Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet 2 enı kurulmakta olan Türk ordusu tallhslz blr döneminde savoşı kabul etmek zounda kalmıştı Cerkes Etem isyan ederek duşman tarafıno gecmişti. Durum tatsızdı. Korşımızda buyük emperyallstlerın donatarak uzerımıze saldıkları evlatlıkları rolünde küçuk eırperyolist Yunan Kücük Asyo ordusu vardı Büyük Mıllet Meclisi'nde konuşan Mareşal Cokmak cDuşmanlarımız deylnc« hepsıni, duşman deyince Yunanlıları anlıyacaksınız» dıyordu Bılınmez bu deyım bugünun koşullarında da gecerlı mıdır'' Yenı kurulmakta olan Türk ordusunun sorunları coktu. Erlerın sırtında düzgün gtysı, ayaklarında çarık büe yoktu. italyopclan alınarak Antolya ile Inebolu lımanlorına gelecek olan gıysıler güvs yenikli ve bozuk cıkmıştı Ama hıç yoktan lyıdır dtye alınmak zorunluluğu vardı Antolya mılletveklli Rasih Efendı (Kaplan) Millet Meclisi'nde cRotna'ya «IbiM almak Için gıdenler bu m«rnleket namına... |yl iş yapmamışiarsa hesap vermelilerdlr» dıyordu. Ordunun giydırilmesı, karnının doyurulmosı, eline döguşecek sllah ve cephans verilmesi gereklıydi. işte bu zor koşullarda girışıyorduk bağımsızlık savaşına. Bugün kutlayacağımız Birıncl Inönü Utkusunu (Zaferini) bu koşullarda kazanmıştıK. Biıincl inönü Savaşımn ncdenleıi: 1 Politık nedenler. Bir bucuk yıl boyunca Anadolu'nun buyük b!r bölümünü kırıp geçirecek olan ve 1921 yılı boştarında Yunan ışgalıne karşın. daho gercek boyutlara erışmemış olan savoş, emperyalistlerın cıkarlarını gerçekleştırmek lcln sürüp gidecektir. O günlerde rnüttefıkler, gercekler karşısında, Turkıye'vi egemen sımflara dörıüşmüş eskl ozınlıklar aracılrğıyla egemenlıklerı oltına olmck tasarısından vazgecmışler ve Turk mlllı güclenyle göruşmeler yapmoya hazırlanıyorlardı. Bu görüşmelerde kendılerıne etverışlı bır başlangıc noktası sağıayabılmek ıçın de Yunan ordusunu Anodolu ıcierıne sürmuşlerdi Yunanlıarın lc v e dış poıtık durumlorı, ozellıkle secımlerden 6onro kurulon yenı hükumetın kendılerını destekleyen emperyalıstlerın guvenını kazanmcsı bokımından yenı bır harekata gereksınmelerı vardı. Aslında bu sıralarda Yunanlılar Anadolu'da guc durumda ıdiler. Burso • Uşak Saraykoy hattına kadar ılerledıklen halde Turk kuvvetlerını ortadan kaldıramadıklorı gıbı genç Turk hü OLAYLAR VE GÖRÜSLER du. inonü'd» bu koşullor altında savaşılmıştı. Gerısınl Mustafa Kemal'in ağzından dinleyellm: cEtem kuvvetlerinl kovalayan birliklerimlz 5 Ocak 1921'de Gedfz'l ele fleçlrerek a bölgede toplandılar. Artık Etem olayı kalmomıştı. Bundan sonra korşımızda tek ve gercek dusmon vardı Duşman uc tumenle Gediz Uşak arasından Eskişehir'e doğru yurüdü. Bızim Gedız'dle bulunan cnemlı kuvvetlerimız Eskişehir uzerınden bu duşman tumenlerlnl karşılamak zorundaydı. Karsıladı yendl. D«vrim tarihımlze Bınncl Inonu Utkusunu (zaferlnı) yazdı » Yunan kuvvetleri 10 Ocak 1921 günü perışon dunımdaydı. Yenılme olasılığının kuvvetII olması nedenıyle 