Katalog

ONİKİ CUMTTURTYET fi MART 1979 EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI .. EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMİ... Füsun OZBILGEN unyodn 197J yılı petıol krızının bır bcnzerının ya^cınmakla oldugu ve tum ulkelenn petrol uretım ve tuketıııılerıyle orantılı olarak D ı krızden etkıleııdıklerı bıldınlnıektedır 197j yılındj pptıol krızı ÜPEC ın petrol fıyutlarınu buyuk ol cude ;am yapması vt, fıyatlurdakı bu yukbelış n ceşıllı petrol tuknten ulke erı onenılı olcude etl ı lemesı nedon olrıııştu Bu kez yaşanmakta oln ı petıol krızıne ıse petrol uretıınının onemlı oltuda gerıleme»ı ve petrol fıyatlarının karaboısa uzeıın den ışlenı goınıesı yol acmaktadır OPEC ın ara lık ayında behrledujı potrol fıyatları hıc bır OPFC ulkesı tarannduıı u\ç/ulanınarnakto ve şu onda re£,mı pölıol fıyalı varıl başına 13 30 dola oldugu halde 20 ıla 25 dolar uzerı iden satılmaktaaır Dunyn petrol uretımının azal nabinın eıı onernlı etkenı Iran da uzun sure uretım n durmn sı ve Lıbyo ııın da «kaynaklannı daha ıyı deger lendlrmesı Için» pstroi uretım ve ıhracatım aıatı ınasıdır Yetkılıler Iran ın petrol uretım ve ıhra catına boşlayacağını acıklamasına ragmcn bu nıın cok çabuk gercekleşt rılenıeyecegı goruşun de olduklaıını belırtmektedırler Iran da petrol ku yulaıının yeteılı ıluacatı bağlayacak olcude fao llyete qeçebılmesının Hazıran ayını bularagı bıl dırılmektedır Ayrıca Iran dakı sıyas.ı gelışniPler petrol uıetım ve ıhracatı konusunda da kuşkular yaratmaktadıı D lum dünyada 1973 petrol kriziniu bir bcnzcri yaşaıuyor OPEC ın aıalık ayında aldı^ı kaidta gore 13 30 dolaıdan satılması gereken ham petrolun vaıılı 202Ö dolaıd.uı satılıvor. ENERJI tukoünunın bO ı potıole dayalı olan Turkıye dunya petrol krızını yoçun bır bıcımde ya^ıyor MC nın bıraktıgı bozulmus petıol basglantıları 1978 yılın da duzeltılmcseydı bugun tum ekonomı duracaktı. TÜRKİYE'DE 30 YILDIR VERGÎ KAYIP VE KAÇAĞI YÜZDE 45'İN ALTINA DÜŞMEDİ Uiuc GURKAN Gelırler Genel Muduru Ahmet Esen, 1978 ocak ekım donemınde 36 961 vergı yukumlusunun hesaplarının mcelendığmı, sonucta 12 9 milyar lıralık gelırın gızlendıgının behrlendığını açıkladı I*)ı8 vı/ı ' nnsnJıde butçeiı gplır tahmirulerı 1977 MIIIIU goı e tahaUıul ta \uzde k7 9, lahsılatta ıse 'c52 oıanında a;(ıj gostennıştu 4) m veıgıler esas alınmak suıctısle 1079 yılı konyohde bulçe gtlııltn tahınını yuzde 18 4 luk bır artış ongoıulerck vapılrmştır Coruldugu gıbı 197') konsolıde butça gehrlen 1978 6 gore daha duşuk oranda bır aıtıf olacagı vuısa\ımına gore lahmın edılmıştır Bu olgu 1970 u/ı tahmmlertnın nımser degıl gcrçckçı oldugunun kanıtıdır SORU Butçe Roln leı ındckı aıtı«. hı/ının 197()d<ı bır o n t t k ı \ıla s o r e Vcivd l a i a c a g l İHhmını noıedon k a y n a k l a n ı v o ı ? alı\e BaKanh^rı Gchıler Genel Muduru Alıınet Lson 1079 malı yılı butçest gp lıı tHİımınlcı ının qerçekçı* blr bıçım de \apikhgmi bolıı tmı^tu «Cum/ı«rıvet»ın sorulaıını \anıt)aynn Colırlpr Cjenel Mudıı ru Tstn 1^79 but(,esındo gel ı talımınlennın \ı>rgı yasalaıında dpgı^ıKlık vapılncagı vaı sAvımına da\dndırıldıgı yulundakı eleştinle ıı ISP «daycmaksız olaıak nıtelemıştır T m k ı v c d e verpı du/enınde vukumlul» ı ın bpj'inına da\ jlı . t< tn< Ke(jldıgı 1910 Mİmdan bu van.