Katalog

1 AĞUSTOS 1981 EKONOMİK Cumhuriyet 5 EKONOMİDE GÜNÜN AYNASt Para arzı A>*KAIU (ANKA1 Tetnmuz ayımn llk hsftasındâ 8 5 milyar lıra tıırarjvja artış iavdeden para arzı 807,3 müyar liraya yukseld< Merkez Baaruısı venîe'jıe daTaımrak ya^:lan lesaplarea ar sore, 319 ternmuz tanhlerı arasındaj artışla br'.kta, para arzmda yılbaşından bd yana sagianan artış 129,2 nıiiyar liTayı buMu. Geçen yılın «^doneniındeki seyrıne çok jaon bır gerşır.e izleyen para arzmda, ISSO'de &8 5 mııyar !ra üe yüzde 19,5 oramrsd&sı artış hıa&a karşüık bu yılki artış hsa da yüzde 19,1 aüseyıade oldu. Vadeli mevduat artıs hızı ytizde 100'ü astı ANKABA (ANKA) Vadeü tasarruî raevduaünda yıloaşmdan bu yaca kavaedılen artıs hıa 10 temmu» t^rJıi inbariyle yllzde 100 ü aştı ve mevduat sertiîiiası ı'.e buUste toplam vaüeU tasarruî naevduatı 33S.9 nulyar Lra düzeyıne yukselöA. Yıljaşır.fian 10 temrnua tariMne kadar olan dönemde 170 mılyar lıralık aîUs gosteren va deü tasarrufiar, geçen yıhn eşdonemtnde 13 miiyar Lıa tuıarmda genışlemışti. Böylece, va deıi tasarruf meTduatuıda bu yü, saglanan artı*. 198f> e göre 13 kat daha fazla oldu. Bu araaa, yubaşınaan 10 tezn traız tanhiüe kadar olan 27 haf taliK dönemde bansalarca toplanan toplam mevauaün 291,4 müyar lııalıic artış gosterdıgi ve 10 temmuz'da 977,6 mılyar H raya, ulaşögı bellrlendi. Geçen yü bu dönemde toplam mevdu attakı 67,4 mılyar l'ralık genış lemeya göre, bu yüki artışın yaklaşık 4,5 kat daha fazıa oldugu hesaplandı. Mevduatın bankaiararası daguınu dibjvate Bl^uiıgınaa, EOZkonusu donetaoe yüzde 41,7 oranuıda artan karnu banaalan mevduaumn 373^ miiyar lıraya yüzda 413 orarunda artan ss löa özel büyük banka mevdua•mın 561^ miiyar lıraya, jrüzdo 74 oranında artan oı^er ozel oaok&ıar msvduatmın 21,4 mJyar lıraya ve yuzda 4S,3 oraron da artan yabancı bankalar mev duaürun da 21,5 mılyar llra>a yukseldığı gozlendl Öte yandan, mevduat bansalarınca dagıtılan kredıler 10 temmu* tanhl itibariyla 8J0 miiyar hı&y& çok y&ıda^tı yıl^a şuıdan sonra yüzda 32,â'Uk bızia artan kamu mevduat bankaları kredueri 496,7 müyar Uraya çLsar^en, bu tutana 1663 mıl;.ar lırasını tarımsal kredı ler 49,7 mıl>ar lıraiüc bblumunU oe klısuk sanat kredüert oluşturdu. Ilk sekız özel banümn lcedi îeri ise 27 haflalık ciönfjnda yuzda 48 oranmoa artarak 410^ müyar lıraya ulaşu. Geçen yılın eşdonemınde üotıu mevduat bankaiarı kredüerı yuzda 19,6 seklz bzel bankanm kredilen de yüzde 6,1 oramda kaydetmıştı. Termik santraller zamanında devreye girerse elektrik ithal edilmeyecek Bans KUDAR tZMİK, (Cumburiyet Eg* Bfl rosn) Yaunrüann planlanan tarihlerdB bitirümesı sağlanabilirso Turkıye'ain enerji Eikıntısıra RtlatabUecegi vs elektrö dışaumı yapmak sorunda kalmayacagı