Katalog

A LTI CUMHURİYET 21 MAYIS 1980 Seçme Sınavına Hazırlık Programı M O D E R N M A T E M  T İ K İ73 Vural YILMAZ taner ALPCAN Çözüm: • Tek fanksıyonlar Onjıne gore sunetnkllrler Örnek : t : R{0)»R f(X) = •£• = 2(1]xD 1 = 22'xl 1 = 121x1 (gof){0)= 1210) s l , <g o 1) a ) = 12111 = 12 • I = 12 = 1 (gof)(2)= *2121 = 122 = 14 = 3 C = «İ.J,3} dür. örnek : t, g, R de aşağıdaiü biçimde tanunlı olduguna gore^ nu tels fanksiyonduı. ÇünM f(x) = = = ffx) diı lonksiyo TELEVİZYON 17.00 BÖLGESEL HABERLER 17.05 AKŞAMA DOĞRU 18.00 HABERLER 18.05 SINAVA DOĞRU Matematik ve Biyoloji derslerinin işlencüğl programda konular; Diziler ve Hücre bölünmesinden oluşmakta. M O D E R N M A T E M  T İ K m\furaİyiLMAZ7ân^AlPCAN VxeA ile (af)(x)=af(x) dlr. • lim (af)(x) = lim (af(x)>; = alim f(x)' dlc x>p Ife ronKsıyonun toplanu olan fonksîyon Tanım : I. A t R ve (, A » R iki fonksiyon olsun. Bu iki fonksiyonun toplamı olan foııltsiyon f, + fı: A »R ve VxeA için dir. lim (f. f,(xV dir,' iki fonkslyonun çarpımı ve bolümü Tanım '• f, : A • R ve f,: A » R iki fonksiyon olsun. Bu iki fonksiyonun çarpımı olan fonltsiyon f, •f2:A»R ve VxeA için dir. lim (t, lim lim f(x) lim fa(x) dır. x.p fimek: TxT" lim • ıo•= üm ( D = 1 dir Örnek: Çözüm : X 3 , x 3 > 0 : X > 3 ise lx3l ( x 3 ) , x 3 < 0 ; x < 3 iss 3 ise 18.50 LESSÎE Dizinin «Kahraman Köpek adh bdlümü yaymlanıyor. Ldssie dağlarda dolaşırken. sürekli olarak havlayan bağlı bir köpek göruyor. Uçurumdan düşmek üzere olan Karl'ı loırtarmaya çaiışıyor. örnek : f B » R. f (x) = X1x tek fonksiyondur „ ÇünkO f(X) = (*)»(#» = X' + X = (XJX) = f(x) diı LÎMtT VE SÜREKLİLtK f A» R veys f A{pi»R fonksiyonu venlmıs olsun. Tenmlen A (p) kümesinde bulunan V(x^) dınsı içın (x,)»piken (f(x,)»q oluyorsa q sayısına x ,p sayısına yajjlaştıgında f (x)in limltı denır ve bu kısaca lim t (x) = q biçımınde gosteriliı. *»p Ea|dan ve Soldan Limıt f: [a, b] » R, bir fonksiyon ve p e (a, bV ol«un. a) lse q, reel sayısma f nin p noktaandakl sağdan Iirniti denir ve ü m f (x) = q, biçiminde yazüır. *p> 19.15 MERHABA Kaynak Gültekm'in hazırlayıp. îdil Öztamer'in sunuculu^unu yaptığı programda, incir üzerine bilgiler ver.liyor. İncirimizin günümüzduni durumu. üretici sorunlan. incir hastalıkları, işleme çeşitleri ve iç dış pazarlaması anlatılıyor. Programa kontık olarak, Prof. Dr. Mehmet Dokuzoğuz. Abdullah Şimşekcan, Adem Kabasakal ve Turan Ölçer kaülıyorlar. toJîîT7 Çözüm : |x|« (g o O (x) = (f o g) (x) denkleminln çozuniu Çözum : gff(x)) • Tefc ve Çift Fonksiyon 19.50 UYKUDAN ÖNCE 20.00 HABERLER 20.55 UEFA KUPASI2. MAÇ: 1. DEVRE Eintracht Frankfurt Möchengladbach masının naklen yayını ekrana