Katalog

2 Cumhuriyet OLAflAR ve GÖRGŞLER 16 MART 1981 pconomlde blr suredlr Izlenen lstikrar polıtlFlcosından, o polıtıkoyı savunonlarm bekledlği sonuç, eğer sadece flyat artıştarındakl hızı belll orand a düşürmek Ise, ekonomık tartışmayı beş tone endeks rakamıno bağlayıp. bırokmak gereklr. Oysa. Istlkror polıtıkası sonunda, ülke ekonomisl enflasyondan kurtularak koynoklannı daha verımli kullanabılır durumo gellrse anlam kazanır. Dolayısıyla «nflosyonun kontrol oltına alınmosı lle bırlıkte daha •tkin bır yotırım polıtıkası, daha etkın bır kaynak dağılımı polıtıkası koçınılmozdır. Törklye'nln Işsizlık sorununu yirml yıl ertetemesl başka ülkeiere oronla olanak dışıdır. Bu nedenle de her yı! giderek arton oranlarda yatınm yapmosı zorunludur. öte yandan Turkfye'nin dışsotımını eadeoe artırmosı değıl.1 dıçsotımın yapısmı sanayı ürunlerl payını arttırorok değıştırmesi de zorunludur Bunlar bılırten gerçekler. Tartışılması gereken ise bunlaro ulaşmanın en geçerü yollarının ne olduğudur. Türfc ekonomlslntn kendlr» dSnök, dışa kapolı gellşmesl olanak dışıdır. Öyleyse. lc ekonomlk gerceklerln doğru saptanması ve ülke dışındakl gelişmelerin zaman yitirmeden değerlendirılerek, önlemlerlnln alınması gereklıdir. Türklye'nın söylendlğl ve sanıldığı kadar rengın kaynoklara schlp olmadığı acı da o'.so blr gercektir. Her şeyden önc» eskimlş. yüzyıllardır lşlenen bır toprok var ellnde. Bu yorgun toprağin altında da rezervleti yüzyıllor boyu sürmeyecek. kısıtlı ve belll oeşıtte yeraltı kaynağı var Elli mılyonluk bır topluma yetecek ve ona dış gellr sağlayacak bir tarımı verımll kıtmok ıcln, Anadolu toproğını. düzenli gübrell ve »ulamayı ortırarak beslemek gereklidlr Bu 01fcenln toprağına bırşeyler vermeden beklenen alınmaz. Artcak ona verınce lyl alınır. Doha öteye, tNe ekersen ok olur.ı anlayışı da tümüyle yanlıştır. Neyin ekileceğlne cıddl bır poI îika lle yaklaşmak zorunludur. Ayrıca bozı ı lelerde ve zamanının hesaplomadan gele^sel ekım türlerınl ve biçımisrinl sürdürmek de blr başka kayıptır. Bütü n bunlardan ölürü. Türkıye. toprağına gözü gıbı bakmolıdır, onun değennı ortırmak Içın her turlu harcamaYa katlanmalıdır. Ekonominin Sımrları Erol ÇEVİKÇE çoktarmın sondığı gibl sanayı (Ie tonmın arasında bır oncelık tartışnıosı yaratacak anlomı taşımaz V6 taşiframa'ıdır Ulkede bu konuda bır tartışma uzun yıllardır surdü'ülmektedır. Ustelık bu tartışmoda, genellıkle ulke ıcındekı gerceklerden cok, bazı başka ulkelerın yı'lar ıçınde ortaya C'kon verllerı gerekçs alınmaKtadır. Turkıye'de sanayıleşme kavgası 1930'larda başlomıştır. Ne var kı olrıası gereken yapıda gelıştırılemem'stır Sanayının kendı gellşmesine bıle sorun ve eng9İ getiren yanlış alt sanayl dollarında hızlı gelişmeler sağlanmış, bugün cıddi sıkıntısı çekılen sanayl dallarında Ise buyük boşluklar kalmışti' Ancak bunları gerekce sayarak sanayıleşmenm cağduş önemınl tarıma karşı tartışmak son oerece yanlıştır. Tarımdan yüksek verım alınarak arttırılccak kaynoğın sanayıye aktarılması bütün ülkelerde olduğu glbl doğal blr geıışmedır Tanmın bCtün bu özellıklerl kalkınmakta olan Türklye glbl bir ülkede onun sanaylye rakıp gıbı gösterilmesinl