Katalog

Cumhuriyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 9 ARAUK 1981 TATURK, bağımsızlık Içln savaşırken o*. Kerlenne ve Türk ulusuna «llk hedefiniz Akdenızdır, ılerı» dlyerek askerı savaşın hedef nı nasıl gosterdıyse, «Hayatta en hakiki murşıt ılımdır» sozu ile de ulkesıne yoşom so vaşındakı u,garlık amacını ve oracını acıkço ve kısaca belırlemıştır Atatürk sayısız soylev ve demecınde bu gerceklen dıle getırmıştır A Bilime Yönelis ATATURK, UYGARLIK AMACINA «AKIL VE BILIM» ARACI SAYESiNDE ULASIRKEN, UNIVERSİTELERE BUYUK BIR GOREV DUŞTUĞUNÜ DE VURGULAMIŞTIR. Örnegın Samsun do oğretmenlere yaptığı koruşmada so/le demıştır «Dunyaâa her şey Içtn, yasam ıçın, bosarı Içın gercek yol gos terici bılımdır, teknıktır. Bılım ve teknlgm dı şında yol gostericl aromak, gaflettlr, cahslliktır, sapıkhktır Yalnız bıllmln ve teknığln, yoşadığımız her daklkodaki asamalannı idrak etmek ve llerlemelerınl zamanla izlemek şarttır. Bln, Ikıbln, bfnlerce yil onceki bllim ve teknik dlllnln clzdlği düsturiarı, şu kadar yıl sonra bugun aynerı uygulamoya kalkışmak, elbette btllm ve tekniğin lclnde bulunmak demek değlldır. (Eylu! 1924 Ataturk'On Söy ev ve Demeçlerl cilt 2) Ataturk. ülkeslnı Bılım yolunda yaraşır olduğu düzeve ulaştırabilmek lcın, bazı itıcl atılımlarda bulundu Bunlardan en önemlısı 1900 yılırda kurulan «Darülfüiun u SGhane»yl 1933 te (ılga) kaldırarok «Istanbul Unıversıtesı»nı kur mcsıdır Unıversıte Reformu proıesl hazırlonmak uzere Isvıcreli Albert Malche verilmıştlr Bu yıllarda Almanyo'da Yahudı kökenli ve lıberal dCsunce ı b lım adamlarına acımasız br kıyım baslamıstı Sonradan Istanbul Tıp Fakültesınde Potoloıi Kursusü Direktorluğun u buyuk bır başarı ıle gerçekleştıren Prof Philipp Schvvartz Züııchte «Yabancı Olkelerdekı Alman bılım adamlarının ihtıyoc bırlığmı» (NotGemeınschaft Deutscher W'ssenchafter ın Aus land) kurmuştu Albert Malche yenl kurulan İs'anbul Unıverslteslne özellikle Tıp Fakültesıne get rılecek Alman bıllm adamlaının secılrne ve atanmas nı Prof Schwartz'a bıraktı Ceşıtll Alman fakultelerlne bağlı kırka yakın Ordlnorıus Profesör ve cok sayıda yardımcısı Istanbul Unıversltesine geldl ve her blrl Dulunduklcrı kursülerın başına gectl Her bırl bulunduk Prof. Dr. MuzaHer AKSOY lan bronşîarın dJnya capında bır temsılcısı olan bu bılim adamlarmın Turk bılımme katkıları olcüleme/ecek kadar yuksektir «Zorta> ulkelenni terk eden bu Alnan Bılımının değer iı ınsailcrına ulkemız cok şey borçludur Bu bllım aoomlorından bazılon tıp dalında sunlardır Prof E Frank, Prof R Nlssen, Prof VVıntersteın Prof Desseuer. Prof P Schvvartz, Prof Igelsheımer, Prof Oberdorfer, Prof F Haurovvıt? Prof J Hlrsh, Dıfler branşlardo Prof Schvvartz Prof Hlrsch, Prof Kessler, Ku8 cennetını bulan Prof Koswıg, Prof Kantrowıcz, Prof Neumark, Bunları ve yardımcılarını, Lİkerrız billmlne yaptıklon katkıdon dolayı unutmağa olcnok yoktur Atatürk yerınde ve bu/uk bır becerı Ile gerçekleştırdlöl Istanbul Uniıcersıtesl reformu Ile bılım bokımından Batı ıle aramızdokl