Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhunyet eklmllK uygukımaiartnda iklncJ Dünya Sov» şım Izieyen yıliarda ortaya çıkan «Haik Sağlığı» onlayışı, öteki bozı mesıekler yanında veteriner hekimlığinın de. inson sajhjı konusundakl önemını ortaya cıkordı Hekımlık mesleğı ve uygulaıtıalannda blr devrım olan bu onlayışın, safilık sorununa temel yanoşımı thekm!ık mesleğınin uğraşı alanı «hasta insanlar değıl, ınsanlordır» bıcımındedir Haik sağlığı uygulamaları ınson yaşamını hasta ve aağlıklı donemler dıye ıkıye ayırmaksızın, bır butun ola* rak ele almaktadır Boyle bır anlaytşın doğal eonucunun, hasta klşlleri tyıleştirmekten önce kişılerı hastalandırmomak olacağı do ortadadır. Böylece koruyucu htzmetlerin uygulanmosı heklmlik meslefilnin birinct sıroda âdevt otmaktadır. ve GÖRGŞLERo 10 OCAK 1981 H Veteriner Hekimliğin Önemi Doç. Dr. Nevzat EREN Haik Sağlıgı Uzmanı, Hacettepe Ünıversitert Sağlık BıUmleri FakulUeı Ogretan Üyeai kaynoMonon, gtrekse Insanlann ve hayvanlann ortak hastalıkları olan zoonczlarm karşılıklı bulaşması nedeniyle ortaya cıkan hastalıklar, ulk«mızır» cok onemlı sağlık sorunlarını oluşturmak* tadırlar Okul öncesı cağ bebek ve çocuklarımı zın yüzde yırmısinde yetersız proteın tuketlml nedeniyle beslenme bozukluğu bulunmaktadır. Başka bır anlatışlc, altı yaşından küçuk bebek ve cocuklanmızdan bır buçuk m lyonunda beslenme bozukluğu gozlenmektedır Besin denetimlenndekı eksıklıkler nedeniyle her yıl kırk binı aşkın kışt tıfo ve paratıfoya. yetmlş blnl aşkın kşı bulaşıcı sarılığa. yuz otuz binl aşkın ki8İ de dizantsnye yakalanmaKtadır. Ulkemızde gene her yıl blr mllyon dört yüz bln dolayındo ıshal ve kustıa ıle belırlenen ve heklmlık dilınde gastroentsrit adı verılen hastalık olgusu ortaya cıkmaktadır Sayısı ıki yüzu aşan zoonozlar Ise, başta tuberküloz ve kuduz olmak uze* re haik sağlığı açısından onemlerınl korumaktadırlar. Bu hastalıklar ortaya cıktığında sağıtılmalan Içın kuşkusuz elden gelen caba gösterih mektedlr. Ancak cağdaş tıp teknolo|lsı ne denli gelişmış olursa olsun, hastalarm blr bölümO ölmektedirler Nitekim, ulkemızde her yıl yalnız gostroenterltler nedeni ıle yfrmı yedl bin dolayında kışı yaşamını yıtirmektedır Heklmlık uygulamalarındakı cağdaş eğılıml göz önune alorak. etkln lyileştırme yontemlerimn uygulanmaaını surdürmekle bırlıkte, koruyucu hekımlik çolışmalarına önem ve oncelik vermek gerekmektedir Koruyucu hekımlik hizmetlenmn ıse, ancak bır ek pçe yerine getlrılebıleceğıne yukordo defllnilmlştl. a Hayvonsat VaynaMı bftsln macMelerinln cağdaş ve ekonomık bır uretım yontemlne kavuşturulması. b Ulkenin özelliklerin* (ıkllm, ekonomık ve toplumsal koşullar) uygun oesinlerın üretilm«sl. C uretlmden tuketlme değln standardtzasyonu gerceklestırerek, niteliklı ve sağlık ko* sullarına uygun <hl|yenik) besin maddesı üretimU 0 Besln moddelerinln safllığa zarar vermeyecek yapısınm tuketime kadar korunmoBi Için gerekll koşulların sağlanması 2. Tuketime sunulan besln maddelerinln fl* yatlannın halkın gelir durumuna göre saptanmosı. 