Katalog

DÖRT CUMHURİYET 23 EYLCI'^1979 İİ POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL, ABDULCANBAZ . * .". . ı ! Tıngır Elek, Tıngır Saç Bundan üç dört yıl önce, o zaman muhalefet lıcien olan Ecevıt'le bır Bulganstaa gezısı yapmıştık. Fce\ıt Bulgar stan ın guçlu adamJarından Vatan Cephe^ Korueyı Eaşkanı Kubadınsıty nm çagniısıydı Dolayısı ıle biz gazetecıler de Kubadınsky ulkesının ıcınde de partisınm ıçınde de çok sevılıyordu. Kendısme Bulgar rakısını ıyıce kaçırdığımız, horonda el tutuştugumuz bir gece«Sız.» dedim. «Dünyanın neresınde olsanız. s«çüne gırsenız oy alırsımz » Kubadınsky bır Turk dostuvdu. Çocuklugu v« fençhgı Ruscuk ta Turkıer arasmda geçnuşo. Türkçeyı bUebılecegı kadar bılıyor. bızden guzel türküler soyluyordu Ruscuk a yaktn, Tuna üstündeki Demirköpruye gıttıgJiuzde, «Bır Romen kızıru gördüm Tuna boyunda» turküsunü çıgırmışa. Ojkuienni bir zamanlar susuzlukla okudugum Panaıt Istrau nm gençli4ı de Tuna'nın bu kıyılarında geçmış mıydı? Kubadınsky nja köyunü gezdık Yörede bir kfly kooperatıfı vardi Çogunlugunu Turkler oluşturuyordu. Pek az Bulgar vardı Kubandınsky. toplaşan TürKİere donmuş ve şunları soylemıştı «Işte sızlere Ecevıtı geurdım Bızlm, sizlar» baskı yapugunız hakkında pel; çok söylentı var. Ben çekıiıp gjdjyorum. Derdi olan Ecevıt'e soylesın. Kansından yakınan. kansım boşamak ısteyen derdıni Ecevıt e arüatsm! • Bızler gülüşmuştük o da çekip gitmlştL Bu kooper&tıfte gormus,tük kı Bulgar Kooper*üfç.Iıği kendme özgu bir ısleyış ıçındedır Gerçi yol boyu çok yoruimuşlar, kolnoz molhoz denemelenne gırışmışlerdı Sonunda kendi yollarıni. geB« kendileri bulmuşlardı. Sofya'y» dondügumuzde unlü kooperatıfçj Söyletnezof başta Ecevıt olmak uzere b zlere koopenUifçıhk üstune bır açıklamada bulunmuştu. «Bı*. demıştı «Çok yontemler denedık Sonunda kendı yöntemımizı oulduk Bu yöntem. bundan yıllarca once Zıraat Bankasını kuran Mıthat Paşa'nin uygulamasıdır Onu keşfettık onu bıraz degıştirerek kendımlze lyıce uydurduk ve başan kazandık» Soylemezof sonra da kooperatıfçılık ustune Turkçe yazılmış bır kıt&bını bızlere dagıtö. CHP nın tanm alanında tanmmtş onemiı bır adamına &trs geldlğmde kıtap bıttı «Bır tane de ben nca ediyorum • •Kıtap bıttı Ama edınrreyı çok Istlyorsanız, bu kıtabın basüd'gı yerı sue soyliyeyun» «Soyleyın.» Bu kıtap Türkıyede Ajans Turk Basımevinde basıldı Oradan düedıgıiıız kadar edınebıhrsınu • Kooperatıf uzmanı sayılanlardan çoğunun Turklyede. Turkçe, boyle bır kıtabın basıldıgından haben olmadıgını sordugumda ögrendırn Bunlan geçende Ilhan Selçuk un Bafa gölu kooperatıfçüen üstune yazdıgı fcır yazıdan esınlener«k anımsadım Kooperatıfçıhk bızde esJnye oranla, KoyKooplar elınde yenı gehşmeler gostermektedir Eskıden kooDeratıfçılık dendJ an. haiazanallab, koyîü kovuk kovuk kaçardı bazı çevrelerce kooperetıfçlhk ozeiukle kotuye kuiıaaılarak koylu bezdjnlmıştır Tıpkı devletçılık gıbı Koyluye sor&rsanız: «Koooeratıf?» •Aman, agam bundan yıllarca önce Davut Aga boyle bu