Katalog

DÖRT CUMHURIYET 9 A R A U K 1Ö7J Seçme Smavma Hazırlık Programı moclerrıMatematık^ ÇIKARSAMA Çtkarsamanın diğer Dir auı da « aRıi <' yümtme»dir. ÇLkarsama deraek, onceden bilinenlerden ya da âorularda verilenlerden dogru bir man*'kla h»r*k*»t edip, doğru sonuca varmadır. I CÜMLE TAMAMLAMA : Bu soru tipinae, her fionıda bir cumie verilmiştir. Verilen bu cum.'enin bir ya da biriaç yerinde sözcük veya sözcüluer çıkanup yerleri noktalanmıştır. Biaden istenilen y&ratlarda buJunan sözcüklerden hangisinin veya hangiierinin noktalanmış yerlere kondu|unda dilbügisi kurallan bakunından en uygun ve cimleyi en anlamlı şekle getiren sözcük lerin buîunduğu seçsnegin bulunmasıdır. Ömek: 1 «Her varük için en yüksek varhk kendisininkidir. Başka değerierini kendi temel olarak ölçer, ona göre verir.» Cümledeki noktalama yerlerine en uygun sözcükleri bulunduran doğru yanıt seçeneklerden hangisidir? A) Değerli Düşüncelerin Varbğuu îzlerümler, B) Düşüfc Varlıklann Kendlsini Veriier, C) Kıymetli Eşyalann Varlı£mı Yargüar, D) Değerii Varhklann Varhgını • Yargı. lar, ' E) Güzel Fikirlerin Izleninüni Sonuçlar.1 Çözümleme : Ü.S.S.Tannda amaç en çok soruyu en kısa sürede vamtlamaktır. Bize verilen bu soruda, cümleyi her yamt için bir kez okuyuu A yanıtmdan başlayıp sona doğru gidersek ve doğru yanıt için uypın sözcüklerde D veya E seçeneklerinden birinde olursa, ilk yanıtlardaki sö». cükleri ve cümleyi üç kez boş yere okumuş ve za« man harcamış oluruz. Doğru yanıtı aşağıdaki yoldan ararsak çok zaman kazanmı? oluruz. Cüroleyi bir kez okuduktan sonra (en " * yüksek) sozcükleri arasma seçeneklerden hangist geiebıiir Bu lki sozcük arasuıa yarutlardaki ilk söscüklsri uygulayalım. (B) seçeneği cümleye uygun olmadigı için elenir. îkinci ara verilen kısımda (Ba^ka Ue degerlerini) arasuıa hangi sozcükler gelecegini, yanıtlardaki ikinci sözcüklere bakarak bulabUiriz. (A), (C>. (E) seçeneklerinin ;anci sozcükiert (Fikirlerin; Eşyalann; DüşünceI^rfa") cümlenin yapısına\jymadıtı için doğru jrar mt clarak (D) •eçeneğinl buluruz. Ömek: 2 • her ülkeyi cenr.et yapacak, her kendi cennetinde özgür ve mutlu yaşayacaktır.» cümledeki noktalama yer! enr.e aşağıdaki yanıtlarda bulunan sozcüklerden hangiîeri en uygun düşer? A) Hükümdar Şahıs B) Mon&rşi Herkes C) Oligarşi ülus D) Bağımsızlık Ulus E) Bağımsızlık Kerkes" Çörümleme: Cümle içensinde boş birakılmış yeriere yaruılarda bulunan sözcuklerden oy!e biriııi koymalıvız ki, sözcüklerin ikisi ds diî ve anlam bakmımdan uygun oLsur. Eu durumda doğru yanıt {D) seçeneği olacaktır. II ÖNERMELEHDEN KÜKÜM ÇIKARMAK Bu bclümdeki sorularda, cnce bir ya da lki önerrae sonra da bu