Katalog

ON CUMHURİYET 22 NÎSAN 1980 Irak ordusu, Iran ordusundan daha güçlü ran'la, Irak arasındakl ıllşkılerın hızla gerglnleştiği şu günlerde ıkı ulkenın askerı dumrrlarına ılışkın yorumlara sık sık rastlanıyor dış basında «VVashıngton Post» gazetesı askerı uzmanlara dayanarak hazırladıgı bır ıncelernede, Iran ia Irak arasında topyekün bır savaş cıktıgı takdırde Iran ordusunun lyı donatımlı ve dısıplınlı Irak ordusu karşısında guc durumda kalabıleceğını belırtıyor ABD h askerı uzmanların «temkmlı değerlendırmesıne» gore, ıkı ulke arasında cıkacak bır topyekün savaşta, Iran ordusunun yenık duşmesı olasılığı gucludur I GÜCÜNÜ YİTİRDİ evrık Şah donemınde dunyanın &n modern sılahları ıle aonatıimış olon Iran ordusu. devrlmı ızleyen karışmlıklar sırasında gucunden çok şe/ yıtırmıştır Subayiar arasında yapılan genış çaplı tasfıyeler ve fırarlar sonunaa ordunun mevcudunun yarı yarıya azaldıgı bıldırılmektedır Bu arada ABDden satın alınan ultra rrodern sılah ve uçak ların cogu bakım noksanı ve yedek parca eksıklıgınden oturu kullanılaTiayacak durumdadır ABD lı uzmanlar bır dızı ultra mo dern ucagın yeaek parca yoklugundan oturu havalonamadıgını ve hangarlarda beKiedıgım behrtmektedırler Uzmanlara gore bazı ucaklar havalansa b le Iran lı pılot'ar bunların son derece karışık olan fuze ve bombalama sıstemlerının nasıl ışledıgını bılmedıgın den, etkınlıklerı son derece sınırlı kalmaktadır D ABD'Lİ ASKERİ UZMANLARIN DEĞERLENDİRMESİNE GÖRE, SUBAYLAR ARASINDA YAPILAN GENİŞ ÇAPLI TASFİYELER, FİRARLAR VE YEDEK PAR ÇA SIKINTISINDAN ÖTÜRÜ İRAN ORDUSU GÜCÜNU ONEMLİ OLÇÜDE YİTİRDİ 2000 TANE SOVYET YAPIMI TANKA SAHİP BULUNAN IRAK ORDUSUNUN İSE DISİPLINLI VE İYİ EĞİTİLMİŞ OLDUĞU BELİRTİLİYOR İRAN ORDUSUNDA DEVRIMDEN SONRA BUYÜK CAPTA TASFİYELERİN YAPILMASI VE İRAN ABD GERGINLIĞİ BAĞDAT HÜKÜMETİNİ YÜREKLENDİRDİ Iran da devrım muhaf ızları IRAK YÜREKLENDİ özlemcılere gore Irarı ordusunun gucten duşmesl Irak'ı yüreklendırrrış ve bu ulke Iran a karşı son zamanlarda gıderek sertleşen bır tutuma gırmıştır Askerı uzmanlar Sovyet sılahları ıle donatılmış dısıplınlı Irak ordusunun bolgedekı en guclu kara kuvvetı oldugunu belırtıyorlor Irak Arap ulkelerı arasında en fazlj tanka sahıp ulkedır. Irak ordusunda 2000 Sovyet yapısı tank bulunmaktadır Askeri uzmanlar ıkı ordunun savaş alanındakı etkmlığınl olçmek ıçm gecmıştekı savaşlara eğılıyorlar Irak ordusu son buyük çarpışmayı 1973 Arap Israıl savaşında Israıl ordusuna karşı vermıştı Ancak, Israıl'lıler bu savaşa katılan Irak tugayını rahatlıkla dağıtmışlardı Irak hukümetı, 1973 savaşmdan sonra orduyu modernleştırmek ıcın yogun çoba harcamıştı Iran ordusu ise devrık Şah donerrınde Dofar'daki asllere karşı pek porlak bır basarı gosterememışti ABD lı askerı uzmanlara gore Iran ordusu bugun genış caplı bır saldırıya karşı sınırları uzun süre savunabılecek gucte değıldır Uzmanlar. Iran ordusunun yoğun bır savaşı bır haftadan fazla surduremeyeceg nı ılerı suruyorlar 2000 yıhnda 6 milyara ulaşacak dünya nüfusunun, 3,5 milyarı Asya'da yaşayacak DÜNYA NÜFUSU 10 MİLYARA ULASTIĞINDA HINDİSTAN, YERYUZUNUN EN