Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
DÖRT CUMHURÎYET 26 MART 1379 ANKARA NOTLARi MUSTAFA EKMEKÇİ TURHAN SELÇUK BEKDtNİl 6OZLUKLÛ 5A.MI, kAZ\MuVA "Akrep Gibisin Kardeşim ...„ ıAI Gulüm, Verme Gulüm...» başlıklı «Ankoro Notınrnndü Izmlr'li okur Burhaıı Pekin'in taşlamalarındon ornoklor vermiştiın. Bııgun de bazı taşlamalarını almak Utlyortım. tBır Örjretmenın Mozar Taşı» şoyle: tOOrendı / oğrotti / okudu / okuttu / gene de / yoranaıtiodı» «Ronk Korluğü» başlıklı taşlamat ı.Akln koıayı / cekorok ' kazanacnrjınn / ekmek parnsını / aka kara / dlyerek / doldur / sulolenln kososını » «Kokıışnn Topluma Önlem» taşlaması: «Tuzlanmıç.sa denizler / kokmosın dlye / balıklar. / klmcte knholıof / kokuşuyorso / insanlar.» «Hmo ?okori;>. «Allonmışsın / ballnnmışsın / ııtanmamış / blr de rli'fno ' iırmnnmışsın. / Anıasya'yı hılo /florme'nışan. / Yu'iıne hnkılmazken / el üstünde / tutulmuşsun / sopnn kırılsın / elma şekorl...» «Vc/nadarın Tatlı Duşü» (nıaoşlar) taşlaması: «Iterkes / topluma verdlfji kndar / alacaki / dlye bır ynsa / cıkanlsn / ne olurdu? / Kuşkusuz / ülkemızde / tukotım / tumden / durur / veznedarlar / uyurdu!» «Hbabil Kuşları» (Işçilerlmlz): «Koderdo varmış / gurbetllk / kusse de olur / kösmose rie / oylo ya / babasının malı mı? / doflduğu bu / ülko / don:îe de olur / riönmese de!» Bıırhan Pskln'ln «Uyumsuzı (reverans) başlıklı tatlamcısını da aktarmalıyım... «En cok o yedı / hayattan tekmeyl / bilmedlfll lcln / goreklıgınde / bel bükmeyl.ı Mektubunun sonuna «buruk selamlarımla» dlye yazan A. Gündüz Yılmaz, «Ankara Notlarıını eleştirlyor. Şoyle diyor özetle: «Dor.t Ekmekçl, Bokıyorum son günlerde, ynzı yazarken konu sıkintısı cekıyor. eften pulten şeyler yazıyorsunuz. Sıkıntının nedoni. onladıöım kadanvla. «halk Iktidarı». «afc gunler», «ak guvercinler» Iktıdarının zam ustüne zam yapnrak lıalkın gunünu, ouneşını karartması ve aızln bunInra karşı eleştırıden çekınlr tavrınız olmaktadır. Antlfaşıst ya/ılannız belki günlük basının lcınds ylno de en dıkkate derjer oianlor. Ancak onlarda da faşlzm blr asayış ve polıslye sorunmuş glbl ele olınıyor ve onun sınıfsal blr olqu oiduğu, tırmanışının da ancak sınıf mücadeloslyle boflımsızlık, demokrasl ve sosyallzm mücodelesıyle durdurulup gerlletllebileceğl vo yenllecefll pek vurgulnnmıyor. I? başmda bulunan hükumet halkımi70 faşlzm» korşı lck sccenek olarak sunulmuş, faşlzmln «ecenefllnln dpmokratık güclerle işblrlığlni reddeden sosyal demokrat blr Iktldor olamıyacnaj, eeclmlere katılon Içcl sınıfımi7in pnrtleince onlatılmış. ama hesap bllmByen, blr çok ayclın ve sözde "îosyallstımlz Işcl sınıfımızın partl6ini oy bniııruluğu va faşizmin ekmeğıne yağ surmekle suçlaınıştır. Petrol Zaiîiîarı Ya da Ekonomide Türkiye Ne Yapmal 1 Arslan Başer KAPAOĞLU. önc« cu satırlan okuyalım: ıToplam dünya üretlml (hlzmet ve Inşoat sektörlerl dışında) 1974 yılında sadece yüzde 3 artarkcn, 19751e yüzde 2 azaldı. 