önerme ya da önermelerden çıkarüması muhtemel beş hüküm verilmiştir. Bu beş hükümden ancak bir tanesi, verilen önermelerden lorunlu oîarak ve kesinlikle çıkanlabilecek durumdadır. Yapümaaı gereken şey bu türden soruîarda. verilen önerme veya önerme çiftlerinden lorunlu olarak çıkanlabilecek hükmü bulup hangi yanıt harfi ile gösterilmiçse onu Ljaretlemektir. örnek: 1 I Ahmet'in evl Nuri"nin evinin 3 metre batısuıdadır. II Ayfer"in evi Ahmet'in evinin 4 metre kuîeyindedir, önermelerînden çıkanlabilecek kesln hukum cümlesl seçeneklerden hangisidir ? A) Ayfer'in evi Nuri'nin evinin 5 metra kuzeyindedir. B) Ayfer'in evi Nuri'nin evinin 5 metre kuzey doğusundadar. C) Ayfer'ln evi Nuri'nin evi i!e yanyanadır. D) AyTer'in evi Ahmet'in evi ile yanyanadır. E) Hic blri Çöziim : I) (A, /\) sisteıri deği^meli bir gTuptur. CBir önceki soruda anîatıldj ancak deği§me' özel.^1 oldagu belirtilmeımsti.) A) (A, A) sistemi bir gruptur. B) va, bsA için a ^ b = b & a 'özeUğl vardır, tabloda gurüiur. Vufal YltMAZ 2. A = {1,2,3,4} kümesi üzerlnde «*» L^Iemi tablodaki gıbi tammlanmıştır. (A,") grubunda J ( 2 4 ) ' * 3 ne:ar? * 1 2 3 A) 3 B) 2 4 *C) 4 D) i i 2 E) Hiç biri t t i 2 4 4 3 3. Aşagıdakilei ',E!emaniarı köşegenine gore sıınetrık oîuşa » I den hanglsi yanlıs değişme ozeüğinı anlatır.) 4 4 t ı 3 2 *tır? II) A kümesi «D» işTemine gore kapalıdır. A} ZH C^î &îr gruptur. Çünkü tabloda sadece A r.ın elemanlan vardır. B) Her gfup aynı zamanda bir balkadır. III) «U > işlem:mn birleşme ozeliği vardır. C) Grupta birim eleman tektir. IIAÜ. bü'ün obğan haiier denenerek ;P) (A, &) değişmeli grubunda Ibiri a • (b G c) = (a • b) C cj i o!duğu görüîür. IV) «G» fsieminin «A» i?lwıi üîerine sag' dan ve solâun dağılma özeliği vardu". ^a, b . c e A için d:r. 5 'E) Her cisim aynı zamanda bir halkadır. 4. (K, o, ^> halka a, ü fe i i oisua A) a B) tt' C) b D)V f [ fa D b) £ (a • c) = a A a =s a j O haide (A. &, D) sistsmi yukanda koşuüa* n sağîadığmdan halkad'.r. 3. (2/2. G, 0 ) sUtcırurun bir cisim olduğu» nu gösteriniz. Çözüm : I. (Z''3 . >, 0 ) si=terr.i bir halkadT. fBir ön»' ceki soruda oiJuğu jibi koîaylıkla gosterilir.^ II. ( Z / 3 [ o ! , 0 ) değismeii gnıptur. (Grup sorusunda açık!an:h) TEST SORVLARI \. (A, A) sistemi bir grup ise den hangısi d&ğrudur? A) (a A b) • = &• {\bB> v a , b e A için a/^ b = b £ , a dırJ a/\bgA dir. C> a G A için &r'g A D) Va, b s A için E> a f i b = c ^ b = > a = c <r 5. Aşagıdaki kumalerden hangîsi adi göre bir gruptur? A) {0.1,2,3} B) (1,1,2) C> { 1 . 