Katalog

IKİ nscm topfumlarınt EaTıga SenzeTInee, Tnsa< nm aklına şair Seyranı gellr ılkten. 1807'de Everek'te (Develı) doğmuş, 1366'da da göçmuş dünyadan ellı altı yaşında Sunullah Arı•oy'a bakılırsa. halk şıırtmızde yergı ve gülmece türunün en güçlü ömeklerım vermış Seyrani. Bu seyranı. dunya kuruldu kurulalı geçerli olan bır dıze yaratmıs cMahkeme Meclısi İcat Otdu» şımnde: cBolık baştan kokar, bunu bihnemek Seyranı gaafılin ahmaklığından.» Oysa, Ssyranı ahmak fıian değıl. Bıllyor btn Jnın boyle olduğunu, hem de berkesten tyıl Balık baştan kokar. Evet, oyla. Baştan koı kor. Dünya tarıhınde bu, scyiS'Z orneklerle belJ gelenm'ştır. lskender'den, Neron'dan Napolyon'dan, Hıtler'e, Mussoiımye kodar bu böyle olmuştur. Yakın tanhımıze bokınca ne göruyoruz? Ko» kuşma yukarıdan aşağıya doğru yayı'mıştır. De mokrası donemının ortalarında, yonetımın başın Ookı ınsanlar, yakınlan, destekçnerl, hınkçı ba şılarıyla birlıkte kuplerını doidurmuşlar. hatka «ırt cevırıp. kendılennı kalkındırmışlardır; yurdu kalkındırıyoruz aldatmacalarıyla. Bu kumaz insanlar ne getırmışlerdlr halka, ycşam kuralı olarak kısa yoldan zengın olma, COİ!$madon kazanma, para DUI sahıbı oıma, ka cckçılık, karaborsa yoluyla dünyalıklarını sajlama örneğınden başka? Ben, oldum olası. «Aziz Türk mılletı» dlye •8ze başlayan sıvıl polıtıkacılardan yılmışım <tor. fAziz» sozunün kendi tazfz» rahatlan. kon forları doğrultusunda bir aldatmacadan başka blr şey olmadığtm görmuşümdur yaşamım bo yunca. Yurtseverlık, bu yatancı dolancı, sahtecl du zenbaz poiıtıkacılarm en cok sömurdükierl t»r kavramdır. Yurtseverlığl kımselere bırakmazlar. Oysa, yurt murt umurlarında değıidır. Uiusu şu bu «büyuk» ulusa satmoktan cekınmezler. 1950 •onrasının ünlü ömekleri belleklerımlzden silırvnttş değıl henüz. Adlarını hepımiz bılıyoruz. Nedır yurtseverlık? Bır soyut kovram mı? Bakın, yurtseverlerln en yurtseveri Fransız yazarı Albert Camus ne demtş' «Ben once onaıri! severım. sonra votanımı» Yurt sevgısl nerden kaynaklanır aslında, önce cna sevgısinden. sonra baba kardeş sevgısınden, gıde gıde akrabo eşdost, arkadaştan gonüldeşe değın uzanan CUMHURIYET 9 KASIM 1980 İ olaylar ve görüşler KÜFLENME Vedat GÜNYOL <Mde duygtıda ortak. buyöyecog"alo ellfyl yözö oncok bulan bır çevreda obeklenen ınsanlara duyulan sevgiden değil mı? «Değl!», dıyor, sahte yurtseverler, yurt sevgısını, kendi cıkarları doğrultusundo soyutlayıp, tumturaklı sozler ardına gızlenerek. Soyut yurtseverlık, Namık Kemalden başlar blzde. Abdülhamit zorbalığına kafa tutan Namıf; Kemal, yurtseverlık konusunda bir bılınc aşamgsı olmuştur. bunu kımse yadsıyamaz. Ne var kı, o Namık Kemal. Abdülhamit'ın parasal yardımına sırt cevırmemış. kafa tutamamıştır. Yurtsever ıği bır meslek yapıp kendı tekelterinde tutan nlce nıce polıtıkacı, tanh sayfakarmdan atlayazıplaya, çomezlerı kanalı/la günumuze kadar, üstelık scnla şerefla eller ustunde tutularak ge.'mışlerdır. Bu poiıtıkacılar, sıvıl politikacılar, özell.kle demokrası donemlnde haikı aldatma yolunda aklo gelmeyecek kurnazlıkiar yoıuyla öylesıne, dar