Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ON CUMHURİYET 25 TEMMCZ 1978 EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... ÜNCÜ DÖRDÜNCÜ PLAN KAMU OYUNDA VE ULUSLARARASI SEMİNERLERDE TARTIŞMAYA AÇILACAK DÜNYA BANKASI TARAFINDAN HAZIRLANAN «TURKIYE RAPORU»NUN GÜNDEME GELECEĞI BILDIRILİYOR. Vlaç GÜRKAN Politik sendikacılık anlayışına yöneliniyor Fusun ÖZBtLGEN • ükurret ıle Turk Iş crasındc ımzalanan ve oİL;urr surecı ICınrie Devrımcı Işcı Sendıkaları Konfedero<=,onu IDISK)ın de gortş ve ısterlerı dıkkate al narak hczırlaran Top'umsa, Anlaşmc sosyal ıcenöı acısından Cumhurı/et tarıh nde ılk kez bır hukurretın polıttkalorını sap tarken ışcı kesıml ıle 'şbırlıgmı ongorrr.esı nedenry'e buyuk bır doniiŞumu ıcermektedı r Toplu"isal anlaşma ekonomık nıtelıqı ocısmdan da e kcnomık dorboğazdan gec'd'Ctı bır donemde hem carı hem de gercek ucretlerdp vuksel'ne ongordugu ıcm ışcıden yana bır beıge rvtehğı taşı maktadır. H TOPLUMSAL ANLAŞMAYA GORE KAMU KURULUŞLARI TÜRKIYE IŞVEREN SENDIKALARI KONFEDERASYONUNDAN AYRILARAK KENDI ARALARINDA BILGI AKIMINI GERCEKLEŞTIRECEK YENI BÎR BIRD.I OLUŞTURACAK SIGORTALILARIN Yıllar 1972 1973 1971 1975 1976 1977 (TL) Carı 43 1 544 ORTALAMA Endeks 100 0 126 2 153 5 198 6 267 5 2941 GÜNLÜK ÜCRETLERI Yılhk % artış 10 7 15 23 Yılhk % artış 26 2 25 6 25 3 34 7 27 1 (TL) Gercek ucret 43 1 47 7 48 4 49 8 56 8 55 8 Endeks 1000 1107 1123 1156 131 8 1195 63 3 85 6 1153 146 5 14 1 02 Tablo SSK nın soptodığı guniuk ortalma ucret ler ve Istanbul ucretliler gecınme endeksıne gore DPT torafından hazırlanmıştır. REEL ÜCRETLER Fıyat ortışlar nın ücretlerdek' etkisinl cıkcrdıHan sonra sat.n alma gucunu ve hayat standardını ortayo ko/an gercek ucretler toplumsal anlaşmaya gore 1976 yılı sevıyesıne getırılecet tır Bu donem kamu kuruluslcrı ıle ıscı sendıka lcın arasında ımzalanacak olan toplu sozleşrre lerde bu kural yerıne getırıldıgınde gercek ucretlerde de ortış olması gercek ucretlerın 1977 yılında gerılemesınden kavncklanmaktadır N.ıekım ılışıkteki tabloda da goruleceğl gıbı 1977 yıImda ışcılerın carı ucretlerı yüzde 27 1 oronm'la artmasına karşın fıyat artışıarının etk.sı ıle gercek ucretlerı qerılemıstır S qortalılann gercek guniuk ortalama ucretlerı 1976 yılında 56 lıra 80 kuruş ıken 1377 yılında fıyot ortışlorı ve satın nlrna gjcunurı duşmesı nederı/le 55 lıra 80 k j ruşa ınmıstır Bu donemde ımzalanacak olan toplu ış sozlesmeJen ıle ışcı Lcretlerının 1976 yı lı satın alma gucunu saglayacak sevıyede tutul masının ongculrresı hem carı hem de gercP' ucretlerde 1977 yılına gore ılerleme soglanacag anlamını taşımaktadır anla\ısmın a^ılarok demokratık haklara öncelık y^ren «polıtık sendikacılık» an'ayısııria ıscı keışbır'ıgı onermesınde yatınat'tadır Şırrdı= ımlne \o dek Turkıye ae «daha fazlo ucret saglama» •e^elıne da/andınlmış sendıkacıl'gı «ekonomızm» anloyışıno'an kurtormavı amaclamak a demckratık hakların tamnmasında ayn zcnand ] ışveren durumunda bulunan devlet yenı t ı r ozvende bulunmaktödır Bu anlayışa hem «siTid'ıO dek ycsalardo yer alıp da uygulamada ışlerremtş ışcı hakiarının Isletılmesı hem do yenı vasal degışlklıklerle ışcılere ılen guvenceler tanmması \onunde getırılen ılkelerls varılnııştır Toolumsal Anlcşrro da Iş Yasasının 13, 17 ve 24'jrcü maddelerinde değışıkhk yapılması öngoru'nrek toplu ışten cıkarma ve ışe son verme ıle Igılı durumları du?enleyen bu hukumlerın, ışcıltr yonunden sakıncalarını gıderıcı yenı bır bıcıms kavusturulması da benımsenmışlır KAMUÖZEL IŞVEREN İLİŞKILERİ Anlaşmamn getırdığı bır başka cnemlı duzenleme ıse şımdıye dek ısveren dLrumundanı kamu kuruluşları ıle ozel kesım arasındakı ışo.