Katalog

t» ST Cumhuriyet 2 OLAYLAR ve GÛRGŞLER 14 Temmuz 1981 er 15 temmuz sabahı Pans sdkaklan, caddele , alanian renk renk ka£ıt yıgınlanyla dolar taşar 14 Temmuz Bayramı ndan kalan bu yıgınlar, 1789 un renkli kagıt uretıcısı BöveılJon'u anımsatır. Yanm lulo ekmeğın uç metelığe satıldığı o tanhte, Reveıllon «Halk gunde 15 metelığe gul gıbı gecmebılır demış, bır secım toplantısında Oysa ortalama gündelık 20 metelık, yaıu 34 kılo ekmek karşılığıymış H 1789 ve 1981 Fransa'sı FRANSA, NEREDEYSE 1789 DEVRİMİNİN 200. YHJNI KUTLAMAK ÜZEREYKEN, BU YIL SEÇIMLE YEPYEMİ BIRİKTIDAIH tŞ BAŞINA GETİRDİ. BU ÎKTİDARIN YAPACAKLARIN1 DIKKATLE İZLIYORUZ hemen aıicasında un, buğday yuklü arabalar ve yanlannda iki kol halınde sıralanan kadmla' Paııse dogru yola koyuldular Saat onda Krai Pans'te Tuılenes Sarayma gırmıştı Halk, Kral Panste olursa ışlerin daha ıyı gıdecegıne \e açlık çekılmeyecegme ınanıyordu. Ne >azık kı bır yıl sonra yanıldıgını acı acı anladı Çunkü uşak kıhğına gıren 16 Luı, 20 hazıran 1791 gecesı yabancı bır ulkeye sıgınmak uzere Parısten kaçtı. 22 haziranda Vorenn«s'de tanındı. Halkın ve sllah namlulan asağı donük askerlerin ortasmda olum sessızlligt lçlnde bır kez daha Paris e döndü. Krallıgın •Cenaze törem» ıdı sankl bu! •trirk 1789 Fransız Devnmı'run düşunsel kaynaklarmın, 17 yuzyıldan başlayıp 18 yuzyılda büyuk bir zafer kazanan akılcüık felsefesinde, daha dogrusu •Aydınlık Çagı.nda bulundugu biünmektedır Bu çagda akılcıhgın el atmadığı alan kalmamıştı Duşunurler devlet yönetıminden doğan siyasal sorunlardan, mulkiyet hakkından doğan sosyal sorunlara geçmişlerdi Böylece türlu düşunsel akımlar. Ukın. hemen hemen tam blr özgurluk içlnde gelişü Dahası duşünurlerle hukümette yer alan kiml aydın bakanlar arasmda, özgur düjunce alanında. uyum bıle sağlanmıştı 1750'den 1763'e kadar. yönetlm bu lşlere hıç kanşmadı Kitap ve basın sansurunun başuıda Malesherbea bulunuyordu Ken* disi de duşunur olan bu klşi, sansurun gerekllllgıne inanmıyorda Sıyasal gazetecllik, basın özgurlügu ortamında, oldukça gelişmışti. örnegın, 1789 da «Pans Devnmleri» adh gazetenin sekızıncı sayi9inda •Basın özgünüğunu kısıtlayan koşul, kemer kayışı gıbidır Istendıgmce sıkılır, Istendiglnce gevşetıhr Yonetımde kalmak '.steyenler bunu kullanacaklardır» denmekteydi Amerika Ay Lav Yu... etrol bunalımında ılk bomba 1973te patladı O sıralar varılı 2 5 dolar olan ham petrol bırdenbıre 10 dolarm ustune fırlayıp, 12 ye ulaşmıştı. Dürtyanın soluğu tıkandı Acaba ne oluyordu? Yorumlor çatallıydı 1) Islam dunyası bllinçlenmlştl, mazlumlar uyonıyor, Suudl Arabıston eylemln başını çeklyordu; artık Hırlstlyan Batı dunyasma ucuz petrol yoktu; O Hırlstıyan dünyası kl kapltalizmln ağobabosıdır; ve Ortadoğu'da laraıl'i yoksul Musiümanlara karşı blr sllah glbl kullanmaktadır 2) Batı dunyası kapıtollzmin donemsel bunalımlarından bırlsine 1970'lerin başında glrmlştl. ABD, petrolde ancak yüzde 15 oranında dışa bağımlıydı. Inglltere, B Almanya, Fransa, Japonya Ise ham petrolQ Ortadoğu'dan sağlıyorlardı Amerlkon petrol kumpanyoları Aramco nun Muslumon kral ve şeyhlerlyle blrleşlp bu oyunu oynadılor. Petrol fıyatlannın yukselmesi, hem Amerlkan ekomisine buyük şırınga olacak, hem Batı Avrupa ve Japonya'yı zıpkınlayacaktı Kapıtallzmln Iç çellşkllerlnin zorlaması, Amerikan petrolculerinin hırsı, Muslumanlann Israıl'e karşı tepkısl ve mazlumların uyanışı blr araya gelerek dunyoda yenl bir dönemln kapısım açmıştı RĞveülon'un bu durumu büe bıle ve halkın geçım gruçlüguyle alay edercesıne konuşması, canı burnuna gelen ışçllerın sabrım taşırır 28 nısan 1789 günü Röveıllonun fabnkası ve onunla aynı goru$ü paylaşan. Bay Henrıot'nun jjüherçıle imaiatbanesı yagma edılır. 