çevreleriyie hi3im akrabalanyla, servet ustune servet kurmada basarı qöstermışlerdlr kı, ınsonın oklı durur DLrmoktadır da Efımde, 1911 yıllarında cıkan CEM odlı bir tEdebı slyası musavver mizah mecmuası» var. Başyazarı Refık Halıt olan bu dergının 27. sayısında bır karikatür varlkı klşl yan yano Bıyıklı fesll ıkl insan. Blr kürsude, kocaman blr kıtabın üstüne eğılmlşler. Bırl gözlüklü. Kltabın sayfalarım cevırıyor Kıtobın üstunde şunlar yazılı: KİTABI Hamiyet ¥• Vatanperveri. (Mühursuz nushalar sahtedır). Ayaktaki adam. feslı adama soruyor tsen na onyonsun?» tflye. KHobm fistfino e§l!m!3 gözluklü adam şu korşılıgı veriyor: •Her sene oçığır.ı kapamak ıçın öorca giretı bir mılletin ücdort yuz bln llrcsını üc dört kışının taksim etmesl nangı babda yazılı. onu arıvorum'. Yil 19110 gön!erde Qçd6rt yuz bln lıra bugönün mılyonlormı karşılıyor olmalıydı Oemek. doha 1911'!erden, dana oncelerlnden ve daha sonralar'na Kadar hep oynı hıkâye surüp gitmskteydı Eîlerıre devlet aücünü gecırmış olai blr azınlık, cahıl halkın gözu önünde değıl, gozü arkasında, çolıp çırpma yolunda. rahatın rahatı bır yaşam doğrultusunda, devlet elıyle zengin oimanm. vur patlasın col oynasın hovardalıjında yaşayıp gitmenln receteslnl buimuş'ardı. Osmanlı döneminde, kım yuksek tievlet görevlisı olmuş da. küpünu kasasını, ombannı kllennı, heybesın! çuvalını, hak etmedığı, haramın haramı paro puMa mal mull'le doldurmrmış olsun. duşünebılir miîimz? Acm Islâm Ansıklopedısıni, İstirdat maddesıio blr bakın lütfen. Istırdat, gerı alma anlamına gelıyor. Yani, haksız olarak edınilen maüarın gerı olınmosı. Osmonlı yönetlmlnds, padişoh ıteDeden ınme zorba blr gücün temsllcısl olan padfşah). vezlrinden sadrazamına, vallslnden kaymakamına kaaar devlet görevlılerinın, gözden duşünee, kofalan kaslllp çukuriaro atılınca. haksız yollardat edındikl«rl mallonnı aevlet hozinesıne gerl verıimesını. kacmılmaz blr yasa gereğı sayıyordu Geri alınan. devlet hazlnesinin bllmem kac katı servetleri nasıl edinmış olabllirlerdı bu adamlar? Istlr da», RoHı Vr y5n!»fTKİ) N« var M, g«rf olmon mallar mülk er, devlet hozınesıne mı gırlyordu, yoksa. padlsahlürın, haremler, ıcoğlanlor, carlyeler mariyelerın oluşturduğu, ozel bır hazıneye ml akıyordu Bugune kadar hıc bır tarihçı, bu Işi, korkusuz. yılgısız, dürustce, namusluca ele almamıştı YuzytMar, yüzyıllar boyunco, halk so/ulmuş. filusu ahmere (bakır metelığp) muhtac bır duruma duşurulmuş, devlet gorevlerının üst katlorında • aslında be> para etmez ver alan, aiabılen kımse'erco «dsvlet mclı denız, yemıyen domuz» «fetvasınca> sü>duru!muş br sakat poütıkc ağır basmıstn Bu goruş bu anlayış ne yazık kt, Cumhurlyet donemınde, hele adına ooğulcu demokrası dediğımız afia aslında, tekelcı bır cumhurıyet olan elli yılhK polıtık yaşamımıza damgasını basan yöntemler, blzl getırıp getırıp 12 Eyiül gerçeğıne vardırmıştif 12 Eylu! nesaplorın sorulacağı, hırsızlıKlann, kacaKçılıkların gün ışığına kavuşacağı, ıç savaş tezgâhlarının sergıieneceğı, tosızm yardak cılarının cyüzlerının kamu/o yansıtılacaâı blr donem oziemı