Katalog

DÖRT CUMHÜBİYBT 9 AĞUST0S 1979 POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL ABDHLCAMBAZ ^N EIT'M TURHAIM SELÇUK EEE l... ME YAFACA1 tfNLE YANİ ?.,. üKLî! 5AMİ W i . . 1İME P£ Hu Kadrolaşmak evket Süreyya Aydemlr'in, blzim Çaâdaş Yoymlardan, Kırmızı Mektupları cıktı. Şevket Süreyya od« anıldığında. kökeninde Kcdro dergisl vordır. Gerçl Şevket Sursyvo'nın Aîatürk, Isrr.et Paşo, Enver Poşo ve bazi büyukler hakkmdo yazdıkları, sonradan Kodro derglslnin verdiğl ünü bastırmıştır. Ama ne de olsa üstad, daha Cok Kadro derg.s! ils cnılır. Kadro derglsinin dalgalı blr yazgtst vardır. Çoğu kfcs!. derginin Şevket Süreyyo'nın malı olduğunu sanır omo, Yakup Kadri anılanntia dergirıin gerçek scrıiblnin kendl oiduğunu soyler. Nitekim resmı sohibı de Yckup Kadrl'dir. Dergiyı ckormak istediklerinde llk Iznl tek partlnin flenei sekreteri Recep Peker'den almak isterler. Peker, hıc oralı olmoz. Yakup Kadrl direnirvce de, yeri gögü inleten bır kcnuşmayla: tBu yetkiyi r.ereden atıyorsun? Böyte btr orgam e»karsak ancak biz çıkarabüiriz» der, Yokup Kadrt, tuttuğunu koporon kişllerdendir. Recep Pekerden ters yuzu dönünce. gerekll an) Atatürk ve ismet Pcşa'dan aiır. Dergi cıkmaya başlayırvca, cıkaran ekibin CHP genç yoietıcı!sr;naen başları cok ağrır. Kodroculorı, herr.en her akşam köşks çekıştı.irler. CHPnln o zamantar iki. üç formalık bır düşün d9rg!sin6 bil« dovanocak cucu yoktur. Soylentılertn başında Kadro'nun sosyallstlıöi o« lir Cunkü kadro sözu, sosyatlst partılerin kuliandıği tcodre»den eelmektedir. Oysa rterkea bllir kl, kadro sözu dillmize daha Osmanli zomanından girmiştir. fMemurin kadrosuı. tkadro harici kalmok» atb» deytmler uzun yıüar kullanılmıştır. Kadro. CHP"nln oltı oklu fiomosı lclnde bulunon dev« tetciük üzennde cok durmuştur. Şimdıki karmo ve plarvlı dedığımiz ekorominin odı o zamcnlar devletciliktl. Devlatçılık, oze! kesimle birllkte coiışarak elinde öyle bu>u!u bir degnek bulunduracaktı kl. bir gün gelecek ulketniz devletçıl'k sayesınde gulîuk güiisîanlık olacaktı. 27 Mayıs'ton sonra planlı ekonomıyl koîordıjımız zoman da öyle duşünmemiş miydik? Oysa Alican'tardon beşlayarok, Feyzloğulları ve en son Demlrel elinde karmo ve pian!ı ekonoml 70 «ente muhtaç olmoya değln geldi doyonmadı mı? Ismet Paça. Kadro derglslne devletçllik hakkmdo yazdığı b>r makalede «öyle d»r: cGelecek on yıl Içinde, umut ederlm kl. T3rk devfetcdiöl memlekettekl eserieri ve uluslararası etkllerf II» ekonomide aevletçılik anlayıçının «n gellşmı*. en btlimsel bır şaheserl oiarak anılocaktır.» On yı!