Katalog

CUMHURİYET 1 AĞUSTOS 1980 Abduîhak Hamid'ln örrfO vopıtmm sonlcnno doğru Ari«to, 911 sözü söyler EsbeTe: «ToHM yozan bertıra, yapon siz.» Eyiemcl H*. onun eyiemi üzerinde dusünüp yazan arasındaW ayrımı gösteriyor bu söz. Blr yanda yaponfar. eyleyenler, bir yanda yazanlor, duşünenler. Boşka bir deyişle. bir yanda kohromanlar, bir yonda aydrnlar. Deatefc ovdmtor fcafıraman olamoz. kahramonlar da oydın, Düşunmek boşka Iş8r. eyiemek başko i*. Toplumumuzda bugün de gecerfl bu orriayı«. Eyfemcilerin arfcasmdo Icfmtn, Mmlerfn buiunduğu üzerinde kafa yormamız, bu anlcyıştar» fcaynaklanmıyor mu? Ne demektir bu? Yapanlcr, eyleyenler, düşunmezler. düşünemezler: düşuoertter Ise yapamaztar. Gerçökten de oyteyenfer. ftendilerinden önce gelen düşünürlerden hız almıştardır torfh bcyunce. Sözgelişl, Buyuk Fronsız Oevrimi'nin konramonlarr, blr öncekl vüzyılın düşünürîerinden esinlenmişlerdi. Iki yanda bolunanlan da eksik, yetersiz sayan, ontorın böyle olmalarını doğal soyan bu anlayrşı Itk Manc yıkmıştı: «Ounyayı yorumlomok degil. defliştlrmektir artık felsefenin gdrevf> «ozunü o söyledi. Ancak bu sözdefcl tdeöiştirmefc» «ftzcüğü, düşunlerl değiştirmek onlamırKj mı. yoksa eylemle düşünu kişide Mrlestirmek onlamıew mıdır? Manc'ın ve izteyfcilerlnın yaşomlon, ikincisinl doğrular. Gerçekten de. Mara'dan bu yana eylemciler. birer kuramct düsönur görünüşündedirler artık. Burado «görünuş» sözcüğünü kuilanmom boşuna değil; düşunîmu kendi yaratan (ie. yarotıtmış duşun© gdnul bcgtoyon arasındckl oynmo değfnmek (siiyorum. Bunu doğal görmemek olanaksızdır bir bakıma. Neden derseniz. büyük düşünler, dünyavi sarson kurcmlar. kısa ömörlü değlldln başKa blr deyişle. cesfttl ölkelerde yfnefenen beffl brr catyn eylemlerl, her kez yertf blr kurarm çerektirmez, yerlllestirme dısmda. Yukordo verdlğim ömeğe uyarak söyteyeylm; Büyük Franeız Devrimi'nin llkeleri, değfşfk Sfçtmferde de oiso, özgürluğü arayan bütün ulu9!ann ortak ulkusü oJmosîu. Konu bugün. hotk oydın tllşklsi tortışmosmda, kendıni yine guncel kıimıştır. «Aydını kime derler? Onun gorevl nedir? «Aydın» n»« teminl olan kişlyl. hongi ölcütterle degertendlrablliriz? 8aşka blr deyişle, ooun yanılıp yonrfmadığını nasıl anlayacağız? Bu sorular bütun dünyanın cydıniarmı duşündürmektedir. tyl bir rastlantı olcrok, Ikl düşün derglmlz. «Millıyet Sonat Derglsi» lle. y«nl yaytmlanrnoya boslcyan «Ooğu Batı» derg'si. bu aorurto soy falonndo yer verdller. Nouvelles Lltteroiree dergisinden François Morie Scmuelson'un. üç oy önce ölen Onlü düşünür. yazar Jean Paıd Sartre Ito yaptıu' konuşmanm blr bölümünO olaylar ve görüşler DÎL DÖKME Ö Melih Cevdet ANDAY çevfrfp sunon MFflîyet Sortot Derglsinde okudugumuzo göre. Sortre, oydının toplum Içlndeki durumunun bellrgin olmodığı kamsındadır. Şöyle dryor, «Uzmanlığı bilim ya da öğretlm olan odom, bilgileri doğat bir biçlmae yayılmayıp toplumca durdurulduğunda. öğrendlğl gerceklerie toplumdakl eosyal gücler arosında blr celişki doğduğu lcln aydtn olur. Enteilektüet terminl, Dreyfus otoyı sırastnda bulundu. Aydınlor Dreyfus'cu Idiler. Yonl gerçeği savunon, amo Oreyfus'un suclu olduğuna Inananlara orank> azıniıkta bulunan kimselerdi. Buroda blr C0hşkl vardt ve Dreyfus'çulann entellektuel Işl, brr düşünce aroştırması yaparok Dreyfus'un sucsoz olduğunu kanıtiamak