çerektlrmez Kalkınma. tsmelınde sanayıleşme dıye tanımlanabıllr. Türkıye sanaylleşmeyl, bütün tartışmalorın üstünde tutmak zorundadır. Temsl amac, halkm, emeğı lle çclışanların ekonorruk gücünu süreklı arttıran ve ülke ekonomisını dış ekonomılere boâ'ı kılmakton kurtaran ve başta ora malı ve yatınm malları sanaylcllerl olmak üzere hızla gelışen blr sanayıleşme olmalıcır. Yapısal gereklı d«ğışlk1ıkler1n cözumlendığl, elverışslz ıklım koşuilarındcn ert az etkıİ9necek blcımde teknığin bütün okjnaklanvlo tam olarak desteklenen blr tarım polıtıkası. bu amacin bütünleşen, aYrılmoz blr parçası olmak durumundadır. Görüluyor kl Olkenln kaynoklannm «ınırlan vardır. O nedenle ülksnln kaynagmın beş kuruşunu blle harcarken buyük sorumluluk v« özen gösterılmesl gerekıyor. Bu sınırlan görmeden, dengell kalkınma anlayışı lle kalkınmavı sürdurmenln olanaksızlığı artık görülmüş olmalıdır. Dunya ekonomısı, özellıkla Batı ekonomlier1 daralırfcen, sflîgelim! turtzm lcîn yenl atılımlara. daha buyuk harcamalara kakışnak ekonomık tutarltlıktan yoksundur. 1961 yılını sonki, bolluk donemıne gırilen bir dönemın başlongıcı sayarak öbur hıımet kesımlerınde. koruıtta aoılmaya gıtmek. ulkenın sınırlarını gormeme*tır. ••• Karşı karsıya bulunduğu !c ekonomlk 8in rların yanısıro Turkıye'nın dış ekonomık liışkılerinde ortaya çıkan yenl gellşmelerl doğru Izlemesı gerekıyor. Cünkü dünya değışiyor ve ozellıkle Batı ülkelerinde 1980'ın ortalarından bu yana başlayan olumsuz gelışmeler süreklllık kazanıyor Gelışmış ülkelerin çoğunda uretlm kapasıtelennde önerrlı düşuşier ortoy a orktı. O nedenle yotırımlarda duraklama ve Işslzlik artısları örtemli boyut kazandı Yalnız Ortak Pazar ülkelerinde toptam ışslz 6ayısı 8 5 mllyon klşi dolayında Bunun 1 mılyonu 1980'de ortaya cıkan Işsizler aayısıdır. En gellşmiş yedl Batı ülkeslnde toplam Işslzllk oranı 1960 1970 yılları arasında ortalama yüzde 2 9, 1970 1980 yıllan ortalaması yüzde 4 4 lke n 1980'de en yüksek oran olorak yüzde 58'e cıkmıştır. 1980'de bu ülketer arasında en yükseğl yüzde 83 lle Amerlka, en düşüğü yüzde 22 W Japonya'dır. Japonya bu durumu, şlmdiye dek sürdüreblldlği dıs ekonomik lllşkılerlne borçludur. Dolayısıyle bu ülkeler arasında artık blr pazar kavgası başlomıştır. Batı Dlkelerlnln ken dl aralarında blle Binırlomalara yönellk tasarılar içınde olduklan gözlenıyor. 1980 yılında o yıto kodar ortalama yüzde 4 dolayındo kalkınma hızı gercekleştıren B Almanya'nm 1980'dek! kalkınma hız» yüzde 1> düşmuştür. Aynl yılda AmeriVo, Kanada ve lnglltere'de mılll gellr yüzde 12 dotayında düşmüştür. Bu gelişmeler nedenıyVe ılk önlemler olarak gelışmış ülkeler harcamalarını kısıtlamaya yönelmlşlerdlr. Bu kısıtlamaların turızm glbl koloy kesimlerden başlayarak kendi önemslz Ithatat kalemlerlne doğru yans'yacaâi doğaldır •**• öte yandan sosyallst ülkelerde de ekonomik sorunlar orneklerı I e ızlenmektedır Butun ekonomılerln bır durgunluk çızgısıne gırdıği ortak gozlemı yaygındır Dolayısıyla, bu olumsuzluklar dış tıcaretı zaten dar ola n TürKiye gıbı ülkelerı de etkıleyecektır Gerçekten de basta petrol olmak uzere dışolım Turkıye ıcm cok paha'ılaşmıştır 1981 ıcın