Katalog

DÖRT 10 MAYIS POLTTfKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL Gerçeğin karşısında i EIONOMl/TlCAREl Şeker sıkıntısı doruk noktada Cumhurtyet Btonom) SenrM Üretlm yetersızllğl ve dışalımın zamonmda yopılmarrosı rted«nı\1e şeker sıkıntısı ıle koraborsa sotışlor doruk noktasına uloşmıştır. DAĞITIM DUROUı Yapılan bellrlemelere gör», Istonbul'dakl toptancılarla bakkallara yaklaşık 1,5 oydır kısıtlı dözeyde şeker verllmeye baş lanmıs son haftalardo Ise dağıtım butünuyle durmuştur Bunun sonucu olarak «ja semt bakkallorının 10 gündOr şeker satışlarına eon verdık'erl görülmuştur Temel gereksınm maddesl şekerin plyasadan cekllmesl «tezsah oltı» diye tonımlanan karaborsa sattşlon hız'andırrrtîstır. Bu sanşlarda kesrre şeker lcn 4550 Hralık fıyat u/guianır olmuş, toz seker de 40 lıranın üstunde fıyatla satılmaya başianmıştır. TİCARET BAKANIı Başta Tlcaret Bokanı Ho!H Boşol olmak uzere yetkllılertn şeker Vonusunda yaptıkları açıklama toptancılar ve bakkollar tarafından tgayrî cıddit diyo tonımlanmıstır Pıyasa Mgllllerl, şeksr uretfm sezonunun başlangıcında da sıkıntının söz konusu oldugunu bellrtemk tdarlığm temel nedenl Ithalatm zamanında ^Tjpılmamasıdır» Wclmlnde konuşmuşlardır. ligllller yeni ürun pancorın Ikl aydan ön ce hasad edılemeyeceğinl bu nedenle Türklye'de şeker sıkıntısının ağırlığını artırarok 8ün» ceğinl beiirtmışler, tHukürret şeker Ithalatmı döviz darlığmdan öluru yapamıyor. Bunu hal yc acıklaması geek1^ demışlerdır, ZAM İSTEKLERİ! öte yondan poncar destekia m« fıyatınm 3 llroyo yukseltıırresl ve Türk parasının olderek değer yltlrmesl nedsnyle seker fıyatlarının yenld«n bellr lenmesl gerektığl llgllılerce )f> ae edllmlştlr. Dünya borsolorında da şekerin fıyat aıdığmo değlnen llgllıler cgunOmuzdekt rr>oll>«tler karşısında TQrklvt>'de bır kllo şekerin 50 lıradan daha ucuza satılması döşunOlemez» blcimlnde konuşmuşlardır Oretim bolgetermdefl oimon bllglye göre de 3 Mra olarok bellrlenen pancor ftyatı yetersiz bulunrrustur. Bu" «Jurumda u!ke gereksln'mînf Itonjılayocak düzeyde şeker pancon ürtt tllerneyeceğlnl beılrten Oretldler terken söküm» yönteminln d« uYgulanomaYacoğmı söylemışlerdir. Blündığt gft>l ureOcıler gecen yri belli oronda prlm alarak terken »öküm» vonteml uygulamışlar ve sezonun hemen başlangıcında şeker Oretlmlnln yapılabllme* ©lanağını sağlamışlonjı. Cumhurîyet EKONOMİ SERVİSİ Yuoosiavya'dokı uiusları blroreyo topfayan, ufkeye boflimsızlığını kazandıran ve altı cumhuriyeti kuron Mareşal Tlto, hıc kımsenln kuşkusu olmasın kı buyük bır devrımci ve katıksız bır «komunlststı. Şöyle mi blr komünisttl, böyle mı blr komünlsttl bu tortışmalar, solculorın kendi aralarında gecer. Bır coğrafya üzerlnde. bırblrlerl ı!