Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ON CUMHURÎYET 5 MART 1980 * «RafKflnovya Yarımadaaf1ndo NATO'nun Amerika Blr leşlk Devletlerl'nln lstekl&; ri doğrultusunda giriştiği savun mayı tgüclendlrme» calışmalan, Sovyetler Birliğl'nl önemll öl çude rahatsız etmekte ve Moskova'nın sert tepkllerJne yol aç maktadır. özellikle Norveç ve Danlmarka'ya «Ağır savaş gereçlerl»nln yorleştirilmesl konusundakl son glrişimler ve bunlara ek olarak Isvec'in de ABD'den bazı savaş araç ve gereçlerini satın alma eğilımine girmesl. Mos kova tarafından tsavaş hazırlıklarıt olarak nltelendirilmektedir. Oslo He VVashlngton arasında sürdörülen görüşmelerin ana konusunu, Norvec topraklarında, bu ülkeyi savunmaya gelebilecek Amerikan askerlerlnin yararlanmaları amacıyla, ağır savaş gereclerinln depo edilmesi sorunu oluşturmaktadır. Aynı türden görüşmeler. Kopenhag ile VVashlngton arasında sürdürülmekte ve bu arada Danimarka'nın gerektiğinde Bal tık boğazlarını mayınlaması da gündeme getirilmektedir. öte yandan, isveç'in Amerikan yapısı savaş arac ve gereçleri almak Istediğinl belirtmesi de, zaten Stockholm'u ŞiII, Güney Afrika, Arjantin ve Taivan gibi ülkelere silah satmakla suclayan Sovyetler'in sert eleştirilerine hedef olmuştur. I NATO'nun Norveç ve Danimarka'yı güçlendirme planı Sovyetler'in sert tepkisine yol açtı SovyetlerveBatı, Afganistan için siyasal çözüm üzerinde durmaya başladı S.S.C8 • FGANİSTAN'daM Sovyet birliklerlrvln umırlmadık ölA çüde sert ve cetin ic direnişle karşılaşmaları uzerlne ^ ^ Sovyet liderlerinin soruna siyasal bir cıkış yolu aramaya başladıkları ve tutumlarını dikkat ceken ölcüde yumuşattıkları ceşitll siyasal gözlemcilerçe belirtllmektedır. Sovyetler Bırliği'nin Afganistan müdahalesinin, uluslcrarası planda yarattığı dıplomatık tepkilere ek olarak, Afganıstan'da askerl olarak da durumunu sağlamlaştıramadığı anlaşılmaktadır. Sovyet müdahalesl, başta ABD, Batılı ülkelerin tepkilerınin yanısıra Bağlantısızülkelerln de önemli bir bölumünde tepkıye yol açmıştır. Bağlantısız üikeler, Sovyetler'in Afganistan müdahalesini benimsemedıklerini Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun «Sovyet askerlerinin derhal ve şartsız olarak Afganistan'dan cekilmelerini» öngören kararında ortaya koymuşlardır. Karar. Bağlantısız ülkelerin aktıf katkısıyla 105 oyla alınmıştı. Aralarında Cezaylr. Übya ve Filistin Kurtuiuş örgutü gibi Sovyetîer'e yakınlığıyla tanınan Arap güclerlnin de yer aldığı İslâm ülkeleri Ise Pakistan'ın İsiâmabad kentinde olağanustü olarak toplanan İslâm Konferansı Dışişleri Bakonları toplantısında metn<l Birleşmiş Milletler kararından da daha sert olan bir kararı oybirliğiyle kabul etmişierdır. Bu durumda, Sovyetler ya zaten sayısı hayli kabarmış olan asker sayılarını daha da arttırarak «Vietnam tlpi bir durumun icine» daha 6a gömülmüş olacaklar; ya da Afganistan'a ilişkin bazı güvenceler elde ederek birliklecıni cekecekler, yani siyasol bir cözüme yöneleceklerdır. AVUSTURYA FORMÜLÜ MÜ? Nltekim Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Leonid Bre[nev, kısa bir süre once, ABD ve müttefikleri Afganistan'ın