Katalog

B O R T CUMHU&İYET 2 MART 1979 ANI^\RA NOTLARl MUSTAFA EKMEKÇİ AEDÜLCANBAZ S TURHAIM SELÇUK Dönemeç... Nezih Danyal. bır gun şoyte demlşti Bır gun, «Ankara Notları»nı Ton Oral yozsm da, Cizglyı sen cız bakalım, nosıl oluyor"> Şılr nosıl yazamıyorsam cizgıyi de cızemem Koloy mı? Amo, baz okurlar, «Ankara Notla'unın cızg.sım de benıın cızdlğ.mı samrlarmış Ifi mı? Belkı de, soz arasında yazıp cızmekten soz ettıysem, yazdıgım gıbı çızdığimı da sanmiş demek bazı okurlar Cızmek nerde, ben nerde 7 Tan Oral'la bır gun Meclıs kulıslerinde dolaştık, o Istanbul'dcn gelmişti Meclıs lokantasmda yemek yed'k. B,r ora soyle dedi: Burada çok Insanı tanıyorum ama, adlarını bılmıyorum Meclls olbumune, ya da gazetelerde çıkmış fotoğraflara bakarak, cızgilennı çızdı de ondan Dur bakalım benı tanıyacak mı, sen söyleme dedı Tanıdı Metın Tuzun, crtaokul orkcdaşını Şoyle dedı Kendı başıno resim yapardı Bir gun, bana da bır resım yapmıjtı do, tam numara almıştım; «Ankara Notlan»nın nasıl hazıriandığını da sorar bazan okurlar Tan Oral, İstanbul'da, siz Ankaroda Nasıl buluşup yazıp çızlyorsunuz? Buluşmuyoruz «Ankara Notlarunı teleksle geçıyorum Tan Oral, onu okuyor. Ve clzgıyı ondan scnra çıziyor Bazı bazı, konuştugumuz da olur. Çok kez, karışık gıbı gorunen bir bölumü sezersem, yıne teleksle not geçerım .. «Bununla şunu şunu demek istedım» dıye. Ama, çok lyi anlasıyorsunuz .. derler Cızgıden, Tan Oral'dan neden ml soz ettsm'' Cemal Nodire gelecegım de ondan Cemal Nadır Guler olelı, 32 yıl olmuş demek Çocukluk, ozellikle genclık yıllarında ızledıgım Cemal Nadır . Vedat Dalokay'ın çlzgllerlnl beğenlrmış Cemal Nadir. Vedat, Cemal Nadır'ın ogrencisl yanı Vedat Dalokay'a, Cemal Nodır'le ligill anısını sordum Hani, bir gün Cemal Nadır'ın senl cok sevdığinl soylemıştm .. yaaaa, oiumu de benım yuzumden oldu Bır gun okula ben goturmuştum Orada konferans vedı Cok kalabalıktı. Terledı, dışarı çıkınca uşuttu, hastalandı. Bır daha da iyılesip oycğa kalkamadı Cemal Nadır, amca bey'ln zıttına çılız bır k'sl, ama Içl guluyor be.lı. Gulmece ustalarını, gulumsıyerek anımsa>ız Içimız ışır, onları yaşadıkco . Prof Seha Meray'ın olüm y'donumüydu Onun anısına konan «Seha Meray Onur Oduiu» bu yıl, gecen yıl içınde oidurulen Docent Dr Orhan Yavuz, Doçent Dr Bedrett'n Cömert, Ord Prof Bedri Karafakıoğlu ve Dr. Necdet Bulut a verlldl Torende odullerı, oldurulen oğretim uyelennin esierı oldılar Seha Meray, Içl gulen Insanlardandı Hasta yalagında şoyle demiştı Bız de çağımıztn bir donemini yaşıyonız .. Paris Izlenimleri kı bucuk aydır Avrupa dayım Bır suıe Londra da. bır sure Bruksel de ıkı hofta kadar Fransa nın bır taşra kentmde kaldım Şımdı de Parıs teyım ıkı uç ay lığına ÇocukluguTi Belcıko aa gectı, orada okudum, Batı kulUruıden ne alabıldımse, Brun sel lısesındekı cğrenımımden ald TI Otuz yıl once Par s'te gazetecı olcak çalıştım sekız aokuz ay Londra yı gecen Moyıs ta. benı agır bır hastalık