Katalog

I tiridye CumKuriyett, Osmonlı devletlnin cöküntusü ustünde kurıjdu Sorunlorı yuzeyden olaniar, son yıllarda toplumumuzu soron şıddet olaylarını. 1968'den sonro Avrupa do yaygınlaşon genclık eySemlerinin bır uzontısı olarak görüyorlar Oysa kı ıçlnde yaşad.ğımız ştddet ortamının koklert Osmanlı devletınm en güciü donemlerıne kodar iner. Osmonlı torıhi başlangıcından başıayarak sürüp gıden sa/ısız çıddet olaylan ile doludur. Saravlordo taht kov{jaları yüzünden gunahsız şehzadelerm başı vurdurulur Celâlı ayaklanmatarı, kanlı mezhep catısmaları bııblrnı kovolar Dağlar her dönemde sıiah'ı eylemlere başvuranlonn elmdedır. Dadaloğlu «Fermcn padışahın dağlar bızımdır» demeye kadar goturur ışı Devletın eyleme gecenlere uygu!odığı cezolar şıddete daha da artan btr şıddetle karşılık venidığ'nı gosterır mtelıkted r Anadolu'da Rumelı'ds devlete karşi geldık'erı lcın sayısız ınsan kazığa vurulur Şaır Nesımı densı yuzule'ek cezalandırılır. Pır Su'tan Abdoi, Şeyh Bedrettın osılırlar. Cumhurıyetın kuruluşuna yokın yıüara dönecek olursak bugunku şıddet ortamının daha c*a kabarık cızgılerıyle Osmanlı devletının cokuş, yıkılış yıllarının belırgın nıtelığı olduğu gorulur XIX yuzyıl başlarına gelırdığınde anorşi Osmanlı devletmın butün organlarını sarmıştır. Ulkenın bütun dağlarını eşkıyalar sarar Ulaşım bu eşkıyaların denetımındedtr Soygun, ırza yonelık «aldıniar her yerde gunun olaylarıdır. Adlıyede rüşvet yoygtndır Vclıler sancak beylerl kendl saltanatlarına duşmuşlerdır. Ordu kımın cın dövüşeceğını bılmez Eğıtım geri. tıcaret kücuk bır ozmlığın elındedlr Devletın gelırlerı glderlennı karşılamaz olmuştur. Tonzımat, doğru tanıtamolar getırdl, care oradı bu acılara Olmadı Daha sonro I. Meşrutıyet Anayasası sovascıları sürgunlerde boğdurularak can verdiler ittıhat va Terakkl bir umuttu. 1908'de sorayın üstüne güllukguiistanlık bır uike yaratmak tcın yürudü Cok değıl on yıl sonra, ülkeyı lcınden cıkılmaz bir bunahma surükledıkten sonro işbaşından oyrıldı Bizde cok partıll sıyasal ycşam, II. Meşrutlyet dönemınde bu ş'ddet ctamı lcmde boşiar. Ittlhot ve Terokkl lle Itılâf ve Hurnyet partılerlnin o dönemdekl ceklşmeterı. toptumun yoptsındakı öbur aksaklıklann yarnsıra bu şiddet ortamını da yansıtır. Trcblus. BaSkan, Bırincı Dünya Savaşlarının yarattığt büyük tehlikeler arasında partıcılık kavgaları alabıldığine şıddetlenır, kanlı bir aşamcya uloşır. Daha II. Moşrutıyetln ılk yıllarındo Sedayı Mlllet gozetesınln başyazarı A*ı ŞİDDET ORTAMl Necati CUMALI met Somim, Bancekapı'da güpegündüz, gunumuzdekl sıyasoı cınoyetlere benzer bır saldırı sonucu, tobancc lle vurularak oldurulur Ölduren yakolanmoz Kurtulus Sovaşı boyunco sürup g'öen ıc ısyanlor, çetecı eylemlerı hep bu anarşık ortaıtın urünlendır Bu olayların yanısıra Bırıncl Buyuk Mıllet Meclısınde muhoiefetin tutumu dcho da akıl oimaz bır nıtelık gosterır. Kurtuluş Savaşının en zor gunlennde yurdun büyük bır bolumü ışgal altndayken Yuran ordusu Po'atlı'va kadar sokulduğu b r sırado MeclısteVI tutucu lokım Mustafc Kemol'ı vıpratmak ıcm her ftrsattan yorarlanır; II Meşrutıyet donemınin porticilık kavgalarını, bır ulusun kurtulu$ savasını yöneten bır Meclıse bulc$tınr Sorunun duğüm noktası bu dsvamstodır. Gerçek'e ortcda bır ulus yoktur kı ulusal bır bılınc soz konusu olsun Osmanlı devletı bır dın devletıdır. Hıç bır