Katalog

S E K İ Z CUMHURİYET 4 AĞUSTOS 1975 ( BULMACA SOLDAN SAĞAı 1 Atatürk'ün yakm silah arkadaşlarından. 2 İtalya'da. lıala zaman zaman lâv piırkürten yanardağ. Bir nota. 3 Tersi eylem, görev. İran Şahı'nın ycneticilerinden birinin önadı. 4 Karşı aniamında ya bancı sözcük. Bir soru eki. 5 Saçlan düzeltmeye yarayan gereci kullan anJamında emir. İlave. 6 Eski CİA Başkanlanndan birinin önadL 7 Beklemek. sanmak. 8 Gerçek anlamında yabancı kökenli sözcuk. Tersi yemek. 9 Aklamak anlamında eski diiden sözcük. YUKARÎDAN AŞAĞIYA: 1 «Çahkusu», «Acımak» gibj yapıtların yazan uniü romancımızın önadlan. 2 Güneydoğu Avrupa'da bir üikenin baskenti. Bir Bakanhğimızın simgesi 3 Öğutülmüş tahıl. Yabancı dilde üçüncül 4 Acıkh. büyüküzüntü veren olay. Kanşık renk Ii. 5 Bır renk 6 II. Dunya Savaşı'ncla Afrika'daki savaşlanyla ünlü bir Alman generalf Proteinli bir besf madde TARÎHE HOLLYWOOD USULÜ YAKÎ AŞIMA SOSYALİST SİNEMA BİR SEÇENEK GETİRDİ 1 2 3 4 5 6 78 9 LJ I 9 4 5 b 7 8 3 CÖ] • Sinema aracılığıyla tarihe yaklaşmada Batı ve Doğu'da beliren durgunluk içinde Wajda, An g e lopouîos ve Hamina'nm filmleri yeni bir oluşumu haberliyor. Sinema. tarihe hemen i!k baştan iubaren el attı. Fiinı çekıraınin ılkel ve zor ko%uiı;uaa yapıidığı liis yıllarda (19001er) sınemauijı yakın vb uzak tarıhınia ea uniu olay. donem ve kişilb rıae ei atması şa^uiıcıclu İsa ntn hayatLadan. Fransı* Devrimine, Homa tarıhinaö" Babıl Kulesme dek tartnıo çok çeşitli ve degişik doaenı len DU filmjei'in oiu%tuı uyoıau. Daha ları tennıgin gejiiiiie lı iıim. rB.iısJi uiın. perde sislemlertniu bu sı ıie bırlikte tarıh, Atı?.; kaa sınemaii ve bu >ınüiTM nın beiü ve açıii etkilrcnı taşıyan Batı uikelen »ıaeııid sınm elınde yme zengıa cnr nıalzeme ve saynak omştur m&yı surdürdu. larihe bu yaklaşımın özu şudur Iarih. bu tür sinema içın yainızca seyırcıyı etkılimd.i gunluk çerçevesinden ai;p gotürmek için bir araçtır. herhangı bir türdür ürin sei film... Tarih ve ta.rihin sonsuz malzemesi. gös^rü li ve göstenşçı bir suıemu ortaya koymak, stilize. u^lupçu bir =iDcina anlayışını geliştırmek ıçın kuilnnılır. Bu tümierin bır bölümu. sinema dilini geli^tinnad'i onemlı bir işiev görrouşlerd;r Sözgelimı Griffith'ıu insanlık tarihinin 4 üginç donemiru koşut kurguyla anlatan ünJü yapımı •Hu'jgörusüzlük. (1916; tam U Î " P luğu 4.5 saat) tarihsel tınemada bugün bile aS''ma m:ş biı zenginlifci. bi uslupçuluğu. bır özeni yan='iın. sınpma dilinın olu^masına önemli katkıları olmuş bir fümdir. • I I I I I | si. 7 Tersj el çırparak beğeni belirrme. 8 Bir erkek adı. Hazreti Muhammed'ın halifelerinden. Tersi evlilerin birbirlerine karşı du rumları. benzer. 9 İnkar edilmek. DÜNKt) BULMACANIV CÖZÜMÜ SOLDAN SAĞAı 1 Botanik. 2 Asalet. Pi. 3 ramalaK. 4 Ekinoks. 5 Tarıp. Aka. 6 An. Akar. 7 Net El. Td. s As. Eritre. ö Şilt. Er. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 Baret naŞ 2 Osaka. esî. 3 Tamirat 4 Alanın. Et 5 neloP. Er. e itaK. Alim. 7 ksaK. 8 Katre. 9 Milyarder. Angelopoulos'un Brecht'çiliği parken (Angelopoulos'un tr sine) zor. itici. yorucu br sinemaya kaymıyor. beli bir gerihmi. seyircinrn nnrakını ve ilgisini ayakta tıtacak bir yaklaşımı yeğiyor. Wajda. kişisel ve enolektüel yonsemelerini yadîi mayan. ancak popüler olnaya da sırt çevirmeyen bir si nemayı gerçekleştiriyor. Sinema tarihinin en ünlü tarihsel filmlerinden b l r i : ıKOŞGÖRÜSÜZLÜK». ÇNOBETCJ ECZANELER ) 8AKIRKÖY: Keskın (Cevızli Mah iskele Cad. 6 11), Zuhufctbaba. «Bakırkov. Zjhuratbaba Cad. 10), Ufuk, (Ye şılköy istasyon Cadö 79), Cihan, (Kanarya Birlık Cad. 1). Aylo, <BGhçel;evler Ta:atpasa Cüd. J8/B). Güiürn. (Bağcıiar ist. Cad. 21). Sıte, (Basın Sıtesı Delı Hüseyınpaşa C 51. 2). Bîngı. (Anmst Kutsı Tecer Cad. 8) BaDacan. (Bahcelıe/ier Kocasınan Cıımh. Sok. 16), Güngör, (YeSio.'a Moh Tasei Cad. 1). Ege (K. Ce^mece As.k Veysei Cad. 61/2), Üçyüzlü, (Eserler İnönü Cad. 51/B), BEŞiKTAS: As. (Balmumcu Darphane aurağı 18/B). Ayseı iihlomurdere Cod. 160), Fırat, (Etıler Nisbetiye Cad. 3), Dereboyu, (Dereboyu Ccd. 98. 1). Mert (Csvdetpaşa Cad. 210 Bebek). BEYKO2: Paşabahçe, (İskele Cad. 13 Pascbahçe) BEYOGi.ll Pamuk tToksım Meydanı 1), Tarlabaşı, (Tartabaşı Cad. 92/94 Uğur, (Kuledibi B. Hendek Cad. 44/7); • • isimler. savaşlar taritııyse. olaylann gerçek içyi/.uns diyaiektık bır yöntemle ışık ve yorıun getirmekten uzax kanyorsa, bu sinema da. res mi ıdeolojiierin yönJend:"mesını taşıyan tarih dersi*»ri gibı, olaylann gerçes yu zune ve tarihin gerçes an lamına değinmekten hojianmayan egemen ideoloımın damgasını taşıyordu. larh sel film uzun yıilar »,urler arasında bir tür. sinemamn gerçeklerden uzaklasnncı. gerçeklere yabancılaştıncı. "egzotik etkiyle 'uyutucu' isievine bir örnek oluşturmaktan öte gitmedi. Sovyet sineraası ve Ayzenştayn Sovjet sinemasının 5z°1!)k le Ayzenştayn'ın yapıtlarıyla tarihse! filme ve genelde tüm sınemaya getirdigi pat layış kuşkusu?. çok önemiidir. sinemada bir devrimdir «PoiemVmin. Korkunç İvan»ın. «A'eksander Newsky»nın Hollywood usulü tarihsel fümle uzaktan ya kmdan hiç bir ilişkisi yoktur. Tarih, egzotİTmine sıfiı nılacak bir kaçıs sineması Eksik olan... Ancak. .Hoşgörüsür'ük»te ve benzeri filmlerde eksık olan şey şuydu: Ba fümler. kesinlikîe tarıhı yo rumlamaya va çözümlemeye yanaşroıyorlardL N'aöil birçok ülkede (bu arada bizde) okullarda okutulan ıarih haia bir kahramanlav. nın mazereti degil. belli bir yöntemle ele alınması, yorurr.ianması. açıklanması ge reken bır oiguydu Kitleier tarih içinde oynadıklan ger çek işlevie goster.lecekler. bireyler. Hollyvvood sinema Sinın klasık ve degişmez iyi/kötü» aynmının ötesinde gerçek insan boyuüarıyla