Katalog

ON CUMHURÎYET 8 AGUSTOS 1978 EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... DÜNYA EKONOMİSİNDE "YENİ DÜZEN,, FİİLEN OLUŞUYOR Uluç CÜRKAN «Tenf uluslararan ekonomk du?en» taroşraaları bir süreden beri gundemdedir Tartışmalarda, yeni düterun sanayüe;miş ülkeler 1© az geUşmiç ülkeler araaındaki ihşld1 lerda belirü blr 'dtnge* kurması geregl vurgul anmak tadır. Tartışmalann yogunlaştıgı son yülarda, gerçekte kapıtalist dunya önemli bır degışim lçlnde görünmektedır Sanayıleşmıs ülkeler ıle az gelışmiş. ulkeler arasındaki iltjkıler yenl bır •uluslararaıı thoncmık düz«n' çerçevesınde blçimlenmektedir Bu. bıçtmlenişte. Bırleşık Amerika'mn yenlden ön plaaa çıktı&ı. Avrupa ve Japonya'nın sarsıldıgı, *z gehşmiş ülkelerin is» bırbirl ardından önemli «sıçromaiar» kaydettlklert gozlenmektedir. Blrleşik Amertka daş Ucaret açıklan. dolann deger kaybı re yiiksek sayılabilecek enflasyon oranı il« değerlendirildigınde, dünya ekonomistndeki yerini hızla yitiren blr görünum vennektedir. Basında da sık sık yer 1 a an bu olgular, gerçekte, Bırleşjk Amerıka'nın sanayUeşmis dünyadakl güçlu rakiplerl Avrupe. ve Japonya'ya karsı rekabet «vanta|ı üe ekonomık gücünün artrr.asına kaynakl'.k eden değışıkllkleri gözlerden gizlemektedar. Yeni düzen Birleşik Amerikayı yeniden ön plana çıkardı. Avrupa ve Japonya gelişme yolundakj ülkeler tarafından tehdit ediliyor. Türkiye «Yeni Düzen»de önemli bir yere aday sayılıyor hallnde para piyasalanndaki OPSC fonlarv nın az gehşmış ulkelere akmasının önlenemeyecegme ınamnaktadırlar Bu fonlarla, addl dış borç odeme guçlüklenne ragmen. ekonomı'.ennı fruçlendiTne olanagı bulan «oeiıjm* yolundaki' ülkeler, ihracata B'rleşık Amenka dan çok daha fazla bagh olan Avrupa ve Japonya nm pazarlanna gırmekt«dırîer GELİŞME YOLUNDAKİ ÜLKELER Büyume hız'annı yavaşlatmıg olan tana yüeşmış ülkelenn kredl istemın'n düîuklügu petrodolara bogulmuş tican bankalan gehsme yolundakı ulkelere büyük tutadarda borç vermeve zorlamaktadır 19701973 ara»ında yılda ortalama 3 8 mllyar dolar olan bu kredıler 1974 1977 arasında 18,3 nulyar dolara çıkmışür 1978 yılında ıse 16 5 nülyar dolarlık bır kredi açılması beklenmektedlr Gellşme yolundakl ulkelere açüan kredllerl gen ödenmesindeki «nskler» nedenıyle eleştırmelerıne Kaışın. re^mi kaynaKİann da ücan bankalardan »rerl kalmadıklan gozlen mektedır Hesmı kredı kavnaklanrnn gehsme yolundaki u'keleıe kredj açma pollükalarımn temelmde bu ulkelenn özel yukumluluklenrvın alabıldıgıne aıtmasını dengeleme çabası yatmak tadır Krediıenn yanı sıraı, ucuz emegı değerlendıraıe>e jönelen yabancı »ermaye yatınmlannın da gelışme volundaki ulkelere daha çok ılgı gösterdığı ı?lerLmektedır Bütün bu