şey yapmı^tı da nepunızı doiandırnnştı. Gözjnu seveyım soyieme' » Bugun kooperaıifçil'k Köy Kooplar içınde slyasai tktıdardan bır oıanda bagıntsız bır oranda özgur bazı gelışmeler gostenyor Antaiyada bır KoyKoopçu 11e tanıştım bır genç S'yasal BUgılen bıtlrdıkten sonra fcuç bır ış tutınamii kendı koyune gıderek kooperatıf kurmus Bugun kendı koyjnıi ve çevresındekılen örgutlemjş Aşagı yukan 35 bın kişı kooperatıf adı altında orgütlu. Sıyasetçıler boyle gelışmeden gocunmazlar mı? Elbette gocunurlar Örgutlenme var bıraz da ekononuk guçlenme var, sonunda ne olur? Ya bu oy deposu, bılınçlenır de gudumlennden kaçar başka ellere geçerse? Ya sıyasetçıler yerıne kendı sıjasetlennı kendJİen yapmaya kalkışırlarsa? üyieyse? Vur beLne kazmayı, daha goğermeden kunısunl Duzende her aulımın tıer yenılenmenın karşıncda olan bunlan gormez nu*' Işte bakın Demırel ın agzında bu kuruluşlar nasü gulunçlendırıbyor «Bırt&kım uydurma projeler. KUP KIP, KÖYKENT KOP gıbı gulunç alay konusu uydurmacalar Bakanlan ıs yapıyor göstermek ıçın duzenlenen benzın ıstasyonu. karakol bması açılış torenleri » Sosyalızme yönelmış bır ıktıdarm dayanaklan v e lontemlerj daha baskadır Toplumda her olumlu örgutten sosyaüzm yararlanır Ama Ecevıt ve arkadaşıannın geürdıgı ve onerdıgı şeylenn sosyalızm olmadıgını herkes bılıvor Ecevıt ve arkadaşlarının önerdıklenne bıla dayanamıyorlar K.ooDeratıflerın ustune şımdıLk pek varamıi'orlar ama, taeie ıstedıkleri çoğunlugu ele geçırsınler kooperatiflen de dannadağın etmenın yoilannı arayacaklardır. Demırel'in kafasındakı büyuk Türkıye Imajı nasıl tmgır elek, tıngır saç bır yanılgı ıse Ecevıt'ın zaraanı ayarlayamaması ve her şejde gecıJkmesl öyle bır yanjlgıdır. Şurası lyıce b'lınmeh Faşızmm bütun kaleleri ele gc*çınhp yenılgıye ugratılmadan demokrası kurulmaz. Sermayecının butun dızgınlerl ve denetımı ele almmadan da cnerkezı planlama ekononusıne eciım atılamaz Işte basu örnegını görduk, yagın ü vardu". dagıtamazsınız, denaırınız vardır. karaborsadadır Emekçılerle ucretler kısılarak toplumsal anlaşma ımzalanabılır sermayecîlerle imzalanabılır mı? Imzaianamaaıgı ıçındır kı sîok adı altında depolardan karaborsa çıkar Ecent ın zajnanlamadakı yanıimsı olarak bunlan sergılenek lsfayorum. CHmad'gını olurum sanarctk CHP bır de kendı ıçınde yanıİTitşur Vah olmddıgını duşsel olarak oldum san&n CHP vahi Demokrat degılken demokrasi jtetırmış sermayecılenn baskısı altmdayken, emekçıden vana gorunmuştur Işte Demırel'ın büyuk TurKive kuruyorum dıverek buyuk holdıngler kurması fnbı Ecevıt de sermajenın icazetiı onbıri ıle hukumei kuruyorum deıken yanılgıya düşmüştür. Sukao o'ayı!» Tabtnımn altından her şeytn blrer birer kaydinldig.ni gorurken «Dpmokrası elden gıdıyor» dıye bagınyor Demokrası senın değıidı kı elınden gıtsın! Demokrasıyı payandalarla senın ehne verdiler. şimdı gen alıyorlar'Ne kadar bagınp çıgırsan, natıledır Tabanının altındak, ınanmış mangalar bırer bırer gıttıler. tumenın dağıhyor, bir daha sava% alanlarına