Katalog

Cumhuriyot 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER I I KASIM 1981 öncetd rQn bn sütunlard» çıkan yanmda, «Araştırmacılıktakı yanhşlanmızı» belırtnuştbn. Bugün öalemler üstunde duracağun. raştumada dısa bağunülığın en önemli nodenlennden blrı llteratür toplamadır Araştırıcının en fazla bağımlı olduğu bu konu evrensel bır kımlık taşır Bu yonden hemen lıer ulke değisık beyutlarda dışa bağımlıdır. Ne var 3u, bu bağınılılık Ülkemizde çok yuksek duzejde kendını göstermektedır Bunun nedenı, çağdaş bıiımsel ölçüiere uygun olarak ülkemızdekı yabancı bır dılle yayınlanan ve mılîetlera rası nıtelık taşımasının en geçer olçütü olan CURBENT CONTENTS'lere kayıtU hıç bır der gımızin olmaTiasıdır. Bugun butun uygar ülke lerde bu nltelıkien tasıyan pek çok uluslararası bılımsel derjpier vardır Bır ülke kendl ıfctıyac» olan bu bılimsel dergıyi alırken karşüıgında uluslararası duzeydekı kendı derfrısinl o ülkeye Eatar. Ne var ki Türkıye sadece almak durumundadır, satacagı hıç bir bilunsel clddi yayın organı yoktur. Hep dışardan almak zorundayız. Lıteratur bügıye gereksjum duyan araştırıcı dlınyanın her yennden yayınlanan bu tur çalısma!an dıkkatfe lzlemek zorundadır. Ivı ama ışte bu gerekçe lle Ttlrkıye, belkl baska hıg blr Ulkede eşlne rastlanmayaeak blr savurganlıfc 1çındedir Örneğın her Tıp Fakültesı bu uluslararası aylık dergılere abone olmak durumundadır. Araştırıcı içın zarun olan bu yayınlarm mutlaka alınması zorunlu olduğuna gore belırll tasarruf önlemleri almak durumundayız. Şoyie U: 1 Bfllmsel aküvitenta yogun olduğu 11terimizde fakültelerimiz ve araştırma kurumlanmız, devleuı kendllenne tanıdığı olanaklan bırleştırerek merkezl kiltüphane sıstemlne gitmelllerdir. Bütun bılimsel dergüer bu kütüphanede araştınclann hızmetine sunulmak üzere tek olarak bulunmalıdır Bır somut ornek verüecek olursa Ingiıtere'de yayınlanan NATUKE derstfsi Ankara'dakı belki beş veya daha fazla kurumumuz tarafmdan alınmaktad'r Bu sayı bire ındlrılebilir Eu kabıl merkezsel kıirllphanelerde çok lyl durumda ve işlerhğı devam ettirllen çogaltma ve fotokopl cıhaz'arı araştıncılann eıerekslnlmlerlnl karşılar şekllde dUzenlenmelldir. 2 Parası Devlet tarafından \erılen çeşıtll kurum, fakulte ve meslekl kuruluşlar tarafından yayınlanan meslekl dergıler, bılım dünyasımn •çık görus ve eleştırisme sunulmadığı lçin bu dergilerde çıkan hiç bır makale gercek blhmsel klmlık taşımaz Bunu andınr dergıler ozellıkle fakülte'erde akademık titrlenn alınmasmda billmsel yavın gibi çcös'erllırse de gerçekte bu vayınlann bhımsellığı her zaman tartışılabılır Bu bakımdan en bilimsel ve en ekonomik y&klasım TUrkıye'de yabancı dll bilroeyen meslek sahlplenne hltap edecek clddl tek derglnln devamlı olarak yavınını saglamaktır. Ömegın tek blr Tıo dergisl, tek bır tarun dergisı, tek bir eczaalik dergisl glbi. Hıç şüphesız bu dergilerde yayınlanacak e•erlenn vaynılanmadan once ciddı bılimsel eleştrtye tabı tutulması baska bır devimle der0lerin bir editoryal denetimden geçmesinın saglanması perekır. 3 Turkıye"nln bılimsel espnsl olabllecek nltelıfcte ln°ılızce vavınlanacak bır Temel Bilimler dergısının ç'kanlırasma TUBİT4K o r v yak olmalıdır. Boyle bir dergl ciddl olarak devam ettınlir ve yayınlann yuksek bı'ımsel düzeyda olması sağlanırsa fcısa sürede CTTRRENT Araştırıcı Yetistîrme Yolları Prof. Dr. R. Kâzım TÜRKER Ankara Ünl Tıp Fak Oğretım Üyesi CONTENTS'lere Kİ»eblllr ve yabancı bilim adamıarinın aa eserlennı yayrnlayacakları bır kımlık ka7^nır Bojlece hıç olmazsa bızna de dış ulkelere satabıleceğımız bır bılimsel dergı mız olur. Bunun Ukenüin bılım hayatına ka zaiîdıracagı sayçırüıjl ajrcca anlatmaya gerek yoktur