Katalog

NADİR NADİ UYARILAR Atatürk Ilkeler Işığında Bir iflasın kronolo|lsl 1950 • 1960 Ederi: 250 Lira CAĞDAŞ YAYINLARI: TOrkocağı Cad. 39 • 41 Coğaloâlu ISTANBUL Cumhuriyet 58. Yd; Sayı: 20433 Kurucusu : Yıınus NADÎ A kalrteli, garantili,ekonorrA lerînden Sakınınız. >ya san.ve tic. 2789 istanbul 10 TL. 22 Haziran 1981 Pazartesi Fransa'da genel secimlerin ikinci turıında Sosyalistler kesin coğunluk sağladılar Ali SİRMEN bildiriyor PARİS Fronsa'da Gonel Secimlerin Iklncl turu Sosyallst Partisl'nin büyük utkusu ve parlamentoda ezicj bir cofluniuk kazonmosıyla sonuçlandı. 499 kişilik Fransız Millet Mecllsl'nde Sosyolist Partl ve Sol Radlkal Hareket 290 eondalye ile gerekli salt çoğunluğun cok üstünde bir du zeya erişti. Genel secimlerin llk gelen eonuçlarına göre partilerln kazandığı sandalye sayısı şöyle: Sosyallst Partl Radlkal Sot Hareket 290 RPR (Cumhurtyet lcln Birllk) Chlroc 84 UDF (Fransız Demokrotik Birllğl) Glscard 68 Komünlst Partlsl 43 Diğerleri 8 Secimlerin son turuna katılma oranı blrlncl turdanyüzde 4 kodar daha fazla oldu. Bu pazar geçen hafta sortdık başına gitmeyen 1 milyon 800 bin kişi daha oy kullandı. Bu sonuclar sağın iki tur arasındakl dönemde cekimserler üzerinde yürüttüğü tahminlerin ve Ilerl sürdüğü iddlaların da doğnı olmadığını da meydana Cikardı. Şöyle kl katılma oranındakl yüzde 4'lük fazlalık partilerin birinci turda aldıkla duğu gibl büyük bir utku kazanmıştır. Fransız Sosyalist Partisi aynı şekilde cok büyük bir başarı kazanmıştır. Tarih? bir başarı kazanmıştır. Bu sonuç Franso'da büyük bir se vinc yaratmıştır. Bu sonuc aynı zamanda Başkanlık seçimlerinde olduğu gibi bütün dünyada yankı Altan ÖYMEN 2 Fransa'da sol.. Almanya'da sol.. tkisi arasındaki ilişki, şu sıralarda bir tahteravaUiyl andınyor.. Biri yükselirken öteki düşüş halinde.. Tabü gözler Fransa'ya çev rili oldugu için fazla farkedilmedi ama, Fransa'da solun Mitterrand'm Cumhurbaşîtanlıgını zafer senlikleriy le fcutladığı 10 mayıs gecesi, Almanya'da tam tersine bir dönüm noktası yaşanıyordu. 10 mayıs günü sadece Fran sa'da değil, Almanya'da da bir seçim vardı. Gerci yerel bir seçim.. Berlin Parlamentosu seçimi.. Ama bu, sağın sola karşı 1980 genel seçimlerinden sonra bütün Alman ya çapmda başlattıgı kuvvet denemesinin çok önemli bir aşamasıydı. Sosyal Demoterat ların Hür Demokratlarla koa lisyon halinde iktidarlannı hâlâ sürdürdüklerl Berlin'de hükümet krizi çıtanış, yeni seçimler ilân edilmişti. Bir yandan çogunluktakl Sosyal Demokratlar ve Hür Demokratlar, öte yandan mu halefetteki Hıristiyan demok ratlar; Almanya'nın her tarafmdan en ağır toplannı toplayrp, bu seçim için Berlin'e getirmislerdi. Ürtidar koalisyonundan Sosyal Demokraüann Parti Başkanı Brandt da, Başbakan Schmidt de, Hür Demokratlann Parti Baskanı ve Dısişleri Bakam Genscher de seçim savaşmm içindeydi. Hıristiyan demokratlardan da, partirıin Bavyeraü