sokmak çok zordur. tlbette karamsar olmayacagız. MevziJerl faşîzmln gücun e karşm koruvanlar ber ?a,nan çıkacaktır CHP De geür gibl görunea CHP Ue gıdıyor. Bırçok şeyler de kalacaktır. LİTi StN ' u i ÛLACA^SIN . TEJCE H^{ SEN DE ÇIN 79 Sanghay limanımn nehr» bokon kıyısında dolaşıyorduk. Boynumuzda fotoğraf maklnalan, çekıyorduk sürokll Üç dort Cınlı genc llgı göstenp cevremlzl sardılar Onyedl onseklz yaşlarında gösterfyorloröı Içlerınden biri duzgun soyılabılecek bır ingıllzca ile •ordu: Almon mısınız? Hayır Turkum .. Önce duraklodt Türkıye mı 7 Dlye kendl kendme yıneledl ve orkodaşırv dan Evet evet şu kücuk ölke d»dı Ve arkodasionna d&nup «Turkl/e» dıye yınelsdı Cmce gülüş'uler Şanghc^ do Dogucn denızının kıyısırdakı llmon da bır Turk e rostıomak hayli /iglnç göldı onlaşıian Cınll genc n Ik sorusu « Alnon mıSınız''» olmuştu Ikinci sorusu se bir bakıma bırincıy tarrKirniar n tefıkte ıdı. Iş içın mı Şanghav a geldınız? Hoyır Gazeteclvım Halkın GtnİJ^j oazctpsının cağrılısı olarak Cın devız Vuksek öğren m eslğ'nde ıdı Cmlı gencler Bu ke? bız sormaya baslao k ingıitzeeyı nerede öğrer>dıp"» Okuldo ve radyodan Cok sevıvorum Ingıl zce/ı Nasıl ıleretıvorsun? BBCyl d nlıyorum Bir de Amerıka rla vavınlonon ılerld bır gazete vor Zarrcn «jmart geımekte. okuyorum Hasan CEMAL Sınava giren 80 bin adaydan 10 bini üniversitede okuyor oran'a kırsol afonda coltsma zorunlulugu suresı ^aylı kısaldı Faku'leıere gore degışmektedlr Örneğırı Ç,n edebuotı oğ rencılen her yıl bır av süreyle koyluk bolgeierde calışmak du rurnundaiar Bu arado kımi öğ rencıler de fcbrıkalora ya da ordu/a gıdı/orlar coiışmai' ıcln. Aynı durum oğretım uyeieri ıcm de geçerlı » KÜLTÜR DEVRİMINPEN Universıteler 1965 ierde KöN tur Devnmı k vıfcımının cakıldığı olan'ardı Kızıl muho' zia rın orgutlend klerı ve turn uıne /e vavılrfıklorı Ka^naKlar >uksek oğrenım kurur^ları olmuştu. On y ıiıK donpmde en CO* koynasmayc sahne olan bu k'jnjTt lordo t«>'kı de tCn oörettm kad roları tasf ye edılmıs öğrenciler oğretmenle'inl «Kokuşmuş bunjı/a enteiieKtd e en ». !BuriL,va aıanıarı» ve «karşı devnnncıler» dlye damgr a/ab İTnslerriı Duvar gazeteıermde suclanan ogretım uveler ve yone' cflerle dolu b r donem /asonrri'Ş tı yüksek oğrenım kurumttırın dc Ooret m ı yelen <o/ uk bo'ce lere ve kamplara göndenlmlşlerdı Ders nolu sınıf QbCrr>e kal dınımış ooren m süresı yorı ya rıya ındır Imıştı M^O NE DIYORDU? On vı'o vakın bır süre tom bır karmaşayı yaşamıstı CJn'riek vuVsek ügrenım kurumları Başkan Mao o zamanlor şöyle dıyornu t Buyuk proleter kültür d«v rlmlnde en onemlı gorev eskl egıtım sıstemınde ve eğitlmın eskı ılKe ve yontemlerınde dönuşümu sağlamaktır Bu bu yuk kullur devrımınde oku/larınnızın burıuva aydınların egemenlığınde olması gerceğınl tomoTen değıştınnelıdlr. Okullarda eğ'tım süresl kı«otılmol ri r Ders er sevreltılmelı ve bunun yanı sıra ryl lesti'ılmel dır Öğrenc ler esas gore'ler ders caiışmok olmak la bır'ıkte aığer şeylen de öğ renmelıdırler ı İNGİLİZCEYE