oldu. Gerçekten oydın, uğrcş verdiğl bilim dalının kafasında doğurduğu düşuncelerle. bu duşunceleri keodlsl i!e aynı anda ve aynı blclmde algıtoyam©yan topHtm arasmdakJ blr celişklyl yaşarj Ama Sartre, aydtm blr duşunce uzmanı otorok görmenln korşısındadır. Ona göre, her birey, har zomon, herkes Içln düşunmell, aydın bir düşunce uzmanı olarok görülmemelidfr. $öyle diyor: «Bizfm dilediğimiz gelişme, uzmanını ortodan kaldınp. herkeste yl var kılocaktır.» Dogtı • Batı derglslndekf tAydın Klmdfr?» bcşlıklı yozreında Akşlt Gökturk. konuyu daha da aenişliğine Işliyor; «aydın» sözcüğünun B o tı dillerindekl karşılığı olan cintellectueltln kaynaktakl anlamını, bu anlamın gelişiminl Inceliyor; romantik ondokuzuncu yüzyıida bu kovramın olumsuz çajnşımlar dogurdugunu belirtiyor. Gercl bugun «aydını, bllgl, oraştırma. ycrotı alanlarında kafo Işl gören klmselerl nlîelemek lcin kullanılrnaktcdır. ama bu klmseler, belll konuda uzmanlaşmış, belti blr uğroçın sınırlarında kalmış. bunun dışında ner şeye kendinl kapatmış klşiler olarak kofdıkça, toydını kavramına ters döçmuçter dometrttr. 8 y * dlyor Göktürk, «Aydının toplumdakl yeri konu* lu tartşmalarda. kavromın evrimlndekl bütun bu olumlu olumsuz anıom cağrışımlarının etkısini, uzantılorını ızltyoruz. Sözgelişl. tHr seckinler topluluğunu. secklnliği eleştıren görüşler daha cok ondokuzuncu yüzyıl kökenlı romantik kullanımın uzantısıdır. öte yandan. oydınlonn bılgiyl, bllmenin olanaklarını oroyan, bulguloyan. genişieten, örgütleyen blr toplumsal guo olduğunu benimseyen göruş Ise, kavromın yfrmincl yuzyıl başında taştdıgı ontomınm uzontısıdır.» Nlteklm ylrmincl yuzyıl boçlonndo Rusçodon Batı dillerine gecen «Intelligentslo» kavromı, bilinçll belll bir topluluga verllen od d o rak, aydının toplumla llişklslnl lcemiektedlr. Kısoca gördüğumüz glbl, caydın» kavramı. bllen adamdan, düşünce uzmanı odomdon, ho(kın anlamadığı adamdan, toplumo acılan. toplumla ilişkl kurobilen, toplumu uyaron odoma dojru bir gelişim Izlemiştlr. Ama bugün hemen her yerde. ayomm btr kobuk Içinde bulunduğundan. halka uzok kaldığmdan, ya da toplumca değertend!nlerr»5»dlğinden yokınılması. konuyu sürekll ff<»tışma otonına gotirmektedir. Öyle ki, blllm sano; dallannda yaratı ve başan ölcutOnün holkça anloşılmak gıbl blr koşula bağlanmak ıs.enmest. cözümü cok guc blr takım sonınlor cıkonyor onaya. Uzmanlık nitellğı yatsınamoyacük olan bu daliarın yaratıcıları mı kendl ölçütlerlnden özgeclda bulunsunlar, yoksa devlet ml toplumu bu yoratılordan yararlanocok duruma getirsln? Konuyu şu biclmde de ele alabillrlz: Bugun, özellikle kalobalık toplumlarda aydın, halktan ayn yaşamakta ve hafka dönuk olma egfllmlnl (böyle bir eğillml varsa elbet) oncak kendl halk kavramı ile yönl«ndlrme durumunda bu kmmoktodir. İTVel toplumlarrJa, rtotto onHV co9da jse durum bugunkünden başka Idı. ÛnlO budunbilımci Claude Levı Strausa, i^te sözün burasında araya giren George» Charbonmer ile bir konuşmasında toplumdakl gerçekten önemll bu bölümleme üzerinde durarak. toplumun blr bölümunün kabaca tekonomik düzen* denebilecek şeye, öbür bölumünün de «kültür üretlmitne kendinl verdiğinl, böylece bırbmni anlamayan. bırbınne yabancı Iki takımın. ilişkileri kesik olarak toplumda yanyana yaşadıklannı soyler. (Bir yazımda onun bu konudakl sözlerine deâınmiştlm, Ona