donemde sınırları ıc nde bır ulus bırlığı yaratamamıştır Gercı uluscuiu*. XIX Yuzyılm son yonsında Avrupa v' saran bır akımdır ama, ulusicrın bazı temei cıkarlar voresınde bırleşmelerı bu bakımdan daha eskıdır. Örneğın bugünku Frarsa'nın temelının XIV Louıs donem ne kador uzandığını söy emek yarılış olmoz. Mustafo Kemol, Kurtulus savaşmı karandık tan sonro u us olma b lıncım yaYmaya ço'ısacoktır CumhunyetH tlk yıüarmda geien hükümetler devlete yenıden duzen vermekte başarılı dırlor. Yurdun her yanında görulen kargaşü kıso sürede vaVîtırılır Eşkıyalık oloylorı azalır Can güvenlığl sağlonır. Yeni ıkfdar, mıllı eğ>tlm seferberlığıyle halkevlerıyle, sahıp cıktığı aydın kadrosu, cağdaş yazarlan, sanatcılonylo. ordusuyla dış polıtıkastylo, sonayıleşme otıIımionyia, parasımn değerinl korumcktaki karar lılığ yla, yenı oır J u= va.'atma cabaaindadır Pe< kolay gerçek eştırılebılecek bir otıhm değıldır bu Genç cumhurıyet, Kurtuluş savaşmdan yergıyle cıkmıs tnanclı kadrosuylo karşıloçtıgı butun dırenmelen kıro kıra gercekleştırır bu donuşumlerı Bjyjk Nutuk ta bu karsı güclerın altı bır bır czılmış toplunumuzun kanında ns g'bı zararh vırüs'er aoland ğı belırtılmıştir 11kın Tera^kıpervsr Fır«ası daho sonro Serbest Fırka ıle genc cumhurıyete bırer elense ceker bu guçler Yengıye ulaşamayınca sıner, gununü bekler'er Ataturk'un son vıharında b j bekleyışlerını dcna cok uzotmadan. devlet kadrolormo. siyasol kadro'aro sızmayı boşarmışlar, ekonomık vaşoma egemen olmayo boşlamışıar dır Ikıncı Dünya Savaşı yıllorında ıse yasai oltnovon yollardan lyıce palazlanır. 1950 seclmler.nı kczarmco kurtulus sovaşının son temsılcılennı de cievlet kadroıanndan uzaklaştırırlar 1950 da gelen ıktıdor. Osman'ı dsvletınln cokuş yııfarının kalıtını hortiatır Kendını devlet denetımı dısındo goren kanunlann ustunde sovan guçlerın bır kez daha devletı ele gecırme si demektır bu olay Bu ıkt'dar değışıklığıyledır kı tıolki'Tiz en ly mser bır değarlendırme ıle bır kez daho II Meşruttyetm ılk yıllarındo bulur kendırı Kısaca özetlemek gerekırse yukarıda belırttığımız ılk cumhurıyet hükumetlerının benımsedığı Hkelerın bır b!r yıkımına gırişmektır. DP ıktıdarının getırd'ğı En oneTiiısı devlet denetlmml ykmavı becermışlerdır. 1950'ye kador. başlangıcıno gore sarsılmış olso da, yıne merkezde toplanan devlet gucu 1950 den sonra taşra partı ocok bucok boşkanlorınm elıne gecmıştır. B T bakıma yenı bır feodal duzen yaratmıştır bu du rum Böyle bir dözenln kaba kuvvete dayanan şiddet ortamını koruklömemesı olanaksızdır. Nıtoklm sonuc böyle olmuş, 1960'a yaklaşırken. onarşl bütun boyutlarıyla scrmıştır toplumumuzu On yıllık DP Iktıdarı döneminde dort yuzü oşkın gazetecı hopısler» atılmış. or<'unn ıo sokaklarda dövdürulenler olmuştur. DCşünce özgurlüğö cığnenmiş, sol yasaklanmış' • Devletln bötön kovnakları br kapkac duzenının kabadayılarma dcğıtılmış, bağımsızhk ılkesı viğnenmış genc cumhurıyet uydu bır devlete oonuştürulmüştur. 