ı. yirml yılı, otuz yılı, şaheser olmayi da bıro kın, devletcil'k bır türlü Istenilen anlamda yüruTiemlçtlr. Bugün CHP'n.n gecmişini kınamak isteyenler devletçülk anlayîşını öne sürerter. ismet Paşa'dan dinlemlştik. Isrnet Paşa. Basbakan olarak glttlfll Sovvetier gez»* ı'nden döndüğü zcman Atatürk: cOroiardo bızden ayn neler g6rd0n?» dtye »orar O da gorriüKlerin; anlatır. Fabnkalar, yoilar, köpruler, çiftlikler. ümanlar... cPe*i nası! yapıyor!ar7» tDevletçilıkle Paşam.» tNeynniş bu devletçilik?t Sofrada oturanlar acıkiar. «Öyleyse bizlm oklardan birlnln odı Ğa dsvtetcnK e4< •un.» Devletçılık CHP (lamasına böyte gırer. Kadrc'dan söz ederken devietcıttge dayondık. Kadro, Osmonh'dan berl bızım üstündo pek fazla durmadıâımız bır Işln odı olmuştuf. Her görev verllen tadrazom kaainesıni ktırmuştur da. hongl kadro tit kurduöur.u kendısi de blımemiştir. ÇünKij bızinıkilere flor» finemll olan sodrazamliKttr. kadro degildlr. Gazi Ahmet Muhtar Poşa'nın kurduğu kabirvenln adı cbövuk»tür, kendl küdrosuzaur. Bslkl tek kadroUişrnası kendi oOlunu da kabineye olmosıdır. Cumhuriyet't» İsmet Paşa, Fetftf 6«y kat>lrt«tert de kadroyu duşünmemiştir. Arkalarında Ataturk'un destegJ vardır, ellerinde de ttakrlrl sukunılu. tstiklal MafıkemeÜ Wr düzen... Kadroyo ne gerek! Demokrat Portl'nln !lk kurduöu kabine bJr kadrolu olma görününnündedir. Kendi aroıannda uzmanloşmıç cok değerli k;ş;lerden olusuyordu. Ancak böyle uzmanlaşmış. belki de kadroiu bır kabinove başta Adnan Menderes, bir süre sonra da Celol Ba/ar dayanamadı. Ondcn sonra kuruian kabmelerds kadro sözcugO onımsanmadı bı.e. Meideres, gün oldu blr hükümetl Pcrk Oîef'in Marmaraya vo adalaro bakan odalorınöo kendi başına suraürdü Kusup. düşmjş hukurneti kurmodan bir oy kadar Park Otel'cie kaldığı olmuştur. 27 Mayıs sonrası hükümeüer! de kadrosuzdur. Demırel'ın kadro düşünrrıesıne kendi mant)öı engaldir. Cevresine bokor, yakınmda kimler vorsa, sen, ber», blzım oğlandan kurulu bır koDine oluşturur. memleketi vönetiyorum scnır. Memieketi o yönstiyorum sanır ama. momleket de bırkac yıl lcinde Işte geilr, bu noktoya doyanır. Ecevlt'ten kadroiu btr hukümet kurmasını bekieyenler cok olmuşiur. Zoman zaman dusCınmüşömdür: «Ecevlt'ın gercekten blr kadrosu var mıdır?» Hep ellm böflrumde kalmıştır. işte Onbırlerle kuruian su hükurr.ete bckolım. Elbette ki. onbiri dışardan geldiğine göre, bu kablneden kadroiu olmayı kirr.se bekleyemez. Ama lc koDine, K kabinenın ardında oluşmuş bir kadro da yok mudur? Eğer bcyle btr kaaro oluşmuşsa, bugüne değin genç dehalardon otuşmuş bu kadro neleri önermektedlr? Nelerl önermektedır kl. uygulama ve uyguionma oianı bularnamaktodır? Öyla sanıyorurn kl, kadrotan sistemler doğurur. Kodrosuz olmak gibi, kodrolu olmok da sistemlerln ürunu^ dur. Eğer bir ulkeyl yönetmek üzere yolcuiuğa ç'kanlof, daha yolculuğun başındo bir kadro oluşturumomı^larsa. ömürleri bır serüven içinde geçer. Türkiye'nın yıllor boyu bocolamaaıntn, hlc t»tr s;steme benmezllğınin yozgıst burada yatıyor galjba. Tufklye'de hep kadrodon ve kadroioşmadan korkulmuştur. Hiç böyle b'r korkusu o!an ülke