Katalog

ONİKÎ CUMHUKİYET 13 ARALIK 1979 Petrol fiyatlarına zam yine gündemde Hanrlayan: Selmin GÜNEL OPEC'e Oye 13 ulkenln Petrol ya da Mallye Bakanlan önümüzdeki pazartesi Venezüeila'nın başkentl Caracas'ta bir kez daha biraroya gelerek petrole zam konusunu görüşeceklerdir. Varil başına petrole %10 ile %20 arcsında zam gelmesinin beklendiği konferans icin. başta azgelişmiş ya da gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünya gözlerinl 17 aralıkta Caracas'a cevirecektir. Varil başına halen 23,5 dolar olan petrolün resmf tavan fiyatının kiml cevrelere göre 30 dolara değin çıkması olasılığının bulunması söz konusu ulkelere yeni yuklerle beraber yeni sorunlar da getirecekîır. OPEC Konferansı'nda, petrole zam konusunun yanısıra gelecektekl fiyat sistemi. azgelişmiş ülkelerle olan ilişkiier, sanayileşmiş batılı ülkelerin petrol gerekslnimlerinin karşılanmasına yar dımcı olunrrası konusu da. görüşüiecektır. Ayn ca dolor karşılığı petrol satmama kararı veren İran'ın satımlarda dolar yerine başka blr pata biriminin kuılonılmosı önerisl de gündemo gele cektir. nln varlığı kes'n olarak bel!l olduktan sonra vs üretime geçıldikten sonra. varil başına Venezüella ham petrolün 5 (le 13 dolor orasında b'r moliyet le üretilebileceğini Batılı uzmanlar öne sürmekte dirler. Güniük üretımi 22 milyon varı! olan Ku veyt'in ıse uretimini kısmaya niyetli olduğu kimi cevrelerce gözlenmiştir. lcln varil başına petrolün resml tavan flyatı 14.55 dclar olarak belirlenmişti. Bu fiyotın 30 dolara değın cıkabıleceğının söylend ği şu günierde, dönüp gerıye boktığımızdu, fiyatın ciınan karardan sonra bu denli nasıl yükseldiğim İran olgusu ile anlamaktayız. İran'daki şubat devnmınden sonra, bu ülkenin petrol üretimı günde 5.5 milyon varilden 3.3 milyon varile düşmüştür. Bu düşüş, Batıya petrol arzında düşüşe volacmış ve yıllık 100 milyon ton petrolden Batı yoksun kalmıştır. Arzın kısılması oncak yıllardır tüketici niteliğini olcnca hızıyla sürdüren Batıdan gelen talebin düşmemesi. petrol fiyatlarının yükselmesine OPEC'İN CARACAS TOPLANTISINDA PETROLE % 10 İLE % 20 ARASINDA ZAM BEK LENİYOR. GÜNDEMDE AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERLE İLİŞKİLER İLE SANANAYİLEŞMİŞ ÜLKELERİN PETROL GEREKSİNİMLERİNİ KAR ŞILARKEN YÜZYÜZE GELDİKLERİ ZORLUKLARIN AŞILMASI KONULARI DA YER ALACAK. SON 1.5 AY İÇİNDE ABD İLE İÜŞKİLERİ OLDUKÇA GERGİNLEŞEN İRAN, KONFERANSA, PETROLÜN DOLAR KARŞILIĞI SA TILMAMASI ÖNERİSİNİ GETİRECEK. KİMİ CEVRELERE GÖRE DE VARİL BAŞINA PETROLÜN FİYATI 30 DOLARA ÇIKARKEN AZ GELİŞMİŞLERİN 1980 C!S TİCARET AÇIKLARI 45 MİLYAR DOLAR OLDU. OPEC Petrol Ihrac Eden Üıkeler örgütü OPEC, 650 mllyor varil olduğu bild.riien dünya Kanıtlanmış petrol rezervınin %68'ıni, toplam dunya dışsatı mının da %80'inl elinde bulundurmaktadır. Dış sotımda böyie bir paya sahip olmak, OPEC'e 1978 yılında 33 milyar dolar, 1979'da 45 milyar dolar ödemeler dengesinde fazlolık kazanaırmıştır. Günlük 31 milyon varil petrol üreten OPEC'ın bu üretiminin gelecek yıl 29 milyon varile Indire bileceğl batılı gözlemcilerce ifade