Katalog

2 Cumhuriyet v e GÖFOŞLER 8 HAZİRAN 1981 üksek öğreümin ana amacı bllimsel çalışmalar yapabllen, bunlan lzleyebilen, bulgularını toplumun gelişme6İ yönünde kullaxıabılen kifilenn yetıştırilmesi olarak ozetlenebıhr Toplumlan ve Jrurumlan yalnızca yasaJarla düzenlemek olanaksızdır Ancak olumlu gelişmeler içln gerekli olan ortamın oluşturulmasmda olduğu kadar bozulmasında da yasalann çok önemll bır etken olduğu açıktır Kanımızca, bılimsel araştırma, gelıştırme ve uygulama etkınliklerının en ıyi yapılabıleceği ortamı sağlayacak yasa genel ilkeleri İÇ9ren nıtehkta olmalıdır Avrıntılann lse, kurumlann tarihseL lşlevsel ve bölgesel özellıklerine göre yönetmeliklerle saptanmasına olanak verilmebdir. Y Yüksek öğretim Yasası YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARININ ÎŞLEVLERÎNÎ, TOPLUMA KARŞI GOREVLERINI TAM OLARAK YAPABILMELERİ ÎÇİN DEVLETIN GENEL DENETIMINDE, TAM OZERK VE OZENDLRICİ BtR ORTAMIN YARATILMASI GEREKLÎDÎR. Doç. Dr. Ersin TULUNAY ODTU Oğretım Uyesı larda genel blr yönlendlrm* yapabllir. Aynca ulaşılan sonuçlan her yıl, bilimsel duzey, toplumumuza olan katkılar ve harcamalann yennde olup olmadığı gibl açılardan değerlendırebibr. îyi yönlendtnldığlnde, kaınuoyunun da denetuni söz konusudur. Kitle haberleşme düzenl ıçınde yer alan ve geniş teknik olanaklarla donatılmış bugunün radyo ve televızvonuna bu konuda buyük görev düş mektedır Toplumun gereksinmeleri ve bu konularda yüksek öğretan kurumlannm çalışmalan, iyl hazırlanmış programlarla kamuoyuna sunulur Boylece bır tartışma ortamı oluşur ve kamuoyu çok etkili doğal bir denetim işlevi yapmış olur. Istabstık çalısmalarla da kanıtlandığı gibi, bır bılım adamı en çok, doktorasını aldıktan hemen sonraki dönemde verimli olmaktadır Doktorası süresınce en yeni ge lışmelen izleyen ve gençbk enerıisıyle dolu bılım adamı, bilıme yenı katkılar getirme, bıldıklennl ve bulduklannı baskalanna öğretme ve uygulamaya yönehk çalışmalar yapmada en venmh donemml yasa maktadır. Bu dönemde, daha kıdemli meslekdaşlannın genel yol gostencıhğınden de yararlanan genç bıbm adatnına ders verme tez yönetme, yöneücı seçme ve seçüme gıbı akademık ve akademık olmayan lşlerde tam bır yetkı ve sorumluluk verilmelıdır. Yüksek öğretım kuruluşlannın iç dınamızmlenm ve gehşmelenni sağlayacak temel etken budur Gençkk dönemınden daha vertmli bıçımde yararlanmak içın akademık terfılerdeki formahte biçımindeki bekleme sureleri kısa tutulmalıdır Genç lenn yüksek ögrenımi ile ögretım üyelıgi mesleğıne ılk adım olan asıstanhğa başlama arasında hıç bır kesmtı olmamalıdır Böylece yüksek öğretim kurumlan, yetenekll ve çahşkan venı mezunlannı yurt dışmdakl bol ücretli işverlenne kapnrmak durumunda kAİmayaoaklardır Tum dunya da bu konulardaki genel gidış bizim bu önerilerimızln dogrultusundadır Kurumlardakl çeşıtli topluluklann yönettme bellrll ölçülerde katılması, işlerlağe çok önemll katkılar yapmaktadır. Bugünün modern yönetlclhk anlayışmda yönetime katılım basta gelen öğelerden bınsidır. Yö netıme genis katılım, yuksek öğretim kurumlarının işlerllgi ve venmli çalışması içın lse çok daha önemli olmaktadır. Bu