lerle çalısamaz durumda buhman deÇerl mllyBrlann üzennde araç ve gereç me\cuttur Ekonomik gucu en zırvede olan ülkelerde büe hıç bır kurum bu denlı savurssnlık ıçınde değıldır Esasen bu u!k»lerde gerek ünıvers'te ve gerekse degsık kurumlann araştırma laboratuvarlarına alınacak her turlü araç \e gereç mutlaka bır proje üe veriUr ve projede öngorülen hedefleruı zamanırda yenne (fetınjnesi ıçın etkilı bır denetim mekanızması işıetillr Bu deretımde prolede bel"*i]en hu«uslar yerlne getlr'lmezse nrojs ıle venlen oîanaklar derhal gen alınır Ötedenberl universltelenmiz ve öbiır arastırma kurumlanmızda boj le bir denptım sıstemmden kaçmılnııstır Ashnd3 «ozerklik» deyıminin yanlış anlasıldığmdan bahsederken de kesmlıkle ozerkHÇB kar?ı oldugumuıu lddia otmıyoruz Gerçek bılim adftrnı mutlaka ozerklik lster vo bunun en büyuk savuniıcusudur Ama hıç bir zaman kurumuna, ülkesıne ve bılim dünvasına hesap ver nekten kaçınmaz Ne var kı yasal zorunluluğa l *T"sın sırf teamtll halıne gelmesın dıve bu ö'•nlı denet'm mekanızTialan isletılmezse, o zaran ozerklüc Uzennde daıma tartısma ortanı doğar Nitekım, 1750 nolu yasanın denatlmle 11gill maddesi işletılse ve bu maddsde belirti'miş cez&lar uygulansa idi, busün liniiersıte özerkhgı tartısma konusu olmazdı Çunkl, bılim adamı hıç bır zaman «ben özerk'ım klmssve he<!atJ vermem» dıvemez Savurganlığı önlemede almması gereken önlemleri ?o>leoe ozetleyebıli Araştırmalan dışa bağımlılıktan kurtaracak en onemll ko'^ullardan birı de kendi sahalaTınd» tanmrmş, araştırma yapan bılim adamlarımıa devletın kuracagı bir AR1ŞTIRMA MERKEZINOE bır araya getırmektır Bu durum bır yandan olanaklan artınrken 6bür yandan araştırıcüar arasındakl bllgl ahjvenşlnı artıracakve yuksek duzeyue eğıtttn olanaklannın artmasını sağlavacai ve ılensı ıçm genç araştırıcı yetıçtırme olanaklannı kolaylaştıracaktır Boyle bır organi2asyon Uretıme dönük araştırmaJarffl da daha i$ler duruma gelmesıni sağlayacaktır. TUBITAK uzun yıllann verdığl deneynnlerle gerçekten yuksek "duzeyde araştırma yaparak ülke sorunlannı çbzmedekl basanlı Unite ve enstıtılleriyle b6vle gı^çimlere önayak olabilir. Ne var ki burada da gercek araştancıyı çağın kabullendıgı ölçütlerle de^erlendınp gerçekten ulkede blr bılim espnsi olduğunu tanıtlamıs U nıtfler dururken hiç bir uluslararası düzeye ensmemiş fakat vıllarca tinite olanaklannı kullanmı? bır grup desteklenırse fazla bir ilerleme beklemek ivimserlık clur MerkezUeştırmenin açık yararları şöylece sıralanabülr1 Bılgx ahşvenşinl kolaylaştırmak, 2 Uretıme donllk arastırmalarda dlsiplinler arasındakl koordınasvonu s ^ a m a k , 3 Pahalı ekipmanlsnn daîja verlmll ç»hşmalannı ve merkezıleştınlmelenni sağlamak, alet, araç ve gereç savurganlıgını önlemek, 4 Yurt dışma beyin göçünün önlenmesinl saglamak, 5 Araç+ırıcılan lisans eğltlmmden bağıçık tutarak lisans üshl eğıtlm duzeyıne enştirmek (mezunıyet sonrası eğıtım) ve genç araçtırıcı vetıştınlmesinde büyuk ko^ylık saglamak. Araştırma ve araşhncı anlan^ının ülkemızde yerleşmemesı, üniversite ö'erklığının bir anlamda yanlış yorumlanması, bilimsel denetimın isletilen?emesi, ıdari denetımlenn gereği gibi vapılmaması ulkemirde büvük boyutlara erlşen bir araç ve gereç savurganlıŞına neden olmustur. Çok kez gerçekten araştırma yapan bılim adamlanımz bazı gerekli ekipmanlann sıkıntısım cokerken, avnı eMpmann is'etılmez bir durumda başka bır verde roevcut bulunduğu çok iyı bilinir ve bunlara vk çok somut ömekler vermek mümkundur Oerçsk şu ki arastıncı, ülkemızde arac, gereç yoklugundan değil, &m» bunlara mevcut olduğunu bıld'tı halde çesı*li engellemelerle bu etapmanlardan istıfade ettırUmemenın pcısını tatmıştır ve tatmakta