Katalog

N CUMHURİYET 24 HAZİRAN 1980 Varşova Paktı üyeleri, örgüt içinde Sovyetler Birliği ile eşit haklara sahip olmak istiyor (Dıs Haberler Servisi) Avrupa dakı sosyalıst blok ulkelerının karaşılıklı guvenlık orgutu Varşova Paktı nın geçtığımız ay 14 mayısta 25 kuruluş yıldonumu kutlanmıştır Av rupa dakı sosyalıst ulkelenn, Federal Almanya nın NATO'ya katılmasından hemen sonra kurdukları Varşova Paktı, her uye ulkenın bağımsızlığını ve hukumranlıgına saygıyı ongormektedır. Parlamenter reiımo ve lıberal ekonomıye sahıp 14 ulkenın oluşturduğu NATO ıle sosyalıst ekonomıye sahıp 7 ulkenın oluşturduğu Varşova Paktı'nın ortak ozellıklerınden bırı tsavunma» amacıyla kurulmuş olmalarıdır Ancak ıkı orgut, temel gorüşlerı ıo yapıları ve eğılımlerıyle bırbırierınden ayrılmaktadırlar Le Monde gazetesmde bu konuda yayınlanan yazıda, ıkı örgutu bırbırınden ayıran özellıklerden bırının farklı coğrafı yapıya sanıp olmalan gosterılmektedır Varşova Paktı, tek bır toprak parçası uzerındekı ülkelerden oluşurken. NATO"nun en güçlu devletı ABD ile Avrupalı muttefıklerı arasında koskoca bır Okyanus vardir. Varşova Paktı'nın bu coğrafl ustunlüğü. üyeler arasındakı ıletışımı kolaylıkla yapmalarını sağlamakta ağır malzeme ulaşımını daha olanaklı hale getırmektedır Nasıl kı, ABD bugun NATO1nun en buyuk çucu ve surükle yıcısı ıse, Sovyetler Bırlığı de Varşova Paktı'nın 1 numaralı uyesıdır Bunun nedenleri coktur, şoyle kı Sovyetler Bırlığı, dunyada, ozellıkle Avrupa'do ve Asya'da bolgesel bır guc du rumundadır Bu da askerı ve si yasal ağıriığından ılerı gelmek tedır Paktın konvansıyonel askeri oraçlarının uçte ikısınde Sovyetler Bıriığı'nın imzası olması, bu ulkeyl orgütun lıderi durumuna getırmektedır. Strate|i"< sılahların tamarrını sağla yan SSCB, aynı zamanda orgutun tek nukleer gücune sahıp ulkedır Bunun yanında, muttefıklennın en onemll sılch ve ?bkerı gereclerıni sağladiKlorı ve' de Sovyetler Bırlığı'dır. Örgjt"n yonetımınde bu nedenle Sovyetler Bıriığı'nın tartısılmaz ağırlığı hıssedılmektedır Nıtekım 1955 yılından beri. Pakt'ın Başkomutanları arka arkaya Sovyet Mareşallerı olmuştur Sırayla, Konıev, Gretchko, Yakubovskı, Kulıkov. Bunlar aynı zamanda Sovyetler Birlığı Genelkurmay Başkanlıkları nda da bulunmuşlar dır Ne var kı, Moskova'nın örgut uzerındekı bu egemen du rumu, ne Pakt'takı guçlerın ya pısal butünluğunu, ne de ko muta mekanızmasının butunlüğünu sağlamaktadır Cunku Sovyetler Bırlığı muttefıklerı gözunde güvensızlık ve kuşku yaratmış durumdadır Pakt uyelerı anlaşmada ocıklanan ılkeler doğrultusunda «onderlerı» ıle eşıt olmayı arzulamaktadırlar Hava savunması dışındakı tum askerı alanlarda bır butünluğün olmadığından söz edılmektedır Bu da gerek savaş tatbıkatlarınca