eie alınacaklardı. Tarih. çağdaş sanatçmın elinde ye ru baştan len baştan) ele alınması, çagdaş bilinçle yoğ ruiması. aynştınlması ve açıklanması gp'f^en bir olguydu. bir gösteriş aracı de gıi Ancak bu cur yaKla§ımın da zaman içinde belli bir ka hplaşmaya ugradışı. bir kf»z daha «resmi ideolojiler» in baskısıyla kısırlaştıgı ve yoziastiğı da gözlendi son yıllarda... Orneğin Sovyet sinemasının uzun vıllardır bır Ayzenştayn varatamadıg\. yakın ve uzak tarihe eğîlen yapıtlannda belli bir kuruluğa ve şematizme düş tügü gözJendi. Hamina'nm destansal sineması Bu gelişim içinde, Wa)da, Angelopoulo* ve Hamina' nm tarihe yaklaşımian ftnem kazanıyor. Tarihsel filmm ve sinema aracılığıyla tarihe yaklaşmanın bir çıkmaza girdiğinın sanıldığı bir dönemde. bu sanatçılar ve onlann örneklediği geniş bir akım. sinerna/tarih ilişkisinin yeni ufuklanm haberliyor. Bu yaklaşımlarda kuşkusuz aynhklar var. Örneğin Lakdar Hamina'nm Cezayir yakıntarihine yaklaşımı. destansal. epik boyut lar taş;yan gösterisli ve popüler" bir sinema diliyle ger çekleşiyor. Hamina. kuşku=uz bir ölçüde Batılı seyirci yj de gözeten ama temelde kendi ülkesinın geri ka!mış halkma da ters düşmeyecek kolay, görkemli. yalın çizsili bir sinemayı yeğliyor. Ceniş yığınlara seslenen. ticarî yanı da önemli bır sinema bu. Ve işlevini pekalâ yerine getiriyor: Hamina. sömüruye ve bagımlıhğa karşı onurlu bir direnişin. uzun bir savaşım paha sına elde edilebilen bir özgürlüğün sağlam, saglıklı bir sergilenmesinl, yorumunu yapıyor. Sinemanın bir ülkeye ve onun tarihine ya pabiieceği en güzel armağanlardan birı bu fılm.^ Wajda ve 2 değişik sinema örneği Wa;da'nın ve Angelopoulosun yaklasımlan ise deği şık... Wajda, sinema anlayışı ve bilgisj ile tarih bilinci çok daha gelişmiş bir top luma sesleniyor; üstelik üzerinden belli bir zaman geç miş. külleri soğumuş. daha yansız olarak bakılabilecek dönemlerin öyküsünü anlatıyor. \Vajda'nın sinemaci kişiligindeki 'eklektiklik". de ğişik uslupları uygulama ye tenegi kendini gösteriyor burda da: «Vaadler Clkesi» ne denlı coşkulu. heyecanlı, duygusal ve barok bir anlatımsa. «Mermer Adam» o denli yalm. duru. nerdeyse soğuk» bir anlatım... İkincisinin çok daha yöntem li ve yöntemsel bir yaklaşım olduğu görülüyor: Bir dönemin (1950'lerin) sosyalist uygulamasında yapılmış yanlışlan daha bir sogukkanlıhkla ele alıyor. irrielii yor Wajda.. Ancak bunu y« . Angelopolos ise bambsska bir yerde... Kapitalist Mr ülke sinemacısı. ama tu:umuyla sosyalist ülke sineaıa cısı olan romantik ve ul*sal cı Wajda'dan daha marksçı. Cstelik sinemada Br»cht ci yöntemleri. yabancılajtırmayı. mesafe kuramı»m bel ki de en iyi kullanan yönetmen... Yunan yakıntarihinin en önemli olaylannı. aşama larını temsil eden bir dizi uzun tabloyu uzun. durgun s^kanslar hahnde sunarken. Angelopoulos. bu