devam etmektedır Ünıversıteıeimız başta olmak uzere çeş'tü araştırma kurumlanmızda çeşıtli neden Araştırmaların Kurumlaştırılması nz 1 Ülkemizde her kurumda Bzellikle ünlve'slteler ve TÜBÎTAKta sağiıklı bir alet envanteri yapılmalıdır, ve aletlenn işlerliMerl açık bir şetalde belirlenmelidlr 2 Onarana gereksinme duyulanlar blr mer kezde toolanarak onanmı voiuna gıdllmelıdır TÜBİTAK'ça desteklenen TJNÎDO ürJtesi sadeoo bu amaçla kurulmuş onanma muhtsç CLhazîann onanmını yapan teknık eleman egıtecek bir kurumdur 3 BUyük meblağlara malolmu? TB fakat alıcılar tarafmdan Işletllmeyerek kenara bırakılmış aîetler için sorumlu olanlar tesbit ed'lmelidir KunnrJara aünmıs ve bu kurumun demlrbas malzemesi olan ve fakat hiç çalıstmlamamış veya k&fı dereoede yararlamlmamış ekıp manlar bu vecıbeyl yertne get'reb'lecek kurumlara veya araştıncılara devredılmelıdır. 4 Aletlerln araştınıada kullanıldıklannın en belirpn kanıtı olan yaymlarda ısımlennden bahseüme dıkkate almarak ülkemizde milletin parası ile alınan bu pahalı ekiDmanlarla milletlerarası düaevde ne gibi yavınlann yapıldıgı tesbit edilmelidlr Bu şekildela kanıtlarla ftereğmi verme getirm'ş araştıncılar ödüllendirılme11 aksi tutumda olduklan kanıtlanmıs sorumlular cezalRndınlmalıdır 5 Ülkemizde kurumlara alınacak pahalı eklpm?nlann merkezıleştınlme«ı cıhetıne ıçidilmeli, birden fazla avnı işı gorecek başka cıh"»z alma zaruretı varsa tek fırmamn malı terouı edılmeli ve bu ahmlarda bıUmsol bir saruret en ucuzu torcih edllmelidır. 6 Araştıncılar içm gerekli olan kimyasal maddeler devlet elkle yurunilen bir depoda ttok edilmeli ve proje karşılığı bu depodan en lvedl şakllde araştıncıj'a intikal ettlrilmesı sajlanmalıdır Radyoaktıf ızotop maddeler ıçın (ülkemizde yapılaırayanlar) kolavlıkla teTimınde üîke çapında yenı bır organızasvona gıdılmelıdır Araştırıcı içın kaçırılmaz çorevlerden bırisı de uluslararası bılıiıse! temasla'dır Dunvanın her yenıîde degıçık araştırma konularında sık sii bı'ımsel kongreler, sımpoz\nımlar veya se mınerler düzenlenır Dunrada bılım sahasmda tanıran arastmc' 1 «r bu gıb' toalantıiara davet edılır'e Bıl m adamlan bu toolErtınara ı^tırak ederek bn?l alı<tvenşmde bulunmsk durumundadırlar Ara?tırTna Hırumla«irıı«da ozellıkle üniTersıtelenmtede ve biim iuramîarraızda bu Kibı temaslar içın butoeden avnlmıs oden'kler rrevcuttur Ne var ki bu 8d°reklerin kullamlrrasında ne blrude bılirn"5el davranıldıîı dn'ma tartışılabilır BUtlin dürvamn kurumlastırcbŞı bu gıbi t^mas'an ülkenızde de bszı kurallara bağlarram'z ge'ekmektpd" Aksi t"kdırde gezı ler çok kez turistik olmak»An llerive gidemez. Bu kural'an sSylece sıralıyabiliriz • 1 Arastıncı nerede dh9ir»a çaJ^sm kendi çalışma koni'«u lle fsrlîJ bir toplantıya re»men davet edldiftini itpstl&mui, 2 Torj'antı lçln ynpacakİBrmı ve konuşmalannı içeren blr proieyi hazırlaması, 3 Yapacsjh tebüg veya konuîmagının organ|zasyon kcmiteslnce kabul edilmis olmam, 4 KonşTe sernlner vcva slmtjozyumda resmı bır frörev verilmesi Yukandakl kosullan vsrine (tetirmis arastineılara dıs gezüer ldn öncelik tanınmalıdır Am» her arastıncı dttndUkten sonra tcmlantı haktarda kesin bir bilimsel raporu da tartnmava açık t r ^ekılda hanrlayarak Ugili kurumlara verrT'lidir Ülkem'Tdc W?tm»1 belçHeme h'smetlerlntn Ae dünv» fiirîilerl ıırrlirf«lf»o ctkantmjm Kerekildir TÜBÎTAK'a baffll Tf^nOK bn jförevi Vlllarttan beri dev»m ettlrnektedir Sık s:k Ulk«mizde yerli bı!'m»!