Katalog

ÇAĞDAŞ YAYTNLARI GİZLI OTURUMLARDÂ ATATURK'ÜN KONUSMALARI Sadı Borak'ın yayına hazırladığı bu konuşmolar torıhsel olaylaro ışık tutuyor ve yurtseverlerl uyarıyor. Ederl • 50 lıra Isteme adresı Türkocağı Cad 39 • 41 Cağaloglu Istcnbul umhuriyet 55. Yıl, Sayı: 19422 Kurucusu : YUNUS NADİ 300 Kuruş 21 Ağustos 1978 Pazartesi ÇAĞDAŞ V y Sabahattın Kudre GEÇMİŞLE Sanat ustüne koklu eleştırıler nemeler . Ederı 25 lıra Isteme adresı Turkocogı CaC 39 • Cagalog u Istanöul İran'da sıkıyönetime karşın olaylar sürüyor İRAN GERÇEĞİ İran'da Şahlık rejımine karşı ayaklanmalar, giltlkçe genlşlemektedır Bu tur eyiemler bır kaç kentin boyutlarını oşarak ulke çapındo bır direnme nıtelığıne donuşmuştur Acaba olaytann sonucunda Şah yıkılacak mıdır? Boyle bir durumda ıktıdar seçeneklerı nelerdır? Uzun yıllardan berı Iran kapalı bır repm ıçinde yasamıştır Ulkedekl kuvvet dengelerını sağlıklı bıcımde oicebılecek ola naklardan yoksunuz Feodal sıyosal biçım çerçevesınde dışa bağımlı kapıtalist ılışkılerı 1960 lardan bu yana guçlendıren I ran'ın durumu, dunyanın super guçlerini de cok yakından ıl gılendırmektedır Bugun ABD dışmdo, Batı kaDitalızmının dev leri, en başta Federal Almanya ve Japonya Ortadoğu petrollerlne muhtaçtırlar Iran gıbı onemli bir petrol ulkesının gelecektekı yazgısı, bu dış guçlerın etkısl dışında duşunulemez Iran da yoksul koyluluk en büyuk toplumsal kesimdır Zengin Iş cevrelerl, dinsel gruplar bıcımınde orgutlenmıs mollolar, oldukca guclu esnaf yığınları, Amerıkan şartlanna gore yetlştirılerek egıtilmış bır ordu, CIA lle tam (Arkası Sa 9, Su 6 da) İMiımıııııiMiııııııııııımmııııııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııııj Yangında olenlenn çoğunluğunu gençler oluşturuyor; sinema, çevresine yuksek oktanlı benzin doküldukten sonra ateşe verildi. Hukumet faciadan «asırı dinci tedhişçileri» sorumlu tutuyor; petrol kenti Abadan'da ölenlerin yakınları gösteriier düzenlediler. Şah, mat olacakmı? I 1978 1979 j | YUNUS NADİ ( ( ARMAĞANI ( | YARIŞMASI : I I "EN GÜZEL | | ÇOCUK ROMANI,, l 1979 Dunya Cocuk Yılı olarak kutlanacaktır Başto UNESCO olmak uzere çeşıtlı kuruluşlar bu yolda çalışmalara başlamışlardır Ne var kı yeryuzunu kapsayan ınsan toplumları arosındakı dengesızlık çocuklann dunyasına da yansımıştır Bır yanda yuzmılyonlarca cocuk besmsız, bakımsız, egıtımsız yaşarken ote yandan zegın toplumların cocukları tum olanaklor ıçınde yarınlara hazırlanmaktadırlar. Ne var kı sorun burada da bıtmemektedır Yeryuzundekı buyuklerın kavgaları cocuklara da yansımakta baskılardan uzak yetısmesı gereken cocuklar kucuk yaş tan koşullandırılmakta banş uunyasının butunlugune kat kıda bulunacak msanlar olarak buyuyeceklerıne, savaş dunyasının bagımlı bıreylerı olarak egıtılmektedırler De nebılır kı cogu ulkede cocuklar kan davalarının komando ları gıbı buyutulmekte cagdaş bılımsel, ozgur ve aydınlık ogretımden yoksun bırakılmaktadırlor