1930'dan berl ilk kez meydana gelen bu azahşın nedenl Endüstriyel ülkeler üretlmlrtln yüzds 6 oranındn düşmesldir. Yoksa gellşme yolundakl ülketerde ve Doğu Tlcaret Blokundo üretlm artışı sürmüş ve sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 5 oran larında gerçekleşmlştlr. Ama bu Petro dolarları Üçüncü Dünya gereği kadar emip bitiremeyince, özel bankalar sosyalist ülkelere de kredi açmak zorunda kaldılar. Böylece planlı ekonomiler gerekli fonları alınca Batı ekonomilerinin uğradıkları bunalımlara hiç uğramadılar. TABLO I 1973'TTN 1976'YA DÜNYA DIŞ TtCARETt DENGELERÎ (Milyon Dolar) 3 Yılhh Ortalania 1971 73 34 18.4 0.7 ö9 0.5 OPfcC Endüstrl Ulkelerl Güney Avrupa (4) Petrol Satmayan GeHıjml? Ülkeler Doğu Ülkelert 1974 677 5.7 7 20 3 39 107i 34.0 21.2 8 37 5 10 lf)7fl 40 17 11 40 6 Batılılar durgımîuğu yenmek için OPEC'in petrol dolarlarını kullandılar hızlor do oncekl yıllordon doha düşuktür.ı ı... imalat sanayK Oretlml 1972'nln Iklncl yorısıyla 1973te yüzde 9 arttıktan sonra, 1974' ün İlk yarısındon 1975in İlk yarısına kadar yüzde 12 kadar düşmüstür; 1975'ln Iklncl yarısında başlayan lylleşme 1976' nın İlk yarısında da sürmüş ve blr önceki aynı döneme göre yüzde 9'u bulmuştur. 1970 lle 1975 arasında İmalat endüstrlsl yılda oncak yuzde 1,7 oranın da gellşmlştlr. Bu gellşme hızı 1950 ve 1960'larda yüzde 6 Idl.» Uluslararası tlcarelte otorlte olan GATT orgütu yayınlarından (1) alınan yukarıdakl satırlor bızım bırınci yazımızda yer alan göruşlerl doğruluyor. Şoyle kl: 1) Batı ekonomilerinin durgunlaşınası petrol bunalımından cok öncelerı başlamıştır. Koku 1970 yılına kadar gıtmektedır. 2) Petrol bunalırnı bu ulkelorl 11,5 yıl bır bunclımda bıraktıktan sonra, 1976'da atılıma sokmuştur (hatta 1975'ln ortasında). Bu nasıl olmuştur? 1974 ve 1975 yıllarında bcıtı ülkelerına 80 mılyar doları aşan petrol rioları gelmıştır. Bu dolarlar durgun bır ekonomıye şırınga edılseydı, bır enflasyon potlaması olrnası ışlon değıldl. Ekonomlyl durgunluktan, az gehşmış ulkelerdekıne benzeyen blr enflâsyondan kurtarmanın tek yolu vardı: Bu gelen dolarları sıstem dışıno batı sisteml dışına yani gelişmekte olan ülkelere vsrlp onlara bunlar karşılığında mal eolma yolu. Konuyu blraz daha acalım: Potrol flyatları zammı blr flycıt yuksellşl doğurdu. Ashnda bu flyat yükselışlnl sadece OPEC iılkelerlnln ham petrole yaptıkları zam doâurmadı. Batı ulkeleri bu fiyat artışını fırsat bllıp petrolden alınan vergıleri da ar tırdılar. örneğin ham petrolo getirılen zam 100 Ise, buııun petrol ürünlerlne yansıtılışı B. Amerlka'da 175, İsvlcre'de 160, B.AImanya'da 155 oldu. Yanl ham p«>trol zammına bu ülkelerln malıyecilerı vergı ekleyerek ülkelerlnın ıcıne yansıttılar. Doğaldır kl bu zaınlar her ürüne yansıdı ve daha yııksek blr flyat duzeyl ortaya cıktı. Herkos OPEC zammı dolayısıyle petrol fıyatları arttı sanıyor Oy•a ham petrol varll flyatı 20 dolara b'!e cıksa bunun bır lıtr« ham pjtrole yansıyı$ı 14 senttır. Oysa Amerıka'da bır lıtre benzln 110 sente satılır (Ham potrol 20 dolara çıkarsa bu fıyat belkl do 160 sents cıkarılanaktır). Boyloce OPEC'cilerın ve maliyecılorın cabasıyla yonı blr yüksek fiyat düzeyl ortaya cıktı Yuksek fıyat duzeyleri aynı oronda para hacml