote'ler bölgesinin VEnısıra. ikinci yerlesim b"!gesinin bu yıl içinde Kusakiıkaya'da kurulacağı bildirildı. a.a. ımıhabirinin Beden Terbiyesi Bursa Miidürii Gürbiız Dnyıırr.'dan aldığı bilsilere göre. dr.ha önce ACTisturya'dan getirtüen ve G'imüşhane'ye ku rulacağı be!irti':en tesislerin montaiına ki'.sakiıkava'.îa başInnacp.k. Bölgs Müdürj Gürbüz Djyı:m. bu vıl içinde monta.una baş!anar".k oîan tesislerin bin 800 metre uzunlugundaki tesivei, teî^siyoi b;nr.sı ve Kayak Efitim Msıkezi'nden olustugunu söy'edi. Beden Terbiyes: Bursa Bölge Müdürü Gürbüz Dujum. tesisier için gerekli malzemelerin önümüzdeki aylar içinde Bursa'ya getirilerek. Uludağ'a taşmacağmı beürtmis ve öaetle şıınlan sövîedi: "Kuşaklıkaya'ria Ikinci bir verleşim böiçesi hu yıl içinde kurulacaktır. Otcller bölsesinde halen sportif ve turistik amarh iki tip kayak yapılmak taJır. Ancak. sportir amada kavak yapmak amacıyla L'luriaç'a çıkan kavakçı sarımız az riır. Sporcularımıza daha ivi ve en ivi şekilde düzpnlcnmiş pistlerde kayak yaplırahilmck için K'.ışaklıkava"da bin 8«l metrplik hir teiesivej ile 20(1 sporcu kapasiteli bir merke* kıınılacak. TesisVrde turistik amaçla liudaç'ın ikinci yrrleşim bölçesine eelen turistlere de hizmet şrötürülecek. Tesisler bu yıl içinde tamaınl»nacak.» Cezasmı tamamSayan Banu Ergüder tahliye oldu İZMİT (a.a.) Sandık cınayeti davasmdan hükiim giyen Banu Ergüder dün İznıit Çezaevi'nden tahliye oldu. 10 yıl önce İstanbul'da Boâaziçi Üniversitesi üçüncü sınıf öğTencisi iken sandık içinde bir cesetle yakalanan Banu Ergüder. önce ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış, ancak yeni İnfaz Yasası'ndan yararlanarak cezası 10 yıla indirilmişü. Banu Ergüder cezaevinden çıkarken. tüm kadın hükümlülerle vedalastı. Banu Erguder cezae\inde iken nişanlandığı Haydar Ar ile evlenerek, bundan sonraki yaşantısını ev kadmı olarak sürdüreceğini söyledi. İstanbul (a.a.) Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Sabahattfn Özbek. Birleşmiş Milletler. Uluslararası Tanmsal Kalkınma Fonu'nun (ÎF.\D1 yıllık Gxlvernorler Konsevi toplantılanndan besincisine katıimak üzere beraberindeki bir heyet!e dün saat ın ıs'de Roma'ya gitti. Özbek. Yeşılköy Hava Lımar.ında hareketinden önce verdigi derr.eçte: « l luslararası Tanmsal Kalkınma Fonu, eıda üretiminin artınlması. tanmsal ve kırsal balkmmanın cerçekleştirilmesi amacıyla lStiti vılından bu vana selişmekte olan ülkelerin vatırımİ3rını riüşük faiz ve uy»run ödeme şart'.anna haiı krediler ile desteklemektedir. Halen Erzurum Kırsal Kalkınma pro.jesi için onun iilkemize 20 milynn dolar kredi sağlaması kesinleşraiştir» dedi. Sabahattin Özbek Roma'ya gitti Heykel: Mübarek'in iktidarı yeni bir cagı simgeliyor SORU Başkan Sedatın su jkaste uğraması sizi şaşırttı mı?... YANIT Ha/ır. Tüm yıl boyjnca hapishaneye atılmadan once, oana boyle bir olay olabılecek gibi geldı. Ocak 1977'aekı Kahire olayları sıra sındokı gıDı bir tavır ahp almayccüğırii büemiyordum. Ama bircok kez Başkan'ı yardımcıları aracüığıyla tehlkeye karşı u/ardım. Onlara, sşimdiye kadar ordu ve polis yardımı ile daha önceki ayaklanmoları bastırdınız. Ama bunların nedenlerini yoketmediniz. Bundan sonra kişisel bir saldırı yapabilirler» dedim. Cezaevınde, trajedınin cok yakmda meydana geleceğını farketmiştîm. Ancak suikastın yerı ve zamanı beni şaşırttı. Ama biliyorsunuz onu ilkönce kimın vuracağı konusunda bir cok grup arasında gercek b.r cekişme vardı. SORU Tutukluluğunuz sırasında, tutuklu dincllerle lemasınız oldu mu?.. YANIT: Elbette. 