getırmektedır 8u donem, namus'u yurtsevenerın rahaı nefes aiabıleceğı blr dönem, bır donuş noktası olması en ıcten dıleğımızdlr Bu dılek de yakın tarıhımızae, gozlerımızm önunde, burnumuzun dıbınae, yanımızda yöremızde utanmazca hayasızca serbestce rahatcu yapnan haksızlıklann para pul edınma yolunda ckla gelmed k daiavere erln, hırsızlıkısrın, Devlet kasasna el otmoların, bu uğurda ınsanlaro >ek !ek ve topluca kıymalorın bır bır hesaplarının sorumlosu ver almaktadır Baiık baştan koKar dıye başlamıştık söze Evet. baı k boçıan kokar Ama, Muaitaz Soysal, Milllyet gazetesının 24 ekım 1960 gunlu sayısında «Bır tcplumun çurümesı, gençüğln küflenme sıyle baçlor» dıyor. Pekı, gençliğin küflenmesf olayının kaynoğındo kimler var. kımler olablllr. küflu. koku$mus kafalardan, dsvlet gucunu aldatmacalı kan dırmacalı oylaria elierıno gecırmı$ olan cıkarcı kafalardan başka'* 12 Eylül 1le başlayan atıiımm topiumu bu kuflu kafalardan kurtarıp, sağlıklt, ınsanca, hak lıca bır düzenln kapısını açmasmı, acabılmesınl dıleyelim Elifba!.. B OKTAY AKBAL EVET HAYIR Yeni Bir Anayasa Düzeninde., BİLİM DÜNYASI Bilime Yönelmiş Bir Din Adamı D ofluda blllm. din ve kışl propagandası Içın aroç dlye kuilanılmıştır. Doğulu, Tanrının varlığını, bırllğlnl. gücünu vo dınin geçerlılığıni kanıtlamak icln yararlanır bllımden: «Goklerde, yerlerde var olan herşeyın zerresınde Tanrının gücunü gorebılırsinız, o halde, Tanrının buyruğu o:an dıne dort elle sarılınızı demek (Cin. Bllım. aynca bllgl hammallıÖı yolu ıle saygı sağlamada da kuilanılmıştır tÂlım adam, derya adam, ayakiı küiüphane. brfmedığl yok...> gıbl pohpohlanmalara layık olrpak icm. Do ğulu, başta dell sacması hurafeler olmak uzere, kanıtlanmamış ve kanıtlanamaz bilgilerl kafasına doldurmaklo islnın bit tiğlni sanır. Arastırma. deneme. deney.doğo yasosı glbı kovramlar soz konusu değıldlr ken dlsı içın Ourum bu olunca da bu blllmın hıç bir yararlı yanı olamaz. Kaldı kl, Doğulunun bılgısl. çoban bıigısmden oteye bir anlam da taşımaz. Doğulu, doğayı derınlemesıne ınceleme yolu ile inanmaz Tanrının varlığına, blrlığıne, gücüne. Çoban bılgısf onun içın yeterlıdır: <Şu evi bır yapan varken yeri, goÖü yaratan bır vciık neden olmasın?» Oysa doğayı derinlemesıne Incefese, amacına daha kolay ulaşacak, inançlarım daha da kuvvetiendlrecektlr. Bu tutum Batıda da uzun sure gecerlı olmuştur Fokat, bunun kısır bir dorgüden başka bır yere goturmedığı görülmuş, başka yollar aranmıştır. O andan baslamak uzere de, bıldlğımız duzeye ulaşmıştır bılım. Doğulu lcin felsefe de, dındekı inanclarm doğruluğunun bır kez de bu yolla kanıtlanma sından başka bır şey değıldır Ve bu tutum günumüze kadar ge'mıştır. Bu anlamda, Türkiye'de, felsafen n sefaletinden rahstlıkla soz edilebılır. Eaîılının doga karşısındakı tutumu ıse bunun tam tersıdır. Batılı gözlemde buiunur, duşu nur, tartışır, dene/ier yapar, fcrrr sonuca ulaşır ve bunu aCiklar Fakct bu sonuca hıc bır zaman eson gercekı gözuy le bakmaz Cünku başka bırısi her zaman cıkıp yamlgıiarı gos tereb'lır ve yeni bır anlayış getırebılir Batıda, bu