lcişlerine müdahale etmeyeceklerine ilişkin güvence verirlerse, Sovyet biniklerinin gerl cekilebileceğinl acık «SAVAŞ HAZIRLIĞI» I SOVYETLER BİRLİĞI, DANİMARKA İLE NORVEÇ'I «SAVAŞ HAZIRLIĞU İLE SUÇLUYOR. BÖLGEDEKİ GERGİNLİK SOVYETLER'LE SAVUNMA ANLAŞMASI OLAN FİNLANDİYA'YI DA TEDİRGİN EDİYOR. la suçlamaktadır. öte yandan bölgedekl gerlllm Sovyetler'le arasında savunma anlaşması olan Finlandiya'yı da tedirgin etmektedlr. sıcrayabillr. Bu nedenle. NATO' nun Kuzey kanadı'nın güçlendirilmesi gerekmektedir» demiş tir. Gerek Moskova'nın sert tep kilerine gerekse İskandinav ülkelerinde eleştirilere yol açan bu sözlerden sonra, SSCB Komünist Partisı resmi organı Pravda, Washington'un etkinlik alanlarını genişletmeyi amacladığını ileri sürmüş ve ABD'yl sert bir dille eleştirmiştir. Ancak, VVashington. Sovyetler Blrliğl'nin Kuzeylndekl Kola Yarımadası'ndakl güclerinl arttırmasından endişe duymaktadır. Bazı NATO uzmanlarına göre, Varşova Paktı'nın askeri gücü, İskandinav Yarımadası' nı NATO müdahalesine olanak tanımaksızın etklsi altına alabil mey© yeterlidlr. Karşılıklı suçlamaların ardın dckl gerçekler ne olursa olsun dünyanın ceşitll kesimlerinde başgösteren ve yenl bir ABDSSCB gerginliğinin dünyanın cBarış bölgesl» diye adlandırı lan İskandinav Yarımadası'nı da etkisl altına almasına kacınılmaz gözüyle bakılmaktadır. (DI5 HABERLER SERVİSİ) Gerek Norveç, gerekse Danlmarka 1949 yılında NATO'ya katılmalarından bu yana toprakları üzerinde atom silahı ya da yabancı askerl üs bulunma sına Izin vermemişterdlr. Moskova ıki ulkenin şimdi bu polltikayı terkettiğinden yakınmakta ve Danimarka He Norveç'i tsavaş hazırlığı» yapmak BROVVN'UN KONUŞMAS! Bu gelışmelerin ortalık yerinde ABD Savunma Bakanı Harold Brovvn, son gunlerde Senato'da yaptığı bir konuşmada: tBasra Körfezi bölgesındekl gerilimler ve karışıklıklar, ra hatlıkia İskandinavya'yo kadar Kapalı Kapılar Ardındaki Siyasal Çalkantılar Sadi BORAK 17 cak olan ftnergeler yerlne Mectlsln doğrudan doğ ruya esas maksadımızla meşgut olmasını rica ve teklif ederim..» önerge vermeyl kısıtlayacak yasal bir doyarvak yok. Olamaz da. Olamayacağı lcin de bu müessese, bir takım siyaset oyunlarına, kliklerln ve partilerin maksatlı taktiklerine, hatta yurt zararına olan haince girisimlere bile alet olmakta devam ede cektlr.. Aynı doğrultuda klşisel tatminslzliklerln. kln lerın, koltuk kavgalarının, sen ben davalarının ve tüm cırkın'ık'erin de arocı olacoktır.. 1920 ağu8tosunun 3. günü.. Hakkı Behlc (Beyic) Beyin Mecliste Dahilıye Vekaletine getirllişinin üzerinden henüz 1015 gün gecmiştir Bu süre icin de her birl gensoru niteliğinde 8 soru önergesl ve 4 gensoru ile üzerine saldırıimıştır. Yani her flün gensoru salvosuna hedef olrruştur. Bakan nicln gensoru yağmuruna tutulmuştur?... Bunun nedeni klşisel çekişmelerde de aranabllir.. Bu acayip gensoru salvosu karşısında Behlc Bey, hemen masa başına oturup gensoruyu yazılı olarak yanıtlıyor. Demagoglar karşısında kendine egemen olacak kadar slnlrleri de sağlom değlldir. Yazılı yanıtına bir de Istifa mektubu ekler. gönderir Meclis Başkanlığına, calın atınızı, verin tımarımı» der