1968 genclık olayları Avrupa do oteden berl varolon s'ddet oloylarının bır uzcntısıdır ancak Gladyotor oyunlorı. Vıkıngler.n saldınları. ılk Hırıstıyanlora uygulaian ışkenceler, es r tıcoretı, korsonlık, kole'ık re ıml eng zısyon mahkemelerınden, Ispanva ıc savasna Nazı kamplarmo kadar urpertıcı bır grofık c zer Botı*dakı şıddet Olayları Galıle'yı Jean d'Arc'ı odun yığınları ustünde yakan b j şıddet ortarr, dır Kımını okul kıtop annda okuduklarımızdan biüyoruz bu gerceklerın Kmı parça parca cok yazıldı, cok okundu Y re de bızım butun bu gecmışte vonlan yorgı'onn onlamm kavromam z ıcın bu gercek'erı bır kez daha yaşamamız kenHı denevlerımızle gecmıste bu yargılaro varonların ac 'arını paviaşmamız gerekmış. Bugun lcın 1908 den bu yana değışen bır şey yok yaçadıklonmızda B r şıddet ortarmnın ürunlerı olarak II Meşrutıyet dönemırın Bırıncı Büyük Mlllet Meclısının cekışmelennı surdurüyor sıyasal partılerımız. Ulusal cıkarlarımıza yabancı kaiıyor Demokrası bir erdemler sıstemıdlr Doğruluk, dürustıük. verdığı sözde durmak. ack sozlüluk, acık yureklıl k. yalan soyiernemek, vatanseverlık, ınsancıllık, duşüncsle'ine, ınançlanno bağlılık, özverı, tok gözluluk dayanışma başkolarma yrjrarh olma v b g\bı erdem'erdır bunlar Bir ulusun kendl sınırları ıcınde hep bırlıkte, kardeşce, mutlu soğlıklı bir yaşoma kavuşobllmesı, bireyl&rı arasında bütun bu erderrlerın, bu erdemlere eş normal değerıerın yaygınlaşıp kökleşmesme baglıdır Demek oluyor kl ulus olma cabalarıyla b'rlıkte sağlıklı oicbılecek bır sıstemdır derrokrası Ulus oimocoboları yarıda baltalanmış. gereken sürecl doldurmamış toplumlarria, siyasal yaşamın cıkaı kavgolanna donuşmesl kacmılmaz bır durum, vurgun duşlerıyle devletı ele gecırmek ardındo olanlorı kendılığınden aoimasız bır şıddet ortamrva ıter... tlr Esasen buraya kador bılınenlerı tekrarladığımız yazının kaeme alınış nedenı de bu nottaları vurgulamaktır zaten. Ölüm Ilanlan abah gazeteyl actım. Gordüğum ne? ölüm ılcniarı. Ölüm ilonlan deyip oecmeyin, reHamcrlıgm bo turü. sazeteler lcm iyl bır gelır ka^nağdır. Gazeteier c*cekci dukkânlarına benzerler. Ölumler, nışanlar, düğüri' lercoğalırsa.cıcekcıler kazanır İnsanlcr bırbırlerfnı severlerse, cıceklerle duygularını belırtırler, sevdıği kadıno cıcek yollcyan âşık. çıçekçının kesesme poro oktanr. Ya cenaze törenlerı? Bazan tabutların cevresl cicek bahçesine doner. Ne var ki, olu, toprağm attında kokuşmaYa başlamadan, mezortn ustünde solup cürüyecektlr ciçekler... Buna karşın, yüzblnlerce ciçeflın yascm sureeınl ucuca eklesenız, kımi sevgınin ya da aşkın sürecındeo kısa kalacaktır. Ne dlyorduk? Gazeteier gercekten çicekci dükkönlanna benzerler. Mutluluğun ve acıların yoğunloştıö' günlerde gazeteier ctcskler gıbı cok satılıriar. Tren yc da ucak kazosı, su baskmı ya da deprem, yengı ya da yenılgı, savaş ya do barış, yangın va da cincyet, skan» dal ya da yolsuzluk gazetecl lcln tira|lo eşdeğerlidlr. Böyle günlerde satıcmın önünde gazete kalmaz satıiır tumü... Ayrıca nlşcn, nlkâh. doğum, ölum Ranlan da gaz»tecının keseslne g^ren para demektır. • Son yıllarda blzim gazetelerde yolnız 6lum haberleri coğalmadı, ölüm ilanlan da arttı. Ne var kı bu ıianlar Türkıye've özgu bir nıtelığe donüştü. Bir sabah acıyorsunuz gczeteyf carsaf boyunda bır ilan: «Unlü ve eşsız ışadarrı Muteber Bereketoğlu hakkm rohmetme kavuşmuştur, Allah rohmet eylıye. S Erdem ve Eylem Oktay AKBAL C Evet Hayır «Yurtsevertftnn bugun bağlanacakları tek çoy, |ikolerdir» Bır toplum, bir kültür bir düşün savaşımında ilkelere bağlanmak gerekır. Klşıler, egemen cevreler, moda düşuncelef, turlu etkller, tepküer gecer gıder, sağlam ıl keler kalır. Yol göelerici. aydınlatıcı, sonuca goturücu yalnız ilkelerdır... Fransız