yolda yü rüyenler sadece bılım adamiarı değ ldır. D n odamian Içındei da pek çok bılgın yetışmiş, bılıme katkıda bulunmuştur Bu yazımızda omek o'arak, buma pn sadece b'»ısınden söz etmek istıvcuz Bu d'icı ö ı>m adamı Ingılız Stephen Ha.es"tır (16771761) •Halk. özgürlüğ^nden en çok yararlanıyonnuş gibi görundugu zaman, bıhn kl o dzgürluğu yltırmek üzeredır» Montalgne Bu sözu hıç unutmamalıyız. Aldatıcı öz«urlüklere kendımizi kaptırmamalıyız. Kaç kez yaşadık bunu? Kaç kez ea büyük özgurlükler içlnde saydık kendımizi? Kaç kez bu yanıltıcı düşten uyandık? 1961'de bir Anayasa hazırladık, yuzde altmışbeş halkovuyla onu benimsedjk O Anayasa'ya göre seçlmler yaptık. ıktıdarlar muhalefetler yarattık, kağıt üstünde bütun haklar, özgurlükler vardı, «en ileri en çağdaş» Anayasa'ydı b« .. Ama yaşama geçinlmedj, uygulanamadı 197l'd9. bu Anayasa'nın biz« «tepeden» verildlgıni, yoksa toolum olarak o Anavasa'yı gerçekten «hak etmedjğımizı yazmıstım Uygar toplumlar haklan savaşımla alırlar, kolay kolay geri vermezler. Bu savaşım. yıllarboyu büinçle. bilgıyle. ahnterlyle yapılan sürekü bır atılımdır 27 Mayıs devrtmcilerl çagırdüar hukukçuîan. Anayasa'yı hazıriatturlılar. hep befeeadık. övdük, ama aradan on yü geçti, o Anayasa'yı vaoan. o Anayasa'nın herş^yi çözumleyecegıne inanan kişıler Lüks» sayıverdiler o övdüklerı Anavasa'yıt .. O yazımda bir alandaki yash aftaçlan bile kesUrtmeyen Stockholm halkını fivmufl. örnek göstermıştim •Baskalan ağaçlannı bile koruyor. savunuyor, biz Anayasanuzı bile yasal yollardan savunamıyor, koruyamıyoruz Çunku onu hak etmedık, savaşıırla almadık, bize tepeden verildi Tepeden verilen herşoy yıne tepeden geri alınır» demıştım Bu yuzden de sorgulara çagnlmıştım. Şımdı on yıl daha geçtı Bir tek noktası uygulanmavan Anavasa simd.ı yıne degişecek . Neyse 1 kı «suçlu» sayılmıyor bu bakir Anayasa Yine de de1 gıştınlecek . Ne demi'j o onlü bılge, «Anayasa mı? Hanp toplum ıçın? Han^ı zaman içm'.. • Demek 1961 Anayasa'sına uygun değılmişız, bir köşede unutup, süreklı o Anayasa'ya ters du<;tügümu2e göre na gBre^i var kâgıt u?tünde gostennehk ıleri bır Anayasa'nın? Varsın deMştırilsm. bıze uvan, uvgularabılecek. toplumda etkisı olacak surekli başvuru'acak. yeni bir Anayasa'ya kavuşalım Ama uygulanan ama işe yarayan, ama sık sık başvurulan Wr Anavasa olsun... MGK Genel Sekreteri Orgeneral Saltık geçen gün bir bir açıkladı Once tîurucu Meclıs. sonra Ana yasa tasansı, ardından ha'koyuyla bu Anayasa'nın benimsenmesi. derken Seçım ve Partiler Yasasınm hazırlanip Kurucu Meclis'ce onaylanması, partilen n kurıalmasi yeni yasalara göre kadrolaşması, en sonra da yeni Anayasa, Partıler ve Seçım yasalanna uygun olarak Parlamento secımlenna geçıbnesi Böylece Turkiye üçuncu Anayasası ile Üçuncu Cumhuriyet dönemıne gırecektır Ataturk CumhuriyeU sürduğune Kemaîıst ılkeler eskı^ınden daha guçlendıgıne gore bırıncı, ıkıncı üçuncü cumhunyet dıye bır sıralama gereksizdır Atatürk CumhunveU Kema'ıst çızsısine donmüstur hep orada ka'acak, 8tıhmlarını. ıleri aşamalannı bu kaynaktan früç alarak yapa^ak