ı Uajıp \c kaçagın yuzdo 41 oıanının altıın dubuı ulrnıedıgmı bellrlen Mımot Fson •Veıgı ıiavıp ve I Cfagının > at nızca ıda)i \a da \nsa/ onlemleıle onlenm • N EKONOMIK IYILEŞMELER Esen, 1979 da Vergı Idarelerının yetersı/lığını gıdermek ıçm gereklı onlemlenn alındıgmı, takdır komısjonlaıına ısleılık kazandııılacagını u/lasnıa konularma agırlık veııleceaını sonvıcta veıgı gehılerının artıı ılacağını ıleıı surdu > ANI1 ı<)7!) konsolıde butçe gehrlen tahınını gcrçekte hıç bu bıcımde butçe açıçının doymaınası ıçm a\gan duze\e \akin \apünuştu Kıyiel kanıın IU79 koıibolıda but(,p gplıı leı ının bu tahınını aşncagı yonunde dır Bu hunıın \ulnızıa aıtış hızının duı,uk tutulmasına da\annuyoı 1178 vılınüa sururlu ge konulan ıkonomtk onUınlerın sonuçlaıı 1979 yılında atınataktır A\nca 107c) \ıhnda kı ekonomık ıyıles,meler de yıl neıibinde but çe gelırlenne yansıyacahtu SOfiU Buyuk boyutlaıa \diclı«ı bolııtı Irn vcıgı kac,al«,ılıgına kaı^ı alınacak on lemlor butço cclırleı ının nc olçudc artıı ılma sına olanak \trobılıı? Y<\Nir Oıuelıl le holutmeh ısteıım kı, vergı gehrleıının ıdan ve yaıgısal onlemler le \a da otekı oio Izuııtıol onlemlenyle ıslenılen duzeyde aıtınlması oldukça guçtuı 19>0 \ıhnda gelııılen heyanname esasına do \ah bugunku sıttemımızde vergı Iiavıp ve ka^agı aerçektpn onemlı boyutlatda seyret nw,tır 28 \ühk bır uygulama ıçınde veıpı fra\ı,p IP ka<,ak oranı yuzde 45ın altına duş memiilır. s/ nıumkun cli'C/ılrtır demı&tıı GPIIIIPI Goın'l TÜRKIYENIN DURUMU Dunyadakı petrol krızınden yoğun b r sekıl de etkılenen ulkelenn arasında Turkıye de bulıınmaktadır Turkıye'nın dovız dorboğazı bu olguyu daha da ılerı boyutlara ulaştırnııştır Ikı ay onco tonunu 1/0 dolardon aldıgı molorını şu anda to nu 3000 dolardan ıtha| eden Turkıye henuz OPtC zammını petrol fıyatlarına yanbitmamışken Kara borsa fıyattan ıııotorın ıthal etme durunıunda kal rnıştır Ayrıca dovız darboğazı yapııon ıthalata qereklı odemelerın yapılmasını da gucıeştırnıek tedır Yetkılıler Turkıye n n ıcmde bıılundugıı dıırıı ma yıllardır surclurulen dışa baqımlı enerıı polı tıkasının yol actığını bıldırmoktedırler Tuıkıye nın şu andakı enerıı tuketımınin yuzde bO ı pet role dayalı bulunmaktadır Yıllık yeılı petrol ure tımt 2 nıılyon ton cıvarında bulunan ulkemız pet rol gereksınımının 12 mılyon tonunu ıthal ederek karşılamaktadır Boylece koylunun alın terı olnn pamuk, fındık uzum tutun bugday gıbı urunlorls yeraltı servetlerımız elde edılen dovı/ petrol urunlerı ithalatına harcanmakta dolayibiyla qaz turbunleıınde fuel oıl santrallarınaa kalrnfer kazanlarında o/el arabalarda ve kamyonlorda yakılnıaktadır Yıllardır «En pahalı enerıı bulunamayan enerjldlr» tezırıı ortaya atarak fueı oıl santralları ku tulmasını savıınailar bu aşamadd «En pahalı aner|i dışa bagımlı ener|ıdlr» gorcegını yaşomak tadırlar Cunku hem kıt dovızler odenerek an/ turbunlerı ıthal edılmış hem do bu santrallar ya kıtsız kalma aşaınas>ına gplnııshr \fuduı u Alımot Lsen vpıp'i vu'tunılulugun ı flu/cnlı \ e ı m e g p t u p n l e ı ı n buııdan k i f i n a n l ı r u / e ı ı n d e bnskı k u ı m ı h ı ı m ı n Koıeklı ol krt,detmı<î'ıı Baluııılıjrı Ct»liılfi (.