korkunc ucurumu azalt mıştır Yıne a/nı yıllarda Ankara'da kurulan Zıroat Fakultesı nln eğıtım kadrosu Alman bılıminln bu rlondakı değerll temsllcılerinden oluşturulmus'ur Türk tarımı, llkel «sabcn» devrınden rrodem bü'me dayalı torım tekniğıne büyük olcude bu fakülte soyeslndo gecmiştır Yıne bu ıkı Unıversite kadar Türk blllrr n« değerlı Ya\> larda bulurtan DllTarlh Fakültesl, Atatürk un önensl ve cobosı Ile kurulmuştur. rıne gondermışt r Boyle bır gence. yurt dışna gıderken gonaerdığı telgratta dıleğını ve ozlemını şoyle belırtır «Onlcr, yetlşip ülkelerıne donduklerı zoman bllim kıvılcımlan o!sun!> Ulkenin soyısız egıtım kuruluşu fabnka ve benzerl yerlerı Avrupa'don donen bu genc bıllm adamlarının katkısı ıle bugunku durumlarına enşmışlerdir Atatürk kurtuluş savaşını kazanıp Turklye'nln yonetlmıni elıne oldığı dönemde ülkemızln müspet bilımdeki acıklı durumunu gostermek lem bir örnek vermek ıstıyorum Prof Dr. Cemil Topuzlu anılarında kendıslnın Avrupo'dakl Tıp kongrelerine katılan llk Türk doktoru olduğu ve bu g'bl toplantılarda daha dnce, yalnız «gayrl musllm» bılim adamlarının ülkemızl «ozde» temslı ettlğınl yazmıştır Bugün Ise bu gıbl uluslararası kongre ve toplantılara yüz lerce Turk bılgıni (oğünerek belırtmek gereklr kı onemlı bır bolumü kadın olan) katılıvor Bu ıkl gerçeğln karşılaştırılması ülkenin Atatürk un attığı temel ve kıvılcımla nereden nereye geldığını gostermeye yeterlıdır Atotürk uygariık omactno akıl ve bılım aracı sayesınde ulaşırken Universltelere buyük blr görev ve rol duştüğünu de vurgulomoyı ihmal etmemlştır Örnegın 1937 kasımındakı konuşma8inda şu cümlelere de yer vermiştır «Büyük dovamız, en uygar ve gönençll ulul okırak voriığımızı yükseltmektlr Bu yalmz kurumlannda degll, duşunceletinde de temelll devrim yapmış olan buyuk Tu*k ulusunun dı; namık Idealldfr Bu deall en kısa zamanda başarmak lcln, düşunc* ve •yfeml btrincte yürutmek zorunluğundayız Bu glrışimd* başarı oncak duzenli bır planla ve en rasyonel bıçlmd« çahşmokla mumkun olabillr. Bu nedenle okuyup yazma bılmiyen tek vatandaş bırakmamak ulkenın buyuk kalkınma savaşının ve yenı çatısının ıstedıgı teknik elemanlorı yetıştırmek, ulke davaiarının ıdeo'ojisıni anlıyacak anlatacak, kuşaktan kusoga yaeotacak bırey ve kurumları yarstacak bu onemlı llkelerl en kısa zamanda saglamak, Kultur Bakanlıgı'nın uzerine aldıgı buyuk ve agır zoruniuluklardır Isaret ettigım ılkelen Turk genchğının kafasında ve Turk ulusunun bılınclnde tiaIma carU bir hald e tutmak unıversitelerlmıze, yuksek okullarımıza c*u?en baylıca gorevdlr.» ••• Bu arada sunu ozellikle belırtmek ıstenm ki Atatürk cok ustun bır bılım adomı olabilmenın butun yetenek ve sorjmluluğunu taşıyan bır insandı Turk dıll ve tanh" icın omrünun son yıllarında gosterdığı caba ve ızled.