KALABALIK ULKESI OLACAK. TÜRKİYE'NİN NÜFUSU 2000 YILINDA 70 MİLYON OLACAK Bugun 4 5 mılyar olan dunya nüfusunun 2000 yılındo 6 rrılva rı aşması beklenırken daha u zun vadede Hrndıstcn ın nufus bakımından Çın ı gececeg tah mın edılmektedır Tjrkıye nın nüfusunun da 2000 yılında 70 mılyona ulaşması beklenmektedır Ortadogu ulkelerı dahıl olmak uzere halen 2 5 mılyar nufuslu bır kıta olan Asya 2000 yılında 3 5 mılyar nufusa ulaşacaktır ABDde bu tahmınlerı yapan «Populatıon Reference Bureau» (Nufus Arastırma Btrosu) adlı kuruluş son 51 yıldaVı demog rofık calışmalarıyla un kazanmıştır Bu kuruluşun 2000 yılından daha sonrokı doneme ilışkın tahrrınlerıne flore ıse dunya nufusu 10 mılyarı bulduğu zaman yalnızca Asya 5 5 milyar nufuslu bır kıta olacaktır Boylelıkle, Asya, en kalabalık nufuslu kıta olma 07ellığıni gelecekte de sjrdurecege benzemek'eaır PODU atıon Reference Bureau «uzmanianna gore dun va nufusu 10 mılyarı bulduğu zaman Hındıstan ın nufusu Çın nufusunu aşarak 1 5 milyara cıkacaktır Bugunkü nufusu 676 mılyon olan Hındıstan 1 mılyar 642 mılyonluk bır ulke olduğu sıralarda Çın de 1 mılyar 530 mılyon nufuslu bır ulke olacaktır Demografı uzmanları Hındıstan nüfusunun Çın nüfusunu gececegı 2000 yılından son, rakı donem kesın oıarak beI rleyememekle b rlıkte 2000 yılı ıcın şu tahmını yapabılmektedırler 2000 yılında Hındıstan 976 mılyon Çın 1 mılyar 212 mılyon nufuslu ülkeler olacaklardır G SİYASAL HUZURSUZLUK •• Ikedekı sıyasal huzursuzluk ordunun gucunu eksılten dığer I I bır etken olarak goruluyor Askerlerın cogu ayaklonan Kurt " ya da dıger etnık gruplara ateş acmaya cekınmektedır Bunlar reprn değışt gı takdırde katlıom suçundan yorgılanmaktan korkmaktadırlar Gözlemcılere gore Humeynı rei'mı Tahran'dakı ABD Elcılığınl ögrencılerden zorla almaya karar verse bıle askerler bu eylerre katılmak ıstemeyeceklerdır Humeyn buyuk olasılıkla sayıları 30 bın dolaylarında olan devrım muhafızlannı yardıma cogıracaktır Iran ordusunun bu durumuna karşılık 2000 tankı olan 200 bın klşılık Irak ordusu dıs plınlı ve lyı eğıtılmıştır Uste'ık, Irak ordusu iran ordusu g bı sıyasal calkantı geçırmemıştır (Dış Haberler Servlsl) Sovyet yapımı bir Irak tankı Bolgenın en büyuk tank kuvveti 3. sırada Nijerya gelecek En kalabalık nufuslu ülkeler arasında ucüncü durumu Nıjerya'nın alacagı tahmın edılmektedır Halen 77 mılyon nufuslu Nııerya'nın 2135 yılında yanm nvlyar nufuslu bir ülke olacağı belırtılmektedır (Dış Hab«rler Servisi) 9 ocuk ruh sağlığını 'sevılmek ve oynamak" dıye ıkı sozcuk ıcınde tanımlayabılırız Gercekten sevgıden sonra cocuğun en onemlı ruhsal gereksınımı oyuncak ve oyundur Ozellıkle okul oncesı cagda cocuğun baş ugraşı ve en cıddı ışı oyundur Bu cağdaşa ca cuklar gun boyu durmadan oynarlar Oyuncak olsun olmasın cevredeki her nesne onlar ıcın bır oyun aracıdır Çocuk cevresını oyun yoluyla tanır Gorduklerını oyuna aktarır Oyun ortamı onun deney odasıdır Orada her şeyı dener sınar. evırır cevırır kendınco sonuclar cıkarır. Tum duyuları nı orada dener, gelıştırır Oyun ona cevresındekı karmaşık olayları sadeleştırıp, somutlaştınp kavra