14 TEMMUZDAN ONCE ÎLK AYAKLANMADIR BU Meriç KARACAOVAÜ Parts yoresinde toplanan askeri bırhklenn, her an başkent uzerme yurümek ıçın emır bekledıklennı görenler kurtuluş yolunun sılahlanmakta olduguna ınanmaktaydılar 13 temmuz 1789 günu Pans halkı, kuçuk. topluluklar halınde sokaklarda dolaşarak sılah anyor kımı yerde bankatlar kuruyor, siperler kazıyordu Demır ışçüeri de hanl harıl mızrak yapıyorlardı. 14 temmuz günu toplumsal taşkuüık son sınırına varmıştı Sılah ele geçırmek içın halk İnvahdes'e gırdı Buradakj 32 bın sllahı aldıktan sonra dogru Bastıllee yurüdü. Bastılle şatosu 80 sakat er ve 30 Isvıçrelı koruyucuyla savunuluyordu. Tutukevı olarak kullanılan bu e&kl kale 30 metre yukseklıgındekı duvarlan ve 25 metre genlşlığındekı hendeklenyle, dışardan gelecek bır saldınya karşı da konımır dunımdaydı 14 temmuzda Bastılle'e yakm Saint Antoıne mahallesı halkı, kentın merkezmden gelenlenn yanlannda g&tirdıkleri beş topla bırlıkte Basülle duvarlan karşısına dıkıldıler Toplar kale kapısı önüne batarya düzenınde yerleştınldi Bu kararlı tutum kale komutanmı teslım olmaga zorladı Asma köprü lndinldi Halk lçen daldı ve kaleyı yerle bır ettı Tanh kıtaplan 18 louısı'yi çeklngen. keadı halınde, zamanmın buyük bölumünü çıhngir atölyesmde geçıren bır Kral olarak belırtırse de Bastüle olayvndan sonrakı tutumu onun gerçek yuzunü gosterır 14 temmuzdan sonra gerek 4 agustos 1789 günku Ulusal Meclis oturumunda halk yaranna alman kararlan, gerekse 28 agustos 1789'da kabul edilen «insan Haklan Bıldınsı»nı onaylaınayı reddetnesi. KraİJi halka nasü oyaladıiını belirbr ••• 1789 ekım ayı, açhgın çok büyuk boyutlara ulaştığı gunlerdır tşsizllk kentlerden, kırsal yorelere dogru büyuyerelc yayılmaktadır Kral a ve Avvuturyab Kodm'a gelınce, CKralıçe Morı« Anlotnatte. Avusturya tmparatonçesı Maria Theresa'nıa kın oldugu ıçın, halk ona boyle derdı) onlar, kâgıt uretıcısı Bay R&veülon glbı duşunduklennden 1 ekım gunü, Versaılles Saraymda venlen zıyafete gltUler. Orada bol bol yerulıp ıçildı Konuklar içtıkçe kendılennı kaybettıler ve yakalanndakı devnm sımgesı uç renkll rozetl yere atıp çılğınca çığnedıler Olay ıkl gün sonra Pans'te fınn kapılannda kuyrukta bekleyen halkın kulagına geldı Açhkla boguşan halk ve 6zellıkle d» kadmlar eyleme geçtilar. Ylne Saınt Antome ve Hcüles mahalleftinden gelen kadın toplulukları, erken saatlerde Beledıye önünde toplanıp ekm«k istediler. Yamt alamaymca da Pans ten 18 kilometre uzaklıktakı Versaılles a gıtmege karar v»rdüer. Aynı gün ogleye dogru Greve alanında toplanan halk ve Ulusal Muhafızlar «Versaıües'a, VersoUles'a» dıye bagırdıklarında, kadınlar (60007000 kadar) oraya çoktan varmışlar once Ulusal MecUsiB sonra da Kral a bır kurul gondererek, ondan kendılenne ekmek verılecegl 6örünu almışlardı bıla .. 