gibi.. Ama bırokmazlar yakasını.. Istifa etmlş Bafcanın Mecllse gettp gensoruyu yanıtlaması lcin Inatla ayak direyenler vardır. An laşılıyor ki. parlamenterlerin tümüne yakını, Istifa İle birlikte gensorunun düşeceğl kuralından habersiz.. Bunlardan blrl de Karahisar Milletveklll Mustafa (Atay) Efendl sık sık kürsüye gelerek aynı savı ylnellyor: t ...Bu kadar gensoru yüzüstü mü kolacafc?... Bilindiğl gibi gensorular sual glbl yalnız bir şey öğ renrrek lcin değlldir... Şlmdl. nâzır (Vekil demlyor) istifa ettl diye, daha müzakere olmadan, nâzır gelip cevap vermeden, bir karar almadan bu mesete ka patılamaz. Nâzır gelsin cevap versin..» Aydın Milletveklll Caml (Baykurt) Bey, ocemlle re ders verme zamanı geldlğlne lnanarak kürsüye ge llyon CAMl BEY «EfencHm. Bakanlar Kurulu öyelerlnden birlsl hcrkkında verilen gensoru, ya slyasl sorumlulukla, ya da güvenle sonuclanır. Slyasl eorumluluk da Istifa tle nlhayet bulur. Karşınızda Istifa etmiş bir bakan var.. Istifa İle beraber slyasl sorum luluğu bitmlştir.. Gensoruya cevap vermek mecbu* riyetinde de değlldlr...» Soru ve gensoru 7.8.1820 gününde gene Meclls günderrindedlr. llle de kürsüye gellp kendinl savunsun dlye.. Bu arada bir de 114 Imzalı bir önerge verHir, cyazılı savunması yeterll görülmüştür. Istifasının kabul edllmemesi» diye.. Meclis gene karışır. blrl iner, birl çıkar kürsüye.. önce Besim Atalay Bey konuşun BESlM ATALAY BEY t... Soru ve gensoru hakkı Lehlstan Meclisinin veto hakkına dönmesln.. Her gun gerekll, gereksiz gensorularla Iş yapmanın Imkânı yoktur.. Biz, Içerde ve dışarıda ne kadar 1yi etkl bırakmak Istiyorsok burada kuvvetll bir, hükümet oluşturduğumuzu herkese göstermemlz gerekir.ı P arlamento yaşamının lylnlyet örönö olan o^ nerge ve gensorular zaman zaman amacından saptırılmış, örgütsel tuzaklara, ya da kfşisel hınçlara vesıle ve arac yapılmak Istenmıştlr. Günümüzde olduğu gibi geçmişte de bunun örneklerl vardır. örneğın Kurtuluş Savaşı döneminde. Örnek ler verelim: \ Almanya Mektubu 1920 yılı Nisanının 29. Perşembe günü... Türkiye Büyük Mıllet Meclisi açılalı henüz bir hatta ol muştur. Gündemde yurdun bir yığın önemll sorunu var dır Yenı bir hükümet oluşturuluyor Bunun yasal dayanakları ve yaptırımları hazırlanacaktır. Ve düş man yurdun bağrına doğru ilerlemektedir. Anadolu* nun ceşıtll bölgelerinde ic hayınların ve dış kay* nakların kışkırttığı Iç isyanlar. anarşik olaylar ve asayiş sorunu vardır. Yurdun ekonomisi de tam anlamıyla bir dar boğaz içindedir. Kıml yanlarıyle tıpkı bugünkü durum yaşanmaktadır. Ve Meclism bütün zamanını bu amaç ve hizmetler doğrultusun da yoğunlaştırması yaşamsal bir zorunluk halinde dır Dakikaların bile sayılı olduğu bu bunalımlı dö nemde ana sorunlarla ilgisl bulunmayan birtakım değersiz aynntılar üzerinde önergeler ve gensoru lar yağdırılmaktadır Meclis Başkanlığına. Meclisi işİ9mez hale getiren bu önergeleri ve gensoruları uzüntü ile Izleyen Denizll MiMetvekill Necıp All (Küçüka) Bey. hemen kaleme sarılıp şu önerge ile arkadaşlarını uyarmak Istlyor: Batı Almanya Sovyetler'le 13 milyar marklık ticaretini kaybetmek istemiyor Feridun YÜCEDÎNÇ FRANKFURT