ci'lmektedir. Bugün, İran, Suudi Arabistan, Kuveyt ve BAE petrolünden yoksun olduğu takdlrde batı Avrupa'nın ekonomisi felce uğramaktadır. Herhangl bir üretim düşüklüğu bile olumsuz bir etki yaratmaktadır. Sadece İngiltere. Pransa, Federal Almanya, İtalya ve Hoilanda'nın OPEC'ten karşılodıklan miktar (Norvec'ten, Sovyetler Birilği'nden. İngiltere'den ve diğerlerinden sağladıkları harfç) günde 7 milyon 613 bln varildlr. Bu mlktarda Avrupa aleyhine olan blr azalma, batı ekonomisinde bir yara acabilecektir. İRAN Geçen aralık ayında BAE'nin başkenti Abu Dabi'de yapılan OPEC konferansında 1979 yılı noden olmuştur. Kasım başındo catiaV veren iran ABD bunalımı. petrolün ne aenıı onemlı bir silah oiduğu kanıtını beraberindo getırmıştır İran, ABD'ye ve üretiminin 1/4'ünü dünyanın ceşıtiı köşeler.ne savkeden cokuluslu Amerikan şrkitigrına petroi satışını durdurmuş ve günde 53 milyo:ı vari! petrol tüketen Batı, 2.5 miiyon varii petroiden yoksun kalma tehlıkesiyle karşı karşıya geimıştir. 3a zı hesaplomalara göre, İran'ın dışsatım pıyasasından bu miktarı kesmesi. fiyatiarda yüzcl»? 5G'lik bir sıcramaya da neden olabilecekîir. İran'ın petrol satışını durdurması, petrolün 20 elden geçtiği spot piyasasında fiyatlann normalın ıki katına çıkmasına neden olmuştur. ABD'ye kafa tu tan İran, islâm Cumhuriyetl'nln tanımayanlaro da petrol vermeyeceğıni müşterilerinin cok olduğunu Batıya duyurmuştur.. İran, gereksınmesının %5'inl karşıladığı ABD' ye günde 700 b,n varil satmaKtaydı. iran Japonya'ya da gunde 600 bin varil petrol sataraK gereksinmesinin %10'unu, Fransanın tüketıminin ise %8.9'unu scğlamaktadır. Ayrıca yukanda sözu edilen Bat; Avrupa ulkelerine günde 667 bin varil petrol dışsatımı yapmaktadır. 20. YÜZYIL SONUNDA BATIYI BEKLEYEN TEHLİKE Batılı ekonomistler, batıda yıllık %3"luk bir tüketim artışı olduğunu belirtmektedlrıer. Bu oran devom ettıği tokdirde, 1990'da yıllık 4.1 milyar ton olması beklenen gereksinime, 4 5 milyar tonluk bir üret'mle yanıt verileceğini kaydeden uzmanlar, yöz yıl sonunda 3.75 milyar ton olacağmı soyledikleri yıllık üretimın. 5 92 milyar tonluk gereksınmeyi karşılamoktan uzak olacağmı belırtmektedirler. Bu tehlıkeıı sonuca ulaşmamak icin OPEC'in önsrısi ışığında tüketimi kısmak gıbı gereKü önlemısnn alınmasını önermektedirler. Haluk ŞAHİN MERİKADA Iktldorın doruklanna yukselmek kişiye iki şey kazandırıyor: Iktldardayken ün ve kudret, düştükten sonra ise tomarla para. Her dokun duğunu btr tüketim malına ceviren bu düzen, bir ara kendislnl yönetmiş olanlan da zamanı gelince pazara sürmekten kendini aıamıyor. Bunun ceşitll yollan var. Blr tanesl. dev televizyon şirketlerine tdanışman» yapmak. örneğin, tarihin bir cilvesi sonucu Başkan'lığa kadar yükselen Gerald Ford. seçiml Jimmy Carter'a yitirdikten sonra NBC televizyonuna tdanışman» olmuştu. Aslında kendisine ne danışılacağı bile pek belli değildl. NBC, Ford İle blr kaç görüşme yapıp yoyınlomayı denedl, ama eeyircinin sıkıntıdan patladığım anlayınco btf duho 9emtine bile uğfomodv. Bir Ikinci yol. reklamlara cıkmak. Buna eskı Başkan'lardan cok