göre, kültür üretımcısının, öteki alandakılere yaklaşmak Için gırişeceğl cabalar coğun boşa gitmektedlr; bir yozarın, bir düşünürün. bir sanatct* nın konusu tıka baso halk sorunlan lle dolu do olsa, o yazar, o düşünür, o sanatcı gene de yaboncıdır halka.) Ünlu bu konuşmadakl en llglnc sözlerl Ise, llket toplumla gunümuz toplumunu korşılaştırdıjındo ortaya cıkıyor. Şöyle demiş: tYerll blr toplumda büyücü bir uzman olabilir, ama komşudur gene de, yan kapıda oturur, tanınm onu, her gün rastlanm ona, kutsal olmayan blr cok konuda onunla konuşmam gereklr, gelip gltmemiz vardır. Onun bir büyucu olduğunu aklımdan cıkarmam elbette, ama llişkilerimlzde yabancılık öğesl yoktur. Bana kalırsa, toplumumuzdakl bu yabancılık öğesl, cok bosit blr örnek alalım, Renault fabrikasında calışan blr işcinin, bir bestecl, ya da bir ressamla arkadaşlık etme fırsatının cok az oluşundan doğar.» Yerim blttl. kendl duşüncelerlml yazmaya •ıra gelmedl, başkalarının bu konudakl sözlerlnl sergilemekle yetindim. imdl ben blr aydın 8ayılır mıyım? Bir düşünce uretimediğime göre? Kendısl de gazete yazarlığı yapmış oian Sartre. o konuşmasında şöyle dlyor: «Gazete yazılan entellektuel ürünler değildir. Bunlar, bir kez daha ele alınmış belırsiz düşüncelerdir. Blr dil dökmedlr.» OÛZELTME: Gecen haftakl yazımın dördOncu sütununda, «... hatta zoman zaman ulusıararası sosyalizmin temel yazımnı Daşlayarak...ı diye cıkmış olan sözün son sözcügü «boşlayorok» oiacaktı. Blr açıklama: «Babam Nurulloh Atac» kltobının yazar 1 Sayın Meral Tolluoğlu, o kitapta benlm icin yozılanlann hic birfnln dogru olmadığına ilişkin notuma karşılık gönderdiğl mektupta, «Sayın Melih Cevdet Anday'ın Babam Nurullah Atac. adlı kltabımda belirttiğlm konu üstünde yaptığı açıklamanın doğru olmosını dllerdlm. Dövme olayının tanıklan cok şükur yaşamakta» demektedlr. O tanıklan görOp dinlemek Isterdim. Bekllyorum. ucu Nasıl çözmeli? ük yapüacak 19 birblrine dolannus yumakta ipin ucunu bulmaktır. Bir kez ipin ucu bulundu mu, gerisi kolaylaşır; dugumleri teker teker acmak için, ipin ucundan başlayarak hemen çalısmaya geçmek gerekir. Sonm İpin ucumı bulmaktır. • Evrensel bir kuraldır bu. Karmaşık pollslye olay larda, karanlık suçlarda çapraşık sorunlarda, ilk iş bir ipucu yakalamaktır. Ancak bu lpucunu önyargıeıx biçimde degerlendlnnek gerekir. Bir kea ipin ucunu yakaladınız mı... Gerisi kolay. Ankara Mamak Askerl Cezaerinden kac&a ıki katil de gündeme ipucunu getirmişlerdir. Hem kendi elleriyle... Ortada bir somut olay var. Nasıl kaçmışlardır bu katiller? Gazetelerde okuduğumuza göre kaçmamışlardır kaçırümışlardır, ve bir başka biçimde duşünmek olasıdır. İlk verilen haberlere göre Iki idara mahkumu ünlü roman kahramanı Monte Kristo gıbi duvan delerek tuymüşlerdir. Oysa ilk yapılan incelemeler neyi gösteriyor? Monte Kristo zamanında betonarme teknigi yoktu. Duvar delmek daha kolöydu Şimdi uzmanlar beton duvann delinmesini yadırgamışlar: ve «Duvan kırma işlemi sırasmda çıkacak gurultüyu işitmemek olanaksızdır» demişler. Aynca bilindigi gibi Mamak Askeri Cezaevi genış bir alana yayılmış askeri birliklerin tam ort;tsında bulunuyor. Bu cezaevinin çevresinde bir pergelle çemberler çiziniz. Bir çember, iki çember. üç çember. dört çember. Çevrede Alman kurt kopekleri dolaşıyor... Sıra sıra nobetçiler