Turkıye'de durum tum mıllı egıtım cabalarına karşın olumlu sayılamaz Çocuk sorunumuz yarınlara dogru ışleyen bır yoro gıbıdır Toplumdakı servet se'olet ucuru mu cocuk dunyamıza da yansımıştır Bu dengesızlık yu zunden nıce cocugumuzda tohum mtelıgmde bulunan ye teneklen değerlendırmekten yoksun bulunuyoruz Işlen memış yetenekler ıse cocuk buyudukce kuruyor kullenı \or yokoluyor O yebılırız kı topragımızın altındakı maden lerı nasıl ışleyemıyorsak cocuklar mız arasındakı buyuk degerlerı bulup ışleyemıyoruz llacsızlık doktorsuzluk kreşsızlık okulsuzluk ılgısızlık ve her turlu olanaksızlık, kentsel ve kırsal yoksul kesımlerde temel duzendır Bu do gelecegımız hesabınc lyı bır not sayılamaz Maddı olanaklann yanısıra cocuklarımızın manevı gelışmesını saglayacok olanoklor mız do kıttır Çocuk okul cagıno geldıgınde neler okuyacoktır'' Ders kıtapları dışında kucuklere gonul rahatl'gıyla verebılecegımız yapıtlarm sayısı pek azdır Çocuğun dunyosını zengınleştı recek sevgı banş ve karaeşlık yolunda taze bılıncını cluşturacok evrenın ya'n guzellıklerını ve gerceklerını al dotmacasız bır dılle kucuklere yansıtacok kıtaplarımız nerede 9 Dılımızde cocuk edebıyatmın kısırlığı carpıcıdır Cumhunyet ışte bu alandakı boşlugu doldurmak yo lunda bır hızmet olur duşuncesıyle bu yıl Yunus Nadı Ar maganı Yarışmasını cocuk romanı konusu uzerınde du zenlemıştır 1979 Cocuk Yıiında en guzel cocuk romomm degerlendtrmek amacıyla acılan yanşmanın tum dun ya cocuklarının kıtaplıgma guzel yapıtlar kazandırmasını dılıyoruz. Çetin ÖZBAYRAK bildiriyor ABADAN'DA BIR SINEMA YAKILDl 377 KIŞI OLDU ABADAN, (Iran) Basra korfezınm kuzoy kıyısındo butunan Iran ın başlıca petrol kentlerinden Abadan da Rex sıneması oncekı gece ateşe verılmış ve çogu kadın ve cocuk olan 377 kışı fecı şekılde yanarak ölmuştur Fecl yangmdan kurtulan 10 kışıden 4 unun durumlarının ağır olduğu bıldınlmıştır Hukumet olaydan sonro \aptıgı ocıklamada yangından «aşırı dincı tedhışçıleriı sorumlu tutmuştur Tedhışcıler Rex smemasının cevresıne yuksek oktanlı benzin dokerek, ateşe vermışlerdır Fecl yangından yoralı ola rak kurtulon 10 kışıden bırı olan 20 yaşındakı Gulam Huseyın sınemanın tek cıkış kapı sının kılıtlı olduğunu bu yuz den olu sayısının yuksek oldu gunu söylemiştır Huseyın şoy le demıştır «Işıklar sonmuş ve film yeni başlamıştı Bırden arka taraftan alev ve dumanlar cıktı ve bır anda her yanı sardı Buyuk bir panige kopıldık Tek cıkış kapısı kilitlı ıdı Bır cok klşı, ayaklar altında kalıp ezılerek oldu Benım kurtulabılmem buyuk şans oldu » Sinema bekcısı Hamıd Payon ıse tediışcılerın bır sal dırısından korktuğu ıcm kapıyı kılıtledıgını söylemiştır Rex smemasına ıkı ay once yapılan bombalı bır saldırıda bı nanın bır kısmı hasara ugra mıştı Polıs yetkılılerı sınemanın sa hıbı Al] Naderı ıle bekcı Ha mıd Payan ın dun tutuklandık lannı ocıklamışlardır Bu orada yangın cıktığında sınemada en az 600 kışının bulundugu