ıI gıne son vermış oimosıo r Boylece devlet ışcı vo ısveren orasmda du<en'eyıcı bır rol oyncrken. kamu ışverenının, ozel ısveren ıle Turkıye Isveren Sendıl aları Konfederasycrm catısı c'tnm ışbırl'ğı ıcınde olması onlenmıs olaca^tır Kamu i uruluslanmn ışcılere ve orların sendıkclorına karsı ışverenlerm cıkaılar nı savunmak ıcm k'jrulmjş bulunan ışveren sendıkalarından ayrılma' larını orgoren bu onlaşr^a, kaTiu k jruluşlarındcn ışveren sendıkalcrına «aıdot» o arak a k m mılyonlarca lıronın ca onjne gecmektp «kamu kuruluşlcrının kariarının ıscı payı olarak yatırıma katılma bıçimınde kullanılması» ılkesı ıle oe ı?verenlore ayrılon fonların ışcılere donuşmesı olcnağını sağlamcl'tadır Kcmu kuru uşiarı tşçılyre ılışkın «ucretlerarası denge, yonetıme katılma, ışcı fazlasını başka alanlara aktarma» gıbı ı ^ " !erı gercekleştırrre ve buna ılışkın bılgı akımı iı soglamak uzere kendı araiarında bır b rım ol'J^turacaklardır Srduncü Plân'o Itışkın ilk taslok co lışmaları tamamlanmıştır Bugunden boşlayarak. Devlet Planlama Teşk lâtı uzmanlorının bağlı olduklorı şu be ve daırelerın gorev olonı icmdo kalan taslaklarının yenılenmesi yanında butun luğunun sağlonmasına yönelınecektır. Edinılen bılgıye göre. dorduncü plân colışmaları ılerledıkce. Devlet Planlama Teşkılâtı planı kamu oyunda tartışmaya da yol acacaktır Bu omacıa 15 ağustos' dan başlayarok ceşıtlı toplantı ve semınerler duzenlenecektır Hükumet ıle Turk Iş arasında ımza lanan «Toplumsal Anlaşmasda da ongo ruldüğü gıbı, ışçı kuruluşıarının bu tartıs mo ıcınde onemlı bır yerı olacaktır Bu orado. dorduncü plân a ılışkın ozel ıhtısas komısyonlonnda temsıl edılen, ışveren ku ruluşları ıle meslek kuruluşları da tarîı> moya sokulacaktır. Dordüncu plân, uluslarorası nıtelığl ağır bosan toplantı ve seminerlerde de eıe alınacaktır. Burada, Dunya Bankası tarafından hazırlandığı bıldırılen «Turkıye Raporu» kuşkusuz gündeme gelecektır. DEMOKRATIK HAKLAR Top'umsal anloşmr ı i getırdığı önemli b < yenılık ıse hukumetın «ekonomık sendikocılık» D ız pelışmemn dıızpnsız «ına ıleşmenm. sagkksız ve hızh kentleşnıenın dogurdugu sorunlar son \illarda Turkı\e'\ı Cumhurnet Tarıhlnın en agır ekonomık vc toplumsal bunalımlanna suruklemıştır Çaçdaş dwı\a knşulluunda \e ozgur htkçu dcmokraiık renmde bu snrunlar an cak snasal ıktıdarla demnkratık ışçı hare kctının elele \ ermelerı ve da\anışma ıçmde olmaları ıle çozulebıhr ve aşılabı cl» Ile percinlemektedlr 3ır başko deylmle faşızmın ekonomık temellen «uretıme katıl ma» ve artık degerın «yenıden boluşturul mesı» ıle ortadan kO'Cirılmak ıstenmektedır Iscı sınıfına dc.anmrk fastzme karşı çı kışın dışında ulkede yenı bır polı tıkayı ızlemek acsından da kuşkusuz buyuk onem taşımaktadır Onemın otesınae dogur gan blr polıtıkadır