tan kurtcran bır amelıyat sonu cu tanıdım ve sevdım Bu kez üe ıkı hafta kadar Ingıltere başKentınae dola^ırken tam bır u>um ıcınde buldum kendımı Bruksel ve Parıs ıcın aynı şey soylıyemem Bırın tcm anlaTiıyls yadırgadiTi otekıni oylesme degışm ş bu dum kı, daha olışamaaım desem yerıdır Otuz yıl ıçınde Porıs bir başka Pans oımuş kafama ve gonlume hıc eskısı gıbı yakın degıl Neden, nasıl oldu değışen nedır 9 Bunu oroştırmok, soru nu cozumlemek benım ıcın bır anlan taşıyamıyabılır Kaldı kı ben yaşta ınsan alıştığı eskıyı bıraktığı gıbı bulamayınca yuze/sel gozlerrlerle yetınerek onyargılara saplanıp kolmak, deg şken gerceklere sırt cev rıp gecmışın ozlemi ıcinda yaşamak egılımınl gosterebılır Fransa bugune bugün Batının gelışmış bır ulkesı. Parıs uYGor dunyanın bırıncıl degılse de, onemlı bır kultur merkezı Yuz yılımızın ekonomık. sosyal. kulturel sorunlarını goğusleyerek, kendıne gore cozumlemeye calışan bır ınsanlar topluluğu. Bır zamanların devnmcı bayrağı değıl artık De Gouile bızı olduğumuzdan da daha bencıl kılar diyenler var. Frans.z gercekten tutumlu, Batı yazınındcn ıkı olmez cımrı tıpının, bırı Molıere'm, oburu Balzac'ın kalemınden çıkması boşuna olmasa gorek. Bugun Fransız'ın tutumluluğu bize lyl c n e k olabılecek gıb , savurgan aegıi cunku Tuketım toplumunun olanaklarından alabıldığıne yararlanıyor, ama olanı, yıllardır bırıkenı de atmıyor, herşeyi degerlendırmek yoluna gıdıyor Kısacası, Parıs'te olup bıtenı kavromaya calışmak, gozıem ve yaşantılorımın elden gelaığınce nesnel bır yorumuna gıtmek, dedığım g bı, kendım ıcın olcu|j b r yararı olabılır. Ama senın ıcln daha derın bır aniam taşıyabılır. Sen deyınce rıem benım kucuk yegenım Gulleylâ Arel'ı anlıyorum. nem de sen yaşta, sen başta Turk cocukıarının hepsını. Sen bana 12 Mart donemmda Maltepede tutuklu oldugum sırada mektup yazmış, bsn ae scna Anılar mı anlatarak, kendı yolumu acıklamayı denemıştım Yoiumu derken na anlıyor, ne cnlamışt m 1971 yı'ının o bunalımlı gunlerınde'7 Hemen vurgulayay m Batıiı aydın olarak \et ştıkten sonra, Atatürk'un cızdığı yolda var gucumia, olonca coşkumla edım ve eylemde bulunmoyı tartışma goturmez bır amac sayıyordum. Bucun de ınancımda en ufak b r sapma olmodı, ama yurdumuzda kanlı ka r gaşa/a varan goruş ayrılıkları Anılcrın tamarrılanıp vay nlanmasını onledıgı gıbı ış n bu yortu hic onemlı değıl bır gencs oğutlenscek yolu cızmekte daha sokınır davranmavı lyıcena olcup bıcmeyı gerektırnektedır Bıliyorum, kursüden nutuk cekenler cok, b hmsel ık adına b r s j ru palavra sıkanlar. kara sakallarının kafalanna yansıyan golgesınde fetva vererek. deggr büdıklertmızı yıkmayo cclışanlar Yıkının yertno hıcbır olumlu care de önermeyenler.. Bu karnasa ve kargaşanın oteden ben ağır aksak yurüyen duzen metnn 7mrsını hııchıfhın hn7. Yazı: Azra ERHAT Desen: A. ARAD s I I pa nın sanat olaylarıyle ılgılenıp de yaygın bır anlayışla dolgun yazılar ıletmeye dostlarına Turk okur'anna Ama mutlu degıldı buralarda, kac kez auydum soyledığ nı Sabahatlın Eyubog'u ıse bır sevınç bulmuştu o yıllar Fransa da, kendı gonlunce bır yen lık Dun ya nımetlerının halka acılışı. Kıyılarda msanlar bedava denıza g.rebıi yorlar «Bır bayram gunüydu Sahıl boyunca yorulunca/a kadar yurudun Bır s^atten fazla Herhaide yuzbınaen fazla ınsan vardı Ve hepsı butun yoksulluklarına ve uydurna p!