6 ekımda gun dogmadan Kral ve ailesı arabalanna blndinldıler Kral arabasının P Fransız Devnmi üzerine uzman olan, Parıs Unıversıtesı Profesörlennden Albert Soboul, «1789 Fransız Devrimi Tanhı» adü orta boy 750 sayfalık yapıtında, tanhçıleniL bılun adamlarııun, araşürıcılann 1789 Devnmını gerçekleşüren sosyal sırnflann kesm ıncelenmesıyle pek ılgüenmedıklenni eleştınr \e şöyle der »Egetnen sınıflan anlatan kıtaplar yok degıl ama, anüara mektuplara dayanarak yazılan bu kıtaplar, ya örf ve geleBeklen betimlemekten, ya da fıkırlenn bır taslağmı çızmekten başka bır şeyle ugraşnııyor Oysa uretım ihşkilertnı gelırlen ve nakıt servetı de belırtmek gerekırdı Mevcut sosyal guçler uzennde doğru bügımız olmadığından. Devnm'ın yaşayan bır çok heyecanlı olaylan karanhklar ıçınde kalmaktadır» Albert Soboul'un incelemesınde 1785 1789 yülan arasında Fransa'da gündelıklerdekı artışın % 22'yı aştıgı, ancak fıyat artışlannın da °o 48 65 oranlarına ulaştığı. boylece ucretlenn fıyat artışlanna yetışemedığı belırtılır. Oyle kı, 1789 temmuz ayında Panste ekmegın yarım kılosu 4 metehk olmuş. taşrada ıse 8 meteuge yukselmıştır. Halk, kıtlıktan ve pahalüıktan, vergılen zahıre olarak toplayan soylulann adamı vergı memurlanru ve bugday. un gıbı temel besın. maddelen üzennden buyuk kazanç sağlayan tuccarları sorumlu tutmaktaydı Ustelık soylulann halkı ezmek ıçın bır gınşımde bulunacagı soylentolen halk arasında yayümıştı. Kral 16. Luı nın halkm umutla baglandığı Ulusal Meclısı zorla dagıtmak ıstedıgı yolunda bebrtaler vardı Bunlar y&tmıyormuş gibı. • *•• Fransızlanıı Capet dedigl 18. Lmıis CLuı) şımdı ne yapacaktı? 15 temmuz gunu Kral, Parts çevresındekı bırlıklenn gen çekıldıgııu bıldirdı 16 temmuz günü kısa bır sure önce zorla gorevden aldıgı Malıye Bakanı Nficfeerı eskı görevıne yenıden atadı 17 temmuz gunü Versaıltes'dan Pans'e gıtmege razı oldu, Pans Beledıye Başkanınca Karşılandı Kendısıne «Kral ıle halk arasındakı yuce ve sonsuz beraberllıgın sımgesı olarak üç renkh (mavıbeyaz Kirmızı) rozet sunuldu. Çok heyecanlı olan Kral ancak «Halkım her za.man sevgıme guvenebılir» dıyebildi «,. LKEDE blr suredır 24 Ocak Kararları dıye odlan dırılan bır ekonomı sıyasası uygulanmaktadır. Serbest pıyasa ve pazar ekonomısı uygulaması denılen karartarın leh ve aleyhınde olanların karşılıklı savunma ve tenkıtleri sürmekte, Savunucular 4 5 yıl beklenmesmı söylerken. alınan kararların ülke ekonomısıne ters duştüğünu ve ısten lenı vererreyeceğıni soyleyenlerm eleştırılerlndekı ısabetı zamana bırokmakla beraber, bır kısım savunucularm ekonomınm krıtık bır dönemece geldlğınl kabul etmeler!, gereğı de ortada Enflâsyon hızı duşürülurken ekonominın dırije edılememesl yatırımları yavoşlatmış, uretım duşmuş ve ekono mı dınamıkhkten durağanlığa gecmlştır Ekonomıde durgun luk da enflösyon kadar tetılı lıkelidır ve en az onun kadar uzerınde durulması gerekmektedır Bugunku ekonomık sıs tem Içınde geçerli olan ve QB lecekte uygulanması şart olon n o e 6 Atatürk Devletcllıâ' 'C' 3 çerll olarak temel, sorunlann hal çarelerının aranması kacınılmaz olmuştur Ö2et olarak bunları belırtelım ••• G«rek Profeeor Albert SobouJ, gerek Jean Jaure» «u özet flklrde birleşlrler: •178S Dtvrımi'nin nederu. olgunluk çağma varmı* olan burıuvamn ekonomıh ve fıkır gucundedır devnmın tonucu ıse, bu gucün yatayla Dehıştırümesı oimu'tur1789 Devrimi nin ikl yuzuncü yülını doldurmağa sekiz yıl kala, Fransa'da özgürlükçu bır ıktadar seçımle ış başındadır 14 temmuz 1789 dan 14 temmuz 1981'e ulaşan Fransa'yı dikkaüe izleyelım Seçimle yenı gelen iktıdar bakalım halkı mutlu edebılecek tnı 7 Pekl, Türklye ne olacaktı? Blzde Slvas Kongresi nden berl tAmerika oy lav yu» şorkısını söyleyenler vardı Mustafa Kemol Ataturk. bunların tümunu susturmuş, çanlorına ot tıkomıştı Ama Ikinci Dünya Sovaşmdan sonra «Kuçük Amerika olacagız» diye tutturmuştuk Akıl hocamız Amerika. Turkıye de koroyolları polıtikasını pompalıyor, tum ulaşım duzeninde Atatürk'ün «Demlrağlar polltlkası» çökertlllyor; enerjlde petrole doyalı santrallere oncelık verıllyor; kömür ve su geıiye Itlllyordu. Petrol fiyatlan pahalanınca ne yapacaktık? Kapltallzm bunalıyordu Arap şeyhl petrole zam yaptıkça Avrupa kapıtallstl de sanayl ürünlerlne zam yopıyordu. Bız ıkısl arasmda kalmıştık Şarkılarımızı soylemekten vazgeçmiyorduk Amenka ay lav y u . Amerıkasız yaşayamom . Ne var kl altust olmuştuk Olkede ekonomlk bunalımın yarattığı çatışmalar buyümüş; terftr ve onarşı dalga dalga her yanı sarmıştı Bırbırımize duşmanlaşıyorduk, çunku ekmek kavgası sertleştı ml kardeşlerı duşmanlaştırır • c/oplo/mcı H Burhan IARPAD lr konu, bır soru, blr durum aşın ylnelendiğmde «Kabak tadı verdl.» denır. Haftada bır <Hosaplaşma»da şehırcılik açısından Istanbul ve mlmarhk konulan sikça ele olındıâmdan, Türkıye Mimarlar Odası eskl Genel Başkanlanndon Sayın Ahmet Sonmez, 24 6 81 günlü mektubunda fYster, yanlış yoldo8inız» dıye başlayarak şöyle surduruyor: Türkiye'de çarpık kentleşme çlrldnleşme yoğunlaşma sağlıksız çevre koşullarmın ağırlaşması ve benzerl gelişmelerden öncellkle mımarlaruı sorumlu olduğunu öne süren blr gbrü? içinde oldugunuzu anis»dık. Zaman zaman olaylardan, kişilerden, eski günlerden bahsederek «Eskıden solsaklar şöyleydi, binalar boyleydi, lnsanlar şunları şunlan yapardı . Halbukı şımdı ışler tersıne döndü, şehlıler yasanmaı hale geldi 5UQUH b&şlıca sorumlulan âa mımarlârdır, mlihendıslerdir » bıçlmmde öeetlenebileeek bagnas bir gbrüsü bıkmadan, usanmadan evirlp çevuip yazıyorsunuz. Bahmeül Aristo hazretleri gUnumüzde yaşasaydı herhalde sızinle Iftihar ederdl Ne de olsa, hazretin manügına göre dUşundtlgumüzde; Şehirlerde ne oluyor «tmar» oluyor «Imar» oluyor da ne oluyor, iyi mi oluyor, kotu mü oluyor kötü oluyor, çirktn oluyor, berbat oluyor peki «marsı kim y&pıyor «aumar» yapıyor ya, demek mımar yapıyor vay cahü mlmar, vay sorumsuz TTIIPT»' V.S. Slz, benlm izleyebildlğım kadan ile hep aynı şeyleri yaayorsunuz. Oysa ınsanı geUşüren bnemll unsurlardan blrl, kendıslne ydneltilen eleştaılerden pay çıkartabılmesi, ders alabilmesıdir Eleştmlere kulai tılsamak siza yakısmıyor. Yine benim bıldigım kadan üe, s i » yülarâır çeşıtü teknık elemanlar iyi niyetli eleşUnlerdje bulunuyorlar ,cılt cılt kıtap, dergl ve raporlar venyorlar, tmmarlıb orgutleri uşenmeyıp sıze cevap yaslan yaayor ve yazılannızın gerçegı yaBSitmadığjru Usanı münasip üe ıfade etmeye çalısıyorlar. Üstelik sızın amator