one surulmektedır Abadan dakı Rex sıneması 6 agustosto Ramazanın baştama sından bu yana yakılan altıncı sınemadır Uc gun once de (Arkası Sa 9, Su 1 de) PETROL IIIIUIHIIIIUIIIIIHIIIIIIIIIIII ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ZAMMININ 11111111111M1MIIII111111 i n 11H1111111M111111II111111 ıiMiıııııııııııııııımıııı BAYRAMDAN SONRA Yarışma koşulları • Yıınus Nadı Armaganı dının bır yuzune Jaktilo lle Yanşmasının koşullannın ıkı arolıklı yazılması gerekgazetemızde yoyınlanmasını lıdır ızleyen gunlerde ıkı ko • Yarışmoyo kotılacak nuya degınen mektuplor al romonların daha once yadık Bırı gonderilecek ro ymlanmamış ve başka bır manın adedı, dıgerı de ya yarışmaya katılmamış olnıa rısmaya acık adla katılma sı kosuldur sorunuydu • Daha once gunluk, haf Mektupların degerlendırıl talık gazetelerle, haftolık mesı sonucu ılgılı maddeye dergilerde tefrıka edılmış şoyle bır degışikhk ve ek romanlar da yarışmaya kagetınlmıstır tılamazlar Yayınlanan yapı1978 1979 Yunus Nadı tın yenıden duzenlenmesı de Armaganı Yarışması «Çocuk aynı koşul kapsamı ıçınde duşunuldugunden yarışmaya Romanotno ayrılmıştır Yarışma koşulları aşagıda katılamayacaktır kı maddelerle duzenlenmış• Yarışmaya katılan rotır manın konusu cevırı, yerli • Yarışmaya katılacak ya da başka bir yabancı dıl yayınlanmış herhangı roman, cocuk romanı olc de caktır. Çocuk romanı deyı bır edebıyat yapıtından acık mınden genel çızgılerıyle an ca anlaşılır bıçımde alınmış loşılan, romanın cocuk ede olmayacaktır bıyatı sınırları ıçında ka!ma• Romanın tek ve butun sıdır Roman yaş duzeyı ola olması zorunludur rak 7 • 12 yaş arasındakl • Roman bır kişı tarafıncocuklara seslenecektır dan yazılmış olmalıdır • Yarışmaya katılacak • 31 Mart 1979 cumarteromanlar en az 84 en cok sı akşamına kadar gonderi160 daktllo savfası olocak lecek romanlar «YUNUS tır Romanın dosya kâğı(Arkası Sa 9 Su 7 de) YAPILMASINA KARAR VERİLDt ııııııııiHtııiııııııııııııımııııı ANKARA. (Cumhunyet Bu rosu) Petrole zam konusunda sonunda Bakanlar arasında göruş bırlıgıne vanlmış, ancak zammın zama nı tartışılarak bayram son ııiMitımııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııiMimıııııııııııımıııııııı rasma* bırakılması kararlaş tınlmı^tır Uluslararası Izmir Fuarı açıldı IZMİR, (Cumhuıiyet Burosu) KTFD ıle 32 devletın 1034 /erlı kuruluşun ve 3 ulusloraası orgutun kotıldığı 47. Ulusorarası Izmır Fuarı dun 18 30' la acılmış acış konuşmasını >apan Tıcoret Bakanı Teoman (oprülüler, hukumetın oldığı snlemlerle ıhracatın gelıştırılnesı yolunda atılan adımların iış tıcaret açığının duşmesınle etkın olduğunu söylemiştır. Koprulüler, bunun sonucu oarak temmuz ayı sonunda Ihacatımızın gecen yılo gore uzde 122 arttığını ve 1 mıl>ar 107 mılyon dolara ulaştığııı bildırmlş cYıl sonuna kalar tarımsal ürunlerde sağla(Arkası Sa 9. Su 8 de) Maıı ayında \apilan dev a luasyona ve dunya petrol fı j atlarının artmasına karşı hk