ı ncl M u d u ı u \hni(t Eson ın )Q79 b u t ç c ı Kelır t a h m ı n l e n np ılıskın SOIUJIIH vnnıtlan "ovledjı SORU 1979 Kclır bulçesı talımınleı ının \'fflıslpım Kundcmmdp b u l u n a n vcıgı \n s a l a ı ı n d a dc^ı ıl lık trisaıısının ^err,ekleşec<" «ı vaı.ayımıjH I n / ı ı l m d u ı \ n l u n d i elpşlı ı ı l r r vaı LleMıulu lıaklı bıı trmele daya. nnoı ımı' aore \apılmı$tır Meclıslerııi gundemınde bulunan tasan ve teklıftekı hukumlere gore ge hr butçesı talırmnı yapmah mumhu ı degıl du 4fcs; \ondekı ıddıa ve goruşler butunus lp \anlıştır da\anctksızdır O\le samyorum kı boyle goıuşler ottava alılrncıiı laıklı mak satlara \onehktır Bu konuda Ituçuh bır ornek vermek ıstenın BUTCE TAFIMINI • • > \\\1 197<) pelır butrcij tahmıni sopılııkpn nıevcut \erqt ıınrıljıı pozonunp alın nustır Talvmnlrı bu \a*alaıdakı hul umlere VERGI KAYIPLARI alt Turkıye ekonomı tarlhınde degıl, dun ya ekonomı tarıhınae ve yazınında H teıaturundP' ılk kez karşılcşılan bır olay, bır belge ortaya cıklı Ilk kez bır ımı halefet partlsı Genel Başkan Belııce Bo ran ın deylmıyle «Iktıdnıa 1C)81 yılında ado/ olmayan bır portı» bır plan calışması ger cekleştırdı Turkıye işçı Partısı <D nokraiıkle^me Icın Plon 1978 1982» adlı sekızyuz soylaya ya kın bır calışıııo yaporak blr yandan slyasal anlamda «na^ıl bır muhalefet yupılma&ı m sıl bır ıktıdnr olunmnsı> qerektİ0inı ortaya koyarken demokratıkleşmenın ekonomık ozune de inerek Turkıye nın ıcmde bulun dugu sorunları kendı ıdeolo|isı acısınaan Irdelemiştlr Plan belgesı TIP In Ideolojık cerçevesı lclnde sorunlora cozum gstirır ken gundemdekı sıyasal ekonomık sorıınlara bakış açısını belırlemek yonunden de onem kazanmaktadır S MC ENKAZI ONARILMASAYDI 1978 yılında petrol ıthalatı konu^undo MC nln bıraktıgı bo?uk bağlantılar bır olcude cjıderıl mış, başka bır deyımle bu konurlakı enkaz bır olcude onarılmıştır Bılındıgı glbı Turkıye nın bas lıca ithalat yaptıgı lıak ve Lıbya ıle petrol bnQ lantıları MC nın son donemınde oldukca bo/ul mıış ozellıkle Irak la olan ılışkıler kesılmıştı 1978 yılında Irak a olan borcların plana baglanması ve yıldo 6 mılyon ton ıllıalat ıcın anlaşmaya vard ması, Lıbya ile sogumuş durumdakf Uışkllerın yenıden duzeltllmesı ve bağlantılarm bu yıl ıcın göleoek yıl ıcın 5 mılyon tona çıkarılması 10 mıl yon tonluk ham petrol konusunda qarantı yaratmıştır Ustelık bu ithalat dıınyada karaborso flyatlarının hakım oldıığu şu gunlerde ırak tan normal OPEC fıyatlarından Lıbyo dan Ise daha do ucuz olarak saglanabılmektedır MC ınncısı rtu yeltılmeseyd) şu anda ekonomı tumuylo duıa cakti ğun bicımde tartışılan «PKO lom k onlemler»e, bır de <d"iııol'iatıklc9mc > acısından bakılmo smo olanak vermektedlr Kuşkusuz denıok