bekliyrr. Cezaevinden çıkıp askeri garnizonun dışma çıkmak verilen bilgilere göre en az yanm saat süruyor. Yurünülen alan Kuçüksu çayın değil. Her yanda a köşede denetlemeler yapılıyor. Katillen duvan rielip çıksalar bile dörtbeş demir kapıdan ve denet>meden geçecekler. sonra yüksek duvarlardan kanat lanıp uçarak. demir kapıların anahtar deliklerinaen suzülerek kaçış eyleminj gerçekleştirecekler. Olur mu? Oluyor. Ama kuşkusuz idama mahkum katilleri kaçıran bir yeraltı örgutu varsa oluyor. Böyle bir örgüt var ve dıyor ki katıllere: Öldür! Ben emir verdim mi gözunü kırp^.adan öldureceksin, Korkma! Arkanda ben varım. Yakalansan büe seni hapishaneden kaçınnm. Kılına dokundurtmam senin. Sen benim neferimsin. Sen verilen emirleri yap! Gensine kanşma. Ben seru Maltepe'den de kaçınnm; Mamak'tan da kaçınnm; Senın güvencen benim. ben ve benim örgütümdur guvencen... Yani? Yurttaşm yasam guvencesi yok. Katilin var. Pekl. kimdlr. nedir bu örgut? Önyargı yasak, Ama ortada bir İpucu var. Eğer devlet Anayasal devletse. bu lpucunu degerlendirir. Sağmıs solmuş. komünistmiş faşistmış. çöyleymiş. böyleymis demeden bu ipucundan yüruyerek örgutu bulur. Tartışmayla havanda su döveceklerine. yeni baskı yasalan isteyip dikkatleri başka yöne çevireceklerine bu devletin yetkilerini kullanan sorumlular, Türkiye'nin iki büyük askeri par nizonundan istedigi zaman idam mahkümlannı kaÇiran örgutu bulurlar. Eğer bu işi yapamıyoriarsa; Ya da yapmıyartersa,.. . . ^ .Jl !•,• Yapılacak birşey kalmamış demektir. A rap saçına donmua) bir lp yumaftım çOuıuk içtaı önce ne yapmak gerekir? Düğum du^urn bir yumak T i Bilirkişilik ve Bir Karar Ibrahim SÖNMEZ (CUMHURİYET SAVCtSI) yguiomada ve kamuoyunda «Traflk Kaza Raporu* başka bir deyimle kendiliğinden bilirkişilik, bilinen haklı sızlanmclara ve yakınınaloro neden Olmaktadır. Hukuk Usulü Muhakemelerl Kanununun 275 ve son raki moddeieri lle Ceza Usulü Muhokemglert Kanununun 65 ve sonraki moddelerl bilirkişinin yargı vetkiliterınce nasıl secüeceğinl oyrmtıiı olarak hukm« bağlomıştır. Buroda bilirkişinin yetki ve görevlerl de belirlenmiştir. Trafik kozalarında, kazaya kotılan aroc şoför v« 6ürücüieri lle yayoların trafik polisleri tarafındon duzenlenen kazo raporunda kusur oranlarının bellfienmeslnln yaşol dayanağı olmadığma İlişkin Yargıtay 11. Hukuk Daıresinin 24.3.1930 gün ve 1980/1609 Eşos 1980/1474 sayılı kararındaki göruşe aynen katıldığımızı belirleyerek önemii gördüğumüz bölümlerl oşağıya aldık. «Mahkeme, trafik kazasına neden olan motorlu araolann olaydaki (Kusur) dereceleri yönünden herhangi blr bilirkişi mutalâasına müracaat etmeyerek, eadece olayı müteaklp trafik pollsl M. tarafındon duzenlendtgl anloşılan 3.2.1979 günlu traflk kaza raporu lle Iktifa ederek bu raporda belirtllen 6/8 ve 2/8 kusur oranını hükme dayanak yaparak, tazmlnat mlktorını, buno göre tesbit etmlş bulunmaktodır. Halbukf, 3 agustos 1967 tarlhtl Resmi Gazete'da yayınlanan «Bölge Traflk Zabıtasının Kuruluş. Görev v» Yetkllörl lle Oalısma Esas ve Usullerlnl Gösterlr Yönetmelik* hükumlerlna göro trafik polisleri; duzenleyeceklerl «TraflK Kaza Raporlarıtnda kazaya neden olan motorlu aracların oiaydakl «Kusurluluk Hal ve Derecesine» hlç temas etmeden rapor tanzim etmeki» yükümlüdürler. Trafik zabıtası. duzenleyece^l «Trtrfik Kaza Raporum da: sadsce olayın meydana geliş sekll lle yol ve hava şartlarını, motorlu aracların seyir şekillerinl, teknik özelllklerlnl diğer bir deyişle olayın meydana gellşlnde «Kusur» dereceslnl taylne yarıyacak «Vakıaları» tesbitle yeUnmek zorundadırfar, yoksa kendiliklerinden «Kusur» derecesi tayin ve takdirine yetkileri yoktur. 