nedenle, genel kurullara asıstanlann da içinde bulundugu, ogrotimle görevll butün kişiler katılmalıdır. Aynca, gerekli kurullara bellrll oranda ögrend katüımı da sag lanmalıdır. Ulustan alınan vergilerle yasayan yüksek ögreüm kurumlannda da mall yönden özdenetlm ve devletin denetimi hiç kuskusuz bulunacaktır Baa kurumlar buyuk toplu paralar gerektiren, genelhkle rutın yatınm işleriyle uğraşmaktadır Yüksek ögretım kurumlarmın lse degişen koşullara hızla uyması bunun içın de alımlannı, yatırımlanıu hızla yapabılmesı gerekır Yuksek öğretim kurumlannı da rutın Işler vapan kurumlarla aynı mali denetim kurallanna baglamak, yüksek ogretım kurumlannı çok yavaş işler ve görevlenni gereğınce yapamaz duruma getırmek olur Yeni kurulan ya da gelışmesını tamam layamamış bazı yüksek öğretim kurumla rında öğretim üyesı açıklan bulunmaktadır Yetenekll yenı ögretım üyelennın yetıştınlmesi ve ögrebm üyesı sayısı yetersız olan kurumlann bu durumdan kurtanlması en önemli sorunlardan bındır Ancak, gereksinım duyulan yoreîere zorlavıcı kurallar koyarak öğretim üyesi vollamak geçerlı bır yol değıldır Yüksek ogretımın ıstenen düzeyde yapüabilmesi ıçm konuya göre, kıtaplık, laboratuvar, bılgısayar mer kezi. resim atölyesl mekanik atolyesi, fılm Böyle bır yasada bulunablleoek ana 11keler 1 Bılımsel, yönetımsel, mall özerklik ve bağlantısız bır kurulun devlet adına yapacağı üst düzeyde denetnn, 2 Genç bılim adamlanna genis yetkl ve sorumluluk venlmesi; 3 Kurumlann yönetimıne geniş katılım 4 . Kurumlann harcamalannda formalltelert azaltıcı kolaylıklar sagbıçıınınde özetlenebılir. BÜlmsel çalışmalann ust düzeyde en Torimli bır bıçımde yapılabıbnesi lçin en uygun ortam, günlük sorunlann baskısıyla oluşan kısa dönemli ve dar kapsamlı her tür yönlendırmeden anndınlmış, özerk bir çalışma ortaınıdır Bu gerçek, yurt içi ve yurt dışındakl deneyımlerle kusku götürmez bıçımd© açığa çıkmıştır. Ozerklık kavramı bır bütündur Kurumlann kendilerml, kendi seçeceklen kışl ve kurullarca yönetmelenni ve harcamalarını genel kurallar içinde kendi saptayacaklan bıçımde yapmalannı içermektedır Özerkhğın ayrıl maz bır parçası da özdenetımdır. Kurumlar, genel kurallar lçınde kendi kendılennl deneüemelıdırler Bırer devlet kurulusu olan ve bütçelerini devletten alan yüksek öğretim kııruluşlan bu yolla zaten etkül btr denetım altmda bulunmaktadırlar. Ancak bu kurumlann ayrıca üst düzeyde genel bir devlet denetiml altmda bulunmalan kaçınılmazdır Bu konuda bazı ülkelerde •uygulanan ve ülkemizde de Ord. Prof Dr Cahıt Arf tarafından daha önce önenlen denetim biçrmi kanımızca çok yararlı olabılır Buna gö»e, devlet adma seçılmış konularda ün vapmış emeklı bılım adamlan nın temelını oluşturacağı, de\letın yüksek yargı ve denstim organlannın katılacağı bir kurul, üst düzeyde denetim görevıni yerine getlrebılir. Bu kurul, bılımsel konu olanaklan Yb gîbi pek çok desteg« gerek vardır Bu destek, mimmnm bır düzeyın üstünde olmazsa ögretım üyesınden alınacak venm. yok denecek kadar azalır. Bu nedenle gelışmış vuksek ogretım kurumlarının sorum'ulugunda ve önceden kararlaştırılmış programlar uygulanarak uç dört