Katalog

O NİKİ CUMHURIYET 6 KASIM 1979 EKONOML. EKONOMI... EKONOMI... EKONOML. EKONOML. EKONOMI... EKONOML. EKONOMI... EKONOMI... PETROL GEREKSİNİMİ VE GERÇEKLEŞME Yıllık Gereksınlm Mlktar (000 Ton) Tutarı (000 S) 2 210 634 395 226 824 159 332 420 270 064 388 765 9 Aylık Gercekleşme Mlktor (000 Ton) 4550 0 2 149 6 7 099 6 12 525 0 8 313 3 1 2364 2 987,7 1759.7 2S000 275 0 800 0 1.1500 Tutar (000 S) 575 000 DEMÎREL BİR BUÇUK YILLIK BİR SEÇÎM EKONOMİSİNLN HESABINI YAPIYOR Füsun ÖZBİLGEN Ithalat Toplartn • Lıbya • Irak • SSCB • iran • Spot Yurtıcı Uretlml TOPLAM Rafıneri Kap. Işlenen Tutar • Benzın • FuelOil • Motorin Urün Ithalatı • LPG • Motorin • FuelOıl Ithalat Toplami ' 13 233.0 2 340,0 5 004 0 2 000,0 1 6000 2 339 0 28000 16 083 0 16 700 0 16 700 0 2 750,0 6 750 0 3 350 0 2 968.0 423 0 1318 0 1 227,0 762 786 103 635 487 371 171730 2 973420 550 000 60 000 250 000 160 000 1 100 000 AP Genel Başkanı Süleyman Demırel'ln dışardcn destekiı bır azınlık hukumetı kurma çaItşmalarını surdürurken ekonomık alanda başan sağlamak uzere en çok bırbucuk yıl surecek bır seçım ekonomısının hesabını yaptığı bıldırılmektedır Demırel, Ecevıt hükumetının sağladığı bazı olanaklardan da yararlanarak ekonomıyı b'r bucuk yıl ayakta tutacak ve bu sure ıcınde yoklukları azaltacak bır plon Cızerınde çalışrraktodır. KUÇÜK SORUNLAR Demirel'ın azınlık hukümetl lle öncelıkle yapmak ıstedığı. kuçük sorunlardan kaynaklanon yoklukları kaldırmaktır. Orneğın 10 mılyon dolar oyırarak kahve ıthal edılmesını sağlayacak ve kahve yokluğuna son verecektır «Vatandaş bır fıncan kahve/e muhtac hale getırilmıştır» bıçımınde konuşan Demırel, kahve ıçın derhal dovız tahsıs edılmesı gerektığını vurgulamaktadır Aynı şekllde yağ ve tüpgaz lcın de 4050 mılyon dolar gerektığını 6 mılyar dolarlık bır ıthalat hacmı Içınde bu kadar önemsız tutartar Içln yokluklara musaade etrreyeceSini bıldıren Demırel, hukumetı kurduğu takdırde. vatandaşa bu sıkıntılan çektırmeyeceğınl soylemektedır. Ote Başbakanlığa hazırlanan AP lideri, döviz gereksinimi için, euro dolar piyasasına güveniyor; kabul kredili ithalatm sınırlarını genişletmeyi, Ecevit hükümetinin OECD çercevesinde sağladığı krediierden ve ABD ekonomik yardımından yararlanmayı planlıyor. Petrol gereksinimini karşılama olanakları giderek yitiriliyor Uluç GÜRKAN Turkfye'nln petrol gereksınmeslnl karşılama olanaKİarı giderek guçleşmektedır. Rafıner lerm ham petrol ışleme kapasıtelerı ve 3 mılyon ton dolayındakı yurtıçi üretım dıkkate alındığında, yıl ıçınde 1,3 mılyon ton ham petrol dışalımı gerekmektedır Bu durumda. hampetrol dışalımı ıçın gunumuz fıyatlarıyla 2 2 mılyar dolarlık, açık ürun dışalımı icın ıse 762 8 mılyon dolarlık dovlz harcaması kacınılmaz görunmektedır Turkıye' n n bu boyutta bır petrol faturasını karşılaması ıse gucîur. Gercekte, Turkıye'de karşılanamayan petrol foturası. aışalımlar kısıtlanarak ucuzlatılmaktadır Buna karşın. ham petrol yerine ürun