belirtüdi. Yapılan hesaplara göre. 1983 î> hnda 3 7 j mılyar kHovstaaat. lik enerji gereksinimıno karşıhk yeni tennJs saatrallaria e}ektr.k uretımı 40 müyar kiîovat EaaU asacak. önümuzdekl aylar içinde dsvreye gırmesı beklenen Soma B. Termık Santralı I. va IX. U nltelerinin ongörülen enerji açıgını kapayacak kapasiteds olması komurle Işleyen ve 34 yüda bitırilebüen terrnik santrallannm dnenüni ortaya koydu. Basbakan Bülend üîusu'nun Ega bölgesind» terneîlni attıgı Sotna B Termik Santralı'nın UL ve IV. Unitelen ile UgiU olarak Türkiye Elektrık Kurorau"nun (TEK) hazırladıgı bir rapora gore Turkıye'mn 1981 yılında 29İ50 müyar küovat eaat, 1932 yılında 33.1 müyar küovatsaat, 1983 yümd» 373 rrülyar kılova^aat, 1984 yılında ise, 40.9 mılyar kılovatsaatiis elektrık enerjısıns gereksınn»si vardır. TEK'in raporunda 1981 yüında Turkıye'ain brUt elektns enerji ara toplam 27 milrar 323 rnüyon kılovstsaat claıak gorulmektedlr. Bu axam 21 müyar 560 rnilycn kalo Wtsaafc TEK, 3 mîîyar 898 mil yon kilovatsaatı dıger kuroiısslarca Uretilmekte 1 rmîyar 86â milyon küo*vafsaati ise, üış flîkeleTden !tral edı'mektedır Aradato yaklaşık 2 mılyar kı acığmı bu yıl i de 69 6 oldugu acrmsatılan ra porda konuya üişkln çu görü?ler yer alıyor. »Eif'Ttrıf&asvon hlzmetleri nın rek eiie t^planreası, optimum vatınmla hısınetın tüm yurt sathına yayıknasma irr.kân sağ.amıştır. Aynca dogal nabtlmiçtir 1980 yüı soîîtında TEK'8 ait hidroe'ektrilc san+rallann kendl toplam güeü içmdeki payı yuzde' 46*ya yEklaşmî5, hnT't ssntrallannın yapı ise, yüîde 24'U aşnustır.» Bu arada raporda yer alan vurguladıgs konu ise, petroto oîan bagıralüıgm azaltüman öa kaynaîüara dönüimeslydi. Raporda J T alan 1988 yıiaa degin bıtirJmesı beklenen 21 termik Eantraldaa 11 tabü buhar ile, l'l motorin ile, l'l Fuel OU Ue 11 taşkomürfi ile geriye kalan 17'si ise, ltnyitle ürotım yapacak. Araştınnaya go^ re 19?4 yı'ı sonunda Türkiye*. nin yenl terrnik santrallann hi» meta gumes;>!e vaklaşık 47 müyar küovtıtsaatllk UratimeulasacaStı. Öngc5rülen gprekstninıden tazla olan bu mıktar nedeniyle elektrik dışalımına gerek kalmayacak Ba da oakaynaüanmızın degenni ortaya koymaktadır. Asil Çelik hisseleri ANKARA (ANKA) Koç TopıUluğu"nun oeiıK üretınu tli""'"'» pırıştıfi fcüyux yatıTimı Asıl Çelık'ırı, sermaye »rtıranı sırosında rüfraan haklanru kuıîaMaayarı ortas lana yerlne, bu boşlugu T C. 7ıir?n)' Bankası k Bakarüar Kumlu*mrj bu konuda aidıgı karar, bugünkü Resnü Gaze'e'de vavınlaaırfcen, kararda, Asıl Çellk'1 nl müyar Uradan 2 mÜTar lıraya çıkartıidn senno.yesn> ds, ClusUTarası Fmansrnan Fonu ıle OZPI kışüer tarafından kuUam.rra'j.an yüzde 18 ctlzeyındeki sermaye tarşıiığı olan 360 müycm lıranıa Zıraa* Bantesırira karşüana cagı