artırılmazsa. daha düşuk blr clro demektır, yanl durgunluk, cjo rılcmo demektlr. Her durgunluk her enflasyon glbl yenl durgunluklar golıreccğınden bu TABLO n GÜNEY AVRUPA lÜLKELERtNDE B A Z I , .. ENDEKSLERUSf GELİŞMESİ ( 6 ) *'•'•Tuketlcl Flyat Art. % 1873 1974 197S YUNANİSTAN PORTEKİZ İSPANYA TÜRKİYE YUGOSLAVYA 155 12.9 11.4 14.0 19.4 26 9 25 2 15.7 23 8 22 5 13.6 15.2 16 9 21.2 230 Oış Alım Artış \ 1974 197S 47.2 81.8 49.2 63.4 49.0 17.5 13.3 (11) 15 4 6.0 m 1973 26 5 19 2 27 8 191 : 34.8 20 4 34.8 32.1 84 (7) 40 90 1873 19.2 15.1 18 5 215 20 8 Dış Satım Artış % 1974 197S Hnlkın ynşamını surdörmek lcln satın almak 70rıında olduğu mallara, gunde bırkac kez zam yapılmaktadır Sıkıyonetım butun azametıyla demokratık kıtle örgutlprine yonelmıştır Yayınlar yasaklanmakta, yasak ytıyın bulundurma ve asılsız Ihbnrlarla llerıcılor, sosyalır.tler, gozaltıno alınmakta, işkenca gormektedır. Faşlznvn tırnınnışı böyle mı durdurulacak. faşlzm böyle ml f!'>rılotılecektır'' Hoio slzln glbl Herlcl ^azar\ar blldlklBrlmlz, bu konulutın u/erlne qlfmekten coklnlrsanlz:, ctüh bugün hukümetl e!c?tirecoktlm, başka konularo doldım» glbl geciş'lrırsenlz, meydan faşlstlere, lekelcılero. İMF uşaklarına kolmaz mı?» Ok.ıılar, elbette •isşlirecoklardlr. Buralora, ksndllli fjimz<1on nclmediğlmtz gibi, bu sütunlar babamızın rmılı da dsrjil... Hukumotln elpçtlrisln», sıkıyönctimde olup bitenl»rtn ele alınmssına gellnce, clbette bıınlar gözardı odllemoz. «Ankoro Notiurı» bir fıkra sütunu değil. Burada, oncrlıkiR haborle haber arası değerda olayların perde arkosını sorgllemem gerok. Klm ne d»mlş, ne olmuş? Bu, «Anl'an NrMnm>nın çnlısı yöpısı bu. Blr «rlnnrmf» vo cüöyleşı» havaeında oluşu da, yazı türünün nltellğlnden goliyor. Zaman zarnan «Ankara Notlaruno okurlorın girmnsi. bu cAnknro Notlnrıtna çok mektup geldlğlnden derjil güncal konıılarla okurlnrın llgllenmeslndendlr... Ankara'cfa olup bltenler, lletislm, ulaşıın hırıyla aynl saatlordo. ulkenin blr başka kentlndn konuşuluyor, ya$anıyor. Öncckı gün, Oo^an öz'ün öldürülüşünün yıldönumuydu Blr gece once blr genç, Doğan öz'ün »okogında dııron arabasının siloceğlne bir kırmızı karanfil Mi?tirdi Glltl... önceki oünku onma toplantısından sonra, duydvıÇjum bu olnyı, Doğan Öz'ün eşlne »ordum.. Evot, gordüm... dedl Yoğmurda, rüzgârria karanfılın clceklerl ucuşup altmls bazıları cama yapışmış.. Bıınu bır dofifun yoptlOını onlodım .. Tıırk Hukuk Kurtımu salonıında yopıldi, Doğon öz'O onmn toplnntısı Anma toplantısında konuşanlardan Nec dct Ozdemir, Doğan öz'le Mglli anıtarını anlattı. Şoyle dedl: ... Na7im Hikmet'l cok severdl. Blr gün, Nazım'ın «Dünvnnın en tuhaf mnhluku» çilrinl okumuş. Şöyle demıçtı Can kardes son zamnnlarda Nazım'o kızıyorum. Bu silrindo Insanlardnn vüksünen blr hall var... Nazım'ın çlirl şöylaydl: «Akrep gıbısın kordoşırn / korkak blr karanlık lclndpsln akreo qıbl... / Serce qlblsln kardeşim, / sorcenln tolası lcmdcsln / Mıdyo qıblsln kardeşlm / mldye glbl knpalı. rahot / Ve sönmuş bır vanardağ gibl korkunc8un kardeşım / Blr detjlı / beg doflll / mllyonlarcasın mnoİGSef /.koyıın aıh.sln knrdeşım. / rjocuklu oelpp koldırdı mı soposını / suruye kalıhvertr^ın / ve adeta mai)rıır ko^orsın solhoneye / Dunyanın en tuhaf mahlukusun vanı. / honı pu derya lclndn olup, / deryayı bllmeyen balıktan da tuhaf / ve bu dünyado. bu zulum / senin sayende / Ve acsak, yorgunsak. alkan lclndeySBk / ve hflıfl snrobımızı vermek icln / özum glbl ezıllyorsak, / kohnhat senln / demeye dilım vormıyor ama, / kabohatin coılîu ssnin conım kardeşim » Doğan öz. Nazım'a nlvo kızmıştı kl? Blr okrep glbi sokup öldürrriRmis miydl, bir ülkücü faşo, onu.? ClnnveJicrl Ijllyen mcışalor vrıknlonıp v or 0'lanıvorIfır slmdi. Ama, «vur» buyru(lunu vwrenlor, Insanları Insanlara dü^mnn «»dgnler, «llerlnl. kollarını sallayarak dolaşıyorlar ortalıkta. tehlıkslldlr. Batılılar hem enflae yondon kacındılar ve hem de durgunluğu yendılsr ve bunun Icm OPEC ulkolerının petrol dolaılarını kullandılar. Bunu yap mak icm ıkı şay geroktı 1) Dış tıcarotın para olorak drğerlnl artırmak (ma| hacml olarak ilk yıl artıramazlardı. Çunku yeterII uretlm yoktu), ?) Sonra dn bu malları alacak pnrayı gelışen ülkoloro ve sosyallst ülkelere 8ağlamak. ilk donemde bu yapılacak, Ikıncl donemde dıŞ6atım. bu kredılerle haclm oıarak da artırılajaktı. Bu oyun hartı hariıne uygulandı. Gelişen Ülkeler Tuzağa Düşüyor Çımdı de şu metnı blrlıkte okuyalım«Dunya tlcaretlnln bâlge»el gellşmeslne blr goz atarıak, endustri ulkelerindekl durgunluk oncolikle onların dış alımlarını etkiledi. Dış alımlorı II. Dunya Savaşından bu yana İlk kez duştü (De^er olarak pek az ama hacım olarak yuzdo 8). Endustri ulkelerlnln blrblrlyle alışverişi artarken petrol sotan ulkelcrdcn dış alımları %10ve satmayan ulkelerden alımları %5 değer olarak duştu. Buna karşılık gellşen ülkelere tatışları değer olarak %7 (petrol satan ülkelere 1974 lo yuzde 80 ve 1975'te yu^de 60) artnıış oldu.» (2) (En Inonılır kaynaktan nlınan şu satırlar az gelışmlş ülkelere mal satarken flyatlarını kat kat artıran ve bu artışa bahane olarak petrol lıyat ortışlarırıı flostoren Batılı tüccarların ve onların dıplomatlk temsilcılerının no kadar buyuk yalan soyledlğlnl vo buna Inannn az gslışmış ulkelerln d« bu arada Turkıye tcmsllcllerlnın de ne kadar sat olduklannı ortaya koymak bnkımından oldukca önomlıdır. Bu nokto son derece onemlıdır. Batılılar az gelışmış ıılkelerl tam deyımıyie kazıklarlon, tıyat yuksoklıklerını ham petrole cok para odemskle ocık lamışlardı Bunu 1875 yılındo da yapmışlardı. Oysa 1975'te bu ülkeler hnm petrole 1974'ton % S eksik od°me yapmışlardı zım AET, OECD, GATT tenu.ı cılsrlmıze de «Petrol flyatları ort tıflından ve bu momul ürünlerlne aksettiğlnden...» dıye bol bol rapor yazmışlardı). Metnı okumayı aürdurelım«Doğu ulkelerlnin toplam dış satımı değer olarak yüzde 20 (1974'te %43) artmış ve dunya dış satımındakl payları %100 yukselmlştlr. Bölgenin dış alım oranı artışı Ise %27'yl bulmuştur.» 1873'ten 1976'ya dunya dış tl caretl tablo 1'de gorulmektedlr Tablo'da gorüldüğü glbl endustri ulkelerl 1975'te 1971 73 dönemlndekl dış tlcaret üstunluğune kavuşmuşInr. 