ABD Ite Sovyetler Birliğı arasında llişkllerin gerginleşmesl Federal Almanya'yı güç duruma sokmuştur. Bir taraftan, kapitallst ülke olarak, kader birliği yaptığı ABD'yi desteklemek zorunda oluşu; diğer taraftan ekonomlk acıdan işbirliği Içinde bulunduğu Sovyetler'l kırmama arzusu Federal Almanya'nın son günlerde'ki dış polltlkasını olumsuz yönde etkilemiştir. ABD'nln ortaya attığı, Sovyetler'e karşı ekonomik am bargo uygulanrrosı fikri Federal Almanya ekonomik cevrelerinde huzursuzluk yaratmıştır. Huzur suzluğun nedeni ortadadır: Federal Almanya 13 milyar Mark'hk ticaret hacml He, Sovyetler'in Batı İle yaptığı ticarette llk sırayı olmcrktadır. ABD Sovyetler'le olan dış ticaretinde Federal Almanya'nın ancak yarısı kadar başarılı olabilmek tedlr. Bu durumda Federal Almanya Sovyetler'e karşı uygulanacak bir boykottan ABD'ye oranla fki kat daha fazla zarar edecektir. Krupp, Alman BP'sl, Mannes mann, Thyssen, Daimler Benz, Osram gibi büyük tröstlerln yanı sıra Irili ufaklı bircok firma Sovyetler'le yapılan tl caretten pay koparabilmek içln birblrlerl He yarışrroktadırlar. Aceleye neden vardır: 1981 yı lındo başlayacak olan beş yıllık programda yer alan büyük proieler lcin teklifler, Moskova' .,ya gelen menejerlerin cantala* rında bulunmaktadır. Görüşme konusu olan projelerin tutarı şimdiye değin alışıla gelmişıin cok üzerindedir. Sadece BP İle Krupp şirketleririn ortaklaşa yapmak Istedlklerl tSoyuz Gaz Export» projesinin değerl 20 milyar DM'nln üzerin dedir. Federal Almanya'da onbinlerce Işyerinin geleceğl Sov yetler'e yapılan dışsatıma bağ lı durumdadır. Diğer taraftan Ural dağların dan Almonya'ya kadar döşenmlş olan boru hattı İle Alman ya doğal gaz gereksinimlnin 2&15'ini karşılamaktadır. Sovyet ler*ln aîabiieceğl bir karşı önlem enerjl sıkıntısına yol açabllecektlr, ^ LEONİD BREJNEV Afganıstan'dan icin Batı'dan güvence Istedl çekılmek Büyük Millet Meclisi Başkanlığına B u olağanüstu yüksek" Mecllsln kuruluş vo toplanmasından amac. biriclk kutsal vatanımı zı içınde bulunduğu tehlikelerden kurtarmak ve düşmanı Işgal ettlğt topraklardan bir an önce temiz lemektlr (...). Millet gözierinl Meclisımize dikerek a lınacak kararları bekiemektedır Onun »c!n llk önce bu davanın alınmasını önemle talep ve Istfrham eylerim. DenlzU Milletveklli Neclp» Bu: ly! yürekll, tyl nlyetll bir uyarıdır ve sağdı» yunun sesıdir. Ama, önergelerin ardı arkası gene kesllmemektedir. örneğin: tFes ml glyelim. kalpak mı?». tTürkler ml dlyellm. Islamlar mı?». cŞor'iye mi diyelim. meşihat mı diyelim?» gibi önergeleri© Meclis butun gün Işlemez hale getirilmektedir. MUSTAFA NECATİ BEY «Kalbimden kopan feryadı dinleyiniz: Bu yurdun en önemli sorunu asayıştir. Rasgele her hususta gensoru verecek olursak sükuneti bozmuş oluruz.» Bir günde elli önerge 1920'nln 1 Mayısında Mecllsln mekanizmosını oluşturacak olan önemli yaso tasarıları vardır. Mus tafa Kemal Paşanın Hükümet teşkilatı hakkındakl yasa tasarısı ve Nuri (Conker) Beyln cVeklllerin Meclis üyelerl arasından secimi» ne Hlşkin önergesl... Bunlar. bir an önce yasalaştırılması gereken çok Ivedı konuiardır. Ama ne yazık ki Başkanlık