masına yarayan bır aractır Duygularını, ozlemlerını, korkularını tum ıc dunyasını yansıttığı bır tıyatro sahnesıdır Çocuk oyunda ınsan ılışkılerını sergıler, onları yenıden yaşatır ve yaşar Bebeğıyle evcılık oynayan bır kucuk kız kendını annesının yerıne kor Onu tanıdıgı bıcımde, olumlu olumsuz yanlarıyla oynar Bu ona gelışrnenın en önemlı ya nı olan ozdeşleşme olancgı sağlar üaşka bır de yışle, oyun ıcınde, cocuk, kışılık ozellıklerını pekış tırır. Ç çocuk yı'ının andından guclerl zayıftır Bu durumda olan çocuklar ilkokul eğıtımıne başladıklarında yaşıtlarıyla aralarında acık oldugunu hemen sezerler Yaşıtlarmdn gerı ka larak oğretmence azarlanır tembellıkle suclanorak oğretım gorurler Guvenlerı sarsılır, ılgılerı so ner Evde de yardımcı olacak k.mse bulamazlar Bu kısır dongu ıcmden kolay cıkarrazlar Koy okulları yaz aylarında 56 yaş cocukla rının yararlanacagı yuvalara donuşturulebılırler 34 aylık bır sure bıle bu cocukların duygusal ve zıhınsel olarak ılkokula hazırlanmasına onemlı katkı yapabılır Ustelık boyle bır duzenleme cok az bır harcamayla gercekleştırılebılır Yaz aylarında hasat mevsımınde ayak altında dolaşan bu cağ cocuklorına koruyucu bır ortam sağlanmış olur. Bir damla petrol için neler yapılıyor ? Derleyen: Reşit AŞÇIOĞLU Prof Dr Atalay Yörükoglu Batıda ÇOKULUSLU SİRKETLER, ABD'NİN SOVYETLER'E UYGULADIĞI «TAHIL AMBARGOSUNU» ETKİSİZ BIRAKIYOR Sovyetler Bırlığı ABD'nln Af ganıstan olayı nedeniyle uygu ladığı «tahıl ambargosuınun etkılerıni gıdermek Icın yenı kaynaklar ararken ambargonun etkısının azalmasında cok uluslu şırketlenn dolambaclı yollardan rol oynadığı bıldirıl mektedır Bu yollardan Sovyei ler Bırlığı'ne. ambargo karan nın verıldıgi 4 ocak 1980'den bu yana 500 000 ton buğdayın uiaştığı belırtılmektedlr. B 0c yaşına gelen cocuk oyun aracılığıyla yaşıtlarıyla alış verışe gırer Arkadaşlık kurar. kuser, barışır. alır venr Boylece toplumsal ılışkılere ılk adımını atar Paylaşmayı, ışbırlığını öğrenır Hakkı nı korumayı, başkalarının hakkına saygılı olmayı kavrar. Oyun cocuğun özgürlüğüdür Öğrenmeyı kamCilayan, zıhınsel yeteneklerını ve yaratıcılığını uyan dıran bır etkendır Atalarımız boşuna dememışler, 'Oynamayan tay at olmaz» dıye! atı ülkelerınde okul öncesı eğıtlm yaygın olarak devletce verılmektedır Bır cok ukede cocukların yuzde 80 9O'ı Çocuk Yuvalarından gecerek ılkokula gır mekted'r Okul oncesı egıtım toplumun tum kesım lerıpe eğıtımde fırsat eşıtlıgı sağlamanın en etikılı yolu olarak değerlendırılmektedır Çunku okul on cesı cagda zıhınsel uyarım yetersız kalır, oğrenmeye ıtgı uyandırılmazsa okul cağında acığın ka panması cok guc olmaktadır. Çocuk Yuvaları, ana babaların da yararlanaca ğı merkezler olarok duzenlenebılırler Bır cok ulke de bu yapılmaktadır Bellı gunler de anneler küme kuma cağırılmakta, çocuk bakımı, sağlığı ve eğıtı mı konusunda toplu tartışmalara katılmaktadırlar. İKI OLANAK Sağlık hizmeti ocuk Yuvaları aracılığıyla çocuklara sağlık hızmetlerı de ulaştırılabılır Duzenlı hekım denetımı ve yoklamasıyla cocukların hasta lıkları erkenden tanınabilır, önlemler olına bılır Yuva