Katalog

ÎKÎ CUMUUEÎYET 18 MABT 1971 B ötun dade'erfm Corum da doğmuş B i r a m do oye Amo babam 15 , c ^ iöat u ^ a yarak tam 37 yıl tııc geımemesıye Co rum dan uzakîa once IstanDj! da sonra da lmparatorlugun turlu bolge erınde yoşamış Corum agzı konuşma/ı unutmuş suslu Osnaniıcasıyla Istanbul agzı konuşurdu Bobosı Sofranboluiu oldugu halde stonbul'da doğup buyuyen annomın konuşması da ls*onbul agzıydı Corum a g ttıgımızde ber 5 6 yaslanndav.dım ve mahaılemızoek çocLk ann deyımıyle clstanbuıca» konuşurdur »Dıl kırıyorsunı aıyere* eglenırlsrdı benırmle Bu psıkoıoıık baskı aıtında cabucak tCorun 0521» lie konuşmaya baştadım ve aiay konusu olmokton kLrtu dum Gelgelelım annem bo/le konusmamı hıc tetemez cDılıne ığne batır rımı dıyerek hep esk s gıbı «Istarbınca» konusmamı ısterdı Bu den 1 sert olmcmakla bırlıkte bobaTi da aynı ıstek uzerında dururdj B j tutuTi karşısmda mahalledekı oyun arttadaşlarımla «Corumcc» evde/se clstanbulca» konuşmayı olışkanlık duruTiuna getırd m •*••• Kiıııin îhaneti? Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU me* .e «Shodetrame» sozcükierı yerıne fiugun «D'plomı» d'voruz Bunun Kokenı eskı vunanca da olup butun Batı d llerıne orodap gecm s e uluslororası bır terım olmuş «Bır k n seiın rerhopgı bır ogrenım ya da eaıtım asa rıasırı btırdıgını bır =<anat ya da aıeslekte caI şabıleceg m bıldırmek uzere ona ı/er len yetkı T° fesııne dıploma dıyoruz Bunun ku lan Id ğı bcska olanlar da var O'negın tOnur dıplomas 1 gıDi Ortookulda Zıya Gokolp ın etkısı altındo kalmış olduğunu cok sonra ogrenmış olduğum oğretmemerım zden bırı ağdalı Osman lıca sozcLklerg ve Osmanlıca tamlamalaro duş mandı Bızlere tTurkcecılık» ve tMıllıyetcıl K» oşılamaya calışırdı Onjn dersınde alab Idığınce vaiın Turkce konuşup yazmaya ugraşırdık Ne \/ar kı dılbılgısı ogretmenımız Osmanlıca yanlısı ve oa meraklıs bır kısıydı Tahrır (kompozısyon) ode^lerımızde ne denlı cok tlugat paralarsakJ o denlı cok numara verırdl Tan'ı cografya ogretmen mız olan babam da yazılı ev cdevler rın seck n Osmonlıca ılo hazırlanmas nı ısterdı Doğrusunu soylemek gerekırse, becerebı'dıg m kadarı/la agdaıı Osmanlıca yozn 3ya ca ısmak benım de çok hoşumo gıderdı Kendırnl daha bılgılı sonırdım boylece Evde ve okuıda coaunluaun etkısı altındaydım Bundcn kurtulmak ıçın cok uzun yılların gecmesı gerektı • *• Bobom istanbul da Fatıh Medresesınde okurKpn o zamanlar cDarul Muallımıno deiılen oğretmen okuluna da .yazılmış Her ıkısın n sınavmnnı \erıp medreseden «lcazetnome okuldon «Şahadetname» olmiş Ardındon uc til <Me 'pb 1 H w \\ 1 SThsrr ^9 ,' ıi kultesı) oÇrenım göaıp bır de eHukuk Şahartet names » almıs O aonemın Mıllı Eğ'tımınde bırer teknir e rtm olan Aropca . Farsca korışımı tlcazetna A n a c m «dıploma» veya «şahadetnameınm e" molo ısı uzer nde d j r T a k ol Tiaciaından derırıne pı^ecek deaı' m Sıınıı b*' rr=>k ı" o'iıtr V b j kavannın oz Turkce korşılığı olmadıgmdan, A cp^a Farsca kırrası tt cazetnnma» ve «sahadetname» d lım zd^T gıtm s onun /er ne eskı Yunanccr n «dıpJoon ve dıplopma» sozcoklerın d«Ti ture^er «dıplcma» o'lmıs otLrm ıs ı r B j n j n yerıre «/efı belgosı» desek