ortağı Strausstln dışında (onul980 seçim yenilgisinden sonra pek ortalık yere cıkanruyorlardı), başta Başkan Kohl olmak üzere, ne kadar Unlü varsa hepsi.. Aralarmda bir ara yaptıgı TUrldye'ye Tardım Koordinatöriueünden ta rudığımız, esM Aşagı Saksonya Maliye Bakanı, şimdiki Bonn meclisinin yeni yıl dızlarından Leisler Kiep de olmak üzere. Haîtalardan beri süren kampanya o ünlü 10 mayıs günü sonuçlanacafrtı. Ve Paris halkmın bir bölümü Bastille'e doğru koşarken sonuçlandı. Şöyle: Sosyal Demokratların oylan bir önceki seçimde yüzde 43'e yakuıken yüzde 38 civarma düştü. Berlin Meclisindeki üye sayılan da 61'den 52'ye.. Hur Demokratlann oylan yüzde 8'den, yüzde 53 civarına.. Ve üye sayılan ll'den 7'ye.. Yani 133 üyeli Berlın Meclisi'nde Sosyal Demokrat Hür Demokrat coğunluğu yok oldu. Gerçi Hıristiyan Demokrat lar da oylannı önemli ölçüde yükseltmelerine rağmen (yüzde 44 civarından 48'e) 499 ÜYELl PARLAMENTODA SOSYALISTLER 290 SANDALYE KAZANDI rı oy oranında önemll bir değişikllk meydana getlrmedi. Sandıkların acılmasından hemen sonra Fransır Radyo TV'sine ve basınma bir açıklama yapan Sosyalist Partisi sözcüsü Lionel Jospin şunlan söyledi: «Sol bu seçimlorle Cumhurbaşkanı »eçlmlerind* oilar yaratacaktır. Bu sonuçtan dolayı blzı ofestekleyen bütün Fransızlara teşekkürlerimizl sunarız. Onlar sağın yürüttüğü korkutma kampanyasına karşı direndiler. Ve ülkemiz lcin yepyenl bir politik yol Istediklerlni açıklık ve kesinllkle belirttller. Fransız halkı bu seçlmlar deki dayanışma Mitterrand'ın secim kampanyasında belirttiği program cerçevesinde hareket etmeyi öngören Mauroy Hükümeti'nin progrornını da onayladığını kanıtladı. Bu seçimler ile Fransız politik yaşa mına yepyeni bir kuşak girmek tedir. Fransız Sosyaiist Partisi' nin bundan böyle Parlamento' da yürüteceği politika hoşgorü, diyaloga önem verme ve bcşkalannın düşüncelerir e saygı ilkeleri otoğrultusunda olacaktır Bu akşam secim sonuclorının sevincini yaşıyoruz. Yarın istikrar içinde yenilik getirmek üzere calışmaya boçlayacoğız.» Diğer partiler ise yaptıklorı acıklamalarda secim sonucları nı normal karşıladıklarını. bu sonucun daha birinci turda belli olduğunu vurguladılar. Sağın ortak cephesinin bu secimlerdeki lideri durumunda bulunan Chirac ise, sonucları saygıyla karşıladıklannı bellrttikten sonra bunun Fran (Arkası Sa. 7. Sü. 5 de) FRANSA'DA MİTTERRAND BAŞKAN SEÇİLDİĞİ GÜN ALMAN SOSYAL DEMOKRATLARI EN ÖNEMLİ SEÇİMLERDEN BİRİNİ KAYBETTİ. ARTIK ALMANLAR DA «İMDAT! PARAMIZ YETMİYOR» DİYORLAR. MİTTERRAND Seclmlerde kazandığı başarıyı yeni hükümeti oluşturma ve programını uygulamoda gösterebilecek mi? Beni Sadr için gösteri yapan 15 solcu kurşuna dizildi Alman İran Meclisi Beni Sadr'ı Baskanlıktan uzaklastırdı • MECLİS KARARININ HEMEN ARDIN DAN BENİ SADR HAKKİNDA TUTUKLAMA KARARI ÇIKARILD1. BAYAN BENİ SADR ÖNCE TUTUKLANDI SON RASERBESTBIRAKILDI. Dış Habetter