Katalog

D O R T CUMHURfYET 15 MART 1979 İİ POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL ABOULCANBAZ T M H A F ft otPM. 1 Belediyelerin çilesi Beledlye Gelirlerı Yasası parlamentodan çıktı ama Cumhurbaşkanı tarafından veto edildi. Belediye gelirlerini gunumuzun kosullanna uyduracak bır yasayı ve yosa değışıkliğlnı beledlyelerlmiz coklan berl beklemekteydılor Çıkarılan yeterll blr yaso değlldl ama ne olsa beII bukuk, boynu kırık belediyeler icin blr tutamak olurdu. Cumhurbaşkanı veto ettıkten sonra yasamn tezelden çıkması icın de parlamentodakl partller ve gruplara oguller vcren bir mektup yazdı. Bırçok bakımdan yetersız olan bu yaso ne guçluklerle çıkanldı, yenısi çabuk çıkar m ı ' Biz vermeden almaya alıştırılmış blr toplumuz Hele politıkocılar bu alışkanlıgı lyıce sornurmuşler, vaatlerı seclmlerde «patotes fabrıkası» kuımaya degln çıkarmışlardtr. Dileyellm kl, Cumhurbaşkanının ogudune uyarak parlamentodakl sorumlular yasada ıstenilen deglşıkllklerl yapsınlar ve tezelden yasayı cıkarsınlar. Cumhurbaşkanının veto için dayanak olarak gosterdiğl eksık ve gedikler biçımseldlr. Belediyeler ozerkliklerinı yıtırmişlerdlr. Özerk olmasını da zaten merkezi Iktıdar oteden beri istemez. Merkezi Iktıdar, yerel Iktldarın bogazını sıkacak kl kendi gucunu gosterebllsm Bugun degıl bu, tek parti beledıyecılıgl donemınden beıı vardır. Belediye, uzel ıdore dediğimiz yerel yonetımlerın tarlhlne bakacak olursak, bu olgu merkezi ıktıdarla bolgesel ıktldar catışmastndan cıkmıştır. Merkezi ıktldar tarıh içınde bliıyoruz kı feodallerln. kralların, padişahların, sahların, tek kelımeyle soyluların elınde idi. Ta kl lonhte burjuva diye blr sınıf ortaya cıktı, merkezi iktıdorla anlasmazlığa duştu. Bu yeni sınıf, Ipok yolunu buluyor, baharat, biber getlriyor, turlu ulkelerle tlcaret yapıyor, para kazanıyor, soylulara da harac veriyordu. 7arihin bu cln gibı okıllı, geleceği parlak sınıfıyla soylular Iktldarı anlaşmazlıga duştu. Ticaretten soylulara pay veren bu yenı sınıf, Iktıdardan da pay ıstıyordu Merkezi iktıdar kendi otorıtesinl bır yenl sınıfla paylaşamayacagı ıcin blr odun olarak bolge iktidarını vermek zorunda kaldı. Elbette kı bu kolay olmadı. Cunku hiç blr Iktidar paylaşması kolay olmaz. Batı modell dediğimiz bu ıktidar paylaşmasında kanlı kavgaların olduğunu goruruz. Örneğln Fransız devrlmlnln blr parçası da merkezi Iktıdarla bolge Iktıdarının çatışmasını yuklnnlr. Osmanlı modelı daha degişikllr. Orada, devletln memuru, eşraf, kadı, naklp gibl makam sahlplerl yerel iktldarları oluştururlar. Merkezi Iktıdarın da buyrugu altındadırlar. Osmanlı'da çok sonra, Tanzimat'tan bu yana yenl bir modelln oluştuğunu goruyoruz. Bizde, Cumhurlyetten sonra Batı modellnds beledıyelerı ve beledlyeclllğl duzenleyen bır yasamn çıkarıldığını goruyoruz. 