geliyor. karşüaş i : A C R i R fonksiyonu VxeS İçin f (x) =f (x) oluyorsa f fonksiy» nflna çift fonksıyon denir. V ı e A için f (x) = f (x) otayorsa f fonJtsJyontma tek fonksiyon denir. örnek: t :R»R, t (t) = x»+l çift fonksiyondur. Çünkü fonksiyonu v f(jc) = (*)>+1 =x" + ! = t ( x ) dir. • Çıft ionksıyoniar Oy eksenine gore sunet», rikürler. çlf? fonksiyondur. Çünkü f (x) e cos (z) s coss e f fs) * dlr. b) V W C ( a , p ) ve (*,)» p için (f(x.))»q, lse q, reel sayısına f nin p noktasındaki soldan Umitı denir ve lim f (x) = q, biçiminde yazılıt x»p~ lim (fic)^ lim f(x) ise f nin p noktaI»pIP* 21.45 MÜZİK • 5 (•*•)«£•?& 22.00 UEFA KUPASI 2. DEVRE 22.50 HABERLER Örnek t; R{2} » R, f (x) = Sgn (x2) fonksiyonu İçin lim f (x) = » Çözüm: lim f,(x)' n n d a limitl yoktur Jim f(x) = lim f(x) ise f n i n p nofctasında Crnek: t: R»R, f(x) = X»*»'*! fonksi* ' Jimiti vardır ve lim i (x) = lim f (x) = lim t(x) yonu çift fonksiyondur. çunkü «lir. x»Pr" ı»p* x«r 4 f(X) = (X) +l*>*tl a X*+3S'+1 s fpt) dil. Bir fonksiyonun reel sayı ile çarpımı örnek: f: R»R, f (x) s s i n x tek fonksiyondur. Çünkii fonksıyonu Tanun : f : A > R bir fonksiyon olsun. a e R olmak uzere a ile l fonksıyonunun çarpımı af lle gosteqlır. AÇKLAYICI ÖR.NEKLER örnek: Ilm ' X > 2 = > X2 > 0 = * Sgn (x2)> I dif. f(x) = lim 1 = 1 dir. TELEVİZYONDA, HAFTALIK DİZİLERDEN SONRA «ARKASI GELECEK AY» ADL! DİZİLER Mİ OLUŞTURULUYOR? Birind bölümünu iki hafta önce seyrettiğimiz, •Aşk Gemisi^nin, «Eski Dostlar» adlı bölümünden hâlâ ses yok. Genellikle her seferinde bir olayla ekrana gelen «Aşk Gemisi.nin «Eski Dostlar. adh bolümü. uzurüugundan dolayı iki kısma aynlmıştı. Ancak aradan iki hafta gibi bir süre geçmiş olmasına karşın, 2. bölum henüz ekrana gelmedı Bu haftaki programda da yer almadığını hesaba katarsaJc, dizinin 2. bölümunü ancak bir ay sonra izleyebüeceğiz. Tabü TRT iyiden unutmadıysa.. t( x) = sın (x) = sinx = f (x) dir. M O D E R N FİZÎK 20 BaşarÂKYÜREK Faruk OKUYUCU A) Piâklara 200 volUuk bir gerilım uygulanmahdır B) Notronlann oçuş h ı a 10xlO* m/san. ol» malıdır O Bu deneyle nötronlann kütlesi hesaplanaatomlann bazı degıçmeiere u^ramas'.yla oluştugu belırlendi ŞımJı yenı som §uydu: Atom'un yapısı nasıldırî MODERN KİMYA 5 7 Nevzat GÜNGÖR K 3 molekulunun oiuşuır.u : VsoŞ* **J* b«s* 1800'lu yıliarda Da!'on adh bir bılım adamı, Atom fıknnı deneysel olarak gerçekleyen çalışmalar yaptı. O'na gore her elemerı n atomu başD) Plâklar arasındakı mesafe 13 mm. olaıa% ka ya.pıdaydı ve kımyasal o:ay:ar, aîomlar arasındaki elektrıksel kuvve'.ler yardımıyla meydalıdır. na geüyordu Boylece bu yuzyılda. bir atomun poE) Uçuş kutusunurj boyu e n u 1 