yıl içmds do\torah ögretım üyelen yeiıştmlmesı yoluna gıdılmeLdır Bu yapıJırken, bır yajıdan da gereksinım duyan yüksek öğretim kurumlannda yukarıda örneklennı vBrdıgımız aestekleylci alt yapılar hızla olusturulmalıdır. Bu önlemler alınınca, zorlayıcı kurallar konmadan da, bazı küçuk özendlrici önlemler alınarak öğretim üyelerinin gölişmekte olan yuksek öğretim kurumlannda çalışmalan ve venmli olmalan aağlanabilir. Günümüzde yuksek eğitim ve fiğreümin başansı ıçln kıtaplık, bılgisayar, sekreterhk, basım, laboratuvar ve benzeri destek hizmetlerinln etktn biçimde yürütülmesi zorunludur Bu nedenle yeni yasal düzenlemede, yetenekll teknik, ldarl personel ve ışçllenn yüksek öğretim kurumlannda görev almalannı özendirecek önlemler bulunmalıdu. Yüksek öğretim kurumlan, verlmli ç« lıştıklannda, toplumun gelışmesine çok önemli katkılarda bulunmaktadırlar. Ozel lıkle genç Iken yüksek öğretim kurumlannda akademık ve ıdari görev vuklenmiş öğretim uyeleri aldıklan bılgı ve kazandıklan deneyimlen, gençlik enerjılerlyle blrleştirerek doğrudan kamu yaranna sunabılmektedır Kısa bir süre önce genlşletme yönünde veni temel atma törenlerinı ızledıgınuz, Askeri Elektronık Sanayıı (ASELSAN) bu söyledıldenmızın en canh kanıtlanndan bındır Ordumuza ve bazı kuruluşlara telsız vs gıbi elektronık aygıtlar yapmakta olan ASELSAN m. kurulus •e gehşme aşnnalannda, ogretım üyelen v ldlıt noktalannda çok onemlı gorevler yap mışlardır Bugun de yetışürdıkleri ogrend lenjle bırlıkte ASELSAN da elektronık aygıt üretımınde, en venmli biçimde çalışmaktadırlar Gorüldüğu gıbi yuksek öğretim kurum lannın. ışlevlerlnı ve topluma karşı görevle rinl tam olarak vapabılmeleri Içın devletin genel denetmnnde tam özerk ve özen dıncı bır ortamm varatılması kesınlıkle gereklıdır. Bu ortam ıçınde vüksek öğretim kurumlan da etkili bır özdenetımle bıl gı ve denevımlenni toplumun hizmetıne en iyi biçimde stınabilecektir Kilise ve Cami azetelerds Parıs kaynaklı blr hober yayınlandı. Olayın rengını de yansıtabılmek ıçın basınaa çıkan haberlerı başlıklarıyla oktanyorum tErmenilerln acemlce tertıbı Parıs'te tiun kendi klllselerlnl bombalayan Ermenl terörıstler, bunu Türklerin uzerine atmak Istedl Patlayan bomba Ermenl Kılısesının glrlşlnde çok haflf blr hasar yoptı Duzmece saldırı olayından sonra Fransız Haber Aıcnslartna telefon eden meçhui kışıler, cBız Turk Is'am Devriml Ordusu mensuplarıyız. Bombayı b z yerleştirdık» dedl Ermenl terorıstlerin kendi kılıselerını bombalayarak Hıristıyan dunyasını Turkiye aleyhlne kıçkırtmayı amaçladıklan belırtıllyor ı • Haberl okuduktan sonra düşundum Ermenl Kılısesl Parls'te cuma sabahı bombalanmıştı Cumartssl sabahı Turkiye de çıkan gazeteler nasıl oluvor da o ayın «Ermenl tertıbı» olduğunu yazabılıyorlardı 9 Dışışlerı Bakanlığı sozcüsu Oktay Işcen, açıklama yapmıstı c Turk Islam Devrlm Ordusu adlı blr örgutten Turk hükümetlnln hoberi yoktur.» fYanstz çevreler» olayın, tTurkıye'ye karşı duşmanlığı Hırislıyanlık dünyasında pompalamak içın düzenleneblleceğini» söyluyorlardı tErmemlenn Turklere karşı gmşeceklerl yeni kanlı saldırılara şımdıden ortak gerekçe yaratmak içln» saldırı sahne/e konmuştu Gozlemcılere bakılırsa, «Kiliseler gibl kutsal yerlenn bombalanması ve olayın Turkler uzerine atılması Turklerle, Hırıstlyan aleminın arasını açmak arnacını da taşıyordu » Sozun kısası, mantık yerine oturuyordu. 