3. Dengelı ve yeterll beslenme Ile besln "'1yenl konulorında tum toplumun eğltllmesil a Halkın besln maddelerfnin seçfmf, ha* zsrianması, plşirilmesl ve korunması konukmn* da eğtilmesl b Halkın yaşa. clnsiyete. Ise ve soğltk durumuna göre hangl besinlerden gunde m kadar tüketllmesl gerektlğl konulannda eğitHme•U c Toplumu. yeme alışkanlıklarmı duzenleyicı ve beslenmenin öneminl kavratıcı konular* da eğıtme. Komyuculuğun Kapsamı Koruyucu hekımlik hizmetlerl günumuzde geieneksel «bağısıklama ve flzık cevrenın denetimı* konularıntn dışına taşmts v» genış bır kaploma ulaşmıştır. uyle kl, insan sağlıgını ılgılendiren hemen her konudo koruyucu hekımlik htz metlerlno gorev düşmektedlr. Bu genışlemenln temelinde, ınsonın sağlıklı yaşamasmı sakıncoyo duşuren etmenlerin yalnız bıyoloıık olmadığırun onlaşılması yctmaktadır. insanın sağlıklı yaeomasını bıyolajıK etmenlar kodar, gıderek onlardan da cok fızık, blyolo|ık ve toplumsal çevreden kaynaklanan etkenler sokıncaya düşurmektedlr Boylece bireye yönelık koruyucu önlemler olorak sağlık eglttmi, yeterll ve denge II beslenmenin sağlanması, bağışıklama, erken tanı (teşhıs) ve nüfus plantamosı hızmetleri ile cevreye yönellk besln h |yenl. yeterlj ve temız lcme ve kullanma suyu sağlanması, barınok hi|yenl. atıktarın sağlık koşullonna uygun blr bicimde yok edllmesl, Inson dışkt ve idrarının yok edümssi ve benzeri konulor koruyucu hekimlık hlzmetlerınln kapsamı Içırte girmektedir. Koruyucu heklmlık hizmetlerlnin kapsamının böylece genişlemesı, doğal olarak bu hızmetlerin yalnız hekımlerce yapılması olanafiını da ortadan kaldırmakta, bu görevlertn üstesınden gelebılmek icm bır ekip kurmoyı zorunlu duruma getırmektedır. Bu ekipte defiıslk mesleklerden blr cok klşi görev almokto, görevlilenn »oyısı ve mesleklen sıklıkla değismektedlr. Veteriner heklmler bu ek bln sürekll üyelerındendırler Ancak öc konu vardır kl, veteriner hekımler haik safl Iığı eklblnin en önemlı uyelerindert blrl olarak görev yoparlar Bu konular beslenme, besin hl|vem ve insanlarta hayvanlann ortak hostalıklon olan «zoonozlar» konularıdır. m ortayo koymaktadır. Bu beslenme bozukluklorı özelllkle bebek ve cocuklarla gebe kadınlarda yaygındır. Daha yalin b r anlatımla bebeK ve cocuklarımızla gebe kadınlarımızın oneml bir bolümü beslenememekte. karın doyurmakta dırlar. Bebek ve cocuklarımızia gebe kadınlarımız, actır, çünkü hayvanlarımız actır. ıstenen duzeyde et ve sut. yumurta üretılememektedır. Hayvansal protem açığı ulke duzeyınde önemII boyutiara ulaşmaktadır. Yeterlı çokiukta ve kaynakta temız hayvansai proteın uretmek blr veîerınerlık hızmetldır. Bu besin maddelerın n uretmden tuketime dek sağlıklı olmasını, bozuk ve bulaşmış olmamasını sağlamak da bır vete rınerlik görevıdır Ozetlenmeye calışılan bu sorunlann cozümu ışlerınde veteriner hekıml ği mesleği. haik sağlığı ekıbl lcındâk' yerını etkm bır bıçimde almalıdır. Yckın bır geçmışte alınan « nsan sağlığı konulannda calışan veteriner hekjmlerin tom sure cajışrna yasası kapsamına alınması» kararı, kanımızca yarım bır önlem olmuştur. Cünkü, ınsan sağlığını ılgılendırmeyen bir alanda çctışan veteriner hekım yoktur. Yönetlmin bu eksıklığı kısa surede tamamlaması umulur. Tarihsel ve Güncel... oğumuz ıçın Ortaçağ karanlıilann egemenliğl anlamına gehr, eskı Yunan albn çağ dıye bıhnır, okullarda boyle öğreükr. ama gehnız kendı kendımıze soralım Eskı Yunan kolecı toplıun düzenınde yasardı. Efendıler, hayvanlar gıbı kolelere de sahlptıler. Kölelerle efendıler arasındakl buyuk ve uzun çataşmalar sonucunda derebeylık düzenıne geçüdı. Ortacağı sımgeleyen feodai toplumda (köleci duzene göre) insanük açısından bır ılerleme gorüyoruz. Köle arbk hayvanla eşdegerlı degüdır; sınırü da olsa bazı baklan vardır, kışıye degıl, toprağa bağlıdır. Toprak satıldığında bırlıkte satılır. Ortaçağ koylülerının kullandıkları araçlar üzennde (bır ölçude) mülkıyet haklan bıle vardır. Sozün kısası eski Yunan'a göre Ortaçağ ılen bır duzen