RAĞBET BÜYÜK Inglllzco holen Cm'de en cok oğrervlen ycboncı dıl Kanton' doki Sun Yot Sen Unıvers tesi'nde de söyledıler Her oğren ci İngılızco Rusco ve Japon ca'dan blrinf zorunlu olarak öğ renmek durumundaymış Ancak »n çok Ingılızce terclh edılıyormuş Ingılızce'ys gösterılen Itg* n* ABDye yakınlık Sun Yat Sen Unıversıtesınde ot baçı gidlyor. Tam kütüDhanenin önundekl eo mekonlı duvara yeni dunyayı tanıton fotoğraflar asılmıs. G»Ho geçen oğrencılerln dlkkatlnl ce<ecek bır yere hürrtyet abldesi Beyoz Sarcy kongre btna sı ve bır tatblkatto Amerikan 1 denız pıyadeler denızden Cikarma yaparlarken dikkatirnizl ceken foîoğraflar bunlar ol uu . SUN VAT SEN ÜNİVERSITESI NIN KUTUPHANESİ .. ÇINÜ GENC KIZ IKİ YILDIR INGIUZ EDEBIYATI ÖĞRENMEKTE.. INGIÜ2CESI COK AKICI . Universıtenin bes haftalık bir ya^: tatili var. Öğrencilerin yemek dısında tüm giderleri, defter. kalem dahil devletçe karsılanmakta. Ayda 16 yuan yemek parası ödüyormuş öğrenciler. İse yerleştirmede ise devletin özelliği var. Ingifizce halen Cin'de en çok öğrenilen yabancı dii. Kanton'daki Sun Yat Sen Üniversîtesrnde de söyfediler. Her öğrenci; İngilizce, Rusça ve Japoncadan birini zorunlu olarak öğrenmek durumundaymış. PEK ANIMSAMAK ISTEÎVÖYORLAR O dönemın heyeconlı ve kor maşık günlennı Sun Yat Sen Un versıtesi ocr&tım uyelerl or tık peK anımsamak ısterrîyortar Omeğın, Kuitür devrıml gun lerınln adeta simgesl ofon duvar gazeteîe'i halâ vor mrydı ogrenmel' ıstedık vuzlerırti ekçıterek aidık yonrtı t Şımdi yok atık Kımine göre ıyı kımıne gore KOtü du var gaze«=\er ^alanlor ve tftiroıar da yeraiırdı bu gazeteler de» Uzun <onuşmak istemlvor gj bıydıler kültü' devnm1 konjsun da « Devnrr sırasırda sınav d v9 me'ele yoktu Ders notu fa'an da yoktu ortahkta bu yüz den > Bokîık konjşnak lar. /or AIVIERİKANVARt KAMPUS Sun Yat Sen Üntversltesl 1924 de kurulmuş Tıplk bir Ame'ikan Unıversitesl kompusu Yemyeşıl çlmen ve agaçlar lcln de kırmızı tuğlalı yapılar. Blrbu cuk kılometrekorelık bır alono yayılrrış. Onbeş fakülteye sohlp unıversıtede 5 bın öğrend. buno karsılık 1200 öğretlm uyesl var Tumüne yakın bölumu kampustakı ev ve yurtlorda kalfvortar. Kütuphanesi hoyll zengln. 2 mi'yon kıtap olduğunu «oytodller. Gezerken Ikl de TOrkçe kltap dıkKGtımlzl cekt> Biri. Ok yanus Ansiklopedisl dlğert de Ingılızce Türkçe Redhouse eozlüğü örnegln Klmyo Fokölîeslne g recek bır oğrencının bu ogrenım; görebilmaâi ıc.n gerskll yo pıya sahlp olup olmadığına balolır™ Her yıl kaç öflrencl almır unıversiteye? Bu yıl sınava girenlerln »a yısı 80 bındl Sına\ian sadece 10 bın öğrencl kazandı Her yıl unıversıteden mezur) olanlann soyısı Bın ile binıktyuzell arosında değlşiyor. Sımflar kalabaltk mı? Kalabalık olduklan s6ylenemez. örneğin dört yılhk br oğrenıme «ohıp ikfsat Fakülte »nde toplam 300 öârena var. Sınrf gecme nasıl oluyor? Başarısız ögrencl ek aına VÜ girer Boşoromazsa sınıfta kalır Iklncf yıl da oynı durumkı korş'laşırsa ünrverfıteden aynlmok zorunda kalır. Anoak boyle btr