olmuy'or cunkj b ı de,ım ter TI deg 1 tcnım (tarıf) o u/or Daho bo» le iarş IKSZ pek cok yabancı kokenlı tenm var d lıroızde Tarım hayvancılık. hayvan gucune dayonan u aş'm aracları ve aygıMarı konularınaa cok zengın olan dılımız so/ut kavramlar alanında yetersız kcİTiış ge ışemerr ş Çurku bunları Arapca. Fcrsca ve Tanz mattan sonro (i^ Frenkce don hazırlop alma/ı yeğ tutmuşuz kenaı guzel dllı mızı ıs cnemış ıster so\ut ıstc scn ut bjtun b I T " ! terımlerı kendı dıl m z n kok »rınden tu retme y ı dusunmemışız Tapınmada Arapca nın azınırr, zda Farscs Arap^a karmasın n tuzp n ızdc yıne Arapca nm egemen olrras na boyun egm c z Butun bu aıanlardakı sozcuk'er n Turk ce karsılıklar r ı va unutmuş ya «kaba» sayıp k ı l a n m dışı bırakmısız Ûrnegın so.ut bır terım o • «ukuksun Turkce karsılığı «tuze»dır Bu tı.eT duzen) sozcugı,nden gelır Ne var k bu gun «tuzel kişl» derız boylece bu terımı Anaya /e obur yascla'ımızo kOv'Ofiz v» corlamentcnun keıd' cındekı col şması 1 duzen eyen kurollann tumune «tuzeıden gclen «ıçtuzukı de ' z de butun tcoiurru r ~"L n " ^n kııro "rm en gen ş bolumunu oluşturan «hukuk> karsılığındd «tuze» c'enevı tuhaf hatta gu unc b ı ı u Cunku ıhukuk» Arapca «tuze» ıse Tu Kveaır «Kanun» Arapca «yo»a» Tu r kceaır Ama nedense Vu'anmauz Turkcelsrını kullananlorı c'a bozı sa/ırı paf amenterlerın yapfkları aıbı «Turkçev» ıhan»( ©den aydınlar» olarak nı'elerız • * *• Bız okuldayken geomet r de «uçgen»! «mu»eh les» ceşkenar ucgenıı «museües mu es^jı / j l adıağ» «ıkızkenar uçgen» «rrusslles mutesavıyus sakayn», ıyamuk»u «sıbıh munharın. o arak oğrenmıştık Arıtmetıkıe 1^8 orregın «maksum, maksumun aleyh, hasıl 1 kısmet, kasımı mustereki azam mıslı muslerek 1 asgan g bı ter m ler ezberlem ştık Bunlarn ne dfc.ne^ olduğunu anlcl'Tiak cın orneKİer vern ek lazım UzLn surer geregı ae ,ok Gecelım Şu onda, cagnşım yoluyla cosgar 1 muşterek» sozunu anrrsadım Gunumuzde ge r c rad yo v» televızvon spıkerlerı bunu doğru durust soylıyem yorior «ı»yı « » vapıp uzatarak «asg^ 1 rı muşterek» dıyorlar tEn az ortak» demek gıb anlamsız bır sozdar bu «asgar musıere*» demsk joerek r Bunun onlamı herhangı bır ko nuda taraflar n anlosTcya varabılmecı ıcın bır les Imesı zorunlu olan «en son ortak nokta» veya «en kucuk ortak rok'oıdır Şu Halje Di ag dalı Arapca deyımı kuüancrak «a*garı muştereklerd» birlısmek» yerıne Tjrkce olarak «zorunlu ortak ılkelerd* bırlesmekı sozunu KU lan mak daha dogru olmaz m ı ' Smdı rahmetlı olan b r oğretım uyes orka drjş m cagu uydjnra olan Arapca gecmetrı ve matematık terırrlerını yasamınm sonuna değın •a/undu Osmanlıca'dort ayrıimomayı dcha Q3g t s u al skanlıklarına bag 1 olmayı mıllıyetc IİK sanıyorcıu Bsnım ıc n Arapca olduflu halde kısaco «rrernaba» var<en ılls «selamun a eykum ve rahmetullah» dıye selamlaşanlarla ya da B u z e " lım tgunaya n» dtrurken ılle «Scbah 1 şer fleri ho\ rlar o>jr> detnekte d rer^nlfrle «boi j r morşer» veya «gutmornıng» dıye selamlaşan Batıc zuppelcr arasınaa tark iOktur Bat nın taklıtcı zuopesı nasıl mıllıyetcı olamazsa Arabın taK ıtcısı softa "a oylece mıl ı\etcı olamo2 M I t yetcıl âın bab koşulu fpr =e>clen