« onlaşmalarına olonak bulunmadığı sonılan insanlan biraroya toplamış, tkaderde, kıvanota, tasadot bırlıği sağlarrıştı. Mareşal Tlto, böyle bır olguyu blr «komünist» yurtsevenn de olusturabıleceğınf dunyoya kanıtlarrıştır. Bizdekl, besınlnl antl komünlzmden olan sryosoi okım. kımbılır, son günlerde eık sık d.le getırılen «komunıst> sozcüğunden ne kadar rahatsız olmaktadır? Sagcı bır gazete bıle, Tıto'nun dev seruvenınden yararlonarak, onun yaşamındakı Incelıkleri, yucelıklerl okuyucularına aktararak tıra| olma sevdosına bıle duşmuştur. Maden Iscılığınden devlet başkanlığına bır komünist de tırmcnabıllr. Tıto, sınıfını Inkâr etmemıs, Iktidara getırmıs. yüceltmiştır. Sığırfmaclıktan Başbakanlık koltuğuna geldığıni söyleyenler ae vordır oma. onlor geld klerınde sınıf deştırdıklerınden vo sınıflarını yadsıdıklanndon cobanlık gun gelır kı bıvografilerlnde sırıtır Insonlann sınıflarıno Ihonetıen belkı de ıhanetlerın en buvügudür, tarıh hesabını gorur. Tıto'nun ölüm törenıne ulkemlz odına Başbakan Demırel ve Dısışlerl Bakonı Hayrettın E^men katıldılor, bır osker! ucakla gıttller. Ana muhalefet partlsl llderl Bülent Ecevıt do bu torene part'si adına katıldi Bır oskerl ucak kalkıyordu. Başbakan Demırel: «Ban bu törene gıdıyomm, sen de bu törene p> dlyorsun Hazır bır asken ucak kalkarken gel bırlıkte qıdelım Ikı partl lıderı olarok dunyaya ulkemızde ulusal bırt k oldugunu ıspatlayalım » demedı. Dese, bu, böyle yopılsa ne olurdu? Türklye'de yaşovan siyasal oyrılıkların coğuna blr ışık tutardı «Kol kırılır yen ıcınde kalır» dlyen atasozünun gecerlılığın, Ispatlardı Bu fırsat elıne gecmlştlr. Bunu yopamamıştır. özel askerl ucoğa bfner, ondan ınerken nosıl kostaklondıqım televızyon ekranlarında ızledım. Sarıldığı, «devlet benım» tafrasını ırl kıyım govdesının kalıpları ıctne sndırerek Belgrat havaalanına kadar gotürmüştu Hem de oien unlu bır fkomunlstsın artık dünyamızdan ovrılıp gıden fanl bedenj onunde saygı duruşunda buluncok Ulkesınde, «komunızme olum> sioganlanna sarılırken, bır cenaze oiunde başını önune egıyordu. Anladık, terorlzm vardır, ekonomlk olarok ülkemlz bır persanlık lcmdedir, hatkımız paholılık karşısında taltto kalanın canı cıksın» felsefeslnln ocı orneklerını elındekı fılesının ağırlıgmda duymaktadır Halk yararına parlamentodan hıc bır yasa cıkmıyor. Cumhurbaşkanmı bıle secemıven bır parlamentonun oy turları ıle oyalanmaktayız. Sağcı blr portınln lıderl dahl bu durumdan, sankı bu duruma kendıslnln katkısı yokmuş, Demirel Iktldannın tabanını kendi olusturmıryormuşcasma yakınmoktadır. Partıler devletln partıleridlr ama, devlete sohlp cıkmakta guclük çekıyorlor. Parttler, her gun olobora olacak blr eandala bınmışler. bir akıntının uydusu olmuşlardır. Blr olum törenlne glderken blls sağlapomovon Wrllk olum torenındert dondukten sonra sağlanablllr mi? Öyle sanıyorum ki Belgrat'tan Ikl llder Ikı küs adam glbı doneceklerdır. Ulkesınde görkemll blr blrilğl sağlamış bır olünun anısı bıle onlan bırbirıne yakloştıromtyacoktır. «Kahroisun komünızm!...