Katalog

DÖRT CUMHURÎYET 12 TEMMUZ 1030 POUJIKA VE ÖTESİ MEHMED . KEMAL Kuruma Sinen Sis TURKİYE'DE DUMYADA EKONOMI / TİCARET Cumhuriyet EKONOMİ SERVİSİ Dilcihih ün salmış olan Ahmet Cevat Emre'nin çok dalgah bır yaşamı vardır. Gınt ten çıkar, Osmanh sınırlan ıçmde dolaşır, Şeref Kurbanlan arasında sürgüne gider, Ittıhat Terakkı, Rusya steplen, solculuk, halı tıcareü derken Ataturk Türkıye'sinde kendlnı bulur. Ahmet Cevat Emre. Atatürk'ün Turk Düınl Inceleme Dernegını (Turk Dıl Kurumu) kurduğunu ışıtlnce bır telgraf çeker ve bağhk£ıru bıldlnr. Dü Kurultayı hazırhklannda bulunmak üzere Istanbul'a gelen Rusen Eşref Ünaydın, Ahmet Cevat'ı bulur«Gazı'nm emrıylo komısyona seçlldınız» der. «Hemen çalışmalara başlayın' » Çalışmalara başlar, Kurumun kolbaşıhğından bırlnı de alır. Bır gece Dolmabahçe'de sofrada Ataturk, Ahmet Cevat ı görür. «Şımdı neredesinlz, ne yapıyorsunuz?» diye sorar «Efendim, Muhıt adında bir dergl çıkanyorum.» «Bundan başka resmı bır gorevınız yok mu9» Soruyu yamtlamıyor, susuyon •Sana hıç bır şey yapılmamış mı?» «Efendim başvurmadım » Ataturk, yüz çızgılennde bellren bir kızgınukla.•Mılli Eğıtun Bakanı nerede9» dıye sorar: Reşıt Galıp, yennden doğrularafc Buyurun Paşam » Ahmet Cevat a dönerek«Kurula seçddınız. Ankara'ya gelırsınlz, orada görüşuruz.» Atatürk'ün «kunıl» dedıği kurumun yönetım üyelıklennden bındır Boylece Ahmet Cevat Emre atanmış oluyor. Bır sure sonra da Çanakkale milletvekıllıgıne getınlır Ahmet Cevat, anılannda dıl çahşmalan üstune bır çok örnekler verır. Guneş Dıl Teonsinden, sadeleşme ve anlaşmaya degın bır çok işler yapılmıstır. Dilın sadeleşmes» öyle kolay olmamıştır. Çalışmalar sırasında bılım adamı, dıla kılıgında bır ÇOK aldatan ve kandıranlar çıkmıştir ortaya. Bır gün gene sofrada otururlarken yenı »ozcükler buldugunu söylıyenler çıkıyor Bılmem neym yerlne bılmem ne gıbı. bır alay yenı sözcük. Ataturk, hepsım dınlıyor, sonra: «Bu sözlen» dıyor «Birer cumlede kullanm da, daha iyı anlayalım» Aralannda yeni sözcüklerle cumleler kurmada en becenli olan Izmır Valısi Kazım Dınk'mıj Başlıyor. çatır çatır yeni sözcüklerle yeni cumleler soylemeye: «Buyurman tuzemen olmahdır. Alımsak işyarlara acımak buduna kıyınçtır» «Pekı bunlan bir de eski dılden söyle bakalun.» «Başustüne paşam. Amirler adaletlj olroalıdır. Rüşvet alan memurlara acımak haika zulümdur.» Ataturk duralıyor. hepsüün yüzüne bakıyor. •Gıtgıde bırbırımızi AnhMnn.7. olduk.» O geceden sonra uydurmacıhktan vaz geçıliyor, kimse «sözcuk uydurdum» dıye gelmıyor. Dılde anlaşmanın başka bır aşamas» bashyor. Ataturk, dılde. tarihte bilımsel çalışTnalar yapılmasmdan yanaydı. Bu çalışmalann karçılıgını da devlet kesesmden ödemez. kendi cebinden verirdı. Nıtekım ölünce vasıyetnamesındee Dıl Kurumu'na, Tanh Kurumu na bankadaki hesabından ödenekler ayırmıştır