11 Ocak 1921 sabartı cekı'meyp basladılar Nedenı ne olurso olsun. Yunanlılar, Izmır'e cıktıMarından bu yana ilk duzenlı Turk bırl klerı karşısında gerı cekılmek suretıyle Turklere gelecek ıcln büyuk moral ustünluğu kazandırmışlardı. Mustafa Kemal Paşa'nın Ismet Inonu ye cektığı o buyuleyıcl telgrofı hep hatıriarız «Turkun makus talihlı yenılmıştı Böylece 1921 ve 1922 yıllorı boyunco Anadolu toprakiarı üzer'ndekı pazarlıklar bırbınnı kovaladı Ama manevıyatları cokmüş, maddı kaynaklan Ise sonuna varmış Yunanlılann kendl üsierlnden uzokta. Anadolu ıclerınde tutunamayarak hazın sonlarına doğru gıdışlerlni buyuk emperyalıstler ıbretle ızleyeceklerdır. Bınncı Inönu Utkusu, mıllı kuvvetlerın, Yunanlılara ılk tokadı oldu Onun ardmdan ikıncl tokat Ikıncı Inonu ıle Sakarya Savaşı'nda potladı Dumlupınar'da sı'le bütun gorkemlyle Inınce Yunan ordusu Akdenız'in mavı sularında bir daha kaikmamak uzere upuzun yatn koldı Batı Cephesı Kumandanı Ismet Inonu sovadını böyle almıştı Yıllar sonra Lozon antlaşmasında Venızelos'un cAnadolu'ya çıkan Yunan kuvvetleri 220 000 kışıydı bunlardan 1015 000 kısl kurtuldu gerısj nerede?» sorusuna Inonu «Yunanlılor tarihteki esatlrl kahramanlıklannı Anadolu'da da gosterdıler. Gerl cekilirkan ele gecırdıklerı toprakiarı kans korıç tavunarak olduler» demıştı Kucuk Asya ordusu. efzunlar, onbınierın gecışı. ham hoyalınl Ancdolu cocukları yerle bır etmıştı Birıncı Inonü Utkusu'nun 61 yıldonumunde konlan pahosına savaşarak olenlerı ıçten soygıyla onarır. 10 OCAK 1982 Y 1. Inönü Utkusu BUGÜN KUTLAYACAĞIMIZ BÎRİNCİ İNÖNÜ UTKUSU, ÇOK ZOR KOŞULLARDA KAZAN1LMIŞ, ATATÜRK'ÜN DEYİŞİYLE «TÜRKÜN MAKUS TALİHİ» YENİLMİŞTİR. Cumhuriyet Ssbibi: Cumhunyet MatbaacUıfe ve Gazetecüık TJL$. adına NADtR NADÎ Genel Y»jnn Müdürü ™~~ HASAN CEMAL Muessese MüdürU . EMİNE UŞAKUGİL razı tşien MUdurö OKAT GÖNENSIN Bmsaa Te ¥avao : Cumhunvet Matbaacılık ve GazeteciUk TJl.3 Cagaioglu Turkocaö Cad 35)41 Posta Kutusu: S4İ tSTANBUt TEL.: 20 97 93 BOltOLAR : • ANKAJtA : Konur Sokak 24/4 TENÎSEHtB Tel. • 17 58 25 17 58 66. îdare • 18 33 3S • tZMİR : Halit Zıva Bulvan Ko: 65. Kat: 3 Tel.: 2S 47 09 13 13 30 • ADANA: Atatilrk Caddesl, Ttlrk Rava Kunmtu If H*rıi, K»t: 2. N o : 13. Tel.: 14 550 19 731 TAKVtU 10 OCAK 1982 lmsak Gfaeş ö*!e IkJndi Akşmm Tsteı 6 40 8 24 13 21 15 45 18 00 Turgut ALPAGUT F.Tn Kur. Albay kOmetine îstediklerfnl kabul ertlrememlşlerdl. Kral Konstantın Yunan meclısının açılış konuşmosında ıSavaşa devam «deeeğlz» dediğınden bunu harekatla do kanıtlaması gerekıyordu Ustelık Cerkes Etem ve kardesleri aycklanarak Turkler aleyhine politlk ve krltık oskerl durum yaratmıştı. Etem Yunanlılara durmayın bu durumdan yararlanın demıştı 2 Askerl Nedenler: Ocak 1921 başlarındo Turk Batı ve Güney Cephesı komutanlorının asıl kuvvetlerıyle Kutahya . Gediz kesımınde Etem'le uğraşmaiarı Yunanlıların yarorıno cok uygun bır durum ustunlüğü yaratmıştı. Bu