dev»1mclsl Babeuf'un bır sozüydu yukarıya Oldığım... İlke uğruna kelleslnl vermekten kacınmoyan buyuk devrım ve eylem adamı Babeuf. . Duşuncelerını kesm soylemekten, yazmaktan cekınmeyen bır kışı «Kötufoklen sökup atmanın en iyl yolu kötuluk yuvaıannı ortodon koldrhnoktır Kentsoylular ortadan kaikmadıkco onlan dıriltmek «teyenler muhakkak cıkar» ••Bugım Babeuf'le başbaşayım... Zoman zaman bir düşunurün evrenıne gırebilmellyız, soatlerimızl o duşünurün kıtapları arasında geçirmellyız Bu, genç yaşta dunyarnızdan kopup gıden devrımcı bugun de gecerlığıni. önemını koruyan neler yozmamış, söylememiş... Fransız Devrımmın öncülen. sonra da birb rlerıni gıyotlne göndermek yarışı yapanlar, her şeye rağmen dünya tarıhının en önemlı b r donüşumunü gercekteştırenler ne kadar genc Insanlardı. Babeuf 37 yaşında oldu Salnt Just 27, Robespıe're 36. Oanton 35... Kısacık yaşamlorına no yoğun deney mler. ne »aökjrn gozlsmlar, ne sureklı gercekler edmmışler. bunları bizlere dek ulaştıracak değerde yazılar, sozlerle bırakmayt nasıl başarmışlar. ınsan şaşıyor! Babeuf «gercek bir demokrasınin», halk yararını. mutluluğunu safllayacak bir yonetfmınin kurulması ıcın o günlerde neler ıleıi sürmuşse. ney> savunmuşsa, bakıyorum bugun de hepsl eş önemdel... Evet bugünkj demokrası yonetımlertnde uygulanacok. lstenecek, gercekleştırılecek koşullor bunlar Bakın «yasolor» konusunda ns dıyor «Ey halk, yasalarını tam yapamozsan. hıcbir şey elde edemlyeceğin kesındır». Bu da «Anayasayı tam anlamak» konusundo yardıkları «Anayasanın her maddesl, en kaba sağduyunun hemen anlayabileceğl oçıklıkta olmalı; o yana bu yana cekılmeye, değişfk biclmlerde yorumlanmayo meydan bırakılmamalı. Bozguncu doktnn uydürmacılarının metın bulandıncılorın, kacamak aroyanların, dolombaclı lot ebelennın, noktcmın vırgulun yorıyle ovnaşan hukuk kalpazanlanmn dırdırtanno hiçblr ipucu bırakılmomalıdır. özgürtuk derken hangl özgörlüklert onladığımızı teker teker soylemelı O zaman klmse bu ozgurlüklerın kılına dokunamaz » Hep duşünürüm, yasalar neden öyle karışık bır düle vazılır' Mademkl tum yurttaşların uyması gereken temel ılkelerd'r bunlar, öyleyse tüm yurttaşlann kolaylıkla anlayabıleceklerl kadar yalın ve acık olmalıdırlar. Oysa tam tersıdir uygulanan ille de bir hukuk adamı olocok. sıze o moddeten yorumlayocak hem de bunu kendine gore yapacak kendl bilgısi, görgüsü eğılimme göre... özellıkle Anayasa'nın cok acık, cok yalın oimast baş koşuldur Değ'Sİk yorumlamalora uygun b'Clmde yazılon Anavasaların gereğl gıbı uygulanamıyacağı bellıdir. O Anayasa'yı koyanların, benımsettırenlerin niyetı başlongıctakı tutumlarıyla onlaşılır boylece!.. Babeuf'un Anoyasa konusundakl düşünceiert do ıkı yuz yıldan berl gecerlığırri koruyor Bugün hef zamankmden daha onemü, daho değerlı daha vazgectlmez bır değer taşıyor. Babeuf «eşıtlıkoi» bır düşünür. bir eytem adamıydı. «Eşıtlerın Manıfestosu»nda Franso hatkma şöyle seslemyordu «Insanlar arasında yaş ve cins aynlığından başkası olmasm artık. Madem kı hepsının Ihtiyaçları bir, yetılen bır hepsl ıcın bır tek eğıtim bır tek yıyecek olsun Bır tek güne$le, aynı havayla yetınlyorlar da, nlc'n oym ölcude aynı değerde yıyecekier hepsınl doyurmasın?» Babeuf. belkl Manc'ın yıl'ar sonra diyeceğı glbl «kaba bır eşıtlık»ten yanaydı ama her $eyden once bir erden adamıydı Böyle ınsanlar ölmez unululmozlar. Saotlerıml Babeuf'la başbaşa geçirdım, nerdeyse onun yoşadtğı cağın bir Insanı oldum Sonra Ikı yüz yılı atloyıp bugüne geldim... Babeuf'un Sz'emlerl, Istekleri, duşleri bizlenn de özlemımız. 