6 CVCT OKTAY AKBAL Hftvın Mustafa Kemal ve Çanakkale Î.E.T.T. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN EnerJİ ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının 16 nisan 1981 glm n i î Sayüı Kesmi Gazetede yaymlanan yeni e'ektrlk tarifeleri ile llgili genelgenın 7 maddesı gereğınce ve 28 mayıs 1981 gun 165 7138621 sayüı emırleri uyannca 1 hazıran 1981 tarihinden geçerli olmak üzere Aktıf ve Reaktıf enerji tanfesı aşağıdakı gıbi uygulanacaktır. îşletmenın tahsıllne aracı olduğu; Istıhsal vergısı, Beledııe resmi. Asker alıeleri yardım zammı ve köyi elektrilika»yonu payı hariç I ÇJft TerimH TarUeler ı A Meskenler :• Abone basına sablt hizmet karşılığı ayda 3000 Krç. Aynca tükeUlen enerjt Kwh"ı İçln 650 » B Ticarethane ve Yanhaneler : Sabıt hizmet karşılığı olarak a) Kunılu gücü 3 Kw'a kadar olan abonelerde (3 t w dahil) abone basına ayda 7500 > b) Kurulu gucü 3 Kw'dan yukan olan abonelerde kurulu gücünün kw'ı basına ajda 4500 » Aynca tüketılen enerjınin kwh'ı için 675 » C Resmi Daire \e Kurumlar: Abone basına sabit hizmet karşılığı ayda 15000 » Aynca tüketılen enerjinin kwh"ı lçin 725 » D BüjTik SanayiAy ıçınde çektıği max gücü ölçülebilen abonelerde kurulu gücünun en az <> 75'T ini sozleşme gucü olarak kabul eden ve ayda sozleşme gucunün 150 katı kadar enerji tuketmeyı vo tüketemedığı aylar tuketmış gıbı parasını ödemeyi dzel sozleşme yaparak taahhüt eden aboneler» bu tanfe uygulanır Sabıt hizmet karşılığı olarak; a) Sozleşme gucunün kw"ı basına ayda 1350O Krş. b) Sozleşme güotaü geçen her kw içın ayda 20500 » Aynca tüketılen enerjinin kwh"ı Içm 575 » E Kuçuk Sanayi : Çıft tenmlı tanfe uygulanmaa. II Tek TerımU TarUeler: Sabit hizmet karşılığı alınmaksızm sadece ttt ketilen enerjinın kwh'ından alınacak bedeller. A Meskenler : Tuketüen elektnk enerjisinln her bır kwhı 725 » B Ticarethane ve Yazıhaneler : a) Kurulu gücü 3 kw'a kadar olan abonelerde tüketılen elektnk enerjisinin her bir kwh'ı 775 » b) Kurulu gücü 3 kw'dan bUyük olan abonelerde tüketılen elektrik enerjisının her bır kwh'ı 825 » C Resmi Daire ve Kurunüar : Tüketılen elektnk enerjisinin her bır kv/M 850 » D Büyuk Sanayi: (Çıft tenmli tarıfedekl büyük sanayi şartuıı kabul eden abonelerde uygulamr.) Tüketılen elektnk enerjisinin her bir kwh'ı 690 » E Küçuk Sanayi : TUketılen elektrik enerjisinin her bir tivrh'ı 725 » F Genel Aydmlatma: Tuketılen elektnk enerjisinin her bır kwh"ı 725 » G Diğer 4boneler: a) Elektnk îşletme Personeli: Tüketılen elektnk enen'sınin her bir kwhı 600 » b5 Hayır Kurumlan ve îbadethaneler Tuketilen elektrik enerjısini nher bır kwh'ı 600 » e) Kampanya Aboneleri: Tüketılen elektnk enerjisinin her bir kwh"ı 925 • d) Santıye Aboneleri • Tuketilen elektrü enerjisinta her bır kwh"ı 1025 » H Diğer Elektrik tdareleri ! a) Belediyeler Tüketılen elektnk enerjisinin her bir kwh"ı Yoktur b) Kcyler: Tüketılen