metre ol •zitif ve negatıf ışaretlı parçacıkiardan (elektron mahdır. ve proton) lbaret o'.duğu bıliniyordu. Bazı bilim adcUTüan, (f) yuklu parçacıkla. Çozüm 8 : Doğru yamt (C)'dir. Nötronlar rın. atoınun iç taraf.arında, ()'lerin ise dı; kıyuksuz olduğundan, bir elektrik alanda hulansımlarda buiundu^unu soyluvoriardt Omeğın mazlar Bu nedenle. bu deneyde notronlann küt» Thomson'un atom modelme gore. atomun gorulesı hesaplanamaz nuşu bir uzumîu kek e benz:yordu elekıronlar ATOML.\R EVRENİ gelışıpuzel dağıimıslardı, protoniar ıç kısımlarda Çok eski çağlardan bert tnsanın en büyük tnt» bu.unuyDrdu knsu. «içinde yaşadıgımız Evren'i anlamak, açıkÇaglar boyunca şekıiden şek.le gtren atom. lamak; sonra da onun bazı güçlerini kendi yara» ttavıamı yıne de tam olarak ayd;n!atıimış değılrına kullanmak». olmuştu. (Gunümüzde dev hız« dı. Yuzyılımızın başlarmda Rutherîord adh bir la i'erleyen uygarlık. bu tutkunun sonucu olsa g * Fızikçı'nın yaptığı ilginç bir deney. atDm.m yapırek!) pını oldukça ıyi bir biçırr.de açıklayabıldL Işte bu amaçla, meraki! V.şilerden bir tasnn RUTHERFORD ATOM ^IODELİ goklert ve "uzayın sonsuzluŞrunu incelemeye çalıBüim adarr.lan. duyularıyla eloe edemed;k:eşırken; bırçok bilim adamı da. daha kuçuk boyut» Ji bazı bılgılen çogu zaman dola>1ı yoldan elde larda. maddenin iç dunyasır.da neler oiduğuederler. Omeğın ıçıne gırmeve korktuiumuz bir nu duşunmekteydı. İlk çağlarda deneye pek dakaranlık odada neler oldugunu oğremTiek ıstessk, yanmayan ama sezgısel b;r şekilde çıkanlmış baaçık kapıdan bir tas atabUinz. Eğer bir sure sonzı fikırler bulunuyordu: Cısimleri kuçuk parçalara içerden Dize bir taş atılıyorsa, hemen şu sonura boisek. sonra her parçayj yeniden bolsek... v.s. ca varınz: Içeride bın var, bıze taş atıyor. Bu, kebu isleme gozie gorulmeyen parçacıkJara ulaşmsın olmasa bile, oda konusunda bir bılgı sayılacaya kadar devam etsek. Boylece daha fazla bobılit. lunerr.eyen bir kısım eide ederiz.İlkçağın BilginŞimdi bu örneğımizi biraz değıştırelım. Yine Fılozoflan bu en kuçuk parçaya Atom ( = Bölütcaranlık bir oda duşunelim. Odanın duvarlannda nemez) adını verdiler. Boylece insanlığın Atomçok savıda pencere bulunsun. Odaya doğru çsk lar Evrenmdeki ilginç seruveni de başlamış olusayıda top'u. ardarda fırlatalım. Şunu gozleyeyordu. Hkçagın bu alom ögretisine göre, her cisbilınz: Kapıdan giren toplar. doğrultularını demin kendı alomları vardı ve tuğlaların yanyağıştırmeden tam karşıdakı kapıdan çıkıyorlar. na konmasıyla duvar ve bina yapıld'(;ı gibi r atomlann yan\ ana gelip birleşmeleriyle. gorduOdaya giren ve çıkan topo» gumüz cısimler oluşuyordu; Atomlar. maddenın Iann