pehşrneler sonunda dış kıedı ve yabancı yatırımlardan gfrüi olçude vararlanan çok savıda ulke buyumesıni hızland.rmıştır Güney Kore \ı'"la yüzde 10 dolayında bır büyume hızına erışmıştır Bu ulke^e sermay» akımı 1S701973 ortalamaiina göre uç kat artmıv tır Turkıve de son ıkı yılın sarsıntmn» ragmen. yüzde 7 lık bır buyume saglanmıştır. Son ;. ıllarda ıkı kat dolavında »rtan özel yabancı sermaye jatınm'anna bütun Wapılann açı'masma hazırlanılmaktadır Turk ekonomı«;ıne dış kredı akışı ıse beşe katlanmışür. Turkne önde gelen örnek'en Smgapur. Rıezıl\a Meksıka \e Guney Kore «saulan geı sme volundak' ulkeler ıl« bılıkte Yenl \menkadan esen >ele gora onemL bır yer» ada> dır L'luslararası Eknnomıft Duze~ı*'iı> Birleşık DÜNYA BANKASI KREDİ AÇTIĞI YÂTIRIMLAR İÇİN ÖZEL KOŞULLAR ÖNE SÜRÜYOR Fü$un ÖZBlLCEN evlet Plonlama Teşkılotı nca hazırionan chlzmete ozel» bir rapora gör« Dunyo Bankosı Tarkıyedekı kamu kuruluşlorına yatırımlarmda kullanılmok uzere actıflı kredılere karşıhk bazı ozel koşullar one sürmekte ve bu koşulları i'nzolonan an'aşma met'nlenne geçırmek tedır Raporda Dunva Bankası nın SEKA ya BalıkeSır Termo Mekon K Odun Hamuru ve Gojete Kağıdı Entegre Tesısı ıcm actığı kredı karşılığında gazele ka gıdı fıyaılarm n artınlmasmı istedığl ve bu konuda ısrarlı otdugu Delırtılmekte dır. Aynı şekı'.de Tu'kıye Elektrık Kurumu ıkr.c ıletışım fsıslerl ıçn açılan DCnya Bankası kredısının kjilonımındc da gecıkTie olmakta, Banka bu kredının kullonımı Icm TEK'in beledıyelerden ala madıo.ı borçlarını tahsıl etmesını >e elek . trık fiyatlarını artırmasını öne surmekte dr DPT roporjndo Balıkesır kağıt tesı» lerı ıle ılgılı oiarok Dunya Ba'iKnM Vrerlı sınm kuMonırtı sorunlan şu şer Ide oçıklanmaktodır de toplanan fazlanın Hhalata dönüşrae clanaklan sınırlı bulunmaktadır Buradan. OPEC uUelerının el'ndekı fazlanın danya ekonomjslndekı bjyume \a\,aşlamasına e'.kisinın bır sure daha devam cdecegl sonucuna vanlmaktadır D ÇOKULUSLU ŞİRKETLER VE... Günümüzda Bırleş.ik Amenk*. uluslar»rast yatınmcılar lçın gehşmiş dunya ıçınde kârhhğın en yuksek oldugu ülke durumunda dır Bunun sonucunda, Japonya ve Avrupa'da yatırmüardakl genlemetun surmesıne karşm. Birleşık Amenka'da 1975 yıhndan bu vana artış egıhmıne gınlmiştır Bu arada. Batı Avrupa ve Japonya ekononuleri durgunluk lçind* bulunurken, Birleşık Amenka ekonomısi büyümesmi sürdurmüstür. Bu geüşmelerl degerlendiren Batılı lktisatç'.lar. 1957 1973 vıll&n arasmda Avrupa ve Japonya rekabeti karsısında etkınh/hni agır a£ır yıtiren Bırleçık Amerika ekonomisınin yeniden güçlenmekte olduğunu belırtmektedirler. AVRUPA VE JAPONYA Petrol zammı sonucu OPEC Olkelerlnin «linde toplan&n fazlanın dun>a ekonomısınl de buyume