Katalog

ONtKt COITIUTttYET 2 EKÎM 1979 EKONOML. EKONOML. EKONOMI... EKONOML. EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOML. EKONOM1... UhıçGÜRKAN B ATI Vnpıtailrmi. Ortadoğu ölkelerın» ygyıtno» c r TurkıveVl sıcroma taması oloro* kul.anmoKîc kararlı görünmektedir Federoi Alman/a ve joDonya'nın bu yöndeki gır*şim!etf c tarafından tamamiart»rıo(c istep ÎO DK T 1979 tarihlnd» Turkıya"Ye gelece^ı b>;; «r ü»ıerıkan yatirımcılor neyetine sunuiını> j/e6 loırıonon bıı rapordo, Türkfye'mn o.i.orıno /akınlığı ve yoğun yetışmis s">> r o'ması bakımından Arnerikon fif 'a" <<i .T(\ontor» rolö ovnayacoğı »avunufs'ıi' R jrado Ecevlt hükumet'nın yabrmeı T j * , Tsosı'nrto vapmayı dngördüğü değişık 6r ce 'o lp ^!Li> olarak nltelenmışt>r ABO '• • A"Ma'a Buyükelçılıği tarafından no;Dor Tu'kiys'de yatırım vapmok rsteyen yauon. sermoyö lcln en büyuk engeiın bürc'<rası o )u<5unu öne surmekte. ancok bu engsin önn(vO'en yeni düzeniemelerie gidenlece<j.ri b<?'lr"^<>kted1r Türkiye'nm Daşta 'urızm ol")ozı sektörlerde bütunüyle yabancı acnaccğı kaydedllen roporda, Amerikan v^ır nicıla'tn Türklye'de ynbancı sermave tcrafta' T nı etkllemeieri karşıtiann; rseC3'KC> D'^aya» zorlamalorı önenlmektedır. Amerikan firmaları, Türkiye'de yatırım a çağrıhyor • ABD'NİN ANKARA BÜYÜKELÇİLİĞİ TARAFINDAN HAZIRLANAN RAPORDA TÜRKİYE'NÎN AMERÎKAN FİRMALARI ACISINDAN BİR «ANAHTAR ÜLKE» OLDUĞU, TÜRKÎYE'DEKİ AMERİKAN FİRMALARINrN 1978"DE REKOR KÂRLAR SAĞLADIKLARI BELİRTİLtYOR.. Batı, 4. planın değişmesini istiyor Dinç TAYANÇ APİTALİST ekonomlier, planlı kalkınma modellerıne oteden ber; karşı oıkagelmişlerdlr, !960'iı yılıarın başında, Türkiye «Planlı ekonomuye geçerken sanayl burjuvazisinin temsilcılerv «P^n mı pıiaı/ mı'ı tartışmosmı gundeme getırmışierdı O günden bu yana. p'ana karşıtlıklart sürer aıder... özeılıkle Dörduncu Beş Yıilık Kalkınma Planı acıkiandığında saonyı burıuvozıs'naen gelen tepkslerın yoğuniastığı gö'üldu Bır sanayıcintn dey'm!vie aan «tam cnlamıyia Marksıst»tı... Son günlerde DBYKP uzenndeki tartışmalar yenıden yoğunlaştı. Amo bu ksz taraf'ardan biri DPT. dığerıyse uluslararası fcapitalızmın örgutlerl ya da dünva capındakı fınans • kapıtoı kuru luşlarıvdı. BATININ İSTEDİGİ İŞ BÖLÜMÜ iMF'nın Türkiye'ye «yeşı ışıkıı yakmasından sonra, AET. OECD. Dünya Bankası gıb' kuru lus ye örgutler «Turkıye eKonomısmı düzluğe cıkartacak onlemler dızısinı» sur.maya başladılor. Kuşkusuz kı bunlar. Türkıye'nır kaDitoiıst ekonomı sıstemı lcınaek! Işbölümünde üzenne düşenı venne getireceği inancna davalı onerılerdı. Dünya kapıtalızml. Isbölümünü vaparken Işm kaynağı nıteliğ'ndeki ağır endjstri ve cüretim vapocak ünitelerln uretırm» gıbt alanlan ken K DBYKP BUGÜN HEM BATI KAPİTALİZMİ, HEM