ği tam bılımsel yol bunu açıkco gostermektedır Dıl ve tanh konularıyla Igdi sorunıarin cozümu lcın kaynaklara ınme ve ılgılılerle en serbest blclmde gunlerce tartışma onun ne derece bllim odamı yeteneğl ve sorumlugunu taşıdığını acıkca gosterır Atatürk ulkenın Dcşögretmenl olduğu kadar Turk tarıhı ve dıltnae de en büyük bılgıni ıdı Bjgun O'nun 100 dogum yılındo bütun Turk dıli ve torihı bllglnlerlne duşen en onurlu odevın Ataturk'un bu aıandakı katkılarını en ufak ayrıntlarına a«ğın saptayan bir aroştırmayı gerceklestırmeleri olduğu kanısındayım Atatürk yalnız Türk ulusunun kurtarıcısı defill, yeni Turk devletınin kurucusü ve TürK toplumuna uygariık ve bıllm yolunu açan ölüm suz devlet adamı ve Turk'u ve Türk devletlnı dunyaya tanıtan, ve dunyada b»ıe karşı sevgı saygı doğmasını sağloyan olümsüz insondır Ülkenin butun bllım adamları kendilerıne bu yoıu acan kurtarıcıya sonsuza değın mınnettardır Onun bızlere actığı bu yolda ılerleme sorumluluğumuz. onun buyuk kışılığl ve başarısı karşısında bır kat daha artmaktadır Siyonizm ve Türkiye?.. rtadoğu horıtasıno boktığınızda neler gorureünüzt Bır suru petrol kuyusu m u ' Dızılenmıs askerı us7 ler m ı Petrodolar bankaları m ı ' Yoksa ınsan toplulukları m ı ' Eger sozkonusu «ınsan» ıse kısa surelı polltikodan sıynlıp genış ufuklu bır yaklaşım gercekc.dır Ortadoğu'daki ınsanları bıclmlendlrıp toplumları yoğuron tanhsel guc nedır' Hangı fıkır doğrultular.nda kıtleler dalgolanıyor, ve gelecegın koşulları hazırlanıyor? O • ••• Atatürk BatıBiliml ve ong dayalı tekniğl yerleştırebılmek ve yayabılmek lcın her branştan cok sayıda yeteneklı genclerı özellıkle lısemezunlarını Avrupa'nın ceşıtll Onlversltele SVST OKTAY AKBAL Adam Olmak.. A DAM olmok . Bu blr şllrln odı Günlerdlr dlllmlzde, Adam olmak .. N ce cdamlorın 'odam' olmadığı gunlerde bu ş.ır dılıme dolanır durur öyleler) var. kı kışılıklerı yanor doner durmadan Bır bakarsınız ordo, bır bokarsınız burdadırlar Şu duşuncenın ızınde, bu duşuncenın ardında, derken hıc bır duşunc© olmayan bir yerde, bir durumda Bakarlar kı duşunmek, duymak, bunları soylemek, yazmak zararlı bir eylemdır, susarlar, daho da beterı, dune kadar savundjkları, beğendıklerı, yaptıkları goruşlere. amaclara sırt cevırırler Yaşayan gorür, derlerdl Hele cok, yaşayon cok şey gorür! Öyle de oldu Berılere bakıyorum da, nıce nlce kışılerın yuzlerındeki değışık maskelerl bır bır secıyorum. Onu cıkr.'ip obürunu takmışlar Bir daha, bır daha1 Kep cıkarları adına, şu kışının ızınde yürumek, Bu kişılere yaranmak, sonra çıkcr hesabı alt üst olunca o kışıyl yerın dıbıne gecirmek1 Bunlardan bırı hep gözumun onündedır Gelmışti calıştıgım yere, o gunlerde goklere yücelttığl bır ünlu kiş/yl niye elestırdığlmı sormuştu. Sormokla kalmamış hesap vermeml Istemistl Sonra o hayranı olduğu kışıyle oynı safta buluştu DerKen bır de baKtım vazgecmış o kışiyl tutmaktan, veryansın eaiyor ne değersizlığıni, ne bılgısızlığınl bırakıyor' Acımalt mı boylelerıne, kızmalı mı! Evet, yaşamak cok lyl, hem de cok kotü; dün iyl, başarılı yararlı sandıgin blrl bır de bakıyorsun tam tersi bır kışılığe gırmış . Kıplıng ın 'Adam Olmak' şıırı bır kac kez cevrlldl dıllmıze... Rudyard Kıplıng, Büyük Brıtarrya emperyalızminın ovgücusü bır şaır, blr yazar bilinir Öyledır