degil mıdir? Pekl, eger durum boyleyse nıçm Ortaçag'ı karanlık dönem ve eskı Yunan'ı özgurluk ve demokrası çağı olarak belhyoruz? Bu yanılgı nereden doğuyor? • Gundeme getırdığım bu soru tanhln ilginç tarbşma alanlanndan bınnı oluşturur. Çoğu zaman ınsan mantıgınin iki yanlı bir bıçak gıbı parlaması geçnuşteki olaylan kavramaya yarar. Insanlık tanhınde 20'ncı Yuzyıla degm uygarlıklar somurunun yogunlaşugı donem ve ülkelerde yukselmlşlerdır. Çunkü somurünün bır egemenlığe kazandırdıgı ekonomık guç, büımın, teknıgm ve sanatın gebşmesını sağlamıştır. Ne var ki, bu ıkilem çoğu zaman bazı aydmlarda yanılgılara yol açmıştır. Rahmetli Kemal Tahır, tatlı söyleşılennde Osmanlı toplumunu göklere çıkarır; Avrupa'nın Ortaçağ karanlıgı içınde yaşadığı dönemlerde Osmanlı tnulkunun özgur köylulerın cenneti olduğunu söyler, bu gozlemden renkli sonuçlara ulaşmaya çabalardı Cerçeğın yalnız bir yanını dile getırdıgıni anlaması olasızdı. Osmanlı hayranlıgı Kemal Tahır'de bır ömür boyu sürdu. Oysa geçmış uygarlıklann somurünün acı ve kesin çelişkıleri üzenne yükseldiğıni bilmek cok mu zordu7 Hayır. Eski Yunan dan Roma'ya; ve hepımizin gözlenru kamaştıran Batı uygarlıgına dek her yerde katı sömurü duzenlennin geçerlı olması raslantı degıldır Avrupa denız aşın soygun ve sömuru ufuklarına ulaşmadan Batı uygarlıgı nasıl oluşabılırdi' Osmanlı Imparatorluğu ise (Çarlık Rusyası gıbı) hem somüruyor. hem de somurulüyordu Daha başka deyışle yan sömürge durumuna düşmuştu. Böyle bir ulkenin iç düzenınde kapıtalizmın endüstn aşamasını gerçekleş.tırecek sermaye bırikımj olabılir mi? Turkiye'de sanayi devriminin gerçeklesmesini ongelhyen nedenler tek değıldir. ancak içe ve dışa donuk yüzunde Osmanlı toplumunun sömurü düzeninı yeterll katıhkta kuramaması. gözardı edilemıyocek bır gercek değenndedır. • Tarihe böyle baktıgımızda yanm yuzyıh aşkın Cumhunyet dönemınde neden sanayıleşemedıgimiz sorusuna da bır yanıt oluşmuyor mu? Şu veya bu yontemle sömurulen bir ulkede endüstnyi kuracak sermaye bınkıtru de gerçekleşemıyor. 15 yıllık kısacık Ataturk dönemıni bır yana bırakalım. Son kırk yıl boyunca ülkemızd© butun iktidarlar özel ellerde sermaye binkimini sağlamak Içln vargüçlenyle calışmışlardır. ama, başan kazanümış mıdır? Eğer Turkiye bugün endustrl toplumu düzeyine yukselebılseydi, bu sorunun yanıtı «evet» olacaktı. Ne yazık ki Turkiye sanayi düzenınj kuramamıştır; ve bu gldışle kurması olasızdır Son yıliarda (ve hele 25 ocak kararlanyla) bir atılım daha yapılmaktadır, sermayecılık ekonomtsinın tum kurallan geçerli kıhnırsa, «serbest piyasa ekonomısi» kurulursa, köşeyi döneceğimiz vurgulanmaktadır. Oysa böyle bir düzenin gerçekleşraesı cağunızda çok zor, hattâ olasızdır. V e «serbest pıyasa» denamesı Türkıye'de sanayi kurulmasını gerÇ6kleştırecek kapıtal bınkımıne yetmıyecektır. Sorabıhrsınız. Neden? dıye.. Bu nedenin yanıtı yukandaki tarihsel acıklamada bulunmaktadır. Dışardan aldığı her 1 dolara karşılık 1^ dolan djşan ödemek zorunda bulunan bir ülkede endüstn düzeruni kurabılecek sermaye birikıml kolay mıdır? C Görev Yerleri Sayılan sorunların cozumu islerlnde veteriner hek mlere nerelerde görev verilmelıdir?. Hayvansal besinlerın üretirnlni artınmak kuşkusuz bir veterınerlık hızmetidır. Bu hizmetin kar•ılanması çabalarının, kaynağında sağlıklı besln üretimı ile bırl kte ele alınması gerekmektedir. Hayvansal besınlerm uretımindeki dar boğazlar aşılmadıkca, kanımızca insan beslenme hastalıklarına kökiü bır cözum bulma olanağı ortaya çıkmayacaktır. Bu