elektrik enerjısinin her bir kwh'ı 450 Krş. n i REAKTÎF ENERJt TARÎFESt 1 Tek ve Çıft terimll Elektrik Enerjısi Satas Tartfesinden elektnk ener.nsıni satın alan müşteri veya eboneler asağıdaki sartlar dahUinde aynca reaktif enerji ü o retı oderler a) Çektigi aktif enerjinin 0,60 katma kadar reaktif enerji çeken muşteri veya abonelerden reaktıf enerji ücreti ahnmaı. b) Çektıği enerjinin 0,60 katından fazla reaktif Ji çeken mustenler veya aboneler için, ı) Çekılen aktıf enerjinin 0,80 ttaüna kadar olan r*aktif enerji losmının her bır kVArh'ı 75 kuruş U) Çekılen aktif enerjinin 0,80 katı ile 1 katı arasındaki reaktıf enerji kısmınm her bu kVArh'ı 125 kurus. ili) Çekılen aktif enerjinin 1 katından fazla olan reaktif enerji kısmının her bır kVArh'ı 200 kurus. 2 Reaktif Enerji Tarifesinto uygulanmasında aşagıdaki şartlar esas alınacaktır. a) Meskenler, Resmi Daire ve Kurumlar, ibadethaneler ve hayır kurumlan şeklindeki abonelere reaküf enerji tarıiesı uygulanmaz b) Beledıje \e Beledıyelere bağlı elektrik işletmeleri bınncı maddedekı reaktif enerji tarifesıni uygulayabUmeleri içın abonelerın çekeceğı reaktif enerjıyı olçmek için gerekli olçü aletlennın tesıs edümış olması şarttır. c) Beledıye ve Beledıjelere bağlı elektnk işletmelen reak'ıf sayacı bulunmajan sanayi ve ticarethane ve yazıhane abonelenne reaktıf enerji tanfesı asağıdaki şartlarda uygulanacaktır 1) Abone küçuk sanayi gnıbunda lse abonenın çektiği reaktif enerjı abonenın çektıği aktıf enerjnıın 0 80 katı kadar olduğu kabul edılerek bırincı maddenm (b) bendonde de tarıf edalen tanfe uygulanır Ancak bu abonelerden kurulu gücünun kw'ı basına 0,3 kVAr statık kompanzasyon tesıs edenler bınnci maddenın (a) bendi kapsamma kabul edılırler ii) Abone Buyük Sanayi gnıbunda ise abonenın çektıği reaktıf enerıı abonenm çektıği aktif eneonın 0,80 katı kadar olduğu kabul edılerek bınnci maddenın (b) bendade tanf edılen tanfe uygulanır Ancak bu aboaeler1 den kurulu gucunün kTV ! başma 0,35 kVArlık statik kompanzasyon tesıs edenler bınnci maddenın (a) bendi kapsammda kabul edılır ui) Kurulu gucü 3 kw'ı geçen, Ticarethane ve Yazıhane abone grubunda bulunan abonenın çektıği reaktıf enerji, abonenın çektıği aktıf enerjmın 0,80 katı kadar olduğu kabul edılerek bınncı maddenin (b) benduıde tarif edilen tanfe uygulanır Ancak bu abonelerden kurulu gücünun lrtrt başma 0,3 kVAriık statik kompanzasyon tesis edenler, birınci maddenın (a) bendi kapsamında kabul edılırler. Usulsüz ve Kaçak Elektnk Enerjısi Kullanma, a) Şebeke veya Şube hatlanndan abone olmadan kaçak ceryan kullanıldıgı tesbıt edılenlenn ısıtma gıbı devamlı olarak kuUandıklan kurulu guçlen toplamı günde 24 saat sureklı, kalan dığer kurulu guçlen toplamlannın da günde 12 saat sürekli olarak çalıştığı kabul edilerek en az ıkı aylık bir süre için elektnk enerjısi tüketimı hesap edılır Tuketıcının elektnk enerjısi kullanma suresi japüacak somşturma ve araştırmaya gore tesbıt edılerek tahakkuk vamlır Iş jerlennde ve meskenlerde kofra takılmış olduğu halde sayaçsız kullanma tesbıt edıl mış ıse bu kofranm konrna tarüıı, aynı yerde ıkıncı defa kaçak kullanma