ıthalatına oncelık venlerek «sun'ı» bır fatura şışkınlığıne yol acılmaktaaır Eldekı en son verılere gore yılın ılk dokuz ayında 1 1 mılyar dolarlık ham petrol ve urun dışalımı yapılarak, gereksın mın üçte ıkısı karşılanabılmıştır 1.1 mılyar dolarlık ithalatla gereksınımın ucte ıkısının karşılanabılmış olması, bu yılkı dışalımda eskl fıyatiardan yarar'anılmasından kaynaklanmıştır. rKın . yandan Ecevit hükümetl seçımlerden önce yağ ıç n gereksınımı karşılayacak kadar ıthalat yapmış, ancak, dağıtımda sısteTi değ ştırmek ıstedığı ıcın başarılı olatıamıştır Bu nedsnle de Türkıye'de şu anda gareksınımı karşılayacaK kadar yemekiık yağ bulundjgu halde karaborsa onlenemem ştır. AKARYAKIT Türkiye'nın önundekl yokluklann en önemlısl olarok gorunen ve kısa zcmarda çozumlenemeyeceğı bılınen akaryakıt sorunu ıcm ıse Demırel' in Suudi Arabıstan lle sonuclanma oşamastna gelTiış olan anlaşmaya guvendlğı öğrenllmıştlr Ecevit hukumetı uzun çalışmalcrdan sonra Suudı Arabıstan'dan ham petrol alımı ıçın anlaşmaya varmış bulunmaktaydı 5 mılyon ton olarak varılon bu anlaşma 22 kasımda Başbakan Yardım cısı Hıkmet Çetın tarafından Suudı Arabıstan'da Imzalanacaktı Ancak. hüKümet istıfa edınce bu anlaşma imzalanmadan beklemeye alınmıştır. 1979 yılı ocak eylül döneml petrol dışalımının 575 m lyon dolarlık bölumü ham petrole. 550 mılyon dolarlık bolümu ıse urün ıthalatına ait olmuştur Dışalım, stoklcr ve yurtıçi uretımle bırlıkte, dokuz ayda rafınerılerde 8 3 mıiyon ton ham petrol işlenmıştır Böylece. 12 5 mılyon tonluk ham petrol ışleme programının yüzde 6S'sı gerçekleşmış, buna karşın «spot» ürün olımı yoluyla açığın kapctılmastna çalışılmıştır. 550 mılyon dolarlık ürün dışalımıyla, 1,15 mılyon ton fuel oıl. 800 bın ton motorin ve 275 bın ton LPG gazı sağianmıştır Oysa, ham pet rol bağlantıları yenne getırılerek ürun dısalımına harcanan 550 mılyon dolar ham petrol olımına yöneltılmış olsaydı. Turkıye, rafınerıierını tam kapasıtede çalıştıracak tutardo 4 7 m lyon ton ham petrol alabılırdı sBu ham petrolden de 1.9 mılyon ton fuel aıl, 940 bın ton motorin ve 150 bın ton LPG gazı üretılebılırdı Ayrıca 700 bın ton benzın, 150 bın ton nafta 100 bın ton asfalt, 190 bın ton gazyağı ve 'cucuk tutarlarda öte<ı petrcl urünlen sağlanabılırdı Bu yola gıdılmeyerek urun d şaiımına yonelınmesı, Tjrkıyeyi 200 mıl/on dolar dola/ında bır zarara sokması bır yana, petrol sıkıntısının ağırlaşmasına yol açmıştır. azım Beethoven'ln yapıtlon Gzerin* yazdığı blr şiirde Beethoven'deki müzik anlayışını va muzık kavrayışının ozunü şu dlzelerle dıle getırir: ıTekrardakl mudze, tekrarın tekrorsızlığı». Onumuzdeki günlerde Türkiye sankl blr ctekron» yaşamaya adaydır. On yıla yakın sure Turklye'de Başbakanlık yapmış olan De mırel, yenlden Başbakan olarak göreve hazırtanmaktadır. Demırel'i burada Iklye ayırmok gcrekmektedlr İıkl 1965 1971 donemi. 