eskl senatörler başvunıyor. Ünlü VVatergate komiteeinin başkanı seksenlik Sam Ervvin'in senatörlükten ayrıldıktan sonra televizyon reklamlarında hayat sigortası satması bazı cevrelerce epey oyıplonmıştı. En klasikleşmiş yol ise anılannı yazmak. Anglo • sakson kültürunde devlet adamının anılannı yazması bir ceşit tarihsel borc sayılıyor. Amerika'da bu tborcun» ödenmesl, yazarına blr kac milyon dolar para da kazandırabiliyor. Ne zaman bir siyaset adamının anılannı okumaya başlasom, Birinci Dünya Savaşı'nda bir Fransız generaMnln öyküsünü anımsamadan edemem. Generalin komutasındakl biriikler bozguna uğramış. darmadağın gerl cekllmektedir. General ise blr yandan pılısını pırtısını toplarken, bir yandan da emir subayıno bir telgraf yazdırmaktadın cDüşmanı püskürttük. Karşı saldınyo geciyoruz.» Emlr subayi şaşkın sorar: cKomutanım. bu ne İcin?» tNe icin olocak, tarihcller İcin!» Böyle düzme belgelerle tarihcileri ya A BELLİ BAŞLIÜLKELERİN GÜNLÜK PETROL ÜRETİMLERİ (Günlük Varil SOVYETLER BİRLİĞİ SUUDİ ARABİSTAN ABD İRAN IRAK NİJERYA VENEZÜELLA KUVEYT CİN HALK CUMHURİYETİ LİBYA BAE Yaklaşık) 11.6 Ö.5 8.8 3.3 3.2 2.4 2.2 2.2 ?1 2.1 1.4 AMERtKA MEKTUBÜ MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON KİSSİNGER'İN ANILARI VE TARİHSEL GERÇEKLER nıltmayı başaran siyaset adamlan olmuştur kuşkusuz. Ama suç üstü yakalananları da olmuştur. Hem de daha yazdıklarının mürekkebi bile kuaımadan. İşte Henry Kissingerl Kissinger'in anılannın 1500 sayfa tutan birinci cildi ıBeyaz Saray Yılları» adı altında gecenlerde yayınlandı. Büyük blr reklam kampanyası ile desteklenen bu kitabın astronomik fıyatıno rağmen (bizim paromızla 1100 liro) en cok satan k!toplar ılstesine girmesine garanti gözüyle bakılıyor. Yayınevl kitaptan 3 4 milvon dolar arası blr gelir bekledlğlni söylüyor. Antlar para kazanmasına kazanacak ya. Kissinger'in adını tarih önünde temize cıkaracak mı? Orası belli değil. Hatta. daha da lekeiemesi olasılığı buyuk. Bunun nedenl, Wi!liam Shawcross adlı bir ingiliz gazetecisinln yazdığı ve yaz başın da plyasaya cıkan başka bir kltap. cYan Oyun: Kissinger. Nixon ve KamDocya'nın Yok Edilmesi» adlı bu kitapta yazar. Nixon ile Kissinger'in Amerikan halkınt ve dünya kamuoyunu nasıl aldatıp yanılttıklarını belgelere dayanarak kanıtlıyor. Shawcross'a göre. dünyanın gözleri Vietnam'daki casıl oyun» üzerine dikilmiş ken, Nixon İle Kissinger Kamboçya'da kanlı blr cyan oyun» cevırmekteydiler. Kuzey Vietnam birliklerinin gizlendiği sığınakların yıkılması bahanesiyle. savaş gizlice Kambocya'ya vayılmıştı. Bu yoksul ve cyansız» ülkede sivil halkın üzerine binlerce top bombo yağdırılmıştı. Ustelik tüm bunlar Amerikan halkından, hatta ülkenin Dışişleri Bakanı (O sırada Kissinger henüz Dışişleri Bakanı değıldi) ile Savunma Bakanı'ndan bile gizlenerek yapılmıştı. Nixon ile Kissinger'in bu «yan oyun» onun yongını körükleyerek Kombocya'yi ic sevoçm kueoğına ittiğıni belirtiyor Show« roS3 «Yan Oyun» yayınlanır yayınlanmaz büyük llgiyle karşılandı. yankı uyandırdı. Prens Sihanuk yazarın tüm söylediklerinin doğru olduğunu