kadro tster mf? tstese d» olmoz. Birinın yapmck tetediğ nı. ötekl bozor. Ç DıM BfNPEN DıMİ Yeni Yerleşme Alanları Projesi Neyi Amaçlıyor?.. tt 1979 Tilında ahnan ekoaomilt önleuıler çerçevesıade oiaylann gelişmesine u y u a lu ekonomivl canlandın&a prograım adı (ütLoda, gun geçmıyoT ki yeaı bir öniem. yani bir proje geiişüribne•in. Bu «rads 1078 yıh k* Eim ayinda. Dörduncü Bej Yülık Kalluııma Planı da hükurcetçe hazırlaıup Meclislerce onaylaoınış durumda. BUindifel glbi planlar b* şer yıiük dönemJenn ekonomik, sosyal ve kultürel gelişme hedeflarinl, bu hedeflerln gerçekleşmesi içıa kullanılacak araçlan ve nitel politikalar ile önlemlert Içermektedir. Kısacası izlenecek yoilar ve bu yolda kulieunlacak ekonrraik, sosyal politikalann belirlenme ai bu plarüarda ortaya ko nulmm ve Meciislerce onay lanarak blr devlet betgesi haline ffetirilmiştir. Hukumetlerin ekonomik. sosyai ve kültursl alanlarda yurüt mek durumunda oldu^u ka rarlar artık bu belgeler ile tutarlı olmak rorundadır. Kuşkusuz bu tutariılık kftru köruıiA 6ürdurülemex. Plan kararlanrun jelişen ol&ylar karşısında yete.slz kalması halindo. plan revir yonlanna başvurmak ve bu revizyonlan normal yasal »üreci içinde gerçekleştirmek yerekir. tcanBÖSTÜCENB Yeni Yerleşme Alanları,, ile ilgili karar tutucu ve ülke gelişme hedeflerine ters düşen bir karardır Ekonomik alanda planh karariarın yürütumünde go rülen bu sapmalar. »osyal alanda. yurutüien planlı ka rarlarda da kendini bissettirmektedlr. Cünumürde gl derek çeşitll nedenler Ue ana plan kararlanndaa aapmı». sosyal ve siyaaal ortamm sonuç göster^elerinden kaynaklanan bir çok baŞim sıt. sosyal politikalann olu$ turulduğuna tanık olmaktayız. Bunlardan biri de. Bakan lar Kurulu *aran olarak 15 hazL.ar. 197^ tarihtnde Resmi Gazete'de yayınlanan •Yeru Kentsei Yerleşim Alan !an t'uzenlemesi Yoluyla Ken'lpçme ve Konut Sonınu lç;n Politlkalar adında bir &tji yeni politikalar setidir. Bu politikalann temel •macı Cumhurbaşkanlı^ı o B «Konjonktür kararîan 1lle ekonomiyi ve sosyal yaşamı yönetmek alışkanbğının kapsamlı plân kararlannın yerini alması, üzerinde duruknası gereken bir konudur» Çünkü ekonominin konjonictürt»! daigaianmala • ra uğrarnası planla, plan ka\Tamı ile bağdaşmayan bir gerçeği, yani kapitalist sistemde plan yapılamayacağını bir kez d»Hn icflnıtlfiTnaktaclir * «Konjonktür kanrlan h»va raporlanna benzer. Hava raporlan nasıl «tmosferik koşullann istenen düzeye getirilmesinde etkili olmaz, bu koşullardan kimin etkileneceği ile ilgilenmezse, ekonomik önlem paketleri de darboğazlann temel nedenlerine inmeden sonuçlannı ortadan kaldırmaya uğraşır ve bir türlü bir şemsiyeye kavuşturulamayan emekçi katmanlara kulak vermez..» Hava raporu mu Flânlama mı?... Oysa, planlı deneyimizin kîsa geçmişinds bu yola bir türlü gidilmediğine. bunun yerine plan kai'arları dışmda konionktür politikalarının ve karariannın yurCtüldu^une tanık olmakta yız. Planh dönem îçinde, önceleri plansız dönem lçindeki zaman aralîklannA eşlt. sonraîan gidpıek daral&n zaman aralıklannda ekomminin büyuk boyuttA darboğrazlarl» karşılaştıgvna tanık olduk. Gercekten 1970 kararîan. 