beslnlerin tum halkm sattn atabıleceğı bır fyatla tuketime sunulması, sorunun cözumu İcm yaşamsal öneml olan blr onlemdlr Bu bcAış açısından, yetersiz ve dengesjz beslenmeden kaynaklanan hastalıklar, bır ınsan sağlığı sorunu olmak kadar, önlemler açısından bır veterınerlık sorunudur. Çünkü sorunu kökten cözmek, ancak etkın vetennerllk önlemleri ile olanak içlne glrebılecektır Sonuç olarak kısaca şunu vurgulavalım: Temelde insan sağlığı sorunlan olan yetersiz ve tek yanlı beslenmeye bağlı sağlık sorunlan, besin hı|yenl yetersızlığınden kaynaklanan hastalıklar ve zoonozlarla savasta veteriner hekimlerin bır bolumü veteriner oluşlarından, bir bölümü de veterlner hekimliğin sağlık ek bi ıçindekl gorevlerının önem kazanmasından doğan görevları vardır. Gunümuzde bu gorevlerın onemlı bır bolümü hem etkln olarak uygulanamamakta, hem de öbür sağlık hlzmetferl ile gereken eşgudumlerı sağlanamamaktadır Insan sağlığı hizmetlerınde clduğu gibi, veteriner hekımlik hlzmetlerınln de asıl amacı, Insanları kotü beslenmeden, bssınlerle bulaşan hastalıklordan korumaktır. Bunu sağlamalıyız. Görevlerl Yukarda bel rtllen öntemlerln hemen hepslnde veteriner heklmlerin önemlı görevlerl vardır. Yıllardır sürdürülen yanlış uygulamalar sonucu ülkemlz Insanları yılda 230 kılogram tahıla korsılık 22 kılogram et tüketılen dengesız bir beslenme duzenı ile karsı karşıya bırakılmıştır. Buna eklenen kötü fızık cevre koşulları ıle besin h:|yenl yetersızlikleri, holk saglığı alanında önemll sorunlar doğmasına neden olmaktadır Sorun ancak bır ekibın üstesinden gelebıleceğf genlş bir dağılım göstermektedlr. Ancak temel sorunun bir insan ve hayvan sağlığı sorunu olduğu gözden kacınlmamalıdır. Beslenme düzeyine ılışkln eldekı verller. Insanlarımızın yüzde yirmlslnin lyl oeslenemedlğl Neler Yapılmalı Besln kaynaklı sağlık sorunlanndan hafkımtzı koruycfc Imek icm geniş kapsamiı önlemlerln alınması gerekmektedır. Kormaşık blr planlama yapılmosını ve pek cok önlemın alınmasını gerektlren bu konuda, yapılması gereken Işlerln aşağıdakl g bı bir özetıni yapmak olasıdır: 1. Beslenme denges nde hayvansai kaynaklı besln maddelerine gereken yerın verllmesı. Bu konuda: Besin Kaynaklı Sorunlar Bu uc konuyu kısoco besln koynoklı sofllık •orunları olarak adlandırmak otastdır. Gerek beslenme ve besin hljyenl yeterslzllklerinden OKTAY AKBAL HftVIR Atatürk Dil Devriminin Öncüsüdür evlet Baekonı Orgeneral Sayın Evren'ln Ataturk yılını acarken yoptığı llgınc konusmada gecen s&zcukler: Yön, uygarlık, kıvanc, somürgecılık, barış, uygulamak, zorunlu. vurgulamak, bağtmsızlık, kuşkulu, üke, rastlantı. bıllm, çağdaşlasma, yasa. saygın, öziem, öncu, evrense4, ulus, işlevlık. gorev, mutluluk, bılınc... Devlet Başkanı genc kuşakların da anlayacağı blr dllle konuşmaktadır. Böylece, genc kuşaklarla eski kuşcklor arasındakl bogı koparmamaya özen gostermektedir Bırtakım Osmanlıca düşkunleri, blrtakım Osmonlı beğenısını, gorüş ve düşünüşunü bugün bıle yaşatmak. surdurmek, hatta gerl getlrmek isteklıteri, Evren Pasa'nın bu konuşmasının, sectiğı sözcuklerin anlammı duymalıdırlar Osmanlıcayı, cYaşayan Dıl» adıyla hortlatmanın olanağı kalmomıştır. Giden gıtm.