orodo, Yunonlılor Türk ordusunun derlenip toplanmaya başladıflını. ılerde yapacakları taarruzu bozmalon yonünden de Türkler'den önce davronmakjn lâzım geldığıne ınanmışlardı. Bunun icın de önemlı bır ulaştırma ve ikmol merkezı olan Eskışehır stratejlk kesımınln ele geçınlmesıne gerekslnlmlerı vardı. Taroflonn HarekAt Planlarn A Turk harekât planı: Ana düşunce olarak mıllı ordu kuruluncaya değın Yunanlılaro karşı strateıik savunmada kalmoktı. Boylece yer yer baş gosteren ıc aycklanmaları da bastırmck olanağına kavuşulacaktı. Yunanlılar ılerı harekata gecınce alınan karar şoyleydl: 1 Harekât geçıci o'arok durdurulacak. 2 II tumen ıvedl Inonü savunma mevıııne taşınacak 3 Ele gecen öbü> kuvvetler lnönu'ye yollcnacak 4 Inonü mevzıınde kesln savunma yapılacak. 5 Cerkes Etem'e karşı Gedlz keslm'ndek kuvvetler kullanılacak. 6 Guney Cephesı duşm<ının yapacağı hareketlere gore oyaloma muharebelerı yapacak. B Yunan Horekât Planr Ana duşüncp olarak Bılecık Karaköy Eskışehır genel ıstıkametınde ılerı narekâta gecılerek Turk kuvvetlen dogıtılocak boylece de Yunan ordusunun savaşçılığı kanıtlanacaktı Taorruz tertıbl: Korgeneral Papulas komutasında Kücük As,'a ordusu Ku?eyde ası! lacf'uz grubu Tumgeneral Petmezas komutasmda III Izmır Kolordusu Asıl toarru? qrubu olarak oeklestırılmış Adalar tunenı Kestel Pazarcık Bozhoyuk Kovalca genel ıst kametlnde taorruz edecek Ikıncl derecede toorruz grubu Yenışehır Bılecık Soğut genel ıstıkametınde taorruz edecek Taarruz anı 6 ocak 1921 saat 07 00 Idi Taanuz hedefl Inonu Bılecık demıryolu doğu sırt ları olarak belırlenmıştı İnonu Mevziı: Eskışehır yonunde kuzeybatı ve bat dan gelen ıstıkametlerl kapayan ve Eskışehır strate|ik bölgesln) koruyon Inönu koyunun adını olan 30 Km kadar sahra tahkımotıyle berkıtılmış sıperlerden iborett,. Inönü savunma mevzıınde 10 Ocak 1921 sobahına kadar toplanabılen Turk kuvvetlen sunlardı 24 tümen, 4 tumen, 11. tumen Toplam olarak 8500 ınsan, 5500 tüfek, 47 makinelı tüfek ve 28 top Ikmal maddelenne olan gereksınım ıso pek coktu Sılahlar cok ceşıtli olduğundan cephane ikmalı zorlukla yapılabılıyor 19.37 C Cumhuriyet i93aT9aaQ 10 OCAK 1932 f'5O VtOnCE I TürkIrak antlaşması «nkars 9 (Tetefonls) Ankara'da bulunan Irak Başvekıll Nuri Paşa ile sürdurülmekta olan göruş meler netıcelenmış ve anlaşmaya vanlmıstır. tkâmet ve suçlul&rm lade«l antlaşmalan bugün Hariciye Vekaleünde Imzalana caktır. Nurl Paşa vann akşamln trenle îstanbul'a hareket edecektir. Reisicumhur Hazretleri Anksra 8 (Telefonl») Gazı Hazretleri pazartesl gunü buradan Îstanbul'a hareket buyuracaklardır. Reisicumhur Hazretlen ts tanbul'da 1520 gun kadar kalacaklar, bır aralık Yalova"ya teşrtf bıryuracaklar daha sonra îamır'e gıdeceklerdir. Gazl HazretleH bu?