Katalog

İKt ı'l v^'c Cephe kodomanlorıntn SziemTeTl gerçeklsstı ve on uc !ltm zde sıKıyonetım ı an edlldı Ama yıns memnun aegıller Neynış'? Efend TI Ecevıt Hukumetı yasado olma/an b r «Eşgudum Merkezu kurarok «asker sı <ıyonetım» nıtelıgım «S'Vi! sık yonet mıe donuşturme gıri3imıne gecmış «Sıkıyonetım»ın «oskernsı «s vılıı olmadıgmı kendıler de b tırler Sıkıyonet'm Yasasında »koordınosyon» yarı • eşgudum» kavrurmntn buiundugunu da bılıder Amo butun bunlorı gormezlıkten geıerek ovurtlarını şıŞıre s s re bır tokım /onıltıc 'atlorla os ker erı kışkırtmak ve kafa an bulandırnaktan utanmazlor Tıpkı gecen yıi «Turkıye nm y«tmış sent« muhtoc oldugunu» kendı'er so/ie dıklerı halde şımd «Ecevıt Hukumetıne gul gıbl bır ekonomı devrettıkl«rını» sovlemekten utanmadıklan gıbı Y ı n e tıpkı Morrison artmda k cok u'uslu bır sırketm cıkorıar m Tjrk mıl letıne karsı savunmokla gorevlı tams lc lık ış.ını kabullenıp yuruttuklerı hslde «Mıl!ıyetcı»lık taslomakton ve bu adi verdıklerı bır «Cep'ie» nın boşı olmokldn utanmâdıkları gıbs gelen Albay'ı Sayın Alpaslan Türkes ten doho yı kım bılebılır1» Turkıyem z ıcın ne haz n bır yazgıdıı <ı Amerıkancnıklarını yukarıda belırtngım bu KI ş ler şımdı yanyana elele ve kafa kafaya gd mışler kendılenn Turk halkmc «M II ystç » olarak sunuyorlar ümmetc MSP lıderını de Buudı Arabıstar 1 etkiai cıltındo bu unduran Aramco oracı ıgıyla <enö* vanıcnna alacakla rındar emın gorunuyorlar Işte bır ynnaan bunlar ote yandnn Fron s zların «Le Mondeı gazetes n n ocık açık yaz dıgı gıb tis g zlı orgutleı yai CIA 1974 Kıb rıs Barış ıarekat ru Amerıka nın islomemesıne korsın basorıya ulaş'ıran EcevH ı ıkt dardai duşurmek ıstıyorlar l r an da Masoddık Endo nezya da Sokarno Ş lı de Allende uzerınde oy nanan oyunun bır başka turlusu şımdı Ecevıt uzerınde oynanmak ısiemyor </e bızdekı bazı gafıl poiıtıkacılar bır turlu bunun farkına vor n lyorlar bskı komıtacı eskı ıh'ılalcı eskı Morrı soncu eskı Mıllı Cephecı eskıden berı ummetç ve Arapçı kışılerın elb rlıgı ve mılhyetCil kte şarrpıyonljk savları ve vatan bolucu lerın n de eylemlerı Kars sırdo «Ey Turkıye uyan'ı demekten başka bı şey gelmıyor 31 nnız CUMHURİYET 7 OCAK 1979 M OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Bizim Milliyetçileriıniz Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU Turkıyeye Amerıkon mancocmgını yaK şiı ran bu Ingılız polıt kocısı Morrison un soyun dan herhong bf kışm n Turkıyeae Suleymon Damırel In temsılclıgını yaptığı Morrıson Şır ketıyle herhongı bır ılgısı olup clnadığını bıl m yörsuk dc »M llıyelc > Su eynan Cıenıreı ın pol tıko hayat no Amenkun Cumhurboşkonı Jonnson ıle kol ko'a cekt rmış o dugu resımle rın hclko dagıtıimdsı ıle boşladıgını herkes g bı bız de b lıyoruz • *• Adına sM llıyetçı» ded klerı cephenın ıkıncı oneml başkan Tı.rkes Turkıye de N hot Erım kabıftesl tarofmdon ATierıkon ısleklenne uygun olarok 12 rVart faşızmı dönemınde ko nulmuş olan haşhoş ekımı yasagının 1974 te bırıncı Ecevıt Hukur^etınce koldırılmosı uzen le buna karsı cıkıp «Amerıkolılarla arayı boz moyalım» b cım nde demec ve erek k tepkıy rjosteıen pol tıkocılardandır Onun Mıllıyetçt Işçı Sendıkalorı Genel Kurul toplontısındo Ce lol Bayflr la başboşa ve dostco cck Im ş b r re8mını