once ke c*ı oz dılını sevmek kollomak ve Koruma^tır Cek ulusu tOTi 400 yıl Almar ısgolı aıtında kaldı Bu su'ede erıyıp yok olmamasının nedenl kendı u lusol ekln ıkultur) degerlernın bas nda gelen yazın ledeo yaı) dılın besıeyıp korumak clmus tur Eger guzel Tu'kcerrız vuzyıllardan ben ug r r " a A'OOCO vp For=C" = " i r o ve TtırUr" /' kaba or «a\am d'ı> sayan Osmanlı aydınlarının oldır ss.zl Qına darıası w Oı îub na ve hanetı ne korşın bucur de vasıvorsc bunj halk ozan l a m 170 ve holk yozın m za (edebıyotmıza) b o ' c m z Bunu ve ge ce< b r Turk rr llıyetc sı olan Ata'uif un dılım * n o»ıes p bağıms zlıq na kavu = ması c n öze.l kle 1932 den sonrakı uara sı arırı bu ulkede b meyei aya n kışı bulundu gunu SGnm.orum Zam... a nson unutkan bır yaratık Cabuk unutıryeruz Cek d*> I gıl bırkaç yıl once bızım sermayecı cevrelen ne dli yorlardı « Ecevıt sıyasayı bılı/or ekonorrı bılmı/or D«rr rel ekoı o n bılı.or sıya^a, ö Imıvor bu kı^ın bı r leştlrmel An ne oiurdu Ecevıt Sule,man Bey kador ekonomi bılse Sule,mon Bey de Ecevıt capında polıtıka bılseydı > Gercekje bu sav «çenış tabanlı bır hjkumet» ozlsmlnın vurgulanmasıydı Ekonomi bılır Suleyman Efendi ulkeyı uc yılda 7 milyar dolar borca sokup 70 sente muhtac ettıkten sonra ykıldı Yerıne gelen Ecevıt de bır yıl son ra basta Sakıp Saboncı olmak uzere sermoye ve ıscı cevreierını bır masayo topladı Ekonomi bılenlerln tumu d« karar verdıler Zam polıtıkasına devam IMF ye selaml GunuTLZde «gczete veya dergı adını toşırrcaa lay • o'nayan k m /oyın ar cın hukumet < C6 kagiL a\rılır/en kıtapiora kultur yoyın'ar na n c n seterırce agıt venlm vo' 9 » dıye soru sor n ak varken oazı parıomentcrler kalkmışlar Tu'k d ııne kastetiı'uor ce ekcesv'e Mscds e b r gene' gorusrre onergesı ijnnL'Slar Lstel k TjrKçe nın rar /a tele^ızyon vay nlar nco «9 kımı aydınlarco ıhanete uğradı§ını ılerı surmuş ler Bunu çecen g j n televız on haberlemde 0 1 yuncc $cstım aoğrusu As I te'evızyonu boyle haberlere yer verdıq ıcın r> eş'ırm°l Anloşılıyor kı k mı polıtıkacılar vuka'da sozu^u ettığın rahmetlı oflretım uyesı arkada sım gıbı eskı alı^^anlıklatın venemeyerek ya da halk korgısındo bılgıclık tasiamak lutku^bn dan kendılerıni ku r taraTiovarak Osmonl ca ko nuşmayı ve Osmarl cayı sovbnnayı bır narıfet scyrrckta Parlampnto ya g rınce de ,csa d lın T j <celeştırmek şo/le dursun oz Tur<cs bakım ndan Ana» asa c zgısınde bıle kalmom^k • • drlar Bu gercekten uzuntuyle karşılTnması ge reken ve hıc de «m I 1» olmayan bır davranıştır As I bu tutnma Aydın ıhonetu denılir eqer ay <jın ıharet rden soz edenler gercekten ayaın kt sıyseler .. Gercekte bır kisınln «eKonoTiıyı bılmesı» olanokırzdır Bır kışının tıp bllimini bılmesi ne denlı olanaksızsa; bır kısının ekonom yı b'lmesı de olosızdır Perşembe Pozarından yetısen Tchtakaıe MeiKez Ban<asını yoneten ış cdamı pıyasayı cın glbı bılır, ama ekonomiyı bılır m ı 9 Sonırım artık Turkıye de ekonomının dışardan yon»tıldıgını herkes ogrennıslıdır Kuskusuz en bosta ışadam lan bu gerçegı bılıyorlar Iscın n memurun koylunun bllıncı de g> l ıs\c Ekonomi cienen bılımdekı yalın kav ramların puf rokla annı genıs