6085 sayılı Karayollan Trafik Kanununun uygulaması (Ie ilgıli tuzüğün 4 ve 5. maddeslnde; trafik zabıtasının Görevlerl acıkça bolirtilmiş, bulunmoktadır. 5, maddenin «on fıkrasında Ise; «Trafik zabıtasına Karayollan Trafik Kanunu lle tahmil edilen vazifeler dışında bcşkaca odlî veyo (darî vazifeler tahmil..» edilemiyecegi kesinlikle acık lanmıştır. Diğer taraftan. Karayollan Trafik Kanununun 63. maddesinin ikinci fıkrasında da, trafik zabıtasmca duzenlenen zabıt varakalannın, (hilafı sabit oluncoyo kadar) gecerti olduğu hükme baglanmtştır. Meydana gelen bir trafik kazasına vazlfesl lcobı ef koyan bir traflk pollslnin yukarda açıkîanan mevzuot muvaceheslnde (Kusun derecesi tesbit ve tayın etmesl hali hiç şüphesiz kl, kendiliğinden üstlenilmiş blr bilirkişilikten başka bir anlam taşımaz. ... Mahkemenln hükmüne dayanak yaptıflı 3.2.1979 guniü trafik kaza raporunun «Kusur Derecesi» lle llgiK bölümü «Yetki tecavüzu» suretiyle verilmiş bir mutalâadan başka bir şey degildlr. Bu itibarla söz konusu raporun (Kusur Derecesijnl tayin eden bölumünün (Keenlemyekün Hic Yok) farz edümesi icap eder. Mahkemece. HUMK'nun 275 ve müteckip maddeier hükümieri dairesSnde secilecek mütehassıs bilirkişi veya bilirkısiler marifetiyle, oiayda, tarofiann kusur derecelerınin tesbltl lle hosıl olacck sonuca göre bir hüküm teslsi. * tiza ederken (Yetki Tecavüzu) suretiyle kusur dereceslnl tayin eden (Trafik Kaza) raporuna dayonılorak tazmlrtota hukmedilmesl BOZMAYI gerektlrmıştlr» deniimektedir. Yapttrım, porasal ödence oimayıp; özgurlügü baglayıcı rtapis cezası oUica. yetki lecavuzO »uretıyte kendilîginden üstienilnvs bllirki$tvA dana ©o* önem kozanmı? oluf. i Kazoyo katıVOfllonn «Kusur Or&rii»nirı saptonmosına yardırm ve yaran «laoak yukarda t>nıian kararda soyılan ve sıralanan vertlerl toplaması »rafık polisinin temel görevlerindendlr. Bununlo Yetin« m 9 y erek. kısa blr kurs döneminden sonrC traflk polisligl niteliği verüen ve gorevl yüklenen bu tör kamu görevljfeinden, yetkisl olmayon ve lclnds yasciıfiımız toplumun kangrenl halinl a!an trafik kazalanndc avrıca tarafla« n «Kusurluluk Oranı»nm saptanmasının Istenilmesl; terrjije bu konuda yetersiz olan bu kamu gorevlllerlnin yın»|mas!ndan, kamu görevils'ne olan güvonln s a r s ı l m a s ı ı ^ ^ öteye hic bfr 1.1. Hukuk DaiIçe yaramayacaktır. Uygulamoda, Y~ anılan karesl'nln yukarda 6r»emll bölumlerlcılarına cok ran karsismda: Yargıc v« Cumhı cirtemll görevler dusmektedlr. Ü rsoryılı Devlet Mernurlon Kanununun yürurlüktekl 4. maddesinegöre; dev let ve diğer Kamu Tuzel kişilik lerince idare esaslarına göre yürutülen asfî ve komu hlztret lerlnl ffa edenler memur sayılmaktadır. YJne aynı yasanın 6. 