Katalog

DÖRT CUMHURİYET 4 EYLÜL 1979 POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL ABDDICANSAZ jcA&ftLPA f , TURHA^I SELÇÜK Sorumlu Aranıyor YOKluk ve pahalılık almış başını gıöıyof Herkes yoklUK ve pahclıhga bır sorumİL, arıyor Kimdır sorumıu'? Kendıne gore herkes bır sorumlu buluyor da . So'UTluyu en kolay bulan. ılâ maşalıah, solcularımızdır Solcularımıza soruyoruz. «Kimdır soaımlu?» Yanıt aleste «Tekelcı kap.tallzm » CHP lılere soruyoruz: «Kimdır sorumlu''» «MC ıktıdarı ve onun başı Demlrefl. .» Dağda bayırda, yolda cetdo sode yurttaşa sorjyorut «Klmdir sorumlu?» «Kım olocak Ecevıtl » Hodı AP'lıier ve onun yandaçı oion MC'liIere de soCe .. der gıbl Ce'ye bastıra bastıra: «Ecevıf ..» dıyorlar. Sorumluyu aradım, bozılarıno göre blr t»k sorumlu var, o da Demırel'dır Ecevıt, ıktıdaro geldığinde ekonomik durumun bonıkluğunu Churchıll gıbi butün cıplaKlıgı ı!e ortaya koyacak, ha ktan gözyaşı ve sabır ısteyecekmış. bır... Demırel hakkında verılmış olan soruşturma ışlemlerını ışletecekmış ıkı Bır anlamda. sorumlu gene Ecevıt oluyor. Vah Ecevıt voh' Bır zamanlar sen mlting meydanlarmdo tek umut kurtarıcısı olarak dolanırdın, sımdi işaret parmakları uzonmış senı tek sorumlu olarak gosterıyof. Senln bu hallnı cöl peygamberlerl görseler. «Clmmetı va ummetı' » dıye dızlerınl doverlerdı Yokluk ve pahalılık bu ülkeye tepeden >nmedı Bunda ne Ecevıt'ın sucu vardır. ne do Demırel'ın gunohı... Yokluk ve paholılık bu slstemın ürünüdur. Bu sıstem böylesl sürdükce bunun örunü de yokluk ve pohalılık oiacaktır Sıstemın bır parcasıdır bu, bırblrlerinden bölunmezler de, ayrılmazlar da... Hep Hallç'ln kırlenmesl orneglni veriyorum. İK'ısatcı Bes m Clstunel da bu orneğı verıyor Halic blzdekı sıstemın blr sımgesıdlr. Hal.c'l kırleten de bızdeKi kapıtalıst sıstemdır sımdı onun klrlenmesinden yakınon do gene kapıtolıst sistemdır İzmlt körfezl de böyledır, Bursa ovası da böyledlr, daha n!ce kirlenecek bölgeler de böyle olacaktır. Onun icin hem slstem olduflu glbi durocok, hem de pahclılık ve yokluk olmayacak. tşte bu olmazl Burto kargalar bıle gületier Demirel'den hesap sormaya gelınce, aklmızi peynır ekmekle yemeyin, klmse DemlrePden hesap soromaz, Demlrel de, onun aılesınin zengınleşmesl de bu slstemln blr ürünüdür Nasıl ötekl zengınleşenlerden hesap soramıyorsonız, Demırel ve aılesınden ae hesap soramazsınız. Bu hesabı sordurmazlar Bu hesabı sordugunuz an sıstem kendı kendmden hesap sormus olur. Hıc bır sosyal düzen (s'stem) kendi kendmden hesap sorar mı? Kend! kendmden hesap sordurur mu? Ancak blr sıstem gıdecek, yerıne başka bır sıstem (onun tam tersı) gelecek kı, ötekınden hesap sorsun!. Onun odı do nedır bılıyor rou•unuz? Hadi ben söylemeyeyım kendınlz bulun!.. Fabrıkacılor. bankacılar. holdlngcıler. ıthalat ve ihrocot oğoları kendl kendilerınden hesap sordurocaklar.. Hem de kıme? Ecevlfe". Sordurmazlor