ştlr, gidenlerln yerini, Turk halkının, aydınının severek benlmsedlği yeni sözcükler almıştır. Bslırll bir yodırgama. alışma sürecınden sonra yeni sözcükler halkımızın. aydınımızın gündeıik yaşamında. konuşmasında yer almoktadır. Bır zamanlar tolayı sözcüğü blle alay konusu olmuştu. «Olaylarla alaylar» diye yazılar yazılıyordu. Şımdl «hadıseı dlyen kalmadı... clstıkamett gıttı, työnı aldı yerıni.. «Muasırlaşmok» sıllndi «cağdaşloşmakı yerleşti... «Hayatı yerine «yaşam» gundellk dilde sık sık Kullanıtıyor. Genc yaşlı, kadın erkek, köylü kentli ulusunıuzun bıreyleri «Türkce» sözcüklerl Arapca, Farscb, Ingilızce. Fransızca sözcuklere yeğlıyorlar Bundan daha doğal ns olabılır? Boyle dıyoruz. ama blrtakım kimseler vur dlrenen; toplantılar düzenleyerek, yazılar yazarak, zaman zaman etkıleyecek yerler, kişiler de bularak, dilımizin özleşme cabasını, engellemek ıstiyorlar. Onlara göre dllde Turkceleştlrme cabasını surdurmek komunizme yararlı olmaktırl Ya da ırkcılıktır! Hem ırkçı, hem de komünist nasıl olunursot D aralık perşembe gunü Sayın Tarım ve Orman Bakanı ve bılım adamı Profesor. Doktor Sabahattln özbek'in TRT'den kamuoyu na ulaşan bir beyanları olmuş tur Bu beyana göre orman özelliğını kaybeden ve erozyona uğramış orman alanlarının tanma acılacağı kamu oyuna aktarılmış olmaktadır. Ormana ilişk n suctarda seç\m yıllar» ve of yosolan sırosında onsmlı artmalar olduğu Istajtıstlklerle gösterilmlş ve ka mu oyunun gözlerl önune de zaman zaman serilmlştir Orman özeilıgını kaybetmiş topraklann tarıma acılacağına oıl ıfode eğer cıddi bır ağızdan duyulmuşsa bunun anlamı, orman ozellığıni kaybetmış yörelerın varlığının ıfadesıdır. Bundan sonrakı mantıksal aşa ma, tesbıt ve tarıma ocılma işlemının dısıplın altında olacağı, yanı kurallara bağlanacağı şeklınde anlaşılması gereken bır aşamadır. Zira devlet konuşmuşsa ve blr uygulamaya gıdılecekse ancak bır orgonızosyonla bunun başarılocagı anlaşılmak gerekır Başka türlü bır anlama, bılımsellıkten, teknıkten uzak kalmışlığın işaretıdır. Devlet, insanların, sosyoloı k acıdan oluşturduğu en kapsamiı, en buyuk organizasyondur. Bu organızasyonun olmadığı yerde devletten bahsedılemez. işte bu nedenle, bu ciddl işln ancak bilımsel CGIIsan bır organızasyonla yürütüleceğı kesin olarak anlaşılmalıdır. Bu noktada şu sorulabılır. Orman varlığının bir kısmının orman ozellığıni kaybetmlş olduğu nasıl tesbıt edilecek ve kımler tesbit edecektır. Bılımsetlığe sadık kalması gereken ve devlet adı verilen organızas yon bu ilk aşamayı ormancılık uzmanlarına başvurmadan beyan da etmemelldir, tesbıt de ettlrmemelld'r Şu soru cok daha önemlıdir. Bu tıp yöre er ne kadar zaman ıcerısınde tesbrç edılecektır Organızasyon kuruıup ışletıimeden ortaya konulan eğılımler, ortaya atma ile organızasyonun ışını tamamlamasıno kadar başıboş bır donemı, ozellıkle ozgeiışmış ülkelerde, zorunlu kılmaktadır Bunun anlamı, bu sure icerisinde menfaat guruptarı. baskı gurupları veyahut ormanlık alanlara gecim kaynağı olarak bakanlara Inısyatıv olanağı verılmış olacaktır. Bır başka ıfadeyle orman alanlarına ekonomik ve sosyal bas kı yapmaya aday olanlar karar vericı duruma gelmiş olacaklar dır. Sonunda sosyal ve ekonomik olgu determlnizmlnl, kendl kurailarını calıştırmış, fiıll durum yaratılmış olacaktır. Bu clay aynen gecekondu önlerr.e yörelerl Ile gecekondularm Istı lâ ettığl yerlerln birbrlerine bir turlü ıntibak ettirılmemesl olgu suna benzemektedlr. Orman özellığini tcaybetmlş yorelerın bu ozelliğıni neden koybettığı de ayn bır konudur ve lcler acısıdır. Bunun hesabını kim verecektır. Elbettekt acıkloması uzmanlarca ve özel!lk!