«l vnrmiRnn drtVilmUnü y«oar ve c"eftsik kurumlar* gönderir. Ama sonuç ylne ilgisizlıktir Sonuç ülkemMn ktılkınman, çagd&ş uyparlık düzevlns yükgelmpai VP ekonomik açıdan dı$a bağımlılıjtuıın asgart düzeye Indirllmssi ıçtn bilım adamı gıfatım kuanmif araş+ıncılara ne denli ihtlraç olduju eçiktır Ancak bl Iım adamının (arftftıncının) tanımında ve deKeiiondırilmesınde yıOcarıda izaha çalısılan evrensel olçütlprln ülkemizde d« uvgulanması sağlanır VP kendisini bilime adavvı bii ara»tmcüara gelışrru? Ülkelerde oldujıı tfibi layık olduklan defer verllir ve (fereken ilpi (fosterlline, bu ırere*«!inımın hiç »tlphe yok ki kiM bir »»manda karsılanması gerçeM«ı«ebiUr Bu rjretle ülkemiB, bılım «lamlsnnın katkılariyie ekonomık açıdsn güç'ü. blllm dinyasının savffi duvulan blr üvesı halin« eelerek her zaman ilkelerine ba|h ve Izmde olduŞumurı itiz ve vazılnrla ifade ve beyan ettigimi* bUyük önder ATATÜBK*un uvoTilamada da İ7inde oldu!h«muru kanıt'amıs o^ruz Cünkü O, «Haratto en haJdM ntflrsıt fllmdir» 8Ö«U ile ilkelerinln ve reform'ftnnm temelır' bllin)8ell'»e rtavsnı'ınJıSmı en veciz sekilde ıfada buyuran ömek blr devlet adamı idl lumul adaletl taâlayacak köklu Anayasal ve yaıal reformlor yatmaktadır. Asıl cözul mesl gereken lvedl sorun kanımızca bu olsa gerektır Buraya kadar ust mahkeme leria kurulması hakkındakl gö rüş ve düsuncelerımızı acıklamaya cahştık Bu görüş ve dusuncelerlmızl eomutla^tıra rak şöyle özetleyeblliriz: 1 ÇaOdaş devletlerln he men hepsınde var olan üst mahkemelerin, yurdumuzda da kurulması, gerek Yargıtoy'ın esas ışlevıni yapabılmesını, mumkün olduğunca saglamak gerekse hak ve adalet arayan vatandaşlara bır guvence daha kazandırmak bakımlarından gerçekleşmesl ar zulanan ortak bır özlemdır. 2 Memleketimlzde Ost mahkemelerın kurulması artık savsanGmaz bır duruma geldığlne gore bunu, eksıksız, kusursuz ve kendısınden bek lenen amacian gercekleştlrebl lecek nıcelık ve nıtelıkte kurmamız gerekır Bu isln para«al yönunun çozümlenmesı belkl mümkun olabılecektır. Ancak haydi deylnce yeterll sayıda yetışmış yargıo ve ka lem kadrosu sağlanabılecek midlr? Yetkill ağızlardan dınledığlmıze göre bugun odolet örgütünoe 1500 kadar acık yargıçlık bL'unmaktadır Bunları dolduramazken, yenıden kurulacak üst mahkemelere, yetlşmış yargıcı nasıl bulacağız' Yargıtay da calıştırılmakta olan tedklk hakinlerınden yararlanmak okla qeleb!Hr Fa kat, kendi dollarında uzmanlasmış olan Yargıtay Daırelerının savısını tedkık haklmler kadrosunu blrden azaltmaya ka'kmak, Yargıtay'ın calısma ve karar cıkarma dOzenını bir onda altüst edeblür tGöc. gıde glde düzehr> özdeyışıne uyorck ne olursa ol s j n ust mahkemelerl kuracaOiz dediâımız zaman, bu mah kemeler yarar yerıne zarar getınr ve 1924'te lağvedılen İstınaf Mahkemelerlnın durumu na düşer O halde yapılacak Iş; once bır hazırlık dönemlnı başlatmaktır Bu donem süresınce, uygulanması zorunlu bır Iz'ence, cıddı ve sıkı bir çalışma ıle en kısa surede, nıcelık ve nıtelık bakım larından yeterll ve yeteneklı yargıç kadrosunu oluşturmak gerekır Bunun ıcin de, yargıç lığı ço\ cek cı bır hale getirmelıdlr kı, bu çetln mesleğe otılmak Isteyen genclenn sayısı coğalsın Aksı halde, paraya dayanan yonleri sağlanır, fakat yeterlı vg yetenekll yargıç kadrosu gercekleştırıle msz vo bugune kadar olduğu gıbı hazırlanacak yasa tasarı8| da kaduk olmaktan kurtulamaz. Ne olursa olsun herhalde bu mah«emeler kurulacaktır derseniz, o zaman da 1924'te kaldırılan İstınaf Mah kemelermın okıbetıne uğrar. Bu aklbetin ne olduğunu merak edenler, ya adalet tanhımızi ınce'er ya da eskı kuşaktan adlıyecı ve hukukçulardan sorup öğrenebilirler. YÖK ile A+G YÖK'ün ne olduğunu herkes bılıyor, ama yazının başlığındaki A>Gnırı ne anlama gedlğini okur öğrenmek ıster A araştırma. G, geiıştırmenm sımgesldır. Cagdaş tekrolo ınm uretımı ıçın A^G yontemı gereklıdır. Dunyjnın tum sanayı devletlerı, super guçlerı, kamu ya üa ozeı dev