7. maddelefi; devlet memurlorının Turklye Cumhurtyetl Anayasosına sadakotla bağlı kal masını ve Türklye Cumhuriyeti kanunlarını eadokatla uygulomasını zorunlu kılmakta ve onkınn slyasî partflere üye olrnasmı, herhangi bir siyasl par tl ve klsınln yorarını veya zorormt hedef tutan dovranısta bulönmosmı.' görevlerinJ yerf ne getirırken dil, ırk, c4nslyet eiyasî düşünce. felsefl Inortc, din ve mezhep ayırımım yaomasmı. yosoklamış bulunmaktodır. Anayasorrızda do benzeri bulunan bu maddeler tşığındo; memurların kamu hlzmetlerin! yonsız ve yasalara uvgun oiarok süratll, verlmll ve kalltetl bir bıcimde görme ve yürütme lerl. Hükumete ve yetkill amlrtere güven duymalan lle mümkündür. Bunun Içln hükumet ve kamu kuruluşlan yetkül omlrlerlnln; vaso. tCrzük ve yönetmeliklerle merrurlara verllmlş ve tanınmıs hoklora ke8'nllkle uyacaklorı konı ve ortamının doğmoaı gerekmektedlr. Bugüne kadar ki uyguioma çözönüne alındıOı tokdir» de durumun hic lcacıcı olmadığı ve hotta koranlrtc blr yol Izlediğl görülmekte, en köcuk bosamaktakl memur bile kıyıma uğramaktadır. Cok partlII hayata gecişten Itiboren 35 yıllık uygulamoda: memurlora karşı keyfi ve partlzonco tuturr ve. Işlemler maalesef glderek artmış ve Iki kucuk siyasi partlnin desteğine dovolı son hükümette atama ve yerleştirmeler en yüksak asamosını bulmuştur. Memurlardakl atoma, yükeelme ve yerdeğiştirmeter: geneüikle Anayasa ve Devlet me murları yosasıntn ruhuna ve hökümlerine aykırt. bllgl, tecru be ve llyckatton uzok, partl yororı. klşisel yakınltfc ve dost luk duşunceleri ve eklp calışması neden olorak yopılmış ve yopılmokto devom edilmlştir. Taşradokl bütün Voll'lenn, Emniyet Müdürlerinln, Milll Efiitirr. Müdürlerinln, Vall Yardımcısı ve Kaymakamlarin yarısının, merkezde Müsteşor. Genel Müdür ve Yardımcılannın tümünün değiştirllmesl, bu vondeki yanhs ve sakot tutumu acıkco göstermektedlr. Bu atama ve yerdeğiştirmefer, süphe yok bu kodarlo kalmoyarok daha kucuk görevlllere doğru genişteyecefc ve bunun sonucu butün memurlordatf guvensizlfk. huzursuzluk fozlost <le artacak ve bu yOzdert kamu hlzmetlerı bellrgin blclr" de aksavacaktır. Nlteklrr, bugün her alonda görulen hizmet oksaklık ve bozırkluktan bu durumu doğrulomaktodır. Atoma ve yerde^lştlrmeler MEMUR KIYIMI ATAMA VE YER DEĞİŞTİRMELERDE SİYASt PARTİLER, ÎKTİDARLARI YÖNÜNDEN BAŞARIYA ULAŞMAMIŞ, SADECE DEVLET HİZMETİNİ AKSATMIŞTffi. Ziya KASNAKOĞLLH Emeldi deki yaso dısı ve keyflllfle doyalı uygulomaları gözden gecirdlğimiz zaman görürüz ki; hukümetlerce, başlongıcta mağduriyetln glderilmesi. hoksi2lığ a uğramış olanın korunması.daha sonraları: siyaai partl merkez ve Taşra yönetlcilerine yakınlık ve bağlılık, bizden ve sizden olma düşuncesl, daha yakın zamanlardat siyasl partl lclnde nufuzlu akra ba veya dostlarının bulunmo81. kişüerde siyasl partiye toofllılık ve eğillmln, adaylık koyrrak veya hizmet döneminde farklı tutum göstermek suretiyie belirtllmesl ve son zumanlarda da; ülkede onarşl ve teröru yok etmek ve ekonomik darboğazdan kurtulmak lcln kendl odamlarıyla calışma zoruniuluğu, gibi bohane ve nedenler ilerl sürulmüş ve sürulmektedir. Uygulamaya neden olarak gösterilen bu bohane ve tutumlan ne mevcut yasolaro, tuzük ve yönetmelıklere uygundur v« ne de komu hlrmetlerl ve koalisyon. ozınlık ve Iktldar partisl hükümetieri leın yarartıdır. Merrurlar hakkmdakl bugOgune kador süregeien yanlıs tosorruf ve tutumlar; iktidarların hizmet ve Ikbal sürelerlnl uzotmadığı giW kamu hizmetlerlnln verifrll görulmeslnl de saölomamıştır. Aksine zaman ioman ulkemlzde demokrotik hukuk devletlnin vanl reflmln tehlike oecirmesine blle neden