Bu ödeneklerle dılde. tanhte bılimsel çalışmalar yapılmasını ıstemıştı. Her iki Kurum da Ataturk un parasıyla geçınır. Bıldığım kadan>!a Tanh Kurumu'ndan bır basımevı holdıngı kurulmuştur kı, Kurumun malı degıl. bir baba ogulun tekehnde ve oUdumündedır Dıl Korumunda ise aylardır surmekte olan bir grev vardır. Dıl Kurumu'ndakı grev çalışanlarla yönatîcıler arasındakı anldşmazhktan çıkmıştir Çalışanlir, sen dıkalan aracıhgıyla ucretlennın gunun yaşama koşullanna göre artırdmasını ıstıvorlar. yöneticiler de bu istemlenn Kurumun gücünü aştığını ıleri suruyor lar. AnlaşmazhK grevle sonuçlanmıştır Kurumun kapısı önane grev çadın kurulmuş. duvarlara bezden buyuk afışler, panolar, pankartlar, dövızler asılmıştır. «Bu ış yerınde grev var » Ne gorkemlı bır yazıdır bu Bır zamanlar bövle bır yazının asılabilmesı içın kaç ışçı kaç ışçı hden kaç aydm can vermıştır Top'u sözleşmesız, pazarlık masasına oturmasız grevsı? geçen yıllan duşunüyorum 1945 sendıkacıhğı yetkısız ve göstermehkü. Dernekler gıbı sendıkalar kunılur. ışçıler o^alanırdı O punlenn ıktıdan sendıka sözcügunden b,Ie urkerdı Sendıka dedırtmez, dernek demeye zorlardı. Bugunler. o gunlerle karşılaştınldığında çok 50I aşılmıştır • Bu 15 yerınde grev var » Gunumüz sendıkacıhğı ücret savasımı vertyor. Bu aijihnaJıdır Cünku sendıkal savaşım salt ücret ıçın olmaz. Ucret. ışçının sermayeci toplumu ıçınde ışgücunun karşıhğı gıbı gostenhr Oysa iŞÇi. ışgucünu satar ışgücu karşıhğı ucret almaz Eger ucret alı>orsa sömürulüyor demektır Ücret savasımı sömurunun sürdürulmesıdır Bıze böyle br savaşım yontemını Amenkan sendıkacüıgı geürmişür. Turk Dıl Kurumundaki greve katılanlar ulVemi zm aydm kişılendır Onların Karşısına ışveren gıbı çıkanlar da aydm kışılerdır Anlaşmazlıgı bır uc ret savasımı gıbi ortaya kovmalan yanılgı olur Kamuoyu karşısında bu aydmlar anlaşmazlıgı iyi anlatılmalıdır Çunku ışçı gıbi görunenlenn de ışveren gıbı gorunenlenn de hemen hepsi kurumun üyesidırler Bunlardan bınsı seçırnle ısverenlıge, otekı sozleşme ıle isçıhğe gelmışlerdır Turk Dıl Kurumunun kökü eskıye dayanır Tek partı donemınden gunumüze degın uzanan şanlı bır geçmış . Ülkemizdekı yaşam gıbı. eskı kurumlar da demokratıkleşme surecıne uymak zorundadır Eger sosval akış ıçmde demokratıkleşmezlei"se, anlaşma7'ıklaı da artar. kabarır Grev. y«yal ve ekonomık ya.çal bir haktır Bu hakkm kullanılışına aosyal kurumlar ayak uydurmak zorundadırlar • Ataturk'ten bıze bıraz para kaldı b1z onunla kendımızı çekıp çevirinz • derse yöneticiler yanılırlar Kurumu geçmışın koşullandırmalan içmden alacaklar bugunun koşullanna uyduracaklardır Eger bugünku yöneticiler, bunu beceremiyorlarsa, çağımızdan gende kalmı^ olurlar O zaman kurumun kapısma kılit takılmayacak, yeni yöneticiler gelecek Kurumu bugunun anlayışı içınde yönetmesını becereceklerdir