gerekse de ortak manevralarda belırgın olarak gorülmektedır Ama bu nun yanında örgütte görülen olumlu bır yön vardır Bu, farklı ordulorın aynı askeri ya pıya sahıp olmalan ve sılahlanmanın standartlaşmış olma sıdır Bırliklerın yapılarında, bünyelerınde Sovyet normları kabul edılmıştır Sılahlanmonın hızlılığı nedenıyle Moskova ozellıkle Pakt'ın güney ka nadındakı müttefıklertne Macanstan'a, Bulgarıstan'a ve Romanya'ya yenı malzemelerı üetmekte sık sık gec kalmaktodır. Sıyasl planda da Varşova Paktı, Sovyetler Bıriığı'nın Avrupa'dakı dıplomasısıne sadık kalmaktadır Yanı bır yandan «statukoyu korumas b>r yandan da sosyalıst kampın ve dısıplının guçlenmesı ılkelerını gözetmektedır Macarıstan ve Çekoslovakya olayları, Pakt'a uye ulkelenn bırbırlerının sınırlarını rahotlıkla geçeblleceklerını ortaya koy muştur Romanya'nın 15 yıldan bu yana suren bu olayları prctestosu örgüt ıçinde geçımsızlığe yol acmıştır. Romanya 1964 yılında kabul edılen ulusal bağınrsızlık, hükumranlık. toprok bütünluğu ve karışmama ılkelen çerçeve sı Içınde, bugune değın orguttekı Sovyet egemenlığıne karşı mesafelı tavır almıştır 1966 da Pakt'ın kuruluşunun 11 yıl dönümunü kutlama törenlerıne Vatılmayan Romanya, bazı reîorm önerılerınde de bulunmuş tur. Bu onerıler, Sovyetler BırI ğı bırlıklerını yabancı toprak lardan gerı çekılmesı (bu bırlıkler. Romen topraklarını 1958 yılında terketmışlerdl), komuta mekanızrrasını rotasyon usulu yapılması ve nükleer alandakl sorurrlulukıarın paylaşılmosını ıçermektedır. Romanya'nın karsı cıktığı bır nokto da, Leonıd Breınev'ın, iye ulkelerın dış polıtıkalarını Itoordlne etmek ıcın «surekli ve hızlı blf mekanızma» yorat İngiltere Mektubu I Kuruluşunun 25. yıldönümünde pakta tamamen Sovyetler Birlığı egemen, Ancak bu egemenlık, ne üyelerin yapısal bütünluğunu, ne de komuta mekanızmasının bütünluğunu sağlayamıyor. I Örgütün «Yaramaz çocuğu» Romanya, Brejnev'ın, üye ülkelerin dış politikalarını koordme etmek içuı «surekli ve hızlı bir mekanızma» yaratma önerisine karşı çıkıyor Varşova Paktı Federal Almanya'nın NATO'ya girmesinden sonra kuruldu NATO 1949 yılında kurulmuş, Sovyet blokunun askerısıycsı bırlığı Varşova Paktı ıse bundan 6 yıl sonra, 14 mayıs 1955 yılında tonh sahnesıne çıkmıştır. Varşova Paktı odıyla bılınen orgut, Polonya'nın başkentınde karşılıklı dostluk, ışbırlıgı ve yardım anlaşması nın ımzalanmcsıyla kurulmuştur Yalnız, Varşova Paktı'nın kurulmasına Federal Almanya'nın 5 mcyıs 1S55'de NATOya katılması aa gerekce gosterılmısl r Paktın kuruluş anlaşmosına 8 ülke ımza atmıstır Sovyetier Bırlığı, Arnavutluk, Bulgarıstan, Macarıstan, Demokrotık Almanya Cumhurıyetı Polonya, Romanya ve Çekoslovakya, Çın Halk Cumhurıyetı ıse gczlemcı sıfctıyla uyelığe