bir hevesle detinmeye çalıştığımz şehırleşme îconulannda, Uk mlmarlık orğtitünün kuruldugu 1927 yılmdan bu yana kütüphaneler dolusu birikmlş bllgi ve belgeler var Ulusal ve uluslararası semlnerler, sempozyumlar, bılımsel kongreler yapılmış Ya sız ne yapıyorsunuz Sız, kentlesme ve mimarhk konularmda kendınızde oldu&unu vehmetagmiı bilgüere dayanarak koşenızden ahkâm feesiyorsunuz. Diyorsunuz ki, « Aydın kestmlertn çofunluğu olup bitenlen 'kokuşmuş toplumTa açıklamak çabasmda. Oysa, bu şablonlasmış savunu sommluluktan kurtannaı, kurtaramaz » (Cumh. 23 6 81) Ben de diyorum ki aayın Arpad, smn ıta sütuna tertıp edılnuş yaklasık yüz satırlık bır şablonunua var. Keylınıa istedikçe alıyorsunuz kalemi Ah îstanbul vah îstanbul, kabanat hep mimarlarda dıye incıler dızıyorsunuz. Şehırcüık uzmanı havası ıle yazdığınız yazıl&r arük ırtebessüm» ile okunuyor Si2m durumunuz, tıp doktorluğu ıle uzaktan^yakmdan ilıskısı olmayan bıx şahsın ılaç kutulanndan edindlği bilgılere dayanarak hasüüılc teşhıs etmeye kalkışmasma benayor. Steınki de bır nevı «Prospektus Şehırcüıği». Bır ülkedekı mımarlan sorumsuzlukla suçlarkan, yürurluktekı piyasa mekanızmasını, arsa Epekulasyonunu, nüfus artışını, işsizlık ve panalılıgı, yapsat/kapkaç duzenim, rüşvetı ve kokleşmış dığer hastalıklann temel nedenlenni gorememek, anlayamanıak belJü maaur gorulebülr Herkesın bir kapasıtesi vardır. Eh, ne yapaum saym Arpad'm kapasıtesi de bu kadarmış denebıur Pakat ne yazık ki konu bu kadar basıt değü. Sıx hem anlamıyorsunuz, hem anlatılmsk tstenenlere kulak tıkıyorsunuz, hem de Cumhurıyet gıbi bir gazetenm sıitunlannı kullanarak okuyucuyu çarpife yorumlanmzla meşgul etmekte israr ediyorsunuz Ben diyorum ki yeter Kabak tadı verdinia Bunu idrak edemeyecek kadar sagduyunuz kalmadı lse yapacak blr şey yok, buyurun devam edın Sıze çok basıt bır teklıfım var; buyurun basına ve ılguenen heıkese açık bu tarüşma duzenleyelim » Mektubun bütune yakın bolumlerinl yayınladığımo gore sonırım ısteğl yerıne getırdım Şunu da eklemek ıstıyorum Acık oturum cağrısına olumlu cevap vermlyorum Nedenım ooıklayoyım Yazor, görüşlerinl, önerile1 nni, eleştlrıterın yazıyla oçıklar. Sağduyu ve yansızlığı elden bırakmcma çabasını unutmadan. Ne var W, yazar bır bakıma yme de yan tutar ileri sürduktert ve goruşlerı belirll blr yan tutuştur Ben de öyle yapıyorum Istanbul özenne yazdıklarım dıkkatle izlendiğmde polıt'kacılara ve yeşıl bılıncınden yoksun hemşehrllere, yöz metrekare toprağa daha cok kot ve dalre sığdırmak icın yavruların kamyon altında can vermeslne bıle katlanon cıkarcılaro da sorumluluk poyı oyırdığım goru ur Bunu sıkco ymelıyorum Eskl bir G«nel Başkanın «Kabak tadı verdıniz» dıye kücumsemealnl alarak Ü B "Kabak Tadı,; • Nufus artışının frenlenmesi: Konu bilınmekle bercber. sımdıye değın alınan onlemlerm olumlu bır sonucu gorulememektedır Turk toplumunun anlayışı ört ve geleneklen, kultur sevıyesı, beklentı ve bağlaniılar düşünulerek konu ışlenmelı ve vatandaşlartrtıız aydınlatılma lıdır. Nufu8 ortışı onlenemedı ğı vs her yıl 1 mllyon insan nufusa eklendıkçe alınacok her önlem kısa sürede gecersiz olacaktır. Batı ülkelerı kalkınmalannı sabıt rıüfuso boroludurlar • Dı? borçlonn dısıplın altına alınmasi: Ulke oldukça ağır bır dış borç altındadır Dış borçların 20 mılyar doları aştığı soylenmektedır Gazete lerde çıkan bu rakam her hclde doğrudur Ana paraya ek olarak ortalama yıllık %5'ten olsa her yıl 1 mılyar dolar dış borç faizı Ödeyeceğız demektır. Dış borçların taızlerl çığ gıbl büyümektedır. 