ratıkleşme oncp sıyasal bır kavramdır ve sı yasal arenada tartısılmaktadır Slyasal alan da hak ve ozgurluklerın çeşıtli kısıtlamolar dan kurtarılması demokratıkleşmemn ılk adı mıdır Ancak sıyasal alanda demokratlkleş meye ulasmak demokra'ık bır toplıım ooı çoklsstlrmek niaddı tpmellerını elbette eko nomık yapıdan almaktadır Sall sıyasal alan da degıl olonomlk alanda temel bulan rtp mokratiklesmo surccı kendını tum alunlarda gostoren bır butundur Bu surecın demokratıkleşme surecinln, macldı temellorınm yaratılabllmesi lcln eko nomık alanda ılk anda gerçekleştırılmesl gnreken «donusuınler ve onlomler» hazırla nan planın en ılglnc bolumlerlni oluşturmakto^ır Cunku, burada araçlorın ta kendllerl yer almokto ve «d^ınoratikleşmenın rakam devletleştırllmesı Ila de yaklaşık 25& milyar lıralık bır ek kaynak saglanabılmektedır Ban kalar yoluyla 75 milyar llra sıgortalar yoluy la her yıl bır milyar lıro ek kaynak yarotıla bılmektedır Anılan onlemler vergı sıstemindekı degl şıklikle desteklenmekte vergı yuku emekçı kesımın ustunden alınmakta gelırın halen ondo bırini vergı olarak odemekte olan ozel kesımın yuku artırılmaktadır Kanıu kuruluş ları yenıden duzenlenmekte toprak retormu radlkal cozume ulaşmakta saglık konut, egitım gıbı temel altyapılar gereklerı karşı layacak duzeye getırilmektedir Beslenmeden yerel yonetimlere, ceşıtlı sanayl dallarından bosıno dek varolan sorunlara çozum onerı lerı getlrılmektedır Dunyadakl genel sıyosal vs ekonomık durumun özctiyl* başlayan plan Türkly» d« kl durumu ozel olarak ele olmakta, sonra da •demokratıkleşmenın maddı temelını oluştu SOltU Vngı kH>bının bojullannı daha somuthıtnanu rautnkun mu? "VANIT Şu ornegı veıeyım Malı\e Ba kanlıgı bunyesmde vorgı denetım elemanı olaıak malıye mu/ettı^lerı heiap u^manlan ve gehıler Lontroloıleiı tarafmdan 197Ö yılı ocak ekım donemınde 3b l)(U adet vergt ıtıce lemo tupoıu duzenlemuftır Bu mcelemelerde 114 mıhar lıralık vcıgı mutıahı degerlendı ıılınış \e 12 9 ınıhaı lıralık matrah faıkı bulunmuştur Bu t/unu ılade tlmektedıı Gerçekt,ı bır verg' odevıp odemedıgı konusunda ıncelemaye alınan \ukumluler odemeleıı gerehen \ergılenn \aniuidan ı,ogunu odememekte, he\an etmemektedıı ler Bır başlta devışle. 21 i bın lıra kazanç bpvan etme<ıı qerekcn bır \ulzunlu 100 lun h altk he* anla. yetmmek tedır İDAREYE YARDIMCI OLMALI SO/ît/ Bevanlaıın gpı çogı yansıtması ıçın ne eıbı onlemloı alınabılıı 0 YANIT Bugune aet/ın hıç bu ıdare vcr oı kayıp ve kaçagmı kabııl edılebıhr bır du zeye ındıremcmıştır Ancak umutiuz bır ız lenıın vermek ıstemıyoıum Şunu vurgulamak ıstıyorum Vergı ka\ıp ve kaçagı konusunda vatandaşlatın mutlaka ıdaıeve vaıdımcı ol rnalan, veıgı vultumlulıtgunu verine gelırme \enlen bu odevını yeıme getırmeye davft etmeleıı gereklıdır SORU Vergı ıdaresince neler yapılabılır1 YANIT Gelırler ıdaresı olaıak. veıgı ku \ıp ve kaçaoııu asoarı duzeve ındııebılmen ıçın aşagıdakı onlemleıı alınak karanndoyız © V o r g ı ıdarelorımn snyılan aıtırılacak tır Veıgı tarh ve tahukkukunu jasalaı uya rınca Kerçekleşürme