'steğlmlz, döşümuz' Zaman gecmış. oma toplumlarda değişen bOyük bır şey yok! «Erdem ölmez» dıyor Babeuf «Zorbalar baskılanndo kendı'erıni aldatırlar. Yok ettıklerl yalnız bedenlerdir, İyl insanlorm ruhu yolnız kalıp değlştlrlr. Bır kaltp dağılır dağılmoz o ruh başka vorlıkları dlrllHr, onlar da boşlor olabıldığlne yaşomoya ve başımıza gecen haydutlarm scluğunu kesmeye...» AĞIMIZIN en büyük ener|i kaynağı ekora altın»ın tekelct ekonomık baskısı solt gelışmlş ülkeler üzennde oimamakta. oniardan cok daha cıddı boyutlarda gelişmekte olan ülkeler uzerınde göstermektedır ezicı gucunu Daha acık bır deyışle, dış tıcaret acı ğını bır türlü frenleyemeyen, aşırı fıyat artışlarıyle sosyal hu zursuzluklan had safhada duyan ve ıstıhdam somnu blr ulusal problem holıne dönen Turki'(e gtb| ülkeler ödemekted;r cığ gıbı büyuyen faturamn ağır bedelını Ve doğal olarak yıne Batının «şımdıl'k huzursuz» ancak guclü devletlennln sancıları. hıc bır zamon, petrol gıderlerl tütı ıhrac gelırlerlnın üzennde bulunan gelışmektekt ulkelerinkının yarısı kadar dahi olmamaktadır. Sorıınların aynılığının ve ortok ozeilığının somut sesı ıse herkesce bılındığı gıbı, gectığimız günlerde OPEC üvesı ulkelerın petrol fıyatlarına ı'ışkın Isvıcre'dekı son toplantılorındo yukseldl. Gelışmışlık düzeyıne bakıimaksızın tüm uluslar sonucu kaygı ile bekledller Vorılan korarlar karşısında umutsuz bekleyışlerını son derece karamsar şekılde acıklamaktan sakınca görmedıler Sorunlarla yüklu ülkemızin ise esosen ek bir ocıklamodo bulunmosma gerek dahi yoktur Benzın kuyruklarıvte, karnelema sıstemiyle ve cok yönlu şekilde kısa gecmışten kaynak lonan hataları gıdermak üzere konut ve sanaylde ikame olanaklarına yönelmeslyle, odeta en anlamlı yanıtı vermektedir gellşımlere karşı. Petrol, Döviz ve Ekonomik Denge # DÖVÎZ KONUSUNDA, PETROL GEREKSINMEMİZİN YARATHĞI SIKINTIYA KARŞILIK, ESENLİK VERİCİ OLANAKLARA SAHİBİZ.. YETER Kİ BELİRTİLEN ENGELLERİ ORTADAN KALDIRALEVL BU DA ELİMİZDE.. ENGELLER ilk nokta muteahhıtlık riizmet'erı gotürulurken karşıki3ilan temınat mCıessesesi coşuluyia ılgılıd r. Normaı olaraK Ortadoğuda hızmet ustleneceı< kuruluşlar belırlı ıhaleiere katılmakta bunun ön koşulu olorak da temınat mektubu mjessesesınden yararlanmaktadır Bılındığı gibı yasalarımıza go re temlnat mektubu müesses.esı lımıt ıcı ve lımıt dışı dıyft ikıye aynlmış, ote yandan ulus lararası ılışkılerımızın eKOnomık yapıya bağlı olarak vardğı bugunkü düzeyde. u'usal bankalarımız buyuk olcude dırekt ve aktıf şekılde gorev alabılır bır duruma gelememiştır Boyle bır olgunun ortoya koyduğu gercek şudur Yabanc» güclü kurukışiann do yer o<dığı thaıe yarışmalarında fürk kuruluşlar ılk etapta bankaiarın teminat mektubu sımr'amaları karşısında kalmışlar, Ik ncı etapta da guc bela sağladıkları garantılerın, yaptınmcı f'rmaca ıkıncı bır yaoancı bonka garant sıyle (kontrgaron tı) temnata bcğlanması ısteğl karşısında tom anlomıyla bir darboğozo ttılmişlerdır Bırlnct etopta guc de olsa gıden'en engel. yabancı banka kontrjarantlsl Isteğı korşısında aşılnası olanaksız bır duvar g«bl kolmıstır Yabancı banKalcjr genellıkle kontrgarant! vermek