1974 ekonomik ön Iemleri. 1977nin ünlü önlerrJer paketl, 1978 iktisadi kararîan ve son olarak 1979 yılında açüan saçılan •on önlemJer paketi ve paket Içinden surekll çıkan önlem paketçikJeri bu du9&ncemlzin doğrulujirunu ka nıtlayan göstergeleıidir. Oysa, 19«1 Anayasası ulkemizde kaHnrvmayı plana bajHamakta ve bu işlevi dev letin temel görevleri arasında savmaktadır. Bu temel işlevin gerçekçi bir biçimde çalıştınlması. kalkmmantn etmenlerinln denetlene bilmesi, ekonomik v« sosyaJ atanda belirienen ve kalkınmanın yapısal enRelIerinin kaldınlması yönündeki g\ri çlmîerin planla surdurOîme•ine ba^lıdır. IConJonktOr karartan öe •konomiyi ve sosyai yaşanu yönetmek alışkanlıfcının kapsamlı plan kararlannın y«rini alması. uzerinde onemle durultnası gereken blr konudur. Cünkü akono minin konionktürel dalpalan malara u£raması olanla. plan kavramı ile ba£da.şma yan bir ^prçegi ortaya koyJtiakta, yanl kapitaîist »1»temd» plan yapılamayacağm\ bîr kez daha karntlamaktadır. Dolayısıyla onun gerçek aracı konionktür po îitikalanna Ister fstemer dffi nüîdü^ünö görmekteylz. Öte yandan. konionktür kan«r1an. yani e'foncmik darbogazlar 11e karşıîaS'idıPrında bu derbo&aztann kiH'.nlmasma yönelik parasal. knnımsal ve mali önlemleıin alınması, bir anlamda hava raporian n a benzer. Gercekten hava raporlan yagmnnın, ya a* karın yafacağıru. ya da ya£ mayacağını beürler. Havanın ye^murlu ve karlı is« açmasını, açLk ise yağmur. ya da kar yagmasını sağlamaz. KısAcası atmosferik ko lullann istenen bir duzey* getirilmesinde etkili olamaz, Ikincist. hava raporlan atmosferik koşullardan kimln etkileneceği ile de Ugili dogildir. Yani kimin elinde şemsiye var. odun var. kö Tr.ur var. kimin elinde yok or'îj aidırmaz. Ekonomia r>n lem paketleri de bu niteükt»* kontonktör karariandır. Fkonomik darboğazlann te mel nedealerine inmeden. sonuçlannı ortadan kaldırmaya ugraşır ve bir türlü bir şemsiyeye kavu^turulmayan emekçi katmanlann ve Işçllertn haykınjlanna kulak vermez. nay yazıaında şoyleoe belirtiLmektedir Hazlı bir kentleşme aürecine ginniş bulunan uîkemirde. gelişmeyi uJke du7.eyine dengeli bir biçlmde yayınak ve nüfuiu kayna^ında tutmak.» Kentleşme korkusn yeniden hortluyor Göruldugil glbl bu temel amaç kendi içmde blr çehskiyi içermektedir. Çunku bu görus ülkemizin bir yan dan kentleşme sürecine gir difiini benimsemiş gözükürken. öte yandan nüfusu kay nağinda tutmak gibi an'am sız ve kapitaîtstleşme sürecine ters düşen. tuturu bir vakiaşımı ortaya kovmakfa Oır. Oysa. Dördüncu Beş Yıllık