Katalog

CUMITntlYET 15 EYLUL CUMA BIRLtŞIK MUHALEFET CEPHESI LIDFPI CORDOVA RI"AS DOLARIN DEĞER YİTİRMESİYLE ABD'DEKİ YABANCI YATIRIM LAR BIR ÇIĞ GIBİ BÜYÜYOR 1973 YILINDA ABD DEKI ALMAN YATIRIM LARI BATI ALMANYA DAKI AMERİKAN YA r T RIMLARININ ANCAK YAR SINI OLUSTURUR KEN 1977 DE ABD DEKI ALMAN YATIR,M LARI BATI ALMANYA DAKI AMERIKAN YA TIRIMLARININ BIR MISLINE CIKTI NEW YORK Dolar n b«r bucuk yıldır oa pon Yen ı ISVICP Frangı ( % 40) ve Almcn Markına ( °0 20) karşı sureklı deger yıtırmesı b r yandon ABD dekı yabancı yatırımlorm bır cığ gıbı anma^ PO /ol acarken dovız kurlan nedenıyle Aırer t a ; cuz bulan tunstlenn sayısı da sureklı cogclrnaktadır AmerıKalı ış cevrelen ekonomının Kı Iıt sektorlermın yabancı sermayen n denetımı altına gırmesınden ka gı duyorken başta Japonlorınkı oımok uzere ABD dekı yobancı yotırımlor hızla artmoya d«vam etmektedır BL.^, n cogu elektronık sektorunde olmak ozere yaklaşık 300 kuruşu satın almış olan Joponlar ayrıco bu alan da ıhracatlarım da arttırmıslardır Hondo motooikletlerınıp moniaıı Ohıo eyaletınde yapılmaktadır «Yomaha Mucıal Productlon» 1973 den bu yana muzık aletlerını ABD de uretırken «General Elektnk» ılp bır ortaklığa cj ren «Kıtochı» şırketı elektnk aksam ur^ten de/ bır fabnka kurmaya hazırlanmaktadır ABD dekı cslık endustrısıne de el atmoya hazırlanon J 3 ponlor otomobıl uretımıne de gecmek nıyetın dedırler BIR MISLINE CIKTI 1973 yılında ABD dekı Alman yatınm'arı Al manya dakı Amerıkan yatırtmların ancak varısırı oluştururken 1977 de ABD dekı Botı Almor yatı nrnları Almonva dcıkı Amerıkon yatırımlannın b f mıslıne cıkmıştır Bu arada dolann değer yıtırmp sınden yararlanan Frans'Zİarın do Bırleşık Dev letlerdekı yat r'mları artmok'a ve ABD de yatımı yapmış olan lastık fırması Mıchelın ın uretımını onumuzdekı yıllarda uc mıslı artırmast bekleı'1mektedır Bu arado New York borsası Wall Street de Avrupalı Japon ve Arap bankerienn yaptıkları ışlemler yogunlaşarak toplam borsa ışlemlerının % 15ıne ulaşmıştır Yabancı buyuk bankalann coğu Wall Street de şube acmış bır cogu da ba 21 Amerıkon bankalorını sotın almıçlar Bugune değın yılda % 10 a ulaşmış enflâsyon oronı ıle ılgılenen Amerıkan haiKi şırrdı de do lorın değer yıtlrmesmden otüru kaygılanmaya başlamıştır Avrupa dan donen ATierıkalı turıstlerın dolann duşuk degennden oturj oradakı pa halılıktan yakmmalan halkm moraunı bozmak tadır Ote yandan doların değer yıtırmesı nedenıyle bır sure hoşnut olan ış cevrelerı bu göruşie rım degıştırmeye başlamışlordır Bu cevrelere göre durum boyle devam ettığı tokdırde ceşıtll sorunlar ortaya cıkacağı gıbı dunya capında btr ekonomık bunalım da meydana gelebılecektır Başlongıcta dolann deger yıtırmesının koruyucu etkılerınden yararlanan Amerıkalı ış adamları yaptıkları ıhracatı ortırırken ABDye gıren ya bancı mal artışının sınırlı kalmasından da mem nunluk duymuşlardı Ekonomık «patlama» ıle bır lıkte. yatırımlar yoöunlaşmakto, otomobıl ve mokına sonayıılerı altın caglarını yaşamaktcdırtar Ucak sanayıının durumu da duzelmış, ayda 4 dev «747» ucagını ureten Boeıng fırmasmın bu sayıyı 7 ye cıkartması soz konusudur Celık ve kımya sanayıılerındekı bunal r hanc Amerıkan ekonomısının buyume oranı dunyada ılk sırolan tutmaktodır Ancak butcenın