kuruluşfarı A + Gye yatırımdan vazgecemezler Bu konuda AITIA (Ankara Iktısadl Tıcarl lllmler AKadennısı) Ekonomı Fakultesınds gorevlı Doç Dr Ergun Turkcan ın ılgınc blr yapıtı var «Teknoloıının Ekonoml Poittıgo adındoki kıtabının ardından Sayın Turkoan bır yen broşur yayınladı Adı «Ekonomı Politığın blr Aracı Olarak Bilım Politlkasıs «Araştırmo slstemı, devlet ve büyüme sürecl üzerlne blr deneme» nitellğl taşıyan bu kucuk kitaptan da sıratı ge'diğinâe daha çok sâz açmok istiyorum, ancak bu noktadan başlayarak bugun YÖK'e deâlneceğlm.. • «Kamu fonlarının önemll ulçektt kullanıldıflı h*r yerde v« konuda «poiltlkaı vardır. Her slstem kendlslnden aiınan kaynaklorın nerede ve nasıl harcandığını blr •»kllde bilmek Isttr » ABDde böyledır, SSCB de boyledir Turkiye de blr başka bıçımde oiması düşunulemez.. Devlet, bilım yatınmlarına ne olcekte pay ayırıyor?, . Teknoıo|ı üretımine ne oranda yotırım yapıyor1?... A + O olamnda etkmlıfll nelerdır?. Çağdaş bır toplum bu sorularo acık yanıt vermek zorundadır Konuyu biraz daha ccmak lçin guncel blr olayı eie olalım Vaşingtcn, israil ın dırenmesıne karçın Suudl Arobltton'a unlü AVVACS ucaklanrdan beş tane sattı. Turkiyede AVVACS'icr konusunda kım ne bıllyor?... Ga zete bilgllerı bu ucakların teknolo|ık alanda üstunluk lerlnl sayıp dökuyor Yerdekı dirleme ve gözetleme Istosyonları doğat engelleri lyutsek eıra dağlar o.bi) aşamadıklan icm Işlevlerl kısıtlıdır Oysa devlnım durumunda bulunon AVVAC8 ucak.orı lcln böyle bir engei yok istedıfll yüksekliğe cıkabılen, istedifll yer ve uzaklıktan dlnleme ve gozetlemeye fiecebıien AVVACS ların etklnlık olanı bir bakıma sınırs zlaşıyor. ÇünkO bun lar devlmm (harekst) halinde apareylerdlr, bllımin ve teknoloıının son charikalarıtdır Pekı, bu ucakları Suudl Arabıstan ne yopacak^ Ucakların verdığl bilgllerı değerlendirebllecek mi?.. B giier değerlendırıldl dlyelım, dusmona karşı taldırıyı Su udî Arabıstan duzenleyecek yetkınllkte ml?. . AVVACS ıu rı Arap pilot ve teknityenlerl ml kullanıyorlar. Amerlkal lar mı?... Amerikalı kullanıyorsa Suudî Arabistan içın bu ucakların Kiymetl harbıyesı nedir?.. Görulüyor kı sorulor sorulan kovalıyor Mekke ile Kudus aratına yerleştınlen ustun teknoloıinln polltığl nedir? .. Oloy sanıldığınca fbasit» değıldlr, salt dış politıka bllgıBiyle yakiaşım bızleri yamltabillr • • CVİT OKTAY AKBAL HflViR Babasını Hep Bekleyecek... gün heyacandan hafif kırmızılaşan yanahlo nnla, nyah bıyıklarınla, sıyah kaşlarmla. ıçınden gulumte\en gozlerınle sen ne güteldın kardeşim . Emnıyete nezarete geldığınde 'Agabev' demıştı 'Evden çıkarken Turhuler uyuyordu uvandıımah ıstemedım, öpup çıfchm» "Türküler,, S O Ilhan Erdost adını kımse unutamaz Unutm»malı da Adalet, bu korıcunç olayı elbet gün ışığına çıkaracaktır Gızh kalan cınayetlerdır bır toplumu çıkmazlara sokan Bozgundan bozguna surükleyen 12 Eylul'e geldıysek geçmış yıllarda ışlenen nıce nıoe cuıayetın gerçek suçluları, gerçek kaynak lan bır turlu ortaya çıkanlmadığı ıçın, degıl mı? Bugun bıle Tütengıl ın, Oz un, Doganay'ın, Kaftancıoğlunun daha kımlenn klmlenn neden, nıçin klmın emriyle kımın elıyle ölduruldugu tum gerçek yanlarıyla ortaya çıkanlmış defıldır Katiller ve katıllen kukla gıbı oynatıp cınayetlere Iteleyenler cezalandınlmış degıl Ilhan Erdost un olumü ise çok acı Bu acılık, onun gözaltındayken bır kaç sorumsuz »orumlunun itip kakması yumrufu tekmesı sonucunda Olmesınden üen gehyor Devlet yetkılılen en başta Devlet Başkaru, 'Işkencecılenn varlıg^ndan sö2 etmedi mı, bunlann cezalandınlacaklanm soylemedi mi? Öyleyse tum kat'llenn, ışkencecilenn Adalet onünde hesap vereceklerı, cezalandırüacaklan ^unler uzak degildır, henimız o günu