3. Beş Yıllık Kalkınma Plânında Turkıyenın 1978 1983 donemınde dış borçlarınm ana para odemelen 7 mılyar 795 mılyon dolar ve faiz ödemeleri 6 milyar 119 mılyon olmak üzere 13 mılyar 914 mılyon dolar odemek zorundadır Ana para ıle foız yarı yartyodır Ve toplam 14 mılyar dolara yaklaşmaktadır 1970, 1980 yıllormda ödenmesl gereken bır kısım borçlar ertelenmış ve gelecek yıllara ok tarıimıştır Borçlanma uzun sure devam edemez Dış borç ödemelerl ve yenl borçların alınması bır dısıplm altıno alınmalı ve ner yıl daha az borçlanmalıdır % Enerl'ı ve petrol soru"uEner|l ve petrolun ekonomlde rolü ve etklnllğl bugün tyıce bılınmektedir. Ve konunun öne ml anlaşılmıştır Petrole yılda 4 5 milyar dolor harcanmukta ve gelecek yıllarda bu mıktar 10 m'lyar dolara uloşmo ıstıdadını gâstermektedır retroı giderl dışsatımm tuı mnu göturmektedır. Ülkemizde yenl petrol alanlarının bulunmaeı. oroma calışmalarına htz verıl ancak yüzde 3540 cıvarında gerçekleştırılebıleceğı tahmın ediımektedır Oysa kı, gerçekleştırme oranının en az yuzds 7090 arasmda olmosı amaçlanmalıdın taahhüt edilen dıa satımın oncok 1/3'Q gerçekleşebılmektedır Bu bır bakıma venlen teşvıklerın gereksiz ve ucuz kredılerın maksat dışı kullanıldığını ortaya çıkarmakUYGULANMAKTA OLAN 24 OCAK tadtr Bankaların kredl yönünKAKARLARINI OVEN DE ELEŞTIden fırmaları denetleme ve dısıplın altına olmaları olanakREN DE VAR. KIMIN HAKLI OLDUsız olup, Ihracatta ucuz kredıĞUNU ZAMAN GOSTERECEK. ANlerln maksat dışı kullanılmasıCAK EKONOMINÎN KRITÎK BÎR nı onlemenın tek yolu başlangıçtan ıhrocat gerçekleşıp döNOKTAYA GELDÎĞINÎ GORMEKTE vızler gelene kadar Ihracatçı DE YARARLAR VAR fırmaya obur kredılere uygulanan falz oranlarını uygulamak ve dovlzlerln girişmden sonra Mehmet Ali TUNABOYLU ıhacatçıyo falz ladosi yapmakmesı ıçın Turkıye Petrollerı mllyarın kullanılması ve önce tır Bu bir ölçude Ihracatçıyı Anonlm Ortaklığına ıç ve dış lik verilert yatırımların gerçek başlangıçta linansman yonünleştırılmeBl ekonomiye canlılık den etkilerse de, kredlların bır krediler sağlanmalıdır Iç tı kazandıraçak ve ışsızllgın azal olçüde ortırılması Ile konu halnansman konusunda bankala tılma8inda etken olocaktır. Ya ledılebıllr Ihracatta Ikincl v« rımızın (T C Zıraat Bankosı harıç) kaynoklarının %10unun tınmlar geleceğe dönuk oldu en önemll sorun ihracatçının vudelı olarak TPAO'na Hazme ğu Içln gelecektekl öneml bu 8eçimıdir, her Isteyenın ve akgünden fazla olmoktadır lına esenin ıhracalçı olamayakefoletıyle tahsisı bır oner otorak ılerı surulebılır Ve hal • Alt yopt teslslerlnin ta coğı oncelıkle kabul edılmell kın katkısıyla onemlı bır ıç momianmatı: Alt yapı tesıele ve mevzuat buna gore oözden kaynok sağlanmış olur Hazıne lerlmlz noksandır ve özellıkle geçlrilmelidır ce tum ıhracatın %5 mın dov z lımanlanmızın el» alınması ge • Tarıma öncellk v«rtlm«Bİ: olarak dış alımları Içın (Ma rekmektedır Tarım urünlerinın kıne. alöt ve edavat v s ) tah