ün şehlr içmde otomobille bır gezıntı yapmışlardır. Askeri üniforma değişiyor Ankar» 9 YUkaek Askeri Şuranın son kararla n arasında askeri şapka ve ünlfonnanın değıştırılmesi de vardır. Yenı ünıformada şapkalar yumuşak ve ceketlenn yakası açık olacaktır. Karar katıleştıkten sonra tatbikl ıçın subay \e asken me murlara bırer mıktar avana venlecektir. CZBilim Dilnyası /vehbi BELGI'L OKTAY AKBAL DISK Davasında., YAZ SAATI, KIS SAATI as saatl btitün dünyada «gun ışığından» daha çok jararlanmak ıçın uygulandığı nalde bızde «gece karanlığmdan» daha ÇOK jararlanma bıçımınde uvgulanmaktadır. ÇunkU, yazın saatler 60 da kıka ılerl alındığı halde kışın gen alınmamakta, boylece, gu neşın daha geç doğdugu kış aylarında daha erken kalkılıp daha çok elektrık ve yakıt tuketilmekte, okul cocukları, işçıler, memurlar sabahın korunde yollara dokulmektedır. Guneşın «ısısmdan» elektnk uretıml ıçın türlü yollann arandjgı, denendıgı bır donemde «ışığmdan» daha az yararlanıiması, ınsana çarpıcı gelmek tedlr. Ojsa Eatmın, ve özellılcle Amerıka'nın îsraıl'ı tutmasına t«pkl savıyla 1974 başlarında petrol fıyatlarının 4 kat arttınlması ve sonraki zamlarla hemen hemen 15 kat yukseltılmesı petrol tasarrufunun onemıni de bu oranda arttırmıştır. Bunu çok ıyl bilen Bau, saat ayariamasmı çok bılinçlı yapmakta, bununla da kalma yıp, petrol tasarrufunu başka onlemierle de guçlendırmekteoor Bızde de yetkilUerin bdyle bır tasarnıftan yana oldugunu TV'de «Haberlenden once verılen «enerjı tasarrufu» çagırılarından anlamaktayız. Fakat, bunun nasıl yapılacağını galı ba kımse bilmemektedır. Öyle olmasa ıdı tasarrufun nasıl yapılması gerektıgl uzun uzun anlatılır, daha da lyısı, uygulamalarla gostenhrdı. Bu uygulamalara TRT yayınlanndan başlanması gerektıfi kanısında yım. Örneğm, radyolarımızda «gurültulu», televızj'onda «go runtülu», daha dogrusu «hem gurültulu, hem goruntulü» anonslar yapılmaktadır. Radyoda «spor» haberlen «tarata tatta, tarata tatta» İle başlayıp, «Spor» anonsu ıle sürup, yıne «tarata tatta tarata tatta» ıle bıtınlen ve insanı çok rahatsız eden bır gurültü ıle haber verılmektedir. Bıtışte de galıba bu anons yınelenmektedır. Radyoda daha bır çok programlar böyle gürültu ıle haber verılmektedir. Bunun ener jı tuketırru açısından değerlendınlmesı gerekir. Televızyonda ajru şey «Hava Durumu» ıçın yapılmaktadır. Trampetli bır muzıkle başlayan anons gok gurültıisu, sımsek pa'lamalan ile boşu boşuna ekranlan doldurmaktadır. Bunun yanmda yağmurun, dolunun, kann yağmasını, bulutlann geçmesını de boşuna seyretmekteylz. Sadece bu hava anonsunun, reklam saatı olarak TRT'ye 5ilda kaça patladığını sormakta yarar vardır. Aynı şey «Haberler» anonsu ıç.n de soylenebıhrDılımlere bolunmuş bır dunyanın çevresınde çızılen beyaz çızgl, son nota çızgüerı gıbı çızgıler • Şehir opereti Şehir Operetınin kurul ması ve faalıyete bır an evvel geçlrilmesl çalışma lan ilerlemektedlr. Kon»ervatuarda ders alan hanım ve beylerden bir kısmı Operete dahıl olmak ıçın müracaata başlamışlardır. Bu :şle Vıj"ana konservatuanndan mezun Fent Bey meşgul olmaktadır. Y OKLAMA yapılryor