olmuştur. Bu tehlikeH duruma rağıren ne hikmetse slyasl partllerln Iktldar ve muhalefette memurlarla llglll tutum ve eleştlrllerlnl. başka başka yapmokton osla ceklnmedlklerl Ibretle görulmus v« gorülmektedlr. Iktldorlann, fazla memonın atamo ve yer değiştlrmelertnl soğlamak lcln kendl slyosl par tlsins bofllılığı bellrgln veya flyle olduflu sanılon klmselerIe ekip calışması yopmok dusunce v 0 Isteğl, kamu hlzrret'erinin lyl yürümesi ve yurutulmesi bakımlarındon yarortı ve gerekll oimodığı. artık deviet•ertn coğundo ve hatta tama* mında anlaşılmıs durumdadır. Bugun yaşamlorınaa gerce* demokra8i rejimlnl kabullenmls bütün devletlerd*. ıktldar ların değlsmesinde oldukça cz memurun atama ve yer değlştirmesl «sas tutulnruştur. Bizde Ise hükümetlerln bunun oksi yönunde bir uygulamaya gltmesinl ve bunda direnme»In) onlomoflo olanak yoktur. Slcile ve soruşturmaya dayanmodgn memurların klşisel v» portl yaran düşuncesl veya «klp calısması nedenleriyle yer değlştlmıeslnin sakıncalannı, kamu kuruluşlonrtda voneticl durumunda calışanlar cok h/l billrler. Merkez ve Taş r o örgutlerlnde Ister yönetici ve Istsrse bOro memuru olarak colışanlar, eeneler gectikce (beceriksiz ve goyretstz olanı dohi) hizmete ve bölgeye ait bazı ttlgl ve becerl kazamrlor. Onları sorusturmaya dayalı boşansızlık ve yolsuzluk* larrnt saptomadan, yerlnf değlştirmek hoktızlık ve keyfihktlr. Aynca bunyemlze gö re memurların niteliklerlnde belirffin blr değişiklik bulunmodıöı düşunülürse, verine golecek memur. hlzmetin ve bölgenln özelllklertnl öğrenincey© kodor aylar ve yıllar gecece*tlr. Bu yuzden kamu 19 ve hlzmMlen totemiyere* vavoşlayocok ve aksayacoktır. Hemen söyleyeblllriz W, iktMaro yakm oimoyon esk\ Wf memur (yakından denetlml vapılmait söretile) yenl gelecek portlll veya portlsiz blr memurdan daha verlmll oldugu uygulamada cok görülmOstflr. Büyük yonetlcller de dahn «nemunortn heosl. yasaların kendflerlne verdigi yetkflerl von»w olarak kullomrok zonındo olduklorma göre onlan. kevfl ve moksotlı atoma ve yer degistirmeierden dolmo ınak tutmok gereklldlr. Memurtcrın. tfatntı hlzmettertnl yansız. Htekfl ve verlmM bfr blçlmde yurutme»! lcln aşa flıdakl hususların saölanmasıno gerek duyulmoktpdır 1 Devlet memurları; yo«o füzük ve yönetmellkler dışında haksız blr tutum ve Işleme uğrarrayaoaOını keslnllkle bllmelidlr. 2 Atama ve yer değlştlrmelerde; mevsim koşulları ve cocuklarının öğrenlm durumlan dalma gözönünde bulundurulmalıdır. 3 Bugünku ağır koşullor lclnde memurlann konut 8on> nu süratle cözümlenmelldlr. 4 Memura, Anayasadakl In sanlık haysiyetine uygun blr yaşom ortamı (Mall yönden) yaratılmolıdır. 5 işcl ve tüm merrurlann öğrenlme ve eskiliğe bağlı eşlt vo adll bir ücret ve maaş denge slsteml bohemehol ve Ivedi olarak kurulmalıdır. 6 Hükümetler; memurların özellikle yansız calışmasını eağlamaya özen göstermell ve buna gölge duşürücü tutum ve uygulamalardan uzak kalmalıdır. Yukanda saydıklarımız yerine getirildiği takdirde memurlar. güven lclnde ve Istekll olorak katru hizmetlerlnl daha verimll blr surette yurütecekierdir. Bunun sonucu Ise ülkenin gercek huzur ve kalkınmasını daha süratle sağlayacaktır. Ulusumu2un geleceğine guvenle bakmamız ve bugOnkü sıkıntılorından blron evvel kurtulmamız Içln Iktldar v e muhalefettekl siyasl partilerin, devlet memurlanna