acıkladı. Gazetelerde Kissınger'i suclayan yazılar cıkmaya başladı. Tüm bunlar Kisslnger'l fena halde kızdırdı. Tam anılarının tadını cıkarmaya hazırlanırken pişmış aşa su katılmıştı. Shavvcross'u tbayağılık» ve yalancılıkla sucladı. işin doğrusunun kendi yazdığı gibi olduğunu öne sürdü. Gel gör kl, bu arada anılarının provalarını basımevinden getirtip çarcaDuk bir takım değişiklikler yapmaktan da geri kalmadı. Shovvcross'u destekleyen belgeler Cikartılıp, kendislni destekleyen yerler pekiştirildl. Ama cok geçmeden bu da ortaya cık tı. New York Tîmes Gazetesı muhabirlerin den birt kitabın ilk provoları ile basılan metni karşıiaştırıp, belgelerle nasıl oynan dığını, olguiarın nasıl son anda değiştirildığini acıkca ortaya koydu. Kissinger, tarihcüere düzme telgraf cekerken sucüstü yokaianmıştıl DÜNYA REZERVLERİ (Yaklaşık Varil) SUUDİ ARABİSTAN KUVEYT SOVYETLER BİRLİĞİ İRAN IRAK BAE IV.EKSİKA ABD Lİ3YA ÇİN HALK CUMHURİYETİ 115 MİLYAR 70 MİLYAR 65 MİLYAR 60 MİLYAR 40 MİLYAR 35 MİLVAR 30 KJÜtVAR 25 20 15 MİLYAR MİLYAR MİLYAR Yaklaşık rezervi 115 milyar varil olan Suudi Arabistan. 70 milyar varil olan Kuveyt ve 35 milyar varil olan BAE, OPEC'in toplam üretiminin %45'ini sağlamaktadırlar. Buna bir de 60 milyar varil rezerve sahıp ve günde 3,3 milyon varlllik üretiml olan iran'ı katarsak. Ortadoğu petrolünün batı ekonomisi için ne derece önemli olduğu ortaya cıkmaktadır. Şimdiye dek, OPEC Kenferanslarında diğerlerine göre daha ılımlı blr flyat politikası Izleyen Suudı Arabistan'ın günlük üretiml 8.5 İle 10 milyon varil arasında değışmektedir. Suudi Arabistan tek başma. büyük tüketici ABD'nin petrol gereksinmesinin %20'stn! karşılamaktadır. ABD, yıllık uretimi 45 milyar varil olan Suudi Arabistan'ın üreti:nini bu düzeyde sürdüreceğinl sanmakta ya da ummaktadır. Diğer OPEC üyelerlnden Venezüella'ya gelince; bu ulke gunde 2.2 milyon varil oetrol üretebilmektedir. Gecflğımiz günlerde. OncDno nehri dolaylarında 500 milyar varillik (OPEC tcplamınacn fazia) bir rezerve sahip olduğu ncıklanan bu Latin Amerika ülkesinin yakın gelecekte ön plana cıkabtleceği beklenmektedir. Beklenebılecek di<1sr blr olgu da, tüketici Batının Venezüella'ya göz kırpabileceğidir. Çünkü. söz konusu petrol rezervi Tüketiciler icinde en buyiık paye kuşkusuz ABD sohiptır. Ne var k| Başkan Carter şimdiye dek, önlem olarak sadece halkı enerji tasarrufuna cağırmakla yetinmiştır. Cokuluslu petrol şırketlerinin halk üzerinde. yönetimden daha fazla etkıli olduğu Amerika, gunde 5.8 milyon varil petrol dışalımı yapmaktadır. Bu miktar bir yıl onceye oranla 1.5 milyon varil ciaha azdır ama, rezervlerhıin yarısını korumaya büyük özen ABD stoklamasını artırmaktadır. ABD'nın petrol stoğu 1978'de 330 milyon varılken bu yıl 350 milyon varile çıkmıştır. Ote yandan İran bunalımıyla gelen günlük 70 bin varil petrol açığının. Amerikalı sürücülerın gün de4 mil daha az yol katederek gıderilmesinin müm kün olduğu konusunda gorüşler olmasma karşın, cokuluslu şırketler, daha cok spot aîım piyasasına yönelmeyi yeglemekte. böylece bu pryasada fiyatların artmasımn