Abdullah Baştürk Fehml Işıklar, Rıza Guven, Kemal Nebıoğlu. Celâl Kücuk, Mukbıl Zırtıloğlu... Kalkıp, «burda» dıyorlar Direr birer. Içlerinden coğu tonıdık Başturk gıbi, yakından bıldıklerlm de var Anılar canlanıyor. Denızl gören bır oda, bır mosa, bol sulu bır duble rakı, sciato, sebze, beyaz peynır, hepsı bu. Cabucak hazırlanmış maKarna, belkl bıraz kofte. Hep blr duble rakı, ıkıncısı yoktur. Her znman, dengelı, sağduyulu bır Insan, bır dost... f\z once onumden gectıler Kocaman komyonlardan Indirilerek. Dışa acık bır tek penceresı olmayan kamyonlor. Nıye bır otobüste getırılnnezler? Butün sanıklar boyle kapkara, havasız kamyonlarla mı gotürulur Adalet onüne? Bu bır yanlışlık degıl mıdır? Değıştırılmesi gereken bır yanılgı... Ne olur kapalı blr otobüste getırılıp gotürulseier, ustelık de kelepce vurulmadan. önumden geçıyorlardı. Onde Boşkan, sonra uyeler, sonra otekller. Bır baktım Akçın de sanıklar arasında «Vatan» gazetesınden. ta gençlık yıllarından tanıdığım Akçın... Baştürk de, otekıler de, bır buçuk yıldır kapatılmış yaşamın solukluğu lcmdeler. Kokıy değıi 12 Eylül 1380'oen, Ocak 1982'ye kadar kapalı kalmak.. Ilk kez ızlıyorum DISK duruşmasmı... Yenl bır salon. Önce ses duymak zor Ustelık buz gıbi. Belll kl cabucak hazırlanmış Bence «Adalet Mulkün Temelıdın dıye duvarlarına yozı yazdığımız yerler. Adolet'ın yücellğıne yaKişmalı. Burası olsa olsa bır voleybol, ya da basket alanı okJbıllrdl. Belkl de oyleydl eskıden. Bır mahkemeye, 52 sanıklı, hem de idam Istemiyle yargılanan 52 sanıklı bır davanın gorüleceği yer değıl... Sıgaralar dağıttılar sanıklora. Hepsıni goruyorum. Tek tek. Bakışıyoruz. Tanıdıklar gulumsüyor. Ben de gulümsuyorum. Abdullah Baştürk'un eşi Ayten Baştürk, Isvan'ın eşl Reho Isvan, eskl sendlkacılardan Şaban Yıldız, avukat Halıt Celenk, Turgut Kazan hepsl dınleyıcıler arasmda.. Bır tek avukatlorı var 46 hayır bırı vazgeçtı 45 kışl kaldı sonığın: Gülcın Caylıgıl. Hukuk bılgısı ve ozverıll kış'llğıyle saygıniık kazanan bır avukat. Tüm arkaaaşları adma dört dılekce vermış, onları okuyor. Sesl kısık, heyecanlı. Herkes dınlıyor. Duruşma yargıcı. üyeier. başkan, savcı ve yardımcısı, basın yenndekl uç beş arkadaş, hepsi dınlıyorlar. Kulağımızı hoparlorlere doğru çevırereıc auymaya calışıyoruz Caylıgıl'ın mahkeme zabıtlarına gecen sozlerını: «Bu davada Iddianomeyl imzaiayan sayın savcının tutumu ıddianamenin okunması tamamlanmodan önce cozulmesi gereken bir sorun yaratmıştır. Çunku savcı soruşturmanın başından başlayarak yasalara aykırı blr uygulamonm Içine gırmlstir» dıyor. Savcının duruşmadan çekılmesını onerıyo'... «Söz isteyen her mudafı dışarı çıkarılırsa savunma hakkı olmuş olur. Bu bakımdan daha birınci aşama tamamlanmadan, yani soz isteğinde ısrar mahkemece karara baglanmadan mudafıın duruşmadan cıkarılması kesınlıkie yasaya aykırıdın» dı/or... 46 avukat odına verılen dılekceierde yorgıç ıcm guvensızlık belırten şu sozler