de . Hındıstan'do Afrıka'da gecen olayları, klşılerı anlatan romanları, öykulerf vardır Bu yanı blr yana, lyi bir yazar usta bır şaırdir Ne var kı en kolıcı. en unutulmoz yapıtı 'Adam Olmok* adlı şıirıdır. Her topluma, her zamana, her kışıye uygulayabıllrsınız dedıklerınl... Ha Ingılız olmuş, ha Türk, farketmez, Adam olmanın, odam sayılmonın yolu taktlr k sılık sahibl olmak «Cevrende herkes saşırsa bunu da senden bilse Sen aklı boşında kalabılirsen eğer Herices senden kuşku duyarken hem kuşkuya yer bırakır Hem kendlne guvenırsen eğer Bekleyebilırsen usanmadan Yalanla karşılık vermezsen yalana Kendlnl evllya sanmadarı Kln tutmayabllirsen kln tutamı» o zaman 'adam1 olur insan1 Sanmayın kı bu oğütler yalnız toplumu yönetenlere. polıtıkacılara yararlıdır Hayır, bu oğütler harkes ıçındır, 'adom' olmak isteyen kışı 'adamlığın koşulları'nı yerıne getırmeK zorundadır Herkes senden kuşku duyacak, ama sen kendıne guveneceksın. Herkes sana kın beslese de sen kimseve karşı böyte basıt du/gular duymavacaksın «Duşlere kopılmadan düş kurablllr yolunu saptırmadan duşunebılirsen eğer ne kazandım dlye sevinır; ne yıkıldım dıye yerinlr • Iklsine de değer verme/ebılırsen eğer soyledlğln gerceğl eğlp büken duzenDcz kandırabıllr diye saflan dert edınmezsen cmur vârdıgın ışler bozulsa da yılmaz koyulabilirsen ışe yen den dokup ortaya varını yoğunu blr yazı • turada vıt'rsen blle yıtirdıklerlnl dolamaksızın dlllne bcstan tutabılfrsen yolunu yureğıne sinirine dayan d yecek direncinden baska şeyin kalmasa da herkesın bırakıp glttığl noktada sen dayanablllrsen tek» Gercek bır 'adam' olmak hem kolaydır, hem zordur K'şı kendi bencıllığıni cıkarcılığını, kısacası bas t »onlerınl bır yana bırakırsa daha doğrusu Döyle duyqjlarc*an sıyırılırsa, kendını üstte, yukarda, aışta tutcaa herşeyın hesabını kendıne vıcdanına verebılne yeterlılığıne ulaşırsa kl boylelen pek azdır re \ar kı bu az'ıktır uygarlığı ayakta tutan o zaman cdam clınck' duzeyıne cıkab lır kışı Hem gündelık yaşam ncta herr toplumsal ortamda K o' ng 'Adam Olrna<' şıırını soyle bıtırır «Herkesle duşup kalkar erdemli kalabılirsen unutmayabilirsen halkı kırallarla gezerken dost da duşman da ıncıtemezse seni • ne kucumser ne buyültebflırsen cevrenı her saatın her dakkasına emeğinl katarsan hakcas na herşeyıyle dünya onune serilir • ustelık oğlum adam oldun demekt'r» Na T ut u. turlu acı tatlı deneylerden 'adam'lığını yıtırmeien k ş l.gını bozmadan cıkobı'en'ere AdamI k sınavında başarı kazananlara Tanh onünde bugun de yarın da ak alınla hesap verebılecek durumda olanlara Kısacası, gercek odom'laro " lglnçtlr, son yıllartla bizde de, «Kltle Sporu» kavramı, ıımuıanın da üstunde bir hızla yaygmlaştı ve benım sendl Gun geçrnı>or kl, radyolannuzda, TVmlzde, gazetelerımızde bu konuda bir habere bır voruma, açık oturum ıb gıbı b:r ozel programa raslamayalım Sporu, beş on kışının uyguladığı ve on bınlertn seyrettıği bır gos'eri oıajn olmaktan çıkanp, herkesin yaptıgı bır ugraş halıne getırme amacını «saflıklı yaşam ıçın