ya\a jlaxnasma yol açması. özelhkle Avrupa ıle Japonya uzennde etkıü olmuştur Avrapa ve Japonya Pır\»ş\k Amerika nın akslne bu etkıyı hafıfletecek petıol kaynaklanna sahıp bulunmamaktadjrlar. Yeterll enerjı kavnaklanni sahip olun manaa gerçegı karşısında, ozellıkle Federal Almanya ıîe Japon\ a. e.onorruîennl ıa\a« bır buyame surea ıçınd*1 f utma\ı %8^1empW tPdırter Bu arada az gehşmış ulkeler aasın da. 'Otlışme joluruio» sayüanların •tehcUdı» de buyümektedır Batılı Iktısatçı'ar Fedeıal Alman>a ve J&ponyada buvume hızının arttınlmaması «Dunya Bankosı (IBRD) n* okm onlaşmo metnlnde pro|e bıttığl zaman SEKA'ya mokul ölçude pmortısman ¥• k6r Mğloyacok flyat tesbitl ıle ılgıll hukum ntdenlyl», IBRD SEKA'nın gazet* kağıdı flyollarının ortırılmosı Icln glrişlmlerde bulunmo*!. Satı? fıyatlan konusunda IBRD ısror edıyor Bu konu doha cok pro|e bltinc» torun olocak. Ancak konu yurt ıci fiyatlarının ekonomlnın geregl olan sevlyed* tssblt edılmesl girüşü II* tesı* uretıme gectlğınde ele alınacaktır > Dunya Bankası Turk.ye Elektnk Kurumu nun Ketwn • lstanbuı arosındaki ile tış m natları VB trafo ınşası ıçın gel'Şt'rdığı 2 ıletışlm proıe«ı içın de buna ben zer koşullar llen surmüştür 56 mılyon dolarlık Dunya Bankosı kred'SI Icm one su rülen koşullar DPT raDorunda şoyle açık tonmıstır «IBRD kredıslnm kulianımındakl g«eikmenln nedenl, Aişln Elbıston pro|esındekl Kurumu yüzde 8 kâra kavuşturocak tarlfe duzenlemelerl koşulunun yerlne getirilemeylşl ve Beledlyelerden tah•ıl •dılemeyen borçlar olmuştur. Tarıfe torunu cözumlenmlştır Ancak beledlyelerden tahsll edllemeyen borclar durmaktadır» Dünya Bankası flyat düzenleme'ert gıbl koşulların yanısıra yatırımlarm inol« edıldığl flrmolar konusunda da proolemler cıkarmaktadır DPT roporunao Türkiye Komür Işletmelerl Genel Müdurluğu'nün Afşln flbıstan kömür proıesl konusunda Dünya Bankası Isteklerl şöyle acıklanmıştır «TKİ'nln IBRD'den aldıgı «on telskste, 'BRD TKİ'nin Ihaleyl yaptığı Japon fir masını kabul etmedığl anlaşılmıştır Yalnız bu cevap daha kesln değlldır. Ancak IBRD bunun ustünde ısrar eder*« TKİnın ya yeniden Ihaleye ckmosı g»r«kir ki bu Işl 1 5 yıl kodar uzatır Ya da, IBRD kredislnden vazgeclllp bu Ihalenln yerfl kaynaklardan saglanması yoluna gıdilebliır > Raporda 1950 yılından bu yano kredl lllşkisı Içınde bulunulon Dünyo Bankası'n^an sımdıye dek toplam 1 Tiıiyar 559 mllyon dolarlık kredı sağlandığı tıldırı'mektedi' 1978 yılı Itıbarıyle 23 m a t»roıe\« dr.ğılrrr? durumda bulur2n COnvo Bankası kredılprındon halen 1 nıîy^r 178 mılyon 300 ^ *ı rtolnrl k hol n*ün jn kullonılmo durumunoo oJduğu snptcmre tır. PETROL ZAMMININ ETKlSt Dünya ekonomısınde Birleşık Amerika'nin etkınlığırun giderek zayıfladıgı «esfeı» düzenden bugunku 'yenüenmey* vöneJimınde en önemli gellsme, p«trol fiyatlan olmuştur. 