var: «Kıaemlı yorgıç bınbaşı Çetın Guvener, tarafsızlığından kuşku duymomıza, yol acan yenı olaylar ve durumlar yaratmıştır Çetın Guvener'in sanıklara ve mudafılera karşı olan sinırlı tavrı, savunma makamını blr «makam* saymayışı, Iddlalarla beyanları ve olayları tutanağa tam yansıtmoyışı kendısı hakkında duyulan kuşkulan arttırmıştır» dıyor Oğleden sonrakı duruşmada savcı Takkecl DU ısteklerı şöyle yanıtlıvccaktır. «Müdafiln de ozgurluklerlnın kanunla çızılmış sınırı vardır. Bu bakımdon soğlıklı, gerçekcl savunma esprisıne sahıp bır mudafiın gorevi savunma gorevlni kanunı sınıriar içınde yani duruşmanın Inzibatını bozmoma çerçeveslndedir.» Sonra da ıstemın reddını ıSteyecektır... Ben öğieyın cıktım duruşmadan. Blr süre yol. Karanlık bir hava, soğuk Kazan'la sabahleyın gelırken karmakarışık yerlerden, mezarlıklardan gecmıştık, ıcim kararmıştı Sımdi asfalt bır yolda yüruyoruz. Taşıt bırakılmıyor bu yana Yurumek serbest Tanh karşısındayız hepımız, dıye duşünuyorum Yargıcındon, savcısına, ovukalından sanıklarna, bız gazetec lere, yazarlarına kadar hepımız En bu/uk yargıç tarlhtır. Tüm ycrgıcların, savcılarm, savunuculorın, sanıkların bu gerçeğın bılıncınde olmaları gerekır. Zaman gocıp gıdıyor, dur cernek olanaksız zomano... Karmakarışık izlenımlerle, ıcımde korkunc blr huzün yüküyle gazetenln bızl bekieyen arabasına binlyorum. Yıne camurlu yollar, kalabalık caddeler, hıncahınc meydanlar .. Sonra masa bosında bızı bekleyen guncel ama bır tur'ü geçmeyen gjncell'klerle dolu dertler, sorunlar, yazılar... Y tizerine gelıp kurulan «Haberler» sözcüklerl Tabü bu arada yine gtırültuler, müzlk bıçımınde gurultuler Anonslan bu açıdan degerlendırdığimızde TRT'nln. enerjı tasarruluna on ce kendınin uymadıgı kolayca anlaşılır. Ikînci Dunya Sa\aşı ve sonrasında tnglltere'nın bütun kentlerinde, ozellıkle Londra'da duvarlar «Komurden tasarruf ıçın elektrlk tasarrufu yapın» ılanlan ıle dolu ıdı (To save coal, save electncıty). Isvıçre'de, kaj'ak sporlan şubatta daha canlanır Çunku bu ayda gun bır saat kadar uzar. Ocak ayı, gunlerın en kısa oldugu zamandır. Martta Ise kar lar erımeje doner Boylece, şu bat, kış sporlan ıçın en uygun ay olmaktadır. llgıülenmız, kış ve yaz saatlen arasındakı farkın enerjı ta sarrufu bakımından fazla bır etkısı olmadığını, tasarrufun 11,5 saat kadar oldugunu Ilerı surmektedırler. Yırmı yıl ön ce sanayıımız en alt duzeyde olduğu ıçın bu kadar saatlık tasarruf fazla bır şey olmuyor du Bu gun oyle midir? Petrol fıyatları karşısında bu gun dakıkanın bıle onemı vardır Fransa aa ve başka ülkelerde, kalorıferler belırlı bır ısının usrune çıkarılmamaktadır. Butun ülkeler, atom enerjısınden enerjı uretme jolurda çaba gostermektedir. Barajlar ba rajlan ızlemektedır Otomobıller, evler, enerj' tasarrufunu kola> laştıracak bıçımde planlanmaktadır. Japonya gıbı sanayıde çok ılerı gıtmış bır ülke enerjıde ^1520 lık bır tasarruf saglamıştır. (Bu