programlanan 9 mılyarlık dışalımda bır yılda ortaya cıkan 2 mllyatiık artışın temel nedenı büyük ölcüde dış flyatlardakı art ştır Kendı dışsatım fîyatlarında o ölCiıds artış sağlayamadığı icm Turkıye'nır «dış tıcaret hadleru son yılda daha da zararına buyümüştür Ayrıca dışardakı bu gelişmeler elbette k| dışsatım olanoklarını olumsuz vönde etkileyecektir Turızm gıbl yıllardır loerdekl büyük harcamalara karşın dış gelırı beklenen ölçüde artmayan hlzmet kesımlerının. ozellıkle Butı ekonomılerınde ortaya cıkan bu gelışmeden en cabuk ve ö nemll ftlcude etkıleneceğl beklenmelidır örneğin. B Almanya'nm bu konuda korar almakta olduğu ve dış Turızm harcamalarmı kısacağı belırtılmektedlr. Bu nedenlerle başta Turızm olmak üzere onu dışardokl gelişmelerden kapanan ke sımlere kaynak ayrılması durdurulmalıdır Dışso tım Icın ekonomık koşulları elveren yeni ülke1^ r» ocılınmalıdır. Bunu yaparken blr yandan da bu konuda yenı blr kamusal örgütlenmeye gltmek gereklldlr. Son zamanlarda değlşen dolar değerieri dolayısıyle ve crtan dış fıyatlardan ötüru kfymet olarak ortan dış satımın miktarlar yönünden tncelendlğlnde gecmlş yıllardaklnin ustOnde blr ortış göstermediğl gerceğl bu gereksınmeyl blr süre sonra da ols<3 hak!ı kılacaktır. lcerde ve dısarda TürV ekonomlslnln Btnırları ve alınacak önlemler tartışmayo açık olsa da bu cerçevededir. Bunları bellrleyerek aranacak gelişme polıtıkosının her şeyden önce butünlük İçınde olması zorunludur. Bu durumda, ulk« ekonomısınln, yukarıda belınllen önlemler alınarak bu sınırlan zorlaması ancak gerçek blr planlarrta M sağlanabllir. Ranlamayı sıyasl blr e farklılaşma urunü olarak tartışmak yerine. ekonomiyi lc ve dış olumsuz etkılerden en az zararla toparlamak ve yenlden gelişme clzglsine sokmak ıcın en etkln arac dlye kabullenmek gereklr. Bu kez ekonomik oloylar hemen coğu ülke lcin planlamamn değerlnl serbest piyasa anlayışına üstün kılacak yönde gellşryor. BERDEL... erdel, blr öykü kıtabının adıdır. Ahmed Artf, Berdel'e yazdığı önsozde dıyor kh «Berdel, halkımızın blr kesiminin ve ozellıkle onolarm, kızların yasadığı korkunç gerçeğı surotımızo vuruyor. Bu açtdan yazar, kolay olonı değil, zor olant seçmiş. B Halkına sahıp cıkmak, ağlarken de gülerken de onunla biriikte olmak karannda. Yüreği yoksul ve namuslu olmaktan başka Mçblr suçu bulunmayan kardeşleıimızin cektiğı acılarla dolu bir yazann bu tavır alışına elbette soygı duyarız.» Berdel'de Esma Ocak'ın ondort öyküsü var Güneydoğu'nun ve ozellıkle Dıycrbakır'ın kırsal kesımınden in san manzaraları, yaşantıları, çelışkılerı. Berdel ne demek? Esma Ocak, kıtaba adını veren Berdel öykösöne selomsız sabahsız başlıyor «FeslaVtın büyük kızı Delâl onböeşine yenl girdl. Ondon sonra Fesla beş kız daha doğurdu. Her defasında oğlan bekledıler, gelmedî. Simdi otuzüç yaşındaydı ve yedincl cocuguna gebeydi Ama bu seferki bekleyiş, bir başkaydı, bir beterdi Kocası yemin etmısti «Oğlan doğurmazsan evlenirim» dıye.» Fsla düşünuyordu kara kora Çunkü bu kez de kız doğurursa kocasına hok oluşacakti; buyük kızı Delâl'ı başlık yerine verıp Fesla'nın ustune kuma getırecektı. Berdel buna denlyordu sanatci sonot çevrelerlnde boy