30 rııılyarlık acıçı petrol satamayan ülkeler» yüklemeyl başarmışlardır. Bu ülkelerın do ha (azla a c k vormolerı demek, daha cok borçlanmaları demektır. Cercekten az gellşmls ulke lerle Bosyalıst ulkelerın bu yıllarda (1974 76) dış acıklarını tınanse etmok lcın bu ülkelere ceşıtll şekıllerde 110 mllyar dolar daha borç verılmlştır. Bu borcların 90 mllyar doları (1976 yılı sonu Itıbarıyle) gellşmekte olan ulkeleıe verılmıştır. Bu ulkelerln borcları 3 yılda 60 mılyar dolardan 150 mılyar do Inra cıkımıştır. (3). Borclorı 3 yıl da (197476) ,kl bucuk kat ar tan ülkeler arosında en buyuk oranda artışlar Brezllya, Guney Kore ve Turkiye'de olmuştur Kısaca ozetlenlrse Batı bloku (yanl Japonya dohll gelişmiş endüttrl ulkelerl) petrol dolar larını kullanarak, onu borc vererek dış satımı ortınp, kendl ülkelerinl enflaeyona sokmadan ve böyleco dış alışverışlerde ustünlüflünü koruyarok bunalımı atlatmıştır. Aflır petrol glder lerınl ödeyen az gelişmiş ülkeler olmuştur. OPEC (1974) Zammının Arkasındaki Gerçek Şlmdl yazımızın başına donersek Claude Jullen'ln yazdıgı gibl OPEC zammı Amerlka'nın zengln tlcaret ortaklıklarına degll fakat gellşen ülkelere kar şı cekllmlş blr sllahtır Bunun böyle Oldugu Batılı ülkelerln OPEC zammı gellr gelmez petrolden alınan vergllerl artırmalarıyla bellldlr. Flyat artışlarından yakmanların o artışları şlddetendlrecek vergl artırımla rını başka şskllde anloma olanaflı yoktur. Kendinl bunalımdan kurtarma ve bu aroda Ortadoğu'da Suudl Arablatan ve iran'da Ikl |andarma devlet oluşturma yolundakl Amerlkan ve Batılı planı Ikl noktada Işlememışllr Bunun bırısı Claude Julıen'ln başyazısındo var. Orada n okuyalım (4). «Bu polltikanın başarısızlığt blr cok açıdan görünmüştur kl blr taneslne burada önemle dik katlerl çekrnek Isterlz... Forelgn Policy derglsl Iki yıl önce bu tehlikeyl görmuştü: «Bu fonlann Iran vs Suudl Arabietan'a akışı hu Olkslerin onları slndlrme kapasltesinl aşabillr ve hatto M. EMİN DEGER'İN GONÜMÛZ OLAYLARINA IŞIK TUTAN YAPITLARI CIAKontrGerilla ve Türkiye 4. BASIM Bir Bilim Adamının Savunması TANİLLİ DOSYASI 2. BASIM DAĞITIMs GE DA burolardo daha büyuk kararsızlıklara neden olabillr». Oercekten İran da Amenka'nın hiç de kestlremedlgl şekllde bloksuzluğa egilimll bir re|lm kurulmuştur. 6uudl Arablllan'da da ba Brezilya ve Güney zı huzursuzluklar olmalı kl, ül Amerika ke yetkllilerl Sovyetler Blrllgl'nl öven demeçler duyuluyor Muclze dıye blze ekonomlsl yetklll afiızlardan. sunulan Brezilya kapltalist kam pın en büyük oyunlarına sohnu iklncl sakınca OPEC ulkeleolmuştur. Bu ülkede 1974'te dış rlnln bu insafsız dış ticaret düalım yuzde 102, dış satım Ise zeninln farkına varmalarıdır. sadece yüzde 28 oranında yük1974'ten ve 1977'ye koşullar eelmlştlr. Yaşam bahası artışıdeğlşmiş Llbya, Suudl Arabısnt da verellm 1O74'te vüzde tan, Irak ve Iran, Emlrllkler 27, 1975'te vüzde 29. dışındakl ülkeler petrolden 1974 zammıyla aldıklarının ötekl Guney Amerlka Clkelsfazlasını gerl vermlşierdlr. Cerlnln dış alım artışları da söyle: zaylr daha 1975'te yanl zamArıantln %G3, Sill %74, Parodan blr yıl sonra Nlıerya. Enguay %71, Nlkaragua %72 Gö donezya 1976'da dış tlcaretrülduöü glbl dış alım artışı hep lerinde acık vermeye başlaslnde büyük ölcülerdo. mışlardır. Bu ülkeler 1978'de daha zor duruma düşmüşler, GUney Kore fazla veren sadece Suudl AraCumhuriyeti blstan ve Emırhklor kalınca yonı blr petrol zammı ağızlorda Batılı basmın ve blzdekl bazı dolaşmaya başlamıştır. 