durumundaki veıgı daırplenııın ış hacmının Ronışlomosı ve ekono mının buyıımosı nodcnlorlvlc •>ayıc<ı nrtınlması gpıckınoktcdır Bu bu amaçhı İ9.9 \i lında 40 ycmı vrrgı ddlıesı kuıduk \e bun lar 1 J 1979 da faalıynte başlddılar Şunu belıı tmok ıstoı ım kı şımdıye ka dnt kuıulan vorgı daııelon o >otede vergl «plırlerinı yu7de 100un uzeıında bir artışla tahsıl etmektpdnler 40 vergı daıırsinın 1970 but^e gelnlennı onnınlı olcude aıtuacagı YORUM Demokratikleşme .Yalçm DOĞAN Ecevıt Iktldarı 1978 başında goreve 0el dlğlnde verllen demeçler, daha sonra da hu kumetln programı çeşitlı bolumlerde «Ulke oe demokrasının yerleşınebine ve bunun lıer yonuyle ışlerlık kazanmasına» agırlık vermlştir Bu nedenle, en genış bıcımde slyasal anlamda orgullenme ozgurluğunden yana bulunuldugu açıklannıış, kırlarda ozgur bir toplum yoratılacagı dile getırılmiştlr Huku met programı bu amaçla blr dlzı «ekonomiK ve sosyal yasaların» çıkarılmasını ongormuş, butcelerın boyle bır amaçla hazırıanacagı uzerınde durulmuştur Soz olarak, goruş ola rak hiç kımsenın uzak kalamayacagı bu ıl keler kagıt ustunde gercekten «qonul!en kendınden yana çekmekte» ne var kı, uygu lama onem kazanmaktadır Aradan gecen ondort ay programda bellrlenen ılkelerın gercekleşmedlğıni gostermlştır Çunku, prog ramdo cok buyuk bir eksıklık vardır O da, <ıdemokratıkleşnıp»nın araclarının proqramda yer almayışı, ufak tefek onlemler olsa blle onların da uygulamaya sokulamayısıdır As lında, demokratıkleşmenın araçları olsaydı 0 CHP bunu uygulayabllir mıydı Bu sorunun yanıtı sınıfsal nitellk taşır Işte TIP hazırladıgı plana «rıenıokratık leşme» adını verlrken, once Turklye'dekf bu gereksınıme dıkkat cekmektedlr Ustelik hukumet tarafından hazırlanmakta olan ve yorakam gercekleştırılmesı» ortaya konulmaktadır 1982 yılında bes trllyonu aşan gayrl se>fı ınılll hasıla ongorulmekte, buna vorılması ıcm de oncelıkle bankaların, sıgortaların toptan tıcaretın ve dış ticaretın aevletleştı rılmesl vurgulanmaktadır Demokratıkleşme ozunde maddı temelınde «Binporyallzme ba qımlılıktan kurlulmanın ve yerlı buyuk ser mayenın egomenlıgıne son vermenın» adıdır Bu nedenle anılan kurumların devletleştırll mesı, toplumun demokratlk bır oze kavuş masında ılk adınıları oluşturmaktadır TİP e gore, bugun Turkiye de bankaların tumu 193 milyar lıralık mevduatı ve 191 milyar lıralık kredıyı denetlemektedır Yerlı ve yabancı ozel bankalar bu toplam lcınde sermayelerı nın yuzde otuzuna yakın bolumuyle toplamı kredileriıı yuzde 52'slnl, toplam mevduatla rın yuzde 66'sını denetlemektedlrler Plana gore onemlı bır bankanın kamu denetımlne gırmesı sonucunda gerek kredilerin, gerekse mevduatın ucte ıkısine yakın bolumu kamu nıın denetlmıne gırmektedlr Belll bankala rın devletleştlrılmelerı sonucunda da banka ların ortaklıkları nedenıyle onemlı sanayl dalları benzer bıcımde denetlenebilmektedır Bankalarla başlayan uzantı surmekte, yıne belll ortaklıklar nedenlyle bu kez sigortala rın buyuk bolumu denetlm altına alınmakta dır Ozetlenen zlnclrın dışında, dış tlcaretin ron