1961' den başlayarak Turkıye'nln 71'e dek süren «en gorkemli» döneml, sol açısmdan en görkemlı donemi, Türkiye'nın özguriukçu yıllonnm bır bolümune damgasını vurmuş olan blrınci donemi Ikıncl donem Ise, blrıncinfn tam terslne, temel hakları ortadan kaldırmaya yonelık 1975 1977 Mıllıyetcl Cephe deneylerı»te geçen döneml. Temel malların giderek yok olmoya başladığı ve yok olduğu ikinc! donaml Dolayısıyla temel hakların ortadan kaldırılmaya calışıldığı Ikır.ci donemi. Birbınyle onemü olçude çelişen Ikl dörtomlni gerlde bırakan Demırel, şlmdl yen. btr deneyın eşiğinde bulunmaktadır. Demirel'in uçuncu donemi hangi «tekran» denemeye adaydır?. Temel mallann bulunduğu, temel hakların kullonıldığı blrincı donemi ml, yoksa temel malların bulunmadığı ve dolcyısıyla temel hakların gölgeienmek istendiği ikınci donemi mi? . Içinde bulunduğumuz ve kısa dönemde bulunacagımız yıllar açıktır kı, temel mallann yoklugunun çekılecegi yıllar dacaktır. Petrol, kömur, elektrik, demır • celik, çimento, iplık. pamuk, et temel malların başında gelen urunlerdlr Bunlar aynı zamanda Demirel'in ıkıncl dönemıntn yani MC sefaletlerının «yokları ara sına soktugu mallardır. Temel haklorın askıya alınmak Istenmesı bu malların yokluğu ile eş anlıdır Bır mal yok olmuştur plyasada, hertıan ardından bir temel hakka el uzatılmıştır ya da uzatılmak Istenmıştlr. Tıpkı devalüasyonların Turkıye'de gecerll yasası gıbi Her devalüasyon bir ıktidann omrune mal olmuştur. Bu artık cok bilinen bir gerçektl. Ama, biı:nmeyen blr yonu ve yasası daha vardır Turkıye'de ki devalüasyonların... Her devaluasyonla blr lıkte temel haklara da el uzatılmıştır El uzatı lan temel haklar arasında basın ozgurluğünü N kısıttaırtak ve ceza yasatannı ağırtaştırmak başta gelmiştır Devaluasyonun yapılmosıyia eş anlı olarak basın özgurluğunu kısıtlayan, ceza yasalarında yaptırımları artıran, cezalan ağırlaştıran değıstklikler gündeme gelmlştir. 1946, 1958 ve 1970 devatuasyonlannc'a bunun açık deneylerl gorülmuştur 1946 ve 1958 devaluasyonlarırda sıyasal ıktidaMar devaluasyonla bıriikte, hemen aynı günlerde, basın özgurluğunu kısıllayan ve cezalan ağırlaştıran yasa değ.siklıklerın, gerceklestırmeyl kendi açılarından basarmışlardır. 1961 ile başlayan TürK sclu'nun gorkemli yıllan 1970'te bu tur bir değ'şlkliğe iz n vermemıştir 1S75'ten sonra Dsmırcl, Iklrcı iktldar donerr.:'de, devaluasyon la birlıkte uygulanan baskı yöntemlerini değiş rYORUM "Tekrarm tekrarsızlığı,, Yalçın DOĞAN ! tirmiştlr. Bunun lc'n MHP'yl yedeğine olmıstır. 1975 sonrasında devaluasyonla bırllkte bas:n özgurluğunu askıya almalar, cezalann oğıriaştırılması yerlerını devletin doğrudan ele gecîrılmek istenme^ıne bırakmışîır Devaluasyonlar devletin ele geçirılme Isteklerinl yogun'eştırtrken pıyasadan yok olan terrel mallar temel haklara el uzatılmasına yol açmıştır. Amerlka'da başkan seçimlerlnin ve başkan adaylarının halka tanıtılması sırasında bir onemli nokta surekli vurgulamr bu vurgulamaya ozen gostenJr Başkan adayı genelllkle «llerıc» nitelıktedlr Halkın özlemlerine yonelık propagandanın orgusü dokunur. Başkan odayı tflericiıdlr ya, çevrsslnln ve de yardımcılarmın sarmayenln gereek temsllcileri olmalarma özen gosterır. Başkan «ilerıci», çevresi ve yardım cılan «gericı», Turkıye de de son yıllarda benzer blr oluşturmaya tanık olunmaktadır lleri sozlerı soyleyen partı lıderlerı olmakta, sözum ona uygulamayı »gerlcls çevresi, partl yonetiml, hükümet üyelerı gercekleştırmektedir Ecevıt'ten sonra Demirel'in şımdı yeniden oiuşturnvaya başladığı ıma| da budur Uzerinde yenlden ve yeniden durduğu konular bu yargıyı doğrulamaktadır İkınci donemınde devletin porselenmesine ses çıkarmayan Demırel bugun «başta eozulmesı gereken mescleler arcs.ndo vatandaşın dsvletı arar hale gelrresı bulur.maktadın dıyebılmektedir Ardından da temel malkjnn yokluğundan yckınmcktadır Temel rnkla temel mallan yan yana getırebılmekte, bunlar arasındak) baglantıyı kurabılmektedır Çunku, bu baglantınm kurulmasına en başta katkıda bulunan, yıllar yılı kendısı olmuştur Onun Içln şımdi temel haklarla temel mallan orko arkaya sıralamakta ve bunların «yeniden sağlonmasından» soz etmektedir Bır başka deyım le «llerlci» bir nitelik gostermektedır Hatta Iş öylesine boyutlarda gelısmlştır kı, kımi «ılericiler» önümüzdekl genel secimlerden AP'nin tek başına Iktldara gelmesl içın «AP'ye oy vermeyl> bfle duşunmektedlrler. Temel malların yok olması temel haklann yok olmasına yol açmakta, temsl haklann yok olmcsına duyulan tepkı S'yasal ıktldarla halk orcsındcki bağı koparmaktadır. Işte, Demırel üçüncü ıktidar deneyıni tam bu sırada gercekleştırmek uzersdır Iktidar Demırel için bir «tekraradır Ama, Tu^kıye ıcm değıl . Tekrardaki tekrarstzlık da burada yatmcktadır Temel mallar cnumuzdekı donemde de yok o'acaktır. Simdı yok olduğu gıbı Ama, temel haklar? . MHP'yı yedektcn uzcklaştırmayı zorunlu goren Demlrel bu haklara Türkiye'nın bugunku ortamında el uzatamayacak'ır. Bu açıktır Ve bel kl de şımdıye dek gcrulenın tam tersine tanık olunacaktır Temet maiların yok olduğu, ama temel hak'.ann yok olmadığı blr donemle gıdılebıiecektir. Temel mallarla, temel haklar arasındakı doğrudan bağın Demirel'in «tokrann İle «tek rarsızlıga» donusmesı 1980'il yılların ılgınçlıglni sergılemeye yeter de artar bıle. Demırel bJ 5 mılyon tonluk anlaşmayı sonuçlandırdığı takdırde Ecevit hükumetının Irak, Lıbya Sovyetler Bırlığı ve İran ile yaptığı okoryakıt anlaşmalanndan da yararlanarok Türkiye'nın ham petrol qereğınl karşılayabılecektır. Bu ham petrolun ışlenmesınde sorun yaratan ve Ece vıt hükumetının uyumsuzluğu nedenıyle cözümlenemeyen Ataş rafınerısı sorununu da, yabancı petrol şırketlerının ıstemlerını kabul ederek cö zjmlemeyı düşunen Demırel bö/lelıkle akaryakıl soruiunu tam olarak çozemese bıls oldukça hafıfletebılecektır DÖVİZ SORUNU Demirel. dovız sorununun çözümü lcln ls« öncelıkle eurodolar piyasasına guvenmektedır Avrupa da para pıyasalarında m.lyonlarcfl