başaracaÂtır Şımdı tartışmalar. görüsler, dılekler, öneriler zamanıdjr artîk Bellı blr çızgıde bellı bır amaç doğrultusunda yapılacak bu gonişmelenn, tartışmaların büyük yararı olacpktır I'k iş Kurucu Mechs'm oluşturulmasıdır. Oylevse tart'Ş'lacak ilk konu bu Meclis'in nasıl olusturulacağı. kimlerin üve olarak seçileceğıdır? Seçılme yoluvla mı, ptarna yoîuyla mı'' Yoksa iki yold^n da varünerek mi'' Önemli nokta Kurucu Meclis'in savgınhgını agirlıgını. etkisıiı duyurur bir nitehk taşımasıdır Ben bır önende bulunmak ıstıyorum 1960'da Kurucu Meclis'in oluşturulması sırasmda da bu görüşümü ıleri surmüştum: Kurucu Mecîiâ'e üve olacak seçılecek ya da atanacaJc kışılenn beli^l1 b'r süre sonra yatnlacak Parlamento secım'eıinde aday olmamayı kabul edecek kışılerden oluşm&sı Su 5ner. 1960'da sayıiî Nadır Nadı'nin ve daha başka sağduyulu kişilerın desteğıni kazanırt'ştı tlende bu konu üstünde yine duracagım. Şimdıden anunsatıyorum. Vehbi BELGİL nemlnl gcstoreraK bu konudo buluşlor yapmış, kımyadakı buluşlarıyla Lavoısler'ye, Priestly1ye ve Scheele'ye öncü olmuştur. Stephen Hales'ln bılımsel kat kılannı kısoca gözden geçlrellm. 1) Hales'ln döneminde flryolo'i, bugünkü k99km çizgiteriyie ortaya çıkmamıştı Bu yüzden, ingıllz doktor bilginl Harvey'ln (1578 1657) kan dolaşımı ku ramı zrt gurüşlers yol açmıstı. Bır kısım bilım adamlan komn dolaştığına inonmıyordu Bır kısmı da o kadar kuvvetle inanıyordu kl kuramı bltkilere d« uyguluyor, topraktakl suyun, bitklnln ortasmdan yapraklara kadar cıktığını, oradan da geriye döndüğünü ve bu donusu gövdenin kenar bölgelerinden yaptığını, yanı, kısaca kon vücutta nasıl dolaşıyorsa, suyun da bıtkılerde öyle dolaştığını ı Isri 8ürüyorlardı. Hales de bu r go 0şt9 Idl. Esasen suyun bıt kıler uzerindeki etkisınl kımse görmezlikten gelemezdi. Bunu, tcprakia uğraşan herkss bilıyordu. Hole3'in katktsı, hovanın bıtki yaşamı üzermdekl etklslii kesin bıçlmde ortava koymcsı Idi Koles dönemlnde Kllise v» oek cok bilglnler canlılığı «ruh» üe izoh edlyorlordr Hayvanlar da thayvan ruhu anımal splrits», bitkllerde cbıtkı ruhu vegetable splrits» vardı. Hales, papaz olduğu haide bu ruh görüsünu kabul etmıyordu Bılınmeyen olayların «ruh» çıbı neldıği belırsız birgücyerme fızlk v« kımya yasalarıyla anlaşı!abll9ceğina Inanıyordu. Bu gö ruşe uygun olarak da şoyle dıyordu «Hayvanlarda ciğer ns iş görüyorsa bıtkılerde de yapraklar aynı Işl gurürlar. Bıtkiler, besınlerının bir kısmını. bu yuk bir olasılıkîa, yapraklorı oracılığı ile havodan almaktadırlor» Bunun yanında, fotosentez (ıçıklo blrleşme) oloyına da «se zl gucü» ı!e şöyle dokunmustur: Acaba ı$ık da yooraklarla ciceklsnn genış yuzevlerın^en gınp bıtkılerın beslenmesınde rol oynamıycr mu?» 2) Bitkı'erın büyumesınde ha vanın etkisınl böylece aç.ğa kovan Hales, ısıtılan veya yakılan cısımlerden cıkan gazlor uzerında de Incelsmelerde bulunmuş, hava ve ıki oksııenlı karbon (karbon dı oksid), hıdroıen (suözu), azot oksıtlerı ara'iinda başkalıkiar olduğunu gos'ermlştir. Böylece de Lovoisıer ve Prlcstty'nin oksilen, a Batıhya gelince 1931 ÜNlVERStTELERARASI SEÇME VE YERLEŞTİRME SINAVINA GİRMEK tSTEYEN ADAYLARIN DİKKATİNE 1981 Onlversltelerarası Secme Yerleştirme Sınavı Ikl basamaklt olarak yapılacaktır. Birincl basamak sınavı 13 nlsan 1981 tarıhinde uyguianacaktır. 