Ihracatında çeşıtlı guçlüklerle Sanayıleşme blr ölçüde dosısı de duşunulebılır Yenı ba korşılaşılmaktadır Gecıkme laylı olorak tanmı etkilemlç ro|lar devreye sokulrrtalı ve ko olmaktadır Yükleme ve boşolt ve tarıma venlen öneml kumür madenlerının devletln elın ma tesislerlnin kapasıtesi ar çumseımiştir Krodl tarım sek törünun sorunlcrmı halledede rasyonel bır Işletmeye do tırılmalıdır memlştır Tarımsal uretım nuştürülmesl gerekmektedır •• Dıştoiımın artınlması: plânlaması yapılamamış ve Dışsatımın, teşvlkl Içın Devlet uygulamaya •< Yotırımlar hızlandırılmakonulamamıştır.. lıdır: 1979 ve 1980 yıllarındo her türlu önlemlerl almaktadır Torımda glrdılerden ve taban yatınmlar sabıt kalmış paro Dışsatımı ozendırlci teşvıkler fıyatlarından genelde uretıcl vergı iadesi ve kredlye rağmen, memnun değildır Bır süre son kıymetmdekı aşırı duşuşlc taahhüt ettiklerı ra ülkenln tcrım ürünlerl ithal her yıl butçes ne konulan ode ihracatçılar nekleri yetersız kılrnış ve ya dışsatımı gerçekleştirememek etmemesl Içın, slmdiden gübtedırler Devlet Pianlama Teş re, tarımsal llaçlar .tohumluk, tırımlar ıstenılen düzeye cıka raporlarına göre rılamamıştır 1981 bütçesınde kllutmın damızlık hayvan, yem v.s. gledilen ihracatın bl girdllerde müstahsile devbu konuda ayrılmış olan 670 €... taahhüt letçe yardımlorın yopılması zo runludur. Ekonomide Sorunlar Herşeye karşın soluk soluğa 1980'e ulaşabıldık Ulkede yenıden bır dıslplın kurma çabalanndo çırpınıyorduk Kapıtalızmın bunalımı aşılamamıştı Gun geçtıkce sıkışan ve daralan Amerika ne yapacaktı? tBuyuk dostumuz» ortaklarına lkınci bır kazık atarak koşeyl donme yolunu seçtı, Doların faız oranlarını yükselttı, 8ermaye egemenlerlnln vergllerlni Indlrdi; sılah (abrıkatörlerıne de sımrsız slparişler verdl . Sonra ne oîdu? Faız oranları yukseltılınce dünya plyasalarında dolar, tAltın» oldu. Amenkan parasının değerl yüksellrken en başta Turkıye olmak uzere ortak ülkeienn paralarının değerlerl üuştü Ama Arop şeyh ve krallarının banka kasalanna yığılan dolarları da altınlaşıyordu Dunya petrol pıyasalarında dolarla ış gorülduğünden Turkıye nm hem petrol faturası, hem de, dolarla odeneoek borçları ağırloştıkça ağırlaşıyordu. Gün geçtıkce Turk lırosı Amefikon doları karşısında itan yiUrıyordu. • Şımdl Batı Avrupa ve Joponya, Amerika'ya dalga datga oteş püskurüyorlar. Pekl, blzlm ekonomlstler ne düşunüyor7 Sankl butun bu olaylar bızi ilgılendırmıyor, sankl Amerikan kazığı yemlyormuşuz gıbl eski plağı dondüruyorlar Amerika ay lav yu 14 Temmuz 1931 «HER ÖNÜNE GELEN GAZETE NEŞREDEMİYECEKTİR!» Blr kaç günden berl şetirimizde bulunan Dahl lıye Musteşarı HUml Bey kendısıyle goruşen bır ar kadaşımıza son günlerde bir çok yorumlara yol açan yenl matbuat kanun tasarısı hakkmda şu iza hatı vermiştlr « Her kanun gıbl mat buat kanunu da duyulan bır Ihtlyacm mahsuludur Şimdıye kadar yururlükte olan matbuat kanunu epeyce bir müddet evvel tanzlm edıldıği içln bugünku ıhtıyaca tamamen karşılık verememektedır. Yeni kanun yenl ihtiyaçlar gözonune olınarak duzenlenmlştir Bu kanun yazıldığı gıbl ne soz hurrıyetmi kısıtlamış ne de matbuat serbestısı nı şarta bağlamıştır Yalnız her hurnyet gibı bu hurnyetm de kanunun hu dudu dahılınde kullanılması