DE YERLİ SANAYİ BUR JUVAZİSİNCE ELEŞTİRİUYOR.. BU ELEŞTİRİ U LUSLARARASI İSBÖLÜMÜ İÇİNDE BATI'NIN TÜRKİYE'YE VERMEYİ AMAÇLADIĞI YERDEN KAYNAKLANIYOR.. OYSA PLAN, TÜRKİYE İÇİN SANAYİLESME VE DIŞ BAGIMÜLIKTAN KUR TULABİLMEDE ÖNEMLİ BİR FIRSATTIR ELVERİŞLİ ÜLKE Rasa'cia, Türkiye'nln yer. işgücu v« sarayf yapısı 3iarok Amenka yatırınnları lcln en elverişîı Gt«e =r arosmdo bulunduğu ve Türkive'de yatınm ecpan yabancı tlrmaionn yurtdışmo rohctnkio för transfer edebildikleri bellrtllmektetiı" 6'?4 sayılı yabancı sermaye yasası kapsarn:nao rurkıve'de faallyette bulunan Amerlkan fi'mcian on 1978 yılının ten kârlı yo'» olduğu ve bu flrmalann yüzde 40/ın uzerlnde temettu dağıt'^a o'cnağma kavuştuklan acıklanmaktadır. Törkıye skonomlsinln. dünyoda 23'uncu en bu^ü'; eKonomi olduğu ve arzm talobe yetışeme ti'Oi voydedilen rcpordo. imalat sanaylinde tum se''ter ıcın büyük bır yatırım gereksıniml bulu.^u ve imclat sanayllnde yapılan yatırımI • t en kâriı olduğu vurgulanmaktadır. disine ayırmıştı 8una karşılık, Tu^klye g!W, kapıtalızmin elıyle kalkındırılmasına karar verılen ulkeiere de cendüstri devietlerının manavlığın yo da kasapiığmı» üstlenmek kclıyordu. TARTIŞMANIN NEDENİ OECO ve Dunya Bankası'nın «Kredl alabılme8l lcin» Turkıye'nin yerıne getirmesini istedığı ko şu'lann başmdc, DBYKP'nın değ ştırilmesi gelmektedlr. Planın özeJlikle: kaikınma hızı hedeflerl. kamu yatırımlan. sanayiin geliştlrllmesl... gtb) 8n görülerının tyanlış» ve «yetersız» olduğu llerl sürüimekte ve alabıldığınce eleştirilmektedir. Türkiye sanayıi bugün içın. büyük ölcekte tmonta|»a davalı bır yapı gösterir Oysa DBYKP' de hedefler saptcnırken: tara malı ve yatırım malı» üreten sanayi dallarına ağırlık verıleceği vurgulanrmştır. Dahası, DBYKP 1979 1983 döneminde Gayn Safi Mılll Hasıia'nın yüzde 8 gıbi yüksek bir bü yüme hızına ulaşacağı saptanmaktadır. Aynı dönam lclnde sanayiin yılda yüzde B.9. tarımın yüzde 5 3 gibi oranlardakı artışları öngörülmektedir. Bunun sonucunda da GSMH ıclnde bugun vüzde 29.5 olan sanayi pavı 1933'te yüzde 31 8'e vukselirken; tanm pavının yuzde 22 2'den yüzde 19 4e ger.leyeceğl ortava cıkmaktadır. Turkıye'nin sanaylleşmesmde kamu sektörunun cğırlığınm süreceğının de acıklık kazanması. bır vandan lctekı sanayi burıuvazısmi öte vcndan do Türkiye'ye makine ve tamamlanmış ürün satmaya alışık Batı kapıtalizmmi fazlasıyla rahatsız etmektedir. Nıtekim, gerek OECD ve gerekse Dünya Bankası, son görüşmelerde sürekli olarak Türkive'de «özel sektore ağırlık tanınmasını ve ekonominin ycpısının dış rekabete acılncak şek'lae değ'ştıriimesını» savunagelmektedirler. Bu, yerll sanavicılerin arayıp da bulamadıkları bir gel'sme olmaktadıri BIR BAŞKA RAHATSIZLIK NEDENİ Batı kapıtalizmlni rahatsız eden Ikıncf blr nokta da. DBYKP'de dışsatım hedefleri saptomrken. «top'om dışsotımın artınlmas.nın \amsira dışsotım yapısında da sınal ürünler leh'ne bır gelışme saplanmasının amaclanmasıdır.» Topiam dışsatımın artınlması. sonayı ürünlerinin dışsatımının tarım urunlerinden daha hızlı geiişmesl ve sanovl ürünleri dışsatımı ic'nde ara ve yatınm malları dışsatım payının yükseltilmesi...» vurguiamasımn yaoılmış oimosıdır. Bu omacla, Plan'da sanayl ürünleri dışsatı mının yuzde 18.6 oranında artması; buna karşılık tarım ürünleri dışsatımının topiam dışsatım lcindekl payının yüzde 64.0'ten yüzde 36 7'ye maden urunlari dışsatımının da yüzda 5.2'dan yuzri» 1.9lı Indirilmesl öngörülmektedir. Ostelik, modenlerimiz artık ham cevher çekllleriyle değıl. Islenmiş olarak saîılacaktır... Bu arado. ara mallor dışsatımı toplamı içlndekl payı yüzde 9.3't en yüzde 21.7'ye, yatırım malları payıysa yüzde 2.2'den yüzde 10 8'e yükse lecektır. Bütün buniarın gercekieşmesl, Türkiye'nln sonayileşme aşamasında ıier've gtmes;; diğer blr deyışle dışa bağırrtılıktan !<urtj:acak atıiımiar yap ması demektır.. Plön, yabancı sermaye gınşi konusuna da acıklık getirmekte ve «ılen teknoloıi getırecek» ve «dışsatıma yonelık üretimde bulunacak» yaban cı sermayeve acık o'unduOunu vurgulamaktadır.. Ancak, yabanc tekellenn ve lctek! uzcnlılarının cobaları, Turkıyede ıc pazara ve burada oluşan yüksek fiyatiara yöneiık, tekelleşme surecine uygun üretimlerde bulunrnak olduğundan, yobancı sermaye konusunda daha fazîa ödünler istemektedirler. TÜRKİYE'NİN EKONOMİK DURUMU Türkiye'dekf ekonomik koşullann son yıl!or> da kotüleştiğinl, ancak hukümetin bu durumdan kurtulmak lcln yoğun caba harcodığım kay dsdsn rapor Ecevlt hukümetierlnin aldığı ekonomik önleTiieri onlatmakta ve Türkiy9'nın İMH vs uius'ararası bankalarla lllşkilerın'n düzeldığlfiırsa d'kkat cekmektedlr. Bu konuda ropordo çoy'e "ienı'mektedlr: cBu aalışmelerln Türktye'nln tüm «konomft fcjpiarım cözdüğü söyianemez, Ancok. bunlar TürKive'nsn ödsmeler dengesl acığını azaltmakto O'LIO önümuzdekl yıllorda ekonominln rastorosvonu 'c'n olınocak önlemlerin uygulanmasıRopor. sadece buyük Amerlkon flrmalarının Turklye"de .'ari'im yapmayı Istemelerinl e4eştırmekte ve ktjr.jk Amenkan firmolonnın buyüVle'ı î'e eşıî şansn sahıp olduklanna işaret etmektedir. EMEN her ülkede mallye cevrslerlnln en yoğun tcrtıştığı konulann başında cMerkez Bcnkası'nın bağımsızlığıı gelır. Bu konuda oytesıne kuramlar gelıştırilmiştlr kı. bır iktıdorm tüm ekonom'k başansını Merkez Bankasının islemlerine boğlayanlar da vardır, Merkez Bonkası'nın ekonomıde hlctıir 15levl olmadığmı savunanlar da... Yönü ne olurso olsun ortadc bır gercek vardır. O