2. Smavlarla ilglll kuralları ve bilgıleri kapsıyon 1981 Kılavuzu ile Bcşvurma Belgesi yurt içınde lise ve dengi meslek okulu müdurlukierindsn. yurt dışında Aimanya, Fransa, Isvıcrs. ingıltere ve Amerıka B;rleçik Devletterindekl oğrencı müfettislıklerinden sağlanobllir 3. Başvurmo ışıemlert 17 kosım 1 oralık 1980 tarihlerı arosında yapılacaktır Yurt dışında oturmakta olan adoylorın en ssç 22 aralık 1980 tanhıne kadar Mernezınıze uioşort Bo$vurmo Belgeleri iş'eme konacaktır 4 S.nnv narcları. Kılavuzda bulunan çekler kullanılorök Türkıye İş Bonkosı İle Yapı ve Kredi Bankasının yurtlC! veya vurt dışındakl herhangt bir şubesine yatfilmak suretıyle çönderllecektlr. 5. İlçıiılere önemle duyuruiur ÜNİVERSİTELERARAS! ÖĞR6MCİ SECME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ 8AŞKANUÖI (B^ın: 227831 6273 1. zot... gibl gaziarı oyırmatonna yardımcı olmuştur. Bilsinler, bu başanlarını Hales'ln yöntem lerıyls gercekleştırmlşlerdır. 3) Havanın canlılar uzermde ki etkısıni bıllur berroklığı İle anlayan Hales, kapalı yerlere temız hava verılmesi ıçin geml ambarlarına. tahıl ambarlarına, mahzenden farksız hapıehane odalonna, hastahanelere temlz hava veren vantılatörler yopmış, boylece de, hapishane lerın, hastanelerın kokuşmuş hcvGsında scğlıkiorını ve yaşamlarını yıtıren pek cok bahtsıza en buyuk hlzmette bulunmu$tur 4) Hales, denlz suyundan Içme suyu cıkaracak bir imblk (damıtma aygıtı) de yapmış, ayrıca bu suyun tatlılığının uzun süre nasıl korunabileceğını de göstermlştlr. Bu yolla da uzun deoiz yolculuklarına gıdonlere buyuk bır lyıllk yapmıştır. 5) papaz bllgln, maden suyu nun nasıl şışe.ensceğı, liman ve kanalları dennleştirecek ça mur tarama araçlarının nasıl yapılıp kullanılocağı, denız de rıniıklerınin nasıl ölçuleceği ko nularmda da daha kolay yöntemler olduğunu gostermıştır. 6) Holes, btlıme olçunün girmesında dB buyuk rol oynamıştır. Çunku bılgın, her Işe ölçme ile başlamayı yontem edınmıştl. Hales. buyuyen bitkilerın ne kadar su aldıklarını, bunun ne kadarmın terleme yo luylo yapraklardan gıttiğınl, top raktaki suyun ne kadar bır basıncla bıtkınln içınde yükseldıĞ;ni, kan basıncının nasıl ölçüleceğını, kalbln bir gunde ne kadar kan dolaştırdığım... ortaya kcymuştur. u ulkade bellrll mal uretlmi vardır. Oretüen Otomobıl, buzdolabı, et, süt, kumaş, corap »çk! meyva, televizyon, rodyo (ve benzerlen) pıyasaya sunufur. Bu ulkenın yonetımı banKnot matbaasını çalıştırıp piyosaya surulen mallann top'am değerını aşon para bosorso ne olur'... Bu para topiumdo $u veya bu bıçimde kışılerin ellno gsçecsk, o klşiier alıcı olarak pıyasaya yonelecekler. böylece toplumda Istem (talep) yukselecektır. Sonuç ne olacaktır?... Üretım belırll bır duzeyde kaldığından (ya da artsa bile isteme yetmedığındsn) alıcı çokluğu ve mol azlığı dengeyi bozacak fıyatlar yukselecektır. Bu