biloirıld' Bckanlir Kuruiu karan urannca, bu hıs s«», 1982 yılcıda Mafctaa ve Kimya EndüTisi Kurumu 're devredı»ecei. Inşa halindeki ya da yapımı pıog ramlannuş termik santrallar SANTRALW AD1 Soma B 12 AHa^a (Çevnaı) Jeotermal Yatağan 12 Elbıstan A 1 Çayırhan ı 2 Orhaneiı Y Ca,taia«ıı B Elbıstan 9 2 3 Soma B 3 Seyıtömer 4 Yatagaa S (GVnî): 1 mîlyoo YAKITl Linjnt HUMETE GİRECEĞ1 } il, 1381 1852 1962 1983 1662 1933 1963 1P63 1P83 1083 1963 1983 ÜRETÎVt (GWH) 19S0 180 Motona Ltnyıt Tabti biihar Lıayit 2520 19S0 32O0 900 eo KIT Raporu ANKARA (ANKA) Bütçe • Plan Komisyonu tarafvndan KIT iıesap.arının ineelenme=ı surucu hazır.anan rapor, Ms3l GüvenliK Kunseyınde 11 ağjstos günü gorüşülmeye başlanacak. Ye^kjMerden edınilen bıigıye gcre, M' ll Guven ]ı<C Konseri. KÎT hesaplarını ayn ayn inceleyecek, Koasey hesap'.annı u v p a gordügü KÎTIeri onajlayacak, ancak 1esaplanra uvjun gonnedıklerıru îse, onaylarnajacak he£apla n onaylanmayan KÎT yonetıcılen mahkesıeae vsrgılaMcak Lmy:t Lııyıt Taş Kömurl Linyıt linjrit Iinyit Linyiî ısoo 8900 990 000 1260 kfloroVsa&t Taban fiyatın 65 lira oimasıyla pamukçuiuk son bulur,, tZMtR (Cumhurivet Efe BÜ rosu> Zıraat Oaalan Eg« BdlgB Baş'«aw. Erdogan Şimçek «pamuk taban Jıyatmın 6S lira olarsıc ilan edilmesl p»mukçulugumuwm »onu olur» dedl. pamuk taban üyaünın 65, ay* çiçek taban Jryatının 45 lira ol» cağ:ru da resml olmayan haber ler uzenne bir açıklama yapaa Ziraat Odalan Ege Bolge Başkanı Şiraşek konuya llişkin gd rüşlenr4 soyl» özeüedi: «Çıkan gayrı resml haberler* göre pamuk taban tıyatmın 65, ayçıçeginin d» 45 lira olaralc saptanması düşunülmektedır. Famuk taban Cyatı Basanlar Kurulunca bu sevıyedB onayieö dıgı takdirde, bnümüzdeki sene Ege bölgesinde pamuk ekea çiftçı kalmayacagı lnancır.dayız. Ege bolgeaınd» dekarda 250 300 küo pamuk alırur Yl na aynı bölgeda dekarda 250 • 300 kilo ayçiçeğl üretıltr. Pa. muğun dekarda masraîı, ayçlç» ğınden 10 kat lazladır. Ayç:ç« giode uretilen ürün'dn tamamı 45 liraya satütr. Pamukta isa kaliteler bozuldukça i^yatlar 40 Uraya kadar düşeoüir. Bu ne» denle kimae pamuk ektnez. Devlet olarak, birind dereced« inraç urUnU, başta gelea sanayi ürünü oldugundan va en önemlisl işçi istüıdaıru vönUnden pamuk eldtainden va» geçmemla mUmkün degıldirjı lar. Köprü kredi ANKARA ıTHA) lararası Para Fonu temmus \e cy.ul aylanrıda TUrkiye'ye vermeyi »aahlıüt ettigi. aacak ç^sıtli nrdenler le teınrrraz ayında 'ruılanılması gecJcen bolomanıyı çe küemeyen vaklaşık 230 m:lyon dolarlık kredi karsüıgmda Batılı bankalanndaa sağlanan koprü kretUnin bayramdan sonra Merkez Eankas hesaplann» geçsbüec»£i büdıriıdı. 