yıgmlorın ogrenmesı bagımsızlık ve kurtu us ıcın gereklıdır Yoksa Tuıkıyı lcmda cırpınıp durdugu kısır donguden kurtulamoyacoktır Sımdı basın yenı zamlar nedenıy'e başlık ustune başlık otıyor Paket ocnaı zamlor sacıidı Benzın mazot gaz, fuel oıl tupgaz şeker demır ve cımentova zam /apıldı Yaktın b zı Ka r aoglan Eh Karaoglan da bızi yaktıgına g6r« umudumuz ne oJacck'' Suleyman Bey ml' 1950 lerde de umudumuz Menderes tl Sımdı mosamın ustunde bır dergı duruyor «Hoftâitk SV3S m zah mecmuası DOLMUS 1956 yılının 19 Ocok Perşembe gunu cıkan sayısında Dolmuş un kapagındo bır renkli karıkatur vcr Dar gelırlı yurttas gaz«t«l«rın sutunları arasında sıkışıp Kalmış Ne yazı/or o sutunlarda 7 Bazı başlıkları okuyalım Etıketlerdekı rokamıar geçen yıldan en az bır mıslı yuksek Lokantolara zam yapılacak. Metal fıyaîları yu^seldı Yatılı okul ucretlen de ayarianıyor En co< artıs gıda modde.erınde oldj. Kasapiar ete zam ıstıyor Serbest pıyasada yukselışler.. Kereste fıyatları yukseldı Z ncırleme t caret b zı yakıyor V« yazılardan bazı sotırlor « 28 lıraya ıpek corap or kutoSu 40 I rayo pudrolar ınsonı aehşetten dehşete duşurrrekted r Kılosu 800 kuruş'an aşagı ıc tındık yoktur .. T caret Odası toptan eşya fıyctlar na aıt kasım ayı endeks r ı hozırlomıştır 1948 yılı or'alaması 100 olduguna gore 147'y« yukse'm ş*ır Yuzde 25 ıla yuzde 100 oanında zorrrlar tatbık sahasına konulmaKtadır B r eşarp 30^70 lıro orosndo satılmak'adır E'ektrık su havagozı tarıf»le ıne yenı zamlar ge yor » Halktır Unıut KavnaSı OKTAY AKBAL enl zomlar yoklar, yoksunluklor acılar üzuntular, umutsuzluklar, guvensızlıkler, bezgınlıkler Mektuplar bugunlerde cogaldı Hemen hepsınde yakınma var azıcık da sıtem <l«t« CHP Iktıdarını da gorduk, «umut> Ecevıt I de denedık sızler da o kador savundunuj; buyurun gorun «onucu, bu muydu beklenen bu muydu ittensn» dıyorlar «Hıc kıms«nın yarunda ben CHP'lıyım dıyemlyorum Herkes dalga gecıyor Ecevıt ınız ne oldu ne'ere soz verdı honı duzen degışecektı b'zlerı kurtaracaktı 0 » dıye yazanıor var Bır değıl beş degll boylelerı Hele «ekonomıyı guçlendırme kararlarııından sonra nedenı» bu tur guçlendırme korarları yalnırca halkı ezen zamlar olur1 yakınmalar daha da artacak . Bır okur da «iyi guzel yozıyorsunuz dlyor ama cozum get.rmıyorsunuz Nedir ınsanlıgın kurtulusu yolu bunu belirtmenız gBrekmıyor m u ' ı diye soruyor Evet son zamanlorda okur mektuplarından cok soz edlyorum forkındayım Ne var kı, halkımızın en cok duşunen, duyan, bılınclı kesimidır bızim okurlarımız, boyle yurttaşların bıle bır panık havasına burunmelerını gdzlemlemek pek cok gercegımızı oriaya cıkarmak sayıl r Bir yıl bekledjler artık dayonacok guc kalmadı en lyı niyetlılerds bıle Yolda gorsnler taşıtta karşılaştıklarımıı sanKi CHP ogırlıklı ıktidar bızmişîz bız yczarlormışız gibı akla gelebılecek her konuda yanıt beklıyor bızlerden, bız ,'Ozorlardan gazetecılerden MC nln devrilmesınde katkısı olan CHP yı ve Ecevıt 1 1«>k seçenek gorerek des'ekleyen, ıktidar olmosında azıcık da olsa payı bulunan bız'er bu hukumetin deglşik alanlardaki basarısızlıklanndan yetersızlıklerınden «tek sorumlu» sayılıyorur 1 nedense