1930 yılında bu yasamn çıkmasına onayak olan o dönemin İçislerl Bakanı Şukru Kaya'dır. Şukru Kaya'nın boyle bır yasamn cıkması ıçın onculuk etmesi bir raslantı doğildir. Cunku Şukru Kaya, Meclıse gençllğlnde belediye başkanlığı ettigl blr kenlten mebu» olarak glrmıştlr. Beledlyelerimiz, halâ, zaman zaman degiştirılmıs olan bu 1930 yasasıyla yonetılmektedır. Bu yasamn gunumuze uymayan yanı sadece tek partl yonetlmlnde çıkarılması degildır. Tek partl donemınde merkezi Iktidar da, bolgesel ıktidar da bır partınin elindeydı Valilerın hem belediye baskanlığı, hem partl baskanlığı ettlgi çok lyl bıllnir. Boyle olunca, merkezi ıktldar bolge ıktıdarr nı denetlemek, dızgınlerl elde tutmak içın her kararın onayını da kendi tekellnde tutmuştur. Orneğin, beledlyeye blr sağlik personell mi alacakjsınız, onayı da Sağlık Bakgnlıgjndan alacaksınız. Blr başkan yardımcısı mı atayacaksınız, onayı Içışlerl Bakanlığının ellndedir. N»den boyle oluyor? Merkezi yonetım, yerel yonetimin sakalını, ellnde tutmak istıyor. Daha r.ıco ornekler venlebllir. lıncr planiarının, flyat tesbitlerının yetklsl de belediyeler elınde degildır. Ya belli bır makama verılmlştir ya da koordinasyon kurulları ile paylaştırılmıştır. Halk dort yılda blr bolgesel olarak sectiğl beledlye Iktldannın kendi ıktıdarı olduğunu sanır. Ne kusur bulursa beledıyelerde bulur Oysa beledıyelerı kusurlu kılan yetkısızlığldır. Belediyelerde kusurlar bulunması da merkczl ıktidarın ışine yarar Halk belodiyelerden yakınırken. merkezi ıktıdarı ellerine geçlrenler keylflerıne bakarlar, kıs kıs gulerler. Son bırkaç donemdir, merkezi Iktıdarla bolgesel iktidar ulkemizde catıştı. Belediyeler blr partldeyken, iktidar otekl partide oldu Bu çatışma belediyelerin de' gorınl tanımladı. «Ya rirnıek belediyeler boyle blr sıkıntı lcindeymış » dıyenler oldu. Bu cok eskiden berl bıllnlyordu ama bllmeyenler oğrendiler. 1973ten bu yana bazı beledlyelerlmiz tuketlcl olmaktan çıkıp uretlcl klmliglne burunduler. Tuketici belediyeler esnafın ya da nufuzlu kişilerin somuru alanıydı Belediyeler kendi Işlerinl ureterek kendilerl yapmaya başladıkiarı zaman sömuruye alısmıs olanlar belediyelerin karşısına dıkılmeye başladılar. Uretıci Izmıt Beledlyeslnln başına gelenler tlplk blr ornektlr Başarılı bir belediye yonetimıne kendi partlsi* nın elemanlcrı kıydıiar. Olur boyle şeyler, diyeceksinlz. oldu bile Şlrndl baslt blr gellr ortımı lcln çıkarılmış blr yasanın dahı nerelerden bozdurularak yeniden parlamerv toya gbnderllmeslndekl mekanızmo daha lyl anlaşılıyor. Yasamn biçımsel ekslkllklerlni Devlet Başkanına anlatnıış olan uzmanlar, acaba belediyeclllğlmlzln hangl acılar ıclnde kıvrandığını da anlatmışlcr mıdır? llorde, yasaları cıktığı takdirde, buyuk sınıfsal savaşımlar belediye yonellmlerlnde verllecektir. Halk, kendıne en yakın Iktidar olarak beledlyeyi gormeye başlamıştır Tarihte, soylulardan zorla aldığı yerel yonetlm ıktidnnnı burjuvazl, gunumuzde halka demokratlk yoldan vermtk Istemıyor Halkın gucu zor guçlerinln her zaman usiesinden gelmlştlr. Jlı M'.ıı'VEı^8irt AÎIHYıL.