Ecavıt. ancak meydanlarda bağırtr, cagırır. «hesap soracağım», der. Cıhot Boban'ın anılannda okumuştum Hurriyet Partısi kuruldugunda üstod blr benzm Istas.yonun ânünds. nutuk soyluyor Menderes ve Bayar'a veryansın edıyor. Meydanda ustadı dınlemek üzere toplon5Jp\iş olan kaKibalık benzıncıden, hoparlor benzıncıden, elektrlk benzlnciden, masada bulunan «ürohldekı su benzıncıden .. Cıhat Baban AnkoraVa dönüyor. Bır sabah, «Menderes cagırıyon. dtyorior. gidiyor. Menderes Cıhat Baban'a dönüyor«Cıhat» diyor. «Ben de senl pofltfkodo ofcıllı odom sanırdım » «Ne olmuş beyefendl?» «Sen fllan yerde, fılan benzln îstosyonundo nutuk söyleciın, bana ve Boyor*a atıp tuttun değll rtıl?» «Öylâ oldu efendım > «O benzin Istasyonunu o adama kim açtırdı bıllyor musun'» «Ben açttrdım ı Cıhat Baban donakalıyor. «Eğer Isteseydım», diyor Menderea *Sma meydam rerdirmez. o hoparlörü kullondırtmaz, o cereyanı keser, sesını kısar konuşturtmazdım Dahası var. istesem o kolabalığa senl linc bıle ettırırdirn. Hadl burtdan sonra dilersen gene polıtika yap'.» Bu düzenden hesap soracağız diye Ortaya cıkdnlar var. Hem bu düzenln Icınde olacaklar, hem de bu duzenden hesap soracaklar~ Hangl enayı düzendlr kt. daho yaşarken ve ayokto iken kendinden hesop sordurur? ister kapıtalıst, İster sosyollst olsun, hangı duzen ayakta iken kendinden hesap sorduruyor? Sordurmazlar. Ne yaparlar"» Anlatayım bakın... Pehllvan hfkoyesi sever mlslnlz? Dlyelim Kırfcpınar'do pehlivonlar ortaya cıktı Güresin ostı da, geleneğl de Kırkpınafdtr Cazgır nlce pehlivanlor gormuştur. Ikı başpehlıvanı Karşısma alır, boşlar konuşmaya • «İkl pehllvan cıfcmı? meydane.. Bfrbfrtnden merdone Büyjğüm dıye sevınme!. Küçüğum dıye yerinme!.. Allah ıkınızın yardımcısı olsun'. » Pehlıvonları güreştırirler. Kırkpınar ne yapar? Gelecek yılı bekier Gelecek ytl gene ıkı pehlıvan düşer ortaya, gurestyortım sanır Ama kıroğası lle cozgırdır onları güreştlren Kırkpmor düzenl bozulrrradon güreşecekler, bırbirlerınln üstune gıdecekler, kan revan ıcınde olacaklar.. Ama bunlann hepsı asırlık Kırkpınar cayırında olocak başka blr yerde degil... Hele başka bır olanda güreşmeye kolk başına neler geleceKtır Dqha Kırkpınar dözenlnl bozamadıM.. Gerltl efllence'ık cekırdektır.. «Bilmlyorurn efendlm.» rolım «Kımdlr sorumlu'» Sciym w\ MAVİ GÖZLÜ DEV'İN MÎNNAC1K KADINI Kemal SÜLKER N üzhet Hanımın oniaitık larına gore oıle durumu şo/leyd Boba sı Ismet Bey. İttıhatcı fıldn değ Idı Hatta sıyoset.e hıc ılgılenmemışli. Bır gumruk başkâtıbı olarak sodece gorevını yapmış, Nuzhet Hanımın dunyaya geldığı 1900 yılında da olmuştu Babasını hlc tanımayan Nüzhet Hanımı 11 yaşı na kadar annesl Hoşnaz Hanım büyutmüştu. Hoşnaz Hanım, henuz beş yaşındayken Edtrre Val sı Muhlıs Paşa tarafındon Sultan Azız'e «hediye» ed m ştı ve Padışah sarayında Hoşnaz adı, Rengıeda olarak degışt rılm ştı Hoşnaz