donuşumlere bu donuşumun aroclorına» yer vermektedir Tum bunlar TİP'ln Ideolojisl ve onun ba kı? acısı Ile ırdelenmektedir Bunlara katı) mak ya da karşı cıkmak, bunları tartışmak elbette her zaman soz konusudur Ancak, bu donuşumlerln sonucunda son derece carpıcı bir noktaya açıklık getırilmektedir «Ke nıer sıkmanın» gundemde oldugu bır sırada plan «kımlerın kemer sıkmosı» gerektlğinı vurgulamakta ve bu yonde yol gostermektedır TlP'e gore «Bu calıijiııo burıuva ıdeolog lorının anoak ışcı ve emekcıleıın kemerleri sıkmasıylo sağlanabıleceğı ıddıasını kesın olarak curutm&ktedır Plan buyuk sermaye nın ekonomık gurunun kırılmasıyla hem ışcı ve emekcı kıtlelerın yaşam duzeylerınln yuk seltılebılecegını hem de daha yuksek kolkınma hızlorına erlşılebıleceğlnı kanıtlamak tadır » Gorek boyle bır calışmanın başlı boşına yapılmış olması gerekse calışmanın ozu gunuMuz Turkıye sinde onem taşımaktadır Bır yandan muhalefete, bır yandan da ıktı dara onemll ipucları vermektedlr sorunların cozum yontemlerlnde Halka da «demokra tıkleşme»nin salt «edebıyat ve demet. man zıımesı» olmadıgı duşunceslnı goturmektedır Asıl oneml de, sanırız buradadır Fi/at artışları yüzde 50'nin üzerinde seyrediyor Tuıkıyedo fıyat artiijları vuzdo 'îo oıa nının u/eıındekı seyrınj surdurdugu belır lenmıijtır lıcaıet Bakanlıgı tarafından duzenJenen toptan ebva fıyatları ondeKSi ocak 1879 ocdk 1078 uıasında fıyatlar genel du ?evınde j u / d e 49 6 oranında aıiış oldugunu ortaya koyarken Istajıbul Ge(, mme Lndek s i n ı n yuzde 516 ornnında Ankaıa Geçınme Endeksı nın jse yu/de 56 8 oıanında arttıgı hesaplanınıştır Toptan e^ya fıyatlarındakı aıtışta gıda maddelennin payı yuzde 36 8 olmuştur Bun a karşm sanayı hammaddeler ve yaıı ITM mulleri yuzde 73 duzeyınde aıti} gos'pımi) tır Sanayı hnm maddelen ve yan mamulle n aıasında en yuksek oranlı fıyat artışı, yoızde 129 8 oranıyla denlerde meydana gelmıştır Bu arada yakacak fıyatları da yuz de 1169luk bır artı^ gostermı^tn Son bır yılhk donemde en duşuk oranlı fıyat artışı yu/de 15 2 ıle kftgıt fıvatlaıında meydana gelmiştır Bu arada vnpı rrmlzemelen fıyatlajında da yu/de 48 ) oranında artış kavdedılmjştır Ancak kagıt ve yapı maİ7eme&ı fıvatlaıının pıyasada resmı endekslere vansıyan ıesmı fıyatları u/erınde arttıgı belırtılmpktedır Pıvatlaı fionol du/oyındeki gpb'jmpler «"•»agıdnkı tabloda ozetlenmıştır VERGI DAIRELERI g) \ eıgı daırelenndekı personel ve yer le'ime sorunlaıını 1979 vılında onemlı oUucıe (.ozmek kaıanndavız $u anda veıgı daırele rının kadıoları hem savı hem de egitım açı vnaan veteısızdır 1979 \ılında veıgı aaırele nnuı bu \eteısızhtjım gıdennek ıçın geıekh onlemlerı almıs bulunuvnıuz Bu da veıgi hasılatıın aıtuacaktır Q) Muvn/Vcil I t ı ı a / Komısyonlaı ının savı sını 1979 yılındri aıtııdılt Veıgı ıtılnllan çiın dıvp k a d a r oı t a ' ı m a o l a r a k bu yıl mıt3i u / u n bu s u r e go/uhnpkie\ dl Bu sıııeyı m ı ı m k u n <ıldu?u kadaı kısaltm ık n ı n ıtııa/ komısyo ) l a ' i n ı n sayı^ını ı ı i ı r d ı k Bu da veıgı tuhiila tını o l u m l u yondr