kişisel rak laşımı içinde seyirciye alabil diğine özgürlük bırakmek gi bi çelişkili bir işi gerçikleş tirmeye çahşıyor: Bu uzun sekanslar içinde seyfcinin gösterilenin (anlatılatm) is tediği yanıyla ilgiUnmesine, istedigi olay. ögeveya kî şiyle yaklaşım kırrnasına hak tanıyor. Seyirci'e bir tür sinema ve zihin •imnastigi yapmayı zorunlu kılan bu sineman:n henüzgeniş yıgın larca anlaşılma 'e sevilme o lasılığı pek yok ama bu. An gelopoulosun Vir sinema 6ö cüsu ve sinena/tarih ilişki sine yeni bomtlar getiren bir yonetmeı olması gerçeğini degiştiımiyor. V© butür bunlardan sonra. Atatü/k üstüne bir film yapma hfzırlıklan ve Kültür Bakjnlığı'nın bunun için hazrlattığı bır yönetmelik tasarısı... tşte bizde de sinem»'tarih ilişkisini güncelüğii gündemine getiren bir day.. Sanınm konuya yeniden dönme gereği ve fırsıtı olacak... BİTTÎ Dünya Film Festivali'nde îlk kez «MaO'Sonrası» döneminin iki filmi de yeralacak MONTREAL, (a.a.) 30 Aöustos 9 Eylül tarihleri arasında Kanada'nın Montreal kentinde yapılacak olan Dünya Film Festivaiinin Müdürü Ser ge Losique. Batıda ilk kez, tMao Sonrası» dönemine ait ikl Çin filminin festivalde yarışma dışı olarak gösterileceğini bildirmiştir. Bu iki film. yönetmen Che Teh Li'nin cCoşkun Akan Irmak» ve bir Delgessl olan cPoto'a Scrayı» adlı filmlerdır. D'jnya Fi'm Festivali resml ycrışmasına katılacak filmter sunlardır: Ouebecli yöretmen Mıreille Dansereau'nun, Francoıse Faucher ve Louise Morleau ile birlıkte gercekleştird 1 ğ: tYürek Sökei», Luıs Scn Andres'in «Gece Cicekieri» Fransız yönetrnen Pierrs Kast' ın. Jean Pierre Casse!, Stephane Audran ve Alexondra Stewart iie cektiği «Karşıdan Geien Gureş» ve George Sluizer" in yönettiği ABD Holianda or tak yopımı fTam Bir Dişi». Sovyet Siaeması ise, Festivalde Nikita Hikalkov'un sBeş Akşam» adlı fünryie temsil edilecektlr. 8u fümlerin tüm yönetnnenleri ile bazı başrol oyuncularının festîvalde hazır bulufiacakları belirtiimektedir. Festivale geimesi beklenen ovuncular ve yönetmenler ara sında. ayrıca, Bibi Anderson, Arthur Müler, Jon Voight. Jill irelond, Maria Schneider, Mart he Keller ve Stanley Kramer de bulunmaktadır. Öte yandan. Jean Loufs Trintignant, festivalin «Dün, Bugün ve Yarın Sineması» bölümünde gösterilecek olan <Yüz me Ustası» adlı son filmiyle festiva'e katılacaktır. EYÛP: Sükran, (Eski Yeni Cad. 11/1). Tjna (Muratpasa Man Tuna Cad. 781, Ergün, (Reşadiye Cad. 88). Birgul, (Alibeyköy Atatürk Ccd. 46/B) EMİNÖNÜ Sahcekapı, (Vakıf Han Sok. 5), Gürkök. (Cemberiıtas Vezirhon Cad. 4/6), Sarım. (Aksaray M. K. Paşa Caa 58), 1U1 C) FATİH; Şifa, (Hırkal Şerif Akşemsedain Cad. 1). Inan. (Fatıli Mıhçılar Cad 27ı, Ödemış, (Millet Cad. 107). Atalay. (AKsaray Muratpoşa Sülüklü Sok. 35) Duygu, (KocamustofopGşa Cad. 202), Fener. (Yıldınm Cad. 27 2S). SARIYER: Sifc (Rumeü