nedenlerinden birini oluşturmaktcdır. Nitekim gectığimiz günleroe bir Amerikan petrol şirketi Rotterdam piyasasından vorli başına 47 dolar ödeyerek petrol satın almıştır. ABD yıilık 60 milyar dolarlık petrol dışalımı yop maktadır. Ancak sattığı sanayi ürünleri sayeslnde bu dış tıcaret acığı 14 15 milyar dolara Inmektedir. Önümüzdeki yıl bu dışalım miktarınm 80 milyar dolara yükseleceğl belirtiImektedK. Boylelikle az gelışmiş ülkelerin zamanlı sdnayi ü rünleri almasının koçınılmcz olacağı acıktır. Batılılar lclnde durumu en az vahim olarak görülen ülke ise İngiltere'dir. Kuzeydenizlnden cıkardığı petrol sayesınde İngiltere ilk kez bu ytl net dışsatımcı olmuştur. AŞKENTİMİZDE yaşanan olaylar akıl d ^ şı boyutlara ulaşmış bulunuyor. Kimi bakanlıklarda, örneğin Kültür Bakanlığı'nda ırygulanan yöntem AP hükümeti icin hayli düşündürucu Başbakan Demireı göreve başladığı zaman tyangın var söndüreceğiz» diyordu. Ama kiml bakanlan itfaiyeci olmaktan cok uzak. yangına körükle gitmek eğiliml ağır basıyor. Hatta bir saman aleviyle yangın cıkarmağa daha yatık görünüyorlar. B dürö Görer Aykal'ı cagirdı. Seninle blrlikte çalışınm, ama Blr Aşk Masalı Balesinden Nazım Hikmet'in adını cıkar... AP'll Kültür Bakanının sanatcılan hlc tanımadığı anlaşılıyor. Yoksa Gürer Aykal'a böyle bir öneride bulunamazdt. Cok gecmedi, Gürer Aykal görevden alındı, Bakanın önerislne karşı cıkan Sanat Kuru lu da değişti. Ostelik başdöndürucü blr hızla. Blr saat sonra yanıt veriyor ilhan Ersoy. Bu kosulkj Genel Müdür olamom. Bu yanıtın değlşlk yorumlan var Opera kulisinde. Gerçek yorumu olaylar belirtecek. Buyuk blr ozanımızın blr koltuk pazarlığına konu olacağı klmin aklından gecerdi. Derken Operacı ismet Kurt atanıyor Genel Müdürlüğe. Bakanın önerisini benimsiyor reograf, balenln besteclsl uzun söredir Ankara'aa, büyük blr tıtizlıkle çalışıyorlar. Gala gecesine Cumhurbaşkanı cağnlryor, herşey tamam, son anda teknik arıza... Bu teknik arızayı kimseye anlatamazsınız. Bu teknik anza demokratik düzendekl arızayı simgeler ancak. Bilim ve sanat özgürlüğünün zedelendiğini belirten olaylar zincirine yeni bir halka ekler, Anayasamızın zorlandığını gösterir. Üc günde üc genel müdür dedeğiştirmek, partisi, eğilimi ne olursa olsun hic bir bakan icin övünülecefc bir davranış değil. Türkiye'yi cağdaş toplumlar düzeyine vardırmak icin uğraş verenlere saygısızlığı belgeler böyle cabalar.. Atatürk'ün bir sözü Ankara Oniversitesinin duvannda taşlaşmış duruyor Hayatta en hakikl mürşit ilimdır. AZGELİŞMİŞLER 3. Dünya ülkelen dlye de adlandıntan azgelişmişler petrol zamlannın yükünü en cok ceken ülkelerdir. Dolaylı olarak zammın ceremesini ceken ve yetersiz uretimlerinden dolayı bu olumsuz etkiyi bir türiü hafıfletmeyen azgelişmiş ülkelerin ekonomileri, beklenen petrol zammıyla biraz daha kördüğüm olacaktır. Her petrol zammından sonra, sanayileşmiş iılkelerden sınai ürünleri alan ya d i a'mak zorunda olan azgelişmişlenn 1978'de 27.5 milyar dolar olan iş ticoret açıkları, 1979'da 38 milyar doiara yükselmiştir. Gelecek yıl cçık 45 milyar dolara değin çıkobilecektir. Bir