Hanım Kafkas'tan hıcret etmış bır aılenın kızıydı llk kızı Melahat Hanım, 1912'de Muhıd dın (Bırgen) Beyle evlenmlstı Nuzhet Hanım da 1914'te enıştesınln hımayesıne gırmiş ve bu tarıhe kadar devam ettiğı Fransız Mektebl. savaş nedenıyle kapanmıştı O sıralarda Canokkofe savasınn kuşku ve rıcı durumu nedenıyle hukumetfn Ancdolu'ya taşınacgğı sozleri dolaş<yordu Muhhıttin <Sırgen) Bey mabastu, Jarun Gczetesının başyazarı Idı. Istantjul'un tedırgın havası ıcınde a lesını Njzhet Hanımla bırlık te Esk şehır'e gonderdı. .OTARİHTENEBENIM, NEDE NÂZIM'IN AKLINDA EVLENME DÜSÜNCESl YOKTU. YALNIZ BOLU'YU İLK DEFA GÖRECEKLERİ İÇİN VÂLÂ İLE İÇLERİNDE BİR MERAK VARDI. BU BAKIMDAN BEN ONLARA «HİÇ ÜZÜLMEYİN, BOLU ÇOK GÜZEL BİR YER, ÇOK GÜZEL BİR MEMLEKET PARÇASI, SEVECEKSİNİZ, DEMİŞTİM. Eskışehır'de demlryolıan tşletmesındekı Almon gorevlılerırın cocuklan ıcın kurulmuş bır okul varoı ve ıstasyon b nasındaydı Nüzhet Hanım bu okula devam ettı 1915 e kadar Eskısehır'de kolon Bırgen aılesı Istanbul'a donünce Nuzhet Hanım Tünel'dekı Almon OKUluna yozıldı ve 1918 e kadar bu okulda okudu Nışan'oşnda kı bır opartman daıres nde yaşadı. "Hikmet Nazım Bey bitişik apartmanın dördüncü katında otururdu. Hikmet beyin oğlu Nazım Hikmet'i komşu çocuğu olarak 1915'te tammıştım,, •A •. AA wit Ân^nltİ UlllvUı u U n y i m tcıztt WW**T U I U U I B onılnı* riıın Oİhİ I U A O rtAİivnrHu ^HP ^^F T " VnVVnı BİR KOMŞU ÇOCUĞU N DOĞAN AVCIOĞLU TAIPİlliİ ÜÇÜNCÜ KİTAP ÇIKTI: fsiâm toplumunda sınıflar ve sıriıf mücadelelerî, îslâm açisından feodalizm, kapitalizm ve sosyaltem, Asyagi! toplum tartışmalan uzhet Berk n Hanımefendı «Nışontoşındakı evımız pek çok gene ve yaşlı aydın kl şılerin uğrağı ıd. ded Oturduğumuz apartmanın ıkıncı ka tında aydın kışıier hem edebı, hem polltık konuları kendı ara larında goruşur, konuşurlardı Sporcu Selım Sırrı bıtışık apart mann ık'ncı katında Hıkmet Nâzım Bey, aynı opartmon'n dorduncu katında otururlardı Hıkmet Nâzım Bey' n oğlu Nazım Hıkmet ı komşu çocuğu olarak 1915'te tanımıştım > cYa Ankara'dakl yaşamınız'» dıye sordum Anlattı «Ablamla 1912 yılında evlenen Muh ddın Bey en ştem, mutarekeden sonra Istıklâl Sa vaşına katılrrck üzere istonbul dan yayo olarak b r grupla Ankara ya gıttı Sonradan bızlerı de aidırdı Bursa yoluyla Ankara ya gıdıyorduk Henuz Bursa ya gelmıştık kı Yunanlı lann Bursa'vı ışgal etmek üzere olduk.arını oğrend.k ve geceyansı arabalorla bır kafıle halınde Bılec k'e. oradan da trenle Ankara ya vardık Hatırla dığıma gore büyuk gazetecı Yunus Nadı Be/'ın aılesı **« bu kaflle Içındeydı» TİFLİS'TE HOTEL ORİENT'İN KAPICISI, MUHİHİN BEYİN BALDIZI NÜZHET HANIMLA MOSKOVA'YA GİTTİĞİNİ BİLDİRİNCE NÂZIM'IN ANILARI BEYNİNE HÜCUM ETTI.. NÜZHET HANIMLA NİŞANTAŞI'NDA OYNAM1Ş, BİRBİRLERİNE TAKILMIŞ, ŞAKALAŞMISLARD1... nıştemin konukları arosındo ta nıdım > Ar.laşıldığıno çâre Nâztrn '" Vâlâ da Ankara