spor», «Herkes Içın spor» gıbi gercek ten şirm sa\sozlerle (slogaalar la) açıklayan bu karnpanyaya karşı çıkmak, kuskusuz olanak sız. Ne kl, radyolanmızın, TT'ml zin, gazetelennuzın, yoneticılentnızın bunca yogun ugraşlarına karçın, spor kıtlelere yaygınlaştıniıp, «Kıtle Sporu» kav ramının içerdlği amaç gerçekleştinlebıldı mı° Acıdır kı, hayır' Yapılan, kasabalanmıza dek butun yurt duzeymde jonetıcilerlmizce bırden başlatılan bırkaç kır koşusundan öte ye geçemedı Çoluk çocuk bir süre koşuştuk ve sporun kitlelere yayKinlaştınlması kampan yanuzı da tamamlarrus olduk. Nıçin? Nıçin'i açık. KlUe sporu hallnde gerçeklestirebile ceğlmlz tek spor dalı, kır koşusu. Otekl spor dallan için tesıslerimiz yok. ömegin, tenıs halâ varlıkulann sporu. Mahallelerbrüzde daha soyle dogru dürüst çocuk parklanmız blle yok kl, btiyükler içın çok sayıda tcnıs kortu yapmayı düşleyebUellm. Voleybol, basketbol, futbol alanlan düsleyebılellm Bugün büyük kent lerunızde bisiklete binıp gezebilmek bile olanaksız su trafik karmasasmda. îste bu yuzden de, bır ara bu «kltle sporu» kavramına gö nul veren gazetelenmlz bıle kı sa surede boşlayıverdüer o şirın savsozlen yıneleyıp durn^ yı ve eskıden oldufu glbl gene gösterı spor dlye tanımlayabıleceğımlz spor etkinlennin propagandasını surdurmeğe ko yuldular Tannya çok şukur, bugun spor sayfasz gazetemlz hemen hıç yok Hatta kırm büyük gazetelenmız hergun bırkaç sayfalannı spora ayınyorlar. Spor dedıkse.. Büyük kulıiplenn futbol maçlanna, yem leyın de basketbol ve volejbol maçlanna. O büyük kulüpierin yonetıcilerinı, yabeacı antronör lerinı, hatta yabaccı antronorlenn çoluklannı, çocuklannı, oyunculannı, amlgolannı bıle, yedlden yetmlşe aramızda tam mayanımız yok Radyo ve TV' mızde de, bılıyorsunuz, ayn bir spor haberlert kuşağı var. Bu yabancı antronorlerın burnu kanasa, daha anında bütun Turkıye'je duvuruluyor. Goğüs lenne bır takım tıcarl kuruluşlann kocaman harflerle adları yazılmış sporculann boy boy resirrUennın gazetelerimizde yayımlanmasında, televızyonumuzda gostenlmesınde bır sakınca bulunmuyor. Ama öte yandan, kulturle, sanatla llgıli bır haben, mercekle arasanız bulamazsınız Sanat, kultur de nılınce, akla hemen bazı şarkıcılann, bazı fılm oyunculannın ozel yasamlanyla ilgıli ayrıntüar gelıvo1. Eır yazanmızm uluslararası bır toplantıya Turkıye temsılcısı olarak katıl ması dahı, haber degerl taşı mıyor, orneğuı TRT yonetıcılerının gozunde Ünlü bır ozanımızın kendı ağzından bir şıınnı, olanaksız, duyamazsınız radyomuzda, televızyonumuz İ Spor Yerine Biraz da Sanat # KÜLTÜREL AŞINIMI DURDURMAK ZORUNDAYIZ. BUNU, RADYO VE TV ÎZLENCELERİNDE KÜLTÜR VE SANATA YER VERMEKLE BAŞLATABİLİRİZ. Demirtas CEYHUN da Ama, her nangi blr yanşmaya katılmış bır genç kızı ıruz, sunucunun kendısıyle yap tığı tanıtma soyleşısı sırasmda boş zamanlannda sıir de karaladığını soylevıverse, onu zor la dmleürler sıze. Hem de şur diyerek. TKTDEK1 KÜLTüR DÜŞMANLlGl tlginçtir. bu «Kltle Sporu» Kavramı hemen hemen ayru •nda hem Batı'da, hem bizda hızla yaygınlaştırüdıgı