bekliyoruz. Olup bitenlen unutmadan, acılan yureğımjzden atmadan . Ilhan Erdost o sabah kizını operek üyandırmaya kıyamadan çıkmış daha doğrusu çıkarılmı». Gıcüş o gıdış ancak olum haben gelmış ardından. Ne var kı kuçuk kızı Türküler ne güzel, oe anlamlı blr ad degll mı 9 babasını yaşıyor sanıyormufl. Iki de bır telefonla konusuyormuş Ilhan ın ağabeyı vazar Muzaffer Erdost kı şımdı Ilhan la bütunleşerek Muzaffer îlhan Erdost olmuştur şöyle yazıyor: '$ımdı Türküler telefonu açıyor, bır numara uy duruyor yırmı dokuz beş ı ıstıyorum dıyor 'Ben lyıyım dıyor Amcamlardan telefon edıyorum' d> yor Ben lyıyım' dıyor 'Sakız çıgnıyorum acı sar }vz' dıyor Bı makıne daha mı yapacahsıri dıvor. 'Hadi gute gule' diyor Sonra kapatıyor ahızeyi Savınçle salona koşuvor 'babam ögleden sonra gelecekırış dıyor 'Ben konuştum' dıyor 'Annemı aUp geiecekmış dıyor • ı on günlerde, yetkill oğızlardan, eskl adıyla «ıstınaf» yeni deyımıyla UstMohkemeler olqn ikıncl derece mahkemelermln, yenıden kurulması gereğıne değinen demeçler ve söylevlar verıldıgıne t a n * olmaktayız Ornegın, scyın Yargıtay Başkanı Dervış Turhan. 19811982 Adalet Yılını açış sdylevierınde <Ust Mohkemeler kurulması sorunu» başlığı altında, bu ko nuya özel blr yer ve önem ver dıkıerl gıbi Sayın Adalet Bakanı Menteş de adlî reformla ra llışkin dameçler vermlş, bu nu Adolat Bakanlığında, Ust Mahkeme'erin kurulmasıyle ılgıli çalışmalara hız verıldığl haberi ızlemlştır Bu suretle Ust Mahkemeler konusu da ya niden gundeme getırılmış olmoktodır. Üst Mahkemeler ÜST MAHKEMELERIN KURULMASî, ANLAŞILJYOR KÎ GEREKMEKTEDİR. ANCAK ESKI İSTİNAF MAHKEIVTELERtNÎN DURUMÜNA DÜŞMEMEK İÇİN GEREKLİ ÖN ÇALIŞYAPILMALI YETERLİ YARGIÇ SAĞLANMALIDIR. Sıtki AKYAZAN. Yargıtay Tlcaret D Başkanlıgmdaa Emekli kullanmok gereklr Böyle blr tek dosyanm bil» gereği gıbı inceleneb Imesı en az bır gunu a'ır Bu durumlarda Işlerın altından kalkmak içın ınsan gücunün ustünde uğraşmak ve yorulmak gerekır Bu nedenlerle ışlerı nıcelık ve nıtelık yonünden ağır olan daıre lere yedek uyeler vermek zorunlu hale gelmıçtir Daıreler üstlerıne coken dosya dağları nın altında eznip kalmamalan Içın kendı, ıc erınde ıki bazen üc grup halınde çolışma yontemını uygularlar Bu da blr daıreden bazen aynı konu hck kında bırbırınden ayrı gorüş ve ıçtıhaNarı ıceren korar\ar cıkmasına neden olur Bu hal adalete olan ınan ve guven hoklı olarak etkller Bu nedenlerledır kı. gerek Yargıtay başkanları her yıl adalet yılı nı açış söylsvlerinde gerek hukuk bdımcileri kıtaplarında ve yayınlanan makalelennde üst mahkemelerln kurulmosı geregınl dlle getirirler. Ost mahkemelerln kurulmasıyle llgıli caiışmalar ve hazırlanan tasarı hakkında bılgi edınmek lcin başvurduğum Sa yın Adalet Bakanlığından olumlu bır sonuç alamadım Ku ramsal olarak, üst mahkemeler, hk derece mahkemelerınde gorülup karara bağlanan davalan, yenl boştan ınceleyıp. gerek'l görürlerse duruşmalı olarak ve soruşturma da yapmok, deülleri toplamok su retıyle yeniden karara boğlarlar llk derece mahkemesının karannı aynen ben.msedıklerl olduğu gıbi ondan busbütün ayrı sonuc ve lcsrıkll kararlar da verebılırler Bu Işlevlerl yö nünden, ust mahkeme'er, yerel blr temyiz mahkemesl gorevinl de üstlenmış oluriar. Insanlar coğuniukla, haklannı son kertesıne dek, aramok eğıllmmde olduklarından, üst mahkemelerden venlen ve temylz yolu aoık olan kararları da temyız etmekten geri kalmayocaklardır Bu neden le ust mahkemeler kurulsa da, Yargıtay'a başvurma oranında umulan ve beklenen ölçüde bır azalma olacağım bız pek scnmıyoruz Yargıtay'ın islennln azolması, mchkemelerın ve davclarm azalmasına, bu ıse. vurttaşlar arasındokl ekonomik ve hukuksal uyusmazlık nedenlerinın