230 ıruıjon âolar Civarmdaki topru kredima I"n on Eaak oî Switzerland, Morgen Trıst Bank ve C.ty Baas'dan saflandıfeı » • C'.r..anro. Edaıılen büsıye gö ro Tartave söz konusu krecL.yl ıstedıeı Diçınıde kullaca bıleceiî, gen öaemenin ise 1 'f\ ejiî taisıt.e o^ıeağı oeliruiöl. çinde hizmet» girraesi placuenan Soma B. TTmık Santralinin I. v« II uruielerinden kar jıiarmım beklenmektedır. Türkiye'de üretılen eıektrtk «ıerjisınin yüzde 83 4"ünu üreten TEK'in ük kuruldugunda, Uretlma y»tiiTTm. oramnın yüz boriccü enerji zın değerlendırilmesı, öz kaynaklanmuın toplam uretim i çinde ağîrlıgmm arrmasına ze mln hanrianuş ve bojiece enerji sektöründe dışa baftımlıhgm en alt düıeyo indirümesi yolunda büyük mesaieler alı dıger bir konuds Türkiye'de elekrrlk Uretimı yaoabüen 25 tennik santralın 10'unun Fuel Olî ıle, SlrıJn motorin, 4"ünün *aş komurü 6'sınm Iinyit ile işledığidir. Basbakan Bülend Ulusu Ege gedsi »rasında nk sık Petrol tinansmanı ANKVR.\ (TIL.S) Petrol RnansmEruna dönük olarak .aa Kuveyt banuaiarından 60100 müyon dolar civannda i u n vadeH kredi sajıannıası konus'jnda çalısmalar yapüaıgı öğrenıldl Bu konudaki gonlşraeler olumiu bır hava içınds surmekte ve ondmüzdeki ay ıçmde Kuveyt bankalanadan ;o100 miiyon dolar tutarmaa petroi Iınansmanı kredisl çekilebılecestır. Yetküüer EOZ konasu bankalardan urun vadeli krecu çekıldıkten sonra bır miktar da Jasa vadeli tretu kuüanüabüecegıni bildırduer. öıe yandan Tekel tdaresmın «Stokap» fırmasıyla ımEaladıg; 139 müyon dolar tutanndaki türun sauş mukavelesuıin prefınansmanı için Dde Lıüja Arap Foremg Bank Önderliginde oır bankalar grubuyla adaşma saglandığı açüandı. v KISA EKONOMİDE hükfimetl, TürkJre Elektrik Knrranu' nun ban projclerinin finansmamnda tullanılmak mmacıyla Turkiye'ye 5 ınılyar lira (yaJclaşık 4 milyon ABD dolan) tutannda hibe yardımiDda bulunacak. Sox konusu hibe yardımı TEK'in bazı iletışim hatlan ile, mevcut saatrallann uretim duzeylenmn korunması Içm gerekll FEDERAL .\lmanya, Türk • Federal Alman tekrai. ışbırlı*ı programı çerçevesmde, Karulacak «Çünento Araştınna ve Gelıştırms Merkezı»ne 35 OJI marK tutarında tekruk raalzeme yardımıa da bulunacak. İkı ulke arasında bu konuya llışkın olarax unzaianan anlaşroa, Ba^anlar Kurulunca onaylanarak, Besım Gazetede yayırUandı. TÜRKtTE'nin ampul üretimi geçen yıla göre göre önemll artış gösterıjor. Cdıuilen bilgıye gore, yılın b aylık doneminde, Tekfen. Pnilips ve General Electrıc tarafından gerçekleştinlen toplam üretun 17 milyon 3S8 bın adet olüu. Geçen yılın eş doneminde 9 nuljon 327 Din adet olan ampul urtt.muıe gore bu yıi yuzde S6j artı# sağladı. 1981 ürünü fındık taban Iıyatanm 160 lıra oım»sı ıstendı. Ordu Zıraat Odası Başkanı Adü Koymen bır basın toplantısı yaparü «Irax • Ir<sa eavaşı, tsrail buzursuzluğu, ıtiketicı ülkelerın eriiasyoruan ntaaxu ıle azaian alna guca yanında artan dünya nufusu ve gıda madaeierıne duyulan ıatıyaç dıskata aluicrak fındıga 330 • 35D aolar laraç laoan fıyatı konulrndiıdır. 