gelişimın frenkce adı enflasyondur Öyleyse enflasyonu durdurmak lcin ne yapmalı?... istemi (talsbı) kısmalı; para bosımını durdurmalı; flyotlora zam yapmalı ki alıcı sayısı azalsın. denge yenlden kurulsun, enflasyon durulsun 25 ocok 1980'de Türkıye'de bu yapıldı • Ancak istem azalmca (yanı alıcı kalmayınca) Oretlm ö"9 azalmaz mı'... Gazetelerde otomobll satışlarının dur duğunu okuyoruz Buzdolabı, kumaş, televizyon ve benzerleri de eskisl g.bı satılmıvor Kım 1 mılyon llra verıp otomobıl. 30 bın lıra bulup televizyon, 400 lıro verlp bır kilo et alacak'... İstanbul'da oturulocak evln kırası 15 bin lira. oğretmenm maaşı 7 bln lira Bu durumda otomobıl, buzdolabı. televizyon, sut, et. yağ. radvo (vs bsnzerlennin) tüketımi ve sonuçta üretimı azalmaz mı?.. Azalır. Ama blr şortta azolmaz. Hangi şartlo?... Eğer iç piyasada alıcı bulamoyan otomobin. burdolabını. televizyonu, sütü, eti, çorabı. elektrlkll ütuyü dış ülkelere sotabılirsek {yani Ihracot yapobilirsek) üratlm yuksellr: ülkeye dövız gelır, hem içerde enflasyon durdurulur, hem dıs odeme dengesı kurulur ülke dar boğazdan cıkar Türklye'de t25 ocak 1980 kararlon» adryla aiılan unlü önlemler paketl ışte bu amaclo alınmıştır 400 milyar lırayo voran bır zam yuku yurttaşın sırtına vurulmuştur. 47 lıra olan blr dolar (karaborSada 57 lırayken) 70 lıraya yüksel'ılmış boylece dışsatım lcin tüm olanoklar ha zırlanmıştır Neden9... Çünkü yüksek oranlı devalüasyonla Turk parasının değerı duşürüldüğünden ürettığımlz mallar dış pıyasaya ucuza gelec9ktır. NB yazık kl bu amac gercekleşmemiştir Dıssotım kıpırdamamış, üretlmde tehlikell dOşuşler başgöstermlştır. Uretım duşmesl ne demektlr?... Bır ülkede uretım düşüşü denek; Işslz'ik demektlr, yoksulluk demsktır: ekonomlnm cöküşü demektlr Çünkü ekonomı demek üretım demektır, üretimi gerıleten her turiü parosal önlem ülkeyl darboğazdan cıkaramaz; daha buyük bunalımlora doflru surükler götürür. • Yukarıdakl Iki paracrafta özetledığlm konu ekonomlnln elıfbasıdır. »Dahi» olmak gsrekmez bunlon bllmek fcln... Sıradan kafa yeterlıdır. Türkiye'deki sermaye sınıfı (ötikl odıyla dze! se*« tftr) 25 ocak kararlarını alkışlodı Çünku bu karartar orv ların programını Içeriyordu Bu tür onlemlerln ancak tdıea dönük üretimi» gerçekleştırebîîen Batılı endustri dsvletlerinde tutarlı ve geçerli olduğunu yazdığımız zaman dert anlatamadık. Şlmdı ne yopacak bizim özel sektör'... Dış pazara mol satamaz; çunkü ıç pazarı sömürmek üzerine kurulmu«Kur. Iç pazara mal satomaz; çünkü alınar önlemlerle ıstem kısıtlanmıştır. öyleyse?.. Para mı basalım yine?... Enflasyonu mu pompolıyalım?... içınde yaşadığımız çıkmcz, TOrklye ekonomlk dflzenlnl ulusat cıkorlora ve doğal kaynaklora değll, dış kapitalıstlerle birlıkte (ç pazarı sömurm9k üzerine kuranlann marıfetldlr. Bu çıkmazın ne demek olduğu halka apacık anlatılmadan ulusal bir atılım yapmaya olanok yoktur. FAT1VL\ BALCI ile SÜLEYMAN OLGUN Evlendiler 8 Kasım 1980 Hendek Büyük ün Hales. buiuş yöntemlerlnl: 1) Vegetcble Statıos ve 2) Hoemastatıcs, 3) Brandy Adlı içkly ve Damıtılmış Obur Ispirtoları İçenlere Dostca önerilec. 