â|!ara rağmen se\nc ıcındeydı Her t c a f t a fakır iclk yı,ze cıkmış Kıbar takımı urkup kacrms olccak Kahveler, lokanialar, trenler, ışçıler, koylu.erle aclu Yıyecek ve gı/ecegın oz olması herkese az cok dag Imasından ılen çeldıgı beılı Operaoa bıle eloıss Tiecbjnyetı kalmamış En luks lOKantalar bıle calışan kucuk halkın buıcesıne gore bir husu>ı lıste tanz m etmeye mecbur edıtmışler Parası olan yına cok ysmek yıyebıityor, fakat az Darası olan da istediğl yerde yemek yiyebılîyor Bır de en buyuk konser salonlarından bırmde halk musıkısi ve dansları gordum» dıye yazıyor Tonguc a Auvergne koylülerinın turkulerını, oyunlarını gözlerken, Kö/ Enstıtulerı duşuyor jsuna ve hayıfıonıyor «En ıler Avrupayi en kısır toprağımızo goturmenin yolunu bulmuş o'a^ s.zı duşündum Ve ofkemden tekrar ağladım » yüboglu nun Parıs mektuplarında mutsuzluk karışımı bır mutluluk sezıiır. Gelişmışiığı Türklye'de aşılamanın tırsatı eıe gecmış, sonra da kocırılmıştır, ama kendıs, gelışrr.ış ulkeden yurda bır şeyler ıletebılmektedır, olumlu ornekler verebılmekte, Bu manc ve cabasıdır onu Parıs te geı a de conlı tutan. mutlu kılan Aradan otuz dopdolu yıl gecmış BLgun Sabahattın Paris te olsaydı, ne der ne yapardı aıye duşunuyorum Holka. faklr fukaraya acılmış mı bugun gelışmış bu uİKenın tum olanaklorı'' Tuketım toplumunun en dcygun yıllorını yaşıyoruz Yıl sonu qun ifrmı Frcnsa'nın bır toşro kentı o'an Poıtıers'oe gecırd.m Bol'uğa şaştım «Sjper marchet «Hyper narche» denilen olış verış nerkezlerı bızım ol ştığımız şoyle dursun, tosorlıyabıleceğ.mız boyutlan aşmış Hepsı bır orrek. muştörı mağ3zanın aitınaokı kat kat garaıa crabasını bıraktıktan sonra goz a'obıidığ ne yaygın bır alano serı m ş mai ceşlt'erı arasında ellyle ıttığl madenı arabayla dolaşıyor soğ nda solun da raf raf sergllermıs mallar 1 Ama hepsı öyle buyuk kı Detenan sışelen vo da kutulan vasına, b r taşralı glbl şaşkın dostların guzel bır emekle yavınloıj kları «Köy Enstitulerl ucolası/orum buraıarda. co Kac camaşır ve bulaşığa ve' 1 mez boylesı Ben dıveylm bes lerhie» adlı kıtopcıkta, EyupcuKİuğumdan beri alıştığım bır k'lo sız deym on k,'o Ya o o OQİu nun p j b to ı longuc o konfcun daha da gelışmış oyuncak ar'' BebeMe r n bovu br az otefe d ^ «orresı Mual lanaklarına nerdevse sırt ceben rnkın CŞTIŞ ama cTlcrdon lâya dızgell (sıstemli) olarck <J rerfck. ah b r ucok benı alsa da bu/uk ov'lan kooc''ler ke yazdığı mektupları OKjyoum da, Yeş Ikoye ınaırse, kavuşdı'er1 re ev'ar cocuk Noe1 h«da, can ustamızın savaş sonsam Istanbul'un