durumla cok korsi.cs mıyoruz. Not durumu nasıl? ömegın Cin edebryatrndo 100 Ozerrnden 60 olan dflrend gecmlş sayılır Ancak fakultelare göre bu durum değlşir. Yabanct öğrencl var mı Sun Yat Sen Ünıversıtesmda? Henüz yok. Gelecek yıl subatta aiacoğrz. Kcliforrrtya Ile llışkl kurduk Sekız lie on a rosmda Amerıkalı oğrena gelecek Kaliforniya Unlvers tesln ÜNÎVERSİTEDE YÖNETİM Onrverelte yonetimınde etklll ve belırleylcl olan kuruluş. Çın Komunıst Partısı nın buradak* porti komıtesı Eğıtım Bakanlığı ta'afındon otonon bir rektör var Faküıte dekanları ise yıne otamaylo sa'ryorıar E/olet Eğıtım Mudurlüğu bu atamcryı yapan makam. yonetime kotılmalan konusundc da e\ sahlp lerme bır soru ycnelttık Bır öğrencı federosyonu olduğunu bu kuruiuşto oğrencı'enn kendı sorjnlarını ve onftnlerim tartışt.klannı soylea lf r B T de öğ renci temsılcisi varriış Rektor ya da dekanlar zaman zaman öğrencı temsılcısını toplonttya cağırıp kendısım dınlıyotiar mış. Unlversıtertn beş haftclık yaz tatil1 var Tatilde öğrencl'erln bır kısmının unıversıtede Ko'moyo devam ettikieri oır kısmının evlerıne gıttiklerf soylendı bıze Oğrencılerln yemek dışında tüm giderleri defter kalem dahil devletce karsılanmokta Ay da 16 yuan (1 Amenkan dolon, 1 5 yuan) vemek parast ödü yormuş öğrenciler. renmek Istedlk Bu konuda nem öğrencın n ısteğınln hem de devletin ısteğının gözönune aIma gmı söyledıler Ancak ek ledıler. c Devletm isteği tabıatıyla öncel k taşır. » Diğer bır deyışle mezunıyet ten sonra devietm gosterd ^ Iş te öğrencı calışmak durumunda. KIRSAL ALANDA Hef zoman kırsal alandn ca lışmcva gıd yorlar m ydı o~ren ciler? Bu soruyo da su karşıhğ' a! dık. < Kü'»ur de/nml döneaı're DEVLET BELIRLER Öğrenclerlr mezun oiduktan sonra nasi! ıs bulduklarmı öğ « Pe<W sınav ve da tot yoktu O zaman sız hong notu verd nız kultur devnmı cın? .» Drye sorduk kendıier ne ÜNİVERSÎTEYE GİRIŞ Huong Ten a C'n edebfyo" kursüsunde asıstan profesördü Bay Tang Clagu Ise Iktlsat Fakültesınde Yönetıcı. Sorulan mızı olanco açıkiıkla yanıtiadılon üniversıteyo o'rt» nasd <>• luyor? stnava glrmek rorımdadırlar Aldıkları puoniora göre secım yapıiır Aynı zaman da sağlık testınden de geclnhrler. ÖNEMLÎ DUYÜRU Törkfye GazetecRsr Sendıkası Istanbul Sutosınden duyrulıjr. • Eymı 1964 tanr. nim ou yana Venı istantrjı ISTANBJL Ga^e'eierlnd© 212 sayılı yaso Ile 1475 »ayılı vasaya oaglı olarak colışmış olanlann (üyemız olsun ya do oimasın) en kısa sure ıçlnde SendiKomıza başvurmalcrı önemle duyrulur. Saygılanmızlo TGS ISTANBUL SUBESI ICRA KURULU Işte yanıtı t Buturı Cm'de herkes kOI tur devnrrını düşünüyor tartışıyor Bılımseı arastırma yapılıp yap Imodığını bı|pmtyouz bu konuda Ancak bır sonuca, ya da yargıyo varmak zamcn atacak Belkı de en doğru vor gıyı tar h getır9cektır kültür devrımı hakkında » Sun Yat Sen 0mversfte6!nln öğret m ü/elerı kültür devrıml hokkında nctlanm cokton ver mışierdı anicşılan AnraK acık kımasını tarıhe bırakmışlardı» YARIN TIP ALANINDA NE OLMAKTA? ıCumnurı/et 12',o>