Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLARI Mahmut Makal Köy Enstitüleri ve Otesi EDERİ: 100 LİRA Çoâdaş Yayınlan: Türkocoğı Cod, 3941 Cağaloğlu • İstanbul umhuriyet 57. Yd; Sayı: 20369 Knracnsu : Yunus NADÎ 10 TL. 19 Nisan 1981 Pazar lira olarak öngörüldüğjnden. gider vergılen topîam vergi ge ürleri iQinde vaklaşık yüzde 32 oranında ver kaplıyor. MGK rsrafmdan yapılan ds ğişiklikten sonra. oranlann be; '.i kesirnlerde düsürülmesinm •mcak buna kar^'.lik vereı kapsamının per.ışleîilmesı yüzünden herhar.ei bir eelir îetirieı ya da tep.ybettirıcı yanı ortaya çıkmayacn*: VO'^'I'ITCP sii^i ülen tahminler arafinria. Gıder Vergilenncie oraniann i.üşürüldüğlı üç ana ekonomık kesım cam. tekstıl ve montaj Sünayıi Caır sanayinde orrala:r.a yüzde 5ı" iolayındH hıılunar Gjder Vergıs; aranı ven1. vasada yüzde 15 :1e yüzde W arasır.da degısıyor Ancak buna k?rşılık <kalınli>ma krsrae. vontma. traşlama ııarlııtma ışiemlerıne ?abi ••j'uimuv ram iardan üre'üen esvaiar eskider. vergı «aDsarnı dıjında oldııfıı halde. şımdı \itfd' 30 oranm aa vergiler.ci'.rüiyor Tekstil ürünlenne konıı olan ner türlii ıplikîe tskıder varo ıan vüzde '2(\ üe vüzde 3fi ara S'.rda değışen oranlar. yew ya ^ada tek ötr oran olarak vü? le 12'de toplanıyoı Münta.ı sanp.yıindf Kullanılnr, lazı hanunadde!er ve arn mal Ian da benzer biçündp Gider Vergisi oranlan oenzer bıç.m cle riuşüriılüyor Daho önce vergi dışır.da tufjlan bazı mallar sidpr vergisı kapsarr.ır.a alımyor GenelljKİe «mamul mallar» adi aîtında be'.irtilen bu ürünler arasmda ıç ve dıs lastikler. tüm deterıanlar, parke ve kontrplak. sunta grubu. yonga, talaş, panolar. dokuma hahlan (makina k'.llmi hariçi. klima cihazlan. soğutma cıhaziarı. çamaşır makinalan. ütüler. presler. elektrikli ev araçlan. şofbenler, termosıforv lar, voltaj regülatörleri. radyarörler, gaz ve elektrikli sayag iar ve önemli bir kalem olarak madeni eşyalar gider vergisi kapsamına ahndı. Madeni eşyalarda demirden üretilen eşyalar ve bunlann yedek parçaları yüzde 18 oranmda vergilendiriliyor. Örnegin, bir demir masa ya d» sandalye için mayıs başından itibaren aynca yüzde 18 oramnda vergi ödenecek. Madeni eşya dışında kalan. ancak yeni kapsama alır.an mallardaki vergi oranı ıse, genellikîe yüzde 8 oiarak belirlendi. 1981 mali yılı bütçe tahminin de banka ve sigorta muameleleri vergisi 67 milyar lira ile ver aJıyor. Ancak. bu tahmin verginin yüzde 25 olmasına göre yapılmış. Bu vergi veni yssada \üzde İS olarak yeniden sapfandı. Yetkililer bu verginin selirinde bir azalma ortaya çıkabileceeini. ancak buna karsı «hu tiir muamele hacminin de amhileceshıi» dilp getirdi(Arkosı Sa. 7, Sü. 2 de) f İkinci AşamuyflHdzırlık knrsu 4 Mayıstd Modern Egitim Fen Dersanesi ktanhıl 612777 6195 55 Kredi maliyetlerinin düşmesi bekleniyor Gider Vergisi değişikliği