Mıllıyet Gazetesınde Abdı ıpekc «Tarıhı Yonılgı» bosuqı oltında ve ayrıca b r t«k bO^cuk* D le eklemeden «Bosyazu yaptı O Celol Bayor «komıtocı» olougunu bır yuksek •"TOhKeme kcrsısında acık açık soyieyon adam 011 Bunu bır yana bırakolım ama Ceiâl 8oyar Cumnurbaskanı ıken Amerıko ya yaptığı resmı gezı »ıras nda ğerek Amerıkan Kongres nde gerek Amerıkan ş cevrelerının duzenlclıkterı ozei topiantılardd yaptıöı konuşmolar • Tur kyCmn dOgal kaynakları ıçın Amer kan s<v n^iyesıne davetıye cıkaran ve «Memlaketımiz el degmamış koynokloro sohip tatlı blr pazar dır gelıniz» dıyerek Turkıye adırda ak I T ncz cJunıer vaodeden oaamcı r Bayar 18 Ocak 1954 tar h nde bır !ng lız u<ngı ıle Ingıltero ye uctu Oradan 20 Ocak 1354 te Mauretanı adlı transailantığe b nerek 26 Ocak ta NevvYork'a vard Bır oy sonra 2 7 Şubat 1954 tft NevvYork ton Ardrea Dorıa Transalıcntıgı ıle Napol ye orodon da Turkı >e den gonder len Gemlık Muhrıbme bınerek 10 Mrrt 1954 te Istonbul a dondu Sozunu ettı g m konusma an şte öj jzun gez sı sırasında Amerıka do yaptı Konuşnalarının önernlı ve zararlı noktolarını bız Cumhunyet ın 29 30 ve 31 Temmuz 1975 tanhiı sayılomda belge ve kan tlonyıa ac jzun yazı ıçınde ortaya ı'oyduk Turkıye yı 27 Mayıs Devrlmıne getırıp da yayan etkenlerden bırı de milllystçılikten uzak dışa bJgımh bu ekonomı kafatı Idi Şımd' Bayar la kafa kofaya v»rtp dlbirliği eden Turkeş ıse, 27 Mayısta onu daviren ıhtllalcıler arasında bulunuyor vc 27 Mayıs ın spikerlığlnı yapıyordu Ne gonp) • *• 27 May s cılardai oc almak lcm once Demokrat k Partı ye yanaşıp evvelkı secımlerde onun «Agır top^iuk gorevın yopmış olon Ba yar bu yonelısten beKiedıgı sonucu alomayınca ve Suleyman Oemrel de de arodıgmı tam o arak bulomaymca Turkeş 1 kendı kafasıno daha mı uygun bufdj dıye duşunuyor ınsan7 Oyle olsa bı'e Turkeş 27 Moyıs 1960 ta aev rdıgı Bayor dan ne beklıyor acaba'' Sıkıyonet'mın yans z koldıgını ve kendı amaçıcr na hızmet etn vecegın anıayıtıca bas ta AP lıderı olmak uzere butun eskı MıllıyetC! Cephe lıderlerını Feyz oglu riahıl arka arka ya zıycre! etmesını bır dsreceye kqdar anla mak olanağı vor (akat cağmı cok huzunlu bı C mde koo"v p kenrtısını «sıynsı n>evta> duru rnuna sokmus olan bu yoş ı pol tıkacıdan «ko mıtacıhk» ve «şıddet polıtıkası» dısmda ne oğrenebılır ve nasıl bır yardım qoreb I r~> «Muhalefetı karınca gıbı ezrrek», tEhl 1 salıp» (Yanı Haclılar) karşısındtı «Vatan Cephesı» oıbı şır det polıtiKası terTiınoloıısı Bovar Menderes donem pde taldı Menc'eres n bosını yıyen en boş etkenlerd"n b 'in n de bu şıddet polıtıko cılığı oldugunu 27 Mcvıs ın sp kerı ve onde Zaman ve İnsan Gecen yılın s.cok yaz aylar.nda Nıkoragua nın Basktntınde «U.usal Soroy. basıld. 25 sılohlı gerilla parlomento lle bazı bakanlıkların bulunduğu sarayı ele geçırmca 1500 kısıyı de rehın almışlardı Geııllaların ılk ış.erı bu 1500 kışı ıcmdekı kadın, cocuk ve sıradan kışılerı serbest bırakmak oidu Çunku bır kadının bır çocugun veya halktan sayılabılecek bır kişının yasamı gerçek bır devrlmci ıcin cok degerlldir Blr çocugun ya da mgıum blr ınsanın yaşamını çıgnıyerek amocına ulaşmaya çalısfln kişı, «devrımc» adına layık gorulmuyor Hober a)dnsları Nıkaragua'da fUlu=ol Sorovoın «San dınısta Kutuluş Cephes» milltanlarının