Yozarlar duşunc»lerınl belırtırler Olayları sergılerler ayrıntısma glrerler, cözumlerler anlamını duyururlar Bunu kendı sagduyularına.'bllgllerine anlayı«»larına, du r tınc8 yopılorına gore yaparlar Okurla beraber duşunmek, dusunmeye anlamaya calısmak bunun yollarını b rlıkte bulmak Yazar, bır kuramcı degıldır bir uygulayıcı degıldır «Insanlıga kurtu'us yolunu gosteren» bır «murşıt» ıse hlç deçıldir Yazcr bu toplumun bir bıreyidır Aynı acıları ceken, aynı cilelerl duyan a>nı sorunların ıcmde cırpınan CHP ve Ecevıt'le hıc bir zaman «ozdeş» soyılomaz bu partiyı ve lıderinı zaman zan^an savunan destekl«yen yazarlar Önce hic bırimiz CHP uyesl değılız olmodık do Baska bir partlnm uyesı de olmodığımız gıbı 1973'le, 1977 de halkımızın oylarını CHP'd» toplaması kacmılmaz bir zorunluluktu Fasizm ruzgarlorı esıyordu dortyondan 12 Mort ın fırtınalı havasını sona erdırmek icm CHP'nın ıktidar olması zorunluydu Solda baska bir guçlu orgut guvenıllr lider yoktu 1977 de de Turkes agır'ıklı MC iktıdarının elınden yurdu ve ulusu kurtormanın tek yolu yıne oyları CHP'de toplamaktı Tumu degılse de buyuk bir çoğunlugun cyları bu yuzden CHP y» glttl Y urk tş ın 197S Izmır jçreM>le ılgJı ceza davası sonuçlandı İ7mır Aslı ve Ceza. Mahkemesınce venlen mahkumıvet kararı "İargıtav 9 Ceza Daırecın ce ona\landı Bu onama>a gore grev karanndan so1 umlu olan sendıkacılar 1 a pıs cez&sına çaıptınldılar Gerçı ceza ertelenm ş oldu ama, sanıklar bellı bır sure sendıkacılık >apamajacaklar Mahkunuyet kararı kesınleşen sendıkacılann sendı kacıhk goreilen de son bulacak Goruldugiı gıbı va sa dışı grevın getırdigı bu sonuç gercekten onemlt O nun ıçın konuyu enıne bo> una tartışmakta varar var Bızım hukukumui vasa dışı grevın cezalandınlması sorununa hıç egılrnedi Hu kukçular yahut polıtikacı lar vasa dışı tum gre\lenn cezalandınlmasım olagran savdılar O kadar »u bıçım sel bır yanlışın bile ceza vaptınmıvla karşılanması m hıç ele almad'lar Oysa, grev demokrasının avnlmaz bır parçasıjdı Grev ıst«r genel grev olsun ıster polıtık grev olsun. ceza tehdıdı ne baglanamazdı Şımdı Turk Iş jonetıcılennden bır kesımını ılgılendıren bu ka r ra soruna gunce'hk kazan dııdı Lmanz kı bu guncel lık gfeve ıhskm bu tartı? manın da baslangıcı olur B ze goıe grev demokrasımn bır geregı olarak kullanılabılır \anı Anayasamız n 47 maddesındeKi ko şullara ujmayan grev ler de \apilab hr Çunku demokrasılerde grev toplu olaax duşunce açıkla} abılmen n bır bıçırrudır Yeter kı grev sırasmda başka suclar îlen mesın Bu duruma goıe yasa dışı savılan grevler.n ceza tehdjdı alt na ahnması Anav asamıza avkırı duşer Işte soruna bu açıdan vaklaşmak vc >asa dışı grev e re ceza venlebıhp venıemejecegım tartışmaic gerekır I GR'EVİN CEZASI OLUR MU? 1 HAK SAYILMAYAN GREVLER İÇtN «GREV OZGURLÜĞÜ» YİNE VARDIR. INSAN HAKLARINA DAYALI DEMOKRATIK BIR ANAYASA, BU ÖZGÜRLUĞÜ YASAKLAOL.\MAZ. Turgut KAZAN da ıslenebılec«k baska suçlar ıçın, genel hukumler a>grulanır Ornepn zor kullanılmışsa ceza yasasının ılgılı hokumlerıne gore yargılam« japılır Yanı demokıatiK ulkelerde meşnı olmajan grev ancak haksız frl sayılab.'