atar. Cıraklık yıllan vardır Dergılerde öykülerl yayınlanır. Basın dünyasının kıyısında köşesınde dostluklor, boğlar, llışkıler kurar. Yavaş yavaş oluşur; tanınır, tanıtılır ilışkıler örgüeünün bu gelışmede azımsanmayacak olçüde payı vardır. Klml de bütün bunlardan uzakta kendi kozasnı kendl ören ipek boceği gıbı çalışır. Güneydoğu Anadolu'nun bir yerınden fışkınverlr; kışiyı şaşkınlığa dusürür. Berdel, «ılk öykü kıtabumn orantılarını aşmış bır ya pıt. Berdell An Slrmen getlrdl bano: Blr okuyun bakalımL Okudum. Berdel'de doğal olan yadırgantyor; yadırganacak o!an doğallaşıyor. Güneydoğu'da sığ sandıgımız Insan yaşamınm derınlığl kaç kulac''... Önemsızın önemllve donüştüğu. önemlınln önemsızleştıği bır dunya bu Esma Ocak, Dıyarbakır köylerindekl kadınların yureklerıne açıl mtş kör kuyulardan su çekiyor. B T doğum. b r aynlık, bir evlenme, blr kuma, bir gelın. Yaşamın blr kucük par cast nasıl do elle tutulur bır kara acıya donüşüyor?... Köylu kadının üa sayfada anlatılamıyacak ruhsal sarmallan, üç tümcede özetlenlyor? Bu anlayışın oltında etbette tortm Veslmlrtn buyük öneml yotar. Anaofc bu önem, pe* Biı Ilk Kez Kim Çevirdi ? Prof. Dr. Ismet SUNGURBEY Hukuk Fak. Ögretim Uyesi on günlerde gazetelerde cıkan ilonlarda ünlu yapıt »Ihyoul Ulumıun Türkceye cevrıldlğl bıldirılerek, başında Farsca, sonunda Arapca tamlama kurolkjrıno yer verılen kırma ve bozuk blr anlatımla. «Bu eser, Türklye'de tercüme edilen ILK İHYAİ ULUM'İDDIN'dir» denmoktedır. Oysakl. bu büyük yopıti Türkce'ye Ilk kez cevlrmek. onuru rahmetlı hocamız Ord Prof Ebül'ulâ Mardın'ın babası buyük bılgın Yusuf Sıdkı Efendi'ye aıttir. Bu torıhsei gerceğl. kanıtlarıyla açıklamayı bir gorev bıldık. İşte kanıîları: 1) Bursalı Tahlr Bey'ln «Osmanlı Müelllflerı» adU Onlu yapıtında Cıld II. sayfa 59'da bu konuda şu bılgi verllmektedır: t... Yusuf Sıdkı Efendlnln hattı destlyle (elyazısıyla) muharrer dokuz cild uzere mürettep «Ihyaülulum» tercemeslnln bir takımı Yıldız Kutüphânesindedir. Bu eser, yalnız tercemeden ibâret değildlr; icâbına göre tav zihâtı da muhtevidır» 2) Fatıh türbesı haziresindekl sanduka kltabesinde de Yusuf Sıdkı Efendınln yapıtları şöyle bellrtllmektedır: «... Müşörünileyh hidmetl kozâ ve fetvâ iie beraber tedrıs üneşr ü te'lıften blr an hâlî kalmamış ve kıtâbhânel llmü Irfânı tezyın eden âsârı muhalledesi me/ânında İhyâüiulum eserı meşhuruna «Mesirü Umumılmuvahhidın a!â ihyâü Ulumiddin» nâmiyle yazdığı dokuz clld şerh ve terceme ve «Mahasınülhüsâmı ve «Mecmuaı Fetâvâısıyle ulumı arabıyyeyi câmi, manzume ve «Rahle» ve <Mı'râcülmu'temenlhac> gıbl müellefâtı şây6nı tebcil ve tezkâr bulunmuştur.» 3) Yusuf Sıdkı Efendlnın mezarının ayak taşı kltabesındekı bır beyıt de aynen şöyledir: «Neşr ü te'life dahl eyledi haylı hlmmet Serhu ihyâilulumun unutulmaz hakkı.ı 4) Yusuf Sıdkı Efendınln ölümü uzerıne, «Ma'lumat» dergısinde (Clld 14, Sofer 1320. No. 338. 8. 