da Merkez Bankosı'nc ili$Hn tartışmaların hemen her dönerroe her ülkede gündemdekı yerınl almasıdır. Bu tartışmalann dışında kalan ülkeler yon değildır Orneğır. ba^ımsızlığa kavustuğu. bir başka dey tn•e. S'yasal iktıdarlnrdan ve onlora /on veren Bokonlıklardan ve bunların etkılerinden arınd'Qı Oikelerın başındo Finlandiyo ge'mektedf Merke? Borkası Başkanlığı yapmış birı, b rkac dönem sonra ya Başbakandır ya da H doğru olmadığı saptanmıştır. Rakamların dışında. Merke/ Bankası Baskarıi Aydmoğiu nun yaptığı ccıklamada son bir yı! ıcnde barkalara acılan krediterde 7 5 milyar llraya yaklasan bir artış olduğu bellrtılmektedır. <Kredi» dıve vırtınan cevreler bir yondan »İMF lle anlaşın» demekte, İMF He anlasmava vanldığında bu kez getırMen aınırloro karSi cıkmoktodırlor. Her türlü eiestır;\e ^arşın kredi sınırlarında İMF'nin beiıried.ğı tavanlar asılmamıstır. İşin dıs ekonomik lllskılere yönel'k bölü•nu daha da cnemlıdir. Bu da bir yandan beklenen kreciinın sonunda Türkiye'ye gelmesi, otekı de doviz rezervlennde ilk kez altın voriıkıannın artması olayıriır. Kış aylarındo safl basın ytrtınıvordu: «Bı n'or simd de gu^üşlerl rehln verîyorlor. vurt aşına gümüşler gönderılıyor» başlıklan getırmektedir. Ikl tonun sdzü bıle olmaz. koskoco rezervler ıcmde, amo, bu kücuk mıktor bir nitelık değişmesini sımge'edığı tcmdt kı, onem kazanmaktadır. Seclm derken. anarşl deıken. ekonomik alartda gü'ultüve g'den son gunlerın onemll bir olayı da. sonurHa uluslararası bar>kalordan gelen 200 mıiyon rtoian askın paradır. IMF'mn «yeşl! ışıflıno» karşın. bankalar vermevı acıklcdıklan kredıyl bırkoc av ertelemıslerdı. Bunun nedenl, tparamızı mangır hoine get:ren> Demirel ıktıdarlorınm getirdıö' borc yuküdur. DCM'ler nedenlyle ödenmesı gereken faizın hemen bugüne düsen poyı 5C milyon dolardır. Bu parayı Merkez Bankası uzun süre ödeyememlş, ancak ylne ödemeksizin bankclar kredivi Türklve'nin kullanımına ocmıslardır. 50 milyon dolar fiılen ödenmemlsken, bir Merkez Bankası'nın sovgınhğını sim YORUM Merkez Bankası ve ilişkilerde aşama Yalçın DOĞAN Devlet Boskonı Fınlandlya'do bugönkfl Devlet Başkan. da Merkez Bankası Baş^anlığı'n* dan yetışmış b ndır Acıkco. Merkez Bankas.nın Dağımsızlığı rievlelın bağımsızlığının sımgesıdır bır anıamdo. Türkıve'de Je Merkez Bankosı cok tartışılmıştır. Zaman zoman Baskana sıyasal Iktıdarlar rahat /errpemış. zaman zaman yasa dışı uygulamalara gıdılmıştır. Zaman zaman her turü şımşekierı uzerıne ceken Merkez Bankası kendı bzer ndekı sıyasal kuruluşlorla ilışkıierını son donemde duzeltlr olmuştur. Ancok, bu düzelme salt «ıkili llışkilerden» değıl, onuo cok otesınden son günlerde ortaya C'kan ekonomik ve de özellıkie dış ekonomik llısk'lerdeki başarıdan