Ecevıt hükumetı petrole zam kararını bır turlu ala mamıştır Konu Malıye Ba kanlıgı ıle Enerjı ve Tabıı Kaynaklar Bakanlıgı arasın da bır çok kez goruşulmuş ancak Enern Bakanlıgı her seferınde zamma karşı çık mıştır Bu ıkı bakanlıgın dışında, konu bır kaç kez Ba kanlar Kuruluna gelrruş, va pılan tartışmalardan bır sonuç çıkmamışür. Petrole zam yapılmaması nedenıyle fıyat farkı Malıye Bakanlıgırun denetımınde bu lunan •atearyafctf ıstıkrar fo nu »ndan karşüanmaktadır. Fon vergılerden oluşmakta, petrolu tuketmeyenlerde onemli bır mabyet yuklenmış olmaktadırlar. Edınılen bılgı lere göre, akaryakıt ıstıkrar fonu son olarak 15 mılyar h ra zarara gırnuş durumdadır. (Arkası Sa 9, Su. 5 de) Bursa Santral Garajı >er >er çoku>or 6 katta bulunan I2otomobıl \ e 2 otobus enkaz altında kaidı (Fotograf a a ) Mataracı : "Bursa yangınında sabotaj var,, BURSA, (Ferıdun EVRENOSOĞLU bildiriyor) Emek'ı Sondıgı'na aıt Santral Garaı da oncekı gun saat 14 te baş layan yangın dun sabaha karşı kontrol altına alınabılmışt r Yangındakı zararın 500 mılyon lırayı aştığı bıldırılmektedır lcışlerı Bakanı Irfan Ozaydınlı ıle Gumruk ve Tekel Bakanı Tuncoy Motaracı o'aydan sonra Bursa ya gelerek yangın bolgesmde ıncelemelerde bulunmuşlardır Matoracı Bursa Valısı Zıya Coker ve otekı ılgı lılerden bılgı aldıktan sonra vaptıgı acıklamado «Sabotaı olasılıgı keslnllk kazanmışiır. Normol bir yangına benzemiyor Tutun boyle yanmaz» demıştır Bokan şunları soylemıştlr «Olayt oğrenınce Vali lle temas kurdum Bursa'yo geldik Olay ılgınç Bana verilen bılgı lere gore, 13 te Tekelde çalışan 79 iscl işyerinden ayrılmıştır Olaydan 45 dakika once depoyu gezen bekçl Ramazan Dolay, veıtiıği ıfadede pencereler! kapottiamı duman ve kokuya rast lomadıgını bellrtmlştir Daha sonra elektriklerlnı sondurmek lcln ıcerıye glrdiginde bınamn ıkl uc yerinden alev gorerek olayı yetkıll klşilere haber ver (Arkası Sa 9 Su 7 de) Jllllll IHIII'lllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllr. Antalya'da bir işçi bıçaklanarak öldürüldü GÖZLEM UCUR MUMCU TÖBDER ve Istanbul Bakırköy'de MHP llçe Merkezınden cıktığı one suıulen bır kışı Ilerıcı Genç ler Dernegı (IGD) onunde auran ıkı gence ateş açarak kacmayı başarmıştır Gectığımız hafta Bakırkoy un Zuhuratboba semtınde bır oğ rencıyi tabancayta yaralayan ıkı komando dun Bakırkoy MHP llce Merkezınde ele geçırılerek gözoltına alınmışlardır. Ankara'da Keçıören Ülkü O rlCARİ (REDILERİN DARALTILMAS! ?£KLENİYOR • MERKEZ BANKASI TARIŞ E DESTEKLEME ALIMLARI ICIN PARA VERMEDİ MERKEZ BANKASI BAŞKANl SADIKLAR «BANKAN N GELECEĞINI MAÜYE BAKANININ IKI DUDAĞININ ARASINDAN C1KACAK SÖ ZE BIRAKAMAM ı Kâmran İnan: «MSP ve MHP'ye giden oyların geri dönmesi şartlarını sağlamak zorundayız» ANKARA, (ANKA) Blt!