karşı anlayış ve tutumlorını içtenlikll bir bicimde değlştirmelerine bağlıdır. Bunda geç kalınmasının buyuk zararı, çok partlII siyasl hayatımıza ve doho önemllsl halk ve ulkemlze yönellk olocaktır. Bu nedenle uluslorın ve Iktldorlonn koderlerlnin memurların lyl calışrrasına bağlı olduğu gercoğl hic bir zaman okıldon cıkanlmamalıdır. Ülkenln yukselmesl ve halkın mutluluk lcinde yaşaması; kamu hizmetlerinl yürüfen memuriorın Istekli ve yansız calısmasmo bağlı olduğu duşünülerek bunu verine getiricl uygulamalor lclne vaklt geclrmeden girrr»emizde sayılamayocak yarorlar vardır. Iktidarlarm bugüne kadanVI yanlış tutumlarının sürebileceğl çözönüne alınarak Devlet Başkanı lle Adlî ve İdarî yargı organlarına do öneırll görevler düşmektedlr. Devlet Baskanının kararnamelerl onoylarken daha tltiz davranması ve Danıştay ve odlî yargının VÛrütmeyl durdurmo ve tazmlnat davalannı doha süratle BO nuclandırmosı, maksatlı ve keyfl atama ve ver değistlrme lert hlssedilir derecede azaltocaktır. Bu suretle slyasJ partl ve Iktidarlordo, mevcut memurlarla hizmet görme zorunluluğu ve alışkanlığı dogaoaktır. Dileriı w bundon sonra dev let memurianno karşı yanlış tutum ve uygulamalor glttikce azahr ve böylece karru hizmetleriyle yakındon llglll çok önemll blr konu, doğru yolda cözümlenmlş olur. TEŞEKKÜR Kıymetîl Varîığımız •B Mefe A TABEKin Elım vefotı dolayısıyie cenaze törenine katılan, Çelenk gönderen, Hayir Cemiyetlerine teberruda bulunan mektup, telgraf ve telsfonla taziyetlerini bildiren bizzat evlmıze veya Işyenmıze kadar gelerek acımızı paylaşan tüm akraba, dost ve 6evenlerimıze sonsuz teşekküru borç biliriz. EŞİ ve COCUKLARI <Reksan: 150) 4284 S UNUTULMAYACAK Devrimci ylğit insan, Rlze Halkevi, FayDer uyesl ve CayKur Zlhnl Derln Oay Fabrikosı mevsimlik ışcilerinden Bayramali Tatoğlu 30 temmuz 19S0 çorşamba günü tdun» Reşadıye mahotlesinde faşist katillerce pusuya duşürülerek katledilmiştir. Tüm devrimcılerın başı sağolsun, Anısı yaşayocaktır. N O T : Cenazesl 31 temmuz 1980 perşembe «bugun» gunü Rlze'de Resodiye mohalleslnde defnedilecekilr. RİZEÜ DEVRİMCİ ARKADAŞUUÜ (Cumourlyefc 4230} SAMSUN ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKÂNÜĞI'NDAN FökOltemlztn Çocuk Soğlığı ve Hastaîıklan binm dalma 1750 eayılt kanun hükumlerine göre blr Docent alınacoktır. fsteklüerln blr reslm. hayat hlkayesl, yayın llsteel ve Docentllk betges! ile blrükte 18 Ağustos 1980 Pazartesı gunu soat 17.00've kadar Dekaniığo müracaatları gerekmektedtr. ) Sabfbi : Onahartm M»rtjıwın> «a OasstBcna TJ»JS «faM : MADtB VADt I Genel Tsvııı MOdttru : Okt»y EüBTBÖKE I MQss«>se MOdürO : BBHBB CSAKUGtL I S. T u ı t f l e n MfMOre : Çetta ÖZBATH4K Bs^afl vo vajisu * CumiıııılyM Mstbsscılık *• Gezeteoülk T J l ^ . CagaloSln TOrkoe»p Cad No.: » 4 1 . P D S U Kntoso î 3*6 fSTANBTTL TelefOD : 10 710» CUMHüRtYET BASIN t n u Tasâsnu ÜTMAT1 TAAHHCT E O ^ • BÜKOLAB : ANKAKA Rooor 24/4 Tenl^htr Tel : 17SB9S 1 7 8 8 » • tZMtR: Hal1t Zlr» Bnlvân No. 65. KM: > Tel : 2S 47 09 13 13 W • ADANâ t AtatOrk Cad. Türt Rsvm K t m m » U Kat : 3 No : U Tel : 14 580 ABONE ÜCRETLERİ 1 İCİ S0O TAKVİM I âĞCSTOS 1988 GSne* $.54 tktam 17.15 Aktoa 30» 13.30 Ymtm M14 tnnak » « 12 3 600 B0O 1.800 Tuıt d m Dert flentl 800 1.800 3.800 ? J"0 sraplanna vu aîırLı AMoavatla) Tel: İSSS» fBcsm: 18754) «259