1758/9) «Terâciml ahvâl» boşlığı altında «Sâdık» Imzasiyle yayımlanan yozıda da bu konuda şu bilgl verılmektedır: «... Nlhöyet bu kıtlel Irtân bır cok âsârı bedla ızhar etmekle beraber on ikl senelik bir sa'yl mütemâdl netlcesinde Hüccetülıslâm'm İhyâülulum'una yazdığı «Mesirü Umumılmuvahhidın ala ihyâü Ulumiddin» nâmındakl dokuz cıldlık şerh ve tercemeyi vücuda getırmıştl. Zannederım ihyâl Ulum hakkmda ufak bır fıkır peydö edenler, böyle bir eserln mâhıyyet ve kıymetını takdır edeceklerdlr Halbukı muşârünileyh bu eserde yolnız şerh ve terceme ıie uğraşmıyor, Sâfilyyülmezheb olan Imâmı Gazâlî'nln tedkıykatını rrtezâhıbl erbaaya tevfryk suretıyIe muhâkemeler yürütüyordu, fşte merhumun mertebel faz u kemâlınin, metönetl itmlyye ve ohlâkıyyesinin en celî burhânı bu eserdır > 5) Merhum hocam Ord Prof. Ebül'ulâ Mardin'den dlnledığime göre, Yusuf Sıdkı Efendl, on ıkl yıl göz nuru dökerek görme gucünü son derece yitirmek bahasına hazırladığı bu yopıt yuzunden. kendıslni çekemeyen Ebül'hüda tarafından jurnal edılerek B tlıs'e surülmüş, ancak yıllardan sonra İstanbul'a dönebilmlştır. 6) Yusuf Sıdkı Efendının dokuz cıldlık cevirl ve şerhlnln kendl elyozısıyla yozılmış bır takımı, istanbul Unlversitesı Kütüphanesi'nde Turkce Yazmalar bolumünde 5851/5858 numarada kayıtlı olup, kütuphanenln pek degerlı yapttların korunup sergilendığı «Müze» bolumünde bulunmaktadır. Kaldı kl, Gozalî'nln «İhyaululum»unun Yusuf Sıdkı Efendinln dokuz clldlık cevirl ve şerhinden sonra yayımlanmış ıkl cevlrlsl daha olduğunu da burada kaydedellm: 1) Bunlardan birıncisl, Süleyman Tevfik el • Höseynî'nın Istonbul da 1326'da Artın Asaduryan matbaa6inda basılmış çevırısl olup 180 sahıfelık eksık blr cevlrıdır. 2) iklncisi Ise. Ahmed Serdarofllu'nun fstanbul'da 1973 1975 yıllarında Bedır Yayınevlnce yayımlanmıç olan dört cıldlık cevirisıdlr Görüluyor kı, son günlerde gazetelerde çıkan v« boyuna yınelenen ılânlardakı sözu geçen cevirlnin Türklye'de ilk ihyâululCm cevırısi olduğu savı, gerceğe tumüyle ve acıkça aykırı bulunmaktadır Ozellıkle, buyük bllgın Yusuf Sıdkı Efendinln bunca emek horcoyıp uğrunda nlce çıle cektl^l buyük yapıtının yıllardan sonra gormemez'ıkten gelınerek yok sayılmaya yeltenilmesi, bilım adına doğrusu pek Ozücü blr olaydır. Bunu yapanları şairin dedığl gıbl: «Sen herkesl kör Aleml sersem ml sanırsın?* dıye uyarmak gereklr. Gercekten de, güneş balçıklo sıvanamadıgı gıbl, tarihsel gercekler de örtba* edllememekte ve ergec ortcrya cıkmaktadır. Sozlenmlze son vertrken, buvfik bllgln Yusuf Sıdkı Efendı ile oglu büyük hoco Ord. Prof. Ebül'ulâ Mardln'ln anıları onunde saygıyla eğıllriz. uzuncü doğum yılı nede niyle büyük önder Ataturk'ü basında, yayında sık sık okur. dlnler olduk TRT ilgıll proqramlar yaptyor gunceler Onu ceşltll yönleriy Ie değerlendirtyor. Mutlu blr olay. Y S Atoturk'e karsıt olanlar bile koyu bir Kemalıst kesildıler, t«kelterırve aldılar nerdeyse Ataturk'ü. 12 Eylül gunüne değın Atatürk düşmanlığını blr çıkar, bır yaşama gereğı sayanlar Ataturkçü glbı görünüyorlor, cıkarları böyle gerektırıyor olmolı... Bu da işin ayn yanı elbet. Ben, Ataturkle llglll program lordc ve yazılarda nedense blr eksıklık göruyorum ş&yle: Ataturk'u çok genış yonlü tanıtma, değerlendirme kaygıları konu yu yoymakta, konu yayıldıkça ayrıntılar coğalmakta, böylece de, «Atatürk llkelerı» bu oyrın tılar Içinde yltmektedir.. Bu görüntu Ataturkçu gibl gorunüp Atatürk'ü