kaynaklantnaktadır. Merkez Bankosı'n'n haftalık rakamlanna bakıldığmda, ciayo cıkan bir gercek vardır. Aylardır ve tam seclm önceslnde flerl surüten «para dorlığ:, kredi yeîersizligı» savlarımn bırbirin' Izlemlştt. Paromızı oltından kalfcıtemayocuk borçıarlo gercekten <mangır> hallne getıren Demirel iktıdarları dövız rezervlerı arosnda altın rezervlerine belkl gereken oğırlıgı «ermemış, ülkede altın kacakcılığının sonu geimez olmuştu. Merke? Bankası «gümüşler yurt dssına gidiyor» bosiıkannın karSiiı^ nı geçen nafto ıcmde verrrıstır Yurt dısma gonderi'en eskı gümuş on llraiık1 Londra da ulusioraras1 olcüler 'loarultusunda altıro cevrılmış ve son yıllardc ik kez Türkiye'nm altın varlıklanndu bır artıs aercek'eştlnimıstır. Dış ılıskilerdekı ge'ışmeer. Merkez Bankası'nm soygınlığı gbı sorie' ve kavramlar. sanınz bırkac yıl sonra M ke? somuta k donüsmüs ve altın rezervlerındekı ortış bu kavromlara anlam kazandırmıştır. Dunyada altın fîyatalrının alablldiğine arttığı bir dönemde, Türkiye'nm altın varlıklarında Ikl ton da oısa, gercekleşen ortış bir «geçtşl» dlle blcimde. bankolar kredtyi işleteceKİerınl acıklamıslardır. Gerçl o parayla Türkıye petrol alamamoktadir. Petro! yamndo alınamayan bir başka mal sılahtır Bır tür tombargo» nıteltğl taşıyan bu ılkelere rağmen, paro Merkez Bankası'nın uzun cabalarıylo Işler hale gelmıstir. Mıktarı az da olsa ıı'uslararas\ anlaşrna'ar islemeve baslamştır. Bankalann bulunduğu yerlerden alınccah nrol'ar Malıye Bakanlığı'nca beiırlenecektır ReiiT> tartışmalarının yoğunlaştığı bır dönemde Merkez Bankası'nın attığı adımlar. uzun soluk gerektıren bır cabanın ürunlerıdır. Bu urünlerden salt Merkez Bankosı değil. Türkıye kazoncn cıkmaktadır. Onun lcındır kl, kuruluşlonn bırbı'lerine ayak oyuntorı düzenlemelerl, Merkez Bankası'nın değıl, o kuruluşlarm saygınlığını gölgeler. Merkez Bankası'nın boğımsızlığını artık herkes içine sındirmelidlr. KÂ^LAR VE TRANSFERİ «Denizoşırı Özel Yatırım Kurumu»nun Türklye'oe /atırım yapan 19 kuruluşundon sadece bır tsnaaimn zararının karşılandığını kaydeden ropor. 197S yıHnda Amenkon fırmalarının yaptıklan yatınrjın yüzde 45'l kadar bölümü kâr transfen o ' ^ " * Türkiye dışına çıkordık'crını anlatmaktadır Scn Ikl yıirfo vasonan kötü ekonomik koçullaro rağmen, 1979'unda Amerlkan flrmalan lcin KC'I Dlr yıl olduğunu belırtBn rapor. TOrklye'de vatırım yapmok isteyen Amerikan firmaİan ıc>n bunun bir gösterge olduğunu bldirmekt*» i'r. ݧÇİ ÜCRETLERİ Raporun son böiümünde Turktye'de yatınm yopmor; ıcm gelen bir Amerikan fırmasının Iztenimlerine yer veriimektedir. Belirtildiğne gâre, Amerikan fimva84 Türkiye'de genlş ölçekll bir ceHk yatırımmm yapılabileceğıni saotamış, anca* isci ücretlerinden