Kurum. hepımı/ındir. Kurumun kapısma kara kıht takıhnası dostlarını değü. duşmanlannı eevındınr Toplu sozleşme hakkının kısılması çabaları yoğunlaştı Dinç TAYANÇ Toptu sozleşme duzenı ve ışçı hakiarımn kısıtlanması ko nusunda, IMF ısteklen doğrul tusundakl çalışmoların yogunlaştıgı ve Du amaca yonelık olarak grev ertelemelerının de yaygınlaştığı gorulmektedır. Bunlara ek olarak ışkolu ve ışyerı duzeyınde 'tek sendıka' ılkesının benımsetılmesı ıcın de 'pazarlıklar" yapıldığı sovlentılen gıderek acıklık kazon maktadır GREV HAKKI: Grev hakkının kısıtlonmosı ve bu yolla bır yandan ışcı hakiarımn sınırlandırılması, bır yandan da sendıkaların etkınlıklerının kırılmasıyla ücret ar tışiarının duşurulmesı yolundakı çalışmalar bır sureden berı yurutulmektedır Geçtıgımız ay Toplu Sozleşme Koordınasyon Kurulunun hazırladıgı ve Başbakanlık Musteşarı ve DPT Musteşar Vekılı Turgut Özal'ın ımzosı ıle ozel sektorun onde gelen kuruluşlarına yollanan <lşverenler sendıkalaşsın» nilelıgındekl genelgeden sonra, şımdılerdo de Sendıkalar ve Toplu Sozleşme Yasalarında kısıtlayı cı bazı değışıklıkler Icın calışılmaktadır. Bu çalışmalann temel omacı nın ışkolu ve Işyert duzeyınde 'tek sendıko' ilkesının benımsetilmesı ve «Sendıkaların tum organlarımn doğrudan doğruya hükumetın denetımıne bağımlı kılınması» olduğunu belırten uzmanlar, «Toplu pazar lık gücu kırılmak ıstenmektedır> goruşunu savunmaktadırlar. DpT'nın eskı uzmanları ve ekonomlstler. yapılmak istenen tum değışıklıklerın IMF'ın ıstekıen doğrultusundo iscl hakıorının kısıtlanması ve ışCl ücretlertnln ortışının önlenmeslnl yonelık olduğunu vurgu tomoktodırlar Bu arada. hükümetln Işcl uc retlerının artışını «Dolaylı blclmde» engellemek amacıyia grev ertelemelerlne de ağırl'k tanıd'ğı ve hıç alışılmamış lşkol'Orındokl grevleri «Memleke* çıkorları» gerekçesıyle erte'edlğl de gorülmektedlr Grev ette'emeleri, vılın başından fca yona 36'yı bulurken, bunlar dan 30'unun DISK'ın denetimindekı Işyerleri olması da ov" blr tartışma konusu yo Bir yandan Toplu Sozleşme ve Sendıkalar yasalannın değiştirilmeleri çalışmalan sürerken, bir yandan da grev ertelemeleri yaygınlaştınlarak «geçici finansman kolaylıklan» sağlanıyor. ratmoktadır. Uzmanlar: tHükü met, Turklş'le çeşıtlı anlaşma lar saglayabıleceğı ınancındodır, Nıtekım, toplu sozleşme farklannın kamu kesımınde taksıde bağlanmosı ve boylelıkle işcılerın elıne. enflasyon tarafından kemırılmış paralorın gecmesıne yol açılması da bunu gostermektedır» demektedırler ERTELEMELER: Bu arada grev ertelemelerının ışverenlerce de Ikı oyn olguda degerlendırıldıâl görülmektedır. Bunlardan ılkı eMe nndeki stokları fıyatlandırarak erıtme ve «grev donemı kârları» sağ'onok 'steyen bozı ısverenlertn olumsuz tepkllerldır Kuşkusuz kı, bu olumsuz tepkının ardında, grev sırasınaa oaenmeyecek