1974 yılında Petrol îhraç Eden Ulkeler (OPEC)ln ham petrole z&m karan Ba* tıh aktisatçılara gore b&shc» uç donü$um« yol açmıştır: • • • Dunva ekonomlsinln buruume hızuv d» yaraşlama olmuştnr, Dünya tıcaretınin genislemesl yava». lamıştır, Sermayeye karşı »megln verlınlüiil artmış ve Güney Kore. Brenlya glU •ülkelenn ekonomilen fruçlenmlştlr. EKMEĞE PATATES UNU KATILIRSA 2,5 MİLYARLIK İSRAF ÖNLENECEK Ekmeğe patates unu katılmas» sonucu çok yön lü ve dengeli beslenmenin sağ lanacağı bildiriliyor. ( ( M k m e k otmok halktmızın olışkonlıflıdır, r onlenemez » * Turkıye de ekmek Isrofını önlemek icln Sağlık Bakanhğının oldığı korar ustune söylendl bu sozler Bakanlık ekmektekl curumeyl onlemek ıcm en;mek yapımında patates unu kullanılmasını onerdı llk elde sekız ılde pılot bölge uygulaması vapılacak Daha sonra karar tüm lllere yaygınlaştınlacak Kucuk ona halk sağlığı acısından ha/ati onem taşıyan bır gellşım bu öneml ml? Bu konuda sağlıkn btr verl yok. Insan sağlığı Kenan MORT AN Batîh iküsatçılar bu geUşmelerin bırblrlnl besledlginl. ancak en çok ekonomldeki buyume hızının döşmesİDjn •uzerinde durulnıası gerekti£int \urgnlamaktadırl«r Batı da ya« püan araştırmalarda. OPEC ülkelennlu elin konusyıda nlçbir hayatt Istat.stıjın bulunmovı»' gıbı Ama bu olanda b'r ufak araştırma yopılrnış 1969 yılı esas olınarak Mılli Produktıvıte Merkezı (MPM) bır oraştırması b'J Uc buyük kentte l»rerf edılen ekmeğln buğda/ olarak Ifadesı 150 000 ton ıdı Bugunku fıyattan yonl kılosu ortolama 3 ITC dan hesaplandığında 450 milyon Hralık bır kayıp BU YIÜN . İLK YEDİ AYINDA İHRACAT , BİR MİLYAR DOLARI AŞTI I TEMMUZ AYI IÇİNDEKİ İHRACAT TOPLAMI 143 MlLYON DOLAR OLDU NKARA, (ANKA) Temmuz oyı IcfrvJ*. «g«clclı Ihracatın 143 mrlyon dofcr dolayındo oiduflu saptanmıç, bdyl»c« 1978 yılının Hk ysdi oyı sonundo o«rcekleştırllen Ihrocatın 1 mil yar dolcn oştıöı betlrienmışUr. V P" "yatlannı tek yanlı arttırınca uluslargrası «konomlk alanda başloyan ve gld»r»k yogunlaşan bunalım onceUkle bu artrşa bağlanmıştır. Kapltallzmin «donemsel bunalımları» blr yana ItHmlş ve «geclcl» etkenler aranma eğıllml güclenmlştlr. Olay beklenmeyen boyutlara ulaşmış, konuyla IIgfll blnlerc* sayfalık yazılar, eleştlrller yoyınlanmıştır. Bunlardan blri de, Blrlaşmlş Mllletler eskl genel tekreterl Dag Hammartk|öld raporunda yer olmıştın «1973 »klmlnda pvtrol Ihracatçm ülkel»r, Batı'nın «buyuk kesıtler» dıy» adlandırdıgı olaylarla başlayan bir donem* »on verdll»r. Vasco d» Gama'dan bu yana llk k«z, merkez ulkelerdekl hayati blr ekonoml polıtlka»ı alanındakl temel kararları alma gucu ç«vr« ülk«lerl torafından bu ulkelerln elınd«n olındı» (Aktaran Sellm llkln • Gür*l Tuxun, Y«nl Uluslararatı Ekonomik Duzen Tartışmalannın Gellşme*l, ODTU Gellşm» DerOtsl, 197« Özel Sayı, ». 