Aşk Masalı, adlı balenln başına gelenler bırakalım sanat cevrelerinl, aklı boşındo AP'lilerl de üzecek nitelıkte. örneğin AP'li Senato Başkanı sayın Cağlayangil'in ya da AP'nin ozan Maliye Bakanı İsmet Sezgln'in, Kültür Bakanı Tevfik Koraltan'ın davronH şını destekliyeceğini hic sanmıyorum. Blr Kültür Bakanını böyleslne kücük dffzeyda işlerle uğraşır görmek acı bir olay doğrusu. NÖzım Hikmetin Ferhat ile Şirin adlı yapıtı tlyotrolarımızda oynadı, Türk Sovyet sonatcılorının ortak calışmasıyla bir film oluşturuldu, bu renkli filmde rol alan Mehmene Banu Türk filmciliğinde seckin bir yeri olan Türkân Şoray. O film Türk Sovyet kültürel anlaşması doğrultusunda gerçekleşen bir yapıt. o anlaşma ise AP iktidarı döneminde. sayın Cağlayangil'in Dışişleri, Demirel'in Başbakanlığı döneminde Türk Sovyet il'şkileri gündeminde yer almış blr anlaşma. Bir Aşk Masalı izmir'de gösterildi; Ankara'da gösterildl, hiç bir tepki olmadı, tam tersine cok karma bir kalabalık büyük hayranlık ve saygıyla seyrettl Bir Aşk Masalı'nt... Derken hükümet değlştl, yeni Kültür Bakanı Tevfik Koraltan Opera ve Bale Genel Mu • ANKARA... ANKA... BU IEKHIK ARIZA NEYİ SIMGELER? Müşerref HEKİMOĞLU ÖclO. Iklll fcararnameleri Cumhurbaşk'anı da cok cabuk Imzalıyor son günlerde. Ancak Gü TBT Aykal'ın görevden alınması sorunu cözme di. Kültür Bakanı İlhan özsoy'u cağırdı bu kez. Slzt Genel Müdur yapacağım. yalnız blr koşulum var. Nâzım Hıkmet'in adını dergl ve afişlerden silinlz. ve kollon sıvıyor ama boşuna caba. Böyleslne blr ödünle görev alınca boşan sağlamak kolay değil. İsmet Kurt İlk anda yenilgiye düştu. ve istifa etmek zorunda kaldt. Bir Aşk Masalı. yalnız Devlet Baleslnln değil, sanatsal ve styasai cevrelerin gündemln de şimdi. Balenln teknik nedenlerle ertelendlğinl acıklomak Inandırıcı olmadı. Sovyet Ko • " ' Bugün bilim adamları ölüyor durmadan, bllimin aydınlığına kurşun sıkıycr bir takım kara eller. Bir Aşk Masalı Balesi elli beş ulkede oynanıyor, Türkiye'de son dakikada teknik arızaya uğruyor. Baienin ertelendiği gece Devlet Operasını güvenlik kuvvetleri ceviriyor. insanın tYangın var..» diye boğırosı geliyor gercekten kim bu körükcüler... Bir aşk masalı balesinin afişlerlnden Nazım Hikmet'in adını silmek Isteyenlere sormak gerekir. Büyük ozanı şiirden. yazından silmeğe gücleri yetecek mi? Yazık ve ayıp. Franko rejimi dönsminde bile. İspanya'nın ulusal mü zeleri Pioasso'nun yopıtlarını satın almaktan geri kalmadı, Plasso surgünde de yaşasa, ev rensel boyutlara da ulaşsa İspanya'nın sanatcı sıydı.. Nazım Hikmet de b:r Türk ozanıdır. Bir Kültür Bakammn balesinl ertelemesl bu gerceği değiştlrmez. Teknik arıza gerekcesl de ulkemizin yaşadığı ortamı simgeler. AVRUPA ÜLKELERİNİN TOPLAM GÜNLÜK DIŞALIMLARI Varil (İngiltere, Fransa, F. Almanya, italya, Hoflanda) CEZAYİR ENDONEZYA İRAN IRAK KUVEYT LİBYA NİJERYA SUUDİ ARABİSTAN VENEZÜELLA BAE DİĞER OPEC ÜYELERİ NORVEC İNGİLTERE SOVYETLER BİRLİĞİ DİĞERLERİ 297 41 667 ? MİLYON 073 731 634 919 2 MİLYON 379 104 547 171 180 384 383 284 BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN