Katalog

Cumhuriyet 8 2 EYLÜL 1981 MGK'ya sunulan rapor: Izmirde 57 kız 10 kîşî toplam 54 yıla mahküm oldu İstanhurdd yasadışı TKP üyesi 34 kisi yakalandı f Haber Merkezi 1. Ordu ve [ Sıkıyönetım Komutanlığı so' mmluluk bölgesine glren iller 1 de yasa dışı Türklyo Komönlst ; Partisine (TKP) mensup 34 klşlnln yakalandığı açıklandı. 1. Ordu ve istanbul, Canakkale, Edıme, Kırklareli Sıkıyonetim Komutanlığrnın bu konudaki açıklaması şöyle : • 1. ORDU KOMUTANLIĞININ ACIKLAMASINDA, PARTİ ÜYELERİNCE DERLENDİĞI BELİRLENEN ASKERI, EKO NOMİK VE SİYASİ BİLGİLERİ İÇEREN MİKRO FILM LERİN ELE GEOİRİLDİĞI BİLDİRİLDI komiteleri, böiga komiteleri, semt komiteleri ve hücreler şekllnde örgütlendlği Turkiye'yi yedl yöre komitesins ayırdığı tesbit ©dilmlş ve bu birtmierin mensuplan açığa çıka rılmıştır. Operasyonun yurt çapında genişlemesi ve diğer illerdeki operasyona ışık tutması amacıyia sanıkiardan onbiri suç yerleri Itibariyle başta Ankara olmak üzere diğer Hiere sevkedilmişlerdlr. Sanıkların beyanlarından, yurt dışı ve yurt içinde basılan çok sayıda cesitll yayınlann parti tarafından dağıtılarak mali des tek sağlandığı, blrcok parti üyeslnln eğiti:mek amocıyla yurt dışma göndorildlğl anlaşılmıştır. Yakalanonların mesleklerlne göre dağılımı şöyledir: Blri Iktlsat doktoru, blrt 2\raat doktoru, 4'ü Mlmar ve Mühendis, blrl stalyer avukat, oltısı serbest meslek scmibl, birl öğretmen, biri memur, on biri işçi, dördü boşta gezer, uçü ev kodını. İZMİR izmır'de 197681 yılları arasında ABD ve talyo' ya toplam 6 kılo baz morfın ıle 29 kılo 600 gram eroin kacırdıkları iddlasıyla yargılanan ve TVI hakkında Idam ce zası ıstenen 20 kışının, davanın sıvıl mahkemeye devredıl mesi istemi Sıkıyönetım 1 Nu maralı Askeri Mahkemesi'nce reddedlldı. Duruşmada sanıkların bazıları olayla ilişklsi olmadıklarını, bazılan da rastlantı sonucu karıştıklarını soyledller. iddıanamesinl okuyan Askeri Savcı'nın idamını istediği sanıklar şunlar: Mehmet Kanbore, Ahmet Fikret Karslıoğlu, Mehmet Soydan, Orhan Türker, Kemal Turhan, Birsen Hunter, Under Heperdoğan, Celal Özenbıner, Burhap Carıkçı, Rustem Serez ve Ibrahim Ciftçi. • 2 Numcralı Askeri Mahk&mede, Mustafa Bağcı'yı öldürmekten yargılanan «Halkm Kurtuluşu» örgütü üyesi Mustafa Kansu toplam 18 yıl 4 ayo, aynı orgüt üyesi olmak tan ve öldürmeye tam teşebbüsten sanık Şaziman Kansu, Metin Çağm ve Hüseyln Kırmızıgül 4"er yıl 2'şer aya, Kamuran Gecaner de 2 yıl 9 ay hapis cezasma carptırıldı. Aynı mahkemede, izmir'de DevYol'un İzmir Kadınlar Kolu'nu oluşturarak, işciler arasında örgütsel çalışmalar yap maktan sanık birl üniverslte 4'ü Lise oğrencısi Ayşenur Camlıkaya, Gülgün Memşo, Fatma Uğurtay, Serap Uçar ve Dilek özkan da, 4'er yıl 2'şer ay hapse mahkum oldular. ADANA 2 Numaralı Askeri Mahkemede gorülen 99 sanıklı DevYol davası karara kaldı. Duruşmada Askeri Savcı, daha önce 29 kışl hakkında istediği ölum cezasını 19'a indirırken, bu kişilerden 7'sı ıCin de indlrım uygulanarak cezaların yaşam boyu ve 20 yıldan az olmamak uzers ağır ha pis cezasına