elıne gectı ğıni dunyoya yansıtınca Nıkaragua nın adını duymamıs klşilar b*ı konuyla ilgilendiler Ne otuyordu' Kuzey Ameriko nın yamacındakı bu ulkede fllmlerde ızlenebıle cak olaylar yaşanıyordu Yeryuzu kamuoyunun gozlerı N'karagua ya çevrıldı ve bu kuçuk ulkede zalım bır dık tator ve akılları durdurucu brr baskı reıımı oldugunu dunya ogrendı Sondınntlerın parlamento baskınla rının ardından ulke capındo grevler başladı muhalefet kırk yıldan berl ulkeyl yon»t«n dıktator Somoza ya karşı Ciktı Basını Sandınısta orgulunun çektigı bır dırenme eylemi basladı Bazı ken'ler devrımcılerın elıne gectı Ne var kı dıktator Somoza sırtını ABD'ne dayamıştı ve Nikarogua nın Jeopolıtık» durumu devnm koşulları bakımından çok olumsuzdu Somoza nın ucakları halkın tepeslne ates yagdırdıiar, tankları yoksuliarın evlerinı yıktı geçtı roket otarlorı duvarları yıktı Ne kadar bir sur» ıçın oldugu bılınmez ama Somoza kazandı 40 yıldan berı dıktasını surduren Somoza aılesı hep kazanacak mıydı'' Sorunun yanıtı toplumbılımce çoktan verilmistir Kuskusuz Somoza devrılecek bır gun Amerıka tum guçunu terazinin olumsuz kafesme koysa da kor etmıyecek Peki ne zaman'' istı bu soruya yanıt vtrmek kolay değlldır, zaman gorecelidır Klmı zoman ınsana uzun gelır kımı zaman insana kısa gelir Özgurluk yolunda ugra9tm zamanı ta rlhın saatıyl* saptanır Tarıhın saatı de cebımizdekı ya da kolumuzdakı saat dcgıi Bu garçagı daha lyl anlamak Içın 15 aralık 1978de beşınçi sayfamızda yoyımlanan '50 ,ı\ once Cjmhunyet» kosesındekı bır habere goz otalım Yarım yuzyıl once 1928 de gazetemizde su haber çıkmış ,Buenos Ayres ten bıldırıldığıne gore ABD Cumhurbaşkanı Hoover ıstasyonda kalobalık bır holk kıtles tarofmdon ve «Yaşasın Sandıno» ve «Yaşastn Nıkaraguo» yazılı levhalarla bağrışmalarla karşılanmıştır M Hoover Muhafız olardk 1500 gızlı polıs ta>afından korunmuştur Polıs şehrın b r cok noktalarında bombalar ve patloyıcı maddeler ele geçırmıştır Sorson ısmınde b r genc ta!eb« yakalanmış ve Hoover ı taşıyan tren berhava stmek nıyetınde oldugunu ıtıraf etmıştır» Kokenı Amerıka da bulunan bu Morrison S'rket nın ne mene bır ekonom K «urjluş o'du ğunu ayrıntılarıylo bılmıyorum ama obur utus lararası şırketler gıbı bır somuru aracı oldu ğunu az cok okuyan herkes g bı ben de bılı yorum Ayrıca b r baska Morrison u do anımsıyo rum Ulusal Kurtuluş Savaşırın baslongıcında Istonbul do bulunan Halid* Edıp (AdıvOr) 10 Ağustos 1919 PO S vas takı Mustafa Kenal Po şaya yo uzun bır telgraf gondeıerek «Turkıye'nın Amerlkan mandası altıno gırmeyı kabullen mcsini onsrıyor v« «Morrison» gıbı tonmmıs kı sılerın Turkıyt'nın Amerıkan mondasınc boğ tanmosını ıst»dikl«rını» bıldırıyordu Bu lnq 1 z DO htıkacısı Morr son o tar hleıoe henjz aiyasol karıyerınır başlanqıcındo bulunon cok horeket 1 ve atııgon genc b'r polıtıkacıydı Nıtekım son radan yukseldı |") Tjrkıye nm n çın «Ingd z» değıl de «Amenkan» mcndası aı ına knrulmo sını ıstsdlğı bılınmıyor Bunun nedenı 1919 do askerı bak mdan Avrupa nın en guclj dev et olon Frprteo nın ve onun yamsıra I alya nın In gıl zlers boyle yoğlı bır lokmoyı bırokmayncak arını lyıce bildığınden olsa gerekır Nıtek n Holıde Edıp sozunu ettığım uzun telgtaı ndc horf harfıre şoyle demekted r «Turklye yı