ucretler. yatı nlmayacak prımler ve vergılerden kaynoklanacak «fonların» serbest pıyasalardo «degerlendırılmesı» oıanağmdan yoksun kalınması do yotmaktooır Bunun yanısıro Işverenler. ertelenen blr grevden sonro fabnkoya donen Işçılerın «Istekstz calıştıklarını» bunun so nucundo da verımlı'ığın duştuğunr de ılerl surmektedırler Işi'erenlerın ıkıncı bu deger lendırmesıyse ozel'ıkle kamu kes mlnde. erteleme süresı I cınde finansman zorluklonmn hafıfletllmesl yonunden ele oImmokta ve ote yandan da bu sure içınde enflasyonun sendikalcrın ıstedığı parasal hakları kemıreceğı /oiundakı olumlu ınanca dayanmaktadır. Uzmanlar «Sureklı o'arak vınelemekte yarar vardır kı, IMF. OECD, Dunya Bankası gıbı uluslararası fınans kuruluşları, Turkıye de Turgut Ozal ellyle uc ana koşulun uypulanmasını ongormuslerdır. Bunlar; süreklı devoluasyonlar lo lıro degennm ayarlanması. faızlerın serbest bırakılması ve ışçı hakiarımn kısıtlanmasıdır. ılk ıkı koşul yerıne getınlmış ve sonuclan da ızıenmeve baş lanmıştır Şımdı sıra ucuncu v en 'nazık' olanındodır Bu dofem Içınde sendıkaların da « o derece dıkkatlı olmaiorı •n « » oyuna gelmemelerı gerek• nektedır Isçı haklanna getırılecek kısıtlomalar Botı fınans kuruluşlorı ve onların Turkıye dekı temsılcılerınin kesm başarısı olacaktıre demektedır ler BAKANLAR KURULU YANLIŞ GREVI ERTELEDI Ümit ALEMDAROĞLU Bakaniar Kurulu grev erteleme kararında fabrıkaların adlorı ıle yerlennı kar'Ştırmıştır Topkapı Sıse ve Cam Sanaynndek gre/' er'eemek ısteyen Bokanlar Kurjlu, cldıgı «grev erte eTie» kararındo bu ışyen nın adıno «Topkapı Poşabahce Carr Sanayıı» olorc'. yer ver mıştır. Topkapı da çalışan ısçı lenn örgötlü gucu DISK'e baglı Hurcamlş Sendıkosı yetkılılerı «grev erteleme» kararınm Qecerlı ofamcryacağı yolunda mah kemeyo ıtırazdo bulunmuşlar dır. Bakanlar Kurutu'nun bul'da Topkapı Şışe ve Com Sa naynndekı grevı bır ay sureyle ertelem&k ıc n fabrıkanın adını ve yer.nı karıştırarak aldığı koror 27 hazıran 1980 tarıhlf v« 8 1153 sayılı Resmı Gazete d» şoyle yoyınlanmıştır «Istonbul Topkcpı da kuru'u Paşabahçe Cam Sanayıı Anonm Şırketınde Hurcamlş Sendıkasının grev kararı memleket sağiığı bakımmdan 30 gun su reyle gecıktırı mesı, Sağlık v» Sosyal Ycrdım Bakanı 26 6 1980 tanhlı 7899 sayılı yazısı uzenn» 15 71963 tarıhlı 275 sayılı Konunun 21. rraddesıne gore Bakanlor Kurulunca 26 6 1980 torıhınden ıtıbaren kararlaştınldı» Topkapı $ışe ve Com Sonaylınde çolışan ışcılerm çoğunluğunun üyesf olduklan DISK 9 bağlı Hürcamiş Sendıkası yetkılılerl «grev erteleme» kararınm «gayn cıddı alındığının orneğını» Bakonlar Kurulu kararında fabrtkoların adlannın ve verlerlnln karıştırılarak verılmesınde görduklerını soylemışlerdır. Hurcamfş Sendıkası Gene! Başkanı Aiı Rıza Gulkaya «Gre vmızı kırdırmomaya ve sonuna kadar dırenmeye korarlıyız > demıştır Sadece Topkapı'dakl grevın değıl, Turkıye Şişe ve Cam Sonaylınln bünyesındekı 9 fabrtfcada surdürülen grevlenn de kınlmasıno ya da erte'enme sıne çalışıldığını söyleyen Gulkoya, Turkıye Şışe ve Cam So mrylındekl grevlenn ertelenmeye calrsılmasındakl neden'erl sıralarken sunlan eövlemıştır «Grevde buiunan Topkapı 5'şe ve Cam Fabrıkasında üretılmş durumda stok bulunan 1 mılyon 225 bm serum şışesi var dır. Bu şışelerın sağlık oçısmdan büyük önem taşıdığını belır terek, bızzat kendılenne venlmesinı ısteyen Eczacıboşı Holdıng blr dızi harekete gecti Ön ce grevın kırılmosıno colisıldı Daha sonra alelocele bır grev erteleme karan aldırmava calış tılar Ancak Ankara'yo bır telefon göruşmesıyle anıatılan durum, fabnka ısmının yanlış anloşılmosı sonundo uvgulonmosı mumkun olmayan bır karorla cıktı Karar Resml Gazete'de ds vayınlandı Nıtekım Sıkıyonetım yetkılıleri de bo kararm uvgulanamayacağında sendikorrız ıle ovnı gorusu povlaştık lannı soyiedıler Bız vıne de mohkerneye ıtırazda bjlunduk » Turkıve S şe ve Cam Sanayli A S 'ye bağ'ı fabrı<alardcr toplam 8 b n ıscının calıstığmı soy leven Hjrcam!s Sendıkcsı Gene! Başkonı A'ı Rıza Gürkava sı/csal 'ktıdorı do «grev ertelemeHe» suclanıs JB sovle dem stır «Te'efon görusmesıvle grev e'televen sıyosal ık*>da' 'ınson sağ ,ğ " dıyereK bnterce ıscıyı aclıga mchkum edlyor S vasal ktıdor sunu lyı bılıvor kı grevler.mızm en onemh nedenlennaen b r>sı de >scı sağ'ıaı ve ış ouvenlığıdır Top'u sozleşme t~ukum'e'in kabul e'meyen teı'e cı kuruluş'ar isverenier >se çercek amaclannın kâr. daho fazla kâr olduğunu mahkeme knrarıyfo qrevdeki fabnkadan spruT sıselennı d şan cıkartaro< ıspatlı»orlar > TurKiye Şıse ve Com Sanayl A Ş Genei Koordınatoru Osman Nun Torun ise Topkapı'do KI fabrıkada da dığer 8 şışe ve cam fubriKOSinda olduğu gıbi grevlenn devam ettığını söyıemıştır Genel Koordlnatör Osman Nun Torun. Bakanlar Kurulu'nun «grev erteleme» karonnın gecerlı olup olmadığı sorusuna ıse şu yonıtı vermış ve «Bu kcrar bızım bılgımız dışındodır. Grevler her ıkl taraf do onlaşmavla cözume uloşmozso devom edecekfr. Aniaşma karsıl'klı anlayışa bağlıdır» demıştlr. Turklye Srşe ve Com Sonoyil bünyesındekı grevlenn devam etrres'nın yonısıra grevlenn er teienmesının de Türklye'ye hlçbır yarar getirmeyeceği görüşurtde bır'eşen çeşıtlı fabrlkalorm urmanlan, özellıkle üret'mın durduğu anlarda donmayo başlayan fırınlorın eonro temızlenmesınde güçluk çekildl ğml söylemış'cdır. Şışe ve Ccm Fobrıkalarının uzmanları da grev ya da flrev ertelenmesJmn cdzöm getırmeyeceğirü btldlrmfşlerdir. Sermaye artırımına giden şirketler • Sınoyi ve Malı Yotınmlar Holdlng Anonim Şırkatim 300 mılyon lıra olan sermayesı 1 mllyar 500 mllyon liraya yukseltılecpktır Şirket Genel Ku rulu'nun, sermoye artışını ka rarlaştırmak icln 28 temmuz gunu olağonustu