donüştürülmesını talep etti idamı istenenler sunlar: AN Kunduz, Şenol Demircl, Dinçer Tulufc, Recep İçer, Fahrl Dağaşar, Cevdet Ucar, Mehmet Conöntürk, Abdüllatif Gök, Ahmet Terzi, Nlhat İşbulan, Mustafa Yörukoğlu, İbrahim Çolak, Kemal Şahin, Hakan Eğıi, Erdal Aykaç, Hasan Tepebaşı, Eyyüp Donma, Abdur rtjhmon Kırklar ve Süleyman Keskln. Tarımda toproksız aile sayıse artıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Toprak retormu konusunda hazırlanarak Mılh Güvenlik Kon seyı Gonel Sekreterliğme sunu lan bır raporda, «Cumhuriyet'in kuruluş yıUarmdan bu yana topraja ilişkin yasal düzenleme lcr yapılmak istenmlş, ancak lntnl.ırdan vürürlüğe konulanlar ^ıkar cevrclerinin siyasal güçlerle bütüniesmeîeri s»nucunda etkinlisi saelanamadan ve arkaiannda çözünı bekleven sorunlar da bırakarak vürürlülrten kaiflırılımştır» denıldı Raporda, «giderek topraksırlaşan köylerin, başkalannın toprağmda çalışmak zorunda kaldıklarının» belırlendığı vurçulanarak şoyle demliyor: «1757 sayılı Toprak ve Tanm Reformu Kanunu nyarınca €rfa bölçesinde yapılan ujgulama sonucunda kamulaştırılan top raklarla birlikte dagıtılabilir Hazine arazisi genlsliği 3 milvon 139 bin 812 dönüme olaşmıstır. Ancak, adı geçen yasa 10 mayıs 1978 taribinde yürürlükten kaldınldığmdan, devletin mülkiyetindeki ba arazl topraksızlara dagıtümamı? olup halen eski sahiplerince işletilmektedir. Aynca bütün yurt düzeylnde devletin mülkiyetinde. hüküm ve tasarmfunda bulunan yaklaşık 15 mihon dönüm arazi çeçimini topraktan sağlayan top raksız çiftçilerden daha çok (işçalcüer ve hak sahibi olmayanlar) tarafından kiralanma yolu ile kullanılmaktadır.» Tarımsal vapının bugünkü durumuna ilişkin saptamalann da yapıldıgı raporda, «kdylülerln orgütsüz ve ekonomik bakımdan güçyazîü^üııe» değinilerek O7etle şu gorüsler savunuluyor: «# Köylü örgiitsüz ve ekonomik bakımdan güçsüz olduğu için, emeğinin yarattıgı deeer tam olarak kendisinde kalmamaktadır. KövJü. firptjm ceHrinin yüzde 203S'ini üretici olarak alabilmektedir. ® Tarımda topraksız aile savısı Eİderek artmaktadır ve kövlülerin vüzric 98.?"si çecimini farımsai üretimden sağlamaktadır. Tarımdaki çlftçi aile savısı 4 miîvon 125 bin 611 olmasına karsilık, topraksız aile sayısı 1 milyon 2BS bîn 100'dür. Her yıl tanm sektörüne aile artışi nedenlyle 47 bin 966 topraksız ve az topraklı aile eklenmektedir. lunan porti iiyelerinln yurt dışına gönderilmek üzere derle«Güvenlik kuvveterince İs diği askeri, ekonomlk ve siyatanbul'da 5 mayıs 1981 tarlhln si bi:gi!erl havi mikro filmler, den Itibaren başlatılan ve ha partl İllegal yayınlannın yurt len sürdürüimekte bulunan ya dışından gelmiş başılmaya hasadışı TKP operasyonunda bi zır nisan 1931 sayısını lce'• ri Merkez Komitesi Polit Bü ren negctif filmler, parti illero üyesî ve Türkiye sorumlusu, gal yayının basım yeri ve babiri Merkez Komitesi üyesi ve sım melzemeleri, mikro fiimleMormara Yöre Sekreteri, birl rin çekim, banyo ve okunmaMerkez Komitesi üyesi Koca sırtda kullanılan fotoğraf ve eli İl Sekreteri, üçü