^^cf ALTlMDAfJ âÖ^IKltSİ Bt/AL r uIEfcj'sDt C'EZ^J^'M, ^ıcAk yHııaiM MAli(c£ HAMıMı rî HtLtl.fİNALPtM Kırmızı Mektuplar Evet yaşanmaya değer blr coğ yaşıyorduk Yalnız ingllte re bır kuçuk ada devletl hallno gelmemıştı Dunyanın altıdabırını kapsayan Çarlar Monarşlsı de. o hall ıle ortadan kalkmıştı Tarlhın en buyuk ım paratorluklarındon bırl olan Os rnanlı Padışahlığı, tarlh sahnesındon sılınmlştı Çıne gelınce ? Bır zaman kapılarını butun dunyaya kapoyan bu Uzak doğu ımparatorluğu da, artık yoktu Cın tarıhının tezgahında şımdı, yarın belkı de butun dunyaya etkılerını yayacak olan. başka bır kudret Işlenlyor du «Suyu Arayan Adam» ısım lı eserımde. XXI yuzyıl, blr Cın yuzyılı olabilır, sozlerını yazmıştım Bu kanı. o rada belırttığım gibl, daha eskı, yanı Unlverslte yıllarına varan blr yargıya dayanıyordu. Kaldı kı dunya sahnesinden sı lınen Imparatorluklar, bu kadar da değıldı Orneğm Habsburg hanedanının Avusturya Maca rıstan ımparatorluğu. Fronsanın, Cm Hındınde ve Afrıkoda ycr'ilan, Kuzeybatı Afnkoyı bay rağı altındo toplayan, bazırgan lar devleti de artık kabuğuna cekılmlşti. Dunyaya yenl ınıpa ratorluklar vermek İcın sahne ye atılan Hitler le Mussollnı'nın hayallerl de kanlar lcmde verlere serilmıştl ikıncl dunya savaşında bır a ralık butun Uzakdoğuyu va Pa sıfigı. kendi bayrağı altına alan Japonya, artık kabuğuna çekılmiştl. Konumuz, gorçekten ilgıncti ve bu konu şuydu: Eski olculeri ile bir cağ. artık kapanmıştır Yanl adına Emperyalıst Metropoller dev rı dedlğlmız çağl O halde. yaşadığımız dunyanın karakterl nedır? Şımdi nereye gıdıyoruz?. Bu problemler uzerınds durmak. bızım hakkımızdı. Çunku, bu problemler İçınde bız, blr omürde blr cağ yaşamıştık. Bu cağm, en dnemlı oluşumlarının ruzgârlarında savrulmuştuk Şımdi Ise dunyamızın ha vosında. yenı gucler, yenı degerlor ve yenı Ihtimaller eslyordu. O ıhtimaller kı, bınbır şeye gebeydl. Dunyanın yenıden duzenlenniesmdon, dunya nın parcalanrrasına, blr duman halıne gelmesme kadar nıce ıh tırnaller... Povel'le bunları konuşurken. unlverslte gunlerımızın anılarına da, Ister İstemez dönduğü muz oiurdu. O gunlerle. yaşadı Ûımız gunlerın bu gerceklerl arasında, olbette ki bağıntılar kuruyorduk. O gunlerln. o kador kolay kolay başarılacağına inandığımız hayallerl İle, gunu rnuzun gerçeklerı. nasıl da catışıyordu9 O zamon bıze her şey ne kadar do blzlm hayal ettığlmız gıbı doğru ve elımlzln altındo görunuyordu? Her şey, bızım inandığımız gibl olacaktı Demeclerlmlzde. tartış malanmızda nasıl da haykırıyorduk Polonya blze. ya bir köprü. ya blr clt olacaktır. Koprü olursa. geçer gıderız. Clt olur sa. cığner gecerız. Almanya Ise bızım ıçın, vaadedılmış topraktır. Ve Almanlar, bızl bekle yen ınsonlar! Ilerl Alınan teknlgı ve yetışkın Alman proletar yası. bızı ancak tamcmlcr. Hat ta dunya Ihtllalının onderlığınl, Rus proletaryasının ellnden, AI man proletaryasına do devra» debılırız... Zaten bunlar, L«nln'ln de sozlerı