0 , 1 } D) {1,1} 6. A5£gıd£ki eistcKilerden hanglslbîr gruj 'değildir? A) ( Z / 4 ; 9 ) C) E) (2/3; 0 ) ({ı,i};©) 'B) (2/5{O};©) D) {1; 1 ; l; i* 7. (A,*) «istemi bir gruptur. va,*ceA için a * x~l ss b ise X aşağıdakiierden hangisidir? A) a' * b B) b« • a» C) a " b D) b'»a E) a •>• ! • 8. Önermeîerin doğTUluk deferier kümesi olan. {0,1} kümesi «V» işiemî altmda niçin biı grup degildir? A) Kapaiıîık özeliği bulunrr.ad!|.naaa B) Değişme özeliği olmadığından C) Birim eîernan olmadığ'.r.dan D) « V n *nin birlcjme özeliği olmaaığından E) l'in «V» işlemine göre tersi DÜNKC GENEÎ, YETENEK SORULARIMN YANITLARI CD 3CD CD SCD CD *CD CD CD 1CD CD CD CD <SP CD m CD CD CD GD «? SL CD e» CD CD 4CD CD O CD CD CD SOD C3> CD CD CD * • CD CD IOCÖ CD CD CD FMk (ModernlKlasik) genle§me miktarını veren Ifada V Vo a ^,t ıdt. bu ifadede a yerine a* konursa hakikl, a, fco nursa gorunen ak konursa kabuı genleşmesi bulonur Probîemlerde verüeiî sıvıîann genleçme kat> sayısı hakiki genleşme katsayısıdır. CÖZÜMLÜ TEST SORtJLARI: Craek ı : Bir günde ölçülen en duçük ve en yüksek sıcaklıklar 38*F ve 74'F dü. O eünkü aartı^ı kac °C dir? A) 20 F, = 74'I B) 22 O 28 D) 32 E) 35 Çözüın : Hacimce genleşme katsayıa a = 3 • X idi 72 10« = 3 X»X = 24 10^ Bölünendeki yüzde t e ü r s i ^ î ^ : g * 100 m % 0.408 Böl?ndeki yuwî? beîlrsislik : ^ • 100 m % 0,82 eîuT. Yüîeyce genleşme l^tsayta b = 2 X olduğundan b = 2 24 • 10* = 48 10~* l/'C bulunur. Yanıt • 3 : Hangi sıcaklurta Fahrenhayt terınorretresı üzerinde okunan sayı Celcius tenrometresı uz«?rinde okunan sa.yıyı 52 geçer? A) 20eC D) »1*F Çötüm: B) 32*C E) 103'F C 5 C) 77'P ö r n e k : Z Bolme klcnu için: 49.0 =c 0,2 "İ2.2 ç 0,1 Nevzat GÜNGÖR hacmi bir mo! katı maddenin hacminin bin katt Bu nedenle g&z maddenin molekülleri ara^ırdaJd mesafe, katı maddenîn moleküileri arasmda'ri mesafeden bin kat daha büyüîctör diyebiliriz. 32,0g (1 mcH cksijen gazmm Q'C de baanç lıacoü arasaıdaki beimtıji incsle; Basuıç (P) stmosfer 1.0 2.0 4.0 Hacim ('*> litre 22,4 11.2 5,6 (atmosfer 22.4 22,4 Bölüırdeki yüzde belirstelilt. % 0.408 4 % 0.8? = % t,228 Bölüm : ^ | = 4.015 Sonuç : 4,015^: % Î.23 c + 52 *& ve *C» buîmak içto F32 Ç 9 " * F 32 o C+S2 52 9 4Csl00» Yanıt (C) ömek 4 : Uzama katsayısı 0,000016 d a n bafar bir çubuğun boyunun % 0,16'ı kadar uzamfta için sicakljğın kaç "C artJmalıyız? \) 1100 D} 800 ÇözümW Sonucu belirsizlik derecesl olarak göstermek Lstersek, yüzde belirsizlik, belirsizlik derecesin* donüştürüiür. dan yaralanarak; F ; 32 Q CÎ " 5 (D denklemleri vazüablîir. Sonuç : 4,0 î 5 T a,04 » 4 ? 0,04 olarak JT> varla?Jaşıırıîır. MADDEKÎN GAZ. SITî VE KATI HAULEEt Gazlpr ve Özelliiderl: Mol kütîesi 32,0 g olan oksijen gaz^ için . hman bu verüere göre bir atmosfer bos'n^ ve 0"C delü hacminin 22,4 İt. o!du£u gcrulür. gaziar için yapılan der.sylerden de a'yTj veriler elde edümiştir. Bu verilere gore bir genelleme yapılırsa. 