In gıltere tum olarak alabılse kafasını kolunu kopörır blrkoc yılda kendısıne gonulden bogtı bır somurge durumuno gelırtr Buna en bosta czallıkla yurdumuzdakı dın adomları zumresı çoktan ısl*klıdır» den1 *•• Sevgılı oKuyucularım gecen yılın son gununJokı yozırnı Maraş takı borborlık lücy le acılar ıcınde yazdım Yenı yıidaki bu ılk ya zımı daho iatlı bır konu seçerek gonlu ^e mak ısterdım Ne var kı bu yazıda sozunu et tığım lıderlerm mıllıyetcılık maskest arkas ndan Ataturk ordusunu hukumete karşı kışkırtma gırışım ne gecnelerı benı tgonlumce ,az mak'tnn yıne o! kcvdu Her «eye ragmen guzel ve mutlu yorınlar dılegıyle bıtırecegım yazımı Çunku bız ugursuz Mutoreke donemının koranlıkiarı ıçın de bıle azız Ataturk un ışıklandırdıgı «nıutlu yorınlar»! gorerek bu gune ulaşnıış bır Kuşak tanız ve csla umutsuzluga dusmeyız. Herbert Stan'e/ Morr son (18881965) Işçı Partısıne bag'ı olup bu partının ıktıdora geldıgı donemlerde Ulaştırmo Bakanlıgı, Levazım Bakanlıgı, lçı$lerı ve Guvenlık Bakanlıgı, Avam Kamarası Baskanlıgı Dışış lerı Bakanlıgı gorevlsrınde bulunmus bır ara Işcı Partls m yenıden orgutlendırmede başarılı ısler gorup bu partının Başkan Yardımcılığıno kador yukselmıştır Polıtıka uzerine yazılmıs dort onemlı yapıtı ve olu munden b°% yıl once tamamlayıp 1960 yılında yayımladığı ozyasam oykusu vardır Bir Bakan: özaydınlı... OKTAY AKBAL Evct BİLİM DÜNYASI • Goruluyor kl yarım yuzyıl oncesınden başlryor Nlkaragua'nın bugunku oykusu Zavallı toplum çırpınıyor kurtulmak ıcm, ama kolay degıl bu ış, 1928'de Mister Hoover, 197lde Mister Carter var Ispanya'da Franco da 40 yıl fasızmlni surdurmustur gozlerını kapayıncaya dek toplumu ınlettl Pekı, ne oldu 7 Franco, tarihin zulum kutugune yazıldıktan sonra ağzına blr avuc toprak dolduruldu Insanlar olumludur, bu doçja yososıdır Sömuruye karşı dırenme surecek ınsanlar ozgurluğe kavuşacaklardır, bu da toplum yasasıdır Ama her toplumda zamanın saatı başko turlu çalışıyor, klml yavaş klmi hızlı Nikaragua'dan lran a dek yeryuzu gerçeğl budur Bu gercağin tersine dustun mu, bU kl sen yoşormndo gormesen bila ılte da bıraderların yegenlerın, çocukiorın kafosına bu gerçek bır gun donk edecak. zaydınlı gorevınden ayrıldı «Demokratık hukuk devletı kurallarından, Ataturk ılke ve devrlmlerinden ve davletin devamlıhgı ılkeslnden aynlmomaya gayrtt gosterdlğlni, her»«yden once birlık ve beraberllğe Ihtlyacımız oldugunu gorevder ayrılmanın bir hızmet nobetı değışımı» oldugunu bellrtiyor ayrılma mektubunda . Basbakan ıse bu istifayı kabul ederken şu sozlerı soyluyor •Sayın Öıaydınlı'rnn oyt*6ine cetm donsmde yaptığı hizmetlerın degen oyle sanıyorum kı zaman geçtıkçe doha 1yi anlasılacaktır > Nıce lcıslerı Bakanı geldl geçtl Nıce Bakan gör«vınden ayrıldı ya da turlu boskılar sonucunda ayrılmak zorunda bırakıldı Özaydınlı bosan kazanmasını ıstedlğlm Bokanların basında gelenlerdendı Başorı1 Bır Bakanlıkta, h*le lci?lerl Bakanhgında basarı kazanmak ya da kozonmamak hongı olçulerie degerlendlrılsbllir Özaydınlı «basarısız» mıydı7 Koltugunu dolduramomıs tnıy dı 7 Gorevınl yerıne getlrememış mıydı? Bu konularda kesın konusmak ıcın vakıt erkendır Daha pek çok sorunun gızlerlnl bılmlyoruz Simdillk soylenecek tek soz, Ozayct nlı nın bu Bakanlıkta tum