> Toptanalar ve bakkalkallar Ticaret Bakanı Başol'un açıklamalannı «gayri ciddi» olarak nitelendiriyor. Son 10 gîindür dağıümın tümüyle dırrdurulduğu ve sıkıntının karaborsayı körüklediği belirtüdL ÜBYA'YA 584 MİLYONLUK SANAYİ ÜRÜNÜ SATILIYOR Cumhurîyet Ekonoml S«rvW yo'nm Türtttye'den önümüzdekl ay de 8 mllyon dolarlık (bugurtkü 584 mllyof» lıro) eonayı ürunu alacadı v» bu konudakl anlaşmanın Imzalondıöı. İTO (Istonbul Tıcoret Odosı) yetkllllsrtıv ce oçıklonmıştır. Venlen bılgly» görs, Llbya örgütu Genel Müdürü Mır?tafa ElZloolor başkc gında, Llbya'nın ond« fleten kuruluşlarınm yetkılıierlnden oluşan 9 kişılrk kurulla, İTO üyesl Ihrocatcıtonn uc gürt eüren görüşmelerl olumlu eonuotonmıştır. Yapılan anlaşma c«rceveslnd« LHv yc'ya; konfeksıyon, kodın v« erVek \o çamaşırtorı, ş şe ve corr urünler), kumoş, vaş meyve ve sebze, domates salcatı v» mobl'ya satımı kesınlesmıştır Lıbya tlcoret heyetıyle İTO y«kllll«ri orasında bu konuda 7 mılyon 750 W dolarlık kesln satıs bağlantısı ycpılmı»tır. Hevet uyeleri İTO yetkılılerfnce gö«terllen »anorvi urürılerınl beğendlkierfc* beiirtmlşl«rdtr. Toplam ulusal gelir, 1979'da binde 2 ANKARA. (ANKA) Devlet 1»»ntlstık Enstltüsu'nce gercekleştlrtlen 1979 yılına ılışkın son ulusal gelır tahmınl, yurt lclnde yaratılai gellrler toplammda bınde 3 lok bır gerıleme kaydedıldığmı ortaya koymaktadır. Ancak, 1979 yılında özelllklö Işçl dovızi gelınermde<ı ortışın etkıledıgı d'Ş alem gelırler.nm yuzde 52 8 oranında artması, toplam ulusal gelırde bınde 2'lık bır gelışmeye olanak vermiştir. Yurt lclnde yaratılan gellnerin 1979 yılında gerılemesı ımalat sanayımdekl durguniuktan etkılenmıştır. 1979 yılı Icınde, ulusal gelır hesaplarına göre yüzde 91 2 oranında bır fıyat artışının yaşandığı tmaıat sanoyll cerceveslnde yaratılan gelırtef toplamı, yüzde 6 4 oranında ge rilem* gostermlştlr. Imalot tanoyn« deki gerıleme, tlcaret kesımıni de etkılemış ve bu kesımde < e yuzde J 3 oranında gehr dusüşu saptanmış3 oranında gelır duşjşu oJmuştur Imalat sanayıindekl gellr gerllemesıne yol acan üretım duşuşlerı ozel kesımde gozlenmıştir. Özel keslmin uretım düşüşlerl başlıca aşağıdakl sektörlerde bellrgınleşmıştırGıda, mensucat, kağıt, ona kımya, taşıt aracları. petrol. plastık ve makına sanayıleri Kamu kesımındekl uretltn g«rllemelerl Ise, kurulus bazmda, Sumerbonk, SEKA, Türkıye Şeker Fabrıkalan, DemirÇellk İşletmeleri. Azot Sanayiı'nda yoâunlaşmışttr. arttı "Ekonomik durgunluğa bel bağlayan bir yaklaşım işin başmda sanayileşmeden vazgeçmek demektir?