ticari işler elektronik malzemeier, mikro sorumlusu, 15'i partl fcal üye film özel okuma makinesi, ag si dlğerleri sempatizan olmak randizor, slayt makinesi, fllm üzere toplam 34 kişl yakalon oynatma makinesi, mafzemelemışîsr. rin natcünde kullanılan ozel böl Yakoianan örgüt mensupiarı meli deâişik çantalar, sabît nın ikametgah, büro ve Işyer yerlerdekl gizli bölmeler, parlerinde yapılan aramalar so tiye ait bir adet oto, partiye nucıı yurt dışından temin edi aft işyerlerly'e, el'e yazılmış do lerek tanzim edildiği saptanan kümanlar e'e geçlrilmiştlr. sahte pasaport, nüfus cüzdonı Sanıklcnn beyanları ve e!o ve klmikleri, yurt drşında bu geçen dokümaniarın değer'enlunan parti merkezinln Türkiye dirilmesl sonucu, TKP Merkez ye gönderdiği taümatiarı îce Komitesi, Polit Büro, Türkiye ren mikro filmler, Türkiye'de bu sorumlusu, yöre komiteleri, İl Orgenerai Saltık'ın ziyaretleri revınden 1 Ordu Komutanlığı'na atanan Orgeneral liaydar Saltık, dun tstanbul Valısı Nevzat Ayaz'ı zıyaret etti. Daha once kendısını kutlayan istanbul Vahsı'ne bır nezaket ziyareti yapan Orgeneral Haydar Saltıh'ı Vılayet'te Valı Yardımcılan karşıladı. Fotografta 1. Ordu ve İstanbul, Edırne. Tekirdağ, Çanakliale, Kırklareli illerı Sıhıyönettm Komutanı Orgeneral Saltık İstanbul Valisi Nevzat Ayaz'ı zıyaret ederken... (Fotoğraf • Erdoğan KÖSEOĞLU) Cekirdeksiz kuru üzüm destekleme fiyatı 110 lira olarak belirlendi ANKARA (a.a.) Bakanlar Kurulu, 1981 yuı urünü çpkırdeksiz kuru tizüm alım fiyatını, 110 lira olarak belirledi. Bakanlar Kurulu, Cekirdeksiz kuru üzüm atonlan için, lamir Üzüm Tanm Satı? Kooperatifleri Birliği (TARİŞ)'i görevlendirdi. Bakanlar Kurulu'nun karanna göre, normal nitelikte vo ihracata uygun duruma getirilebilecek temizlikte 9 numara naturel uzum 110 liradan almacak. öteki tiplere alt destekleme alım fiyatlan Türkiye Cekirdeksiz Kuru Uzüm thracatçılan Bırlıği'nce 9 numara fiyatı esas alınarak tesplt edilecek ve Tlcaret Bakanlığı'nın onaymdan sonra tatbik edilecek Alnnlar, üreticiden doğrudan doğruya, ya da Ticaret Bakanlığı'nın izni alınmak kaydıyla, borsaya mal getiren üreticiden, üretici belgesı aranarak yapılaeak. EVREN CUMA GÜNÜ SİVAS'TA KONUŞACAK ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Başkanı Orgene'ral Kenan Evren ve MGK üyeleri dün sabah Ankara'ya dön düler. Orgeneral Kenan Evren, 4 eylül günü Sıvas Kongresinin yıldönümü törenlerine katılacak, halka hitaben bır konuşma yapacak. Bu arada, Iş Bankasınca Sivas'ta yaptınlan 800 yatakh öğ renci yurdu da, aynı gün törenle Cumhuriyet tTniversitesine armagan edilecek. Mustafa EKMEKCİ 4 Hhan Doğu ile konuştuğU' muzda, Ankara'da ev aramt. maceramm ılk 20 günü dolmuştu. Sonuç; kiralık evden çok daha fazla sayıda satıliK ev olduğunda noktalandı. Yenişehır Içel sokakta bu konıı da, ılginç bır ev buldum. Ev hem satılık, hem kiralıktı. s katlı bir apartmanın gırış ka tmda sevımli bu daıre. Ku çük, kıbrıt kutusu gibi bır ev 2 oda, bır salon. Yakıt hanc, 17 bm lira. Isınma ıçın ko mür kullanıyordu. Toprak