dıssatımı tesvik edebilir ANKARA (Cumhurivet Bürosn) Gıder Vergısı oranlannda yapüan düşürrnemn yolaçtı $ı gelir kaybı, vergi kapsamırun genişletilmesıylp dengelenı yor. Milli Güvenhk Konseyi taraiından kabuı ediîen ve 1 mayıstan itibaren yürürlüğe gırecek olarî yasanın belli kesimîerde maliyet düşrr;elerine yo laçması beklemyor. Ayrıca. eider vergisinin kapsarrn genışletilmesiyle. bazı sektörlerde ü retimın «âışsatUTia yönelmesini» özendiricı etkileı yarauyor 1981 yıh bütçe tahmmlenne göre, Gider Vergileri toplami vaklasık S2f) mılvar lirayı bulıı yor. Eunun 188 milyar lırası mallardan, 182 milyar liras; hizmetlerden. 150 müyar lirası da dış (icaretten alınacak vergilerden oluşuyor. Toplam verai gelirleri 1 trüyon 349 milyar Kim ne dedi ? 0 Reklâmcılar, Gider Vergisi değişikliğinin TV ile ilgili bölümünden yakınıyorlaî EKONOMİK YORUM Otuzbeş yıl sonra gelen değişiklik... Yalçın DOĞAN ANKARA Ekonomideki üretimi yönlendirmede. ekoriomıve yön vermede en eîkın araçıardan bırı olcn gider vergileri yoklaşık 35 yıl sonra değiştiriierek. yenı bir vcrüngeye oturtuldu, Mayıs başında yürürlüğe girecek yeni gıder vergileri incelendiğine ikl temel omac görünüyor. Buniardon ilki, ekonomideki durgunluğu gidermek amacıylo fceili bazı kesimlerde vergi oranlannın duşürülmesiyle acıklık kazcniyor. ikjncisi de. daha önceden olmayan, ancak ven) vergi kapsamına clınan mal ve hizmetlerde «Dışsatımı zortamak»tan geciyor. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Ekonoml Servisi Milll Güvenlik Konseyi'nın 1 mayıstan geçerli olmak üzere önceki gün çıkardığı yer.i yasaların bazı , »»ölüınleri rekiam şirketi yetkierinin yakınmalanna yolaçtı. Gider Vergisi Yasası ile Eanka ve Sıgorta Muameleleri Yasasm da değişikliği öngören yasaların ekonomide yeni gelişmelere kaynaklık etmesi bekleniyor. Yasalardan kredi mahiyetlerinde düşmeler ile dışsanmı özen(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de } Kafeteryonın ,ç. * n : a w ; S j u .. . u ¥ ™,.,„...., ....dırıyor insnno hos gelen gelmeyen ınsan kokulon... Yunonhlar. Almanlar da var, ama togunluk bizimkilerde . Türkce Konuşuluyot durma öan Sr.giıklı garson kızlar cay kahve kos'jşturuyorlaı onlar da kapmış Turkçeyi az buçuk . Bizimkiler buyük nıağO2alarda ki kafeleryaiarı daha cok seviyorlar: «Bu buvük magazalann kafeteryclan cok iyı oldu. Amerikan mamerikan. Yıllarca ne çektik o cenabet Bonnhof larda bulunacagız dıye Bir çoy ıcıp istersen akşama kadar oturabiliyorsun. Tuma gibi de kızlar... Ekmeksiz evden iyi...» V LYAZILAR! ^ ^ I Muhammet kömür ocağında göçükte kalmış, bir santim sağlam yen yokmuş kvırtarıldıgında. 