> 15 SORU: 24 ocolc karorkınvla uyguUsrnayü kono« modelln uzun dönemlı sanoyileşme açısından *o~ nucları neler olabllir? Bazı c«vrelerc« ileri suruldüğu glbl, bu polıtikalar Ihracata donük blr »anoylleşmeyl başlatabillr mi? TUZUN: Her tkı sorunuzun yonıtı da olumsuz olacaktır. Cunku, enflasyonu onlemedo ekonormk durgunluğa bel bağlayan bu yoklaşım. daha Işm başında sanayıleşmekten vazgecmek demektır. Ayrıca, daha önce de bellrttlgim glbı, Izlenen polltıkalar blr yanda Ihracatı özendlrmey* calışjrken, ote yondan tekelcl sermay» kecımlerlne yurtıclnde yenl karlı yatırım clanlan açmaktadır. Bu nedenle, Ihracata donuk yenl üretlm kapaslte'ennln kurulmosı konusunda iyımser olmok çok guc Kaldı kl, ihracotın ozendırılmeelne lllşkln önlemlerln coğunun bugüne değln uygulomaya konmamış olduğu sanayıcıler torafından llerl eurulmektedtr. 1980 Programınm teşvık tablosu da hükümetln bu konudakl tutumunun pek cıddl olmadığını gostermektedtr. Ustellk, kapıtallst dünyanın Icınde bulunduö" bunalımı da hesaba katmak zorundayız. Bunalım, dığer kapıtaiıst ülkelerdekl korumacı eğllımlerl güclendırerek Ihracatı ortırrrayı zortaştırmaktadır. Tum bunlor, Ihracata yoneltk bfr •anaylleşm* atratet's' uygulama acısmdan cok olumsuz koşullaria karşı karşıya olundugunu gostermektedlr. Izlenen polıtıkaların bu zorluklan aşmada yeterslz kalacaöı şımdıden sovlenebılır SORU Demirel hukumetlrrin ekonomlk polltlkolorı konusundokl degerlendırmenızln olumsuz oldugunu goruyorum. Ustelik bu polıtıkaların tutarsız oldugunu da ılerl suruyorsunuz Oysa, bazı cevreler, 24 ocak korarıylo, lc tutarlılığı olan bır programın uygulamaya kondugu kanısındalor. Ayrıca, bunu Turkıye'nin son şonsı olarok degeıiendlrip, bunolımdan çıkış ıcın bu sansın iyl kullanılması gerektlgmı soyluyorlcr Gene aynı cevrelere göre, bu mode) bunalımdan cıkışın tek yoludur. Bu konulardokl goruslerınızı ozetler mıslniz? TUZUN: llk olarok, bu polıtıkaların kendi lclnde tutarlı bır butun oluşturmadığını soylemek ısterlm. Bazı tutarsızlıklara daha once değlndim. Bu tur tutarsızuk orneklerıni cogaltoöılır'z. Örneğın, dövız sıkınt'sınm cok llerl bır duzeye ulaştığı bır dönemde dövız kaynakiorınm cıddl ve planlı kullanımı her zarnankınden daha fazla onem kazanmıştır. Oysa, 24 ocak kararları ıle ozel bankalann kendilerıne bozdurulan dovızlerın, eskiden olduğu gıbl yuzde 75'ını değıl, yuzde 20'sınl Merkez Bonkası'na aktarmaları öngorülmüştur. Boylece, özel bankalann dovız poz'syonu tutma yetkılerinl genışleterek Merkez Bankası'nın dovız kullanımı üzerındskl denetırm buyuk ölcüde azaltılmıştır. Ikınd olorak, ihracatcılara, Ihrocot dovizlermın 40 bln dolara kadar olan kısmını yurt dışında bırokma oıanağı tanınmıştır. Bunun dov?z gelırierlnl olumsuz olarok etkılemesl bır yana. tcokertllnrek» Istendıği söylenııen Tahtakole Merk«z Bankası'nı daha da guclendıreceği acıktır. Bu modelln tek kurtuluş yolu olorak llen «örühnesl ıse. son sıralarda yoğunlaşan Ideolojık kampanyanın bır parcası olarak görülmelıdır. Üstelık, sozkonusu kampanyo zaman zaman oldukca iıgınc gorunümler almakta, örneâjn, Başbokon Demırel kamu kesımmden, sermaye sozcülerl özel kesımın calışmasından yokmmaktadırlar. Tekelcl sermaye cevrelerl bugünkü bunalımın gecrrlş polltıkoların sonucu oldugunu