3 aylık tutukluluk süremde aşırı müslüman ların bircok sorumlusu ile temos etme ve onlorın ne düşün düklerini öğrenme fırsatı oldu. Gercekte, bana biraz tarih dışında yaşıyorlarmış gibi geldi. Gördüklerimden hoşian madım. Onları neyin harekete gecirdiğini anlomaya calıştım. Sorun temeid» sosyopoDış Haberler Servisi Mısır'm fimdihi Devlet ş nı Hüsnü Mübarek, Sedat'm öldürülmesinden sonra hem dış politihada hem iç politikada yeni bir sayfa çevirdi. Dost» Arap ülkeleriyle ilişkilerini rüçlendirme yolunda bir aaun atan Mübarek. iç ooliîikada da önemli değişikliklere gitti. Basbakanhğa Fuad Muhiddin'i ctadı. Aynı zamanda, ulusal bırlıği sagiamak için bircok siyasal tutukluyu serbest bıraktı. Bunlardan biri de, Mısır'm en etkili simalarmdan 58 yaşındaki gazeteci. yazar Muhammed Hasaneyn Heykel idi. Heykel Cemal Abdülnasır'ın dostuydu. Onun döneminde bir süre Enformasyon Bakanhgı yaptı. Ayrıca, etkili El Ahram gazetesinin başyazanydı. Daha sonra En~ ver Sedat'm danışmanlarından oldu ancak sonraları SedafIs. araları açıldı, bütün görevlerinden uzaklaştırddı ve hatta Sedat'm eylül 1981'deki tutuklama hampanyası sırasında o da tutuklandı. 25 kasım da yeniden serbest bırakümasından beri bir «Shenks» gibi sustu. Bu sessizliğini Fransız L'Express dergisınin kendisiyle yaptığı söyleside kırdı. nederrn bu anlaşma olduğunu goreceksimz. Çünkü borış ile İsrail'le yapılan barışı cyırmak gerekiyor. Bolgede genel bir barış istendiğı gercek. Bana gore başka cozüm yok. GIODal bir anıaşma yapılmosı gerekiyor. İsrail ve Mısır arasındakı bir anlaşma, Mısır ın Arap dünyasınaan lecrıdine yolaçocak, Mısır bu cunyanm desteğinı yit.recakti. Insanlor bunu asla kabul etmeyecekler. SORU Begin'in Golan tepe lerini ilhak kararını nasıl kar şıiıyorsunuz?.. YANIT Israıliiler ne yazık ki bir kez daha barışı arama dıklarını kanıtladılar. Nicin ve neden şımdı yapiılar?.. Anlaş madan /ana olduğunu acklayan MubareK'i kötü bir duruma sokmadakı cıkariarı ne dir?... Bu gostenyor ki, Israıl. borışin getırdığı na sorumluluğu ne ae sonuclan kabul edemıyor. SORU Mubarek'in iktidaro gelmesi yeni bir çağı mı simgeliyor?. YANIT Eve;. Emınım kı Mısır'ın çıkanna calışacak Sedot'la olan sorun ülkenın cıkarlannı. hoyailer ve kuruntular ıçinde birbrine korıştırdı. Bu üa dürumu cok tehlikeye soktu. Mübarek. ınan'jığım uy gulayocok. halkın neve ınandığı konusundaki isteğını oe Uluslararası Af Örgütü Türkiye'deki idamlarla ilgili bildiri yayınladı ANKARA (THA) Ulus;ararası Af Örgütü Fransa bolümü, Türkiye'deki idam cezalarına karşı, Türk basınına yczıh bir bildiri gönderdi. Bildiridö, ölüm cezosına carptınlan «Seyit Konut, İbrahim Ethem Caşkun, Necali Vardar, Cengiz Bektaş, Selçuk Pürecik, Halil Esendaç, Soadettin Güven, Baki Altın, Ercüment Özdemir, Harun Kartal, Arslan Şener Yıldırım»ın v© lisleye dahil olmoyon başka Isımlerin de bulunduğu belirtildı. Uluslararası Af Örgütü Avrupa'da ölüm cezasına karşı geüşen akımlan ve Uluslarara sı Af Örgütü'nün tavnnı belirterek, Avrupa Konseyi'nin bir üyesi olarok Türkiye'nin de bu konuda hassas davranmasını, baeının bu konuda kendilerine yordımcı olrnasını istodl. • Serbest bıraküdığı 25 kasım tarihinden bu yana sessiz kalan Mısırh unlü gazeteci L'Express dergisine verdiği demeçte: *Se dat'ın dramı, son yıllarda gerçekleşürdiklerini bozması oldu» dedi. • 58 yaşındaki Hasaneyn Heykel'e göre Begin'in Golan'ı ilhak kararı, İsrail'in barışı aramadığını kanıtlıyor. litık. ki bu sorun, kopılarını tüm bir kuşağa kapatmış olan bloke bir toplumun sorunu. SORU Mısır'do şimdiki halde en orgutlu gücün dinciler olduğunu söyleyebiljr miyiz?.. YANIT Kesınlikle. Ülkede hic bir sıyasi parti pratik olarak mevcut değil. Sadece ik tidar aracı olarak bir Ulusal Parti var. Mübarek bunu do terkettiği zaman, bu parti de cökecektir. Yanl ülke örgütsüz sorumsuz grupiarın elinde. Bunlar yosadışı çalışmaya hazırlar. Bu da durumu gerginleştiren bir unsur. SORU Sedat ölme««ydi hâ lâ hoptate mi olacaktınız?. YANIT Hic kuşkusuz. Görünen, beni 3 ıle 5 yıl arasında içerıde tutocaklarıydı. Se3at kaliteli bir adamdı. Dramı, son yıllarda gerçekleştırdıklerıni bozması oldu. Özgürleştirme hareketieri, tutuklama dalgasıyla sona erdi. Son ra. ekim sovaşıyla kazandığı nı, IsraıTle imzaladığt ikili an laşmayla yitirdi. SORU İsrail'le imzalanan anlaşmanın sizce, Sedat'm so nunun gelmesinde etkisi ve payı oldu mu?. YANIT Suıkostcüer üzerine yapılan oraşîırmalan okursanız, kendilerini eyleme iten ilk