ır ama suç sa>.! roaz Nıtekım Prof ESENER grevın feomujal bır ozgurl^k oldugu goruşune yer vermektedır (Turan Esener Iş Hukuk, 1975, sh 542) Cahıt Talas a gore de grev temel bır ınsan hakkı sajılmak gerekır lCahıt Talas MI'Lv et 18 197") Talas bu bakkın 1961 Avrupa Sosval "\ asaaında. 1986 Birleşnn? Mılletler E^ononuk ve Sosval \e Kulturel Haklar Soz © ş mesınde ve 1966 Sıvasal ve Meden' Haklar Sozîeşmesınde >er aldıgma 'şaret etmek tedır Grev ovlesıne temel bir haktır kı bazen ötekl hak ve ozgurluklenn tafnamı ancak grev hakkı kullanılarak korunab hr Orne gın. 19201er Almanya s.nda Weımer Anavasası ve Cum lıunyetı bır genel grevle avakta kalabılmıştır Durum bu olunca, demokratık bır hukuk devletı demokrasının en etktn aracını suç sava Bılındıgi gıbı bızde grev ın ceza yaptırımına bag 1 tutLİmas Anavasamn 47 maddesmden çıkanlıjor Bu madde *lşçılerın ısverenlerle munaseoetlermde ıktısadı ve sos\al durumlannı korumak ve\a duzel'meh amacıvla grev htkk na sahın* olduerunu behrt>or Goruldugu uzere madde b ı zı koşullar sıralamış ve bu Jtoşuüara uygun olan grevı »hak' sayrmş Işte Lukuxçular ve poht'kacılar grevın kaynagı olarak bu maddevı alıvorlar 'ianı on'.aıa gore bu madde olmasaydı gıev vapılamavacaktı Oysa grevın tek ka>nngı Anayasanın 4" maddesı degıldır Eger 47 madde o'ma^avdı, ulkemızde y^ne grev >apılabıle^ektı Çunku \navasamıza gore Turkıve Cumhu nvetl ınsan haklarına da yah demokratık bır sosyal hukuk devletıdır Yıne Ana >asaya gore duşünceler her turlu yoldan teker te<er ve topluca açıklanabıh'Ye devlet ç&Uşanlan konnnak la görevhdır Bu durumda, bır demokrasi demokratık bır ıfade bıçımı olan grevl reddedemez Nltekım v ukarıda söyledigımız gıbi bırçok ulkenın pozıtıf hukukun da greve ılışkın hukum voktur, ama grev vardır Çunku demokrasi grev aracından sov utlanamaz grevs'z bir demokrası olamaz Demek kl Anayasanın 47 maddesı grevın tek kaynagı degıldır Bızim Anayasamızm başlangıç bölümü ıle 2 maddesı 20 maddesi ve 42 maddesl bır özgurluk. olarak grevın kabulunu gerektırr Yanı yalnız bu maddelere dayanılarak da grev vapılabilır Tıpkı baş ka bırçok ulkede oldugu gıbı Ama böyle bır durumda hızmet sözleşmesı feshed 'ebıl'r Zaten grevle ılgıli tek \aptınm sözleşmenın feshi olabıl'r Kısaca. demokrasılerde grev en a /ından bır özgurluktur \ma bazen daha ılerı bu adımla hate olarak benımenebıhr Gre\ 'Otgurluk> u'ara* bıı akı'dıgmda ışçı .şverene karşı guvencesız, kalabılecek ama »hak' savıldıgınc i evlet ışçıyı kojujac.ktır e 47 maddeaen ancak ru sonuç çıka1 labılır. Yenı, 47 madde PoşullaruMi uymavan grevIfr derrokıaainın bır parçası savılmak gerekır Ozet>leyecen. olursak polıtık grev ahut genel gıev kamusal bır özgurluktur Boyle bır özgurlugun vasaklanması duşünulemez Gerçekten Anayasamız daha başlangıç bolumunde •mületımızı, dun va mılletlen aılesmin eşıt hahlara sahıp şereflı bır u>e»ı» kabul etmıştir O halde 'MUletler atlesının» demokratik bir hak bır özgur lılk olarak benimsedjgı grev aracı bızim ıçın de bir özgurluktur Bu nedenle y«r sa dısı grevlere ılışkın cez* yaptınmlan demokrasıyl» ve Anavasayla çehşır. i»t» böyl* . L t Zam poiltlka»! hlc durmadı Enflmyon dı»o boflımh kopltalizmln