Mahsülleri Ofisı"n de gorevli bir bürokratın eviydı. Ev sahıpleri çocvıklannm öğrenimlerı için îstanbul'a göçmüşlerdı. Onlar da ki rada oturuyorlardı. IstanbuTda kira odemek canlarma yet mışti. Giderleri bu evm kıra gelirıne göre ayarladıklarından, evi satüığa çıkarmak için boşa!tamıyorlardı. Yıllann bü rokratı bır çözüm bulmuştu. Hazırlanacak kira sözleşmesine, «Ev satıldığında kiracı evi 15 gun içmde boşaltır» koşulu konulacaktı. Sorularımızı şoyle yanıtladı: Bu koşulla kım tutar evinizi? Bence kiracı bulunabilir ama satm almacak kişl bulmak daha zor. Çevremlzde tam 7 daire gördüm camlarına satılık llanı yapıştırılan. Niye tutsunlar, ne zaman boşaltılacagı bellı olmayan evi? Tek sebep var, o da çok ucuz olması. Bu semtte büyle bir evi 17 bin liraya kiralamak, ısmmak için 34 bin lira verip, içel sokakta 20 bin liraya oturmak kolay değil. Bakın Çınar Apartmanı karşı da. 25 bin lira isteniyor o boş daire için. İçel sokağın Ataç sokakla kesiştiği köşeli apart manda, benimki kadar bir daireye 30 bin istiyorlar. Bunun için tululur benim evim. Adam çaresiz kalmıştır, üç ay, altı ay demez, satılıncaya kadar oturur. Adamm dediği çıktı. Kiralık yazısı camdan, son bır hafta içinde kaldınldı. İLK SONUÇLAR Ankara'da ev aramamn Ilk sonuçlarını vermeye başlamak gerekiyor. Eğer Başken tüı seçkın semtlerinde oturmayı aklmızdan geçiriyorsanız, aylık kıra olarak 4560 bin lira ayırmamz zorunlu, bu kadar parayı kira olarak vermek için herhalde çok çalışmak da gerek. Bu rakam Kavaklıdere, Gazdosmanpaşa semtlerinde de üç aşağı beş yukarı geçerli. Bahçellevler'de, Emek Ma hallesi'nde, Maltepe'de kalorifersiz 2 odalı bir ev İçin 10 bm lira isteniyor. 3 odalı kalo riferli bir ev için kira Ayrancı, Kuçük ve BUyükesatta 15 20 bm lira. Aynı evler Kurtulus, Cebeci ve Dikimevi gibi semtlerde 2 3 bin lira daha ucuza kiralanabiliyor. Ancak, her yerde yakıt parası kiracıya aıt. Üstelik çoğu yerde de yaz kış alınıyor. Aydınlıkevler, Keçibren, Et lik gibi semtler ulaşım giderleri gozonüne almmaksızm, salt ev kıralan bakımmdan oturulabilecek semtler olarak beliriyor. 10 bin liraya kadar ev bulabilme şansı olan semt ler bunlar. YemmahaUe ve Demetevler gibi semtlerde boş ev yok de necek kadar az. Kiracılarm bırbirlerine ev devretme ilke sinin en çok benimsendığı Yenımahalle ve Demetevler' de yine 8 10 bm lira arasın da ev bulmak sözkonusu. GECEKONDU KİRALAK DA TÜKSEK Birkaç sayısal ömekle anlatılan ev kiralannın bu ka Kurtulus• Savasından • Belgeler... «Belgelerle Kurtulus Savaşı» adlı oyun, TV'de göstenldı. Sevmdim. Oyunu sahneye koyan, DTCP Tiyatro Bolumü Öğretun Üyesi Ergin Orbey ıle genç öğrencüenn, başanlı çabalanna Ankara Notlan'nda daha önce değırtmıştim. Krgm Orbey, gtızel bır çalışma yapmış. Oyunda sergılenen, Bırınca Büyük Millet Meclisi tartışmalan, Meclısm havasımn gerçekçl bakışla yansıtılması güzel. Ne guçlükler altında kazanümış Kurtulus Savaşı. Bırincı Meclisin gizli oturumlan ıle ilgüı tutanaklan karıştınyorum. 