kürsüsüne önergeler yağmaktadır. Blrkac saat Içln de önerge sayısi elliyl bulmuştur. Evet. tam elll önerge Bunlar okunacak, yanıtlanacak, ya da alt olduğu encümenlere havale edilecektlr. Bu da. bü tün işlerin bir yana Itilmeslnl gerektirmektedir. Ertesl günkü 2 Mayıs Pazar günkü durum ge ne aynıdır: Her kafadan bir ses. her kalemden bir önerge yağmaktadır Başkanlık kürsüsüne. Gerçl demokrasi bir bakıma cceşıtll sesler rejlmi» dir. Ama bu, «ceşitll sesler»In demokratlk mekanlz mayı tıkaması demek de değıldlr. 29 Nisanda sağ duyunun sesi tek klşlden yükselmiştl: DenizH Mllletvekili Necip Ali (Kücüka) Beyden... Amo bu kez tam 22 Imzalı bir önerge veriliyor Meclls Bakanlığına. Meclls kâtibinin okuduğu önergeyl Izleyelim: GENSORU YAĞMURUNA UGRAYAN ÎÇİŞLERİ BAKANI BEHİÇ BEY İSTİFA ETTİ »Iduğu kadar acele olan ası! amaca Hlşkin olması ^sasının şimdilik kabul edilmesinl teklir ediyoruz.» Bu önerge değerlı 6aatlen ve günleri bir takım gereksiz ayrıntılarla, boş laf ve yazılarla öldürerek yurda büyük fenalık yapmakta olduklara olanlara karşı bir alarm Işaretidir. önerge okunur okunmaz kürsuye gelen Muhit In Baha (Pars) Bey şu acıklamada bulunuyor: MUHİTTİN BAHA BEY (Bursa) t... Blz dl' yoruz ki efendim, bu Mecliste bıriik ve beraberliği ve karşılıklı sevgiyi bozacak bir teklif, rlca ediyorum. hic değilse ertelensln. 8lz burada guya gayet tabii bir zamanda yaşıyormuşuz glbl ayrıntılarla, birbirimlzl gücendirecek önergelerle vaklt geçlrlyoruz. cDahllde tehllke, harlçte duşman.. Ve blz burada hariçtekl düşmanları koğacak. yok edecek yer de bütün Işlerimizi bıraktık, ufak tefek şeylerle uğra şıyoruz.. Yurdun savunrrasiyle doğrudan doğruya R glll olmayan ve blzl ara sıro karşılıklı otarak kıra lamıştır. Brejnev'ın demecinden cesaret alan ve ABD'nin Afganistan müdahaİ8Sinden sonra Sovyetler'e karşı giriştiği kampanyayı paylaşmayan bazı Avrupa ulkelerı harekete gecorek Afganistan ın tarafsızlığının uluslararası güvencelere kavuşturulabiieceği, hatta Birleşmiş Milletler güvencesı altına bırakılabileceğı önerisini ortaya atmışlardır. Avrupa ülkeleri, 1855 yılında Avusturya'nın bugünkü durumunu beiirleyen ve Batılılarla Sovyetler arasında imzalanan Viyana Anlaşması'na benzer bir anlaşmanın Afganistan icin de gecerli olabileceğini ilerl sürmektedirler. Bilindiği gibi, Avusturya, tıpkı Berlln gibi ikincl Dünya Savaşından sonra Sovyetler Birliği'nin de dahil bulunduğu Batılı muttefiklerin ortak askeri denetiml altına konulmuş, cncak soğuk savaş döneminin başlamasıyla birlikte Batı ile Sovyetler Birliği arasında önemll bir cıban başı durumuna gelmiştl Sonucta, taraflar uzlaşmaya vararak 1955 yılında «State Treaty» adı verilen anlaşmayı imzalamışlardı. Buna göre, Avusturya. tıpkı İsvicre ve isvec gibi tarafsız bir ülke olmuş ve Sovyetler askerlerini Avusturya'dan cekmişlerdir. CASTRO'NUN TUTUMU Afganistan bunalımına siyasal bir cözüm bulma umut ları üç yıl süreyle Bağlantısızlar hareketinin başkanlığını yapacak olan Küba Başbakcnı Fidel CaStro'nun tutumu İle de güc kazanmaktadır. Sovyetlerle cok sıkı ilişkileri bulunan Fidel Castro'nun bile Sovyet bıriikierinin Afganıstan'dan