en az düzeye indırilrres'ne bağl'dır O halde, eorunun kokeninde, top Şlmdl Türkıye'dekl YÖK sorununa dönellm Sonılı yor ki blr yasa cıkarılmca unıversıtelerde işler duzeiecektlr Bu yasaya yaklaşımın mantığı nedfr? .. Klmileri unıvemite âzerkliğinln elden gittığine yakmıyorlar, Otrçekten art'k blr univertıte öze'kl ğlnden BÖZ acılamoz Kimilerl de öniverslte öğretım üyelerının artık özel kuruluşlarda bol paralı görevlerden yoksun kalacaflmı heeaplıyarak tedlrgin oluyor Ama devlet olarak, bilım, teknololl, araştırma, gellştlrme alanlarında üniversltele rin durumu duşünulüp öniemler alınmı» mıdır''. . Yoksa YÖK baslt bir dıslpiin lüzugu duzeyınde ml kalmıştır?. Üniversite Turkiyede (yı kotü) b'lim yapılan tek kurumdur Blzde Amerlka da olduğu gıbi özel kesımde bılim yapılamaz teknololi uretllemez, oraştırma ve gellştlrme yoktur Butun bunları yapocak olanlar da ın«anlardır, bilım adamlarıdır, docentlerdır, profesörlerdlr Yasayı yaparken acaba cb'lım adomı» denen yaratığın koşulları hesaplanrmş m'dır' Turkiye'nln universilelerince bunro değerli bılım adamı var, acaba bu kad rolan nasıl derleyıp nasıl calıştıracağız' . Türkiye'ys czgü bllı.Ti tekrolop, araştırma, gelıştırme yöntemlerınl nasıl Temeı sc.ru budur, ve bu soru ne yazık kl yasado yanıtlanmamıçiır. Hukuk ve Adalet mensuplannın blldiklerl gıbi, istınaf Mahkemelen, memleketimlzde, Tanzimat dönemlnde «Dıvanı ahkamı adllye» nlzamnamesı/le kurul.nu» ve (Teşkili Mahaklm) kanunu ile lurdurülduk ten sonra 1924 yılındo 466 sa yılı yuso lle koldırılmıştır. An cak aradan cok sOre gecmeden bu mahkemelerln yenıden kurulması gereğıne Inanılcrak cddi gıri$!mlerde bulunulmuştur Nltekim sıraiıyla, 1932. 1952, 19S3 ve 1975 yıllorında yasa tasarılan dahl hazırlanmış ise de bunlann yasalaşması gercekleştlrllememıştır Her yıl adli arovermemn so na erlp yenl Adalet yıltnın başlodıflı günlerlnde, yopılan ocış sovlevlerında. ust mahkemeierın yenıden kurulması gereğıne az veya cok yer verllmıştir Bu 3oylevlerden bazılarında, bu mahkemelerın ku rulması ıvedı bır zorunluk olarak nıtelenmıştır Bu goruş ve düşüncelere gore, Yargıtcyo gelen dava dosyaları her yıl bır oncesıne gore hızla art makta, altından kalkılmaz hale gelmekte ve Yargıtay'ın csıl Işlevı olan hukuk ve ıçtıhat ya ratma görevınl yapması olanaksızlasmaktadır Bu bir gercektlr. Çünkl her yıl nüfusumuz hızla artıyor, topluTisal va ekonomik gereksınmelerın karsılanması amacıyla çıkarı lan yasaların uygulanması, ce şıtlı uyuşmazlıklcra ve davala ra yol açıyor, yenı mahkemele rın kurulmosı zorunluğu doğu yor ve dolayısıyla Yargıta/a gelen dava dosyalarının sayıları da hızla artıyor. Bu nedenlerle Yargıtaya İntikal eden yuzbınlerce dosyanm altından kalkma cabası lcınde olan yüksek yargıclar, esas Işlevlerı olan hukuk ve Içtıhat yaratma gorevlerını hakkıyle yenne getırme olanağından yoksun, bır derece mahkemesl gıbı nesnel olayları, kanıt lan, încelevıp takdır etmek zo runda kalıyorlar Normal kadrosu bır başkanla dort üyeden oluşan bır daıre, bozen gunde yuz dava dos yasını ınceley p karara bağla mak zorundadır Öyle dosya lar vardır ki kurula getırılme 8i lcın hamal veya el arabası (Cumhuriyet 11 KASIM 1931 Esnaf Bankası serraa\eSini arttırmağa karar ver mlstir Bu huausta ıcap eden muameleler tamamlanmıştır On beş gune kadar toplanacak olan Eanka heyetl umumıyesı Esnaf Bankası nin ou hususta reyl alınacaktır D'ger taraftan Ban ka esnaftan alacagını tah sıle başlamıştır Banka, esnefın vazıyetmi güçleştirmemek ıçin odeme sefc lınl kolavlastırmıştır. ka telkınatta buîunularak tercıhan yerll mallar kullanılma'inın temınl \e halka hesaplı jaşamak usullenrun telkını rıca edü mıştır Dahılıve Vekaleti