etkılf \oco Uıı (4) Veıgı gelırleımın ctrtışında \eıqı rfo netım \e ınctlemesı oneml' yer tutma* tadır 1979 yılında Genel Mudıı luguınıız bıııı\ebin de bulunan denetım eiananlannın baiibinı artıracagız Bn\ lece genıs \ukumlu hnlel» rıne dogıu mcelcme çalıjmaları vopacutfız A\rıca verqı dauclennce \cıp lan \o'<fanıa hra geregı hadar onem \ermeyi duşunu\a IUZ FIYAT ARTI$LARI(%) ocak avı Toptan Eşya Gıda Sanayı Ankara Istanbul 1079 4 7 59 30 37 197 H 4 1 5h yiLLi 49 fi $o B 7T0 56 8 Ocak'ta dışsatımlar yüzde 43, dışalımlar ise yüzde 51,5 arttı DIŞ TİCARET GERÇEKLEŞMESİ * 1970 Dışsatım Dışalım Dış Tıcarpt Açi£ı Progıam Gerçeklesmesı Dışsatım Dışalım lrİ ) 7 8S 5 78 "i 91 3 88 8P7T 91 98 216 183 278 958 62 773 OCAK 1978 151 l f i i 184 H2 3,989 (BIN DOLAR) YILLIK 1978 2 >88 |f» 4 599 025 2 310 861 1 6 00 23 40 51 5 1978'de 1 milyar 321 milyon kilovat saat elektrik kısıntısı uygulandı 1178 yılında 1 milyar 321 mılyon kilovat saot •lektrık kısıntısı uyqulanmıştır Turkıye nın 1978 yılında elektrik ener|i&ı uro ttml 21 milyar 600 mılyon kilovat saat olmuştur Bulganstan dan 6?1 mılyon kılovatsaat elektrik enerjısı alınmıştır Boylece 1978 yılı elek'rık ener |isı tuketımı 22 milyar ?00 mılyon kılovatsaat ol muştur Gecen yıl lcınde uyqulanan plektrık kısıntı tj n llo de 1 milyar 321 mılyon kılovatsaatlık Plekt rlk ener|ısl tasarrufu saglandıgı hesaplanmıştır 1979 yılı olarak oyında dışsatımlar 19/8 ın eş ayına gore yuzde 43 oranında artarak 216 2 mıl yon dolar olmuştur Dışalımlar ıse yuzde 53 ıtık bır artış sonucu 279 mılyon dolara varmıştır 1979 yılı ocak ayında dış tıcaret acığı ıse 62 8 mılyon dolar du/eyınde belırlenmıştır Boy e ce 1978 ın eş ayındakı 33 mılyon dolarlık oçıga qore bır kot dolayında bır artış gercekleşmıştır Dıs tıcarot acığındakı bu artışa korşııı gerek dış satımda gerekse dışalımda qecen vıla gore prog ram hedefıne daha ııyumlu bır gelışma sağlanmış tır Ocak 1978 de progrom ıhracatının yuzde 6'sı gercekleştırılebılmışken bu oran 1979 da yuzdp 8 e yukselmlştır Dışalımlorda ıse prograrrt qercek leşmesı yuzde 4 den yuzde 6 ya aogru tırmanmış tır 1979 yılında dışalımlarda meydano qelen ar tış butunuyle ham maddelere aıt olmuştur Dıs satımlarda ıse tarım urunlerının yanısıra sanayı vs madencılık urunlerınde de ıkı kata yakın coğal mo kaydedllmiştır Dış tıcaret göstergelerıne ıhşkın bılgıler ılışık tekı tabloda sunulmustur TAKDIR KOMISYONLAR1 © lakdıı koınıs\ onlaı ına isleılık ve rn bukluk ka/uıidıı mtıvı duşunuyoıu/ lakdıılor dp bokloınn dosyalaıı bır an once bıtlııp ılgılı vergı daliPİPiınp spvl:ottlrecpgl/ Ayııca ıı/la^ma konulaıına önem vcrccpEi/ U'laşma/lıklan hem vükumlu hem de daınnın khıne olmdk uzeıe sıiıunccmese ^ol açmadan oaha ı^ın başındd ço/:mek kaıaıındayız © Genel Muduılugumuz bunyesmde bır btlgı ı$lem merkezı bıunıı vardır Bu bırıın (ıracılıgıyla Ankaıa dakı vergı datrel^rınrn ıilemlprını elektıomk bılgı ışlem nıakınaları ıle \urutmeyı tavaılısoıu^ BO\IPCP vergı ıdarrmıza oloma\vomı tokmuş o>acagız Bunu nnumuzdekı \illaida gemşletmeyl amaçlıyoruz