değıl mıydı? Onun bu sozlerl, renk renk çıçeklerden Işlenmış bır anıt şekllnde, Moskova çayının kıvrıldıflı alanda kurulan. buyuk Inkılâp serglslnın. tam gırış noktasına do y»r leştlrllmlş değll mıydl? O n» domişse. blzlm icm de. elbette kl, onun goruşlerl, onun dedıktorl doğruydu Bu eözlerln ordını Ise blzler, kendi Şevket Süreyya AYDEMtR Bır çağın kapandığına, adına emperyalist metropoller dediğimiz devrın bittığine inanıyorduk; ve nereye gıttiğimizi düşunüyorduk.. rasız puİGuz yolsuz, fobrıkasız blr ulkad» yaşıyorduk Hepsındpn onemlisi de bu ulke bılg si7 ve uzınonsı^dı Carlığın son muhendıslerı mırrarları, jeolog ları bılım aclamları ya ıhtilolın topraklarıııı bırakıp gıtmışlerdı, ya da ıhtllnlln carkları aıosında ezılmışlerdı Ama bu kayıp lor bu çrocler, bu boşalış, bızım hayal guclsrlmız karşısmdo ne ıfade ederdı ki? Bız yorının yapıcıları, mımarlan olacağız, dıyorduk Amorıka'ya vetisereğı/ Amerıka yı gececoğız dıyorduk Bu sozlorımıze ınanıyorauk da Pavolle konuşmalarımız gerenın geç saatlerıne kadar sur du Ne konulara dalmadık kı? Cağımızı sankı onumuzde bır teşrıh masasma yattrmış qıbıydık Onu her yanından dıdıkllyorduk Ama konuşmalar, donup dolaşıp, hep cağdaş Impnrntorlııklarının son'u. Ingıllere u^tunde duğumlenlyordu. Anlasılıyordu kı Ingılterode, ıkı mız de. duşundurucu bırşeyler gormuştuk Gordukl^rımizın, et kisı ki, daha 50 yıl öncqye^k<jc)or. dunyanın hem markazl, Kem ef sftnesl gıblydı Dunyn sıyasetının monlvelası Ingilterede donuyordu Dunya denlzlerlne ve karalanna kollarını. dev bir ahtapot gıbı yaymıştı Halbukl şimdı'' Hem de katıldıflı Ikl clunyo harbının ıklsınden de, qa lıp ve muzaffer cıktığı halde. Evet butun bu zaferlere de rağnıen dunku lnqıltere, bugun nıhayet kucuk blr ada dev letl Mallnde kuculmus, hatta kahucjuna cekılmıçtı Demek kl ufkunda güneş batmayan Imparatorluk artık yoktu .. Bu konuların etkısl altında bır aralık ikımlz de, kendt lcımıze gömulmuş gibiydlk Bu sesslzlığl bozan. Pavel oldu: Pek lyl ama dostum, ya Commun VVelth? Ya şlmdl ds halâ Ingilterenln bayrağı altında toplanan, hom de dnha dun onun eslrleri, somurgelerl olon yenl devlotlerle, kendılerıni ha lâ bu bayrağın altında sayan uydu devletler topluluğu? Commun VVelth, bır Inglltere Imparatorluğu demek d«fllldlr Pavel Commun VVelth, inglllz evrlmclllğınln, akıllıca bir aşamasıdır Evet, şu u v tunde bulunduflumuz Buyuk Brltanyo topraklarından, Kanadadan, Avusturalya ve Yeni Ze lândadan, Fi|i, hatta Barbodos adalarına kadar olan ülkeler, şeklen Ingillz Birllfllne dahılriır. Ama inglltere Krallcesl. Hındıstan kıyısı denlzlerdon ge cebıllr ama, Hındlstan topraklarına ayak basomaz. Ve inglltere Ana Kralıcesl. hem d» Km Krallce ile beraber Kanada'ya yaptığı resml zıyorette ve Krallcenın gozlerl onünde bavulları, Kanadalı gumrük memurlarınca. uzun uzadıva vs dldlk dıdık aranır. Commun VVelth'te Ingllterenin hukumran lıgı bu kadardır. O halde een ne dersın? Dunya