yok etmek Isteyenlerın cok ışlne gelmektedir. Bel li basın orgonları zaten bunu bile blle yapıyor. Gerçek Atatürkculerin bu duruma, bu gö rüntu paralelligine düşmemelarınl istlyor gonul. Atatürk ko nusunda yazılmış kltaplarda da gorüyoruz bu dağınıklığı. Venlmek istenen oz sayfalar arasına serpıştırıldiği Içın toplu bır fikır verebılme olgusu tüm den yıtmemış oisa da bütOnlü ğu zedeliyor. Her Türk oydmmın, gencinln «Nedir Kemalizm?...» sorusuna dertl toplu vereceği bir yanıtı olabılmelıdır. Oysa, çok yazık ki Kema lizm'i dar kapsamıyla bile olsa bır bütün olarak tanımlayabllecek çok az sayıda Insanımız var. Acı, ama gerçek böyle... Bu düşünsel boslugu doldurmak her Atatürkçunun gd revı olmalıdır. Devlet, TRT, ba sm, okul salt elblrligl etmekle de kalmayıp yoğun bir çabanın ıçıne gırmelldlrler. tAşırı» diye nitelendlrdlğımiz sağ ve sol kanat kişıleri kendl düşüncelerlni tanıtmak konusunda çok yazık kl Kemalistlerden da ha lyl çalışıyorlar. «Ben saga yım» diyebılea blr genç de. «Ben solcuyum* diyen blr Işcl de fanatızmıni açıklamakta pek Zorunlu Ders OKULLARA ATATÜRKtN «NUTUK»UNUN Z0RUNXU DERS OLARAK KONMASI KİMİ GEREKSIZ DERSLERDEN ÇOK DAHA İYİ OLACAKTIR. Osman Cevat HIZAL" Yazın öğretmenl zorluk çekmlyor. Inandırıcı ol •a da olmaso da konusuyla ıl gıli bir bılgl düzeyıne gelmışler, öğrenmişler. ögretmışler... Bizlm geleneksel AtotürkçOlüğumüzü «10 Kasım Atatürkçülüğü* oluşturmaktadır. Bu da her 10 Kasımlarda Atatürk'ü blr kez daha oldürmek anlamı no gelir. 43 yıldır aşağı yukarı aynı tsi yaptırdılar bızlere... Se lânlk'te doğduğu. asker yetıştl ren okulları bıtirdiği, Samsun'a cıktıgı, iatiktâl Savaşı'nı kazandığı, harf, hukuk, dinlence gunlerl, tartı araçları gıbl ko nularda devrlmler yaptığı ve 10 Kasım 1938de Oolrr^abahçe Sarayı'nda saot dokuzu beş ge ce öldugü... bıçlmlnde özetledik Atatürk'ü. Kuşkusuz saydıklanmız Atatürk'ün yaptıkla rıdır, buyük önem de taşırlar. Ancak, Atatürk adı edılen Işle rl yapon Insan olmaktan öte bir şeydlr. Atatürk salt bunlardan ibaret deglldır. Atatürk'ün düşünsel yaptsı, bu yapıyı oluşturan doku gencimıze, yoşlımıza anlayacakla rı blçimde ve blr plân iclnde anlatılmolıdır. Bu zamana dek. Bu yapılmadıysa yapılmak İ6tenmedığindendir. özel kanım 0 göre, Atatürkçüymüs glbl görünmekle çıkarlarını surdu ren egemen gücler günümüze dek arzularım kursaklannda sıkışrnış kalmış gormediler. Bu omac'ı arzunun tutuklanması zamanı gelmişe benzer Geclkl yoruz da... örnegln, Ur eylemcl Atatürkcüluk, blr aevrimci Ataturkçülük, blr devletçl Atatürkçulük ışletilmedl. korkuldu Ataturkçü lugun bu yanlarından. Daha çok, savaşların Atatürk'unden söz edildi. İşin kolay yanıydı bu. Sonra da, duygular oncellk kazanıyordu böylece.. Duygular mantığı bastırınca düşün ce olgusu yltıyordu. İstenen de bu değil midir?... Oysa, «Hayati ve zaruri olmadıkça harp bir cinoyettlr» diyen Atatürk'ü siperlerden kalkmomış blr insan olarak göstermek kodar yanlış bir onlatım blçıml olabillr ml?... Kemalizm'l herkesln anlaya blleceğl blçlmde, ayrıntılardan arındırarok vermeliyız halkımı za, ılle de genciığımıze... Ger çek Atatürkçulük bunu gerek tlrlr. Bununla sağlanmak istenen şey Atatürk'ün bızı nereler den ceklp çıkardıgını gösterebıl mek ısteml olmalıdır. Ulusça dogru yolu bulmak görmek du rumunda olduğumuz iç,n zorun luyuz buno. Bır drnek var önü muzde. nerelerden geldiğimize deggin. 