Katalog

ON CUMHURÎYET 26 MART 1980 i um dünyada petrol sıkıntısmın hissedilir ölçüde artması, bilim adamlarını diğer enerji kaynakları aramaya itmektedir. Günümüzde kuşkusuz üzerinde durulan en önemlj enerji kaynağı nükleer enerjidir. Özellikle gelişmiş üîkelerde yaygınlaşmakta olan oükleer enerji kullanımı beraberinde siyasi sorunlar da getirmektedir. Fransa'da yayinlanan Le Matin gazetesinde geçtigimiz yıl. nükleer santrallerin 577 milyar kilowat saat enerji ürettikleri belirtilmektedir. Bu denli enerji üreten 220 reaktör yanında, 250 reaktörün de yapımı sürmektedir. Bu konuda en ileri ülke ABD'dir Birleşik Amerika'da geçtigimiz yıl 72 reaktör faaliyet göstermiş ve sosyalist olmayan dünyanın nükleer enerji üretiminin yarısını karşılamıştır. Bugün 8 ülke önemli ölçüde nükleer sanayie sahiptir. Bu ülkeler. ABD Kanadar Federal Alman ya, Japonya, Ingiltere, İtalya, Fransa ve Sovyetler Birliği'dir. Nükleer enerjiye sahip, ancak söz konusu ülkelere oranla daha az enerji üreten diğer ülkeler ise şunlardır: Belçika, Finlandiya. Hollanda. İspanya. İsviçre, İsveç. Güney yanmküre ise Arjan tin dışında hiçbir nükleer enerji santraline sahip değildir. Nükleer enerjinln kullanı nu ve yaygmlaştırılması be Petrol tüketen dünya, nükleer ener|i üretiyor Rodezya'da iş başma Marksist Mugabe'nin gelmesi, ırkçı Güney Afrika'da panik yarattı Dış Haberler Servisi raberinde siyasi sorunlar da getirmektedir. Nükleer enerji sahibi ülkeler. başka ülkelere yayılmış nükleer ener jı teknolojisinin askeri amaç larla kullanılabileceği kaygısım taşımaktadırlar. Bu tehhke nedeniyle. tüm nükleer donatım ticareti ciddi bır biçimde denetilmekte ve tamamen siyasi nitelik kazanmış durumdadır Merkezi Vîyana'da bulunan Uluslararası Atom Enerjis} Ajan sı AEIA, nükleer teknoloji sayesinde yapılabilecek atom ya da nükleer silahların denetimi ile ve «garantj sistemi» geliştirmekle ilgilenmek tedir. Bugün yüzbinlerce kişjye iş alanı olanağı doğuran nuk leer enerji santrallerinin yapım ve faaliyeti. teknik, p o litik ve ekolojik nedenlerden ötürü aksamaktadır. ABD'de geçen yıl meydana gelen Three Mile İsland santrali kazasından sonra çahşmalar yavaşlamış. ancak yeni yeni hızlanmaya başlamıstır İtalya'da hizmettekj 4 santral kapatılmış bir süre durdurulmalanna karar verilmiştir. Japonya, nükleer politikasını yeniden gözden geçirirken. Federal Almanya'da anti . nükleer kulis güçlenmektedir. Federal Alman mahkemeleri 2 santralin çahşmalarının durdurulmasını kararlaştırmışlardır. Sadece Fransa ve Sovyetler Bir liği'nde nükleer enerıi sanayiine pek dokunulmamaktadır. Dünyada geçen yıl faaliyet gösteren 220 reaktör 577 milyar kilowatt saat enerji üretti ABD'de 72 reaktör, sosyalist olmayan dünyanın nükleer üretiminin yansını karsıladı. Nükleer enerjinin toplam enerji içindeki payı ABD'de % 48.4 En fazla reaktöre sahip (6) iki nükleer santralin biri Sovyetler Birliği'nde, biri de Japonya'da bulunuyor Aynı olgunun, Namibya'da tekrarlanmasından korkan Güney Afrika yönetiml ordusunu güçlendirîyor. Komşusu Rodezya'da mart ayı başında yapılan genel seçimlerde Marksist Robert Mugabe' nin Başkan seçilmesi ırkçı Güney Atrika Cumhuriyeti'nde po nik havası yaratmıştır.. 