dengesızlığı tıcoret dengssının yıllık 30 mılyar dolarlık acıgı ve Carter yonetımının ekonomık durum uzerınde etkın olamamosı sonucu enflosyon devam ederken. do ların da duşmesını surdurmesı ve kıstr dongunun bır turlu kınlmoması yukarda belırtılen kaygıla rm artmasına yol acmaktodır (Dış Haberler Servisı) ! Nıkaragua'nın bırlesık muhalefet cephesının lıderı Cordova Rıdas saklandığı ulkederı Newsweek dergısme verdığı demecte Somoza'nm ekonomık cokuntu ve halk ayaklanması karsısmda hıc bır sansı kalmadığını soyledı. Nlı\ARAGdADA SOMOZA YA KARŞI SAVASAN CERIILALAR €t Genel grev Somoza iktidarının sonunu getirecek N kcragiıd C*Q 45 y llı Scmoza ıktıdon bır sureden berı Scnd nısto genllolo'i tarafındo sallanıp dururken bır oy once ulke dışmo koc mayı oaşarcn ütktatorun en buyuk muhalıtı Rafael Cordoma Rıvas ın Orta Amerıka nın bu ul<esınoeKi son durum MKkında goruşlon alınmıştır So1 ve merkez egılımlı sıyasoi partılerın ve şc senoıkalarımn oluşturdugu ulken i başiıco nunalefet grubu Demokratık Lıberol Bırlıgı </OFL ın lıderı oian 54 yaşındakı Rıvas ıle «Nevwsweek» dergısıntr muhobırı Rıvos n saklono oı gızı bır >erde buıuşmuş /e soyl" şıler so'konusu dergıde yayınlanmıştır SORU Gorciuğunuz kadarıyla N karogua da ortam nacildır 0 YANIT Ulkede genel bır ayaklanma boş lomıstır Tum uıkede uyguladıgımiz genel grev mutlaka başarıya uıaşacaktır Halk artık bık kınd'r ve hoşnutsuzluğunu ner zamonkınden gosterr ektedır Ge'erol Arıastcsıo So moza nın slırde sıddetten boskc hıcbtr sey kolraaTMş bunun «onmao halkın tum desteg r ı vıtımıstır Somoza n n sımdıkı son kozu Ulusal rruhcfızlarıp halkı sılah yoluyla sınd'f Tiesıdır SORU Da! a once uyguladıgınız gene gre\in başanlı oldugu ılerı surulmuştur Amo Sornozo cene de ıktıdarda kaimayı becerd Şmdc u/gulcdıgınız gene! grev Somozo yı no sıl devi'ecek'? YANIT Bu ke? besar lı olacogıınıza nc n ,3run Gecen sererkı genel grev sırasınoo holk Qu ensızlıkten clotoyı oankolardokı 47 mıl/on dolarını c^km ş ^e ulke d şına çıkG mıştı Daha sorra da hesap'ad qı T\ 7 kadarıv !O bu paronın ancok %10u gen gelmıştr S nırji < e ha'k bankalardan rj~rosını cekıp ııt 1 ke aıçıra cıkmurtta bu da ulke cap ndo eko nomık oır bunalım dogurmaktadır Yanı So m c c v oe/ rebılecek olan şey sılahlı cotı. madan cok ekonomık cokuntu olacaktır Us teliK şınid kı genel grevı cok daha 1yı pıanla dm SORU Genel grev Boşkan Anas'asıe Sv mozc '1 nosı, yıprctabılır'? YANIT Vergnen baltalayarok Grev sut clugu ıcndır W dogal olarak satışlor yapılmc ma*ta ve rnaııyenın kasasına gırecek verq >er toplanamamoktadır SORU tger ıktıdara gelırsenız ne bıcın Dr \onetım 0 usturacaksmız'' YANIT Halka sunocagımi2 vonetım co aulcu bır hukutıe'ten oluşacaktır Bu huku letın ıcmde Sandımst gerıllaları da dahı de g şık gruD!ar /eralacaktır SOPU Sandınıst gerı'lalan ıle lıderı bu lurıduaunu/ UDEL arcsında ne gıbı bır ılışk bulunrraktadır' YANIT Saroınıst cephes ıle sodece dos iük ılışr'ilerımız voraır Sandınıst Cephe U DEL ın bır por v osı degıldır onıa ortak bu c uşrr o r ımız vorc ır SORU Nıc 1 sokranrlımz'? Ulusal Muho fızlcr sızı bıJurlcrsa ne gıbı bır ıslem yopar tar 7 YANIT <uş,kusuz benı tutuklarlar ye sor qu\c ce^erler Ote yandcn bu uk bır olos lıkic bona ışkenue yapcrlar SORU 8u nalkın sıze gosterdıg