İ3 AP Senatorü Kâmron Inan, ıAdalet Partısl, MSP ve MHP'ye gıden oyların geri gelmeslnln şartlarını sağlamak zorundadır» demıştır AP büyük kongre sî öncesi gelısmelerl değerlen diren inan «İstonbul llçe kongresınde yuzde 70 kadro değışimi oldu Bu hamle hedefine ulasmolıdır» şekünde konuşmuştur (Arkası Sa 9, Sü 4 de) Işlevi... cakjarı Derneğmde patlayıcı maddeler bulunmuş, derneğın sekreterı Celal Erıkel tutuklanarak cezaevıne konulmuştur Balgat'ta otomatık sılaılorla taranan dort kahvede 5 kışının olmesıyle sonuclanan olayla ılgılı olarak adlıyeye verilen uç kışıden bırı tutuklanmıştır Antalya'da Sumerbank Fabrıkasında calışan sol goruşlu işcı Osman Eryuksel Rıza Kocal adlı dığer bır işcı tarafından bıçaklanarak oldurulmuştur Osman Eryuksel ın dun ya pılan cenaze torenınde ıse olaylar çıkmıştır. Sıvas ve Akhısar Cezaevlerm de oncekı gece ısyan çıkmış, 4 gardıyan rehın alınmıştır. Haberler 5. sayfada Balgat katlıamı sanıklarından bırı tutuklandı Keçıören Ulku Ocağı'nda patlayıcı madde bulundu. Sıvas ve Akhısar Cezaevlerinde isyan çıktı. 9 • • Ikemizde işcı sınıfından kaynoklanan ve slyasal yaI I şamda agırlıgını duyuran guclu bir markslst partı " yoktur. Ne yapalım kl, boyledır! Gercl herbırl ayrı ayrı ıdeolopk dogrultuda savaşım veren TIP, TSIP, SDP, TEP ve TIKP gıbl partıier vardır ama bunların hıçbin henuz parlamentoda temsıl olanağını bulamamıştır. İşcı sınıfından kaynaklanan, kırsal kesımden destek alan ve ılerıcl kucuk burjuvazıyi de surukleyen bır marksıst partiye sahip olamayışımız, demokrosımız ve sıyasal yaşamımızda bır buyük boşluk yaratmaktadır. Bu boşlugun doğması ve bır turlu doldurulamaması demokrasimiz ve Anayasa duzenlmızin zaman zaman temellennden sarsılmasına yol acmaktodır. Bır fizık kuralıdır Yaratılan boştuk bir başka madde ile doldurulur. Boşluk yarıne kullanılan dolgu hom(Arkası Sa 9. Su. 7 de) «Ne Amerika ne Rusya» diyen bir grup Ankara'da Sovyet Havayolları binasına saldırdı ANKARA Sovyet Sosyolıst Cumhurıyetler Bırlıgı Havayolları nın (AEROFLOT) Ankara da Kumrulor Sokakta bulunan burosu dun saat 10 00 sıralcınnda taşlı ve sopalı saldırıyo uğramıştır Saldırı sonunda buronun (Arkası Sa. 9. Su. 6 da) TÖBDER Başkanı: "îstanbul'dan 25 delege kongreye alınmayacak,, ANKARA (Cumhurlyet Burosu) TOBDER 4 Olagan Genel Kurulu bugün Oevlet Su Işlerı Kon f erans solonundo colışmala rına başlayacaktır Dort gün sü recek olan genel kurul toplantısında yonetım organlorı secilecek bır tüzük değışıkhğıyle derneğın sendıka hakkı kazanıldiğında gıdecegı orgutlenme modeli saptanacaktır Genel kurulda 9 ana grup mucadele edecektır Gruplar dun ayrı ayrı yerlerde toplana rak, yapılması sozkonusu ittifaklar uzerınde durmuşlardır Bu arado genel kurul oncesi grupların çalışmaları ve kulıs faalıyetleri artarken. bazı sorunlardon sozedılmeye başlanmıştır Genel Merkezın Istan bul Kongresıni gecersız sayma sı nedenıyle Istanbul delegcs yonunu genel kjrul colışmola rına almoyacagı ıdd a edılmektedır TOBDER Gene1 Boskonı Gul tekm Gazıoglu, bu konuda ANKA Aıansına yaptığı acıkla (Arkası Sa 9 Su 4 de) Haberlcri 4. sayfada