toplanacağı bıldırılmıştır • Kısa adı Ba^ırsan olan Bo kır Sanayı Mamullerı ve Tıcaret Anonim Şırketı nın 120 mıl yon Ira oıan sermayesı ucüncü kez artt'rılarak 600 mılyon lırayo yukseltılecektır Sırketın sermavesınl orttırmak cın Genel Kurulu nun 18 temmuzda oiaganufetu toplana cağı b'ldınlmıştır • Merkezı Nazılli'de bulunan ve bır halk ortoklığı nite lıgınde bulunan Koytaş Tekstıl Sonayu ve Tıcaret Anonim Slrketl'nın 60 mılyon llra oJon sermoyesi. 190 mılyon lıro da ho arttınlarak 250 mllyon lıraya yukseltılmıştlr. • Turkıye Tutunculer Ban kası'nın sermayesı 15 mılyon lı radon 30 mılyon lırava yüksel t'lecektır Sermaye arttşını ko rara bağlamok üzere 17 temmuz 1980 tarıhınde Banka Ge nel Kurulu Olağanüstu toplonacaktır. Banka Genel Kurulu daha önce de aynı amacla 12 hazıranda toplanmış oncak yeterll coğunluk sağlanamadığt ıc.n toplantı ertelenmıştır. Cumhtırıy«t Ekonoml S«rvtsı Fıyot Kontrol Komıtesı' nın yertıden kurulacağı ve dış satımda tescıl uygulamasının da başlatılacağı öğrenılmıştır Sanayıcıler ve ışadamlarından alınan bılgıye gore huku met, Fıyat Kontrol Komıtesı' nın yenıden kurulmasıylo M gıh çalışmalar ıçın Sanoyı ve Teknolo|l Bakanlığı ıle Tı coret Bakanlığını gorevlend'rmıştır. Ikl bokanlıkta oyrı oy rı başlatılan çalışmalar buvuk bır gızlılık ıçınde surduij lerek tamamlanma oşoması na getırılmıştır Bu arada oluş turulan ıkl ayn taslak do bırleştırılmıştır Kurulması amaclanan Fıyat Kontrol Komıtesı'nın ozel kesımce üretıien sanoyl urünle rlnl denetlemeyecegı belırtılmektedır. Komıte daha cok sonoyıı temel hammoddelerl nı uretefi KIT'lerın mollarını perek kalıte gerekse fıyat yonunden denetleyecektır Konıtenın aynca temel gı da maddesi durumunda olon vağ ve dığer ozel sektör urün lerı üzennde de denetım vet kısl bulunacaktır Fyat Kontrol Komltesı'nın üretımı olumsuz yonde etkıle vecek bır calışma gostermeveceğı yolunda guvence aldık lannı belırten sanavıcı ve ıs adamlar' «goruldugu g bı tam serbestıyet olumsuz so Fİ YAT KONTROL KOMİTESİ VE "TESCİLLER,, YENİDEN GETİRİLİYOR | Uzmanlar, uygulamanın «serbest ekonominin getirdiği politık sakıncalar» nedeniyle başlatılacağı görüşündeler. Refik BALQ nuclannı do beraberlnde ge tırdı Ekonoml oozı alanlarda cıkmaza gırdi Belll bır dene tım yororlı olacaktır> demışlerdır. Öto yandan bundon bır su re once kaldırılan dıssatımda tescl uygulamasıno do yeni den dönulecegı belırtılmekted r Tescılierın kaldırılmasından sonra ozell kle gelenek6el dışşotım urunlerınde gorulen olumsuzluklorm giderek orttığını belırten ılgıll cevreler «aslındo biz toscitl gayrı resmı bıclmd* uyguluyorduk. Ne varkl ondan Istedığlmız sonuo olınamadı; Tescıl dışı kalon tanm ürünlerı dış ulkelerde kendı urünlenmıze rakıp duruma getdı» demışler ve bunun en canlı ornegmın fındıkta yaşandığını vurgulamışlardır Dışsatmda