6). Bırleşml; Mllletler eskl genel tekrettrlnln «büyuk ke?tf» dlye nlteledığl olay OPEC tn petrol fiyatlarını salt bellrleme v« bu alanda «bağımsızlığını» duyurmasıyia sınırlı degildlr. OPEC'ln bu glrlşlml uçuncu dunya ulkelerlnln ya da bugünlerd* »ık sık kullanılan deyımlyle «bağlantısızların» bllınçlenmeslnde onemll blr aşamaya yol acmıstır. Cunku, geri katmıs, oma önemli hammaddelere ıahlp ücuncu dunyo ulkelerl, OPEC glrlsimiyl» uluslararası ekonomik duzeyd* ağırlık taşıdıklarını, bunun ötesınd* kapltall*t dünyaya karşı «pazariık guçlerlı bulunduğunu görmüşlerdlr. Gerçekte, OPEC karan «büyuk kesifler* zlncırinin blr halkasıdır. Halkonın temellnde de, «yeni uluslararası ekonomik duzen» (YUED) kavramı yatmaktadır. iklncı Dunya Savasından sonra slyasal bloklaşma ortaya r klmllerme göre «çok», kımılertne g« « «uç» merkezll blr dunya cıkarmıştır. Kapltallst ve sosyallst dunyanın yanında, önce sadece siyasal kararlarda etkınllğınl gostermeye çalısan ücüncu dünya ulkelerl. Başlangıcta sayıları «77» olan, ancak son zamanlarda 120' ye ulaşan ülkeler. «77'ler» ya da «baglantısızlar» etkınlıklerlnl siyasal alanda en çarpıcı blçlmde Ulusal Kurtuluş Savaslan Ile göslermlşlerdır. Amerika'mn Vıetnam'da ye nllglye uğramasıyla doruğuna varan slyasaı savasım, ekonomik alanda kendıslnl YUED II • göstermlştlr. Gerl kalmış ülkeler lcinde bulunduklan ekonomik sorunlardan kuriulmak amaeıyla gerek Blrleşmls Mılletler kalında ozel g*nel kurullaı toplayarak, gerekse kendl aralann 1973 |lın<la trot da düzenledlklerl toplantılarda lılenecek ve gellşmış ulkelere onerllecek llkeleri belirtmlslerdlr, «Her ulkenin kendl slyasal slstemlnl secme ozgutiuğunden» başlayarok «dışalım ve dışsatım fiyatlan arasında âdil blr ılisklnin kurulması, potitlk ve askeri kaygılardan anndırılmış dış yordım, teknolo|lnln olanaklarından ortaklasa yaroıianmak» onılan toplantılarda bellrlenen YUED llkeleıinln basında gelmektedir. Bu llkelerirt uygulanması ne yazık kl, sınırlı kaimıstır. önce, her ne kadar «77'ler» dentlse de, bağlontıstzlann kendl araiorındakl ekonomik ve slyasal yapı forklorı, onlon bır araya getlrmede önemli engellerden blrlnl oluşturmuştur. Batıya son yıllorın en buyük ekonomik darbeslnl Indlren OPEC zammında bll«, petrol üretlclsl ülkeler ortak azgeilsmlş ülkelerin kalkınma hızlorını düşurme oneıisl olmuştur. Iste, IMF'nln ve Dunyo Bankasının onerilert ve colışmalarının ozunde yatan da budur. Bunun dııındo, üçuncu ulkelere sermoye ıhrac etmek ve duşuk ucretlerden yararlanarak