100 sandalyalık Rodezya Parlamentosuna Marksist lider Mu gabe'nin ancak birkaç miMetve kiliyle girebileceği yolunda istihbarot yapan Göney Afrika hiî kümeti, secim sonuçları karşı*. sında şaşırmıştır.. Mugabe'nin ezlci coğunluk sağlamasını Gü ney Afrika hükümeti, kendl ülke sinin geleceği açısından iyl karşılamadıktan başka istihbarat örgütünün tahrrinlerinde yanılmasını da endişe kaynağı olarak görmektedir.. Bunun ne deni, yine azınlıktaki bir Beyaz hükümetin işbaşında olduğu ve Güney Afrika'ya bağlı bulunan Namibya'da benzer seçimlerin yapılacak olmasıdır. GÜÇLENDİRİYOR OKLA GÖSTERİLEN YER, GEÇEN YIL ABD'DEKİ THREE MİLE ISLAND NÜKLEER SIZINTI OLAN REAKTÖR.. SANTRALİNDE Yeşilçam Düzeni Yalçın PEKŞEN NÜKLEER ENERJİYE SAHİP ÜLKELERİN BELLİ BAŞLI SANTRALLERİ ABD: Toplam üretimi (1979): 279.717.941 megavvatt (MW)/saat Toplam enerji içındeki payı: %48.4 Başlıca santralleri: Reaktör sayısı: 2 Indıon Point: 1005 MW (1976) Reaktör sayısı: 2 Peach Bottorr: 1098 MW (1974) Reaktör sayısı: 2 Three Mile Island: 961 MW (1978) Reaktör sayısı. 3 Oconee: 911 MW (1974) Reaktör sayısı: 2 Cook: 1133 MW (1978) Reaktör sayısı: 2 Zion: 1085 MW (1974) Reaktör sayısı: 3 Brovvns Ferry: 1098 MW (1977) Arkansas Nuclear: 958 NW (1978) Reaktör sayısı: 2 Toplam üretimi (1979): 38.382.200 MW/saat Toplam enerji içindeki payı: %6.64 Santralleri: Gentilly: 266 MW (1979) Bruce: 788 MW (1978) Douglas Point: 220 MW (1966) Pickering: 540 MW (1973) Toplam üretimi (1979): 38.568.081 MW/saat Toplam enerji içindeki payı: %6.67 Başlıca santralleri: Hinkley Point: 332 MW (1964) Oldbury: 312 MW (1967) Hunterston B1. B2: 660 MW (1979) Wylfa: 655 MW (1970) Hinkley Point B1. B2: 665 MW (1977) Toplom üretim! (1979): 2.627.311 MW/saat Toplam enerjJ İçindeki payı: %0.45 Santralleri: Garigliano: 160 MW (1977) Caorso: 862 NW (1963) Latina: 810 MW (1962) Trino Vercellese: 270 MW (1964) Toplam öretiml (1979): 40.349.577 MW/saat Toplam ener|i lcindekl payı %7 Başlıca santralleri: Biblis: 1300 MW (1976) Unter VVesser: 1300 MW (1978) Isar (OHU): 907 MW (1977) KANADA: Yerli sinemamız, sineraa sanatı kormsunda gelişmiş ülkelere göre bile bir çok rekor kırdı. Ancak bunlar hep film sayıları ile ilgili rekorlar. 66 yılhk geçmişi olan sinemamızda kosullar hâlâ değişmedi. 1980 yılında çevrilen bir film setinde, oyuncular hâlâ en ilkel koşullarda çalısşıyorlar. «BU FİLMLERDEKİ BEN2ERÜKLERİ AYIKLARSANIZ. Güney Afrika Hükümeti, Mugabe partısi seçimlerde başa rı sağlar sağlamaz, önümüzdekı ay Zımbabve adı altında ba ğımsızlığını ilân edecek olan Rodezya'nın, Güney Afrika'ya karşı silahlı saldırıların düzenlendığı bır usse dönüşmeme sıni ıstemıştir.. Bu arada Guney Afrika'da azınlıktakı Beyaz'lar hükümeti, or dusunu guclendırme önlemlerini, artırmıştır. Dünyanın en zen gın altın rradenlenne sahip bu lunan ve Afrıka'lı ışcıleri altın madenlerınde çok duşuk ücret ie çalıştırarak buyük kazançlar sağlayan Guney Afrika hükümeti. ıçte ayaklanmadan kork