tesbıt edılmis ıse oncekı zaptın günü başlangıç kabul edılır Bu durumda hesaplanan sürenin iki aydan fazla olabılmesi içın ikna edıci delıllerin bulunması gereklıdır. Abone olmadan elektnk enerjısı taıllandıklan tesbit edilenler ıçm yukanda açıklanan şeküde tahakkuk ettirlleosk elektrik enerjisinin her bır kwh"ı sabıt hizmet karşılığı alınmaksızm 1400 krş/kwh'dır. b) Mühür fekkı, vs haFerınde memnu işlen yapan abonelerden 1000 TL'sı alınır c) Aynca elektnk tanfe'en talımatnamesınin 7. nolu eki abonman sozleşmesının 30 maddesıne gore ceryanı kesılen abonelenn tekrar cervanı açılması halinde aboneden peşın olarak 100 TL açma parası alınır. Sayın Abonelenmıze Saygılanmızla duyurulur. 'Bemmle beraber buradan muhareb* «den butün askerler kesın olarak bılmelıdır fej üzennuze emanet edılen namus vaafesım tamamde ıfa etmeh ıçm bır adım geri gıtmeh yoktur. Uyku ve dınlenme aramamn bu dınlenmeden yalruz bızım degıl, butün mıüetımızın sonsuza hadar mahrum kalmasına sebep olabılecegını cümlenızo hatırlatvnm. Bütun arkadaşlanmm aynı fıkırde olduklanna ve duşmanı tamamıyle denıze dokmedıkçe yorgunhıh alAmetleri göstermeyeceklenne füphs yohtur* Mustafa Kemal, Anburnunda emnndekl kuvvetlere bu sözlerle seslenmış 4 Mayıs 1915 günu... Böylesine kesın, böylesıne mançh, böylesıne gQvenlı. . Kışılenn tek tek kahramanlıgı söz konusu değıldir, ulusca «kahramanca. davranıştır önemU olan Mustafa Kemal şöyle der •Bız kışılenn kahramanhh sahnelenyle mefgul olmuyontz Yalnız sıze Bombasırtı vah'asmı anlatmadan geçemeyeceğım Karşıhkh Biperler arasmda mesafemız sekız metre yanı ölüm muhakkak, muhakkak .. Bınncı sıperdeküer hıç bın kurtula mamacasına hepsı düşüyor, ıkıncıdeküer onlarm yerine gırıyor. Fakat ne kadar imrenılecek bır sogukkanhhk ve teveakulle bılıyor musunuzl Oleni görüyor. üç dakıkaya kadar öleceğını bıhyor. en ufak bır duraksama bıle göstermıyor, sarsılmah yofe Okumak büenler eüerınde Kur"am Kenm, Cennete gıtmeye hazırlamyorlar Bümıyenler Kelımel Şahadet getırereh yürüyorlar Bu, Türh askerlenndeki ruh kuvvetıni gösteren, hayrete ve tebnke değer bır örnektır Emın olmahsınız ki Çanakkale Muharebesını kazanan bu yüksek ruhtur* Genç gazetecı ve yazar Ruşen Eşref le Çanakkale savaşınm genç kahramanı Mustafa Kemal arasında 1918 yıhnda yapılan tarihsel konuşma . Mustafa Kemal 37, Ruşen Eşref 28 yaşındadır. Genç gazetecı geleceğın büyuk kurtancısını şaşüacak bır önsezıyle bulmuş anlamış, onunla uzun bır görüsme yapmış, ona Çanakkale savaşım aynntılanyle anlattırmış «Mustafa Kemal Çanakkale'yi Anlabyor» başhklı bu ılgınç konuşma Akbank tarafından yenıden basılmıştır Çanakkale savaşlanna katılmış ressam Hayri Çızel m savas su^sında yaptıgı suluboya resımlenyle süslenerek güzel bır yapıt hahnde halkımıza sunulmuştur Ruşen Eşref önsözünde şöyle yazmıs 'Bu mulâkat, Kahramanm kendınden o vakıt dmledığım askeri, vatanı bır menkıbedır Bu sade ve asıl hıkdyede Çanakkale'nın ve Mustafa Kemal'ın büyuklugu yanyana duruyor. O ana dek, eşı görülmedık en korkunç ölüm vasıtalarıyle donatılmış, arzın beş kıt'asından devşınlme hücum alaylan ile saldınp karşıdan bır göz ahmlık bir