Ekonomtde ısleyen cark lan yenı ve bır başka yondo cmegın karar larda daha agır bastıgı yonde degiştırmeyi ongormektedır Bundan da daha doğurgan bır polıtiko olamaz Ne var ki, anılan dogurganlık kimi belır sızlıklerı de ıçermektedlr Nasıl kı, Ecevıt Hu kumetının programı bır yandan kapıtalıstleş meyl hızlandıron onemlı bır sermaye bırıkıminı öngöruyor ama aynı onda emekcı kesı me en genlş «örgutlenme ozgurluğu» getırı yor ve dolayısıyla Dır çelışkı yaratıyorsa. DÜNYA BANKASI'NIN RAPORU Dunya Bankası'nm, uzun dönemi kapsa yan ve plân nıtelığınde bır colışmoyı tamamlomak uzere olduğu gözlenmektedır Bu calışma cercevesınde cok sayıda olma sına ılışkın model çozumlemelerı alınmış ve üc almaşığa dayalı olarok raporun ya zımına başlanmıştır Dunya Bankası'nm «Turkly» Raporu» nun dayandığı üc almaşık şoyledır. (T) ihracata dayalı gelışme (?) Ağır sonayıe dayalı gelışme (3) Orta yol Model çozümlemelerıne göre. 1979 1983 donemınde ihracata dayalı ve orta yol almaşıklarında yılda ortolama yuzde 78 arasında bır buyume sağlonabııecek tır. Ağır sanayıe «mutlak» onculuk tanıyan oimaşığın secımınde ise yıllık ortala ma buyume hızı yuzde 33.5 arasında ka lacaktır Dunya Bankası raporunun belırleyıci ozellıklerının başında Turkıye'ye ılışkln bekleyışlenn «olumluı bulunması gelmektedır VVashıngton'dan Ankara'ya ulaşan haberlere gore. Dunya Bankası ndo çaiışan Turk uzmanların katkılarıyla banka, Uluslararası Para Fonu'nun «olumsuz»» yar gılarını dengelemeye çalışmaktadır. Ecevıt Hukumetl Ile Turk Iş arasında vanlan «toplumsal anlasma»mn sıyasal ozu sanırız bu Ikı paragrafta toplanmaktadır An laşma blr yondan bugun Turkiye nın vardığı sıyasal ortamı vurgularken, bır yandan da Cumhurıyet donemınde ızlenen ekonomlk po lıtıkoların «saglıksızlıgını» dıle getırmektedır Ozetlenen ortamdan kurtulmanın ilkelerini ıçeren bu «tarihsel belgeı, ılkelerdeki dogur gonlığına karşın, yine de belli celıskilerl, be lirsızlıklerı, bekleyışleri kapsamaktadır Tıp kı Ecevıt Hukumetınin programında oldugu gibı Cunku, anlaşma buyuk ölcude program dan esınlenmeKte ve «demokratık soU ıktl darın ozlemlerınden, bu ozlemlerın celişkı lerinden kaynaklanmaktadır Ama, herşeyın otesinde ve kesınlıkle doğurgan nitelıkier ta şımaktadır. Siyasal özü ekonomık yonune gore cok daha ağır basan anlaşmamn vurgulonması gereken ilk noktası, Cumhurıyet döneminde ılk kez bir sıyasal iktydarla ışcı sınıfı arasın da vanlan «uzlaşma» oluşudur Bu nedenle de «tarihsel bır belge» nıteliğındedir. Ekono mik temellerıni yaratmış foşızme karşı, bir siyasal iktıdar ılk kez ışcl sınıfına dayanma gereğınl ve doğrusunu kavramakta, bu yon de cok temel bir adım atmoktadır. Bu adımın temel aracı da, anlaşmada «yönetıme ve uretim surecine katılma» olarak acıkça belirtllmiştir. Bir aniamda «işçi koylu Ittıfakınını» Izlerini bile taşıyan anlaşmaya gore, ışcl ve ışverenden oluşan komıs yonlar salt «ıdari katılımla» yetınmeyecek, üretıml ve uretımdeki verimlilıği, uretımden pay almayt, artık değerin yenıden bolusu mü noktasına varan kararları alabilecektır En azından bu ilkelerden hareket edilecektir «Demokrasıye yonelen tehlıkeler» karşısında siyasal kadrolarla ışcıler arasında oluşturu!an bu anlaşma