6.5 ay yatmış hastanede. Kemiklerinde 4S vida taşıyor. Bu yüzden adı «Civatalı...» göklü, yalçın kayalı, yeşil ovalı yerlerden inip geldim. Ufaldım. karmca kadar ka!dım. Ama koca Almanya'ya sığamıyorum...» Bilimler Akademisi tasarısı Hükümette ANKARA (Cmnhoriyet Bfirosa) Tilrk Tarih Kunımu ile Türk Dü Kurumunun bütün or ganları ile feshedi'erek «Türk Bilimler Akademisi» adıyla oluşturulacak bir Akademiye oağlanmasma üişkirı yasa tasa nsının Bakanlar Kuruluna gör, derildiği öğrenildi. Bakarüar Kuruluna sur.ulan tasanya göre her ikı kıırumun her türlü gelin. mal varlığı. kitaplıklan ve personej kadroları Akademı bünyesine alınacak. Edinilen bilgıye göre çeşif.i kuruluşlar Devlet Başkanlığına sunulmak üzert 9ü aday aelirleyecekjer. Devlet Eaşkarn bu 99 aday arasından bir kurul oluşturaeak. Akademı tıyelerini saptamakla görevli olajak olan bu kurul. yıırt ıçinde e yurt dışında seckin bi':im ; sanat adamları arastndan •İ3 kişiyi Akademi Uyesi olarak seçecek. Bu Akademi üyeleri ömür boyu görwv yppacak re kendilertne herhangi bir yaş sının konulmayacak. Soz konusu tasar< Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurtımunun tiim orgarüarının fesh edtlmpst hükmünü de laşıyor. Türk Dü Kurıımu Yonetim Kurulurnm konuyu görüşnıek U zere 25 nisan cumartesi günü bir toplar.tı yapacağı öğrenildi. Toplantıda, hazırlanan tasarı tartışılacak. Kurum yöneticilerinin toplantıdan ör.ce hüküme'.ten Tasaryı isteyecekleri (Arkosı Sa. 7, Sü. 8 de) Yabancılar Dışarı!.. 1 «Ben sizin habaıuzın kölcsi ıniıim ıılan . ?» «Ya nesin Muhammet abi?» demedim orada. Büyük magazanın kapısını açmadan. yüzümdeki yagmur su larını sileyim dedim. Sular Necmi'nin de saıı bıyıklanndan akıyor. Şapkamı almadığm.a pişmanım. Ruhr Yöresi'nin riinmek bilmeyen vagmurian yagıyor. İrili ufaklı bınlerce fabri kanın dumanı yerın üstünü kap iamış bulutlara karısıyor. Son ra yağrnur olarak yagıyor gene. Yörede bir sürü de kimya fab rikası var. Silmekle fılan olmaz îemiz su bulup yıkanmak g> crek. Temızlenmek '.stersen yapılacak iş bu. Arkadaşlan görecegiz. öpüşeceğiz... Kadın kız Türkler, Almanlann arasında alışverişe giriyorlar. Yanlarında bebelerl. Tutmaşlar ellerinden. Kafeten'aya doğru geçiyoruz. Kelkıtli Muhammet ağabeyi göreceğız O çağırtmıs: «Mutlaka eelsin. ben varanıam.» demış. Necmı gelip aldı otomobiliyl? Bıhnjk kömür ocaklan ve meta! fabrikalan arasmdan geçen yenı oto vollardan bir saatte geldik. Gır;ş çıkışlarda saşırmazsan b;rincı yollar. Eskılen de s^enişletmişler. düzeltmısler Hitler döneminde vapılaniardan bıri Berlin, Hannover yönünden geiip Oberhausen üstünden Hollanda'ya geçiyor. Aralarda tepe tepe kömürler Bıribırine hıtişerek duruma gelen ırilı ufaklı şehırler arasında bos ver yok. Eşlen ve çocuklarıyia birlikte 400 bin Türk yaşıjor sadece bu yörede. Goçmen işçilerin saglam işi yok ama istatıstıkleri dogru. Kömür tepelerı yarınlara. daha sıkışık günlere stok. Petrolün kahn gittıkçe artıyor. Sonu yakın da diyorlar Kömürü biraz boşlar gı'nı olduklarına pışman