yanmadayı aylarca müddet gece gündüz göğü ateş, yen ateş, suyu ateş ufku ateş bır cehenneme çevırdıklerı o imtthan meydamnda dev çehkler asındırarak haşmetU matlan kırarak Çanakkale ye 'Bır gun Türkler bu geçıdı tuttular, dünyayı buradan öte aşmaya bırakmaduar* gıbı ölmez bır manâ kazandırmak ne yüce hımmetttr Yalrnz o harbın kahramanı kalmak bıle bır kumandan ıçm öyle büyük bır sandır kl onunla hem kendi hem mületı, hem de tarıh ıftthar duyar* Ruşen Eşrefle Mustafa Kemal'in konuşması şa sözlerle başlar «Çocugum bıze ıkı kahve Scbanın da ateşme bakm» Mustafa Kemal genç bir generaldır 1918 de Bır yıl sonra Turk ulusunun kurtancısı olacaktır Çanakkale savaşının tüm öykusunu yalın bır dılle anlatır, abartmadan, yuceltmeden yaşadıgı gerçekler neyse, öyle .. Tanh açısından buyuk onera ve değer taşıyan bır belgedır bu. Roportaıcı Ruşen Eşref bır ara yalnız kalır genç paşanın odasında 'Yalnız kaldığım sıraüa odayı seyrettım Duvarlarda hep asker resımlerl, Balkan muhnrebesınm, Trablus muharebesınm. Hareket Ordusu yürü\ üşünun, Harbıve mektebı tale belıgının hatıralan asıl ıdı Bır kelebek bıçımı açıl mış şal örtünün altında Paşa nın genç kazan BUy ba\larını hatırlatan kalpakh ve sert bakış i bır ag ••andısmam vardı Yazıhonesı üzennde bır çerkez kcmasının vanıbaşında Balzac m 'Colonel Chabert' Maupassant ın *Boule de Suıfe Lavedan'nın «Ser vır adh kıtanlan duruvordu Şüphe yofe ki Paşa i'ikuneth dakıkalarmın boşluğunu edebiyatla dol duruvor» Ruşen Eşrefm «Mustafa Kpmal Çanakkale'yı Anlatıyor»u hem bır belge hfm de güncelhgl geçmeven eskımeven deSer'ı bı^ vapıt insanın doğru düşunmesl Için gecerll ktırallora mantık adı verılır. Günluk yaşamda doğru durust duşunmesını bılemeyen kışılere sık sık öfkelenirız: Mantıksız herlf Kımısl duru bır mantıkla fıklr yürütmesınl bllır; k!mısl çarpık mantıkla zırvalayıp durur Çevremlzdekl olaylan bır mantığa oturtmak sanıldığınca kolay değıldir İnsanın, doğru düşünmesınl engelleyen çok şey vardır. Kör Inançlar, kızgın ofkeler katı onyargılar. coşkulu duygular kişinin kafasında kıbnt tutulmuş benzin gıbi parlayıverlrse, gerçeğın ışığı bu patlomanın dumanlan arasında boğulur Eğer Parıs tekı bomba ola yında basinımız sennkanlı bır mantığın hesabını yapo bılıyorsa sevınmelıyız. ve kendi kendımıze sormalıyız Pekı olayı terslne çevırelım Acaba bır camıye bomba atılsaydı, eşdeğerlı bıçımde düşunebllecek miydik? • Sanırım geçmlşte yaşanan olaylar bu sorunun yanıtını coktan vermıştir. Anadolu da çoğu kargaşa, soykırım, saldın. çatışma, kitlelerı zayıf yanından yakalornayı bılen kurnazlonn tuzaklarıyla tezgahlanmıştır Kendi halinde bir kasabanın kahvesınde oturan sessiz ve sakın insaniara bır haber uçurulmuştur Komünıstler camıye orak çekıc resmi çlzdıler. mlnareyl uçurmak Içın bombaladılar An mantıkla duşünülse, olayın nedenlerınl bulmak bu gibl durumlarda zor değıldir. Halkı bırbırıne duşurmek, ulusu birbırıne kırdırmak, toplumda duşmanlıklar yaratmak isteyen kişiler. kutsal yerlere bomba atarlar, tapınakları aşağılayan İşler yaporlar, sonra da kıtleyl kışkırtıcı yayınları pompalarla* Boylece gerçekler ortülmüş olur, toz ve