dogrultulan aym. yapıtaşîanydı 'Ö>Ie5se toplar, oda ıçınde hiçbir engele çarpmı. yorlar. Bu hayalı (kurgu) deneye devam edelım: Uzun yıllar bu goruş geçerli k. '.dı. Gaiıle'nın Belırlı hızlaria yolladığımız topların bazısı, bir ueneye dayanan araştırmayı ortaya koymasmdan sure gecikerek oteki kapıdan çıkıyorlar. Odanın sonra, bilımde hızlı degişmeler oldu. birçok yeni boyunu ve topların hızını bUiyorsak, bu süreyi keşifler yapıldı. Bu arada kımyada ve elektrik k o hesaplayabilınz. Deneyle ölçtuğümüz sure daha nusunda yapılan deneysel çalışmalar. atom fikriuzun ise. bazı topların ıçende ubirseyalere takılne gerçekiik kazandırJı Özellücle kımyasal reakdıgım duşunebılınz. sıyorüanr. ve elektrikle >ukienme olaylannın. iî)p/*r»y elektron nokta şekli : Ö : : Ö : •* O = O ** O, Bu tür bağlara çift bağ denir. İki atom arasında dort tane elektron ortaklaşa kullanılır. Çift bağlarda iki atom, bırbirme tek bağdakıne gore Elektron nokta yapısı: daha yahındır. Bu bağlardan biri sigrr.a oağı, dıgeîî, : N : : : N : » V ri molekul eksenine dık konumda bulunan yan A?ot atomlannın uç yan dolu değerlik ofbldolu p orbitallerınden o'.uşan bağ buna pı ı> uatallerı bağ yaparak i2ot atomlan arasmda üçlü gı denir. Çıft bağ, tek bağdan daha sağlaındır. fcağ oluşur B;ı bağiardan biri sıgma. bağı dığer Aıotun yaptığı bağlar : ikisı pı bağlandır Azot atomunun elektron yapısu Azot atomlannın bağ yapma gucunün üç ol. ,N • ls= 2s ! 2p,' îp,» 2pt masına karşın 2s orbitalı bır başka atomun elekAzotun yan cioiu değerlik orbitaTleriRm rayî» ıtronsuz bir değerlik orbitali ile iç içe gırerek bag yapabüir. Örneğın SH,' (amonyum) da olduğu sı uç t?.nedır Yanı b?4 yapma gucü uçtur. Azat gibi boylece normal bağ gucu asılmı; olu». NH, da yan dolu olan bu deçerhk orbıtallerını. yan dalu p' bağı oiuşuyordu NH. de sp 3 hıbrit orbitallerl bırer değerlik orbitali buııınan uç ayrı a a m l a bağ kullanılır ve sp 1 bağı oluşur. y?.pmak için kullanabtlır. KHj molekulunun oluşumu : Karbonun yaptığı bağlar : Karbon atomunun elektron >apısı« ,C Ğ t«s* ; .N» ; 6b5* s' 2p,n 2p,' 2p, goruldu^u gibi karbon atomunun ıki tane y a n dolu değerlık orbr.alı vardır. O halde karbon ato^ mu iki hidrojen ve ıki Flor atomu ile bağ yaparais CHa veya CF a yı oluşturur. Oluşan bu moleküller kararlı değıldır. Karbonun oluşturduğu kararlı moleküllerde, Rarbon atomu başka atomlara dort bağla bağlanmıştır. Dort bağ yapması için 2s orbitalindeki *lektronlannda birini yüksek enerjili 2p, orbitaline venr. Boylece dort tane yan dolu değerlik ofbıtalı oluşur ve dort bağ yapabılir. .C » is» 2s* 2p,> 2n,' 2p, atomunun dort bağ yapması için bir tane yan dolu (s) orbitali ile üç tane yan dolu (p) atom orbitalinden birbırinin ayni dort y a n 3 dolu orbital olusturmasuıa sp hibritleşmesi (melezlesmesi) denir. Bu orbitallere de sp> orbitali denir. TRT I 0S.00 Aç>h9 v% progıam. 