Almanlar. Durrr.adan atom santrallan yapıyorlar. Ama tepkı çob. «Yeşiller»ın polıtik etki'.erı artıyor Bu seçım geçti. yenisı zor. Gene de vapıyorlar santrallan. Akıl durdurucu yapıların bü>ük vanını toprağa, küçük \anim fıavaya dıkip yapıyorlar. Hıçbır ülkeyle kıyaslanmaz derecede enerjı gerekiyormuş Almanya'ya. Yüksek ge rilım direklerinde vırmışer. otu zar t,si. Gökte boç yer yok: yüksek gerılim tellerı örümcelj ağlan fribi. daha beter.. Kafeteryanın ıçı Anadoîu'daki hır köy kahvesini düsündüıdü bana tnsana hos jeler. SLP\meyen ınsan kokulan navayı doldurmuş Ter gibı bir de nem. Oyuna tcapanmıç ısci'er. Arada Yımanlılar. Almanlar da görünüyor. ÇoSımluk bızımkılerde. Oyıın n\nanıavan birksç kışı gazere okuyor. Bîrkaçı kı> nuşuyor Cok da seyırrı var Bınblrlennın omzuna vaslanmısj gıbı oturmuşlar. Bir ıkı kîsı yuvariak mika kfbinlerden telefon ediyor: yurdu deneyenler de var; ama gündüzleri olursıız... Türkçe konuşuluyor durmarhsn. Saelıkh ear^nn kızlar oıv kahve koşturuyorlar. «Hallo Fraulcin!.» dıye sesleniyor bızımkıler. Onlarsa Türkçe'yı kapmışîar a/ buçuk.. Ncrmı. uzaktan Muhammet ağabeyj.li gördü. Başına gelenlerın bırazını anlattı yoîcia. îlk tanışacağız. Kocaman kavak gibi bir adam canlanmıçtı gözümde. Tüy gibi, minna biriydi oysa. Kara bıyıklan aşagı sarkmıştı. Boşlayacak oldu o\unu. Masadan kalkması zordu. «Aman aksarmayın!» dedım. Eüboşların dördü. beşi çevremizi aldı. Bir yer açtılar, oturduk. Sıgara çıkardılar. Garsonlara el ettiler: «Fraulein. bitter.» Şaşıyorum oturuşlarına. Hiçbiri bir sandalyede tek degü sankı. Biribirlermın omzuna oturmuş gibiydiler. Sokulmuşiardı biribirlerine iyice. Soruyorlar nasıiız, iyi miyiz? Birkaçı Muhammet ağabeye k.ızacak oldu: «Yüzon kflomet. rpden geldiler, boşla şu oyunu!» «Boşlamanı, ızinlerinj aldrnı!» dedi. Ama çok sUrmedi. Çaylan, sıgaralan yanlamıştık, bitirdiîer. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) "NP Nedir? GİDER VERGİLERİ DEYİNCE... Cımıhıırlyefin kıırulmasınüan sonra Türk vergi sıstemine •muamele vergüenadı aîtında girdi. İlk uygulaına vıliann mal ve hizmet larm işlemierınden alıncli Mal ve hizmetlenn ürelımm cien. el cieğiştirmesınden ve dışalmunctan alınan 'irmamele verçderU, 1950'lerden sonra •gıder vergisıne dönüstü /956 yılındarı sonra aiaer vergisi adı altınaa alı 'JJ.II vergiler bir anlamda sa tış üzerinden alınan vergi' oldıı Gider vergisi adını alınca, kupsamı genışletildi. Ulaştırma. PTT hizmetleri. banka ve sigorta muameleleri veraısi üe bırlikte Oına ınşac.T si de gıder vergileri (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) MSP DAVASI CUMA GÜNÜ BAŞLIYOR ANKARA (Cumhurivet Bürosu) Ankara Sıkıyf.netını Komutanlığı Askerı Savcılığuun. laikliğe aykın davrandıklar; ve Atatürk aleyhine suç ışledikteri savıyla haklarıncla dava açtığı, MSP Genel Eaşfcanı Prof. Dr. Necmettin Erbakan ve 33 MSP yöneticisinin yarKilanmaîarma cuma günü 3 Numaralı .skeri llahkeiTiede başlanacak. Askeri Savcılıgın ıddıanamesmde, sar.