4) Vantılütörierın Yapılışı.. gıDi yapıtlarında açıklamış, bjnlar daha o zaman, bütun dıllere cevrılmıştır (Osmanlıca harıc). Bılgın 41 yaşında Iken Krallık Bılım Derneglne seçılmıştır. Unü bütun dunyoya yayılan Hales 74 yaşında iken Fransız Akademlsince yobancı üye seçılmıştır. Eleman Aranıyor Buyük bır şırketln Istanbul merkez teşkilatmda ça'ıstınlmak uzere 30 yaşını aşmamış askerlık hizmetlnı yapmış (erkekier ıçın) Tlcaret Lisesl mezunu tecrubell veyc tecrübeslz MUHASEBE memuru, En az lıse mezunu ve üc yıtlık tecrübelı bayan SEKRETER. Ortaokul mezunu ağır vasıta ehlıyetti ŞOFÖR aranmaktadır. istekülerln İş eunterinde (cumartesl dah,!) aşaâıdakl adrese şahsen başvurmaian rica olunur. 6AMEDA Ltd. Ştl. Coğaloğlu, Nuruosmantye Cod. Gazl Slnan Paşa Sokak No: 10 6AMEDA HAN İSTANBUL (Cumhunyet 6280) Sonuç Bir köy papazı MERSİN BELEDİYE BAŞKANLÎĞINDAN Be'ediyemızce yaptmt lomamlanan Uiu Çarşı'dakl 70 dükkân, 12 kosım 1980 çorşamba gunü soat moo'da sovılı yoso uyarınca kirovo $artr>ome Mersln Beieölyesı H«6op Ounde eorGlebıUr, soğlanabillr. Işlen MOdOrlO EROL TOY ZOR OYUNU EOMAN Oem Mi3v Ooğıtım BabtaU Cod. 19/1 CAÖALOĞLU Kıtcplcr. ansıklooediler Halos den, dn adamı olarak değıl fızyoioıı bııgını ve bu'uşou olarak soz edcier Çunku kend sı, bıtkıierın Dsslenmesı, soluması, tsnemesi konularında derın ıncelemelerde bulunarok yeovenl gorOşter ortaya atnış temız havanın ınsan sağlığ'nriakı ö# (Basm: C24202313/6274) 84 yaşında (1761'de) ölmestn den bu yana 219 yıl geçmlş bır ingilız köy papazı hakkındaki bu yazdıklarımin omacı pohpohculuk değıl, din adamlığını, sadece Müslümanı Müsluman yapmaktan ıbareî sayan din adamlarımıza ve bütun gençlerımıze, bılım adamlarımıza ornek göstermekt'r. Sozlerıml, bılgınin şu sözlerıyle bıtırmek ıstıyorum: tYeryü zünü dolduran hayret vencl şeyler uzerindeki ıncelemelerimizl ne kadar dennleştırlrsek o kadar guzellık ve uyumla (ahenkle) karşılasırız: bu Incelameler, blze, Tanrı denen mima rın varlığı, gücü ve dehası hak kında daha kuvvetll ve daha vuzuhlu bllgiler verlr.» Çağdaş Yayınlan sunar: Öyküleriyle Atatürk'ün Özel Mektupları Sod! Borok'ın genişleterek hazırladığı bu yapıtı üfllyle okuyacak, nloe olayların fç yüzünü öğrenmış olacaksmız. Ederfc 200 LİRA tsteme adresh Cağdaş Yaym'an. Törfcocoğı Ce<* 3941 CAĞALOĞLU/İSTANBUL Satdb) : Cum£rtırty« ICatt»aeıhk «« <3a»<«cUıt TJ^Ş. Adın» : h.\Uİ« NIUİ % G«sel Vays MMOrO : Oktsy KUETBÖKE • M0e«ss.«« KfGâüra Emiac Ü8AK1 K.ts % S Yartşîer^ MfldOrO Turtıa» UXHX #• Basso ve rsyan ' Oumtnırlye* Uotbaaol S •m GuetecOk T J İ 8 Ca^ılogîa TOrko» U Ctui Ho ® U Poeta Knttm : »M TeJeîoo s 10 M 01 BAKIN \HUUL VASAS1N4 UTMAT1 TAAHHÜT BDCB « BÛROLAH • 4NKAİU KoOD M/t ?<Dl«e!>tz T* : 1 7 » » İ7SSH6 18 a 35 9 tZNtm • H«m ZJya ftm» !fo m. Kat3 Tel : 2Sİ7 0S 1 3 1 3 » # 4 DAN» AtatOrk Csd Ttlr* Ha»» Sarcs» t» BMB SMi S R O : U T M : U « 19 W CUMHURÎYET ABONE ÜCRETLERt Tmt Sçi TAKVÎM • KASIM 1S88 ı s t a Oea» Oerea pcoiaıa» <• aSırtı %M Gfauf T3» VtSt Af* HJ tktodl 15.38 V)3D t e t n âboo* ««( tlte Ttd: 18S3SS