çabasıyla, gerçek bır ozverlyle gor«v yaptıgıdır Uyesı bulunduğu hukumetın genel polıtıka cızgısınde yurumek zorundo oldugu da unutulmamalı Nedır o cizgı'7 Özaydınlı nın degındıgı «demokratlk hukuk devleri kuralları ve Ataturk ilke ve devrimlerı devletın devamlılıgı» cızgısl Ecevıt başta olmak ıızert butun bakanlar Anayosa cızgısınden saşmadılar, şiddete şıddetle yanıt vermekten kacındılar, bagıslayıcı. hosgorucu olmaya çolıstılar yasaları uygulamak ıçin ssrt yontemlere başvurmadılar lcısıeri Bakanı bunun dısına cıkmadı cıkamadı cıkmak <stemedı diye nıye o9 nu boşansız saymolı Bu bir goruş ve anlayış bır tutum ve davranış sorunuydu Begenırsıniz beğenmezsınız, yararlı va da zarartı bulursunuz orosı baska Hep eskı lcıslerı Bakonlarını anımsıyorduk ştddet olaylarını duydukça bu olayların hızlı bır gelışme gosterdiğını okudukça «Ah Şukru Kaya olsaydı ah Şukru Sokmensuer olsaydı ah Recep Peker olsaydı, ah Namık Gedık olsaydı bu ışler na çobuk auzeltılirdı aldı mı elıne sopoyı kacacak delık arordı tum suclular, suca hev«slenenler > dıye Oyle mı gerçekten9 Bu katı acımosız guclu etkilı gorunumlu kısıler bugun ısbaşında bulunsolar çok mu boşorılı olurlardı dersınız9 Ben hlç sanmıyorum 1978 79 yıllarmda bir lcıslerı Bakanı 1930 • lardakı 40 lardakı hotta 50 lerdekı bakanlar gıbı dovranamaz Hem anlar oyle sert katı acımosız oldular da toplum yararı acısından hongı sonucları elde ettiler'' Tek tek ıncelersenız gorevlerınden ayrıldıktan sonra hıcbırının nrkosındon "ivı» konu«ulmadı O yılların lcısleri Bakanlan akıllarına bıle getırmezdi hukuk devletını1 Tek partı yonetimı ya da Meclis'te ezıcı bir cogunlugo sahıp bır panmın lcıslerı Bakanı olmok baskodır on bir AP den ayrılmış bagımsızın katıldıgı obur baqımsızların dectekledıgı bır hukumette, her turlu zorbolıga karsı karıncayı bıle ıncıtmek ıstemeyen ulkevı «demokratık hukuk devletu yontemlerlyle yonetmeye cahsan bır hukumette lcıslerı Bakanı olmak busbutun baskodır Ö ÖLÜMSÜZ VOLTAIRE OJümunünün 200 yıldonumu nederıyle 1978 yılı boyunca bu tur dunyada buyuk torenlerle cnılon Voltcıre her ceşıt ozgur luk ve c?msel hoşgoru uğrun f"akı sovaşımlçrıyla butun 18 yuzyılı doldurmuş buyuk bır du şunurdur Ve tabıı her gerçek dusunur gıbı tutucu gucler n butun duşmanlıklarını yaşam boyunca uzenne cekm ştır Fa kat bu durum onu yıldırmamış guclendırmıştır Voltaıre 18 yuzyıl Fransa sınm ve dolaylı olarak butun ulketenn hoksfz duzenlerının anıansız duşmonı olmuş bu duzenlerın butun rezıllıklerın1 r yuksek nızah dehasıyla orta ya dokmuş boylece de 1789 Fransız Devrımınin duşunce ba balarından bırı olmuştur Voltoıre duşunce alanında kı savaşımların buyuk bır bı lınçle surauruyor olocagı sonu nu da cok lyı bılıyordu Nıtekım oiumunden kısa bır sure once vazdıgı bır yazıda şoyle dıyor du «Butun yaşartım boyunca su ayıp buyuttuğum agac ye mışlerını vermeye başlamıştır Cok yakında buyuk bır fırtına kopacak bu yemıslerı yere do kscektır Bunlan herkes yıye ce»tır Fakat ne yazık kı yasım yuzunden (84) dışler'mı yıtırdı gırr ıcın bu yemısierden ben ya rarlanamcyacagım > Voltaıre ın soz ettıgı buyuk fırtıno onun olumunden 11 yıl sonra s1789 Fransız Buyuk Dev nmı» adı altında gercekleşmış tır Voltaıre gormeyı cok ıstedı ğı bu fırtınaya