« ormancılık uzmonlonnco kolayca yapı'abtllr. Fakat şunu söyiemek gerekır kl orman özel liğlnl kaybetmo olgusu fikren ve fizlksel olarak gercekleşen Mr tokım kötü etkilerle olus ORMAN SORUNU ORMAN ÖZELLtĞÎNÎ KAYBETAÜŞ ALANLAR, ORMAN REJİMİNE DAHİL OLMA ÖZELLİĞİNt KAYBETMtŞ ALANLARLA EŞ ANLAMLI DEĞtLDİR. Doç. Dr. A. Uçkun GERAY. I u. Orman Fakültesl Öğretim Üyesı mustur. Doğada bir ormanın bu özelllğım kendi kendıne kaybettığıne rastlanamaz. Dıkkatl ceken dığer bır husus bu tıp yorelerın, her ne hıkmetse, orman kıtlelerinın kenar zonlarında yani marıınal tarım alanlan etrafında olduğudur; yani hem bu zondaki bireylerı gellrsız bırakacaksınız. hem de orman özelliğinl yitırmıştir dıyeceksınız. Bu yöreler, daha doğrusu tarımsal yapıya uygun blr ekonomı poiıtıkası oluşturmazsınız yahut beceremezsinız, böylece bir yandan kentlerdekl bir yandan da marjınal tarım alonlanndaki suc sayısını olağanustü arttırırsınız. Geiırsız kalan vatandaş icm de orman rejimıne giren topraklara stok toprak dıye bakarsınız. Bu kadar şark işi yaklaşım görulmemlştir. Yakın geçmışte Işlenen tanm politikası hatalarını unutmanın olanağı yoktur. Bu tür işlemlerin. kamuoyuna acıklanmadan daha doğ rusu kamuoyu oluşturma Ihtiyact gözetilmeden pişirllip kotarılması gerekır. Aksl halde yukandaki aşamalardaki teknik zorluklar ve zaman gereksinlml düşünülürse. bu tür Ifadeler ormanları tahrıp davetiyesınden oteye anlam tasımaz. Türkıye'de bır arazi sınıflandırması yapılmamıştır. Hangi aianların hangı kultüre verıimesı optimal sonucu doğurur sorusuna cevap verılmemıştır Bızım kanımızca bu cevap hazırlanmadan sübjektıf kanılan açıklamak, gırışımlerde bulunmak cok kötü sonuclar doğurocaktır 12 Eylul'de yopıtan harekot blr el kovma hareketıdır. bır teh likeye yaklaşmanın durdurulma sıdır. ihtilal değltdlr. Yetkllıler kanun haklmlyetıne cok dikkat etmekte ılga edılmış yahut ıkame edilmış hukumler dışında diğer hukumler yürümektedir. Bu yürüyen hükümlere bakacak olursak Anayasada orman alan larının daraltılamayacağı hükmünü görmem&k olanağı yoktur. öyle olunca bu fıkrln nasıl Olup kamuya acıklandığı cok llgl cekmesl gereken bir olaydır. Karıştınlan blr başka kavram da şudur; Orman ozellığlnl kaybetmış alanlar, orman rejımıne dahıl olmarözelliğinı kaybetmlş alanlarla eş anlamiı değildır. Bir orman ceşitli zorarlılar nedeniyle orman olma özei lığınl kaybedebiür. Ancak yıne de orrnan reıimıne gırmekte devam eder, etmelıdır. Bu kavram kargaşası ancak yine konuyu bılenlere bırakılarak cözülebılir. Bırkac yıldır tsraıia Işlenen bir konu Ise Turkıye'nın geleceğinin tarımsal sektorle özdeş gosterılmgye calışılmasıdtr. Bır kere şunu acıkiıkla zıhmiere sokmak ger&kır ki ormancılık sektörü, kesınlıkle tarım sektorü icensinde değıldir. Bunlar bırlıkte toprak kültürü başlığın da toplanabılır. özdeş gosterılme cabası ise büyük orantıda doğru dağildir. Zlra Izlenen o laylara göre tarımsai ürünlerımızın dışsotımı hem dış tıcaret hadleri yönünden hem ds mıktar olarak son senelerde ge rıleme eostermiştlr. Yani döviz getınsı kapasıtesi yaratmayan bırcok tarımsai özel fırmanm gırdtlsrl (yedek parca, yakıt, vaö. makıne ve ekipman, güb Kuşaklar arası bağı koparmaya çalışanlar, Ataturk devrimıne ters duşenlerdırl Ustelık de bu ters düşme gerceğint «mılliyetcılik» gıbı gostermeye ealışanlardır! Blzim bıldığımlz mıllıyetcilık. Ataturkcülüktür, Atatürk'ün önerdiğl, uygulodığı utusculuktur. «Ne mutlu Türkum diyene» özdeyışıyle özetlenen bu anloyış clzgısındsyız blz. Atatürk'ün harfleri değiştirme, ilk öğrenıml zorunlu kılma: eğitımde bırtığı sağıama; cağdaş uygarlığa, bılime. kultüre yakloşma; onu ozumseme, genış haik yığınlarını cağdaş kültüre acmoya yonelık Haikevlermi acma gırişimi: tüm yasolan