doların IŞISTI gorduğLnu s k sık tekrar'ayan Demırel, Tur kıyenın borçlaının ertelendığı ve yenı kredı akı mının başlcdıgı bır donemde bu pıyasadan yen den borcıanılob 'eceğını hesaplamaktadır. Bu arada kcbul ed len kred II ithalatm s nırlamı gemşletıp Ecevit hükumetının OECD çercevesinde sağladığı kredı'erden ve ABD ekonomik yardımın' dan ycarlanmayı düşünen Demırel, dovız darbo ğazını da kısa bır donem icın aşab.leceğ nl düşünmeKtedır. AP Genel Bcşkanı bu koşullarla, bır bucuk yıl IIK bır seçım ekoromısı içınde geçıcı bır ferah !ık sağlayarak erken veya normal zamanda yopılacak seçımlere ulaşmayı hesapıamoktaoır, Dünya buğday rekoltesinin geçen yıldan 35 milyon ton düşük ofması bekleniyor TMO'NUN YETERLİ BUĞDAY ALAMAMASI EKMEK SORUNUNU YURT ÇAPINDA GÜNDEME GETİRDI Kenan MORTAN Buğdcyın dışsatım ürunü olarak kazandığı onem tanmsal urunler tıcaretının kârlılık Setırmesıyle tuccarın bugdaya kayması ve bunun sonucu Toprak Mahsullen Ofısı'nın yeterlı buğday alamaması nedenıyle önumüzdeki günıerde yurdun hemen her yerınde ekmek sorununun onemli bovutlar kazanacağı anlcşılmaktad r Turkıye 1979 yılı buğday rekoltesınde parIÛK deiecek bır djzsy tutturmasına karşılık e<mek konusunun hölâ sorun olması ülkemızcekı pazariGTia ve dağıtım kanallarının ışleyışı konusunda fıkır vermektedır Bu yıl, TMOnın yaklaşık 4 mılyon ton buğday alımında bu. tunması gerek'rken bu mıktar ıkı mılyon tonun altındo kaimıştır Ağustos ayının sonunda Ofıs, yasa gereğı nüfus basına her av vermek zorunda olduğu buğdayın yarısmı Kestığını valılikler aracılığı ile fırıncılara duyurmuştur Bunun kestırm9 anlamı sudur Pıyasada kırık bugciağ fıyatı Oî sın taban fıyatını geçmıştır. Sorunun ana yönleri şunlaroır• Ofıs her yıl nüfus başına ayda 10 kılo olarak yaotığı tahsısı elınr'e buğday kalmadığı için vapamaz duruma duşmüştür Bunun dıçında her vıl bu tahsıs buğdaylar buğday taban fıyatlarından verılırken bu yıl Bakanlar Kurulu nun karan uvarınca bu destek kaldırılmıştır Destek kaldırılmış. ancak ekmek üretlrni sağlavacck somut altvapı kamu kes mıncs bazırlanmamış ekmek sorunu tümüyle fınncılorlo uncuların gızli hakımiyetıne terkedılmışt>r. • Gıda Bakanlığı'nın yalanlamasına kar Uluslararası Buğday Konseyl, 23 ekim 1979'dc yaptığ son degerlendtrmede bu yılKi dunya bug day rekoltesinin 414 mılyon ton olarak gerçekleşmesnm beklend gını açıklamıştır Bu rakam Kon sey'ın 26 eylulde açıkıadığı 405 mılyon tonluk tah nvnın 9 mılyonun ustunde ancak 1978 ın 449 mı yon tonluk rekoltes.nn tam 35 mılyon ton (%9 altındadır Eylül degerlendırmesına göre rekoih tahminlerı artırı'an ulkeierın başında 8 mılyon ton ıuk bır a'tısla Çın gelmekte, onu 1 5 mılyon ton iuk bır artışla Avusturalya ve 1 2 mılyon tonlu bır artışla AET üike'erı ızlemektedır Rekolte tah mınlerı gsrıleyenler ıse 1 mılyon ton azalma gos teren Dcgu Avrupa ülkelerı ve 500 bın ton azalmc gosteren ABD vs Kanada'dır Bu azclmaya karşır ABDfiın 1976 da