Kalkınma Planmda «... Büyük kentlerin. metro poUerini ülkenin deageU kaLkınmasmda ekcnomik ve sosyal etkjlerini artırarak aurdurmelen ve bu etküerlni çevrelerinin ekonomik v» toplumsal jrelişmeaine de kat kıda bulunacak blr biçimde...» artırmalanndan »öx edilmektedlr. Karamamenln sunu; yazısında önce yanhşlıkla yer aldıgı izlenimi veren bu anIsyışın. özelliklp birkaç yer de daha yinelendiği görulmekta ve XI. Bölümdeki ön !em!er arastndakl su satırlara yer verllmektedin «Gelismeyi Qlke düzevinde den ?e!i yaymak ve büyük nufusu kaynajında tutmak ampcnyla. planlama uy^uîama. yatınm karar ve t«db'r lerine ilişkin eşfrüdümü saŞ lamnk özere Basbskanm *Tn<»r ve îs DUYURU HAVA KUVVETLERİ KOMUTANüGlNA MUVAZZAF SUBAYÜĞA GEÇİRİLMEK ÜZERE PERSONEL ALINACAKTIR 1 Hava Kuvretleri Komutanlığinın Fakulte kaynakiı subay ve Hava Harp Okulunun ögretim üyesl ihtiyactnı gidermek üzere Fakülte »e yüksek okul mezunlanndan aşa^ıda belırtilen branşıarda muvazzaf subaylıga geçirilmek uzere personel ahnocaktır. a. Hava Kuvvetleri Karargah ve Birlikleri için Elektronik Y Muh, Muh. Uçak Y Müh.. Muh. Sistem Analiz v« Programcısı Mfih, Tabip Veteriner Ögretim ve Eğitinı Uzmanı (Ankara Ünlversitesi Egium Fakültesi. Egitım Programlan ve Ö^retim bölumu ile Eğitim Yöneümi ve Teftişi Bölümü mezunlanndan) • Ingilizc» Ögretmenl b Hava Harp Okulu Komutanlı^ında ö^retim Oyeligi için aşagıda belirülen branşlann hizalanndaki bilim dallanndan herhangı birinde doktorasını tamamlamış veya doktorasını ISTANBUL Üniyersitelennden birisinde başlıyacak veya devam etmekte oian öğretmenier ahnacaktır. 8RANŞI DOKTORASINI YAPMIŞ VEYA YAPMAKTA OLDUGU BILIM DAU Matematik Matematik öğretmenl (Doktora ko?ulu aranmaz. İngiHzce O&retmenı ancak tercib lebebidir.) a 1 Dd Madde a •• b fıkralannda belirtilen branşlar için müracaat edecek Isteklilerd* aranılacak nitelikler a. Erkek ve Turk Vata&dası olmak b Sabıkasız olmak c. Sivil ve askeri okullardan çıkanlmış olmamak veya evvelce askeri ögrendlikle ilişigi kesilmemlş olmak. d) Herhangi blr kadınla nikahsız olarak ya|e> mamak. e 30 yaşuıdan buyük olmamak. f. Kendi hesabuıa öğrenim yapmış olmak. g Fakülte ve Yüksek Okul öğrenıminı çoklyi veya iyi derece ile bitırmiş ve asgari dört yıl sürelı lisana öğrenımi yapmış oimak. 3. Elektronik, Uçak, Sistem Analiz ve Programcısı Yüksek Mühandis ve Muhendisler ile Tabip, Veteriner, ögretim ve Eğitim Uzmanı. Ingilizce Öğretmeni olarak muvazzaf subayhga geçme* isteyenler. HAVA KUVVETLERt KOMUTANUĞI PERSONEL BAŞKANLIĞ1 ANKARA öğretiro üyeligi için muvazzaf »ubaylıga geçmek isteyenler, HAVA HARP OKUL KOMUTANLIĞ1 YEŞİLYURTİSTANBUL adresine a?agıda istenen belgelerle birlikte engeç 29 AĞUSTOS 1979 tarihine kadar bizzat veya P.T.T. kanaiı Ue müracaat edeblleceklerdlr. 