5 ağustos 1921'de, Mustafa Kemal Paşa'ya Meclisin yetkılenyle donatılınış Başkomutanuk veriünışti. Yasaya göre, üç ayda bir bu görevin uzatılması gerekıyordu. Süre de 5 mayısta bitiyordu. 4 mayıs 1922 günü toplanan Meclis, tartışmalı geçti. Toplantıya, hasta olan Mustafa Kemal Faşa katıiamamıştı. Toplantıda, Mustafa Kemal Paşa'ya yetkl veren yasanın ikınci maddesinin çıkarüması ile ilgüi öneri 17 çekimser, 73 kabule karşı 94 red oyu topladı. Yanm kaldı. 6 mayısta yapılan gizli toplantıda Mustafa Kemal Faşa, söz aldı. (Baa sözcuklerın Türkçelenni ayraç arasına ben aldım.) Başkan Buyrun Paşa Hazretlen. Mustafa Kemal Paşa (Başkumandan), (Ankara) Efendiler, Başkumandanlık Kanununun temdidi münasebetiyle (uzatılması dolayısiyle) persembe günü cereyan eden müzakeratta (görüşmelerde) rahatsızUğun münasebetiyle, maateessüf bulunamamıştım. Fakat cereyan eden müzakereye neticesi itibariyle muttali oldum. Neticesi, yanl muanıelesi natamam (bitmemiş) kalrruş olması beni müzakerenin safahatma dahi kesbl ittilâ (bilgi edinmeye) sevketti. Bu münasebetle o müzakerede söz söylemlş olan arkadaşlann tekmil sözlerini gözden geçirdim. Verilen reylerl dahi tetkik ettim (inceledim) binaenaleyh bulunmus kadar vakıf oldugurau zannedcrim... Faraza (soz gelimı) Hüseyin Avul Bey, beni burada mevzuubahis etmesi blle doğru değildir. Benim rahatsızbğımı buradan ilana lüzum var mı? Belld düşman benim rahatsızlığımı işitir ve üç beş gün sonra taarruza (saldırıya) geçer. Benim hastalığum düşmanın işitmesl doğru mudur? Biz krahn hasta yattığını işitmek için casus kullanınz. Binaenaleyh bu büe hatadır. Yoksa Mehmet Şttkrii Bey'in dediği gibi hiç bir vakit şu kürsüden söylenecek sözlerfn, yapılaeak tenlddatın (eleştınlerin) milletten gizlenmesi noktal nazarma (düşüncesıne yönelik) değildir. Bilalda düşmanlannnzdan gizlemektir. Yoksa burada söylenen sözleri mlllete işittirmek lâzım gelseydi ve ben çok terclh edecektim ki burada söz söylesin ve ben de Mehmet Şükrü Efendi'nin sözlerindeki manayı vereylm. (Bravo sesleri) Mehmet Şükrü Bey (Karahlsansahip Afyonkarahisar) Varsa soyleyiniz paşam. Mustafa Kemal Paşa (devamla) Şüfcrü efendl bilsin ki, millet onun gibl düşünmüyor. Şükrü Efendl'nin dediçi gibi komedya oynatnuyoruz. Ve biz buraya komedya oynatma k için toplanmadık. Efendiler, komedya oynatmak isteyenler varsa kendisidir. Fakat efendller enıin olsun ki biz o komcdyaya kapümayacağız, (Bravo sedalan) Şükrü Efendl oynamak ve oynatmak istediği komedi neticeslnde kapıldıgı kanun pençesinden ne kadar tezellülle (küçük düşerek) kurtulduğunu unutabilecek kadar çok zaman geçmemiştir. (Doğra sedalan) Mehmet ŞUkrü Bey (Karainsansahırp) Estagfurullah, serbestii kelâm (konuşma dzgürlügü) tou mudur Paşa Hazretleri? Mustafa Kemal Paşa (devamla) Şükrü Efendl dlyor ki: Cepheden gelen arkadaşlardan yaptıgım tahkikata (soruşturmaya) göre Başkumandanlığa lüzum yoktur, olsa bile evvelki kadar değildir. Efendiler, Başkumandanlık lüzumunu ve ademi Iflzumunu Şükrü Efendi ve Şükrü Efendl'nin arkadaşlannın takdirine ihtiyaç yoktur. Şükrü Efendl Ile arkadaşlan