1933 yılında M. Eğltlm Bakanlığınco bastırılmış, Türk Inkılâbmın Karakterlerı adtm taşıyan bir yapıt Sadri Etem vazmış.. Bu yapıtın 73. sayfa •ından alıyorum örnegı« Kastamonuda 1921 senesinae Kız ve Erkex Mualtim Mekteplerı bütçesl gorüşulüyordu Vılâyet Meclısı azaları gayet tabu olarak büyük sanayı devrine tekabül eden muspet lime karşı ısyanı gayet sarih surette gosterdıler. Şu sözler Kastamonu Vilâyetj Meclıslnin labıtlarında kayıtlı olmak lâzım«Jır. «Fızık kımdır? Kızık mıdır nedır? Bunun bıze ne lüzumu var? Tahsısotını keselim.. Böyle manasız şeylere lüzum yoktur. Kız muallım mektebl ne demek bunun lağvı lâzımdır. Burası ahlahsızlık yuvosıdır.» Yıne aynı sene zarfındo bu s«hirde mekteplerde muslkl der8l gösterıllyordu. Mütegallıbeden ... Efendinin teşvlklle Kastamonu llsesl «Avrat oynatıIryor, dın elden gıdıyor. namus elden gidiyon dıye basıldı... Bu mısaUer çağaltılatnhr...» Sadrl Etem Beyin örnefllnden çağrışımla usuma tKöy Enstitülerlınin sonu da takıtdı ya. neyse... Kemalizm'l bllmek İşte bu tOr düşüncenin karşısına çıkmok Içın gereklıdır. O «mualllm mekteplerinden» (k| bugün 133. kuruluş gününü kutluyoruz) Sehlt Kubılâylar cıktı. O muzik derslorl Idıl Biretleri. Pekin Kırgızları yetlştlrdl. «Avrat oynatmak tanı blr türlu bıkmayan usanmayanlar şlmdllerde de o «mütegalllbe» değil ml? Ne yopacağız? 27 yılı bulon ögretmenlık yaşamım sOnsslnc* hep soyledlm. hep yazdım; ylneliyorum: Okullara zorunlu der&ler arasında okutulması ko şuluyla «BUYUK NUTUK» dersl koyacağız. Yetkıll bır kurul konuları saptamalıdır; ışın başka 1 oluru yok Dm ve ahlâk dersler) slyasal çıkar omaçlarryla konulmuştu okullora. Kaldıralım onlorı, koyolım yenne «BÜYÜK NUTUK» u Zaten, adtnt Baydığım derelerin konuları dlnsel kaygı taşıdığı ıçin Atatürk'ü bır kryıya ıtmek doğal esprislnden yola çıkmıştır. Bu islevl eksıkslz da sürdürmekteler Donelim zorardan, zıyandan; neresınden dönulürse kâr değil mı? Törklye"y1 tonımak demek. bu topraklarda yoşayon meanı tanımak demektır. Köylüdür ulkenin yüzde altmışından coğu... Ama köylünün yalın yaşamından sanata yansıyan nedir?... Kılımler, türkuler, söylenceler. masallar. Işlemeler... Sonra?... Kent cydınıyla koylü arasında aşılmaz duvarları nasıl yıkacağız''... Bu yolda sanatını 6eterber etmış çok kolem erl \ar ülkemızde. ama, Esma Ocak, bir kadın yazar, köy kadını denen bılınmeyeni şaşılası bir özgunlükle öykuleştirıyor. Ylrml kerplç dam, blrkac kuyu, yedlseklz kftpek, toprakbutut güneşrdzgâr eeksendoksan Insan beşon öküz, ellialtmış, tavukhoroz, yağmurçamur, gecegünduz. dogumölüm... İşte blr köy. Coğu aydınımız tepeden bakar bu köye, köyluya; otna, Esma Ocak gibl bakmaktır çağdaşlık, Derım kl, olın bu kıtabı okuyun. BULMACA 8OLDA.N SAĞ A: 1 Dtıygu *• dfl^ a«ın yer Teıeu edetlyat akımı. 2 B»odclann bUekten aonrsld kısmı Büyüldük, nicelıi veya deıec« bakımından lkj şey trasıoda bulunan bajıntı 3 Devlet jürası. 4 Turtt parasının kua yaslifi Adaleü» 1« göreo. 5 Bölmelı büyük gOçebe cadın Blr b&gl»ç 6 ZsmbakgUlerden bır süs bltkısi B&fka blr kelimenln vardımı olmaksızın tek başına blr var lıjı anlatan kellme çeşidl 7 Kemlklertn lç boşluilannı dolduran yktü madd» Pamui Iplik. 8 Tersl göte bakan tr». ttnın bsşınıc üstüne gelen en ytUoek nokto. 9 GUzel kokulu melhem Blr nota. TCKARIDAN AŞ4GITA: 1 Televlzyoo yayınlannın tetasyonlar arasında r.akilr.1 s&§ layan aistem. 2 Mendil, ba»Onüsü glb] eşyaların kenanna lgne lle örülen tentece AnDin yapüih 3 Yabfcaa dllde »nlayıs, ö'3şünüş 4 Insenın «T^I«T»I», <tü5Önme yedsl BU iy. S Detrıolcrat& llkelere sytan olan, tnltüncul T Blr şeyl yapmsyı ya d& vapmamayı bellrten lç gücü layıî olaa. S Esld dılde yltik, kayıo 123456789 SınavaDogru ÜS UYS'ye Hazırlık Dergisi USS Ü HALİYE BAKANLIGI HESAP UZMAN MUAVIHIİGI 6IRİ$ SINAVI Matrye Bakanlığı Hesap Uzmanlan Kurulunca 6 ntsan 1981 pazartesı günü saat 9.30'do Ankara. istanbul ve İzmtr'de Hesap Uzman Muavlnligi glrlş sınavı açılacaktır. Sınava katılabilmek Içın; a) Devlet Memurlan Kanununun 48.'incl maddealnd» yazılı mtelıklere sahlp oimak. b) 1.1.1981 tanhlnde 35 yaşmı doldurmamış bulunmak. o Siyasol Bllgller, Iktlsat. Hukuk, Işletme v« Idarl lllmler Fakültelerl ıle iktisadl ve Tlcarl illmler Fakülte. Akademi ve yüksek okulları veya meslek ıçln gerekll kültürü veren ve yukarıdo bellrtılen öğrenim kurumlarına eşıtlıgı Mılll Eğıttm Bakanlığınca kabul olunan yerll ve yabancı Fakülte. Akademi ve yüksek okullardan blrtnl bitirmiş olmak gerek,r. Sınavlara g rış şartlarını ve sınav konularını gösteren broşur yukarıda Islmleri geçen Ögretim Kurumlarından ve Hesap Uzmanlan Kurulu Boşkanlığı II» Ankara. İstanbul va Izmlr Grup Baskanlıklarından saClanablllr. Isteklllsrln en gec 20 mart 1881 günO akşamına kodar Mallye Bakanlığı Hesap Uzmanlan Kurulu Başkanlığı. Ankaro adresıne belgelerl tle birlıkte vazılı olarak başvurmaları gerekır. (Basm A. 560311149) 1670 trldyumun slmgesl 9 Mang&nezin simgesı Içkl ifillıtea yenllen ç«rez DUMKU Bl'LMACANIM ÇÖZÜMU SOLDAN SAĞ A: 1 Avadanlık 2 Rokoto. 3 Alakarga 4 n&D M*la S Aceıul LaJ 6 Mevlana 7 Maıvet 8 Es Ad Maı 9 Avnjyat. TUK1RID\N AŞAÖIYA: I Aranagme 2 Volaa Asa 3 Akademi 4 Do* Meyan. 5 Aka I.eöl 8 Norm Lt 1 Gala M» 8 Alia At 9 Kl Afakl. 19. sayıçıktı 32 sayfa 25 lira Abone e'ursanıı 77 ityrr VK Tl'na eıTımbifinrinn Attjıdakı fonmı M n vsflnvm Cumhuriyet SıMbi: CumiıUTİyet MatbaacüUî ve. Gazetecülk T. A. S. adma N*DtR N*Dİ Genel Tayn» MOdürü .. OKTAT KURTBÖKE Müessese MüdürU . . M . « ^ . ^ ^ EMtNE UŞlKLIGtl. Yaa lşleri MUdtlrü ^*^.~ OBHAN ERtNÇ m Basau ve Yayan: CumhAiTİyet Matbaacıiık ve Gazeıecıllk TJLŞ. Cağaloglu, Türkocağı Cad.: 39 41 Posta Kutusu: 248 tSTANBCTL Tel.: 20 97 03 BüROLAR # # # ANKARA: Konur Sokak 24/4 VENİŞEHÎB Tel.: 17 58 35 17 58 66 îdare 18 33 35 tZMÎR: HaUt Ziya Bulv&n No: 65 Kat: 3 Tel.: 25 47 09 13 12 30 AD&SAi Atatürk Caddesl, TUrk Hava Kurumu îşhani TAKVİM 18 MART 1981 tsnak SJS Gftne» 110 Ogle 13.23 tklndl 16 44 Akşam 1=* 18 2C47 SiNAvA OOÛflU" denjumt «bmc Blmak Mn Cağaloglu Turtocsfı C»d 3941 Ittanbul adresıne 780 H. gAnderdtm. posu havaletı maksu» ılıjıkı«d«. A*, sevrt. (Cumhurtret; 1673)