çok onemlidır kayaıyla durumu Vüayetlere büdır mıştır la'inda imtihan geçirmlslerdır Bunâan ba$ka rneşhur hikayecıler hlkayeler anlatmışlar ve Sıvasm mıl11 oyunl?n oynanmıştır. Bavrama Anltara ve muh telıf şehirlerden blr çok zevat gelmi:?, bunlar ara sında Fınlandıyaiı blr pıofesor de bulanmuştur. îktisat ve Tasarruf Cemıyeti umumı katıphğmden Dahıhye Vekaletma gondenlen bır tezkereda aralık aymın 12'stnde baş layacak o'an tasarrut \e yerlı mallar haftası İçın propaganda yapılmssı ve yerli malİBr hakkında hal Tasaıruf haftası Baba öğleden sonra gelecek!. Bır türlü galmeyen o oşledsn scnra' Küçuk Türküler, ınançla babas»nı bekleyecek Ne zamana kadar, kuçük kafasına koskoca bır dunya gerçegını sokuncaya kadar . Nıce analar babalar var bugun de çocuklan İçın Eözyaçı döâea N ce çocuklar var yıtıp gıden. ya da bır ta\ım suçlan>alar yuzynden gözlerden uzakta kalan babalan ağabevlerı kızkardaşlen ıçm acıl«"r ıçmde çırpınan . Ama en acısı çocuklann durumudur Çunku hıç bır suçu jok onlann. Olamaz da Muzaffer Erdost u yenı adıyla Muzaffer ılhan Erdosfu 1950 de Vetenner Fakultesı ogrencısıyken tanımışnm. Nurullah Ataç'ın TDK ndakı odasma gel mişlerdı beş altı öğrencı Içlennde Orhan Duru da vardı sanınm. Sonralan Erdost, yazar, eleştırmen, vayınn olarak un kazandı. Kurduğu yayınevmde tooluncu felsefen'n düşüncenın bılimsel yapıtlannı bırbır çıkardı Kardeşı Ilhan da Onur yayıne\ım kurdu daha sonra. Ikı kardeş tam bır yure& ve rafa beraberhgı ıcjnde yaşadıtar >anyana «O kadar bırhkte olduk kı son gecgyı Emniyette bırhkte bır kanapede yanyana vatarah geçirdık Son fotoğroFlarımızı yanyana çektıler. Bırhkte dovuldüh O kadar bırhkte olduk kı onu yambaşımda \itirdim Ama benım ıçm ne denlı acı kı, ben kaldım o gıth Canına can olamadım Onun canı, be nım canım oldu Adı benım adım oldu Ve outün yazdıklarım artık Muzaffer Ilhan' adıyla basUf'ın ıstıyorum Ancak o zaman Ilhan ın yaşammm du şünsel yanı. Ilhan gerçeaı bır ölçude yansUılmış olacak • (Nesın Yıllıgı 1981) TÜRKALMAN KULTUR ENSTITUStJ SÎV4S 8 (Hususi) Bıondan bır muddet evvel «Gorüş» mecmuası sahıbl şaır Kutsı Beyın teşebbüstl lle kurulan «Halk Şaıı len Koruma Demegı»nın tertıp eyledığı halk şaırle rl bajrrajnı 5 aral'kta başlamış üç gun devan etmıştır Ko>!erden getın len şaırler sazla muhtelıf şurler soylemışler ve ara Sr'?s ıa sairler bavramı GOC OLGUSUNUN GET1RDIGI KÜLTÜR SORUNLARI 11 Kasm Çsrş«mba / 16 30 | • • . • ı ı ı • . ,,. ! , » • . • 6EMİIMER Cumhuriyet Sahibl: Cnmhunjet Matbaacılı!. \e GazetecUık TJV Ş. adrna . NADIR NADt Genel Yaym Mudürü HAS\N CEMAL Mupssese Mudanl EMINE f y i K L i t r l L Yazı îşlerı iîudurü ÜKAY OONENMN Basan ve Yavan : Cumhunyet Matbaacıhk ve Gazetecıllk TA Ş CaSaloğıu Tur^ocağı Cad '<J^1 Po^'a Kutusu: 246 İST'I'VBÜL Tel • 2» 97 03 BÜROLAR : • AN'KARA • Konur Sokak 24 " YKNIŞEH'H Tel 17 58 25 17 58 6b Idare 18 33 35 • ÎZMtR: H2'it Ziya BuHan No 65 Kat 3. Tel • 25 47 0« H 12 3ü • AO1NA: A'atürk Cadces^ Turk fiava Kurumu Iş Hanı, K a t : 2, No 13 Tei 14 550 19 731 tmsak 601 Gnneş 740 TAKVÎM 11 K4MM l'«l 12 58 15 3S Kaîılanlar Prof Dr Petra Kappert Prof Or özek Prof Hofar KultuifOhununıtkılenniR ınanbılım tçmnitn çczumlemKi 12 Kasım Persernbs / 16 30 Prof Dr LıebeHarkort Or Klaut Schurcht Or Sargut Solçun KÜLTUREL KARSILAŞMANIN AYNASf OLARAK DİL 13 Kasım Cuma / 17 00 Katılanlar I Yöneten Katılanlar Murat Belg» Orhan Duru Fent Edgu Tezer Ozlu Kıral Akıf Pınncc Tomrıs Uy»r EDEBIYAT YAZIN YARATICILlGlNIN IC NEOENlERt Acılar acılar ac lar B'rer s^zcOk olmavan butun bır yaşam olan adlar Nıcelerin duyduğu, duymakta olduftu acılar Yer ODAKULE Konte'ans Salonu Kat 1 . 4 9 2 0 0 9 * 4 9 4 5 8 2 Akşam 17 55 Yatsı 19 29