Servisl iran Meclisi, dün öğleden sonra yaptıgı oylamada 177'ye karşı 1 oyla Cumhurbaşkanı Beni Sadr'ın «Siyasal yeteneksiıliği»ne karar verdi. Oy'.amada 11 kişi de cekimser kaldı. Kararı açıklayan Meclis Başkanı Ali Ekber Haşemî Rafsancanî, «Beni Satir artık Çumhurbaşkanlığı sözlüğünden cıkarılmıştır» dedi. Beni Sadr'ın Cumhurbaşkanlığının kesin olarak son bulması ıcin Meclis kararının îrrram Humeynî torafından onaylanması gerekiyor. Meciis kororının ardından . Beni Sadr içın tutuklama kararı da çıkanldı. Tahran radBeni Sadr'ın yosundan bir cağn yaymlayan iran Genel Savcısı Ayetullah yazgısı Ali Kuddusî, Beni Sadr'ı görenlerin derhal en yakın Devrim Komitesi'ne ya da Devrim Muhafızlarına haber vermesini istedi. Beni Sadr hakkındaki tutuklama kararınm «Halkı direnişe teşvik ettiği ve cezaevlerindeki tutukluları oçlık grevine kışkırttığı» gerekcesıyle alındığı bildirildi. Meclis'in karar oylaması sırasında Meclis binası önünde topianan binlerce kişi Beni Sadr aleyhinde gosteri yaptı. Oylama sonucunun alınmasından sonra dışarı cıkan Meclis Boşkanı Hüccetülıslâm Rafsancani, bina önünde topianan kalabalığa hitaben «Sizlerin de yardımıyla Devrim'in sürmesini engelleyen sorunlardan biri ortadan kalkmıştır» dedi. Rafsancani'nin «Su andan itibaren Beni Sadr İslâtn C'jmhurivetindsn bertaraf edilmiştir. Slogonlarınızı (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) deprem yaşıyor mecüsteKi üye sayılanru mut lak. coğunluğu ulaştıramamış lar, 65 üye ile bunun 2 üye eksiğtnde kalmışlardı. Bu çcğunluğu ancak Hür Demokrat üyelerden daha sonra sağ layacaklan katkıyla elde edeceklerdi ama, Sosyal Demokratlann ve Hür Demokratlann yenilgileri kesln ve kayıpları büyüktü.. Seçımın asıl kesin zaferinl ise, Fransa'daki ekoloüstlere paralel bir çizgi olan, Alman ya da bir ara «Yeşiller» diye bilinen, Berlin seçlmine de daha geniş bir hareket olarak «Alternatif Liste» adıyla katılan grup kazanmıştı. Ge çen 1979 seçiminde yüzde S^ olan ve yüzde 51ik seçim barajua aşamayan oylannı yüz de 7"nin üstüne çıkararak meclise ilk defa üye sokmuştu. Hem de dokuz Uye,. Avrupa'da bir süredir sürp rizler yaratmaya başlayan bu yeni olguyu oluşturanlann içinde, eskiden sağ partilerin egiliminde olanlar da var ama, asıl çoğunluklanru, kendilerini Sosyal Demokrat Partinin daha solunda gOrenler oluşturuyor. Bu gözönüne alıntrsa, Alman Sosyal Demokrat Partisinin Berlln'de hem sağdan, hem soldan darbe yediği görülüvor. Hattâ sağdan çok, soldan.. Aslmda Berlin, Almanya'daki yeni gelişmelertn bir çeşit aynası.. Berlin'in özel koşullan.. Da ha önceki koalisyonun sosyal demokrat kanadındaki sulstimal iddialan.. Yerel yönetimin somut başansızlıklanSonuçta elbette bunlann da rolü vardı ama, Almanya'da son zamanlardaki yerel se çirrüerin genel çizgisi de Berlin'den pek farkU değildi.. Berlin. bu genel çizgiyi doğrulayan ve seçim kampanyası Almanya çapında