0&.05 EtEl kervanı. 05.30 Şırtalar ve oyun havılan. 06 00 Kısa baberler 06.02 Bolgessl yayın. 06.30 Köye haberler. 06.40 Günaydın. 07.30 Haberler. 07.40 Günün için den. 10.00 Kı&a haberler. 10.02 Arkası yann. 10.23 Bölgesel ysyın ve reklamlar 11.05 Haiif mürik. 11.M Ttlrtrtller 11.40 Çartolar 12.00 Kısa haberler. 13.05 Reklanı'.ar. 12.10 Ögle Ozo ri. 12.55 Reklamlar ve racvo. TV progranı hiberleri 13.00 Ha berier 13.15 Saz eserlen. 13.30 Bolgesel yayın ve reklamiar 14.30 Yurttan sesler. 15.00 Kısa haberler. 15.05 Arşıvden mikrofona. 15.Î0 Iz bırakanlar 15.40 Ezgilerle halk edebiyatı. 16.00 Kısa h&berler 16.05 HafiJ mü«k. 16.15 Sarkılar 16.40 Türküler. 17.00 Olaylann ıçınce.i. 17.30 Ertekler faslı 18.00 Kısa haberler 18.05 v'ocuk bahçesı. 18.20 Haftanın çocult şarkısı 18.23 Bolgesel yayın. 10.0001.00 TRT II ile ortak yayın 19 ııo Hiberler. 19.30 Hafiı müıilc. 20.00 Köy dagarcıgı. 20.25 oyunlanraız . ezfilertmiı. 30 45 Amatör sesler 21.00 Kısâ haber ler 2105 Türküler. 21J0 Koneer saati. 22.00 Kıs a haberler 22.05 T.B.M.M. saatl 22.25 Ha fif müzife. 22.40 Türküler. 23.00 Haberler 23.15 Gecenin ıçioden. 00 55 Günun haberlennden ozet ler. 01.00 Program ve kaparuş. 01.0505.00 Gece yana. 09.30 Ssbab konsert. lftOO Qaj» kılar. 10.30 Kendloe güven ulueuna gttven. "0^0 Halk çalgıl». nndan ezgıler. 11.05 3arkıl&r. 11.25 Haııi müzik. 11.40 Günlet geçerken 12.00 Dünya folkl» rundan. 12.20 Çartalar. 13.40 Blz bize. 13.00 Haberler 13.15 Baçlama takımından oyun h»va:»n 13.30 Konser saati 14J0 YabanCT dll ögrenelim 15.15 Tılrkuler. 15.30 KUçük konser 16.00 Türküler. 16.20 Arkası yann. 16.40 Şarkılar 17.00 Olayların icınden 17.30 Caz dünyasından 18.00 Yurttan wsler. 18.30 Ekonomi sözlügü 18 50 Halif müzık. 19.0001.00 TETI ile ortak yayın. TRT m : N : H • / 1 \ » NH, H H H H Azot atomuna iki hidroien atomu bafelanmıssa : N : H * NH, radikali olusur. NH, radikali kararsizdır ve diğer bir NH, ra> dikali Ue N N bağı yaparak •leıcîron nokta yapısı: .. a H: N : N : H » N A (hklrazüı) molekuluna H oluşturur. TRT D 08.00 Açüış ve program. 08 02 Gün baslıyor 09 00 Türküler. 09.15 Edebisatıınızda öncuier. 07 00 Açıhş ve program. 07.03 Gune başlarken. 08.00 Sabah kon serı 09.00 Türkçf haberler 09.03 Barok muzık 09.30 Haül mUzıK sanatçılan söylüyor / ça lıyor. 10.00 Küçük konser 10J0 Hatif müzlk dunyasır.d&n. 11.00 Oeleye dogru. 12.00 Türkçe haberler 12.03 İngılızce baberler 12.06 Fransızca haberler. 