yetışmemıştır Netışseydı buyuk olasılıkla gıyo tınde can verırdı Tersı de ola bılıı yenı duzenın bas sevgılısı de olabılırdi Nıtekım De«rım Kurucu Mec'ısının ılk ışlerınder bırı onun dınsel torensız go mulduğu mute^azı mezonndan kenıklermı alarak Fransaya en buyuk hızmetlerı etmış kışıle nn gomulu bulundukları ıPant heon» a getırtmek olmuştur Buyuk duşunurun olum do şeçındekı son sozlerı de ınanç ları ve eylerılerı dogrultusunda olmuştur Ornegın 20 Moyıs 1778 de oluşunden 3 3 5 ay on ce elyazısıyla sunları yozm s tır «Tanrıva taparak dostıarı mı severe^ dusmanlarımdar nefret etmeyerek kor ınonclar dan netret ederek oluyorum » Bu kısa onsozden sonra geıek kendı do^ernıne gerek o donemden bugunı kadarkı bu tur donemlere damgasını vur muş olan Voltaıre nın bellı başI duşuncelerını ozetlemek ıstı voruz Vehbi BELGİL dır cunku ceşıtlı mezheplere bağlı mılyonlorca ınson barış ıcmae yaşomaktadır * Ing^terede slyası ozgurljk ^ardır cunku 1648 ve 1688 dev'inlerı Ingılız Parlementosuna, Kıralo mukavemet yoluyla onun yetkılerını sınırlama olanağı vermıştır Bu ulkede duşunsel bıl msel özgurluk vardır cunku bılgın ler ve fılozoflar burada olayları aklin ışığındo ıncelemekte Av rupodakı bılımsel hareketm ba şthı cekmektedır Orneğın, Ing.lızler Turklerden oğrendıklerı C cek aşısını !Bu konuyu başka bır yazıda ele alacagız) çocuklarına uygulamayı ddet edındıklerı ve ulkelerını cıcek salgınınaan korudukıa'i halde Fransa da dıncılerle doktorıarın kar şı koymosı yuzunden her yıl on bınlerce kışı olmektedır Ingıltere bır yazınsal (edebı) özgurluk ulkes dır cunku bu ul kede yazarlar kostekleyıcı ya zın kurallarına uymak zorunda olmadan dehalarının \.erımın den halkı yararlandırabılmeMe ve yeteneklerıne gore odullen dırılmektedırler Shakespece e M' ton serbsstce buyuk ycpıtlar ve'dıler Add'son George i zomanında bakan oldu Nevv ton Westm nster de kırallarla yanyana yatıyor Voltaıre ın Ingıltere yı boyle yuceltmesı Fransa yı dolaylı bır elestırme oluyordu seye bır şey yapılmamosı ıcın tok caba gosterm.ştır Hatta cok da masraf etmıştır Örnegın Ğalas (Kalas) adlı Toulouselu bır Potestan Kctol k methe bıne gecneK ısteyen buyuk og lunu aılesının de yardımı ıle as makla suçlandırılmıştır Zaval lı baba ıdam edılmış kuçuk og lu surgune gonderılmıştır Aıie nın obur uyelerı nklanmıştır O layc'an cok uzuntu duyan Vol taıre aıleden kalanları kend nalıkanes ne almış durmadan dılekceler yazılar yazarak ola yın bır ıftıra oldugunu. 3 yıl sorra ıspatlamıştır Voltaıre «Hoşgoru hakkında» adlı yap'tında bu konuyu ele alarak mezhep dın ışlerırde hoşgorulu olunnasını onermış tır clmıstır Voltaıre sovaşın ve lşkenc«rın kalkması ıcın yaşam boyun ca yılmadan savaşmıştır Taraf £ız bır adlıye ad I verg ler he rrer her yazısında ışledığı konu lar olmuş'ur Çağdas Tarihin Babası Voltaıre donemın tarıhlerının b rer i ırallar ve savaşlar tarıhın aen başka bır şey olmadıklarını soyluyor burların lıepsının eleş tırısız bır araya getrılmış olayların toplamı oldugunu ılen suruyor Tarıh gu^enılır belgelere gore vazılmalı bunun ıcn de aynı konu hakkındakı belgeler bırbırlerıyle korşılcştırılmalı bu \olla saglam bır sonuca varıl •nalı ıdı Bunun yanında tarıh uygarlıkların da tarıhı olmalı •dı Voltaıre bu duşuncelerını »Demırbaş Sarl ın Tarıhı» «On oorduncıı Louıs Yuzyılı» ve ozellıkle «örf ve Adetler Hokkın da Dene ne» adlı yapıtlarında bi'zat uyg ılamıştır Voltaıre ın bu dusuncelerı cagımız tonh atılavışın n lemelım oluşturmuştur Volta re hıcbır şıırını hıcbır oykusu veya romanını hıcbır ttyatro yapıtını şan olsun, tatlı tatlı okunsun dıye degıl bır cuşuncesını kanıtlamak ıcın yazmıştır Ornegın «Ondordun cu Louıs Yuzyılı» odlı yapıtının omacı kenoı yaşadıgt donem olan Onbesıncı Louıs donemının oolcylı ve sert b'r eleştırısı ıdı ^Demırboş Sarl ın Tarıhı» kıral ların fetıh je buyukluk delıl kle nnın mı'letlere nelere mal oldu gunu da gostermek ıcm yazılnıstır Volta re kcdar cok alan da kalem oynatmış başka bır dusunure djnya tanhınde rast larrak zordur Ama onun baş o zel'ıgı tam anlamıyia duşunce ozgjrlugunun kor ınanclara kar sı savasmanın ba/raktarlığını apm s olmasıdır Bu bakımdon bu bjyuk ousunur Kahraman maras ola/larırda dokulen kar deş Kanlarm n henuz kurumadı gı gunumuzde bıze yenıden oncu olmalıdır ACI BİR ÖLÜM Sendıkamız Petkım Iş Orgutlenme Daıre Başkanı ve Yurutme Kurulu Uyemız, Dogmalara Karsı.. Voltaıre yolnız dınsel dogna loıa deöıl bılımsel dogmalara da knrşı ıdı Bu konuda Almar fılo.ofu Leıbnıtz 1 (Laypnıtz) hedef secmıştır Leıbnıtz «Dun yamız ve ustundekı yaşam mumkun dunyalann ve yaşam ların en lyısıdır» demış ve her şe\ın tyı bır amaclo yaratıld ğını ılerı surmustu Voltaıre COk slnırlendığı bu sozun ne kadar yanlış oldugunu ve dur yamızın ne uvgunsuzluklar ne haksızltk'arla dolu oldugunu gostermek ıcm Safoğlan (Can dıde veya lyımserlık) adlı roma nını yazmıştır Romanın her bo lumurde kotuluğun hep uste cıktıâına tonık oluyoruz Doga korkunç depremler onulmaz hastalıkiar vermekte ınsanlar ahmaklığın toassubun kotu egı lırrlenn sesıne kuiok vermekte dır Hemen her sayfada tuccar lar hırsızlar acımasız asker ler ahlaksız kadınlar korkunç ıs<encecıler bırbırını kovalo makta kuvvetlı zayıfın acıkgoz sa'ın sırtından gecınmektedır Voltaıre boylece Leıbn tz e «Işte senın o cok beğendıgın durya» demek ıstemıstır Voltaırs Zadıg (Sâdıkı adlı basKa bır kıtabında da donemın kadınlarının hafıflığını erkekle rımn ahmaklıgını hakımlerının ruş/etcılıgını saray halkının â dılıklerını kırallarının burunlorn dan otes m gorememelerını dıncılerın kor taassubunu konu NİYAZİ ARSLANı 29 aralıkta Kızılcahamom yakınlarında gecırdığı bır trafık kazası sonucu koybetmış buluiuyoruz Acımız sonsuzdur Kendısını sevenlere Örgut uyelerım ze kederlı aılesıne ve tum devrımcılere bossaqlıÇı ve sabır dılerız. PETKIM IŞ SENDIKASI Genel Merkezi (Cumhunyet 213) Kör İnanç Düsmanı Voltaıre Tanrıya ınanıyor fakat dmlere karsı cıkıyordu 1la hıyotlc ugraşmak onc gore boş sevlerle ugraşmakla brdı Dır lerın temelını oluşturan doğmo lor bırer safsata ıdı Musevılerın kttabı Tevrat Yahudı mılletının su goturur bır torıhınden başka bır şey değıldı Incılle rın (Matta Markcs Luka ve Yuhanna Incıllerı) hepsı de yan lıslıkları soptanmış olaylarla aoluydu Dınler devıetlerde ka nşı^lık yaratıyor ınscnlar ara sıra duşmonlık sokuyor cahıllı aı ve bagnazl gı surduruyorlar 01 Ticaret Bakanlıîlından BiJdirilmiştir: 3202 sayılı TC Zıraat Sankası karünunun 30 uncu ve 440 sayılı kanunun 8 ıncı maddesı hukum er ne gore, 27 