330 dolan n karşılıgı 183 ııra, 349 doların karşılığı 18J Ura, 350 doların karşılıgı İse 198 lıra ederkt deatekleme fıyat istısrar prunlerı, îabrıkasycn masraflan va ıhracaatçı karı narıç her halukarda 160 llra taban fıyatı koaulmasını taiep etmekteyızu dedl LXLSLAR.%RASI Endüstrt ve Ticaret Bankam Genel Mısdur Yardımcüığına Gurbuz Tumay geürildi. Tumay. bir ozel b3nkanın Fmdıktı Şubeat Blüdurluju gorevindeydl, Garantisiz Ticari Borciarda tasfiye süresi uzatıldı ANKARA (ANKA) tisu ticari borçlann tasîıyesi programı çerçevesınde, alarakiarının Turk lırası üe odenmesını kabul eden yabancıiara ta nınan başvuru süresinın yılbaşına kadar uzatıiacagı ögrenüdi. Türk lirasına geçişler içıa daoa once 30 ekım 1981 tarikıns kaoar sure tanınmışU, Başvuru süresinın ıı*atiiTTYam harfinnria Maliye Bakanlığı taralmdan hazırlanan kararname, rnuhtemelen bayramdan Eonraka gunlerde Besnu Gazetc'de yayuüanaca^, Bllindıgı gıbı, 30 dost, müsteri lerımızın seker boyromını içtenlikle kutbr, mutlulukbf dileriz. URKIIRELLI Kaya Erdem: Ticarî bankalardan 125 milyon dolarlık köprü kredîsi sağlandı ANKARA (CBA) Malrf» Bakanı Kaya Erdem, «Ulnslararası Para Fonu'ndan. eyhü v» ekim ajLannda çekılecek kre> dilere karşılık, yabancı ticari bankalardâa 135 milyon dolar» Uk kopru kredlsi sagiaodığım» açücladı. Kaya Erdem, «125 milyon d o laruk ba kredinin, Merkes Ban kası hesaplanna geçtiğınl, 75 milyon dolaruk iklncl kredi' nin de gelecek hafta başmda aünacağınto bildirdi. Kaya Erdem ayrıca, aralannda Turkiye'ye ük defa kredi açan bankalarm da bulundugu Arap kokenli 10 bankayla Merkez Bankası arasında irnrjtiRnft ma uyannca saglanan 100 mü yon dolaruk kredı>i çekme i£îamintn de önümüzdeki halta başında gerçekleşürü^cegini, kaydetti. Maliye Bakam Erdem, söyle dedi: «Oz kaynaklanmızdan «aflv nan dövii girlşlerinde de. cesaret verict artışlar kaydedümektedlr. Yapüan son tespitlere g5re, Merkeı Bankası'yla yetkflj bankalann hesaplannB haziran 1981 ayında yaklaşık 340 mllvon Amenkan dolan, ttı rmcat doviri ve yaklaşık 185 milyon dolar işçi döıizi geçmiş tlr. Bu tutarlar, geçen yüın ha» dran ayına göre, yuzda 86 ve yüzde 19 farladır. Henoz kesin Bpnuçlann ahnmamasına ras;men aynı arh^n temmuz symda da, özelllkle lş<;l dövizlerln. an daha tuzh bir tempoyla siirdüğu mâşahade edümişürj» Türkıye'den, hoTircn 1979 t<tribırw> Kıdem tazminatlan ANKARA (AXK\> Hüktlmetin son alti ay içerislnd* kamu Jcesırrunâen emekll ışçıiere 9 miiyar 50 roilyon 500 bin lıra kıaem tazraınatı öaedıği büdırlldı. Yetaiıler kamu kesiminin emeklı ışçüere kıdem tazrnınatı