kalabalık pıs dı/esı olarak' Bu dev oyunca<rosı Par s'inde yaşantısını cansokaklarına, calışma odamın ları os'l ı$cı aıle'en a']' CCCJ<landırıyornn gözumun önünde soğuk da olsa, guneşlı duzenlarıno diye ock'amc ycr^aKEyuboğlu nun o yıllardokı ruh s zlığıne durmadan calan ya ta ben'gezdren Fransalı y©nhaletım anlatan ıkı dıze var Bada arandığı zaman bır turlu ya gem Unıversıte cevre c ının c n cısına mektubundo «Dört bır de kıbrıt kutusu gıb' bır ceş.t nıt vermeyen telefonlarına, dıyonım galabalık / Ben sudan kooperatif evinde o'urcn venye duşluyorum Nedir bu bizlm cıkmış bır balık». gemın von başnda koccsı iliklerimize ışlemış sıla duygubancıvan kcrısı gürdelıkc olan S J 9 Saıt Faık degıl mıydı. Patüz ıki yıl sonra ben de subır aıle oturmaKtadır karşıaa ns e gelıp de Ikl gun sonra ken dan cıkmış b r balığa benıse bır unıversıte profesoru oı d nı palas pandıros yurdo azetıyo 'um kend mı Parıs'te ralarında en ufok bır cyrım vok t a n ' Ya Ahmet Hamdı TanpıBu neden boyle nıye ıkı yaşayış duzeyinden yana B r nar, zorluyordu kendını Avruoydır alışamadım Avrupa hayo da ıkı otomobü sart cunku koco da gıdıyor ısıne kan do Cocukıarso mob 'et denilen r, otoslkletle araba kullaTnamn HEKİM ARKADAŞ •Ik olıslımo'ar m yopıp 18 yoş nda eh'ıvet alacak ar OTI'Î Meslec Odana sahıp cık onceden de ustQ sLrucu motorun her sırrını cozmuş İstanbui Tabıp Oaasının Gerel Kuruluna lcatıl Bır donemecteyiz mi demek Istıyordu Bu ay, oldurulenlerden çogunun yıldonumlerının a>ları 24 mart'ta, Savcı Doğan Oz oldunılmuştü. Doğan Oz'ün katil sanıgı yargılanıyor işte Sıkıyonetım Mohkemeslnde. Necdet Bulut'u oldurdugunu söylıyen bir başkası, arkadaşlarıyla bırlıkte ele geçtı O da, onumuzdekı gunlerde Sıkıyonetım Mahkemesi onune cıkacak. . Faşızmın bir maşa olarak, bir arac olarak kullandıgı kısilerdır cinayet sanıkları. Onlorı o yoliara ıtenlerin bulunup, ortaya çıkanlması gerekir gtçekte .. Tarsus Savcısı, Tarsusta vurulup Ankara'da gömulmuştu Haberı geç mı aldım. başka bır işlm mi vardı, cenaze torenıne gıdemedım . Bır yakını sitem etmlş Mustafa bey, cenozeda yoktu. Yoksa, gereğlnce devnmcı ml bulmadı savcıyı' Hiç oyle şey olur mu? Onlar bızim, hepimizin ölülerımızdır .. Belkı, demokrası savaşı kazanılırken, gelecek guzel gunlerı gormedıler dıye uzulebıiırlz. Uyan&alar dı, uzulmlyellm diye gulumserlerdi bılesinız. Ceyhun Atuf Kansu'nun da olüm yıldonumü bu ay. 17 mart'ta yakın arkadaşlan, Ceyhun Atuf Kansu sokağıno gldıp onacaklar onu Gunlerden cumartesl olduğundan her cumartesı oldugu gıbi, bir iokantada «Beybaba» lcın kcld.racaklar kadehlerlnı Ceyhun bey de, ıclerl gulen olulerln tumu de orada olaccklar .. Bu eAnkara Notlarmnda Ankara nın son sıyasal havasını yansıtmayı tasarlıyordum Nesin, mı örnegın, Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ın sert yanıtından sonra Süeyman bey'ın tepeslnln nasıl kızardığını Geneikurmcy Başkanı Kenan Evren ın demeci gerçek tei AP Genel Başkanı