yuzunde, cok halklı veya milletlı haklmlyetler demek olan Imparatorluklar devrl, aca ba gerceKten sona erdl ml?.. Bu soru, zaton gecenln düğum noktası glblydl. Cünkü cok halklı devletler, bugün de vardı Ve uzerlerlnde tartışılabılirdi Bu duğume hemen dokunmaya, belkl Iklmlz de henüz ha zır değlldlk. Pavele söylo c»vap verdım: Sanıyorum kl, hem evet, hem hayırl.. Pavel blroz duşöndu. Sonra da, ağır aflır konuştu: Belkl ben de bu cevabında, «ana katılabillrlm Ama Istersen bu soruyu hlo sormatnış olayım.. Günümüzün gerçekleri gençlik hayalleri ile çatışıyordu larımızda, kendi tartışmalorımızda tamamlıyorduk. Bu tartışmalarda, en gur sesle konuşan da Pavel'dl. Cınll LI Yo«U Ise konuşmalarına, hep ıMazlum Cln halkının adınaı dlye başlardı. Ben unlversltenm, askerlık kolunun. silah deposunun şefıydım. Zaten butun unlversıtede, benden başka, subaylık yapmış olan yoktu Eskl suba/lar, popas cocukları, beliraın soyluların ve bur|uvaların cocukları, bu okula glremezlerdl Bu konular tartışılırken bsn duşünurdüm: rin ardında Italya, beklıyor... zoten blzl Pek iyl ama, ya Inglltere? Ingıltere'ye gelınce, o artık dlsleri dokulecek bır ıhtıyar kaplandır Bız onun tuzağını. Hınt'te. Cin'de, Afrıka'lardo kuracağız, dıyorduk Hulâsa, daho o zamonlar ununü etrafa yaymaya başlayan bizım azgın şaırımız Nazım Hıkmet'in haykırdığı gıbı cGüneşl f«thed«c«ğlz, Güneşln fethl yakın...» dlye, bu havoyt cmlattığı günlerdl... Lenln'ln gorüsleri gençler Içln umutlorlo doluydu... natıydı Ama butün dünyoyı «ö murmek İcın kurulmuş ustun bır teknığı vardı O halde Bırleşık Amerıkayı bu çamurlosmasmda bırakıp, ona karşı strate ıımız şu olmalıydi: Doğnot' Peregnat! Yonl fYetlsmek ve gecmek'» Birleşlk Amerlka'ya karsı slo gan buydu. Bu ikl sozcuğu. şef lerın demeclerlnde her zaman dınlerdık. Yetlşmek ve gecmek1 Rusya Ise o gunlerde, nasıl da bir teknık sefalet Içindeydı Vaktlylo en buyük gemlleri, zırh lılorı, dretnotları yapan Baltık tezgâhları, o gunlerde, yerlebır olmus harabeler halındeydi. Buyuk atolyeler, araştırma sa lonları, Imalathaneler, baştanbaşa gecekondu kulübeleri ıle dolmuştu. Herkes. hor Istedıfll yerden parçalar sokuyordu. Ağac tesısler, yakacak diye kullanılıyordu Blr tokım yarımustalar, saclardan, demırlerden. gazocokları, gaz lambaları yapıp. pazarlarda satıyorlardı lc savaslar, herseyl harabetmlştl. O çunlerde, Mayerold tlyat rosunda Amerlkch bır gazetecinın konferonsına gltmıştık Adam blraz zıpırcaydı. Ama soz lerl önemllydi: Yoldaşlar' Ben Amerlka'dan buraya. blr buyuk memleketln, sanaylslz, teknlkslz, teknolo|lslz nasıl yaşadığını gormek icln Rusya'ya geldlml Memleketln durumu gercekten gorulmeye değer haldeydl. Duşünellm kl, daha o zaman ünıversltede seçkin bır elemaıı olan Pavel, pantolonuna tutacak bır kemerl olmadığı İcın, belınl blr Iple bağlıyordu Benlm bütun eşyalarım demek olan bavulum. BatumMoskova trenlnde koybolmuşlu İlqılllero gore, bu bavulun da bulunması lâzırn