12.06 Sızın ıçın seçtiklenmiz 13.00 Konser sati 14 J0 Caz müziği. 15.00 Günün konseri. 16.00 Oda müzıgi 17.00 Türkçe haberler 17.03 Ingilizce haberler 17.06 Fransızac haberler 17.09 Müzıkli diltıkalar. 18.00 Solistler ve topluluklar. 19.00 Bir konseı 20.30 Cas usıalan 21.00 Mltolojiden müziğe. 21.45 Saz eserlert 22.00 Tıırkçe haberler 22.03 Ingılizce haberler 22.06 Fransızca haberler 22.09 Gecenin getırdik leri 23.00 Çarsamba konseri. 24.00 Gece ve müziS 01.00 Prog ram ve kapanış. BJKayıp Uygıan fiyatla satılık iskele ve bot'lar. Hasan Reis Dalyan • Fenerbahçe Selimpaşada ALDATMAZ DUBLEXS VILLALAR Silivri'ye inerken deniz kenannda 8 dublexs villa birden acele satılıktır. 1 villa 250 metrekare. 4 balkon, 1 salon; üstte 3 yatak odası, 2 banyo, salon ve mutfak. Tel: 27 41 63 28 14 76 . 28 06 69 • Sungurlu nufus ıdaresinden almiş olduğum nufus kağıdımı kaybettım. Yenisini alacağımdan eskisi hükümsüzdür. Haydar TAYRAN • Mithatpaşa Kız Enstitüsünden aldığım tasdtonorremi kaybettim. Huküm suzdur. Nertmon TANDAÇ • İ.İ.T.İ.A. Sıyasal Bilimlerden aldığım şebekemJ kaybettim. Hukümsüzdür. Rana İSPA • Nüfus cüzdonı, sendika üye kartımı kaybettim. Hüseyln OKUYAN • İTÜ kimlığimi. İETT kartımı kaybettim. Hüküm suzdür. Davut ALTAY • NÜFUS hüviyet cüzdanımı zayl ettim. Hükümsüzdür. Hüseyin ESEN kîicük İ1a:rî1a.r... kücük i HAVLU FABRİKASISATIŞ MAĞAZASI BODRUM • Bodrum Soytaş 2. de 110 haziran kiralık devre 65 25 85.. Imalattan aracıstz satışlarıyla hizmetinizde Bakırcıtar Çarştsı Arkası Sarıca Sungur Sok. No.5BURSA TEL. 18898 •••••••••••••••••••••••••••••••«••••««••»•t * TURİSTİK ÇEŞME • MOTEL KAMPİNK RESTORAN. 19 MAYISTAN İTİBAREN HİZMETİNİZDEYİZ. REZ.: 13 77 46 • Tel. : 28 06 69 Her türlu llan. reklam, basın, /ayın, orgonizasyon ve taahhüt ışlerı ıçın emrımzdedir. NURUOSMANIYF CAD GARANT HAN. No.: 36 Kat 3 .: İSTE AJANS A SİGORTALIYA: Arnavutköy'de satılık daire. Kalorifer, sıcak su. Mesaide: 66 32 00 satılık • Satılık sicilli kavaninl 47 83 16 • ŞİŞLİ Hanımefendi Sokak 152/7 daire satılıktır. Anahtar kapıcıda. Tel: 49 32 53 FRANSIZCA STRASBOURG1 ONİVERSİTESİ MEZUNU ÖGRETMEN TARAFINDAN FRANSIZCA DERS VERİURİ » • » » » » • • • » • • » • • • • •• • • • • • • • • • • • • • • • • • • » • ••••• ACELE SATHJK Volkan Çeük BÜRO MOBtLYA SANAYİ A. HAYDAR KATER K. ERDEN BÛRO OKUL HASTANE KAFETERYA EV MÖBLELERİ KOMPLE TEFRİÇİ.. Kayışdağ Caddes! No 14 Kadıköv İSTANBUL TEL: 38 73 05 ""sÂTİÖLİKKAT Basınköy'de 5 odalı, her yandan deniz ve göJ manzaralı. kaloriferll kat satılıktır.. Mükemmel yazlık, mükemmel kışlık.. Tel: 47 78 05.. IBM DAKTtLO IBM SATILACAKTIR MÜRACAAT: Nuruosmaniye Cad. No: 36, Kat: 3 Tel.: 28 06 69 TEL:58 68 96