konuvu başka bır yazımızda ele alacağız) Bızde ıse enerjı tasarrufu konusunda sozden oteye gıdılmemektedir. Oysa Ulkemız, hemen butun dış gelırlermı petrole vermektedır Ko rnure donmek, barajları çoğalt mak, atom enerjısıne geçmek kuşkusuz gereklıdır. Pakat, bunlara da fazla guvenmemek gerekır. ÇunkU Türk.ye, yoksul madenlerden yana zengın bır ulkedır. Hızlı bır tuketıme komurlenmiz kaç yıl dayanır bılemıyorum. Eoı konuda Uerı surulen ıyunser savlara pek ınanmıyorum. Su gücümüzle dunyada bılmem kaçıncı geldı ğırruz sık sık soylerur Ama bu durum, yılın dokuz ayında elektrik kısıtlamalanm onlemez. Nedenı barajiarımızın az lığı degıl, bunlardakı su mıkta nnm sıcak aylarda azalmasidır. Turkıye, zengın su kaynaklan bakımından da (yararlanamadığımız ıçın) yoksul bır ülke savılır. Bu açıklamalanmla şu sonu ca varmak ıstıjorum Dışsatımlarımızı beş on kata çıkarsak bıle enerjı tasarrufuna uy malı, dovız bol gelıjor dıye Başka ülkelerde bunlan petrole harcamamalıyız Kaldı kı, en çok 5060 yıl sonra petrolün tükenecegl haber verılmektedir O gunler ıçin şimdıden hazırlıklı olmamız, az enerjıyle çok iş yaomaya kendunızı koşuUandırma mız gerekır. Bilındıği gıbi, petrole ramlar 1981 de duraklamıştır. Malıye Bakanlarımızdan sayın Zıya Müezzınoğlu'nun geçenlerde gazetemızde de belırttıği gıbı, 1981'ın ekonomık açıdan en onemü olayı budur. Bu, butun dunyada alınan enerjı tasarrufu ve çeşıtlendırılmesl onlemlenyle başanlmıştır önlemler olmasa idi petrol fıyatı altm fıyaünı geçecektı. Bu arada şunu da anımsatmakta varar var Bugün dunyayı saran bujuk ıktısadi bunalım 1974'te petrol fıyatının bırden arttınlrnası ile başlamış ve surmuştur. Eunalımın kalk ması teısı yoldan gıtmekle, yani enerjı tasarrufu ve çeşıtlendırmesı ile mumkün olacak tır ÖzeUıkle Turkıye'de. Ulkemızde alınacak onlemlenn başında «ormanl&ma» uzerlnde de durmak uygun olacak tır. Ideal. dağ doruklanna kadar her yerı ormanlaştırmak olmalıdır Bu yolla mangal ko muru üretimı arttınlabllır «Mangal başı kıs gununUn lale zandım dememiş mı atalan mız? Kolesterol mü. kolestnn ml dıje soran okuyuculanma: Pransız kımyacı Poulletıer de La Salle. 1770 de, safra kesesı taşlarından, yağa benzer katı, beyaz bır madde elde etmıştır Başka bır Pransız kımyacı Mıchele Eugene Chevreul U786 1889), bunun bır tür yag oldugunu duşunerek «chlesterıne» dıye adlandırümaEinı uygun bulmustur «Cholew eskl Yunancada «safra», «stear» da sert yağ anlamma gelmektedir. Kimyacüıgın Ilk dönemlerınde « me» veya « ın» eklentisı canlı dokulardaki organik mad delerl tanımlamada kullanılmaktaydı. Bu maddelerm kımyasaı yapıları zamanla daha ıyı anlaşılmca « ıne» eklentisı, molekullennde bır veya çok azot bulunan maddelerm adlanna konmaya başlanmıştır. «Choles^erınende ise by tur azot atomlan yoktu. Bu arada, yıne bır Fransız kımjacı Pıerre E M Berthelot (1827 1907). «cholestenne»de hıdroxil grubu bulunmadığını. bu yuzden de bu maddenın