yürütüldüğü için daha da genelleştirilen bir örnek oldu. Niçin böyle? Daha 1980"in ekim ayındaki genel seçimlerde Hıristiyan Demokrat Hıristiyan Sosyal Birliği'nin Başbakan Adayı Franzjosef Strauss"u büyük bir (Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) Birbucuk yılda sönen yıldız Komer: Türkiye'nîn Körfez'e kuv> et göndernıesi olası değil ANKARA (THAUBA) ABD'nın eski Ankara Büyükelcısı Robert Komer, tTurgut Ozal'ın Başbakan yardımcılığına getirilmesi cok isabetli oldu» dedi. Komer haftalık Yankı Derglsine verdiği demecte insan hak larıyla ilgili görüşlerini acıklayorok. cinsan hakları ko"usuna yaklaşırken pragmatik olmolıyiz» biciminde konuştu. 12 Eyiül müdahalesiyle «Ge nerallerin Türk demokrasisini kurtardıklannı» kaydeden Komer, eKonomik alandaki gelişmeleri ise şöyle değerlendirdi: BENİ SADR VE EŞİ : Abulhasan Beni Sadr sadece Cumhurbaşkanlığı'ndan nzaklaştınlmakla kalmatlı. Bir de hakkmda tutuklaraa kararı çıkarıldı. 20 yıllık eşi Azra Beni Sadr ise bir gece cezaevi'nde kaldıktan sonra dün salıverildi. «Askerler beni şaşırtan bir tutumla serbest pazar ekonomisini onayladılar. Bu çözüm genc ve yetenekli uzmanlarca Demirel'e önerilmiştir. Bunlar acı llaclardı bu program ı Demirel hicbir zaman uygulayomazdı. Çünkü gerekli kanunları cıkaracak meclis coğunluğu yoktu. MGK Turgut Özal'a yerinde kalmosını hatta Başbakan yardımcılığı vererek daha yetkili yere gelmesini söyle ylnce cok etkilendim. Çok isabetli bir iş oldu. Onu zor politikasmda desteklediler. 12 Ey lül olmasaydı bu programla IIgill önlemler alınamazdı bu konuda generallerin payı cok büyük.* 12 Eylül'ü «Atatürk'ün müdahalesinden sonra yapılmış en önemli mudahale» olarak niteleyen eski Büyükelci Komer 11 Eylül'dekl durumun Atatürk'ün mücadeleye başladığı günkü koşullara yakın olduğunu belirtti. Türkiye'nin ABD acısından stratejik bakımdan mı yok Sa insan hakları acısından mı önemli oiduğu yolundaki bir soruyu ise şöyle yanıtlamıştır: «Amerika iklsiyle de ilgili ama pragmatik olmak zorundayız. Stratejik yönünü Ihmal etmemeliyiz. Çünkü Sovyet hakimlyetine maruz kaiırsak ortada insan hakları diye bir şey kalmaz. İnsan hakları konusuna yaklaşırken dikkatll ve pragmo tlk olmak zorundayız. Mahaili koşulların durumunu iyi bilmeli, bunlara anlayış gostermeliyiz. 11 Eylül koşullan içinde hareket etmek zorunda kalan askerla rin başka türlü bir tavır takınmalarının mümkün olduğunu sanmıyorum.ı (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) Cengiz ÇANDAR Benisadr, Ironlı secmenın yuzde 75imn oylannı elde ederek Cunnhurbaşkanı secılmış ti. Secimin üzerınden henüz bırbucuk yıl gecti. Ama Beniscdr'ın yıldizı bu süre icinde sorüverdi. İran Cumhurbaşkanı'nı sivcsaı arenada bunca gücsüz durumo düşüren nedenieri Bemsadr'ın kışısel hatalon. ya da muhclifierinın siyasal taktiklerinın dışında aramak gerekiyor. Iran'da bugün olup bitenler. asiında kökieri