şarttır Yenı kanunda hurrlyetın suısîımalıne ve kanunsuzluğa meydan vermemek ıçın ba2i şortlcr konulmustur Hazırlanan pro lenın en muhım maddesı nı ehl yet fash teşkıl etmektedır Yanı bır gazeteyı kımler ve hangı nıtclıklere sahıp olanlar çı Karacaklordır Bunlar ka nunda tcyın edılmış ve açıklanmıştır Het onune goien gazete çıkcramayacaktır» Leyland otobüsleri şanzımanlan için 5000 adet sanzıman ara bileziği (büyük) 1200 adet sanzıman ara bileziği (küçük) satınalınacaktır. I.E.T.T. Genel Müdürlüğünden 1 "yukanda yazılı malzeme mektupla ttyat ve tekLf ısteme usulu ıle ıhaleye çıkarılnuş olup, şartnameye gore hesap edüecek temınatı ihtiva eden teklıf mektupları 27 temmuz 1981 pazartesi günü saat 1500'e kadar Metrohan 4'cu katta bulunan Levazım Müdürlüğü, TaşıU lar Kısım Şeüıjjıne elden verilecektir. 2 Bu işe aıt şartnameler Levazım Mudurluğu, Taşıtlar Kısım Şetlığınden bedelsız olarak aünabuir (Basm 17559 • Sanayiln ravlze •dlimasl: 19501980 yılları arosında sancyileşme çabaları İçlnde ülkede blr sanayl oluşmuştur.. Cok ekslklerl vardır Önemll blr kısmının teknolo|isl eskl ve demodedir, blr kısmı mon taj sanayııdir. iyılerl ve mükemmellerl de vardır. Bir kıs mı sanayl adı altında Imalâthane sevlyesmdedır. Her şe ye rağmen blr varlığı, fakot pek çok sorunlorı olan scnaylrnizl gunün ekonomlk ve teknik koşullarına göre 1990' lara uyak uyduracak ve dış pazarlarla rekabet, edebilecek duruma getlrmellylz. Ne atılır ne satılır durumda ki sanaylmizin yaşaması ulusun yararınadır. • Uretim artışı sağlanmalıdır: Uretımm arttırılması dışsatış içın kaçınılmazdır. Pakat bu kolay bır iş değildır Turk lırası dolar karşısında her gun değer yıtırırken ıtha lat yapmak, gırdıleri karşılamak ve Iç fiyat artışlanndan ışletmeyı korumak ve malıyete egemen olarak uretım artışı sağlamak, pazarlamada başa'ilı olmak esklsl gıbı kolay değildır Ancak, uretm artışının hedef olarak alınması zorunludur Ve bu zorunluluk uzun sure onemınl koruya caktır Uretım artışı ışsızllği azaltoccğı ıçın sosyal huzura katkısı buyuk olacaktır Bu konulann uzerinde durulması ve cozümlerl uygulanan ekonomı polıtıkasına ters düşmemektedır. Cumhuriyet Sahibı: Cumhurıjet MatbaacüıK ve Gazetecüık TA Ş adına NADtB NADİ Genel Yaym Muduru HM>\\ CEMAL Muessese Muduru EMINE tŞMİUGIL Yazı îslen MüdurU . . UKAS GÖNENSİN Basan ve lîayan. Cumhuıı>et Matbaacılık ve Gazetecı lık T A Ş , Cagaloğlu Turkocağı Cad 39 41. Posta Kutusu 346 tST\NBUL TEL 20 97 03 BÜROLAR: • \NKARA Konur Sokak 24,4 YENÎŞEHİR Tel 17 58 25 V? 58fa6,îdare 18 33 3&. • tZMtR: Halıt Zı>a BuKan N o . 65, Kat 3. Tel 25 47 09 1312 30 • AD4NA. Atatürk Caddesi, Turlt Hava Kunımu î§nanı, Kat 2, No 13 Tel 14550 19731. T A K V ÎM 14 TEMMUZ 1881 lmsak 3 22 Güneş 5 38 öfte 1319 tkbıdi 1719 Akşam 20 40 Yatet 22.38 İSTANBUL TELEFON BAŞMÜDURLUĞÜNDEN 4000 adet Akü Papucu satmalınacaktır. EaşmüduriügümUs ıtHıyacı 4000 adet 500 MCM akü p"pucu kapalı teklil alma suretıyle satmalıaacakur. Bu ıse aıt şartname Gayrettepe iıldız Posta Caddesndeki Başmüdürlügümuz Ma zerre Mudurlugunden temın edılebüır tstekll oianlann bu işe aıt sapalı tekllt mektuplarını angeç 13 81981 perşembe gunu saat HOO'e kadar Malzeme MüdUrlugune tevdi etmelerl üan olunur. (Basın 18057) 6387