tescıl» donül mesln« Itışkln baskılarm yolaşmasından sonra, konu Tıcaret Bakanlığı'nca 6'eo ınmıştır. Bu yöndeki çalışmalann kısa surede tamamlandığını tescıl uygulamasında gorev üstlenecek Ihracatçı Bırlıklerının varlığını korudugunu belırten ılgıliler. «bıze gore tescıl içın yeni unıtelerm oluşturulmosma ihtlyaç yoktur. Cünkü bu konuda uzmon Kontrol Konııtesı'nın çolışmasından önce başlatılab'lır» brçıminde konuşmuşlordır TEPKİLER Fıyat Kontrol Komıtesı'nın yentden kurulması ve dışsatım tescıllenntn de yenıden başlatılması. ekonomı uzmonlan arasmda «IMF'ye verılefl Nlyet Mektubu'na ve Standby anlaşmasına ters duşen gırısımler» olorak nıtelendıriimıştlr. Uzmonlar; «IMF'nln ana ko«ullarınm bcşında KIT ürur»fennın fıyatlannın pıyasaya uvdurulmosı gelmekteydl Şımdı onloşıldtğı kadarıyla, lom anlamrylo serbest bırakıian blr »konomlden ne gıbi zakarlann dogocağı ortaya cıkmı$tır. Venıden boşlatılmak ıstenetı uvgulomalar, bır anlamda İMF'nın ve Türkıye'dekı odamı Turgut özal ın yapmak ısted klerının Demırel azmlık hukumetınce politık olarak sakıncalı bulunduğu şek'ınde vorum'anabılır» demektedırier. DIŞ TJCARET AÇIĞI YÜZDE 32.3 ORANINDA ARTTI ANKARA, (ANKA) Mayıs ayında 624 6 mılyon clolarlık ıtholat yapılmıştır ANKA muhabırının edindığı bılgılere gore. mayıs oyı ıthalatının 614.6 mılyon dolarlık bölumu «Esass, yaklaşık 10 mılvon dolarlık bo'umu de «hedelsız» ıthalattır Mayıs a/ı ıthclatı 1980 yılı başından bu yana vapılan en yuksek aylık ıthalat olmuştur Bundan on ce ıthalatta en yuksek değere 1980 yılı subat ayında ulaşılmış ve 586 8 mılyon dolarlık ıthalat yapılmıştı. Mayıs ayında, nısan ayı ıthalatına gore yuzde 93 7. gecen yılın mayıs ayındaki 335 9 mıl.on dolarlık ıtholat degerıne göre de yuzae 86 oranında bır buyüme soz konusudur Tıcaret Bakanlığı tarafından düzenlenen venlere göre. ocak mayıs dönemı rthalotı 2,3 mılyar dolara ulaş mıştır Bu rakam 1979 yılının ılk beş ayliK donemınde yapılan 1 92 mılyar dolarlık Ithalata gore, bu yıl yuzde 20 oranında bır artış olduğunu ortava koymoktadır Ma/ıs ayında. aylık dış tıcaret açıgı 431 mılyon dolaro uiaşırken, ocak, mayıs donemındekı dış tıcaret acığı ıse 1,20 mılyar dolar olarok belırlenmıstır Bılındığı gıtH. mayıs ayında 193 6 mılyon dolarlık ıhracat yapılmış, bununla bırlıkte ocak. mayıs donemı ıhracat toplamı 1.1 mılyar do'ara çıkmıştir Bu yılın beş a^lık donemındeki dış tıcaret ocğının geçen yılın aynı donem.ndekı 905,4 mılyon dolarlık ocığa gore. yüzde 32,3 oranında daha fazla olduğu gorulmektedır 1980 yıh dış tıcaret oçığı geçen yıldo 292,7 mılyon dolar daha fazla olmuştur. PROTESTO EDILEN SENETLERIN KARŞILIĞI 14 MILYARI GEÇTİ ANKARA (ANKA) B J yıl n san ayında deger 4 2 mılyar lırayı buıan 139 bın 920 senet protesto edılm.