tuğu gıbı dış saldırılardan da cekınmektedır.. Çünkü. Rodezya'daki Beyaz'lar hükümeti kom şu üîkelerde örgütlenen gerıllaların yabancı üslerden yönelttıklerı silahlı saldırılar ve sızma harekâtı sonucu sarsılmıştı Tıcarî bakımdan Güney Afrika ile ılışküer kurmak zorun da olan Mugabe iktıdarının dik kat'.i aavranacağı sanılmaktadır. Guney Afrika ıçın şımdilık bir tehhke soz konusu olmasa da, Rodezya'daki sıyası değışıkliğin. benzer kosullar ıcınde bulunan Namıbya'daki yerli SVVAPO örçutunun ıktıdara gelme olasılık larını artırmıştır. (Dış Haberler Servisi) Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör sayısı: sayısı: sayısı: sayısı: 1 4 1 4 INGİLTERE: Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör İTALYA: eayısı: sayısı: sayısı: sayısı: sayısı: 2 2 2 2 2 ReoRtör Reaktör Reaktör Reaktör sayısı: sayısı: sayısı: sayısı: 1 1 1 1 1 inema ile yakından ilgili olanlar (bu konuda yazılı belge. istatistik gibl şeyler olmadığı için) kafadan bi r hesap yapıyorlar ve Türkiye'de sinemanın başladığı 1914 yılmdan bugüne kadar yaklaşık 5000 Türk filmi çevrilmiş olabileceğini söylüyorlar. Hesap «kafadan» yapıldığı için «bu sayı 4000 de olabilir, 6000 de» diye ekliyorlar. Hangisi olursa olsun bu sayılann tümü uluslararası film alanında isim yapmış uluslan n film sayıları ile kıyaslandığmda urkütucü denecek kadar büyük sayılardır. ABD dışında, sinema geçmişleri bizden çok önce başlamış ve gelişmiş olan ülkeler arasında bile bu sayıya ulaşanları sayabilmek için iki elin parmakları fazla gelmektedir. Ancak Turk smeması bu zor işin altından kalkabilmıştir <!). Nasıl mı? Bunu en guzel örnekleyen olay film oyuncusu ve komedyen Öztürk Serengil'in başından geçen ve kendi ağzmdan anlatılan bir öyküden anlaşümaktadır. erengil ununün doruğuna ulaştığı yıllarda İsveç'e gider. Bu özel gezisl sırasmda İsveç Film Evi'ne de uğrayan oyuncu, bir rastlantı sonucu ünlü Isveçli film yönetmeni Ingmar Bergman'la karşılaşır. Dostlan Serengil'i Bergman'a «Türk oyuncusu» diye tanıtmca Bergman ilgilenir ve konuşma sırasmda Serengil'e «Kaç film çevırdiniz?» diye sorar. Serengil'in yanıtı İngilizceye «aşagı yukarı üç yüz» diye çevrilince Bergman önce yanıtın. hatah çevrildiğini sanır ve yeniden sorar. Aynı yanıt gelince bu kez sorunun yanhş sorulduğundan kuşkulanır ve «Kaç film çevirdiniz diyorum» diye yineler. Sonunda sorunun da yanıtin da doğruluğu ortaya çıkmca Bergman şöyle konuşur: «Nasıl olur, insan yaşamı boyunca 300 fotoğraf bile çektiremez.» Ünlü yönetmene göre gerçekten zor olan bu işi Türk sineması başarmış ve Öztürk Serengil'in dışmda 300 film sayısını aşan bır çok oyuncu ve yönetmen yetiştirmiştir. Bu iş nasıl olabilmiştir? Yine öztürk Serengil özel sohbetlerinden birinde bunu da şu sözlerle açıklamıştm «300 film çevirdim ama, bu filmlerde söylediğim sözlerin hepsini toplasanız ve ben?erlikleri ayıklasanız, hepsinden bir film bile çikmaz.» afadan bir hesapla ortayg cıkan 4000, 5000. ya da 6000 filmin konuları açısmdan bir ayırım yapılsa birbirine benzer olmayan filmlerin sayısı 100'ü geç r HEPSİN DEN BİR FİLM BİLE