yan urunudur; turevldir 1960 ta M«nd«rM'r devlrip arkadaşlarıyla attık, •nflatyon durmadı Ardından Talat Aydemlr1!» arkadaşını attık, durmadı D*mir«l'l Muhtırayla devırdik, durmadı. Oanlz 0«<mlf'l« arkadaslarmı attık, durmadı Bu duzend* •rrflatyon durmaz Karaoglon 6a düf duramaz akoglan da Komprador kapitallzmlnd* *ntlatyona cor» yoktur, bu gerçefll halk anlayana d*k c*> k»c«glz. ANAYASANIN GETIRDIĞt Yukanda belırtmeye çalı# tık kı grev demokratık ozgurluklerden bındır ve bu nıtehgıvle yasal duzenlemeleı e gerek olmadan da Xullanılabıhr Durum bu o'unca Anavasamn 47 maddesinı dogru anlamak gerekjr Bızım Anayasamızın 47 maddesı 'hak' olarak benımsenebılecek grev len düzenlem.ştır Bu duzenlemen n getuebılecegı sonuç • hik' olarak kabul edılen grevlerde hızmet sozleşmes'nm feshedılemeyecegıdır "ianı koşullara uygun olan grevlerde devlet ışçıvı koru makla yukumlenmıştır \nn vasamızın bu duzenlemesı greve bır sosyal ıçenk ve guvence vermek ıçındır Çunku grev aynca korunmazsa ışçı nın sözleşmesı feshedı'ebıhr Demek kı, 47 madde bellı koşullara uygun olarak vapılan grevn konımak ıstemıştır O halde yanlış bır •mefhumu muhahf' yontemjjle 47 maddeje uvmfvan grevlerın yasaklanabılecegj soylenemez Bır oz.gurlugun beılı bazı kullanun bıçımlen haiv sayılmış ve avrıca korunmuşsa. artık o ozgurluğun gen kalan kesımlen hıç kullanılamavacak demek degıldır Anayasanın bu hukmu 47 maddeye uvmavan grevlerm devlet tarafından korunmayacagı an lamına gel r Yanı bu durumda ısçmın hızmet sözleşmesı feshedılebılecektır Kısacası hak sayılnıavan grevler ıçın »grev özgurlüqu' vıne vaıdır Insan haklanna da.alı demokratık bı^ Anav asa bu ozgurluçü 5asak!^mı> o'amaz Onun ıçın yasa dışı gıeve ceza yaptırımı getıren 274 ve 2~5 sayıh vasa hukumlen Anavasaya aycırıdır Gerçı Knayasa Mahkemesı bu konuva bovle bır vaklaşımla bakmamıştır "\ma kabul edelım \ı bugune kadar go rulen davalarda böyle bır tartışma hıç vsnılnadı Ustel k 1961 den bu yana ko1 5u ar cok degışti du^jnceler gelıştı Umanz kı TurkIs vonetıclprıv le ılzılı k > = rar bovle bi" tartışmavı başla* r VP ç e\ demokntıc bır özgurluk olarak hax ettıgı yerı ahr . SENDİKAMIZIN KURUCUSU SINIFIMIZIN ÇALI$KAN EVLÂDI Yapı ışkolundo utusıararası tekellerın ve yerll ortaklannın somuru ve baskısına karşı Arıbarlı Termık Santralınde Petrol Boru Hattında Kadınc k Baraıında izrrıt Petro Kımya Tes s'erınde A!>oga Rafınensınde Iskenderun Derrır Çehk Tesıslerınde yurutulen şan'ı grev ve dıren şlerın onöen İSMET DEMİR'i kaybettık Ismet Demır öldü Mucodelesı surecektır Butun orkadaşlarıno ve ışc sımfımıza başsağlığı d le z DEMOKRASI VE GREV Bir şeye, bir kez daha dıkkati çekmek isterlm CHP hukumeti degildir korsımızdakı CHP'nın programına seçlm bildırgelerlne uyacoğını, ortanın solunda bır yonetlm kuracağını soyleyen Ecevit «tek basına» ıktıdardo değildir On bir «»skı AP lı bır DP lı bır eskı CGP lı ve bagımsız oyların oluşturdugu karma bir hukumsttir karşımızda bulunan Kımı okjrlonmı yanılgıyo dusuren dolayısıyle umutsuzluga ıten bu onemlı gerçegın gozden kaçmasıdır «İnsanlığın kurtuius yolunu» gostermeml Isteyen okuruma şu yanıtı vtrecegım Insanlığı