birtür alkol oldugunu gostermıştır. Alkoîlerın kımyasal adlarmda « ol» eklentısırun bulunması nederuvle «cholesterıne»e, 1900' den bu vana «cholesterol» denmeve başlanmıştır Okurlanma Raşit Rıza Bey Tanınmış sanatk&r Raşıt Rıza Bey arkadaşlanyla beraber temsiller vermek üzere Şehzadebaşı'n dakı Milll smema bınasım kiralamıştır Bir süredlr tamlratı v« sahne tertıba^ı yapılan b.na mukemmel hale getınlmıştlr Grubunu y» nı ve kıymetlı arkadaşlar la takvıve eden Raşıt Rıza Bev bu akşarrdan ıtibaren temsıll<»rlne başlavacaktır Ramazan ıçmde bır çok yenı eseri sahneleyecek olan sanatkâra muvaffakıyetıer temennl ederir.. Tütün kongresi Ankara 9 Tütün kong res! 1 şubatta tktisat Ve kill Mustafa Seref Bey ta rafından açılacak ve her ttirlü tutüncultlk çalışmalan göruşülecektir. MÜMTAZ YENER Yönetiminde, resim çalışmalan devam etmektedir. CADDEBOSTAN ATELYESt BAĞDAT CAD. GUZEL VE SANATLAR GALERİSİ 256. TEL 58 87 98 Sanat Galerileri bukosede yByınlanmasını ıstedıgıniz ılanlannız icfn OO4 "AjANS 449296 URART NİHATAKYUNAK M H KKC! CAOCCS1 21 NtSW»S KTNmiL TEEK> 4(03% TE1ZKS if&JHMT*. NESETGÛNAL 18Aralık 1981 1gOcak1982 SANAT GALERİSİ OO4 AWNS RESİMSCRGİSİ 5Ocak/25Öcak resim sergia 22 Aralık 198116 Ocak 1982 FtÜZBASARAN ÖZAVTEN KurtuluşCıd 191 B Tel 40 47 83 evrensel sanat galerısi jMehmet Resımcioğlu Ooak RESIMSERGLSİ 24 Yfn sehır »niara 186519 JET\P MARMARA PASV1ITAKS1M resım scrpsı 8 30 OCAK Mim Kemıl ök« Cvl 1« Ikıztar A(rt. D.3 M|«ıa# Tel 40 22 82 4109*4 Telex 24454 AITLTR MAÇKA SANAT GALERİSİ EyUmCjd31lst Td 40 80 23 AYDIN ÜLKEN Resim Sergisi 5 Ocak 6Şubat M0NİF FEHİM. İHAP HUUUSl. SALİH ACAR SÜKRIYE DİKMEN, BİHRAT MAVfTAN, GÜRELTOHttR resım sergısı 4, TI ocak 1982 sinemalar tiyatrolar bu kösede yayınlanmasını ıstedıgınız ılanlannız ıcm OD4 AJ/1NS ve T ^ N MUZIKHOLU'NDE>,: I ^ctesipazarmatine ' saatlTOO OD4AMNS 44 92 95 Kultur Merkezı HODRlMEYDAN SOLDİER BLUE Candice Bergtn Peter Strauj Ptesi.Salı 15 3018.3021.00 Çarj. 15 3OPerş Cu. 15.3018.30 Ctesı 130021.00 Pazar13OO210O Çocuk Sıneması C tesi Paz. 11.00 SEVİMLİ VİNİKLER Kore Şehıtterı Cad. No. 50 Zincirlıkuyu istanbul Tei66 74 1967 0496 UIUSLAR4RASI SANAT GÖSTERlLERt A.Ş 1 "c müzığı oUyını satar Tasarruf, tasarruf maviaskerler TESEKKÜR îkı arkadaşımızm rahatsızhklannı şefkâtli tedanlenvle kısa surede geçıren SSK Okmeydanı Hastanesı Başhekırru Dr Saym EMIN ISTANBULLU, Dr Sayın ORHAN LRDEM \e Dr. Sayın NURGUN ABDULKADIRle TUM HASTANE PERSONELİNE en ıçten teşekkurlenmızi ve saygılarımızı sunanz TAKSIM SANATEV1 Straselviler Cad. No: 65 Taksim Tel: 44 25 26 OYN : Michel Piccoli • Romy Schneider Jacques Dutronc Ottavio Piccolo Nathalie Baye Pzt, Salı, Çar, Per, Cum, 14.3016.45 19.00 Ct, Pz, 12.1514 3016.45 39.00 21.15 ANADOLU AJANSI İSTANBUL BÖLGE 1MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞANLARI Ctımhunyet 243 YÖN:CLAUDE SADTET RESİTALİ 110cakl982Saat:M3trdj TEL 406792 BüettersaüşıçılcantaBjtu