cağdaşlastırma atılımı ıle başlayıp sürdürülen gercek bir kültür devrlmidlr bizım benımsedığimlz... Dil devrımi adı verilen. dılimizl Aropca ve Acemce sözcüklerden kurtarma, temlzleme; Türkceyl kaynakların0 gıderek antma. kişiliğıne kovuşturmo cabasıdır yıllardır Izlsdiğımiz... Mutareke Istanbuiunda yozlaşmış Osmanlı aydınlan Ancdo'uda başlayan ulusal kurtuluş eylemıne, onun onderi Mustafa Kemal Paşaya nası! düşmanca davranm şsa yurdun kurtanlmasından sonra bıle cağdaşlaşma açamosına nasıl karşı cıkmaya calışmışso, Padişahlığı, Halifel'ğl şu ya da bu yollardan nasıl savunmaya cabala mışsa; birbın ardına girişılen uygarlık otılımlarını önlemek lcin nasıl dldınmis. sonra da bütun bunların yararsız olduğunu gorup ictensızlıkle Atatürkcü kılığa bürunüp, bu kez Kemalıst ilkelerl bozmaya, yozlastırmaya, lceriğlnden, anlamından koparmaya. bır ceşit tutuculuk hailne getırmeye nasıl yönelmlşse, bugün de aynı yolun yolculan vcr Oomat Ferit'l«nn All Kemol'lerlo, Yuzelllllk aydınlonn Izlnden yurumek Isteyen şaşkınlar vor Bız. herkesln, düne kaaor karsı cıkanların bl!e Ataturk devrlmcisl olmalarını istenz eıbet. Amo ictenlıkle djvranırlarsa, yanıtgılarım bemmserlerse, Atatürk devlmini yozlaştırmak, gercek Ataturkculerı şu ya da bu suclamalarta lekelemek yol larına sapmazlarsa... Dıl devrımınden yona olmak ya da ona karşı cıkmak Atatürkcü olup olmamanın gercek ölcüsüdür. Atatürk son soluğunu verene dek bu devrımin öncüsu kalmıstı. Ölumünden az jraman önce yazdırdığı vosiyetnamesınde tum malını Dll v« Tarih Kurumlarma bırakması da Atatürk'ün Dil devrimıne ve bu devTİmın •avunucusu TDK'na ne denü bağlı olduğunu konıtlamoz mı?... ölumünden sonra Dll v« Tanh Kurumlarmı her turiu dusmonlıktaB ko rumak istedlğlnl göstermez mi?... Sayın Evren'ln Mectıste yaptığı Konuşmayi dlnlerken bunlan dusundüm Iste... re, lloc ve ham maddeleri v.b) dövızle karşılanmaktadır. Fakat sonunda lc pazarlora dahl ulaştırılamayan tarlasında curüyen, satılomayan bircok ürunün döviz ihtîyocmı sağlomak. değerlenemeyen tarımsal ürüne, dışarı satılamamakta olan tarımsal üretime döviz sağlamak glbl. ekonomide ve proje değerlemesmde yeri olmayan blr tutum icerisinde bulunulmuştur Oysa dış pazorlarda fıyat elastlkliği uygun olan, döviz getlrme kapasites) buiunan ^üretımlere yonelmek ve bir optımum tarımsal demet yapmak olanağt mevcut Iken bu yola başvurulmamıştır Zıra tarım polıtıkamız bır dönem öncekl verılerın arkasından koşmaktadır. Bunun son örneğl zeytlnyağı ve tutündür Buna benzer pek ağır ve cok sayıda tanm politikası hatası halen yapılmaktadır Dış satımı gercekleşemsyen bırtokım ürünler Içln tarımsal toprok aramoYa Ihtlyac yok olsa gerektir Bu. doğmamış cocuğa ev dösemeye benzer. Pazar koşulları elvermedikce pazara hakim olma* dıkca marimal alanlan yani orman topraklannı zorlamanm anlamı yerine oturmamaktadır. Ayrıca buğday örneğındekl gibi dönüm başına yoklaşık 180 kg. olan verımın 300 kg a cı karılabilecîğı Ifade edlllrken toprak tasarruf edlci teknlkleti uygulamadan, maliyetlerln kesınlikle yüksek olacağı yenl topraklara ihtıyac göst9rmenin, davet cıkarmanın yanlış olduğunu her yerde münakaşa edebıllrslniz. Tarım polltîkasındakl dığer eksıklıklerı sıralamak da cok kolaydır. Bir başka zaman bunu aa yapmak isterız. Bu tür beyanlarla orman yan gınları, kacakcılık ve orman ocma sucları cok ilışkılıdır. İstatıstık anlamda da bu durumu ızleyeceğız ve ormancıîık pollt kasmı zarara uğratan gırışım* leri ıspatlayarak ortaya koyocağız Tanm ve Orman Bakanlıklan