ogretmenleri ruh sağiıgı konusunda eği tılerek, bu cagdakı ruhsal uyumsuzluk belırtılerını saptayabılecek, Çocuk ruh hekımlerının danışmanlığı konusunda egıtılerek bu cağdakı ruhsal uyumsuzluk belırtılermı saptayabılecek, Çocuk ruh hekımlerının danışmanlığı ve ışbırlığı ıle tum aıleye yardım edebılecek duzeye gelebıhrler. Gelişmeye etkisi ercekten oyunun cocuk gelişmesındeki onemı, sanıldığından cok daha fazladır Bu onemi ılk kavrayan egıtımcılerın başında Anaokullarının kurucusu Fröebel gelır. Bu eğıtımcı oyunun cocuktakı tum yeteneklerı uya ran, serpılıp acılmosına yarayan bır durtü oldugunu gormuştu G Ç î £ Fransa'da Enerji Tasarruf Enstitüsü kuruluyor Fransa'nın unlu Le Poınt dergtsınde verılen bir habere göre Lımoges Ünıversıtesınde bır «Enerıı Tasarruf Enstıtusü» kurulacafctır. Halkı petrol tasarrufuna alıştırmak icın şımdıye dek bırcok gırişlmlerde bulunan Fransız hukümetı az benzın kullanarak otomobıl kullanma oğrenımi amaçlayan ozel okullar da kurmuştu Bu kez başlattığı gırışım le Enstıtünün genel petrol tasarrufuna bılımsel açıdan eğılıp halka kesın öğutle venlrresi amaclanmaktadır. Çocuk Yuvaları Kreşler B u nedenle Ana okulları, daha doğru deylm le Çocuk Yuvalarını calışan annelerın co cuklarını bıraktıkları yerler olarak duşunmek yanlıştır Çalışan ya da calışmayan tum annelerın cocuklannı goncermesı yararlı hatta zorunlu olan kurumlardır Kentlerın sıkışık duzenınde, apartman katlarıncîa bikışıp kalan cocuklara sağlanması kacmılmaz olan bır olanaktır. Yalnız kent cocuklarının degıl koy çocuklarının da yarar lanacağı eğıtım kurumlarıdır. Çocuk yuvası uc yaşını dolduran çocuklar Icın duşunulmuş en uygun oyun ortamıdır Oraları öğretım yerı olarak kurulmamışlardır Ama oğretıms en uygun hazırlığı verırler Uç yaşını dolduran bır cocuga evı dar gelır Onu en pahalı oyuncaklar bı İa evınde oylayamazlar Çocuk yaşıtlarıyla oynama ya bu yasta hazır ve yatkındır Toplu oyunlardan oldığı tadı evde hıc b r yoldan alamaz Ayrıca çocuğu bagımlılıktan, annenın dızı dıbınde kalmaktan kurtarır. Kend'ne yeterlı olmaya alıştırır. Yuvaya giden çocuk bağımlılıktan, annesinin dizi dibinde kalmaktan kurtulur şüklüğü ve uyarılma azlığı nedeniyle var olan yo teneklennı gelıştırme olanağı bulamazlar Okul ça ğıno geldıklerınde ne ellerı kalem tutmuştur. ne bir resım çızmişlerdır Söz dağarcıklan sınırlı. hayjjl Yoksullar ç ocuk yuvalarına en cok gereksinlmi olan çocuklar topluluğu, varlıklı aıle cocukların dan cok yoksul çocuklar ve koy cocukları dır. Bu çocuklar evlerındekı oğretım dü ırası gelmışken Bebek Yuvatan (KreşlerJ ıcın de bırkac soz soylemek yararlı olacak. Çalışan anne sayısına gore Bebek Yuvalan hem sayıca hem de nıtelık bakımından cok yetersızdır Işyerlerı. fabrıkalar yasaya gore acmak zorunda oldukları Bebek Yuvalarını acmamaktadır lar. Bu yuvalar ancak annenın ısyerıne bıtışık oldukları surece yararlıdırlar Ozellıkle 02 yaşların daki cocukların öz annelerınden gün boyu uzakta kalmaları sakıncalıdır Anne cocuğuyla günde hıc değılse ıkı kez birer saat gecırebılmelıdır. Bebek Yuvalarındakı eğıtılmış gorevlı azlığı bunu daha