gırmıştır 9 madaeae yenı uye alınmosı üye ulkelenn onamasına bağlı olacağı huk mu yer almıştır Ancak 1976'da Sovyetler Bırlığı ve mut te'ıkterı batılılara NATO anlaşmasında da varolan bu tıp macoenın kaldırılmasını, boylelıkle örgüt üyelennın artmamcsını saglcmayı onermıştır. Anlcşma ile ortak bır kumandanlık ve bır sıyasl danışma l"omıtesi kuru'muştur. Yılda en az ıkı kez toplarıon Sıyosı komıtede her ulkenın temsılcılerı vardır. navutluk 1968 yılının eylul ayında Varşova Paktı'ndan ayrılmıştır Çın. 1962 yılından berı tek gozlemci ıle temsıl edılmıştır. (Dış Haberler Servtsl) ASKER 2032 400 ABD 322 900 INâtLTERE B AiMAKTA FBANSA TAHK 6EMİff yB DEMZAU1 3AVRŞ ÜÇASI STBuTEJtt: TOP RAMPA 2 058 0.200 Cruise,, füzelerinin yerleştirilmesi ile dünyanınen önemli nükleer üssü ve hedefi İngiltere olacak Ahmet TAN ONDRA Nukleer baslıklı, uzıın menzalla ABD «Cruise» fuzelennm uç yü ıçınde ingiltere ye yerleşünlecegının açıklanması ve füzelerm yerleştınlecegı yörelerın bellı olması Parlamento da ve kamuoyunda genış yankılara yol açmıştır «Beşon metrelık bır şa^ma ıle dogrudan Kremlın'ın tepesını nışanlıyabıldıgı» açıklanan «Cruise» fuzelennın ıkı nedenle Ingıltere'ye yerleştınldıklen bıldırılmıştır Thatcher Hukumetı nın resmen açıkladığına gore bu nedenlerden bınncısı «Artan Sovyet tehhkesıne karşı gü\ence ıçınde olmanın tek yolu nukleer fuzelerdır Ikına neden ıse nukleer sılahların smırlanması goruşmelenne oturmaja Sovyetler Bırhgını zorlamaktır Işçı Partısı bellı bır grubun dışında Cruise füzelerinin guvenlık saglama yenne tngıltere yı nükleer hedef durumuna sokacağını belırtmektedır Bu nedenle hükümeün karanna karşı buyuk bır yurüvuş duzenlemıştır Cruise fuzelen konusunda yayınladıgı bır iorumda BBC «Bu fuzelenn verleştınlmelen ıle ingiltere bır yandan A.BD nın dunyadakı en onemlı nukleer ussü, ote yandan da Sovyetler Bırlığı nın dunyadakı bır numaralı nukleer hedefi olacaktır» denılnuştır. NATO nükleer savunma sıstemımn modernlzasyonu çerçevesınde ABD nın Avrupa ya yerleştırmeyı kararlaştırdığı Cruise fuzelenne ev sahıphğı etmek ısteyen en gönüllu ulke ingiltere olmuştur ingiltere 572 nükleer fuzeden 160'ına us verecektır Otekı uyelerden Batı Almanya ve Italya üke olarak «Evet demışlerdır Norveç. Luksemburg gıbı ulkeler kesm olarak karşı olduklannı belırtmışler Belçıka ve Hollanda ıse henuz karar vermemışlerdır Bu ıkı ulkenın hafta ıçınde Ankarada yapılacak olan NATO Dışışlerı Bakanlan toplantısında Cruise lenn yaygınlaştırılmasının nukleer sılahlanma varışını donuşu zor bır hale getırecegını savunacaklan ve VVarşova anlaşması ülkelen ıle dıyalog olanaklannın araştınlması konusunda ısrar edeceklen bıldınlmıştır «6ERNATD TUMNATD L Asker Sayrsı Sovyetler B Bulgarıstan