Suleyman bey'l allak bullak etti. Vuzu cok bozuktu. Bazı AP Genel Idare Kurulu üyelerl, Suleyman bey'e Cok sert karşılık verelım . Onerısinde bulundular Suleyman bey şoyle karşılık verdı Ordu ıle polemığe gırmek yanlıs? olur, gırmiyelım! Sızan bılgı'ere gore, Suleyman bey «Örfı Idareyı sulandırıyorsunuz» dı>s hukumete catarken, s.kıyonetım den «afein» mı bekliyordu? Ikıde bır «bız orduyu koruyoruz» dıyorlardı Bir AP' lı şovle dedı Ortiuyu korumak s'ze mı dustu' Iktıdarda boyle, muhalefette boyle davranarak, partıyl bu durumo getırdınız Bazı AP'liler. Suleyman bey i cok sert biçlmde eleştfrmeye hazırlanıyorlardı . Turkı>e bır cok ycnden yeni donemeclerden geçiycrdu Nedir bu bizim iliklerimize işlemiş sıla duygusu? ması bır genc n yaşomını na aenn etkılemekte onu da b lıyorum Yuksek ogrenım tel orgulerle cevrılı ceş tlı patlcmalarla dalgaıonan bır savaş a anı Canını değı'se ös, aklını ntırmsk her gun, her an olası Bu durumda Tı.rk gencı°e ses lenme/ıp da k rre seslens n bır yazar' U\gar b r Avruoa kentmde ne goruyor ne ycşıyorsa hepsını sen n yararna o'abılecek, sana b r şey oğretecek b r kıyaslama ve seçme yolu yontemı gösterecek b'ç t\ de anlayıp yorumlamaya gırışmekten gayrı ne yapabılır'' B j nu da yapamozsn bavulunu alıp yurda donmelı Kac kez bu ışı yaoacak oldur Scra seslenmek hevesı al ;oydu benl Yazmaya gırışıyorun Merhaba1 1 Üniversite çevresinin içinde kibrit kutusu gibi bir çeşit kooperatif evinde oturan yen gemin yanı başında kocası bahçıvan, karısı gündelikçi olan bir aile oturmaktadır. Karşıda ise bir üniversite pro fesörü. Aralannda en ufak bir ayrım yok yaşayış düzeyinden yana. Fransız gercekten tutumlu, Batı yazınının iki ölmez cimri tipinin, biri Moliere'in, öbürü Balzac'ın kaleminden çıkması boşuna olmasa gerek. E S.\BAHATTİN EYUBOĞLU'NDAN BU YANA ^ ans Mektuplarıı Turk / / İ J yazınnda epey yer ety \ 1 ^ m ş b'r turdur Bu turur gonljme en yakın bır arnegı ıse, Sabahaıt a Eyuboglu nun 1947 yıllannaa, Koy Enst 'u!erı davası yıt nlmış kendısi Ankara nın kınenmeye başlayan havasmo artık cjayanamayıp, solugu Franso' da aldığı Dir sıroda Varlık derg'Sins yozdığı yazılardır ö l j munun altınct yıldonumunde, Çukobirlik Gene! Müdürlüğü'nden 1 oaıtname mucıbı merkez vağ fabrıkamız ıcln 1 Qdet to na 1 acJet orta bo> ma Kap alınacoktır 2 1 gı enen'enn kapalı zorf teklıf ve temınat mekîLplo ım 19 3 1979 g j r u met,oı saotı s o i j n a kadar Cukobır ık Levozım Mudurıuğune gelmelerı koşuldur 3 Şartnomeler me^oi soa*' dahılınde Cukobırlık Istonbul Şubes ve Levazım Mudurlugunden temın edılecektır 4 Cukob rhk ihale K a n nuno »cbi o'mayıp ıhaleyı yap p vTpmamakta ve\o dıiedığ ne yapmakta serbesttlr O Uğur Mumcu BÜYÜKLERtMİZ getm sierl ve gecmlşterınl öğranmek Istlyo'sonır okuvunLZBesmc baskısı vapıidı TEKIN VftYINEVI ISTANBUL Tel 27 69 69 ULUSAL BIRLIK GRUBU 3 mart Cjmartesı saat 1Cda Gazetec ler Cem yetl 'op antı sa'onu Cağoloğlu YARIN: Fransada işsizlik