decte gı jrttırrroz ır>ı7 YANIT hen olde SORU Somoza yonetırru sızı harg ge rekc<='er e tutuklayabıl r? YANIT rlukumet cok doha umutsu^ ri r m aro rtus ug 1 tcKdırde herhoicle kendmce dogru g^rekce'er Dulabı! r (C ş Hoberlc Servıs 1 Hindistan'da sel felaketlerini kısa sürede önleme olanağı yok Dunyanın en kalabalık ıkıncı ulkesı Hındıs lan da şımdıye degm gorulmemış sellerın ulkede 15 bın kışının olumune yoloctığı ve etKisını surdurdugu bıldınlmektedır Bu arado Muson yoğmurlorının doğurduğu bu doğal felaket hukumet ve muhalefet cevrele rınde buyuk yankılar uyandırmış eskı Başbakon Indra Gandı. Morarıı Desaı yonetımını sucloyorak yeterlı onlemlerın alınnadığını ı!erı surmuştur Seller bnlerce kasabayı su altında bırakırken mılyonlarca kışıyl de yuksek bolgelere goc et meye zorlamıştır Na var ki halkın bu cabaları 15 bın kışının olmesmı yıne de örüeyememıştır Maddı zararın ıse mılyarlarca dolar değerınde olduğu kaydedılmektedır Se'ler Hındıstan'da her yıt kendını gosteren bır olaydır llgınctır kı ülkede meydano geıen korkunc kuraklıklar sırasmda bıte Muson yoğmurları etkılı olabılmekte ve sellere yol acabıl mektedır Hındıstan'ın kuzeyındekı 240 bın dekar arazı her an sel tehlıkosıyle karşı karşıya bulunmaktadır 92 bın dekariık bır orazı ıse nehırlerın Kıyılarına cekılen setlerle korunmaya calışılmaktadır Ancak bu korunma cok ilkel usullerde gercekleştırıldığr ıcm bu arazının de seüerden bu yuk olcüde etkılenmesı olasıdır Ancak ote yan dan korunması olanaksız bolgeler de bulunmak tadır Omegın Assam vodislnden gecen Ga~| ırmagı bu duz yerde sureklı yatagını degışlırdı gınden setler cekılememekte ve nehır taştığı zaman seller buyuk koyıplara yol acmaktadır BUYUK YATIRIM GEREKLI Ingıltere de yayınlonan The Economlst derg sı H ndıstan dakı son feloket hakkında yaymlodıg oır yazıda Hındıstan hukumetıniB gelecek 5 v'l ıcmde selleri kontrol edecek bır sıstem ku rabtlmesı (cın 900 mılyon dolarlık bır harcoma yapocagını oe'ırtmiştır Ancak bJ paranm sorunu cozecegı pek sanılmamaktodK Bazı uzmonlara Hınt hukumetmın sımdıkı mah olanaklaııjla sel felaketlerini onleyecek etkın bır sıstem kurmasına ımkân olmadıgı belırtılıyor V j Sadece Ganj cı\la zene nehrının taşmasını onlemek amayatağının bır dukonulması ıçın 1 mıljar 300 mıhon dolarlık harcamaya me var HARITADA HINDISTAN DA 15 BIN KIŞININ OLUMUNE YOL AÇAN StUERIN ETKIN OLDUĞU GORULUYCR gore sadece Ganı nehrmın y o K 1 9 m ı n bır duzene konulup, taşmaması Icm 1 mılyar 300 mılyon do lar tutarında bır paraya gereksınım vardır Ama 1 1 son 30 Y '^ denemeler şımdıkı olanaklarla bu fe laketlerın onlenemıyecegını gostermıştır. Nehır kıyılarına setler cekmek de soruna bu yuk bır cozum getırmemektedır Toprak kaymaları nedenıyle sureklı yataklarını değıştıren nehırle rın kenarına setler cekılınce doğol olarak su du zeyı yükseltılmış olmaktadır Ancak, boyleııkle topragın cok ustune akan nehır yanındakı set lerın yıkılması durumunda cok daha buyuk fe laketlere neden olabılmektedır Bu arada toprak kaymaları da ulke ıcm buyuk sorun yaratmaktadır Ozellıkle Hındıstan ın kuzey bolgesınde bulunan Hımalaya dağlonnın eteklerındekı orrrarlık bolge yoksul halkın top rak sahıbı olnaK ıcm ve ısınma gereksınımını karşılamak ıcm ağccları kesmesıyıe cıplak