ekım 1969 gun ve 13337 3a/ılı Resmı Gaze'e de /a/ın lanan yonetmelık gereg nce TC Z roat Bansas Yonatım Kuruluna Torım Kred) Kooperat flerınce bır uye seçıle ceKt r Adaylarda aranaca* m'elık'er sanlardır a) Ikt sadı ı/e meslek. a anda /^ksek ogrenım yap mış olmak bı Genel MudurluK ve YardiTcı'ık gore/lernı yerıne getırebı ecek ehl yet b Ig ve tecrube bahıbı olmak. c) S ^ası haklara =a^ p 0 ma* s d) lyı ah'âk sah bı o rrak >ia,sıyet ve namusa do kunan suc ve alentlak ag r hopıa veya 0 aerecede ceza/ı gerektıren b r f I ıle hukumlj buljnmomok. e> Eylemlı oskerhk hızmet nı yapmış veya yedek sını'a geclrılm ş o mak ve/a askerl.K T zme* ne el^erşn bulunmadıgı sabıt olmak veyo erlelenm ş bulunmak f) Bulaşıc hastalıgı olmama< ^eya gorevım surekiı olarak yer ne getırmeve engel oedenı ve ahlâkı ozur vs hastalıkla Talul bulunmamak Talıplerın YoTetım Kuruıu uyel gı ıcın iranan şart va p •el'klerı hoız olduklarını belırten bır yazı ve belgelerı 1 e bırlık'e 31 ocak 1979 carşambo gunu me^aı saa'ı bıt mıne kadar Tıcare' Bakanlıgı lc! caret Genei Muaurluğune muracatları ılân olunur Basın 10126 5116) 207 Ne dersanız deyın ben Özaydınlı yı «basarısız» soyomıyorum Kim olso bu kosullarda yenık duserdı Ecevlt'ın dedigı gıbl «Bu ceiın donemde Özaydınlı nın hfzmetiennın degen zaman gectıkca anlasılocakstır Turklye yı bır ucurumun bır kardes kovgosının bır yıkılısın, fasızme donusumun en tehlıkelı noktasında yakaladı Ecevıt hukumetı lcıslerı Bakanı Özaydınlı ıse en etkilı yerlerı ele gec'rılmıs bır orgutu Anayasa cızgısınde go rev yapar bır kışilıge kavusturdu Sayın Irfan Ozovdınlı nın sıyasal yasamı bu ayrılmayla sona ermıs degıldir Tam tersıne guclenmıştir bence Kisıleri onemlı deqerlı etkıl yapon ustlendıklerı buyuk gorevler deaıldır Kımı kısıİAr belirl> bır agırlık, etk: gucu tasıdıklan ıcin onemlı gorevlerde bulunmosalar da sıvasal alanda guclennı korurlar surdururier Voltaıre Felsefe Sozlugu ad lı yaD tm n cesıtlı rrvaodelerınde Hırıst yan ınanclarının boş te mellere daycndığını gostermeve cal şmıştır Burunla bırlıkte Vol taıre nonclonndan dolayı kım KOLEJLERE, YATILI OKULLARA HAZIRLANAN OĞRENCİLER MATEîVATIrs ten tam puar alrak ıst yorsanız I.UTFULLAh BAYTU NUN Ozgürliık Âsığı Rousseou eşıtlığın bayraktar lıgrı yaptığı halde Voltaıre her tur ozgurlugun savonucusu ol muştur Bu konudak goruşıen nı ıFelsefı Msktupla'> yahut «Ingıltere Mektupları» adı altın da bır kıtopto topladıgı 25 mek tupto ocıklamıştır Voltoıre sur gun gıttığı Ingıltere yı bu rrtek tuplarındo Fronsız komuoyuna her tur ozgurluğun gecerlı oldu ğu bır ulke olarak tanıtmoya Ingıltere de dın ozgjrluğu vor LJTFEN UNUTMAYINIZ BALAYI GEZILERİNIZ yaz ve kış tatıllerın'z ıcm VİLLAV KOLEJLER! KAZANDIRACAK MATEMATIK kt'oplfl'inın Ikıncı hofkısını kıtcoc lardao aroyımz GENEL DAGITIM Bırscn Kıtabev, Yprebatan Sarayı Caddesı Salkım Sokak No 18 Cagaloglu ISTANBUL Tel 27 85 ?e Lâle ~ MOTEL RESTORAN Devamlı sıcak su ve koloriferlı 343 ÖREN / BURHANİYE (194« ) Devrımcı arkadaşımız OREN Mehmet Mete Vural fasıst ceteler torofından l unhorco katledıldı Anısı vaşayacakt r F RA N S I Z C A STRASBOURG UNIVERSITESI MEZUNU BAYAN ÖĞRETMEN TARAFINOAN FRANSIZCA DERSI VERILIR. T#l KURTULUŞ (Cumhurlyet 212) TEL: 58 68 96 (Cumhuryet 202)