halde, gene Batı'da bu kavramla bu llıcte ortaya atüan, yaygınla^unian «Kitle KıUtüru» kavramının Olkemizde sozü blle edıı memektedir. Oysa, Batı'da, ikisi, birblrlertnl tamamlayan bır bütun halinde düşünülmekte ve uygulanmaktadır. Üretım teknıkleri geliştıkçe çalısma süreleri kısalan ve boş zamanlan artan emekçi yıgınların, bu boş zamanlannı, yaygınlaştınlan ve sulandırüan bır tur yeni kültür ve sporla doldurmalanna çahşılmaktadır Emekçi yıgmlar için yenl tür müzıkler, yeni tür edeb'yatlar, yenı tür göstenler, eglenceler yaratumaktadır Spor turlen akıl almaz alanlara kaydırılmakta, yenı yenı spor dalları turetıl mektedır Yarşmalar duzenlen mektedır. Festn'allenn, fuarlann, panavırlann sayısı çoğaltılmakta, ozendınlmektedır. Ama TRT'mız, ne acıdır kl, burun bunlara kulaklannı tıka mıştır Sadece sporla ilgilenmekte, ıçınde «kultur» sozcuğü geçen bütun eylem \e gırısımleri görmezden gelmektedlr. Bütün haber bültenlerındfi ayrı bir (üstelık özel anons müzıkH) spor haberleri kuşağı oldu ğu halde, hemen hemen haftanın yansında da gene özel spor programları yayınlamakta dır. Kuşkusuz, yülârdır yapılan yogun bır propagandayla biçimlendlrilmis yığınlann artık içtenlikle ügUendıgi bu spor programlanrun kaldırüma sı veya azaltılması gıbi bir 6neriden soz bıle edüemez. Fakat, radyo ve televızyonumuzda bu spor haberleri kuşagından önce veya sonra lçtekı ve dıştakı kuUür sanst haberlennı veren bir ayn haber kuşagının konulması da, bizce TRT'nin ana amaçları arasında olmak gerektır. KtLTÜREL YOZLAŞMANIN SONTJÇLARI Sanınm, on beş yirml yıl glbı oldukça kısa bır sure içın de bır kulturel aşmıma (eroz yona) ugramanın toplumsal pa hasım yaşamında duymuş bı zam gıbı bır başka ulke daha bulunamaz. 1960 lardan bu ya na, toplumumuz büyük bır kül turel değışıme ugramış ve bu karmaşada yıkılmamış hemen hemen hıç bır değer yarrmız kalmamıştır Toplum oıarak böyle birden bır kültürel boşluga duşmenin değer yargısız kalmanın trajık sonuçlarını ıse halen jaşamaktayız Örnegın, geleneksel müzık kültürümuzün korunması ve geliştıril mesı ıçın en küçük bır çabada bulunulmadığı için, Türk mü zıgı bu aşınımm başıboşluğu ı cınde kendıliğınden yozlaşmış ve «arabesk müzıkj, dıye adlan dırdıgımız yoz bır müzik halı ne donüşmüştür Çalgılı, gazıno türkucülügü de TV'de bol bol verilı>or, guzelım türkulenmız dururken' Yanı, müzığimızin bdylesıne yozlasmasının sorum lusu, bızce o tur muzıklenn bestecıleri, icracılan ftlan kesınlikle değlldır. Şayet TRT'mlz, radyo veya TV de açık otorumlar vb duzenleyıp bu so nucun sorumlusu olarak o kışılerı suçlanıaga kalkışırsa bu, bızce kendı sorumluluğunu brt bas etmeğe çalışır tıir çaba içi ne gırmış olmaktan ote anlam taşımaz Turkıye'de, bugün öncelikle ele alınması ve yapılması gereken iş, bu kültürel asmımı (erozyonu) blr an once durdurucu gırişimlerin başlatılmasıdır. Bunun da başlangıcı, kültürel ve sanatsal olaylarm, etkınlıklertn kıtlelere aynntüı olarak derhal duyurulmasım sag lamak olmalıdır TRT, tıpkı spor haberleri ku şağı gıbi, haber