nın bırleştırılmesının ilk sokıncaları ortaya cıkmaktadır. Konuniyetlerı, yapıları, amena|•nanlan. yararlan, politıkalan, urünlerl v s cok ayn olan ikf alanm bırbirinl ifna etmeden bir elden yönetılmesı Türkıye koşul larında olanak ıcerısınde değılaır Bu bırleştırme olayı, evvell ve sonrası icm toplayacağımız rakamlar bunu ortaya koyacak'ır Gorülecektır kı bu uygulaT O Ile oncekı problemler cozulmüş olmayacaktır. Zıra top 'ak kullanımındaki problemlerin kaynaklan başkadır. Ancak bızlerin şanssızlığı bütün bunlan ve daho bir cok detayt anlotabılmek uzere sayın yönetJcılerimize yakloşmak, illşkl kurrnak olanaklanmızın azlığı olmuştur. Sayın yönetlcllerımlzle kurmak Istedığımız lletlşlm kalalları ise bilımsel bir devlet /apısı kurulmasıdır. Sayın Devlet Boşkonı Kenan Evren'ln, Sayın Başbakan Bülent Ulusu'nun ve Sayın Kabıne Dyeterinin dikkatlerlnl olumtu yönde belH şeylerln uzerine cek meyl ve şüpheye davet etmeyi tarthseî bir görev blüyorum. • A H A.'dan aldığım basm kartımı kavbettim. HukOmsüz<SQr. 9ukr& KARAOAÖ BULMACA 8OLDAN SAGi : 1 Nazıklu, lerafet 3 Blr b&glaç Tersi yarartı blr böcek. 3 Izmlr körtezl girtfiDde yanınada 4 Ikı şeyin bırbirinden OIAC uıaJtlıgı Ter tj antunonun »i'"g«ı. 5 Güç lü ışık jayan »let. > Tann Unımaz Tersj çok defil. 7 Göılert gönneyen. 8 Raıtalılrlı yumru Teknan&ı «u içlnde kalbn bolümü 9 Çabuk aavranaD Mariisa*mn blr llçesı YVKARIDAN AŞAÜITA : 1 OrU Amerika. da tnı devlet. 3 Eair olma hall TerH uluslararas trbüAe Türkıye' nın slmgesı 3 Incelık, te> biyelı davrazu» 4 Kara Kuvvetleri nin kısa yazılışı s Yanm küre bıçinııcde b!na oan ı Bir baber ajansımLzm taMı yauîışı 6 Çirozu da yaptlan bir ba'ai 7 UluslararaB taşusscüıkta kuliacılas büTflk fcara a n a Sonuna btr huti gellrse toplumu oluşturaa en tüçük bolüm olur 8 Rutenyumurı slmgesi Bır şe^n an önemll öpest Sodyunrun «mgesl 9 Yükset blr yerden genel maazara. 23456789 DINKL. BHUMACAN1N ÇÖZtMfi SOLDAN SAĞA : 1 Palyattf 2 I » Kep. S Ruharn Bt 4 Adüsne 5 netaP Bum 6 Rall 7 Proroete 8 Ibnhim 9 Im abssaK TUKARIDAN ASAĞITA ı 1 Plranfc. î Asuâe Plm. 3 Lahıt r B I Alabor». 5 adcaP m«B « In Reha 7 1K eratlS t Fer üietna 9 Pennl ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESI REKTÖRLÜĞÜNDEN Onlversıtemız Idari llımler Fakultesl, Sıyaset Bıllml ve Kamu Yönetımi Bolumune, Sıyaset Bılımi daiında görevlendırmek Czere aşoğıda belirtilen nıtelıklere sahip adaylar arasından sınavl a oğretım görevlısi alınocaktır. Adoylorda Aronan Şartlan 1. Doktora derecesıne sahlp olmak 2. İyi derecede Ingıllzce bllmek a Yönetmellklerde oranan dığer koeunara sahlp olmak !!gllenenl«rln Ontversltenlz Personel MüdOrluğOnden eiaeaklan basvuru formlarını doldurarak 14 Ocok 1831 saaî T700V» kodor tede etmelert ve 1S Ocak 1981 sact 1000'da Slyaset Bilimt ve Kamu Yönetlml Bölümunde sıftav ve mülakat lcin hazır bulunmalan gereklidir. Cumhuriyet Satılbi: Cumhunyet Matboacılık ve Gazetecii'V T A Ş . odına NADİR NADİ M . ... „ Genei Yayın Mudürü OKTAY K.URTBOKE Müessete Müduru . „ ~. EMİNE UŞAKUGİL Yazı işler» Müdüru TURHAN ILGAZ Basan ve Yayon: Cumhuriyet Matbcacılık ve Gozetecillk T A Ş Cağaloğlu TurKocağı Cad No 3941 Posta Kutusu: 246 'STANBUL Tel.: 20 97 03 BUROLAR • ANKARA: Konur Sokok ?4/4 YENISEHİR Tel : 17 58 25 17 58 66 Idore: 18 33 35 • İZMIR: Halıt Zıyo Buivar. No 65 Kat 3 Tel25 47 09 13 12 30 • ADANA: Ataturk Caddesi. Turk Hava Kurumu !s Ham Kat 2 No. 13 Tel 14 550 19 731 T AK V i M 10 OCAK 1981 fcnsafc Günea öğle fklnd) Aksam YMn «40 8^4 »321 1545 18 00 1&37