kendl kârını arttırmak, ama aynı zamanda bu ülkelerde beHl âtçuler Içlnde de olsa, bır «sanaylleşmeye» yol acmak ylne YUED'ln karsısına Ctkma strate)ısinln blr bölumudur Gerl kalmıs ülkelerde belll ölcude sanoylleşme, gerçekte kopltallst dunyanın lcinde bulunduğu ekonomik bunalımın bu ülkeler* oktarılmasıdır. Kapltallst dunyanın kendl bunalımını «irtrac etmesl», ama aynı zamanda gerl kalmış ülkelerde belll ekonomik gellsmeJere neden olması, «yeni ekonomik düzen» olarak nitelenmek l*tenmlştlr. Oçuncü dunyanın •slgınde bulunduğu en buyuk tuzak her holde bu olsa gerek. Konunun Turklye de Mglll bölümu tam blr kordüğümdür. Slyasal acıdan Batı'ya ba&mltlığm en tlplk ömekletinl «baglanlısızlarla» llglll lllşkllerinde göstermlştlr Türkiye. 1955'dekl Bandung Konferansına blle ABD'nln lcazetlyle gözlemcl olarak katıimış tır. Ondan sonrakl gellşmeler bu dovranıştan osla uzak değlldlr. YUED Ile llgill gellşmeler de aynı blclmdedir Dünyada en azındon 1962'den berl tartışıian YUcD Turklye'y» geçen yıl Orta Doğu Teknik Üniverslteslnln duzenledlftt bir semlnerle glrmlştlr. Türklye'de komuoyu YUED'i dün başlayan Dışlşleri Bakanlığı Ile SBF'nln ortaklasa duzenledlklerl semlnerle daha yakından tanıyacaktır. Uluslararası polltlkada kendlne yer aramaya başlayan Turklye gibl blr ülke açıstndan seminerln öneml acıktır. Ama, semlneri düzenleyen Dışlşlerl geieneksel «garabetlnl* blr kez daha gösterme «başarısınaı ulaşmıstır. Genel Sekreterın emriyle hozırlanan blr raporda «Batı ulkelerl arasında bulunmatnızm ülkeye avanta| sağlamadığı ve 77'ler lcinde yer almamız gerektlğl» bellrtllmektedlr. Ancak, rapor Cumhurlyet'te yayınlonınca Dışlşleri Bokanhgı başkenttekl tum Batı'lı buyukelcılıklere açıklama gondererek ıroporun Dışlşlerl Bakanlığını boğlamadığını, alt duzeyde hozırlanan bılgl edinme nitellğlnde bır calışma olduğunu» bellrtme gereğlnl duymuştur. Amo, o ropora dayanarak Dışlşlerl Bakanı Gunduz Okcun Hindlstan'a gltmiştlr. Olumsuzluklar ne olursa olsun, bugün gundemda olan Türklye'nln kendlne yeni blr yer aramasıdır. YUED'e kıyısından koseslnden yakınlo<;mak Istemesldlr Istanbul'do dön başlayon semlner belkl de Türkiye Icln bu yonde kuramsal blr yakloşım soğloyabllecektlr. T YORUM r< A Büyük keşiflerin,, en yenisi Yalçm DOĞAN bu Yurt dtızeymde bu yoldon yokloştV 15 mllyar lıranın ısrat eaıldıgı bılinıyor Halkın 1 nolu gıda maddesınde yılda 2 5 mılyar lıral k bır kayıp ulusal degerlerın çarcur edılmesınde korkunc öoyutları gosterıyor Iş bununla Kalmıyor Olay salt modciı anlamda degıl Bır de ınsan vucudunda yarattığı tahnbat vor Beslen me değerl duşuk, karunma olasılığı hemen hıç olmayan ekmeklerımız hemen her turlü mıde hastalıklarının da ana