bültenlennde ayn bir «Kültür ve Sanat Haberleri Kuşağı» düzenlemelidir Dünyadakı ve yurttaki kül tur sanat haberlerinı günü gü nüne vermelidır Yaymlannda kültür programlanna daha faz la ver ayırmalıdır Her hafta sinema, tiyatro, edebivat ıçın ayrı ayn eğıtıci programlar dU zenlemelıdır Daha dün yasadığımız o korkunç teror ve anarşının temeünde buyuk bır olçude bu kul turel aşınımm, kültürel yozlaşmanın, kultursuzleşmenın ve değer yargısı yıtirimının yattığı da unutulrriamalıdır. Gün gectıkce Ortadoğu sorunsalı karmaşık!o»1ığmdon konuyu yalınlaştırmak zor. Bugün Ortadoğu'do devletierın egemenl.klerıne yon veren ıdecloıılerl nasıi degerlendırebılırız' 1) Dln (Muslumanlık) Ortadoğu da coğu devletın resmı ıdeolo|ısınde ağır basıyor Islamın «rön«»on»» (yenıden doğuş, ya da uyonış) cağmı yaşadığını, v» Muslumanhğın toplumlarm hem devlet hem kışl yaşamında yeterli felsefe olduğunu ılerl sureiler coğunluktodır Nevark' bu goruş hem (Şıı, Sunnı, vb gıbı) mezhepsel yaklaşımlarla ayrışmakta hem mılnye'c lık akımlaf rında bolunmek e hem de sosyal st ve kapıtalıst ekonomllere yonelık yol ayrımlarını yapısında taşınnaktadır. 2) Mıllıyetcılık (ulusculuk) oncelıkle Arop dunyasında gun gectıkce gelışmektedır Ne var kı ucsuz bucaksız collerın ustune somurgecılıgın bastonuyıa cızılmış yopay devletler ve kukla yonetımler sınırlannı koruyorlar Aşıret kabıle ümmet duzeyınl aşamamts toplumıorın şeyhlerı ve kralları da ellerındekı petrol zengınlıklerıni yoksul Arap halklorıyla pavlaşnaya ^anasmıyonar. Petrodolarlorını Isvicre bankalcrına yatırmavı kapıtal st tekellerlg ortaklığı yeğllyorlar Arap mllliyetcılığı, islamcı dunya goruşunde «kovmiyetçi) sayılmokta, yadsınmakta, şerıatcıl'ğın ümmetcılığıne ters duşmekte. bırleştırıcı ve bütunlestırıci etkısl frenlenmektedır 3) Kapıtalızmın ıdeolopsı de çerıatcı akımlarla bır noktaya kadar uzlaşmaktadır Çunku kapıtolızm cağda» anlamıyla sanayileşmeye donüktur Oysa Umman, Kotar ya da Suudl Arcbıstan g bı leodal hukukla yönetılen petrol zengım ulkelerın sanoyıleşme yolun^a yatınmlara yonelmeleri blllm ve tekrıkle bırlıkte ışcı yığınlarını gelıştırecek, sosyal adalet fıkırlerı taban büacak şerıotın ıdeoioıısı toplumun yapısında çuruyerek yetersız kalacaktır Ortada bır deney de var Iran du Sah lık donemının kapıtalızme donuk otılımlan beraberinde korkunc aengesızlıklen de getırdığınden korkunc bır patlamaya donuşmuştur 4) Sosya'ızmın ıdeoloıısı de yeterli gucu saglamak lcln Ortadoğu'da ışcı tabanından yoksundur Sosyalist dunya goruşunun şerlatcı akımlarla ceııştlği yerlerde kıtlelenn dırenmesi başlamaktadır Ortadoğu da yoksuılukla birlıkte yoğunlaşan bagnazlığın sosyalıst devlet kurma denemelerını ne olcude etkıle,eceğı bir sorudur. Bu konuda Guney Yemen deneyının sonuclan aydınlonmış değıldlr • Yukanda soylediğimız g bi Ortadoğu sorunlannı yereı renklerınden soyutlamak genel bır cerceveye oturtabılmek cok zordur Ancak aynlıkları oyrışmaları, parcalonmaları bir yana bırakarak bırleştır cı yönlerl oradığımızda en guclu odak