kuşku duymuştur. Rrmanın yaptığı araştırma sonucu blr Türk kaynakçısının Türklye'de aldığı günlük 12 dolarlık ucretin. aynı nltelikte bir Amerikan kaynakçısının saatllk ücretl olduğu ortaya cıkmıştır. Rapor, bu örnekle, işcl ücretlen açısından Türkiye'nln elverişl! bir işflücü ortamıno sahlp olduğunu ve Amerlkan fırmalan lcin Türkiye'ye ihracaat yapmaktansa, Türkiye'de yatınm yapmanın daha cazlp olduğunu eavunmoktaaır. Raporda, Türkiye'nln dünyanın en büyük demokratik ülkelerinden blrt ve aynı zamanda «Yıllardan beri Amerika'nın dostu ve muttefıkı» olduğu görüşüne de yer verltmtştlr. Taban fiyatları ilk kez gerçek işlevine yöneldi Kenan MORTAN RETİCtYE altın bir yıl yaşatan bu yılki taban fiyatlanıun piyasa fıyatlanna koşut olarak süreklj artınlmasıyla dinamik blr uygulamaya gidilmlştir. Sözkonusu uygulama, hukümetin tanmsa! ürunler dışsatım fiyatlannda Türk parasının değerinin korumasıyla gerçekleştirilmiştir. Alımlann kamu kuruluşlan ve kooperatif kuruluşlar AMERİKAN HEYETİ 16 ekım 1979 tarlhlnde Türklye've gelece* Amerikan işadamlan heyeU Türkiye'de yatırıcn yapma olanaklannı araştıracaktır. Edtnllen W< V fliler, AmeriKon heyeıtnin Turklye'ye yapacağı görüşmeler sırasındo «somut pro|eler» Istediğl yönundedlr. Bu amaçla. ha'en Turk flrmalan tarafından hazırıanmış bulunan yatırım proietertnın daha önceden ABDye gönderılerek, Amerlkan flnnalarının bu projeler hakkında fiklr edlnmelerine ve hang! proleye yabancı ortak otarok katılablleceklenni belıriemelerlne calışıldığı bll* dîriimektedlr. O tarafından başanyla gerçekleştirllmesi de dıa sacm getinsınin çokça artacağı inaocını yaymaktadır. Dunyadakl uretim gerçekleşmeleri Te lç piyasada fiyat hareketleri yerinde Izlenerek saptanan taban fiyatlan ara seçimlerin ana konusu ve sloganı haline grelmiştir. Haziran ayından bu yana peyderpey açıklanan taban fiyatları. gelişmeler karşısında yeniden gözden geçirilmekte ve yeni primlı alıj fîyab ilan edilmektedir. Bu kapsamda. bugüne dek beş urünun fiyatlan yeniden saptanmıştır. Üzümde 5 Ilra. fındıkta 5 llra, ayçiçekte 4 Ura, zeytinyagmda 2,5 lira, bugdayda 80 kuruş artıs verilmiştir. Artışlann ek finansman gereği 7.8 milyar lira olarak hesaplanmıştır. Ancak sayısal değerlerden çok, taban fiyatlannın Türkiye'de yeni bir işlev kazanmış olması önem taşımaktadır. Bugüne dek taban fiyatlan hep azami fiyat olarak değerlendirilmiş ve bunun altında kalan ürününü tuccara satmak zorunda kalan üretici, bu yıl ilk kez taban fiyatlannın asgari fiyat hahne geldlgini görmüştür. Diğer bir deyişle, piyasa EKONOMI VE TICARET'TE GEÇEN HAFTA • DÛNYA BANKASI yıllık raponında Türkly»* nin «llerleme kaydetmlş gellşmekta olan ülkeler» grubunda yer aldığı ve 312.5 milyon dolorı 