nedenl Ş mdt 100 gramltk ekmeğe katılacak uc gram lık patates, ekmeğın ömrunu en az uc gün uzatmaKta1 Fakat yaran bununia bıtmıyor Patates ununu yurdumuzda üreten tek kuruluş olan ve 500 b,n üretıcmin kurduğu Adapazarı'nda kurulu Satüdaf yetkillleri dlğer yararlan şoyle özetliyor!ar «Ekmekler patates unu saye*lnd« cok yönlu ve dengeli beslenmeyl soglayacaktır. Patates ununun besln değennln yuksek oluşu hem koVoH, hem azot ve de yuksek sevlyed* proteln lcermeslnden lleri gelmektedir Bundan başka, demir v* mağnezyum glbı değerlı mtnerallerle C vltamlni ve birçok deglşık B vıtaminlerlnln varoluşu tuketlcj sağlığı uzennde onemll etkisl olacaktır.» Patates ununun bu "nızır yönu ekrneâln Içındekı suyu emmesınden doğuyor Su emılınc* cürume ve küflenme onlenıyor. Ama bunun ötesinda ekmek verımlnın arttığı da saptanmıştır. Blr cuval undan 222 ekmek çıkarken, patates unlu ekmekle bu sayı 250'ye çıkıyor. Ekmek verıml arttığı halde, bu karara en başta ekmekcılenn karşı cıkması başta celişık oozukü/or. Ama akla gelebılen en yakın neden fırıncı kartarmın yukseklıği Ekmek dayanıklılığı tuketıml ve onun uzantısı lcinde uretıml buyük olcude kısacak cunku Bu kucucük, ama etkisl büyuk ve yaran tortışılmaz kararın neden bu kadar gecıktirıldığınl soruyor Insan Ekmek. yapımını duzen'eyen Gıda Nızamnamesl bayatlamayı gecıktıncl olarak Aacobıc asıt (C vıtamını) kullanılmasını öngörmüş. Bu moddeyı b r şırket ıthal etmekte Bunun karşılığı olarak 100 muyon lıra ödenmekte yurt dışına Patates unu dururken yurt dışında tekel kârlorı yaratılmış Yeni Ekonomik Duzen konusunda 3 Dunya ulkelerının lstanbul'da toplcndığı şu sırada ılgınç bır olgu bu Fınncılar karşı kovadursjn, Sakarya, Koco•II, Ankara. Adana, Kayserl, Zonguldak, istonbul ve Izmır'de pılot calışmolar yakın günlerde başloyacak Sakarya'da oncelıkla başlayon calışmalardo halk memnunıyetını bır yerel gaze'ede duzenlenen ankete «evet» dıyerek dıle getırdl Ekmeğe patates unu karıştırarak ısrafı yoketmek, insan sağlığını korumaya yonelık koraro Mılli Savunma Bakanlığı da llgl gosterdl Bokanlığa boğlı ARGE torafından yapılan araştırmanın olumlu sonuclanacagı sanılıyor Ondan sonra sılâh altında olanlara da ekmek, patatesII undan yapılacak Turkıye'de ekmek konusuida alınon llk olumlu kararın yansıması daha genış boyutlu Bunu ureten tek kuruluş, Turkıye de de ilk halk kurulu?u orneklerınden bırı sayılan Satüdaş Pancar bırlıklennın üretıcılennden oluşan bu şırket, 170 mılyonluk tesıslerl ıle gereksınımın rahaüıklo östesınden gelecek durumda Ama Yonetım Kurulu Başkanının deyışi ile «Ruhen kooperatif oiarok kurulan bu kuruluş, hukuken tıcarı bir kuruluş hatıne gelınce» bugune kadar zarar perdesınl varamadı Ş