ordunun yalnız inhilallne (çözülmesine) yardım eden kuvvetlerdir. Mustafa Kemal Paşa (d^vamla) ...Efendlm, Hüseyin Avni Bey kanun aleyhinde ldarei kalem ederken bir çok mutelaşi (telaşlı) sözler söylemiştir. Bilhassa bu sözler mevanında benim nazan dikfcatimi celbeden bir iki nokta vardır ki, onu burada tekrar etmek mecburlyetindeylm. «Meclisi aliye hitaben diyorum: Bu tarzı hareketle mılleti siz rezil edeceksiniz.» Hüseyin Avni Bey (Erzurum) Hayır Pasam, öyle bir ifadem yoktur. Mustafa Kemal Paşa (devamla) Tabli heyetl aliye (Yüce Meclis) bunu işitmiştlr. Zabıt burada olsaydı, zabıt burada yok. Hüseyin Avni Bey (Erzurum) öyle bir söBÜm yoktur, yanhştır. Mustafa Kemal Paşa (devamla) öyle lse şayanı teessüftür H, zabıtta böyledir. Sonra misklnler sözü ve milleti rezil edeceksiniz sözü vardır. Hüseyin Avni Bey (Erzurum) Hayır yoktur. Bir arkadaş duymuş ise söylesin. (Hayır sadalan). Mustafa Kemal Paşa (devamla) Şimdl efendlm, Hüseyin Avni Bey diyor ki; vazifeler şahıslarla olmaı. Binaenaleyh şahıs, fert yoktur, millet vardır. Evet yanl bir heyeti ictimaiyenin kuvayi umumiyesl heyetl celflenizde mütecellidir. Her verde böyledir. Fakat fertler vardır... Nazariyattan tevakkl ve tecerrüt edelim (kuramsallıktan kaçmalım) fertler vardır efendiler ve bunlan da Sözlerle lnkâr etmenln imkânı yoktur. (TBMM gizli celse zabıtlan, cilt: 3, sayfa 334337) lEv sahSp Erbil TUgALP Gecekondu kiraları da yüksek. 2 odalı bir gecekondunun fiyatı asgari ücretin dörtte birini buluyor danm da ödeyecek parasal gücü olmayanlann, kiralık ev aramalan için adımlayacakları sokaklar kentı çevreleyen gecekondu bölgelennde. Ancak gecekondu bolgelerın de ev tutmak kolay ve aracı sız olmadığı gibi odenecek para da küçumsenmeyeceK kadar çok. Yanı buralarda oturduğu için msanlar gelır lerimn 8'de ya da 10'da buını kıra olarak odemıyorlar. Gecekondu bolgelerinm 2 odalı bır konutu ıçın söylenebılecek tek fiyat asgari ucretın dortte birıni buluyor Başka ölçüler de var kiralar, saptanması için, kıralanacak ev nerede olursa olsun geçer lı bu kurullar ana caddeye ya da çarşı merkezine yakm lıgı, dairenin blok içinde yerı, yüksekliği on veya arka cepheye bakması, kullanılan malzeme, lüks daire nitelikle rine uygunluk yani kalorifer, asansör, otopark, havalancürli'nm vestiyerinde başlayan kiralık ev bulma uğraşı Manan'na Emlakm bugünkü haklı ününün temelmi oluştu ruyor. Bayan Manchini işlerı 10 yıldır oğlu Mustafa Refah'a bırakmış, ama emlak işlerın den bır turlu ayrılamıyor. Önce konuşmak ıstemedi. EVSAHİPLERÎYLE TARTIŞTIM 23 yaşındaydım Ankara Palas'ta çaüştığım yıllar, Ankara'ya gelen yabancılara kiralık ev bulmakla başladım i?e. Kiralık ev bulma sorunu olan insanlara yardun etmekten duyduğum tatnıin anlatılamaz bir haz vermeye başladı. İnsanlara yardım etmek çok güzel bir duygu Çok uzun süren meslek yaşamımda sürekU olarak ev sahipleriyle tartıştun Benim doğal yerim kiracılarm yamn daydı. 