1 ni^l gaa *C de ve 1 atmosfsr ba^mç aîtında 22,4 it. hadm kaplar. Sabit sıcaklıkta gazîann basırıç v ^rpunı değişmez, yani P V = Sabiı 0*C de gazlarm basınç ve haciınleri nın 22,4 İt. oiması için her gcsm küüe!*ri larklı aiinmalıdır 3u kütle gasın raol kütkslcir. Gaziann bir mcîlerinin küt!eierinin ftrkı. Gİın'sı ve gazlann ayn özeilik sstermeieri tar.ccıiîerinin farklı yapida oîmasınuan ileri ?elir. Ea tsnec'Vîere molekül denir Gasların mol hacımleriniii karFilasîınJJssa ayni sıcaklık ve basmçda jrap;!ma3idir. Gasm s^' caküğî de>işt!ği ranıan basmcı ve bzcrrA dîğişir öraejin : 25'C de ve bir atmcKfer basmçda oksijen ve azot gazının bir rnonerLnm kapladığı hacmi inceüyelim: Gaa Oksijen (O;) Attrt (N,) Molekül kütled (gr/mol> 32.0 28,0 E> 1000 E) 700 M C) C O O Buniar taraı taraîa çıkarılırsa; (F^ 02) (Fı 32) Çj Ck ö *" 9 "5 "* 5~ 9 P 5 » t16 A. "îööo U • 0,000016 1. I€00 0 016 U • 0,000016 ÎOOO'C olur ki yBfltt: (B) d Katı ve sıvı heJ rcaddenin yoftm halTerid'iT Maddenin ga2 haii en kolay ir.celer.ebilen iıaiidir. Gaz msddeleri katı ve sıvı maddelerden aynîan en önemli özeüiği hacimlerinin sıcaklık ve basınçia değişmesidir. Aynca gaziann bazı davranış ve bzeiulüeri birbirine çok yaklaşık olarak uyar. Bu düaerililiklerden gaziar için genel kuraliar saptanGaziarın Molar Hacimîerf: Hir maddenin gaz, SIVÎ ve katı haide fcapîad* fı ftacim blrbirinden çok farkhdır. Örnefln: Rat» haide Azotun (N,> molar hacml » 27,2 cm'/nıolj halüe Azotun (N.) molar hacml • 34,6 cm'/mol nalde Azotun (N7) moîar hacml » 22,4 • 103 cmVmol • 22,4 G3ruidüğü gibi madde katı haîden gaz haline ?eçince hacmi bin kat artıyor. Yani Dir mol gazm b\üunur. (Bundan sonrakl sorularda bu bağmudan yararlanacagız.) 74 33 ömek 5 : 0"C deki tir cubnk 125 C ca kendi boyunun A) 11 1 0 ' , D) 2 101/ Çözurn ; M = U \ it»X s ğ^ 'ü feadar azuyor. Uza E) 1 • 10' E) 21 10» Af v 20'C. (Al r.ıa katsayısı kaç l/'C dir? O 2 Mol hacnu (It/mol) 24,2 Yanıt. Örnek 2 : Hacimce genleşme T2 10' < l/'C B) 20 10* l/'T D) 2410* l/'C olan bir clsmln yuzeyce genîeşme katsayıa nedlr? AJ 13 10• l."C C) 20 10 • 1/"C E) 43 10 • l/'C k 800 1 • iTlt16 ~ 80Ö ' U 125 ... ~ ı 100,030 m 1 10» yanrt (3). Bu verilerden bır almosfer basmçaa ve oda sıcakiığında (25'C) gaz'ann mol h?,cmi 24,5 it/ ınol kabul edılnti^tır Mol haeimieri aynı olan gazlann mol kütle« seri îarklıdır Avogadro bunu ^azîarm bırer rr.ollsrinde aynl sayıda moiekül bulunması ile açıklamışUr. Bir nm: ga?daki molekul sayısı 6.C2 1031 tanedir. 6.02 O3 sayısma Avopadro sayısı denir