ş tır Boylecs ocak nısan doneTiınd9 protesto eciıIsn senetlsrın degen 14 mn yar 1 raya ulaşmıştır Konuya ıiışk'n olarak Devıet Istatıst k Enstıtusu tarafından degerlenen verıiere gore, protestoya uğ rayan senetler n sayısı o COK nısan donem nde 1979 a gore yuzda 6 oranında ozalma kaydederek 538 bın 174'den 505 bın 513'e oüşerken, değeıierınde yüzde 74,2 oranında bır artış meydana gelmış ve 8 mllyar llradan 13 mılyar 956 mılyon lıraya çıkTiıştır Bu yıl protestoya uğroyan senetlerın değerınde, ılk kez nısan ayında gecen yıiın eşaymo göre yüzde 100'un üzennda crtıs olduğv saptanmıştır. Yıtm 'Ik uc a/nda. 1979 un eşaytanna gore protestoya <onu oıan senetlerın ctegerlerı yjzds 50 • 66 orastndo dsgışen oranlaraa artış goste r rken, nısan ayında geçen yıin nısan ındakı 1 9 mılyar 1 ra/a gore yuzde 118 I K bır artış olmuştur 1979 n san avındak 151 bın 548 olon senet sa/ısı ıss bu yıl a/nı a/da 139 bın 920 ve dusTuştur Buna gore m san ayı ıtıbar /'e protesto ednen senet sayısında yuz de 7,1 oranındo gerıleme so7konusudur 8u arada nıson'da mo't o/ıno gore protesto edı'en senet sayısı 39 b,n 389 IIK artış gosterırken, deger tde de 1,5 mılvar İTayı aşkın coğalma meydano gelmıştır. Gecen yıl nısan oyında senetlerın sayısı mart oyına göre 64 bın adet artmış, değennde ıse 325 mılyon llra tutarmda ortış meydana gelmıştı. MERSİN'DE 109 MİLYON ÜRALIK NARENCIYE SATILDI MERSIN (a.o.) Mersin TV caret Borsasında son blr oy lclna'e 109 milyon llralık norencryenin satışı yapılmıştır. Borsada satışı yapılan narenelyelerın fryatları soyledlr: Lımon 25'IIK tıp avansTı sondıflı 200. llmon 25'lik ttp doldo sandığı 300. hmon İsparryo* tlpl dolda sandığı 440. llmon enterdonat kılosu 23 TL'dlr. Tüccarlar Bankası'nın projesi tamamiandı Istanbul Tlcaret Odası Yönetım Kuru lu Başkanvekili All Zafer Tacıroğlu, ku rulması amaclanan Tüccarlar Bankosı ı>e Ilgıll hazırlıklann tamamlandığını, proıenın llgllı bakanlıklaro oöndenlme aşamasına getlrıldığT.l bıldlrmıstlf. fTO'nun öncekl günku Meclls top kıntısında konuşan Taclroâlu «1 mllyar sermayell bankanın kuruluş prolesl ta momlonmıştır.» demls, projeyt mecllsm (Cumhurlyet Ekonomt Senrtsl) onayına sunmuştur. Bankonın Tüccarlar Bankası A.Ş. olarak kurulacağını da bıi dıren Taciroğlu, bu konuda ITO mecli sınden oy aldıklorım. ancak yönetım kurulu olarak proıenın bır kez daha de ğertendırllmesmden yona olduklarını bıldlrmıştlr. KOMtSYONDA GÖRÜŞÛLECEK fTO Meclis Başkanı Refık Sunoi do yönetım kurulundan geleo ou istem uzerrne goruşme ocıtmasfro karar ver mış, konunun bütce komlsyonundo Incelenmeslnden sonro mecllse getırılmesı yolunda karar alınmıştır. RÜCHAN HAKKI KULLAN1LMIYOR Öte yandan ITO Mecllsl Odanın ortok olduğu Türklye Sınaî Kolkınmo Bon kosı'nca yapılan sermaYe artınmı konusunu do görüşmuştür. Yönetım Kurulunun cruchon rtokkı ku!lanıtmaması> yolundakJ Isteml de mecllsçe onaylonmıştır