ÇIKMAZ...» FEDERAL ALMANYA: Reaktör sayısı: 2 Reaktör sayısı: 1Reaktör sayısı: 1 FRANSA: Toplam üretim! (1979): 39.920.135 MW/saat Toplarr enerji içindeki payi: %6.9 Başlıca santralleri: Bugey: 957 MW (1979) Fessenheim: 930 MW (1978) Chinon: 500 MW (1966) Reaktör sayısı: 5 Reaktör sayısı: 2 Reaktör sayısı: 2 HOLLANDA: Toplam üretimi (1979): 3.488.850 MVtf7saat Toplom enerjl İçindeki payı: %0.6 Santralleri: Dodevvard: 55 MW (1968) Borssele: 469 MW Toplam üretim (1979): 21.039.189 MW/saat Toplam enerji içindeki payı: %3.64 Santralleri: Barsebaeck: 600 MW (1977) Oskarshamm: 600 MW (1974) Rlnghals: 860 MW (1974) Toplam üretiml (1979): 11.847.620 MW/Saat Toplam ener|i İçindeki payı: % 2.05. Santralleri: Baznau: 364 MW (1971) Muchleberg: 336 MW (1971)' Goesgen: 970 MW (1979) Santralleri: Siborlan (Troisk): 1000 MW (1962) Beloyarsk (Sverdlovsk): 1000 MW (1967) Leningard: 1000 MW (1975) Koursk: 1000 MW (1976) Chernobly: 1000 MW (1979) Shavchenko/BN 350: 150 MW (1972) Toplam üretiml (1979): 62.002.632 MW/saat. Toplam enerji içindeki poyı: % 10.73: Başlıca santraileri: Fukusnima: 1190 MW (1979) Hamaoka: 810 MW (1978) Toka| 1100 MW (1978) Mlhama 826 MW (1976) OHI: 1175 MW (1978) Takahama: 826 MW (1974)' NOT: Megavvatt (MW) = mlTyon kîlowatt. İSVEÇ: Reaktör sayısı: 1 Reaktör sayısı: 1 Film mi, fotoğraf mı? İSVİÇRE: Reaktör sayısı: 2 Reaktör sayısı: 2 Reaktör saysıı: 2 S ıngmar Bergman, Öztürk Serengil'in 300 film çevirdiğini duyunca "insan yaşamı boyunca 300 fotoğraf bile çektiremez dedi,, bi bir nedenle sakatlanır. Gençler evlenemedikleri için karasevdaya tutulurken, araya bir sürü cinayet, rastlantı sokuşturuiur ve işler olabildiğinco sarpa sardınhr. Fakat azmin elinden hiç bir şey kurtulmaz. Filmin sonuna doğru aynı rastlantılar bu kez olumlu yönde işlemeye başlar, tüm aksilikler Cbu arada körluk, kötürümlük gibi nedenler bile yine tıp ilmini alt üs* edecek şekilde) ortadan kalkar ve kızla erkok birbirlerine sarılırlarken film biter. Brezilya, dünyanın 7. silah uretıcısı durumuna geldi SAO PAULO, (ANKA) Bre zilya'nın, son yıllarda büyük bir gelişme gösteren silah sanayii İle, dünyanın 7. ve ücüncü dünyanın birincl silah üretlclsi ülkesi durumuna geldiği be lirtilmektedır. Diplomatık gözlemcilere göre çoğunluğu Latın Amerika ve Ortadoğu'dan olmak üzere 30 ülke, halen Brezilya Silah Sanayiinin müşterısi durumunda bulunmaktadırlar. Son üç haf ta içinde de Çin ve Meksika askeri heyetlerinin Breziiya'ya gelerek olası silah siparişleri konusunda görüşmelerde bulunmuşîardır. 100.000 kişinln calıştığı yaklaşık 350 firma ve kuruluştan oluşan ve yıllık üretimi 4.9 milyar doları aşan Brezilya Si lah Sanayiinin belkemiğıni. hafif ve askeri kamyon üretiminin oluşturduğu ve geçen yıl Brezilya'nın dış ülkelere yaptığı silah satışlarının yüzde 70'lni meydana getirdiği belirtilmektedir. Günde dört tank üreterek bu alanda bir dünya rekoruna sahip bulunan «Engesa» firmasının adı açıklanmayan bir or tadoğu ülkesine 1000 hafif tank satışı için bir kontrat im zalamak üzere olduğu. Cin'in de bu firmanın ürettiği tanklardan 2000 tane almak isted» ği «Gazete Mercantil» (Ticarei gazetesi) tarafından bildirilmiş tir. Klasik silahlar alanında kendl kendine yeter duruma gelen Brezilya'nın artık uzay araçlan ve uzaktan kontrollu füzeler üretimi alanına da el atmak Istediği ve şimdiye kadar birçok yabancı ülkeden ortak üretim ya da lisans önerisl geldiği bii dirilmektedir. 