gerçekleştıraığı 58 3 mılyon ton Iuk rekor üretımın hemen altında kalan 57 5 mll yon tontuk b t rekolteyı gerçekieştırmesı ve (üre tımı 1978 de 121 mılyon tondan 1979 da 85 mr yoT tona ger.lerres beklenen) SSCB nın ardındar dün/anın ikınci en buyuk üretıcısı durumunu sür durmesı beklenmekted r Uluslararası Buğday Kon seyı'nm tahmlnler ne gore Türkı,entn 1979 yılındc 17 mılyon tonıuk b r ureîımle dunya sıralamasırv tia SSCB ABD, Çın. AET, H ndıstan se Kanada" nın ardından yedmcı sırayı alması beklenmekte dır. Sorunun kökenini aramadan ekmek üretimine sağlıklı bir çözüm getirilemez. Çözümsüzlük ise, ekmek kuyruğu tehdidiylefiyatlarm sürekli artnılması sonu cunu doğuracaktır. şılık, Turklye'de bu yıl 500 bln ton lle 1,5 mllyon ton arasında buğday dışsatımı yapılması (petrole korşı yukümlülukler, takcs vb çerçevesınde) kes nleşmıs gıbıdır Ancak Ofısın eıın. de dışsat'm bır yana ıç pıyasa ıcın daha yeterli buğdav olmamosı karsısında ne yapılacağı bıhnmemektedır. Ancak. dışsatıns resml bır devlet akdı nıtelığı taşıdığından Düyük bir olasılıkla dış pazarlara öncelık verılecek bu durum lc pıvasada ekmek kuyruklarını daho dc uzatacaktır. • Buğday üzerınde dönen spekülasyonlar nedenıyle bunu tamamiayıcı dığer hububat türlerınin yetıştırılmesı b r yana ttılmış bu neoenie bu yıl hayvan vemı olorak bırcok bolgede buğdov yedırılrneye boç'anmıştır. • Taban fıyatlanmn dünyo flyatlarınm cok gerısınde saptarmıs olması, aynl 1974/75 dönemı pamuk krlzl gıbı dış pazarlara buğday kaçırılmasıno neden olmaktadır. Ofısin Guneydoğu Anadolu'da buğday bulamamasının blr ned^f nın de bu olduâu bıldınlmektedlr. Bu noktaların ışığında gelışen ekmekbuğ day krızl bayram öncesinde Turkıye'nın hemen her yerınde yerel yonet'mlere ekmek zammı taiebını beraberınde getirmıştır. Bırçok beledıyenın fırınlara fıyat öinırı getırmeden francala ekmek çıkarmo ıznı vermesl sorunun 1 veya ancak 1,5 ay e'teienmesıne neden olaccktır. Eğer beledıyeler ekmekçılerın yüksek fıyat tolebıne boyun eğmezse her kentte petrol ve yağ kuyruklarından sonra, ücüncü bır belırgın kuyrukla, ekmek kuyruklan ile karşılaşılması olasıdır. NELER YAPILABİÜR Bu konuda yapılabılecek olan şu ana noktalarda toplanabılır: • Türkıye'de tarımda destekleme mekonizması artık çağ dışıdır. Üstelık ekmek kcnusunda r'estekleme tüketıd olan halktan çok unfınncı berobe'iığıne dayanmcktadır. Türklye'de paradan kaçış cğılimlnln hızlanmast. enflasyonun tırmanması nedenıyle tanmsal ürunler giderek daha böyuk bir spekülasyonun arccı olacaklardır Bu nedenle devletin venl tobon fıyat lan ılân ederek Ofıs e buğday sağla ması artık beklenemez Mevcut carpıfc" yapıdc tarım pıanlaması yapılamıyacağına.gore devletin. yılda 3 mılyon ton buğdayı Ofıs'e aldıracak bcskaca özendırıcı önlemler alması zorunludur. Bunlar arasında ofıse satış yapanlara tohumluk verılmesı ZDK gubresınde oncelık hakkı, Zıraat Bankası kredılerının çalıştırılması gıbı yollar ckla ılk gelenlerdır 