vurgularken, bu polltikaların kendilenn'n dışında, kendı stkilennden bağımsız bır bıcmde olusturulduğu Izlenimim vermektedlrler. Gecmlstekl polltikaların, gunümüz slyasal ıktıdarına kendı ekonom k proaramım uygulatmada bu denll başan gösteren tekeld sanayl sermayesınl de yaratıp güclendırdlğl gözardı edllmektedır. Tekelci kesimlsnn cıkarlan Ile Türklye'nln cıkartan özdeşleştlrllmekte, kendllerlnın son şansı Turkıye'nin son şansı olarok sunulrfKTktadır Benzer bır bicımde, toplumun em«kcl kesfrrlerinln yoksul'asmasını. Işsızliğin artmasını, sosyol ve sıyasal baskılorın yoaunlaşmosını öngören polltlka or. tek kurtuluş yolu olarak topluma benlmseftlmeve calışılmaktadır. Türklye'nln bunalımdon cıkışı dış pora sorununa bağlanmokto, bunun yolunun Ise IMF onaytndan gectlğl llen sörülerek, Izlenmeye ca'ısılan modelln bu acdan da t»k yol olduğu göriisö yaygınlaştınlmoya oofişılmoVtodır Başarı şansı eonunda dış po^a buimaya ve IMPnın onavına bağlanan bu bunalımdan ctVış progrom», tekeicl sanoyl bur|uvazlslnln cıkartannı savunrroyı ve gellştlrmeyl temel amac olarok olan blr progromdır. Üstelfk bunu, Oretlol göcl«1n gefişmesınl engelleme pahosına gercekleştırmeyl omaclamaktadır. Bu progroma karşı, genls rwfk Vltlelerlnln cıkariarını temel olorak olan v» öretld göclerl gellştlrmeyl amaclayon blr oenefc oluşturuloblllr ve oluşturulmolıdır. SORU: Böyle Wr Mc«M0tn tanMİ tofart Mier otecaktırt DR. GÜRELTÜZON KİMDİR? Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden 1964 yılında mezun olan Gürel Tü zün, doktorasmı 1971 yılında NewYork Üniversitesi'nde vermiştir. Halen ODTÜ Idari tlimler Fakültesi Ekonomi Bölümünde öğretim görevlısı olan Tüzün'ün Türkiye ekonomisi üzerine çeşitli yapıtlan vardır. . DİÖER KAPİTALİ8T ÛLKELERİN DE BUNALIM İCİNDE OLMASI, BUNLARJ KORUMACILIĞA hTİĞİNDEN, IHRACATI ARTTIRMAK GİTTfKCE GÛCLEŞTIRMEKTEDİR, Demirel'in önlem paketinin 3.ayında Uzmanlar, Bilim Adamları Bürokratlar tartısıyor Mareşal Tıto'nun ölümüyle komünizm kahrolmuyof. Lenın ın olumu ıle de olmadı, Mao'nun olumü ıle de olmadı Demırei ın hergün yıneleylceğı sloganlarla kahrolmayacaktır. Hsr sıyasal goruş kendi cızgısi ıcınde, kendi tutarlığı oranında yaşayıp gıdecektır Dunya komunızmı de, dunya kapıtalızml de kendi çızgılerını korudukları oranda yasayıp gıdecektır. Bu goruşiere IŞIK tutmak, bu gorüşlerde yenı bır şey söylemek, bızım kultur bırıkımımızı ve üretme cabamızı aşar Çjnku bo/'e bır cızgının cok gerısınde bulunan bır duzeydeyız Bı? ancak bu goruşlerın spekulasyonları l'e halkımızı kondırır ve oyalarız. Dunya ıcm yenı duşunceler ve goruşler ureten lıderlerın coğu Tıto'nun ölusu başında toplandı ar lclerınde gozyaşlarını tutamayan koraderıh'er acı'arını ıcme atan ak derılıler vardı Başkan Carter ın katılmayışını dunya «becerıksız pohtıka» dıye nıtelemektedır Tıto'nun yaşamı kadar yakışıklı olan olumü de dunyava cok şeyıer soylemıştır Btz, bundan ne sonuc cıkarabıhrız'? Turiu etn'k gruplan sıyasaî lıder, s yasal ortder bırcraya top'adı, onları bır uli/S yaptı, ozyonetımı uyguiayarak ekonomıden pcylarını vermeye calıstı, burdan ne dersler edlndık dıyebılır mıyız'? B zım ıcın bır top'am cızgısi cekılırse ıkı kus adam gıttı, kus olarak dondu. d'yebılır mıyız'' Boyle dersek yanlış mı olur tKahroisun komuntzm1 .» Ama Yugoslavya yaşa/acaktır Tıto'Iu da, Tito'suz da yaşayacaktır Felsefesı, ıdeolopsı, eyiemı iyı kotarmış bir duzen ıcınde bırlık ve beraberlık ıcınde yaşayacaktır Bır s vasal felsefe bır oiumle yıkılırsa ona felsefe denmez, diKtatorluk denır Hıtler Mussolını, Franco, Salazar, felsefesı olümlerı ıle yıkılmış, tarıhe karışmıştır, cunku bunlar felsefe değıldı Hâlâ gunumuzde, ellerınde kendılerının olmayan guçlerle bunu soğlama\a calısan kışıler varsa aldandıklarını gorurler Bugun arkalarında olmayon fakat arkalarında gıbl gorunen gucıer yarın ceklldığınde yanılgılarını cok iyı anlariar Demırel ın karşıiama ve uğurlama törenlerınde askef elı sıkarken gozlennl nasıl kacırdığını ekranlarda Izledım Haikın arasından cıkmış bır kışınln ünlformadan cekınır gıbı bır halı yok muydu? Her olaydan bır dsrs alınır. Her olayın lclmlzde de gecse, dısım.zda da olussa egıtıcı ve oğretıcı bır nıtelığl vardır «Ekonomıyı bana ver, asayışı sen sağla> gıbı blr ıkılemin ne kadar doyandıgını her gun ornekleri ıle görmekteyız Ikt'dar halk katılmadan. yapay ıki güc arasında paylaşıldığı zaman k'msenın ışıne yaramıyor Ancok hclk katıldığı zaman halkla bırlıkte olunduğu zaman, kendı demokrcsılerl ısledıği zaman gecerll oluyor. Ötesı zuıumdur. Onun ıcmdır kı Istanbu! Bcrosu, tlskence sorguların ayrı.maz bır parcosı oldu» diyor. Ölum buyük styasal portıle'in ı| başkanlarına uzonmıştır. Oemııerm blr ölüm törenınden doierken, ozel sandığı ucağında. nefsl Ile bo»başa kaıdığında rnavı bbıutlar arasındo ne duşunduğOnu dogrusu merak ederım. Bunca etnık grubu bır dev blrarova nasıl toplaoı9 Plan komisyonunda, vergi katsayısının endeksleme sistemine göre belirlenmesi kabul edildi ANKARA (CuTinuny«t Bürosu) Meclıs Plan Komisyonunda, fnolı Istlkror yasa tosarıeının çprüşulmesıne devam ed>lerek, Alt Korrlsyonca hazırlanan vergl kotsayısını Tıcaret Bafcanlığının yayınlodığı endeka leme sıstemfne bağlayan 6nert oylanarok kabui edılmiştır, Alt Komlsyon Başkanı AP*S Rıfkı Danışman 33 noktada duzeltme yapılarak tasanva yenl bır şek'l verıldığ nl söyiemış, TV. radyo ve basın aracılığıyla yapılan reklam gıderiertnın mosraf sayılmasının benlmsendığlnl söylemıştir. Danışmon, Alt Komisyoo toplontılarına MSP'lilerln kotıhnodığını söylsylnce MSP'II Yaşar Göcmen sâz almış, portlsının tasarının tümün» karşı olduğunu, bu nedenle topiontıya kolik madıklannı, M«clls'te engellerre yapacaklanrM ocıklamıştır. Koffllsyondo, Malıy« temsılc*8İ, tasarının 39 maddeslncJ» ıvergl mlktarını ertdekslem* sı* temlne bağıayan» değısıklıği b« nımsedıklerınl bıldırmıstır. CHP II Sevıl Korum Ise, end&ks!em* sistemıne temelde korşı oldugunu bellrtmlş, söz konusu endeks üzennde hükumetlerin değışıklıkler yaparak «oynadığını», bunun son örneğınln Tıcaret Bakanlığının endeks yaymlamaması oldugunu belırtmiştlr. CHP'II All Neıat Ölcen Ise, endeksleme sısteml yerıne başka blr sısterr getırllmesml Istemıştır. AP'II Danışman, Korum'un görüşlenne katılmadı§mı bellrtmlştir. Yenld&n söz alan Sevll Korum, cOç türlü yalan vardır. Yalan, kuyruklu yalan ve teto tlstlk. Bu yalan üzerine politik baskıyı da koyarsak mantrk acrkca ortayo cıkan demlştlr. CHP'II ismall Aydın da. KorunVa katıldığını bıldlrince, Komlsyon Başkanı Nurettln Ok oturuma ara vermiştir. Söz konusu rnadd« üc AP'llnifi olurrrlu oyuna karşı Ikl olumsuz oykı kabul edılmlştlr. Komlsyon toplantı» başka blr güne ertelenmıştlr, TCKEtCİ SERMAY1, BUGÜNKÜ BUNALIMIN GECMİŞ POLITIKALARIN SONUCU OLDUGUNU SAVUNMAKTA. BÖYLELİKLE BU POLITIKALARIN KENDİLERININ DIŞINDA VE ETKİLERİNDEN BAĞIMSIZ OLUSTURULDUĞU İZLENIMİNI YARATMAK ISTEMEKTEDIRLER. ekonomide ş çıkış yolu varmı? Hazırlayan: Osman ULAGAY BASVURULABILECEK ÖNLEMLERIN EN UC NOKTASINDA, TÜRKIYE NİN DIŞ BORCLARI KONUSUNDA TEK TARAFU MARATORYUM İLAN ETMESİ YER ALMAKTADHt ÇAĞDAŞ YAYINLAM NADİK NADİ PERDE ARALIĞINDAN Bugunkü bunalıma kimler tarafmdon nasıl getlrtldlfllmlzi amlar ve goziemiere dayanarak ibretle okuyacaflınız yapıt EDERİ • 100 ÜRA ISTEME ADRESİ: Cağda» Yaytnlan Tfckocogı Cad. SS41 Coflalofllu / ISTANBUL TÛZÛN: Irk olorov bir noktoya acıMtk oerlrmek Isterım, sozunü ettığım secenek Işçl sınıfının ve dığer emekcl kesımlerfn bugunku sıyasal Iktklara yönelttığı bır talep'er dızısl olarak gorulmemelıdlr. Tersıne, bu secenek, siyasal Iktıdon orroclayan bir eylem programınm blr parcası olarok değerlendırilmelıd'r. Başka bfr deylşle, tekelcl burjuvazının programına secenek oluştururken, kendımizı tekelcl sermayenln ve bugünkü slyasol Iktidarm cızdığl dar cerceve Ile sınırlamomamız gerekır. Cünkü bu c«rceveyl belırleyen tekelcl sermayenin cıkafiandır. Bu nedenle, Bozkonusu cercevenın dışına cıkılması, oşılması zorunludur. Niteklm, tekelcl bur|uvazl de aynı şeyl yapmakta, kertdinl venll, ekonomik, sosyal, sıyasal yopıyla sınırlamomakta, aksıne varolan sınırlan zorlamaktadır. Sözünü ettlğım seceneğln terpel omocı, «fconomık buyumeyl emekd kesmlerin cıkarlanyla uyumlu bır bicımde yenıden başlatmok olmalıdır. Bu, herşeyden önce, temel ara ve yatınm mallan üretlmınl artırmayı gerektirlr. Burada ana rolü kamu glrlşlmclllğının oynaması kacınılmozdır. öt» yanda, tüketlm araclcn üretiTinl, öretlmln kompozısyonunu ücret mallan lehıne değıştlrerek, artırmak, genlş kıtlelerl yeterii beslenme düzeyln» ulaştırmak amaclcmmalıdır. Cünkü, özelllkle Bon yıllarda emekcl kesımlerın ge'lrlerlnde va dolayısrir'a tüketlm düzevlerlnde ftnemli