Kavak Ccvır Sok. 1/2), Rumeü Hıscrı (Bebek Cod. 12). SİÇLİ: Aruz (Şişl' Etfai Hast. Sok. 3/1), Işık (Feriköy Avukat Goa. 107 A), Emre (Nişantaşı Şakayık Sok 35/1), Gülümser (Kuştepa Carşı içı 9), Bilgi (Sonayi Mah. Sultan Sel.m Cad. 100). Deva (Gayrettepe Oya Sok. 2/C). Niigun (Tolât Paşa Cad. 320). USKÜDAR Gumüş (Zeynep Kâmil Toptcşı Cad. 499), Ümıt ı.Seimanı Pak Cad. 29;. Yenı TunusDağ (Tunusbag Cad 1 6 ; Kuzguncuk (lcadıye Caa. 56). Şirın (Alemdağ Cad 11/B) G. O PASA: Cettn (Kücükköy yolu B/A), Yeni Hurrlyet (Kücükköy Cengiz Topel cad. 71/A) KADIKÖY: Dünya (Kuşdıli cad. 83), Göksu (Bahariye Serasker sok. 91). Bizim (Fikirtepe Mandırn Caa. 55), Err;9İ (Feneryolu Tren Istasyonu karşısı 1 , Kapîan Arif (SaşkınbakKal Tonoziu SOK. 32/1). Avşarer (Bostancı Tüccar so:<. 103) KASIMPASA: Azim (Zinclriikuvu cad. 62). (Örnektepe Etibank 67/1 > KARAKÖY: Akel (Şaır Zryapaşa cad. 20) Dilek SÜRÜ,, LOCARNO FİLM ŞENLİĞİNDE YARIŞIYOR PtCLELt Türkiye'de «Yılm Filmi» seçilen «Siirü», Moskova, Nevv York, Montreal, Londra Şenliklerine de katılacak. Sinema Yazanan Derneğince, (SİYAD) 1979'da «yılm tıimı» secılen cSurus, 12 ağustos ;a scna erecek olan Locarno Fıim Şeniığınae yarışmak uzerg İsvıcre'ye göndenlniiştir. Yılmaz Güney'ın ssnaryosundan Zekı Ökten'm yonsttiğı. To rık Akan, Meiıke Demırağ. Tuncel Kurtiz'in oynaatğı «Sürü», şenük Düzer.ieme Kurulunun ısteğı üzer:ne eismelere kctıimadan yarışmalaro aıınmıştır. Locarno'da «Sürü»nün yapımcısı adına Umut Sanat Ürünierınden Seher Karaboi bulunmaktadır. eSürü>nün ingıüzce alîyczılı ikı kopyası yurt dışınaa dolaştırılmakta ve uluslararosı şenliklere gönderilmektedir. tSürü» İsvlcre'den sonra 12 24 ağustosta ycpılacak Moskova Film Senliğine de yollanacok, ancak yarışma alanında deâil, satış olanaklarının aranacağı pazarlama bölümünde gösterilecektlr. Moskovada fSü ru» adına Seher Kcrabol vo Erdoğan Tokatlı bulunacaktır. tSürü daha sonra eylül ayrnda yapılccak Nevv York Film Şenüğine, aynı ay Montreal Fiim Senliğine cağrılı bulunmak tadır. Güney Film yetkililerl. tstenüen gunlere kopyalar yetiştlrilirse. bu şenliklere de katılacaklannı söylemektedlrler. 15 30 kasım 1979'da yapılacak Londrc Füm Senliğine tSürüı nun katılması kssinleşmiştlr. kurum v« film ortoklıklanndcn 83tı$ önerilerl almıçtır. Öte yandan yönetmenllğinl Yılmaz Güney'ln yaptığı ve baş rolünde cynadıâı cArkadaş» filmi. Aimanca konuşan Federal Aımanya. Demokratik Almcn Cumhu'iveti. HoHanda ve Isvlc• e've sotılmış bulunmaktadır. •svec Teıevizvonunun programı nc oidığı cArkodaş», «Agıt» ve «Umut» filmıerinin 1979 yılı IC'nde Federal Almanya WDR Televıryon(.