duman ortamında somüru ve çıkar çarkları İşler durur. • Eskl yântemler ne denll yıpranmış, aşınmıs, kftrlenmış olsa da kullanılıyor: bazan başarı kazanıyor Şımdı Batı'nın sıradan Insanı (ya da saf Hırıstıyanı) ns düşunüyor? Işln Içyüzünü bilebllır ml? Batı basım olayı nasıl yorumlar? Biz Türkiye'de olayın gercek yüzünü gorebilıyoruz: cünku kör • inancların kolesı değilız Bağnaz Hırlstiyan lse an mantıkla değıl, tepkı lerl, öfkelerl, duygularıyla konuya yaklaşacaktır. Evet camıyı de kıiıseyı de kullananlar, DU Işın ustası namussuzlardır. Cumhuriyet Sahlbi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecüık TAŞ adına NAOtR NADt Genel Yayın Müdunl HAS4N CEMAL SoTumluYazıîşleriMüdürtl OKAY GÖNENS1N Muesesese Muduru EMtNE UŞAKLIGtL Basan ve Yayan Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecı lık T A Ş , Cağaloğlu, Turkocağı Cad. 39 41, Posta Kutusu 246 tSTANBUL TEL.: 2097 03 BtÎROLAR: • ANKARA: Konur Sokak 24/4 YENİŞEHÎR > Tel.: 17 58 25 17 58 66, îdare : 18 33 35 • lZMtR: Halit Ziya Bulvan No 65, Kat 3. Tel.: 2547 09 131230. • ADANA: Atatürk Caddesi, Türk Hava Kurumu tşhanı, Kat 2, No.: 13, Tel.: 14 550 19 731. TAEYİM 8 HAZİRAN 1981 Imsak Güneş Ofle Üdndl Akşam Yatsı 3.12 5^7 1313 1713 20.39 22 40 1931 Cumhuriyet îstanbul'un yeni hudutlan tesbıt edılırken şehır cıvanndaki bütun koylenn şehır dışında bırakılması uygun gorulmuş ve bunlann köy kanunu Ue idare edümesınin daha iyi olacağı anlaşümıştır. îstanbul hancinde kalacak koyler Kagıthane, Alibey, Mecıdıye, Kalıtarya, Kuçükkoy, Akbaba, DreAlınan malumata göre 8 mılyon sermayeli bir Danımarfca şırketı Adana' da bır şeker fabnkası tesısıne karar vermıştır. Bu şırkete Iş Bankası da ELLI YIL ÖNCE 8 HAZİRAN 1931 SEHİR HUDUTLARI DEĞİŞİYOR seki, Karakulak ve Bahçekoy'dur. Kadıkoy, Patıh, Beşıitaş, Adalar, Emınonü kaza hudutlan Ue Beledıye hudutlan avnıdır. Yalmz dığer daırelenn vazıyet len başka turludür. Bu hususta Vekaletçe hazırla nan talımatname yakında gelecekür. ıştırak edecekt^r Şırketin teşekkulu için devam eden resmi muamele bıter bıtmez şırket tesısata başlayacaktır. ADANA'DA ŞEKER FABRİKASI 8 ADET YILDIZ ÜÇGEN SA1TER SATIN AUNACAKTIR. I.E.T.T. GENEL MÜD ÜRLÜĞÜNDEN 1 Yukanda yazılı malzeme mektupla fiyat ve teklif ısteme usulu ile ıhaleye çıkanlmış olup. şartnamede yazılı kanunı nısbetlere göre hesap edılecek temınatı ıhtıva eden tekhf mektuplan, 18 Hazlran 1981 Perşembe gunü saat 15 00 e kadar Metrohan 4'üncü katta bulunan Levazım Müdurlugu, Taşıtlar Kısım Şeflıgıne elden venlecekür. 2 Bu ışe ait şartnameler Levazım Müdurlüğ^a, Taşıtlar Kısım Şefügınden bedelsız olarak alınabilir. (Basın. 16102 3608) Edirnekapı'sında eski bir medrese ıken tamir ve ıslah edilerek Çocuk Bakımevi haline getınlen müessesenin açılış tdrenl dun saat onaltıda vapılmıştır. Müessesede cocuklara mahsus odalar, banjo (üııreleri, muayenehane kısmı, kreş kıs EDİRNEKAPI ÇOCUK BAKIM EVİ DÜN MERASİMLE AÇILDI mı ve bır çok lüzumlu kısımlar vardır. Müessesenin ortasında çocuklar ıçm buyük bir kum havu zu yapılmıstır Aynca küçuk çocuklann ezberleme lerl içın de yeni harfler buyuk şekıllerde duvarlara çızümiştu.