10 yıldır işleri üslenen Mus tafa Refah annesino teşekkür Siz hangi koşullarda otu ruyorsunuz, kendi eviniz mi kira mı? Biz de kiracıyız. Farabt' de bir ev. 1978 yıl.nda 4 bin 500 liraya tutmuştum. Şlmdi tam 9 bin 500 lira verlyorum. Ve mahkemelik duvumdayız ev sahibimle. Sıcak su yok, kaloriferler yannuyor. Daha neler neler. Kat maUklerinin anlaşamamalan kiracılan etkiliyor. Kıralann denetımi yapılabüir mi?» Dünyanın her yerinde ya pılabildiğine göre, bizde de kiralar denetlenebilir. Bence en iyl yöntem, beLU esaslarla metre kare/kira fiyatlan saptanmalı ve bu flyat kiraya esas olmalı. Başak Emlak sahibi Ahmet Develi de yanıtladı sorulannuzı. Ben de zamanmda kiracı lık yapan bir vatandaşım. Kiracmın derdlnin bele özelllkaçıp hakteını korumaya çalışıyor. Mahkeme koridorlan boy le bir hakkın paylaşılması için gidip gelen insanlarla dolup taşıyor. < On yıldır bedava oturuyer evimde, gözüne dizine dursun. Benim evün 25 bin lira eder. 9 bin liraya oturuyor. Mahkeme karanyla hemde. Kendlm oturacağım diyorum olmuyor, kızım gelecek diyorum gelmiyor akbmı oynatacağun aklunı» feryadıyla yakınan ev sahibi, ömek verdiği öteki ev sîihiplerine gore haklrydı. « BUiyorum ucuz. Ancak bugün kapı dışan edildik mi, bir daha ev bubnamn olanağı yok. Her yıl 1000 lira zam yap raaya razıydım. Mahkemeye düşmeıden önce. Şimdiye tam 14 bin Ura olmuştu evin kîrast. Ama ona da razı ohna ymca, benim yapacağım mah kemenin karanna uymaktır» diye hem kendini hem de ev sahîbini savunan kiracı haküydı. Bu ikilem arasında haklıyla haksızı ayırmamn güçlüğü ortada. Gellrlerinin büyük bölümü, çoğu zaman yansrnı zaman zaman tümünü kira olarak vermek zorunda olan kiraeılar ağlryorlar . 16 TTU>A KENTLERE 6 MtLYON KtŞt GELDt ŞİRİNEVLER'DEKİ TRAFİK KAZASINDA BİR AİLEDEN 4 KİSİ ÖLDÜ tstanbul Haber Servisl Şirinevler'de bır ailenin 4 bireyl kamyon carpması sonucu feci şekilde öldü. Sultanhamam'da ise bir taksinln nan inşaatmın 35 metre derinliktesi hafriyatına düsmesi sonucu bir kişi can verdi. Şirinevler'deki kaza, dün saat 16.45 sıralannda meydana geldi. Yolun öbür tarafma geçmekte olan Boztoprak ailesınden Zühal, Arzu, Bedriye ve Birol o sırada hızla seyretmekte olan 34 KC 199 plakalı Şenel Altan' m yönettıği kamyonun altmda kaldılar. Kazada Boztoprak ailestnin 4 bireyi de olay yerinde bldüler. Sultanhamam'da, Asırefendi Caddesinden yokus aşağıya inmekte olaa Ahmet Kaşıkçı'nın kuUandığı 34 RU 54i plakalı taksi, saat 18.30 sualannda fre ni patladığmdan bir süre önco yanan Katırcıoğlu Han'ımn temel hafriyat cukuruna yuvariandı. Kazacla 35 metre derinlı'i tekl içi yanm metre kadar su dolu çukura uçan taksi çoförü Ahmet Kaşıkçı öldü, yanmdakt Halil Fidan ise agır yaralandı. Taksi içindeki bir sahsın da ta şıtın çukura yuvarlanmasından önce kapıyı açarak yola atlamayı başardığı öğrenildi. Ancak bu sahsın kimllğl belirlenemedi Ev sahipleri, kirayı daire değerinin faiz gelirine göre hesaplıyor ma, kapıcı, dahili telefon ve de iç dekorasyon gibi unsurlar kiralann ev sahiplerlnce belirlenmesinde etkin oluyor. Kiralann saptanmasında geliş tirilen yöntemlerde en belırgın değışıklık ise, banka faız lerinin