ınca gösterime koru'ması beklenmektedır. Aynı TV. sanctcinm lAğıt». «Endi$e» ve <Ac>» fi'mlerini de göstermek 'Stemektedir. Bir sijre önce «Ağıt» filminin Amsterdam'aa Festico'da Felemenkçe altvazılı olarok gösterilmesinden sonra gördüğü ilgi uzerlne Ho!landa TV'sl. Yılmaz GOnev'ie ügili b'r p>"ogram yoprriîs ve bazı fürrlerinrisn bölumler göstermistir. «Umut» ve «Aöıt» filmleri >se Ho!landa'da gösterilmiş ve beâRni kazcnmstır. Yılmaz Günev'in filmlerine Avrupa ülkeleri sinema ve televlzyonlannda ilcf sürerken, Amerika'dan da fUmut» ile llgill bir cağrı gelmlştlr. cSürü» ile iigili ayrıca 21 30 eyiülde Avustralya Sidney, daha sonra da Viyana Şeniiklerine katılması için birer çağn alınmıştır. 29. Uluslararası Berlin Film Senliğinin tGenc Sinemccılar Forumuı bölümüne katılarak Protestan Füm Jurisl ve Katolık Film Organizasvonu özel ö düilerinı kazanan tSürü», Berlın'de duzenlenen Lç özel gösteriden sonra ünlu sinemo ya zarları ve eleştirmenlerince övçüyle karşılanmış, tölevizyon Güncslliğinl yltlrmeyen kıtap CÎA KontrGerilla ve Türkiye M.EminDEÛER'in Türkiyenin lclnde buiunduğu CİA koynakiı teröre tutan ınceiemesı 5. Boskıst cıktı Dağıtıni: Ge • Do ışık KÜCÜMEN HASLET SOYOZ Venedik Film Festivali 24 ağustosta baslıyor VENEDİK 24 ağustos 4 eytül günleri arasmda iki bölüm halinde yapılacak olan Venedik Film Festıvalinde. büyuk bölümü cevrildikleri ülketerin dışında gösterilmemiş. 3035 filmin gösterıleceâi belirtilmek tedir. Festival tVenedik Sinema 79» ad.'yla anılan birinci bölümü resml olacaktır. ikincı bolüm ise «Venedik Laboratuvarı» adıya anılacak ve daha ziyade deneysel olacaktır. Festivalin müdürü sinemocı Carlo Lızzam'nın yaptıâı a c * lamalara göre, Festivalde tun dan başka, Marcel Pagno'ui fi.rnlerı gösterilecek ve 'Bctı Sınemasmın geleceği» AîD ve Avrupa hakkında ulusl""orası bir tartısma yapılacaktır. Carlo Lzzani. 9 ağusosto vayımlanacak olan prcframın îcerlğı konusunaa kısı btlgiler vermiştir. Progranda. özel lıkle üc Italyan filmin1) ilk gos teriminin yapılması öngörülmekîeaır. tstanbul Turizm ve Folklor Derneği'nin Finlandiya'daki gösterileri ilgiyle izlendi Istanbul Turizm ve Folklor Derneği'nin Finlandiya'nm ceşitii yorelerinde yaptiğı folklor gösterileri beğeniyle izlenmiştir. Finlandiya Folklor Dostları" nın çağrilısı olarak gi'tiği Finlandiya'da Türk halk dansları örneklenni sergileyen topluluk izleyenlerde hayranlık uyon dırmış, Helsinki'deki gösterilerin ardından basın, sanat sayfalarında bu gösterilere geniş yer ayırmışîır. Basın, donslardan övgüyte söz ederken o!ov! «saf egzotik» olarak vurgula mış, Batı'daki giys! modellerinin nereden esinlendiğini, giysi lere dikkatl cekerek açıklamıştır. SU BAŞLARINI DEVLER TUTMUŞ Rahmetlı Prof Seha L MERAY'm uzun süredır çok aranıp istenan bu yapıtmın GARTH 0EN A ÇAKI E0GC<£M SEM &JRADA BEKIE. BlP AKSİÜK OLUCSA» MARTIN STORM Eklerie 4. Basısı CIKTI Ederl: 40 tira. İSTEME ADRESİ: Çağdaş Yaymları • Turkocağı Cad. 33 41, Cağaloğlu STANBUL POH. HİCBlE FBÛNSI2 EHKE& S'R KuOlNU BÖ>t£ J