ya gectikten sonra Muhıddın Bırgen lere konuk edılmışti. Zaten B rgen, Nâ zımların Bolu'yo öğretmen ola rak atanmalan ıc n çalışmış, Is tanbul gençhğıne yazılacak bır yanıtı da Nâzım 1a Vâlâ'ya onermıştı Bu ılışkıler ıcınde Nâ zım la Nuzhet Hanım Nışantaşı'ndakl komsuluğun verdıği ar kadaşlığı ilerietmışlerdi Bırgen'm Matbuat Müdurlüğu Mart 1921 başında, ıstıfa yo luyla sona erdl. Golıba Hakıml yetı Mıll ye gazeîesınde 'mzosız olarak yazdığı bazı başyazı ları o donemın ılen gelenlerınce hoş karşılanmamıştı Hatta evınde gecen bazı sohbetler kuşku vermıştı Bunu anlayan Muhıddın B rgen'ın ıstıfası en kolay çozüm olmuştu. <H'C üzülmeyln Boıu çok gü zel blr yef, cok güzei bır mem eket parcası, seveceks nız derrıştım. VâHS Nuredd n de aynlırKen benım ncam uzerıne anı defîerıma şunlan yazmışU » Hemen^ çok zarıf ve pek COK o/aının duygulonnı yazdıgı aefterın sayfalarını arataya rak Va'a nın yazdıklarmı göster di Va â Nureddm ın yazdıkları şunlardı: «Kulak'onmda «Bolu cok gü zel memtekettir» dıyen bır tat lı sesın blllurdan akıslen vordır. 4 Eylul 1337» Vâlâ Njreddın'ln bu koydındon onlaşıldığına göre, «tlmu 'u Moanr Vekaletnnce Bolu Sultanısi ılk bölümüne (Orta kısmına) 15 Hazıran 1337 to rıhınde öğretmen atartan Nâzım ve Vâlâ, daha bır süre Ankara' da kalmış ve Evlül 1921 başlarında Bolu'yo varmı$tardt. v* boıdızı lle gıtmıştl. Orada Nazmi Topcuoğlu ve arkadaşlarıyla tıcaret hayatına atılan Muhıddın Bırgen ve aılesl TıfI s'te Hotel Onent'da (Sark Otelı nde| blr daırede kalıyorlaraı Nâzım'la Vâla, Bolu'da ırtıcaln hışmına ugramak uzere ıken, Agır Ceza Mahkemesi Başkam Zıya Bey m uyansı ve yol gostencılığı ıle bcslanna belâ gelmeden Bolu'dan ayrılmış ve Rusya'ya geçne plonla rını uygu.cmışlarQi. Nâzım ve Vâlâ yenı Rusya dakı devrım ateşım damarlarında duyuyor ve orada olup b tenlerı görme ye can atıyorlardı Sınırı gecmeyl basGrınca Batum'a varmış ve orada kimlıklerı araştı rılırken de Ankara da ken ta nıdıkları Mıdvanı'nın Gürcıstan Cumhurboşkanı olduğunu oğrenmışlerdı. Cok az bir parayla Sovyetler Bıriığıne ayak basan Nâzım'lor paraları btmeden bır an once Tıflıs'e gidıp Midvonl' nın yardımı ıle bır ışe yerleşme yl duşunuyorlordı. Kısa bır süre sonra Tîflls'e oyak basmoa orada Türkıye' den gelmış kışılerın olduğunu öğrendıler Bu araöa Matbuat Mudurlugu donemınde Bolu' ya atanmalannı sağlıyaniardan Muhıddın B rgen'ın a.lesıyle Tıflıs'te olduğunu da soyledık 'erl vakıt, hemen nerede kaldı ğ.nı sordular. Bırgenler Hotsi Onent'da kalıyormuş, Nâzım, Mıdvanı'yı gormeden once Bır gen lere uğramayı onerınce o teî'n yolunu tuttular Otel kapı cısı, ya da başvuru meTiuru Muhıddın Bey ın ba dızı Nuzhet Hanım'ıa Moskova ya gıttığırı bıldır nce Nâzım ın anıla rı bevnıne hacum ettı Nuzhet Hanım'la Nışantaşı'nda oynamış. bırblrlenne takılmış. şaka laşmışlordı. istanbul gozierlnın önünde bir sis lcinde can