1979 yıcevrelerın göklere çıkardıflı Gülı başında Şah'ın düşmeslyle ney Kore'de dış tlcaret acığı OPEC bıle ham petrol fıyat1974'te 1.9 ve 1975de 1 6 mıllarını tutamaz hale gelmiştır. yar dolardır. Kore Türkiye > / 8 Dığer bır sakınca da Batı Brezılya'ya göre dış tlcaret acı duzenl bu labırentlerde uğragını bu yıllarda duşük tutmuşşırken COMECON ulkelerlnin tur Ama ne bahasına 1974'te Batı slstemınden ekie ettlğl %44 ve 1975'te %26 fıyat enkrediların de yardımıyla sanadekslerlnin yükselmesl bahosıyllerıni güclendırmelorl olmuşna. Bu artışlar Türkiye ve Bretur. Petro • dolarları ÜcuncJ zılya'nın ıki katından fazladır. Dunya gereğl kadar emlp blSoygıın moydanda iken bır sü tıremeyınce özel bankalar sosrü yalon yanlıg ve yoflun telkln yalist ülkelere de kredi acmak lerle bu durum gözden kacınlzorunda kaldılar Boylece planmaya calışılmaktadır. $imdl bu lı ekonomller gerekli fonları ayalan yanhş telklninrln lc yüzüImca Batı ekonomilerinin uğnün acıklanmasına sıra gelradıkları bunalımlara hic uğramiştlr. madılor. Sosyalist blokun dünya ekonomlsı Içındokl ağırlığı YARJN: Uyuşturucu arttı. Doğoldır kl bu hesapta İlAçIar yoktu. 1976 yılı sona erdığlnde Batı ekonomlsınln 1970'ten berl lclnde bulunduğu bunalım so1. Internatlonol Trade, 1975/71 na ermlştl. Batı ekonomlleıl Cenevro 1976 GATT yayıborc alıp yenılenmesl ve borc nı sahlfe 1. ların artışıyla gellşen blr gelı2. Aynı vayın «ahlfo 4 ve 5. şen ekonomller (!) topluiuğu 3. Aynı yayın Tablo 3 yalkurmuşlardı. Bu ülkelere aıt nız 1976 rakamları «kilkbırkac örnek verelim: tlr Bu eksik İMF yayınların hızı ve karşılıgı dış «otım ar • tışları va tuketlcl fiyat endeks lerl yukseliei (yüzde olarak) toblo 2'de görülmektsdlr. Toblo 2'nln yorumu ocık: Avrupa'mn italya dışındakl güneydekl ulkelerl yanl sanayl tlevrlmınl yapamamış ülkelarl dış alımlarını Portekiz dışında %50'den fazla artırmışlardı. 1974 yılında. Ve bu artış 1975'te de surmüştür. Ihracat dış satım buna ayak uyduramamıstı. Bu ulkelerden örneflln Törkıye'nln dış acığı 1973'ten 1975'e dort kat artmıştı Dış acık artınca kurala bokılırsa flyatların düşmesl en azındon artış hızı Itibarlyle yavaşlaması gerekli Bu da olmamış flyat ar tış hızları 20 yıldan berl İlk kez yuzde 20'nln üzerlne cıkmıştır. Turkıye'ye durumları benzeyen ikı ulkeyi daha görelim. Güney Avrupa Ülkeleri Yunanlstan, Portekiz, Joponya, Turklye ve Yugoslavya bazı OATT yayınlorında bu sınıf • lama Içlne sokulur. Bu ülkelerde 1973'ten 1974'e dış mal alırnı hızla artmıştır. Bu artış don yararlanıp taraf>mızdon •cmamlandı. 4. Yapı ve Kredi Bnnkosı 1976 Ekonomlk Rapor Sa hlfe 64. 5. Le Mondt Dlplomntlqıı» Ocak 1979 Başyazısı. 6. internatlonol Trode 1973 T /76 sahlfe 117, tablo 2 .