ıkların. Lâikliâe ay\nn olarak devietiıı sosyal. e'onomik, siyasi ve hııkuki temel nizamlannı topyekün «tini inançlara uvdurmak amatnla, cemiyet kurnıak. sevk ve idare etmek, bu do.erııltıı«1a nro(Arkası Sa. 7, Su. 5 de) BAŞBAKAN ULUSU: REHBERİMİZ VTATÜRK'ÜN fOPLAYICI MİLLİYETÇİLİĞI ANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) Başbakan Bülent Ulusu, «ÜDtemizin bütünlüğünü korumak hususundaki rehberimiz Atatürk ilkeleri ve onun toplavıcı mUliyetçilİRİ olacaktır» dedi. Tercüman Gazetesi'nin düzen ledigl Yurt Dışı îşçi Sorunları İkinci Büyü^ Kunıltayına Başbakan BUlent Ulusu. Başbakan Yardımcısj Turgut Özal ile Bakanlardan tUıan Evliyaoğlu, Necnıl Özsür Recai K'aturalp. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) «Haydar Pasa'nın gelini» olarak sunulan Christine Hoydar ilk kez 9 yasındayken Bunuel'in tBuna ŞafaV Osrler» tiiminoe oynadığını soylüyor ve «Ben seks yıldızı değilims diyor. KAMU IŞÇİLERİ İLK İKRAMİYEYİ 21 NİSAN VE 30 TEİV1MUZDA ALACAKLAR ANKARA (THA> Genel katnıa ve özei bütçeli dairelerle döner Eermayeli müesseseler sermayesinin yansmdan fazlası devlete ait olan şırket ve kurunılarla belediyeier ve burJara bağh tesekküüe r iktisadl devlet teşekkülleri ile diğer bütün kurum banka ortals lık ve müesseselerde çahştınlan işçilere 981 yılı içmde 2 bölüm ve 4 dilim halinde verilecek ikramiyelerin ödeme tarihleri belli oldu. Resmi Gazetenin dünkü sayı smda yaymlanan Eakan!ar Kurulu karanna göre kamu ışçileriniri 1981 yıhna ait ük ikramiyeleri 21 nisan ve 3 temmuz tarihlerinde iki dilim halinde ödenecektir. Işçılere yapüacak ikinci ikramiyeleri ödemelerı ise yine iki dilim haluıde ve 6 ekim 29 aralık tarihlerinde yapüacaktır. Christine Haydar: «Ben gerçek aktrisiın» Atilla DORSAY Korşımdakı Brigitte Bardot ile Ajda Pekkan kırmosı, dapdaracık bir iâme pantalonun daha da uzun gösterdiğı bacakiannı birbıri ustüne otmış sarısm kadın. elinde cekmekte oiduğu tesbihin şıkıriılan arasında şöyl© dedi: , Beni burda bir «seks yıldızu gifai sunuyorlar halka, seyirciye... Oysa ben gerçek bir aktrisim.» Christine Hcydarın fiziğıne sahip bir kadımn, llla da tgerçek bir oktris» oldugunu kanıtlama çabası. bana pek «ciddi» go(Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) GÖZLEM UĞUR MUMCU Ermeni Sorunu... Yurt dışındakl soykjnmcı Ermeni örgütlerinin alçakça saldınlan siirerken, yurdumuzda barış ve huzur içinde yaşayan Ermeni kökenli yurttaşlarımız da bu saldırılardan tedırgüılık duymaktadırlar. Ermeni k.ökenli bir >urttaşımızın. istanbul S. P. Ermeni Hastanesi eskl Başkaru F. Tamer'den gazetemize (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) TöbDer davası iddianamesi 8. sayfada