da zorunlu kılmaktadır. Bırcok batı ülkesmde Ilk yaş Icınde bebeğın Yuvaya verılmesı yerıne, annenln ev de oturup yavrusuna bakması yeğlenmektedir. Anne ye bu amaçla bır ıkl yıl ücretlı ızın hakkı tanıyan ül keler vardır Bunlar, doğan cocuk sayısına değıl, ye terli sayıdan cocuğun en lyi eğıtılmesi gerektığıne ınanan ülkelerdır Çocuklar uğruna yapılan bu har cama ve özverılerın toplumun geleceğl ıcın en lyi yatırım oldugunu bıleo ülkelerdır! S £ Italyo'nın Emılıa eyaletınde 7 700 kocabaş tezeğinden blyogaz elde eden bir tesıs kurulmuştur. Yapılan deneyler sonunda bır kocabaş tezeğinden yılda ğın bıyolopk bır süreçten gecınlerek elde edılmesı nede300 500 metreküp gaz saglandığı saptanmıştır Tezeyın bıyoloıık bır surecten gecınlerek elde edılmesı nedenryle bu gaza bıyogaz adı verılmektedır Bir sığırın tezeğinden yılda 300 metreküp gaz sağlanıyor Çokuluslu şırketlenn Ikl olanaktan yararlandıkları anlaşıl maktadır Bunlardan blrıncısi AET ülkelerındekl tahıl ihra catcılarının almış olduklan üc aylık perrrılerdlr Bılındlğl gıb' AET hukümetleri, Ihracatcıları nın ABD ıhracatcılarryia rekobet etmelerını sağlamak Içln tahı ıhracatında «Sübvanslyon» ver mektedırler Subvansıyon yönteml AET if racatcı'arını yetkılı Bakanlık lara ıhracat permısl ıcın baş vurmak zorunda bıraktığından hukumetlerın tahıl sevkıyatının nereye yapılacağından haberi olmaktadır Bu yontem nedeniyle, AET, şımdı. Sovyetler Bırlığı ne yönelık ıhracatı denetleyıp yasaklamaktadır. Fakat uc ay sürelı olan ve daha once alınmış ıhracat permıleri çokuluslu şırketlenn ışıne yaramakta ve yuksek fıyat veren Sovyetler Bırlığı ne tahıl ıhrac etmelerıne yol acmaktadır Çoğunluğunu ABD fırmalarının oluşturduğu cokuluslu şırketler. boylece, Garter yönetımlnın ambargo kararından sonra Sovyetler Bırlığıne 500 000 tonu bulan tahıl satmışlardır. İKİNCİ YOL £ Odun yakarak çalışan otomobil, 50 TL.'lik yakıtla 100 km. yapıyor YARIN: Ana babaya dilekçe A B D 'nde Alabama fırmosı Econ Ço yaktığı odunu sıvı gaza donüştürerek otomobıl motorunu çalıştıran bır oto mobıl yapmıştır. 1950'lerde kullanılan bu tür otomobıllerin gelıştirılmiş blcımlni oluşturon ve adına EGAR adı verılen otomobıl 100 km 'lık yolda 50 TL 'lik yakıt harcarraktadır A B D 'yl bır boydan bır boya kateden EÇAR marka otomobıl odunun ya da talaşın yakıt olarak kullanılacağını kanıtlamıştır Uzmanlar odun yakıtlı otomobılın şehlrde ve karayollarındoki gıdişınden memnun olduklarını belırtmışlerdır Bu sıstemin traktörlerl© kamyonlarda uygulanılmasına da calışılacaktır. Çokuluslu şırketler. Sovvetler Bırlığı'ne karşı «Tahıl ambar gosu»na uyan Kanada ve Avustralya gıbı ülkelerın üretım fazlasından kurtulmak Istedıklerını bıldıklerınden bu malları. Arıantın ve Brezılya gıbı Latın Amerıka ülkelerıne satmaktadır lar Sovyetler Bırlığı'ne 1 mılyon ton buğday ıhrac eden Arlantın le mısır ıhrac eden Brezılya ıse boşalan sılolarını Kanada ve Avustralya gıbı ülkelerden sağladıkları mallarla tek rar doldurabılmektedırler Böylelıkle çokuluslu şırketler, Çarter yönetımının ambargodan umduğu etkıyl azaltmaktadırlar. (Dış Haberler ServısD