istememektedirler. Ve acıktıt kı, durum uluslararası yarısmayı cok zorlayocak nltetıktedir Sşte olınması gereken asıl önlem bu noktaya ilışktndır Turkıye btr an önce Ortadoğu ülkelerl ıle üst düzeyde koruyu goruşmeli, kuruluşların engellenen itıbarlan yerlne ağırlıkla kendı saygınlığını peşınen koyarak belırlı ış sahosını acmaya calışmalıdır Bunun ıcm de gerekırse banka garontısi yerıne kendı garantl verrr°l\. hatta öbür yabancı kontrgaran tı bankalarıyle anlaşarak o yolları da yumuşatmalıdır. Ikıncl önemlı nokta. işcl dövızlerınm Turkıye'ye getırılmesıne ilişkın Teblığe ozgudür. Bu acıdon. %50 dövız getirme zorunluğu koyan, gercekten daycnıksız hükum yerlne pnmleme sıstemi getınlmell ve böylece reel tasarrufların doğal olarak Türkıye'ye okmasından başka yol bırakmavan bır sısteme gecilmelrdır örneğın. halen mevcut uygulamanın ötesınde bir dolcr TL 55, ve plyaso koşullarına göre hareket edebılen bır katlı sistemle bu fontaro yaklaşılmaya calısılmalıdır Sonucta da hem ölcütu bulunmayan adaletsızlik gıderilecek, hem de genellemede bir tışcl dovizleri prımleme sisteml (ie» önaöruve genış bir boyut kazcn d'n'acaktır. Son nokta olarak da ihrocotta verçı lodesl üzennde durmak gereklr. Turklye bu acıdan son ramanlarda oldukca fcrklılaştırıİTiış ve kısılma vönünde deÖlSt'rılmış bır sısteme gecmıştir övle sanıvoruz kl, bunun tam aksıne vera1 iodesi qenişlet. meli ve özellıkle de OrtodoÖuvo pidecek möteahViıtlık hlzmetlerlnde vonsmo kolaylığı eafilomak üzere emsk ıhrTi 'ızc'nde ozendınc, subvarsıyoniora oecllmeliHir Sağlanacak dövlzln mariinol varorı dıkko'e alınırso kovbedılecek herhanrıı bır seyln olmcd'djı b r ortamda kozcmlacak olanaHorın büvöklüŞü doho do bel'rgınlık kazanir ve Varaf surecnde bu'unanlan ko'avco gırıs'mlero ıter. Faik Y. BAŞBUĞ s nm« duyduğu mal ve hızmet akımına olanok verdığı olcude guc'u olmaktodır Saplantılı bır Vğlılık asla sozkonusu değıldir 2 Bu avrıcalığın gerısında bır başka doğal özellık ge'mek tedlr Coğraft yakınlık Mal ve hızmet akımında malıyeti son derece düşürecek bu olanok, dengeyı buyuk olcuds Turkıye lehine değıştırmektedır 3 Nufus yoğunluğu ve Ihrac odılebılır emek gücunun faz lalığı ve ucuzluğu belkı de en önemll özellıklerden blrısidir. Bclirtıldiğine gore bugün Türkiye'de dort mılyona yakm acık İ S Z bulunmoktodır. Gızh is> S1 sızlıkle berober Istıhdam sorununun aflşe ettiğl rakam ise bunun ikı katı. öte yandan bu pottamaya ha zır potansıyele karşın Ortadoğunun Istednği ise. öncelıkle muhendıslık hizmetlerf dolında emek gücüdür übya ve Arap yarımadası. hotta Orta ve Kuzey Afrıka ülkeleri, resmi baş vurutarla bu yönden müteahhıt lik gırişımlerinde bulunmalannı Türkiye'den istemişlerdlr bıle. Daha acık bir deyışle dünya enerjısınin ve buna bağ lı olarak do dövizlı danokkjrın »n e*kıll toplonma merkezi olon Ortadoğu, bu zenglnllğin karşıtım oluşturacak emeğe bağlı harcama kalemlerire büyuk ölcude Turkıye uzenne kur mayı yeğlemektedir 4 Son olorak da Türklye tarımsal üretım olanında da yıne bu ulkelerın büyük ölcude gereksınme duyduğu mallor lo ilgılı buyük bır güce sahıptır Dünyonın yepyent bir tıhrocot savaşını» yaşomakta o!duğu çağımızda. yukarıda sıra ladığımız öbür maddelerle bırhkte Tjrkıye kendısın ötekı ra kıplerme göre yüzde eiltsıyle doho boşlangrota egemen kıla cak bır ayrıcalığı özünde taşımaktadır. Nitakım