bır arazı gorunümüne bürünmektedır Bu durum BÖLGE gereksm da toprak kaymolanna yol acmakta toprak kaymaları da nehırlerı yataklarını degıştırmeye dolayısıyla Muson yagmurlarıyla bırlıkte sellere neden olmaktadır Iste 15 bın kışının olumune mılyarlarca do larl k Tioddı hasara yol acan bu doğal felaket n ve aaha oncekılerının de temelînde bunlar, bu olanaksızl klar yafmaktadır (Dış Haberler Servisl) ARNAVUTLUK, ÇİN'İN BALKANLARDA EMPERYALİST AMAÇLAR GÜTTÜĞÜNÜ İLERİ SÜRDÜ TIRA\ Arnavutluk Işçı Partısı organı «Zerı ı Populht* gazetesı, Çın Devlet Başkanı Hua Kuo Fenk ın Balkanlara yapügı zı>arete son sajısında sert bıçımde çatmış \e Hua nın Balkanlara Kruşçev Brejnev ve Nıxonun >aptıgı gıbı emperyahst amaçlarla ' jlen surmuştur Amer kan ve Sov\et emperrahzmırun Balkanları kendı negemonyası altına almak ıçın uzun zamandiı ugraş vertneicte oîduklarını soyleyen gazetemn başvazan şımdı bu savaşıma Çın m de kanlmış oluugu^a behrtmekte «Çın şımdı Amerıkan emperyalız miKle aynı bayrak altında saf furfu» demektedır Bıhnd<gı gıbı Arnavutluk iakın zajmana kadar Çınm Avrupadakı en buyuk müttefıkıjd1 Ikı ulke arasındakı ılışkıîer son zamanlarda bozulmuş ve Arnavutluk Çm le olan butun baglarını kopararak bu ulkeje iiddetle çatmava başlamıştır «Zcrt 1 PopuIIıt»ın makalesmde Çın ın N'ATO Bırleşık Avrupa ve Ortakpazar'ı desteklemesı de eleştınlmekte bunlann. Ameııkanın Avrupa uzenndeki egemenhğının surdurulmesı amacıjla hazırlanmış «bosfet araçlari' olduklan ıleri sürulmektedır Aynı ga^ete, Hua nın Balkanlardan sonra Iran'a >aptıgı zıyaretı de eleştınnekte ve bu zıyaretın Çınm Afnka Asya ve Latın Amenkada halkı ezen \e somuren faşıst daktaları destekledıgı anlamma geldıgıru yazmaktadır Zıyaretın, Iran da Şah'a karşı ayaklanmanuı başladıgı bır döneme rastlamasına da parmak basan gazete Hua'nun bu tutumtıy3a Şahı açıkça destekledıgını one sünnuş tsviçre'de, ineklerin 1967'denberi düzenli biçimde alkol aldıkları bildirildi CENEVRE «Trıbune De Geneve» gazetesl onceki gun yoyımladıgı bır haberde Isvıcre'de ineklerin 1976 yılından bu yara duzenlı bır bıcımde alkol aldıklarını bıldırmıştır Gazeterıın iddıasına gore 1976 yılında başgosteren büyuk kuraklık üzerıne yedekte bekleyen hububat sılola rına başvurulmuş ancak bu sılolardakl hububat, «1 kılogram hububotta 70 gram alkol» oranında mayalanrnıs olduğundan her süt veren ınek günde ortalama 700 gram saf alkol aım stır Bu denH alkol mıktannın 2 şlşe vıski ya da Cın'ds bulunanın aynısını oluştuıduğunu Kaydeden Isvıcre gozete^ı, ınsanoğlu'nun her gün bu denlı alkol alamtyacağına dıkkatl cekmıştır Aynı gazete cayırların yeşermesl ıle Inekler ıcm artık «Bayram»ın bıttığını. mezbahalarda yapılan ıncelemeler sırasmda sürekll alkol almış olon İneklerin karacığerlerının tAyyoşlarmkıne» donCştuğünün gorülduğunu bellrtmış bu arada, bazı İneklerin bir zamanlor yalpalıyo yalpalıya ve boynuzl c ı arasından gozlennl süzerek bakmalarıntn nedenmın anlaşıldığını kaydetmıştlr. (0 a ) TOKYO Fransız Komunıst Partısı Genel Sekreten Georges Marchaıs ın Fransa da yapılan son seçımler sırasmda Japon kadını ıle ılgılı olarak ve Japon kadınının esır olup olmadıgına degın degerlendırmesı burada buyuk ^ankılar \apmıştı Japon vetkıhlerı Marchaıs ta rafmdan yapılan degerlendırmeyı