noktası lerede belırgınleşıyor 1 Tüm catlakların kapandığı odak noktası »sryonlzm» korşı olmak» fıkrinde somutlaşı^or Sıyonızn, Ortadoğu da emperyalizmın Amerıkancılığın tekelcı kapıtalızmın etkın bır turu olarak gelışmışVr. İ8rail'ı oağdaş devlet olmaktan cıkaran, dmsel. gericf ve coğdışı blr örgüte donüştüren ıdeoloıı sıyonızmdır Ortodoğu'daki celışkılerın derınleştığı cukuru s yonızm kazmaktadır • Boylesıne bır Ortadoğu'da «Acıl Müdahale Blrliğjınl AmerıKa neye karşı ve nasıl kullanocak'' NATO da kurulması duşunulen ıçevik guc»e Turkıye neden ve nicin katılacok? Acaba her bakımdan parça parca gorunen, ama Amerıka nin destekledıği sıyonızme karşı bırlık ve butunluk ıcinde bulunan blr Ortadoğu'da Turkiye, siyonlzml e ışbirlığıne donuşebılecek bır asken orgütlenmenln lcine gırebllir mı? (Cumhuriyet 193*1198*1 j 9 ARAIIK 1931 Tarİhi evrak R«9ml daîrelerde mevcut bulunan esta evrakı tasmt ıle meşgul komlsyon çalışmalanna devam etmektedır. Tasnıf bıttıkten sonra Sultanahmet medresesmın hazine evraKaçakçılıkla mücadele içm yeni yenl tedbırler düşünülmektedir Bu meyanda înhisar Idareleri de bazı projeler hazırlamakta dır Tütün înhısan Umum Mudüru Behçet Bey tutun paketlenndeki sigara kfigıdımn otuzlki vapraktan oruzbes yaprağa çıkanlmasmı, köylü sıgaralan fıyatlAnndan birer kurus tn kına ayrılması ve evraklann burada muhafaza edılmesı duşunulmektedır Maanf Vekaletınce bu şekıl kabul edıldığı takdırde medresede gereken değı şıklıkler yapılacaktır. dmlmesını teklif etmiştir. Koylu sigara ve tütun paketleri muhtelif sahalar icın yapılacak bunlarda mahallı tütun kullanıla 50 YLOnCE) Köylü sigara ve tütünleri Yaşar Kemal'in en son romanı KİMSECİK 1 "Yoşor Kemal çağımızm büyük romanmı yapanlardan birisidir" Le Monde Ecza ithalatı ANKARA 7 Yeni kontenjan lıstelennde her ay içın tespıt edılen ithalat miktarı kıymet ıtıbanyle sekız mılyon Türk lirası Bu^un sigara ve tütün paketlerının mukavva verıne kâgıttan yatıılması ve fivatlarının bırer kuruş indırılroesi imkâm tetldk edılmektedır nı çecmiyecektır Tıbbi ve klmvevı ecza lısteve dahil edılmemıs bunlann memlekete ıthalı seroest bırakılmıstır Cumhuriyet Sablbi: Cumhuriyet Matbaacuus. ve Gazetecilık TJI.Ş adına NADtR NADt Genel Yayın Müdürti HASAN CEMAL Muessese Müdurü EMtNE UŞAKLIGtL Yazı îşlerı Müdurü OK4V (.ONFNSIN Basan ve ?avan : Cumhurıjet Matbaacılık ve Gazetecl lık T ^ Ş Caealoglu Türkocagı Cad 3941 Posta Kutusu: 346 tSTANBUt TEL • W < <« W BtİRULâR : • A.VKAKA: Konur Sokak 24/4 YENÎŞEHIR Tel 17 58 25 17 58 66 Idare İS 33 35 • ÎZMtR • Halıt Zıya Bulvan No S5 Kat • 3 Tel 25 47 09 13 12 3(1 • AD*NA: Atatürk Caddesı rur^c Hava Kurumu ts Hanı Kat 2 No 13 Tel 14 sw 19 731 T A K V t \1 9 4R4LIK 1 » 1 <İ Oçle Ikındi 13 06 15 23 GÖSTEEİ SANAT EDEBıVAT RESS4M MTAZ Y1NER Yonetımınde, sanat çalışmaları surmekt dır CADDEBOSTAN GUZEL SANATLAR ATELYESI VE GALERISI BAĞDAT CAD 256 ^B 87 98 a Özdcmir İnce Yannis Ritsos'la konustu... Yıhn Edebıyatı Olayı mm GÖSTKRİde TEKİN YAYINEVİ tmsak 628 Guncs 8 12 Akiam 17 41 Tatsı