borcuaun «çok tniyuk boluraaaun» tamaıtuandigmı kaydettıler. Karou keslTninrian emekll olan ve kıdem tazmlnatır.a hai karonan işçılerla bUyük bir bolumunun tazmlHBtlan 1978 tetnuz aymdan berl oder.emiyorüa 12 eyiuıden scnra Türk îş yönet:cileri bınkmiş taanln»Uann odenmesi ıçın Başoakan Ülusu ıle goruşrouş ve bu ödemeleriE bır an once odenmesi amaoıyla hüsümet ve Türk • l ş arasmoa bır takyım hazırıariituştı. Takvıme gt> le, bınkmiş tazmınatıann bu yılın hazıran aymda fcdenmesl like karan olarak kabul edılmıştı. Son alu ayaa en lazla kıdem taznunatı ödemesl TUrldy« Komür Işletmeiennden emeill ışçılera yapıldı. TKÎ işverierlnde çabşan Işçüere 3 müyar 694 milyon lira ödeme ysyıldu luien ithal edürruş mallara aıt, transfer edilmemı? garantisiz ticari aityflKlan bulunanlara, 25 ocas kararlan sırasmda çıkan lan bır kararname üe, bu alacaklarıra gerek Türk lirası va gereksa dovızıa odema bıçiml nın tasfiye edebümeleri İçin bir program çizilmı^ti. Bu program dognütusunda, Türk lırası üe alacaklannm odenmesını kaoul edenlere başiangıçta 90 gunluk bır sure tanınarak. bu sure ıçınde, tasfiye prcgramında aracıiık eden ban^alara başvurmalan Isıenmışu. Ancak, ou sure daha son ticari aiacaklan bulunanlara, 25 U. Yetküüer, başvuru süresinin uzaUımasıyia, tasüys programmfian benüz naben olmayanlara da bir olanajc t&nıncuş olacağım ve aynı zamanda daha once muracaat eünek ıçln o lanak bulamayanlara yenl bır hak yaratüacagını beUrtiyorlar. Garantisiz ticari borçlann tasfiyesl programı il«, Türk Urası ile ödeme planuu seçenlen n büyük bır böiürnünün, bu aiaeaklannı TUrk !thaıatçı.anna kredi oiarak vermek •teya Turkıye'aeıü raevcut yatınrnian s m sermayelerını artırnı&K yoıuj'la tasfiye edılmesinı bennnsedıklen büdırıliyor. Türld ye de îason irnalat karşmğı kui rrı lum belirtilıyor. Altın Gümüş fiyatları CCMHÜRİYET EŞAT .iEŞAT (KÜLPLU) HAMÎT AZÎZ NAPOLYON ÎNGÎIİZ 34 AYAR (STANDAET) 24 AYAR (YEBLÎ) 22 AYAR 18 AYAR 14 AYAB BÎR ONS ALTIN 900 A. GÜMÜŞ (GR > 23 A. BtLEZÎK (GE > 10300 ~ 10350 11000 11500 10750 1100u 10500 10750 10000 10500 9500 9750 12500 13000 1590 1595 15Î5 15fi0 1425 1430 1185 1170 910 915 402 DOLAR S 5 38 1420 1520 tstanbul Bankası «Tahvil İhraç Merkezi» kurdu tSTANBCL (a^.) tstanbul Bankaaı Genel Müdüru Özer Çiî!er, «Tahvil îhraç Merkeıi knrduklarnu ve bn konndaki tüm danışmanlık hİTmetlerini facretsıs olaralc varuttuklermi» büdirdı. îstanbul'da kurulan «TahvO îhraç Merkeztnin» tüm şubelert il« sürekli bağ'.antı sağlavacagını belirten tstanbul aBnkası G°nel Muduru Özer Çı!ler, Bankanın tum danışmanla nrıin bu merkeztie sanayıcüerın Ucretsız damşmanlığını yapacagını kaydettı. rrice ŞekeT BerpamlaTina erişmeleTİrri dfter, saygılar snnanz. YAPI ve KREDİ BAİSIKASl