Çekoslovakya Macarıstan D Almanya Polonya Romanya 3660 000 150 000 135 000 105 000 160 000 320 000 181000 Tum«n Sayısı 173 Tonk Sayısı 50 000 1800 3 400 1250 2500 3400 1500 Uçok Sayısı 4350 170 460 150 335 680 330 Gemi SdVısı 1280 50 S 10 f 150 112 86 6 6 15 10 Sovytt askerleri ortak bır manevra sırasında: Varşo»a Paktı'nda, hava savunması dışında dığer alantarda bütünluk saglanamıyor.. ma önerısı olmuştur Romanya tıderı Nıkoloaı Çavuşesku, Çekoslavakya'ya yapılan mudahale hazıriıklarına da katılmamıs ve bu mudahaleyı kınamıştır Paktın bu cyarcmaz cocuğu», Sovyetlerı oldukca tedırgın etmıstır Ancok bu tedırgfnlık bır takım onlemler alınmasmı engellememıştır 1969 da Savunma Bafcanlan Komıtesı, Danışma orgutu kurulmuş bunu kasım 1976 da Dışışlerı "Bokonlan Komıtesı Izlemıştır Aynı tarıhte bır de bırleşık sekreterya ku rulmuştur Ancak bunun gıbı, sorumluluğu üye ulkelere paytoştırma çatxılan hep kağıt uzennde kalmıştır Mars gezegeninde daha önce görülmeyen olağan dışı hava koşullan saptandı VVASHİNGTON (a.a.) Bırteşık Amerıka Ulusal Ha vacılık ve Uzoy Daıresı NASA nın yaptıgı ocıklamaya gore, Mars gezegenınden alınon yeni fotoğraf larda bılım adamlarının daha once hıc gormedığı olağarı dısı hava kosulları saptanmıştır Gecen şubat ayında VIking 1 uydusunun çönder dığı 102 fotoğrafın bırleşrınlmesryle elde edılen fotoğrafda gozlemlenen olay larda Mars gezegonınde ya bır tHava Cephesı» olduğu, ya da atmosferde bır şok dalgası mevdana geldıgı sonılmaktadır. NASA Sozcüsu Brad Marman, cMars üzennde daha once boyle bır hava oiayı gozlenmemıştı» demıştır Fotoğraflarda Tharsıs sıra dağları ıçınde bulunan Arsıa Mons yanartloğı uzennde yoğun bır bulut kuşağı görulmuştur. Ayrıca Lovvell Kroterı'nın üzennde de 25 kılometre yukseklıkte bulunan dort bulut saptanmıştır. Vıkmg . 1 uydusu 20 Ağustos 1975 tarıhınde uzaya fırlatılmış ve 19 Hazıron 1976 tarıhınde de Mars gezegenı etrafında yorungeye oturtulmuştu. Uydu hergün 30 fotoğraf göndermeyı sürdürmektedır. Japonya''nın ödemeler dengesi açığı, nisan'da 5,5 milyar dolardan mayıs'ta 250 milyona düştü TOKYO, Japonya Molıye Bakanlığından yapılan acıklamaya gore ma V ıs ayında Japon ıhraca tında buyuk bır artıs o muş ve bu artış nısan ayında 5 38 milyar dolor o demeler dengesi açığının 250 mılyon dolar"o kadar duşmesını sağiamıştır. 1979 mayısında ödemeler dengesi açığı ıse 754 rrılyon dolar olarak belırlenmlştı. Japonya, may.s ayında yaptığı dıs tıcarette 138 mılyon dolarMık bır fazla sağlamıştır Nısan ayında ıse dış tıcaret 715 mılyon dolar acık vermlştı Nı san ayına gore moyıs ayı İçinde Ihracat yüzde 7 8 artarak 10 59 milyar do lar'a ulaşırken, ıthalat yuz de 0 8 azalarak 10 45 milyar dolar o dusmuştur.. Malıye Bakanlığı yetkıll lerı