bu noktalor llgilllerce yokından gözlemlenmlştır kı. özellıkle emek gücü ıhraciyle İlgılı olarak Ortadoğuya özgü olmak üzere Türk Para8i Kıymetınl Koruma Yasası ile llgıll Tebliğler sırolanmaya başlomıştır En son muhendlslik dolında calıştırılacak ışcUerin ücretlerlnln % 50'slnt TQrklye"yo getirmelerl zorunluluğu lle llişkili 2 numarolı Teblığ yayınlandı. Ve aynı zomando da formüla edıllş ocısından değlşık kesımlerce değışık eleştlrılere konu edlldi. Bunlar üzennde tekrar duracak değılız. Amocımtz bunlann dışında oncak tumuvle bir sisteml etkıleyecek bır ıkı noktaya dıkkat cekmek ölüm ocıdır kuskusuz işte bu acıyı duyon töm yokıniarı, şırketleri. kumpanyalorı. mağozaları, yönetim kurullan, Işveren sendıkcları Muteber Bereketoğlu ıcln oyrı ayn ölOm Hanı vermek eğilınnine kaptınyorlar kendılerfni... Bazan ben dıyeyim ceyrek sayfa, slz deyin yarım sayfa. ya da ıkı tum sayfa sılme ölum ılanı... Ve tek odam icın, Yuzbınlerce lıra... ölen bir kışı. 6u ne savurgantık? Bır bakıma Türklye'de kapltoilrmîn gellşmeslnl Incelemek ısteyen toplum • bllimcılerin ya dc ekonomistlerm olum ılaniarını kesip arşıv calışması yopması gerekıyor. Birblrlne gecmiş ve doi budak sormış şlrketlerln haritası. bu tür ölüm ılanlanndo sergılenıyor Ancak işittiğfm görduğüm, okuduğum kadarrylo Batrl» basında boyle birşey yok. Orada unlü bır sonoylcl öldü mu, zaten olay gazetecılık değert olan haberdır. Bizde ıse coğu Işadamınm capmı, ölüm llanlartnın santlmetrekareslyle ölcmek göreneğl oluştu. Ama madalyanın bır de otekl yüzu var Yine gazetelerımızde belkı de dünyanm hlcölr yerinde eşine rosianmıyacak bir başka tur de ölüm ilonlan yaymlanıyor Son günlerde yoğunlaşan bu llonların ortak cızgısı gencecık bır Insanm yaşamoya öziemii fotoörofınm oltında betırlenıyor. «Devrlm özgur Doğumu: 1957 ölümJ: Yiğıttı, dürüsttü. örgjiuk yolundo sehit oldu, onısı uğraşımızda bıze ışık tutacoktır» Bu tür llanların da ardının arkosının keslldlği, kestteceâi yok... lşodamlon seyrek ölüyortar. voşlı öluyorlar, ve ö(düklerı zamon tek başlarına cok yer tutuyorlor Gencler ıse sayısal bakımdan cok olduklarından fozlo yer kaplryorlar. * Insanm lci cız ediyor. ölüm hoş bır şey değil. Ateş duştüğü yerl yakar. Ölen. ister Işadamı olsun. ister devrimcl genc. yakıntorı. Ona\an. babaJarı. kardeşleri, cocukları acı duyor Öiumun acısını hoflfleten, kışinin yoşom sureclnl doğai suresınde noktalayıp ışını bitirdıkten sonra cekip gitmesıdir Yunus Emre'nin dediği gıbi o zaman Inson bir merhabo ceker evrene. ve der ki. Bu dünyadan glder olduk / Kolanlora selam olsun... Ama bızım toplumdakl olüm ilânlan blzlm toplumun yaşamını da yonsıtıyor. Yineliyorum kı dunyamn hıcbir yerınde böylesine ölum ilânlarına roslonamaz. Acoba bf zım kanlı. ya da şenlıklı demokraslmızde ölümü de kenoimlze mi benzettık? Sanırım öyie... Ne var kl dostlarım gözlerlnizi dört acın. Bir ülkede toptumsal celışkıyi ölüm ılanları bile bunca keskınlıkle yansıtırsa, bugunun bıcerdoverlerl ne denll dış kcynoklt mazot kullonsalar da geleceğm harmanı başka türlu olur. PETROLÜN GELECEĞÎ VE TÜRKtYE'NİN ŞANSI Bu genei ve karanlık tabto da ortaya koymaktadır ki, bılımsel tahmınlere göre daha yuz yıl Insanlığın gereksınmesini korşılayacak düzeyde bulunan dünya petrol rezervi. hangı ocıdan bakılırsa bakılsın Arap dünyasını polıtık sahnede ve bunun özunö