bir yara bırakalım, ulusumuzun kurtuius yolu «gercek bır demokra»sl9 nın kurulrrasına bcglıdır Nedır bu «gercek demokrası » Seçlmlerde oy vermek bagırıp çağırmak degildir, duşunce özgurluğudur Faslst baskı yasalorınn kaldırılmasıylo, partıler yelpazesının kurulması 141 142 lerin kaldırılması emekci sınıfı partılerinın kuru'abılmpsl «gerçek demokrasinnın baş kosu'udur Denecek kı «kurtuius yolu» buna mı baglı yalnız'' Blllrrsel yontemlpr oldukça keslndır Tutarlı, yansız oldugu icin Tum ulus yaran herşeyın ustunde, onunde tutulduğu icin Halkımızın kurtulusu kendi yazgısına sahıp cıkmfsına bağlıdır, kendıni «kendl ellediyle» yonetmeslne Bunun İcin de «ger cek bır demokrasısnin kurulması gereklıdır ıste CHP tek başına Iktidar olsa bıle yıne de beklemeyelım tum umutlarımızın ^zlem'erım zın gercekleşeceğinl «Gercek demokrası»ye gıden yolda bır osamadır bu ancak Halk suskun kırgın bllincsiz kendl yaranndan haberslz yalnırca ofkeli kızgın, şasktn olduçu sursce hlc bır cozum» sonuco gidllemez Halkın bılinçlenmesidir tek cozum kendı yazgısına sohıp cıkması Enqe! on'em korkutma yıldırma bunca clum cınoyt ocı hec bu yurden degil m ı ' Bu bılinclenmeyl oloblldıgı kadar gecık tlrmek isteâindn değil m ı ' Grev işçılenn topluca ISJ b rakmalandır Demokrasılerde bu davramş demok ratık bır ıfade bıçımı sa yılır Yanı demokrajilerde bo\ le bır davranışın. ce zası olmaz: Nrekım, Batııı bırçok ulkede greve ılışi.ın jasal duzenıemelere rastlamayız Orneğın, tsvıçre hu1 UKunda ve genelbkle Or tak Pazar ulkelerınde grev 1 asalara hıç gırmemıştıt A ma bu ul^elenn tamamm da grev vardır Çunku grev demokrasının bıparçasıdır Buralarda grev olayı genel hjkumler uyarınca çozulur G>"ev konusunda akla gelebılecek tek yaptı nm da hızmet sözleşmesmm fesh o'pbıhr Gerçekten Is vıçre ceza yasası greve ılış kın hıç bır hukum getırmemıştır Yalnız grev sırasm Cenozesı pazar gunu ogle ramazmda Topkapı Sur I d Gazı Ahmet Poşa Camımden kaldınlacokt r Currrıurıyet 23' (Y.I.S.) YAPIM IŞ SENDİKASI Tekin Yayıne\i Sunar SAKİR BALKI TEŞEKÜR Kınm Gozleve ka^abası eşrafmdan merhum müderns ABDULHAV1IT BENGI nın ve merhume AYŞE BEMGI nın kızlan Em Gazetecı Ilhamı SEKA Gn Md luğu Başhekımı Dahıhve Müt'ı D M Selamı > ve mustafı Yzb Kızım Bengı nın kızkaıc.eş'er ve Em spor hocalarından Zıva Işıldak ın eşı SSK Kartal Dıspansen hercımleımden BÜYÜK USTURALAR Mizah romam Ilhan Selçuk'un önsözüyle Dr. MEHPARE (BENGİ) Isıldak'ın AYFER SALAR ıie KERIM GÖKALP beklevenmeyen am ufulu bızJerı denn "ve unutu! maz acılara gark eden kıvmetlı ve eşsız meslegının aşıgı kardeşımızm cenaze torenıne katılan Tel Telefon ve bızzat ev mıze kadar gelerek taızyette bulunan hısım a^raba meslek arkadaşlan ve dost larımıza dsnn acımız nedenıyle a>rı ayn teşekkur etmek ımkânmı buUmadıgımızdan bu satırlann mınnet ve şukran ıfadesı olaıak kabu'unu nca edenz. BE\GI AILESI (Cumhurıjet 2381) IMZA GÜNU ANKARA SANAT TIYATROSU TAK TIK OYUN MUZIĞI Nışanlaidılor 16 3 1979 BRECHT / CAN YÜCEL TİMUR SELÇUK Uzun coon TİMUR SELCUK tarafmdon sız'er lcm 19 3 1979 pazatesı gunu Nışontaşı Akadem Kıtabevında mzalonacaktır MAR6L MUZIK YAPIM (Cumhunyet. 3373)