landı. Babası. annesl, kızkarde şl, ha'aları klm bilir şlmdl ne yapıyor, ne konuşuyorlardı. Mu hıddın Bey'ln olmayışı, hanımı^ nı gormelerıne engel değıldl. Bu ısteklerini guc bela ilgtU memura anlatınca ıc telefonla Melahat Hanımkı konuşabil diler ve kaldıkları daıreye ç;ktılar. B lr sure sonra Muhıddın Bey ve baıdızı Nuz het Hanım Moskova'dan Tıflıs'e donduler ve Nazım larla sohbete da ıp sorunları cozmeye calıştılar. Nuzhet Berkın hanıma sordum. M uhnjdın Blrgen de dev let gorevtrtcien ayrılın ca bır tıcaret (ırmosının temsılcısı olarak Sovyetler Bırlıgl'ne. Tıflıs'e, esl ÇAGDAS YAYINLAHI; Prof. Seha L. Meray AKLIMIZDA EVLENME DÜŞÜNCESİ YOKTU ARKADAŞLIK İLERLIYOR nkara'da herhalde cok renklı. değ şık. yenı bır ortamda yaşadınız» dedım «Oyle efendım. dedl En ştem Matbuat MuduHJ olmuştu Gazetecıler, yazariar, dıplomatlar. Sovyet Rusya nın Ankara ya gondenimış tem sılcılen eve konuk ed lır, yenı kuru'uşun ceş tl sorun an ko nuşulurdu Bır çok aydını. örneğın Sadık Ahı y (Etıyı), Kemalettm Kam yı (Kamuyu) Kâ zım Nâmi ve sonradan evlene ceğım hıc aklıma gelmeyen Mehmet Servefi Ankara'da e Islâmiyet veTürkler A Ankara Cad. No. 51 Istanbu! N âzım ve Vâlâ, Bolu'ya öğretmen olarak atanıp gıderlerken neler hissettınız? Sıı Başlarını Deyler Tnlmnş Çok aranan bu yapıtın £Jk/er/e 4. Basısı Çıktı ıof M «• Ibtemc adrrsi: ÇAftDAŞ YAYINLARI Cağaloı(lu, Ttirkocağı cad. No:3»41 İ S T A N B l l . «Sov>etfer Bıriığıne ayak basınca ılk ızlenımlennız ne oldu' Nazım la karşncşınca ne» ler duydunuz, bılmsm anımsoyabılır mısınız?ı dedım. Nâzım ın ılk eşı Nuzhet Ha nım, önce Türkjye'den ayn ıp Batum a ayak basınca «moralt nın cok bozijiduğunu» sâyle» yerek surdurdu ızlenımlennı: «Bendekı ılk moral bozukluğu şoyle cldu Vapurumuz Ba tum a yanaştığı zaman rıhtım do toplanan üst başları harab, penşan bır yıâın ınsanın vapur dan atılan ekrrek artıklarına hücumu Manzara ıcler acısıydt. O tndan başlayarak buradan no sıl kurtulacağımı duşunmeye başladjm ve bu kaygı hıc bırak madı Buradan ne yapıp yapıp kaçıp kurtulmak ıstıyordum > B Guldü bıraz da duşunmeye vakıt buimak Icın kahve yokluğunda Nestkafe ıkram edece ğ nı b Id rerak mutfa^a doğru salondan a rıldı Ge.d ğınde konuya yckıaşımı joyl» oldu: «O tarlhte ne benım r » oe Nâzım'm oklmdo evlenme duşuncesi yoktu. Yalnız Bolu'yu ılk defa âoreceklerl ıçın iclerınde bir msrak vardı, Bu bo kımdan ben onloro. TEKİNYAYINEYİ lr an durakladı, sonra: cBu aclık ve yokluğı.n kısa bır sure sonro acı br anı olarak ka> lacağını ve herseyın 1/ laşeceğını dusünemıyordum. O acı manzora doğrusu be« nı cok olurnsuz sek Ide etkıle» mıştı Bu nedenle de benı AJ» manya ya gondermelerı ıcın atlemı sıkıstırıyordum » «Su halda, dedlm. Nâzım'lo evienmenizı orado kalmanızı hep bu ılk ızienım ©ngelledl? ı «Anlatocağım efendım, da» dı. onu da acıklayacağım » YARIN: «Bir gün bana evlenme teklif etu»