rketın üretım alanlorı dışo bağımlı kııruluşlarla 8aptırıl>p |lps uretıml teşvtk edıldi Turkıye nutfağına a/kırı pure uretıml yaDildı Kı» •?acası sırketın batması ıcm elbırlıijı edıldl tlk bazırlıklar sonunda 1 kılo patates ununun 22 IIrodan sat 'abıleceğl onlasıldı Scnucta buidon patatss fı,otlannın dg ortmosı o'osı deâı' Ustelık bazı fırıncılonn dedıi}! o W. U Î J I ömurifj ekmek, halk soğlığına yararlı olacok.. YÛZDE M,8'UİK ARTIŞ Tefnmuz eryı tçindekl «geclcl lhroc«t» toplomına Oöre. o«c e n Y'' ın ° y n ı OY"10 oranla yokloşık 40 mllyon dolorlık blr orimo «aölcnmıçtır. 1977 yılının temmuz ayında toplam 103, mllyon dolarlık Ihrocat gercekleştırllmlştl. Bu verllere göre temmuz OYindoki Ihracat toplamında yaklaşık yü2de 38 8 oranında blr Ortış olmuştur. 1978 yılı temmuz cyı sonunda, «geclci» olarak 1.1 mllyar dolara uloştığı soptanan toplam r Ihrocatta da bır önceki yıla QO » Yüıde 12.2 oranında artış sağlonmıstır. 1977 temmuz oyı sonun da Ihracat toplamı 986 mılyon 697 bın dolor olmuş. bu mlktar 1978 yılında tee yakloçık 120 mllyon dolar ortarak. 1 mllyor 107 milyon dolara Uloşmıştır. STOKLARIN ERİTİLMESİ Ihracatta son oylarda çörü'en «olumlu» V&n8ekl geUşmelerin. 1 mort develüasyonundan son ra alman tekonomınln Istıkrtıro kovuşturulmo«t» önleTiIerine boğlı olduğu belırtılmektedır Turklye'nln başlıca Ihroc ö'ünlerl arasında yer olcn buğday. pcmuk ve tutün stoklorının eritllmesintn d9 Ihracatı arttırıcı yönde etkısi görulmektedır. 1978 yılmın \lk üc aylık verı'erlne bakıidığında, Ihracatta gecen yıiın aynı dönemlne ororuo yözde 2,4 oranında blr aza!Ta oldDğu gorülOrken, Iklncl üc aylık dön«m sonundo bu negct f g»llşme yön değıştlrmıs ve gecen yıla göre 9,1 sranında blr artma gözlemlenmıştır laşa davranamamıslar, farklı fiyat uyguloma yoluna gltmışlerdir. Uluslararası sermaye onları «tek bır davranıs gostermekten» alakoymasını bılmlştlr. Uygulamanın sınırlı kalmasında blr baska önemli etken. uluslararası sermayenln dlrıomiğl ıle llgllidır. Tarih göstermektedlr kl, uzun dönemde etkin olan, dmamlk olan Isçi sınıfıdır. Ancak, kısa donemde soz sermayenındır. Uçuncu dunya ulkelennln YUED Ile ortaya cıkmoları, uluslararası ekonomik du zenl kendl ergutleyeceklerı bır dogrultuda gelıştirmek istemelerl karşısında, uluslarara sı sermayenm «kayıtsız» kalması beklene mezdl Nitekim «kayıtsız» da kalmadı cok yonlu sermaye Gelışmis ve gerl katmıs ı>1 kelerdekl ekonomik bunalımlara cozum ol mak uzere sermaye, YUED yerine başka onerllerl, başka almaşıkları gundeme getlr mlştlr. Gerl kalmış ülkelerde tlplk bunalım lann basında gelen «döviz dorboğazı» lcif daha fazla dışsatım olanakları vermek bunlardan bıridir. Iklncisl ve daha önemllsl Ise,