30 yıldır eşilçam sineması onyıllarca bu komaya dayanarak filmler yapmış ve aydin kesimini yerli sinemadan hızla uzaklaştırmıştır. Bu aydınlar daha sonra aym filmler TV'de karşılanna çıkmca çareyi bunlan alaya almakta bulmuşlardır. Bugün mizah dergileri TV'de yayinlanan yerli ülmleri her hafta alaya alan ve oldukça tutulan sayfalar yaymlamaktadırlar. Bu alaylarda hedef seçilon kişiler yönetmenler, oyuncular ve senaristlerdir. Oysa asıl suçlular filmin hiç bir yerinde adı geçmeyen kişiler ve olaylardır. Yeşilçam sinemasmı doğuran v e yaşatan kosullar vardır ülkemizde. Bu kosullar değişmedikçe. ne kadar alay edilirse edilsin, ne kadar kızılırsa kızılsm, bu filmler yapılacaktır. Yeşilçam sinemasımn başladığı 1950'li yıllara göre 1980'li yıllann pek farkı yoktur çünkü» Y Reaktör sayısi: 2 Reaktör sayısı: 1 Reaktör sayısı: 1 J Bu konuya ilerde değinmek Ozere şimdi Hep birlikte bir yerli film setine gidelim. Yıl 1980. Aylardan mart Yer Beyoğlu'nda Bursa Sokağı... Istanbul'da bir dağ evi •Jr V ç katlı taş binanın orta katı film setl H I olarak hazırlanmış. Yaklaşık 100 m2 wLJ genişliğinde bir oda burası. Gıcırdayan tahtalann üzerine serilmiş elektrik kordonu ormanına basa basa ön tarafa gelindiğinde bir dekorla karşılaşıyorsunuz. Etrafa saçılan saman balyalarından ve eşyalann kırık döküklüğünden önce bir köy odası sanıyorsunuz burayı. Fakat yapılan açıklamaya göre Uludağ'da bir dağ evidir. Oyunun ünlü yönetmenj (aynı zamanda oyuncu ve senaristi) odanın ortasındaki bir masada oturuyor. Masa hemen orada ele geçen tahtalarla yapılmış, Aslında masadan başka herşeye benziyor. Fakat üstüne örtülen örtü yüzünden masa şeklinde görülüyor. Yanından hızla biri geçse titremeye başlıyor. (Arkflsı 9. sayfada) SOVYETLER BİRLİĞİ: Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör sayısı: 6 sayısı: 2 sayısı: 2 sayısı: 1 sayısı: 2 sayısı: 1 JAPONYA: Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör Reaktör sayısi: 6 sayısı: 2 sayısı: 2 sayısı: 3 sayısı: 1 sayısı: 2 K memektedir. Geriye kalan 3900, 4900 ya da 5900 filmin ise konulan ortaktır. Yeşilçam sınemasmm temelini oluşturan bu konu aşağı yukarı şöyledin Fakir bir genç kız (veya erkek) günün birinde zengin bir erkek (ya da kıza) bir görüşte aşık olur. (Zaman zaman değişiklik olsun diye bir kaç kez üst üste gördüğü halde aşık olmaz da, daha sonra olur). Zengin kız veya erkeğin babası kesinlikle çok kötü bir adamdır ve evladınm sevgilisiyle evlenmesine şiddetle karşı çıkar. Filmlerde bundan sonraki kısımlar çeşitlenmektedir. Araya iki gencin evlenmesini engelleyen bir çok aksilik girer. Ya kız bir şeyi yanlış anlar veya erkek. Ya da ikisinden biri ortada tıbbi açıdan hiç bir geçerli neden yokken kör, topal, kötürüm vb. gi