yükseltilmesiyle oldu Ev sahiplen dairelerinin sa tış fiyatını düşünüyorlar once. Sonra ömeğin 3 milyon lırayı bir bankaya yatırdıkla rmı varsaj yorlar. Ve korkunç bir hesaplama başlıyor, her milyon liraya 375 bin lira yıllık faiz. Faiz toplamı bo lu 12 ay, eşittir aylık kira. KtRALARA GEM VURUIAMIYOR Bu mantık egemen oluncı da gem vurulamıyor kiralann artışına. Ankara'da tam 3'i yıl emlak komisyonculuğu yapan îtalyan asülı Türk Ma rıam Manchni ve oğlu Musra fa Refah'ın bUrosundayız. 1938'lerde Ankara Palas Oteettllcten sonra kira sorununun giderek büyüyen bir dert olduğuna katıldığını söyledi. Bu Iş nereye gidecek «11ye soruyorsunıız. Yanıtımı yi ne bir sorn ile versem ne dersiniz. B^enzinin, sekerin fiyatlan .nerede ve nasıl durdurulursa kira arbşlan da o zaman dunır. Sorunun buçün vardığı boyutunu en iyi ben görebiliyorum, çünkü arşivim durumun ciddlyetini bütün çıplakhğı ne gözler önüne sermeye yetiyor. Paranın alım gücünün nerden nereye geldiğini görmek için ör nekler verebiliyorum. Akçam sok. 25/8, güzel bır daire 1975lerde fiyatı £00 bin liraydı bugün 35 miiyon liraya rahat satılabilir. Küçükesat' ta 5693 ada 12 parsel numaradaki arsa yine o yülarda 140 bin liraya satılmıştı. Şimdi 4 milyon lira veren alır. Mustafa Rpfah'm sözünü kesıp bır soru yöneltiyorum. Herkesin bildiğı gibi 1965'lerden bu yana 6 milyon insan köylerden kentlere geldi. 1990 yılına kadar 10 milyon, 2000 yılına kadar îse 20 milyon insan daha göçecek kentlere. Bugün 22 milyon olan kent nü le son yıllardaki derdinin ne fusu 2000 yılında 50 milyon coldnğnnu çok iyi biliyorum. lunca nasıl çözümlenecek bu Elimdeki kiraük ev sayısı Borun. çok az. Fiyatlan ise 1014 bin Sorua geçtiğimlz salı ya da lira arasında defişiyor. tnsan ayın ilk çarşambasında çıkmalann maaslannı kira diye ya dı karşunıza. Sorun devletin tınnalan gereken bir ortam konut yapımına doğrudan gir da emlâk ve kira koroisyoncu mesini gerektirecek kadar aluğn yapmanın zorluklannı cildir. Devlet, konut yapımına talımi jjedersiniz. Kira komls Eirecekse «kime konut yapıyonculuğu giderek meslek ol Iacağı> sorusu çok açık seçifc maktan çıktı. Alım • satım Iş yanıtlanmalıdır. Ayda 10 bin leri de durçun. Parası olaa lira tasarruf yapana mı konut çelir için artık mülk almıyor. jrapdaealrtır? Ya da sayıca çok Mülkünü satan parasmı ban az insana kredi mi verileeekkaya, bankere yatıran kurtulu tir? Kiralık konut ma üreüyor. İki dalresi olan, birini sat lecektir» Bu sorulara yanıt bu tı mı işleri tıkınnda Insanlar lunmalı ve acele edilmelidir. safına katılıvor. Sorunun boyutlannı bilebilDAVALAR mek için, bir kira işlemi ger1981 yazmda baskent Anka çeklestirmek, ya da böyle bir ra'da kiralık ev arayanlann isleme tanık olmak gerekir. yaşadıklan koşullann yarusıUlusal fconut politücasıyla ra, kiralık evlerde oturanlann ugrasan kaç devîet görevlisi ev sahipleriyle, ev sahiplerinin kaç bakan, kaç üst düzeyde kiracılarla büyük sorunlan da bürokratın kira sorunu vaı? var. Ev sahibi, kira arttmmı isüyor. Kiracı tespifc davaa BİTTÎ