kmama yolunu tutarken Japon basını ıçın konu bır kez daha guncel olmuş, Japon>ada kadınm durumunu çeşıth yon lenyle yansıtan yazılar bırbınnı ızlemjştı kadar az 1976 yılında yapılan seçunlerde Mıllet Meclısı ne seçden 511 kışıden ancak 7sı kadın Senato seçımlennde ıse toplam 250 sandal>eden ancak I8ını kadınlar kazanabılmış Bu anlamda Japon Parlamentosu'nda kadının temsıl oranı ^3 28 Japon toplumu sanayıleşme surecını aşmasma karşın sosyal ortam ve Japonya mektubu Japon kadınının esır olduguna degm degerlendınmeye katılmak olanaksız Ancak Japon kad'nınm erkegı ıle eşıt oldugunu savunmak aa olanaksız Bu eşıtsızl'ge venlebuecek en somut or nek son avlarda Japon Çalışma Bakanlıgı tarafından hazırlanan bır raporda jer alıvor Bu raporda jer alan bulgu lardan Dizce onemlı olan ıkısı Japonvada kadının 55 yaşını doldurmadan veva s\leumesı durumunda ışını bırakma>a zorlanması Bu gerçek raporun kapsadıgı veya 13 300 kuruluş Içın geçerl 1966 yıhndan ben bu tur uygulamalarjn >asaklanmış olmasına karşın suregelıyor olması kadın erkek eşıtlıgınde en geçerlı kıstaslardan bın olan ekonomık bagımsızhk veya ış guvencesı konusunda Japon kadınının Japon erkeğırte oranla ıkıncı sınıf yurttaş savıldığmı kanıtlıyor Eşıtsızlık burada bıtmıjor Polıtıka da da kadının yeri seçimlerde oy verme oranı erkeklerden yüksek olmasına karşın, hemen hemen yok denebılecek Demokrasinin etkin olduğu belirtilen Japonya'da kadınla erkek eşit değil Atila KORYÜREK nuşulan dıle de yansımış Japon kadınına ozgu bır Japonca oluşmuş sankJ konuşan kımse gorunmese dahı, konu şamn kadın oldugu anlaşılmakta Gelenek ve torelenne baglı olan Japonya'da kadın ve erkek konuşması bu şekılde ayrılık gösterırkea erkekler arasındakı konuşma da konuşulanlann sos>al ortamdakı yerlenne gore degışık ton lar almış Kışmın toplumdakı \.erme gore karşısmdakırun konuşması daha saygılı kehmeler daha ozenle seçılır ol nruş Kışıler arasındakı anlaşmanın en geçerlısı sayılan konuşma bu anlamda bır sanat halıne getınlmış Japonvada Kuüanış nederu ne olursa olsun, bu denlı belırgın ve kesın kurallann otesınde bır Japon erkegırun kadına ozgu Japonca kullanması olanaksız Bu erkek ıçın Japon toplumunda >er voktur Japonya da bulunan \abancılar Içın boyle bır olasıhk yok mu' Bovle bır kışının Japon toplumundakı etkenlıgı saygınlıgı ne olur? Kadına ozgu Japonca konuşan yabancı erkegın varlıgını gormek, hem de bızım Buyukelçıhgımız ıçmde gorevlen geregı Japon Dışışlen Bakanhgı yetkıhlenyle Turkıye mn yuksek çıkarlannı savunacak görevde olan kışılerde görmek olası Bu tur kışılenn Japon toplumundakı saygınlıgına gehnce bu konuda Tokyo Unnersıtesı nde dınledıgtm guldüruler saygınlıgın çoktan yıtınldığını konunurv bızım dışışien yetkılılen tarafından cıddıyet ve ivedıhkle ele ahnmasını gerektırecek gulduru dı5ı bır tutum içtnde deeerlendırılmesının kaçınılmaz oldugunu vurguluyor eger guldürunun bu konuda sadece kışı>e donuk olamayacagı duşunulurse anla>ışta kadının toplumdakı >erı konusunda fecdal kurallara baglı kalmış Bu anlamda da kadının geleneksel yerı olan ev aynı durum ıcmde suregelmlş, kadın erkegın hızmetınde evın ve erkegın susu olma nıtelıgını benımseme zorunda bırakılmış Erkek ve kadın arasındakı bu sos>al deger farkhlaşması ko tur. (a,a)