tari(Arkası Sa 7. Sü. 4 del Taksim aianına camî yapımından yazgecildi İstanbul Haber Servisi tmar ve İskâr. Bakanlığı, Taksim Alanı'nda Çeşmeler'in bulunduğu bölgede yapümak istenen cami projesini onaylamadığı gibı. plandan cami yapımını da çıkardı. İmar ve İskan Bakanüğı, İstanbul Belediyesi'nin önerisi Uzerine Taksim Alan'ı projesirj yeniden ele aldı. Üzerinde değişiklikler yapılarak onaylanan yeni projeye göre cami olarak ayrılan yerde çarşı ve otopark yapılacak. Projeden ve imar planından canıi yapvmı çıkarıldı. Cami yapımını 1978 yılında îstanbul Beledıyesı önermiş, bu konuda hazırladığı plan da :anukça onaylanmıştı. Sarıyer'de cay bahcesine yıldırım düsl'ü 3 kişi öldü İstanbul Haber Servisi Sarıyer'de dün bir çay bahçeslne yıidırım düşmesi sonucu 3 kişi öldü, 6 kişi de yoralanaı. Saat 17 sıraiarında Sarıyer Şifasuyu Gazinosunun bahçesinde piknık yapmakta olan bir grup, sağnak yağış uzerine bir cınar ağacının altına sığındı. Bu sırada düşen yıldırım sonucu ağacın altında bulunan 15 yaşındaki Yusuf Duru, 23 yaşındakl Sedat Sevki Özkurt ve 24 yaşındaki Hamiyet Özkurç hayatlarını kaybettiler. Olayda Ramazan Karaca, Zohide Poşahan, Turan Akyüzen, Gönül Durul, Numan Koraca ve Rukiye Dural ceşitli yerlerinden yoralanarak İstinye Devlet Hastanesi'ne kaldırıldılor. Yaralılann durumlarının ağır olmadığı bildirildi. Depoda 4 ton dinamit bulunuyordu Mersin'de YSE'nin dinamit deposu patlama sonucunda havaya uctu Ali ADALIOĞLU MERSİN YSE Müdürlüğü'ne ait dinamit deposu dün sabah bilinmeyen bir nedenle havaya uçtu. İki bekçiden biri öldü. Dün sabah saat 07.00 sıralannda tüm kentte panilt ve heyecan yaratan korkunç bir patlama İle havaya uçan depoda 4 ton dinamit bulunduğu bildiriliyor. Kente 7 kilometre uzaklıktaki Buluklu köyü yEkınında bulunan deponun havaya uçması sırasında depoyu beklemekte olan bekçilerden Latif Yeliz ha yatını kaybetti. Diğer bekçi Naim Tunçbahar ise depodan duman çıktığını görünce oradan kaçarak hayatını kurtardjgını anlattı. Gozaltma aluıan bekçı Tunç bahar, tek görgü tanığı oldugu olayı şöyle anlattı: « LatUie birllkte nöbetçiy dik. Ben çevreyi geriyordnm. Depodan 200 metre kadar vzak taydım, aniden bir duman bulutu gördüm. Deponun yanında duran arkadaşuna kaçması için bağırdım ve kaçtım. Ardından çok korkunç bir patlama oldu. Nedenini bîlmiyorunı.» Kentte halkın büyük bir bölümünün sokaklara dökülmesine yol açan şiddetll patlama yüzünden birçok binanın camlan da kınldı. Nükleer santral icin karar alındı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkıye nükleer sant ral yapımına karar verdi. Üst düzeyde olınan karar, hükümette ayrıntılarıyla incelenecek ve uygulamaya gecişle II gill hazırlıklardan sonra santral yopımı lcin girişimler başlayacak. Üretilen ve tuketilen enerjl miktarına ılişkin hesaplar son günlerde yeniden gözden geçirildi ve 2000 yılına dek uza(Arkası Sa. 7. Sü. 3 da)