4. tstenen belgeler: a. Muvazzaf subay hga geçmek istedigini bellrtiı dilekçe. b. Mezun oldugu FaküJU veya YOksek Okul diplomasırun ash veya noterden tasdikli suretL (Diplomalannda mezuniyet derecesi bulunmayanlar, FakuJte veya Yüksek Okuidan temin edeceklerl beigeyi diplomalanna ekliyecekJerdlr.) c. Adlj sicil raporu. d. Yetkili makamlar tarafındaa onaylaamif nufus ka*ıdj örnegi. e. Kısa mesleki biyografisL f. Doktora belgesi (Ögretim fiyellgine möracaat edecekler için) 5. Isteklilerden nitelikleri uygun olanlar bildirilecek bir tarihte mülakat için Hava Kuvvetlerine ve Hava Harp Okuluna mulakata davet edileceklerdir. e. Mfllakat sonucu alınması uygun görülen pertonel gerekli işlemler tamamlandıktan sonra Teğmen rütbesiyle muvazzaf subaybğa nasbedilecektir. (Basın n .18107) * 6187, kan, Bayındırlık. K5yiflcoi ve Kooperatifler. Ener)l ve TabU Kaynaklar, I$lf»tmeler... Yerel Yönetim Bakanlıklan ile Devlet Planlama Tejkilatı Müsteşanndan olu »an «Yerleşim Duzeni Yuk•ek Kurulu* kurvüacaktırTutucu ve nlke felişme he öeflerine ters düşen bu karann uygulama orEaranın bile düşunülmüş olması sorunun agırlıgını ortaya koy» maktadır. Bu niyetin aitında yatan gerçek. «Köy Kent ler». ya da karamamenin deyimi ile «Köy Kentlev meler» aracıhğı ile kent ve kır arasındaki var o!an fark hlaşmalan azaltmak heve«idir. Bunun pratikteki anlamı kapitaîist gelişmenln sermaye yoçunlasmasınm sonucu mekartsal kutuplasmalan flnlemok ve bu amaola kapitaHzme karsı çıkmak sızın, onun dengesiz trelifme yasasına karşm, w r n » yenin mekân düzeyinde ve tek ellerde yo^unlaşmav.na fırsat tammayacak ekonomik kaynak fahsis'eri ve ka rarlan oluşturmaktir. Oysa. H' Plan. ana ekonomik kavrıak tahs^ier.ni. bgnimsemiş olduâru anîavn geregi bugönkü mevcut si« temimiTin yapı.sma uygun ve onun dofîmltusunda »ap miîjtır. Mevcut sistem adına Ister karma densin. i»ter denmasln. kapitaîist bir sistemdir Planla de^fs'iri!meyen bu kararlann yukardakl amaca göre kır v«« kent farkhliklsnnı arn'tacak Wr biçimde ve bOvük nufüfu kavna*mda tıttacak bir ölçflde deg1ş?!ri!mesi ijin: bir Bakanfar Kurulu karan ile gerTek!eşt!n?btİpcak bir eşku'iılunca İTimek olanakîı mıdır? Bu soru. bir baska soru ca*nçm> yapmaktadır. Eger plan karar»!an bu dojrrultuda oluştronıl mamı*. Ise poiitik ikt.fdarca denetlenmedea ml o!u?turulmuçtur? Böyle bir durum söz konusu değilse. acaba plamn Tapamadığım. bir dOşunsd beyin cimnasügi özelligi ta şıyan ve konut sorununa büyuk kentlerde çözmeye ç» ba trösteren bir yakîaçıra içinde yerine jetamek ol»naklı mıdır? Bu sorulann yanıtlan )w$ kusuz aranmalıdır. Arandık ça. olumlu bir yanıt bulamamanm tersine. daha açık olırmsuzlukîarla karşılaf mamn düş kınklı|ra>a njr» dı*ı görülecektir. ÇAĞDAŞ YAYINl «R! Dr. thsan Ünlüer OKD OKL BLDİR ço* «K«N«N M I cotMtct 4. Basısı Çıktı m ü*« • TUMOCACl CAO ]» 41 CA6AIOCIU BTANtUı' YARLN: Devlet Arsa . firetirse