ödemeler dengesındekı olumlu çelışmenın mayıs ayı ıçındeKİ hızlı yabancı sermaye akışından kaynakiandığını, geçen ay ıçınde yabancı yatırımcıların 1 35 milyar dolar da ha fazla Japon malı sa tın aldıklarını belırtmekte dır. Bırleşık Arrerıka'da faız oranları hızla yukselır ken Japonya'da hemen he men aynı düzeyde kalması yabancı sermayenın Japonya'ya akmasına yo! acmıştır.. Japonya'da genel seçimleri Liberal Demokrat Parti kazandı TOKYO, Japonya'da yıllardan berı ıktıdarda bulunan Lıberal Demokratık Partı oncek, gun yapılan genel seçım lerden buyuk bır zaferle çıkmıstır. Oyların tasnıfı vs sayımı de vam ederken yapılan açıklamalarda, Demokratık Partının 511 uyelı parlamentoda en az 267 sandalye kazandığı bıldınlmıştır Muhalefet partılerı ıse an cak 169 sandalye elde edebılmıslerdır Japonya RadyoTelevızyon Ile Kyodo Haber A|ansı, Lıberal Demokratık Partının en az 270 üyelık kazandığın ve bu şekılde parlamentoda, bütün ko mısyonların başkanlıklarını eI© geçıreDilecegmı bıldırmışler dır. Demokratık Partı, genel seçımlere gıdılme karorı alınmasından once parlamentoda 258 uyeye sahıp bulunmaktay dı. Gözlemcıler, komısyon başkaniıklarının ele geçınlmesının Japonya'da onemlı sıyasal bır olay oldugunu belırtmışlerdır.. Özellıkle Butçe Konisyonda, mutlak çoğunluğun ıktıdarın elınde bulunması 1981 butçesinın hıç bır tadılâta uğramadan geçmesını sağlayabılecektir. îngıltere'nm NATO ıçmdekı konumunu etkınllfini önemli olçüde artıracak olan Cruise fuzelen ABD ile «ortak karar ılkesıne gore ateşlenebılecektır» Ancak füzelerm yerleşünlecegi üsler uzennde înglltere'nın hıç blr denetım yetkisi olmayacaktır Çok eleşünye ugrayan bu durumu Savunma Bakanı Pym «Fuzelenn sahıbı de ılgılı masraflan karşılayan da ABD'dır Bız bu masraflara katılmayı kabul etmedık Bu nedenle uslenn denetımınde «ıkılı anahtar» jontemı u> gulanmayacaktır» sozlenyle açıklamıştır Fuzelenn Londraya oldukça yakm uzaklıktakı Molesworth ve Greenham kasabası jakınlanna yerleştınleceklennın açıklanması ıse ayn bır tartışma konusu yaratmıştır Muhalefet nükleer fuzelenn kasaba halkına en azından saygısızlık derecesınde yakın yerlere konulmasını bu durumun yorede huzursuzluk yarattığmı açıklarken ılgılı bölgenın Muhafazakar Partı mılletvekıh ıse «kasaba halklarının 3ruıse fuzelenm onurla bagırlanna basma>a hazır iurumda oldugunu» sövlemıştır Başka bır ıktıdar mılletvekıh ıse fuzelenn Lond ra'ya yakın yerleştınlmesını eleştırenlere «Nukleer Dır savasta değıl Londranın ingiltere adasının bıle yennde kalacagı kuşkulu ıken boyle eleştınler yersızdır» demıştır. ESİN KAYNAĞI NAZİLER C RUISE fuzeleri Almanlann Ikincı Dünya Savaşında kullandıklan «Uçan bombalar>dan esınlenılerek gerçekleştınlmıştır Yaklaşık 6 metre uzunlugundakı «Cruıse» fuzelen elektronık beyınlı, pılotsuz kuçük bır ıet uçagı olarak nıtelenmekte, a a t t e 1000 km hızla ortalama 3 000 km uzaktakı hedeflere yöneltılebılmektedır Bılgısayarlarla programlanan Cruıse'ler düz bır çızgıde ılerlemek zorunda olmaksızın yer engebelenne uvarak gıdebılmekte ve hedefe yaklaşırken çok alçalabıldıklen ıçın de radar denetımınden kurtulmaktadırlar , Nükleer güçlen bakımından Hıroşıma ya atılan ve 100 bın kışının ölmesıne yol açan atom bombasından 15 kat daha güçlu bu fuzelenn bır başka «Ustünluğü» de «gezgın rampa» dıye nıtelenen ozel olarak yapılmış dev kamyonlarla kolaylıkla yer degışürebılmesıdır ÇİN SEDDİNDEN TAŞ ÇALAN BIR KOMÜNİST PARTİSİ ÜYESI HAPSE MAHKUM OLDU PEKİN (oa.) Pekın Gunlüğü gazetesının bıldırdığıne gore, Ç n Seddınden taş çalarken yakalanan yük sek düzeyde bır komunıst partı gorevhsı, yapılan yargıiaması sonucu hapse "lahkum edılmıştır Pskın Gunluğu bır uretımı bırımı sck'eten oltfn Wang Fukuan'ın ayr ca emrındekı ışçıiere Çın Sedd nden 700 taşı ve ayrıca bır ormandan da 600 ogacı ızınsız almc'arı ıcın emır verdığını Fuktan'm pışman oldugunu bıldırmesı uzerıre cezasının 6 aya ındırıld ğını açıklamıştır Fukuan 363 ağaç dıkme cezasına da carptırılmıştır. Çın Komunıst Partısi resmı yayın organı olan Pekm Günlüğu gazetesı daha once yaptıgı açıklamalarda bazı kişilerın ev ve hatta domuz ahın yapmak ıçın £000 yaşında olan Çın Sedaınden taş çaldığını bıldırmıştır Gazete eeskıyı yenının hızmetı ıçın kullanın» gıbi bazı resmı slo^an'arı yanlış değerlend ren halkın, Pekın çevresındekl seddın 600 kılometreiık bölumünü almıs o'duğupu da bıld'rmektedır. BİR SOVYET VATANDAŞI CIA AJANI OLMAK SUÇUNDAN YARGILANIYOR MOSKOVA, {a.a.) CIA (Amerıkan Gızlı Haber Alma Orgutü) ıle ışbırhğı yaptığı gerekçesıyle 31 yaşındakl bır Sovyet vatandaşı asken mah keme önune çıkartılmıştır Kızıl Ordu yayın organı Kras naya Zvezda gazetesının bıldırdığıne gore Sovyet vatondaşı Alexander Rilov Sovyet guvenlık yetkilılerl tarafndan casusluk falıyetlerını fazla ılerletmeden yakalanmıştır. Moskova'daki Patrıce lumumba Unıversıtesınde Fızik Muhendıslığı konusunda eğitım gören Nılov bır sure once hü kümet tarafından cezayır'e gön derilmiştir.. Burada Nılov ile ilışki kuran CİA aıanları ülkesıne donduğüne kendılenne ge rekli bılgıleri verdığı takdırde Isvıçre'de gızlı bır hesaba adına para yatırılacağını söylemışlerdır Nılov'da ulkesme donduğune CIA aıanları ıle ha berleşmeye başlamıştır. Haben veren gazete Nıiov'u «vatanına cok zayıf hislerle bağlı olmakla» suçlamıştır. Rus Federasyonu Ceza Yasasının 65 maddes ne gore casuslara verılen en az ceza yedı yıl hapıstır.. Olayla ilgltl olarak Amerıka Bırleşık Devletlerj Büyükelçiliği hic bır açıklamada bulun