1979da oımak üzere topiam 2 milyar dolara yakın Dünyo Bankası kaynağı kullandığı bel!rtildl. • ULUSLARARASI FİNANS KURUMU (IFC) adh Dünya Bankası yan kuruluşunun Is» 1979 öa Türkiye'de dört pro(enin (Asll Celik, Ege Mosan, İstanoui Segman ve Trakya Cam) flnansmanına katıldığı ve bugüne dek 16 proieye topiam 134 milyon dolar katkı sağladığı açıklandı. • ET VE BALIK KURUMU'nun yıl sonuna dek SSCB'ne 7 bın ton sığır etl fhraç edeceğl açıklandı. Ayrıca iran'a da şimdllık 10 bln ton koyun etl ihrac edileceği belirtlldi. Ancak SSCB' ne yapılan et ıhracatının hayvan hastalığı şüp hesl nedenlyle haita sonunda durdurutdu£u öğrenildl. • SANAYİ ORONLERİ Ihracatının ağustosta 67 milyon dolara erlştiğl ve topiam ınrocat lc'mde yüzde 41.5 pay aid ğı acıklandt. DİE' nto verlıerine göre yıiın sekiz ayındak) eanayi urünter! Ihracati da gecen yılm eşdönemtne oranlo yüzde 55 artarak 543 milyon dolara eriştı ve topiam ihracatın yüzde 36 5'ini oluşturdu. • PARA ARZI'nın ağustosun ilk yarısında 10 milyar lira arttığı ve yılbaşından bu yana mey dana gelen artışın 80 mılyarı bulduğu acıklandı. Bu artışla topiam oara arzının 370 mılyara yakicştiğı betirlendl. • MERKEZ BANKASI Başkanı Aydmoğiu cok katı blr parakredi politıkası izlendiğl yolunda kı Iddıaları reddettı. Ancak İMF lle varılan anloşmada belirlenen limltlerln aşılmaması lcin caba gâsterildiğinl belirtti. • İŞCİ DÖVİZİ gırişlennın ağustos ayında 125 milyon doları 1979 sonunda Ise 1.7 milyar dolan bulabileceği lleri süruldu. • JAPONYA'nın Türkiye Japonya ekonomik ve tican tlişkllerinl canlandırmak amacıyla vetkili bır Turk bakanıyla görüşmek Istedtğı bitdirildi. • 1STANBUI TİCARET ODASI Meclisl, AET ve torr! jyelik ıcm bosvurulması görüşünü b»nımsedl AET'nin tse ıllskilerl canlandırmak Icm İlk adımın Türkıye'den geimeslnl bekledigi anlaşılıyor • ULUSLARARASI BANKALAR dan sağlanar. 407 milyon dolarlık kredtnin yarısı Türkiye'nm kullanımına acıldı. • ABD KONGRESİ Uzlaştırmo Komlsyonu 250 milyon dolarlık askerl yardımın yanısıra Türklyeye 198 milyon dolarlık ekonomik yardımı da onavladı. Bunun 75 milyonu hibe bic'.minde olacak. • TİCARET BAKANI Köprüluler. TMO'nun buğda/ dışsatımında tekel durumunu sürdüre ceğıni, un ve un ürünleri dışsatımına Ise gere kli buğday stokları sağlandıktan sonra Izln verilebMeceğinl acıkladı. 