cekılmesini isteyebıleceği Fransız Le Matin gazetesi tarafından bıldırilmıştır. (Dış Haberler Servisl) AFGAN DİRENİŞ ÜDERİ HÎKMETYAR: «SOVYETLER VE BATI, AFGANISTAN'DA İSLAMCI OLMAYAN BİR HÜKÜMET KURULMASI ÜZERİNDE ANLAŞ1YOR» fganistan'dakl direniş örgütlerinin en güclüsü olarak göze carpan Hızbî Islamî (islâmcı Partı)nın lıderi Gülbüddin Hikmetyar, İran'a gıderek Cumhurbaşkanı Benisadr İle görüşmelerde bulunmuş ve İran'ın desteğinı Istemıştir. Ulkesinde İran tıpi bir İslâm Cumhurıyet kurmak istediği söylenen Hizbî İslâmı'nın lıderi, Tahran'da bir basın toplantısı duzenleyerek Sovyet müdahalesi ve Batılı ülkelerin Afganistan'a karşı tutumları konusunda değerlendirmeler yapmıştır. Hıkmet yar'ın Afganıstan'daki duruma ilişkin tahiilı şöyiedir: «Birbıri ardına gelen hükümet darbeleri en sonunda Sovyetler Birliği'nin doğrudan müdahalesine yol actı. Ve şimdi de Sovyetler, bağımsızlık mücadelesine yol actı. Ve şimdi de Sovyetler. bağımsızlık mücadeiesi veren Afganlılarla karşı karşıya kaidılar. Sovyetler Birliği'nin Afganıstan'daki durumunu güclendirmesi icin secenekll iki plânı var. İlk plân Bab rak Karmai'ı bir askerle, büyük bir olasılıkla Abdülkadir (Davud'a karşı yapılan ve Tarakî'nin işbaşına geımesini sağlayan askeri darbenin lideri. Aynı zamanda Afganistan Halk Partisi'nin Babrak Kamnal'ın da yer aldığı Percem kanadının icinde yer alıyor) ile değıştirmek. Eğer bunda da başarı sağlayamazsa İkincl seceneği uygulamaya koyacak: Yani Zahir Şah'ı tahta geri getirecek. Sovyetler Birliği ile Batılı üikeler bir noktada, Afganistan'da İslâmcı oimayan bir hükümet kurulması üzerinde anlaşıyorlar. Batı, iran'ın yanında bir başka İslâmcı hükümet kurulmasını İstemiyor. Cünkü, bu tıp reiimlerl ortadan kaldırmanın güclüklerini bilıyor.» (Dış Haberler Servisl) A En önemli başarı iç asayişî . korumaktır USTAFA NECATİ BEY (SARUHAN) <~ c... KaJblmden kopan feryadı dinlemenizl ri ca ederim.. Bu yurtta en önemll başarı 1c asayişl korurraktır., Hangl arkadoşımız bir îşe gîrlşirse derhal hücum başlıyor. (...) Gensorular yurdun menfaatinl haleldar edecek şekilde olmasın... Dahildekl anarşiye yenl baştan meydan ver mek (Anarşl yoktur; hangl anarşi?... SOzünüzü ge ri alınız, seslerl..) Rlca ederim, anarşllerl unuttunuz mu?... Cüzce'de, Bolu'da çıfcan anarşüerl unuttunuz mu?... Eğer memlokette Intlzamın kurulmasını Istiyorsanız önce mutlak sükunetl tesis etmellylz.. Rasgele her hususta bir gensoru verecek olursak mutlak sükunetl evvela blz bozmuş oluruz..» N Büyük Millet Meclisi Başkanlığına B üyük Millet Meclisi: dış düşmanların teccrvu* züne, ösllerln ayaklanmasına enge! olarak... hukukunu gerl almak. bağımsızlık ve bütünlüğünu sağlamak lcin topianmıştır. Başarı bu büyük amaca ulaşmak icin gösterliecek gayrete bagiıdır. tDoğrudan doğruya yurdun savunmasına yöne Wc olmayan sorunların ele alınması suretiyle vaklt kaybına Meclisimizin taraftar olmayacağı gere ğine Inanıyoruz. Bu kanaatlerdir W verllecek öner gelerln ve llerl sürülecek sözlü teklifierin möhlm Ve böylece, altında klsisel ve örgütsel nedenle rln yattığı gensoru manevrası son buluyor» v YARIN: Frengî kanunu