0 Turkıye'de ekmek konusunda üreticı'erın glzli hakımıyetl fıyat anlaşması yaparak istedıkleri fıyatı almalarına yol acmış. kalıtelı ekmek yapımı konusunu hep gözcrdı ettırmıştır. Bugjnden sonra kamunun yerel yonetım'er yoluyla ya fırıncılara fason ekmek yapt'rması, ya da bızzat Sakarya Beledıyesı orneğ nde clduğu gıbl ekmeğın bızzat vere) yönetımlerce üretıimes) gereklıdır Bu yola gıdıldığınde Turkıye'de besleyıcı ekmek üretıml çündeme gelebılecektır (Sckarya Beledıyesı bu konuda hem hııenık, hem besleycı yönü olan ekrreğı üretebıîmektedır) Bu noktada kamu kesiminın osgarl yüzde 50'tık bır düzey tutturması sorunun çozumü açısından kaçını'maz gorulmektedır. • TMO tahsıs buğdayı beledıyeye devretmesine karşılık yerel yönetimler buna dokunmodan avnen degırmenıe e devreaer Boylecs yerel yönetımler mudahale hakkından fıılen vaz geçmekte ve üretımoe tüm Insyctıfi fırıncıSara devretmektedır. Buğdayın ıhale yoluyla degırmencllere satılması gerekl dır. Ama soruno neresınden bakılırsa bakılsın, yasal düzenlemelere gıdılmeden sorunun kokenınî aramcdan ekmek üretımı çözülemez Cozumsüzlük ıse ekmek kuyruğu tehdıdıvle fiyatların sürekli artırılması sonucunu doğuracaktır. Buğday üretmır.de cnenvı sayılabılecek bi dbşjş beklenırken d^nya bugaa/ tuketımı crt ma/a devam etme^teaır. 19756 temmuz hazı ran donertrnde 350 mılyci toncicın 1973 79'uı eçdonem nde 430 mılyon tona yukselen tüketin duzeyının 1979 . 80 de surdurulmesı ıcın duny< buğday stoklarının 15 16 m lyon ton azaimas gerekmektedır Gelecsk yıl dunya üretımıntie bl artış sagıanması halınde stoklann krıtık duzeye iniiesı ve dunyanın yenı bır buğdGy bunolnııylc karşılaşması kaçınıimoz olacaK! r Uretımı en ko lavlıkla artırabıiece^ clarlar fss ABD Kanada ve A\ustJra!">a g bı bj/uk bugda/ dışsatınicııarıdır. Dunva buğaay uretım ve *uUst m'ndeki bu bekienf ıere ko=ut olarak dun/a bugdoy ve un tıcaretının de 1979 80 donemırde 76 mıı/cn tona erışmesı beklenmektedır 197873 donemınde toplan buğday ve un tıcaretı 71 nıi/on tsn dolayında kalmıstı 1979 30 donemınde buğday d'şa'ımlorını art'rması beklenen ulkeierın başında nel dışalımlarını 10 mılyon tono yukseltmesı söz konusu olan SSCB gelmekted'r Batı Avrupa'nın 1978 79 donsm.nds 6 7 mılyon ton olan a.şahmını 1979 80 de 7 5 mılyon tona Yakın Doğu'nun 6 mılyon tondan 7 m 'von tona Af"ka'n n Ise 12.2 mılyon tondan 12 9 n l\on tona vukseltrnesı bek lenmekredır Uzak Doğu nun bugdcy dışalımının ısa 24 9 mılyon toidan 23 0 mılyon tona duşecegı tahnıın ejiınektsd r Dünya buğday u etı nl sınırlı kaiırken dışa!ım Istemıerm n artmasırın fı^atlcrı da etKilemesi beklenmektedır Ozellıkle SSCB'nın ABD'den yapacağı büyük dışahmın ABD buğdcy pıyasasında fıyatıann ortmasma vol açması kacınılmaz görunmektedır Son belırfemelere göre 2 no'lu ABD sert buğdayının dışsatım fıyatı 185 dolar do'avdadır tDurum» buğdayının ceşıtll türlerı ıs° da nya D yosalannda 200 dolann üstunde ışletı gormekted r.