0 NÜERYA'ya kamu ve özel sektör kuruluslarınca toplam; 2 milyar doları aşacak yatınm yapılacağı vs bu ulkeyle tlcaretin de geJiştirliecegl ileri süruldu. • OECD fle Türkiye »konomislnln geleceğlne llişkin görüşmeler Paris'te yapıldı. • TOPTAN EŞYA FİYATLARI ağustot aymda vuztie 3.3 arttı. Ticaret Bakanlığı'mn verüertne göre yılın ilk seklz avındakî artı» orant yüzde 49, son onikl aydakl artış oranı Ise yuı de 68') buldu En büyük yıllık artış oranı yüzde 52.4 oidu Istanbul ve Ankara gecmme endekslerindeki yıllık artış orar.ları ise yüzde 69.3 ve yuzde 63.1 olarak belirlendı İTO Ise !stanbul'da toptan flyatlann son onıkl ayda yüzde 84. besln moddelerl toptan tiyafiarının yüzde 64 orttığım gösteren istatıstıkıer yayın ladL • ANTEP FISTIĞI taban fiyotı 25 tlro ek artışla 150 llra olarak beilrlendl. • İMF ve Dunya Bankası'nın bugün başlayacak Genel Kurul toplantılarına katılacak olan Mallye Bakanı Muezzinoğlu'nun petrol Ithal eden ülkeler lcln özel bır fon kurulmasını öne receği ve Belgrod'da bulunan AEK yetkililerlyle görüşmeler yapacağı bildıriliyor. • İŞ BANKASI'nm sermayesin! 1 milyar llraya yükselteceği açıklandı. • TARlŞ'in ek prımlerle üzüm, pamuk ve zeytınyağt ureticilerıne 1.3 milyar llra ek gelir sağiayacağı ve kuruluşun piyasaya son altı ayda yaklaşık 20 mılvon kılo margarınle 1 mil yon kllo zeytinyağı surdüğü beltrtild!. fiyatı hep bu fiyatlann Ostunde oluşmuştur. Böylece tanmsal taban fiyatlan bir koruma fiyata haline gelmiş ve gerçek işlevine yönelmiştir. Tıirkiye'de 41 tür tarla, 5 yem bıtkisi. 30 sebze bitkisl, 33 yem, 8 hayvansal bitki olmak üzere 117 çeşit tanmsal bitki yetişmektedir. Bunlar içmde ancak 25'j tanmsal destekleme fiyatı kapsamındadır. Geçtigimiz yıla kadar 19 ürunde sılrdürülen destekleme fiyatı uygulamanm Ticaret Bakanlığı'nm önensiyle 25'e yükseltılmiştir. Bu yıl destekleme alımlannın dinamlk hale sokulmasıyla kurumsal anlamdaki bazı duzenlemelerin de hızla surdurüldüğü görülmektedir. Bunlann başında gelecek yıldan başlayarak sınaj ürunlerde tohumluk gereksiniminin Tanmsal Araştırma Müdürlüklerınce karşılanması geiraektedır. Ancak en önemli gehşme. alımlarda TARIŞ, Antbırhk ve Çukobirlık'in piyasa paylannın artmış olmasıdır. Bu kuruluşlann kesin alım tnıktan henüz saptanmanıışür. Bunlar dan TARİŞ son 19 ay içinde 976 milyon Ura ödeme yapmıştır. Kamu kuruiuşlannm piyasa payının artmış olması ise genellikle özel kuruluşlarca çokça eleştirilmektedir. Ancak bu yıl tanmsal urünlerin Türk parasının değeri düşürülmeden ihraç edilmesi biraz da kamu kuruluşlarınm artan piyasa payına baflanmaktadır. Bu yılki taban fıyatlannın ilginç bir diğer yonü seçim sonuçlannı etkilediğj savıyla, yeni fiyatlannın ilan edilmesinin YSK'ca durdurulmuş olmasıdır. Fakat taban fiyatlannın hemen her dönemde düzenli bir seyirle artmış olması. taban fıyatlannı seçim sonuçlannı birinci derecede etkileyen bır olay olmaktan çıkarmıştır. Buna en yakın örnek olarak buğday ele aluıabılir. Son olarak taban fiyatlan 80 kuruş olarak artınlan bu ürün. Konya bölgesioın tek tanmsal urünü olmasına karşılık. &eçim sonuçlan etkıleyeceğı hıç sanılmamaktadır.