duşmeler ortoyo: cıkmıştır. Bu gelısmenln en kısa süred» terslna cevrllmesl zorunlu hale geimlştlr. Oretlmde böyle artışlorı gercefctesttrmefrtn böyuk yatırımlor gerektlreceğı kanısında değillfn Varolan kapasltelenn tam kullanımıyla ve vordrya soyısım ortırarak üretımde önemH artışlor •oğlanablleceğl blllnmektedlr. Buroda osıl sınırloyıa foktörün ener|l dorboğazı olacağı söylenebllir. Bunun icln, blr yanda, vorolan enerjl üretlm kaposltelerlnin daha lyl kullanımı, 6te yonda, yerrt kopasltelerin süratle devrevo sokulmalan zorunlu olmaktadır. Görüldüğü glbl böyle blr program, yurtlcl taleW kısarak ekonomlk durgunluk yoratmoya değll, uretlml artırmaya ve kaynakları bu omoçlo seferber etmeye ağırlrk ve öncelık vermektedlr. Aynca, tem©! urunlerde karşılaşılan kıtlıklan glderecek v» ünetlrrj ortırocak önlemler yonında, sarraytdekl tefcelal yopıyi kırmaya y*nellk girl$lml»rin d« ba •eceneğın blr porcosi olmosı gerektığlnl bellrtmeıtt teterlm SORU: Böyto bfr progromm lc »• dış flnansmch m nasıl soğlanacoktır? TUZUN: Programın flnonsmanı acısmdan korftloşılabılecek güclukler kolaylıkla aşılobllır. Yolnızca daha eticln bır vergl denetıml Ile 500 mllyar TL, dolayında ek vergl gelirınin yaratılablleceğl llerl eüruleo ulkemlzdo, gerekll lc fmansman kaynakiorınm bulunmosmdo zorluk cekıleceğınl sanmıyorum. Daha etkın blr vergıleme ve bankalar II» bugön orUk büyük ölcüde kurumsaüaşmış olan eerrraye piyosası özerlnde etkın bır denetlm Ile gerekll lc kaynaklor sağlanabılır Dıs para konusunda te« korojnsarlığa gerek olmadığı kanısmdayırru Ancok. bunun lcln, herseyden önce, vorolan dövtz kayncrtclarının etkin kuüanımı gerekır Bu amaca vönelfk olarak. Merkez Bankası'nm dövlz kullanımı üzerindekl denetıminl ortırmaktan boslayan ve g«rektlğinde dış tıcaretın tümüyle kamulaştırılmasına kadar uzayatHlecek blr dizl önlem düşünüleblllr. öte vandon, bugüne Vador yeterınce değerlendlrilmeyen oltematıf dış fınansman olanaklarından yorarlanılablllr. Sosyalıst ülkelerle olan ekonomik lilşkilerin gellştinlmes< bunlardan brint oluşturrraktadır. Başvum!abi1ec»k Snlemlerln en uc noktosındo, Törklye'nln dış borclan konusunda tek taraflı moratoryum Han etmesl vardır. Burada dikkat edılme8İ gerekll nokto, dış flnonsman sağlamanın ekonomfk olduğu kadar slvasol bır nitelık de taştdığıdır. Diyeceğlm, uyguîamavo konulacok ekonomik v« Biyasal program kencH finonsman kaynaklarını da yaratacoktır. Son 50 yıllık dünya tanhl bunun örneklerl Ile doludur. Nıtekim, bugünlerde ülkemlzda uygulonmoya calısıhsn program da OECD ulkelerl yanmda IMF ve Dunya Bankası tarafından flnonsa edîlmektedlr. Bozı önerrfl 6zell!kleHnl özetlemeye ooiıştıaım böyle blr seceneğfn başansının koynaklann etkfrt ve rosyonel kullanımına boğlı olacağı ocıktır. Bu nedenle de, uygulomanın dddl blr plan dlslpllnl lclnde oercekleştlıilmesinln gerekeceğıni özellHcl* vurgu'amalc isterlm.