gelen yuk tronı, Rostov bölgeslnde bır kopruyu qecerken. bandltler (eşkıyalar) torafından bombalanmıs tren Don nehrlne ucurulmustu. Durum buydu onıa hayallerlmlze de sınır yoktu Gercl oo ••+ Demek kl Polonya, ya clt. ya koprü olacak blzlm İcın Cıt olursa, cığner gecorız Koprü olursa. gecer glderlz Ondan sonra Almanya, blzl bekleyen Alman proletaryası ve nıhayet Ran ırmaflıl Orada kalacak mıydık? Hayır! Bır toraftan Pıreneler. dlfler taraftan Balkon sıro doğları Ya Alpler? Onları saymaya ne lüzum var. Alpie Zirhlı Tugay Komutanhğından Hadımköy Tugay Su Işletme Amlrllulnde kullanılmok uzere aşa^ıda çaıllaı üahılınde 2 adet Slvll memur alınacaklır. l&teklılerırı ibtenen belfrelerle bırlıkte 30 MART 1979 tarlhıne kador Tug Merkez Ş Md luÇurıe muracaat etmeleıım ARANAN NITELIKLER VE İSTENİLEN BELGELER • 1 Isıeklılenn en aı orto okul dengl teknık oğrer.ım gormuş olması şarttır 2 Alınacak personel tahsıl durumuna göre başlomo derecesi (14 12) dır 3 Teşkil edılecek sınav heyetlndekl sınavda başarı qostermek 4 Bıror aclpt dllekce ve nüfus e()7dan suretı (tasdlkll getlrmek) 5 T C vatandaşı olnıak. askerllk tilzmetlnl yaptığına dalr belge 6 Muhtarlıktan lyi hal kağıdı ve Ikomet belgesl. 7 B adet veslkalık fotoğraf (kıravotlı ve bıyıksız) 8 'mtlhan kazananlardan dlğer belgeler eonradan ıstenecektlr. (Sayı. 19. Basın: 12435 2285) Amerlka'ya gellnce? Fvet, dunya'da bır dn Blrleşlk Ameka vardı Ama Amerlka 'cln go ruşlerımiz başkaydı. Amerıka, kendi sosyal yaptsı lcmde curumustu Daha sosyal Kemâl'e. yahut olgunluğa ermeden, bozulmuş blr ülkeydl Amerlka, bır mıllet bile değlldl Ruhu olmayan. Ideall olmayan. Ideal'St lerı olmayan blr sarraflar solta VATAN MÜHENDİSLİK YÜKSEK OKULU MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN (Eleman Ahnacaktır) Okulumuz'do munhal bulunon, aşağıdo bellrtllen kadrolara memur olınacaktır. 1 Adayların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 maddeslmn öngorduğu nıteüklere haız olması. 2 Erkek odaylorm asksrlık hızmetlnl yapmıe olması, 3 Adayların öârenclllkle llışki'sl olmaması «orttır. Sınrfı Unvanı Derece Adet Genel I H . Santral memuru 13 1 Tek Hız Teknısyen 12 1 I Müracaatlar okul müdurluğ'ü'ne 22.31979 perşembe gunu saat 17 00'ye kodardır. I I Sınav 23 31979 cumo gunu eaat 10.00'da Vaton Mühendlsllk Yüksek Okulunda yapılacaktır. llan olunur. : 12332) 2284 ÎLAN Antbirlik Genel Mudurlugunden Bildirilmiştir Bırllğımızce akaryakıt nakilnde ve tevzlatında kullonılmak uzere 3 adet 10 ton kapasltell, sayaclı akaryakıt tankerl 25 3.1979 günu saot 10 00 do Genel Mudurluğumuz binasında kapalı zarfda tekllf alınmak suretl Ile ıkl aylık blr sure lcln klralanacaktır. isteklller, konu Ile Ilgıll şartnameyı Bırlıfllmlz Levazım ve Sotmoimo Müdurluğönden bedelsız olarak temın edebıllrler Bırliğımız 2490 sayılı yasaya bafllı değlldlr. ANTALYA PAMUK TARIM 8ATIŞ KOOPERATİFLERt BİRLİĞI duk... Sesslzco, anlaşmış gibl ol i DEVLERİN SONU