oluşturan ekonomik sıstemler anolızmde daıma ön planda tutacaktır Söz konusu topluluk, toplumsal gelişimın hangı aşamasında bulundukları tartışma8inı gundeme getirtmeksizln tüm dünyayı etrafındo döndureceğe benzemektedır. Başka bir Hadeyle petroiün eko nomık değer olarok krallığını ilan ettığl ortomdo, gercek kral lık o değere sahıp uluslara, ya nl Arap alemıne ait olacaktır. Bundan kimsenın kuşkusu yoktur. sıkmtı ve sert eleştıriler bu gercek dolayısryledlr. îlhan bardakpı YONETIMI\DE İMZA GÜNÜ UĞUR MUMCU ÎLERÎ KÎTABEVÎNDE TÜM KİTAPLARIN1 İMZALIYOR Yer. SSK Isham A Blok 202 Cmar Sinemosı karşısı • İZMİR Tanh: 28 Temmuz 79 saat: 15.00 tarih dünyası hattali dergı ESENLİK VERtCt OLANAKLAR Ne var kl, endışe vertcl tabloyo karşın. Türkiye esosen do ğasal bır yazgı olarak «kemerleri sıkmaı polıtıkasının savunucusu ve petrol gıderlerinl dahi karşılayamayan ıhracat gelırlerım artırma uğraşısı veren ülke olurken. aynı zamanda bazt ayrıcalık ve olanakları da büyük bır şansla elınde bulundurmcktadır. Bu şu noktalarda ozetleyebılinz. 1 İlkı belkı bıraz duygusal bır yaklaşımdır ama. Turk.ye'nin Arap dunyasıno olan dınsel yokınlığı lle ılgılıdir Her ne kadar 20 yüzyılda uluslar daha gercekçl bağlarla Varşılıklı lllşklter lclne girıyorlorso da. bu ıltşklter! daha yoğun şekılde yonlendlrmede ylne de dın önemlı bır etken olorak gorulmektedir. Ve Türkiye islâm ülkelerl orosındo bu acıdon lider oiobilecek ve etkileyebılecek güce sohıptir. Ancak unutulmamolıdır kt, dın.n ötkenlıği, ulus'arın gerek TÜRKİYE SÜT ENDÜSTRİSİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Kurumumuzca Izmlr Sut ve Mamul!eri Müessesemlzln tevsıı ınşaatı bırım tıyat teklıfı alınmak ve termın progromı Istenılmek kosuiu ıle ıhaleye cıkorılmıştır. Isteklıler Ihale evrakını en gec 3 81979 tanhıne kadar Kızılay Karanfi! Sokak 20 no'lu bmamızdaki Merkez Veznemızden 3 000 TL karşılığmda sağlonabıllr. Bu ışımıze teklıf verebılmek icm en az 75 mllyon liralık müteanhıtlık karnesı ile buna benzer ışlerl yapmıs olmak, 1500000 TL tutarındakı gecicl teminatı yatırmak ıhale şartnameamde belırtılen belgeterl vermek zorundodır. Isteklılenn en gec 10 81979 tarlhlı Pozartesl gönu 17 00'e kadar 1 500 000 TL üralık gecicl teminatlarını Merkez Veznemize yotırarak olacakları makbuzu veyo geçicı temınat mektuplarını dış teklif zarfına koymo lon ve teklif mektuplorı lle birlıkte Genel Müdüriüğumuzun Karonfil Sokak No 20 Kızılay / ANKARA adreslndekı Haberle$me ve Arşiv Müdürluğune makbuz karşılığmdo vermeıerl gerekmektedlr. Postoda meydona gelecek geclkmeler dtkkate alınmayacaktır. Kurumumuz 2490 sayılı kanuna tabl değildir. (Basın 18803) 5895 beigelerle çıktı DOKTOR ALINACAKTIR E.K.I. MÜESSESE MÜDÜRLÜĞÜNDEN Muessesemlz Işci Sağlığını Koruma Başhekfmliğlndeki münhal doktor kadrolanmıza 657 sayılı Yasa gereğınce aylık. ycn ödeme. Tam Gün Yasasına gore tozmlnat ve yakımlık komür venlmek suretıyle Rontgen KBB., Goğus Hastalıkları Mütehassısı ile Protısyen Hektm tayinı yopılaccKtır Möracaatcılartn Müessesemlzın Zonguldak'takl PerJ Işleri Müdürluğune yozıh veya şahsen murocaatlan rlca olunur. NOT; 7 sene memuriyeti olanloro 3 ve 4 derece kadro üzennden aylık verılecektır. iBasm. 18848) 58 r HEDEF, DEV BİR DENtZ GÜCÜ!... TÜRK DONANMA VAKFINA YAPACAGINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE LXAŞABtLİRtZ