tasızme karşı çıkmanın «ortaklıgınn belırlemekte, fosızme karşı cıkısın ekonomık temelını de «uretıme katılma sure «gelırfıyat» ılıskıslnde flyatların gerlsınde kalmayacoğı savıra yer verılmektedır Eger bu «saga kayıştokı durma noktası» daha <emel oroclorıa beslenmış olsnydı, «toplumsal anlosma» o zomon belkı de «duzen degışıklıgıne» noturecek «tarıhsel b<r donus» belgesı oıacaktı Saga kayıştan duzen degışıkligine donuşun tarihsel belgesı Ama, salt ucret f'yat ılışkısıni yenıden duzenlemek, bu donuste yeterlı bır ekonomık araç degildır Dogurgandır aocak yeterll degildır Banka sıstemi nın ele alınması, ıc ve dış tıcaretın duzenlen r ' « ".ton~T n rt ccnlenmesı, nprak re formu gibl ekonomik aracların belgede yer al moması toplumu bır bekleyışe ıtebılecek ogeleraır Calışma barışının ve kosullarının sag lanmasında sadece «ucretı» degışken oiarak »le almak ve yenı duzenlemede sadece buna agırlık vermek, uygulamonın ne yonde gelışecegıne ılışkın belırsizlıklerı artırmaktodır. Belirsjzlıgin ıkınci kaynagı, yer alan llkelerır. «nasıl» uygulanacagına ilışkındır Anlaşma once komu kesımını kapsamaktadır. Ozel kesıme ılışkın yanı ış yasasındaki degışlklıklerle sınırlıdır. llkelerı uygulama yönetmle rı ıçin bır komısyon kurulması ongorulmektedır. Fıyat artışları dışa bağımlılıgın sona ermesı yenl sanayıleşme kavramları anlaşmada yer olmakta, ancak bunları çozumlemekle bır komısyon gorevlendırılmektedır. Işın en onemli yanı bu komısyonun sececeği yontemlerdır Yontemler konusunda bır acıklık belırsızlık yaratmaktadır Turklş gibl. artık nıtelıgi bellı ve deneylerle saptonmış bır konfederasyonun yontem behrlemedeki agırlıg belırsız'ığı belkı de kuskuya donuşturuleeek egılımlerı icermektedır Anlaşmamn Turkİş'le yapılması, OISK'ın kendı ıstegı ıle de olsa anlaşma dışındo tutulması, bır başka beiır sızlik kaynagıdır DlSK'ın bundan sonrakı tov rı eskıye göre, daha da önem kazanacaktır Eger bu belirsizlikler Turkıye'de yeni bır sendikacılık tıpını gundeme getırecekse, DISK'in toplumdckı ağırlıgı elbette yogunlaşacaktır Son, ama onemli bır bellrsizlik anlaşma nın kamu kesımiyle sınırlı olmasıdır. Özel kesime ne yapacaktır? Ozel kesımde asıl ağırlık taşıyan DISK nasıl bir savaşım yontemı iz leyecektır? Anlaşma ozel kesıme de yansıtı lobılecek mıdır? «Asırı kar heveslerınden ozel kesımı kurtarmak» nasıl gerçekleşecektlr? Bu sorunlara getırılecek yanıtların tumu dogurgandır Çünku, ekonomık yaşamda yenı bır dınamlzmın habercisıdlr Ancak, gelışme nın doğrultusu bellrsızliklerle doludur. UCRET EŞİTLIĞ1 Hukumet l!e Turk Is arasında ınzalanon toplumsal anlaşmoda bu donemde 470 bın ışcı/ı kapsayon toplu sozlesmeler ıcm guniuk ucret'if de yapılacak artışa ılışkın bır rakam saptamcsı yapılmamıştır. Ucretler. toplu sozleşme goruşmelerı sırasında. ceşıtlı ışyerlerı arasında ışın rısk ve zorlukları da dıkkate alınarak sosyal adaletı soıjlayıcı bır bıcımdo saptanacaktır. Şımdıye dek sosyal hayatı etkıleyecek gucu elınde bulunduran sendıkalar, dıger toplu soz'eşmelerden ddha yuksek ucret artışı ıle sozleşme ımzaıama/ı başarmışlardı Bu durum da ceşıtlı ısyerlrnnJo cck farklı ucret odemelerıne \ol açm ş Işcılonn. yjksek ucret odeyen ışyerlerıne gırebılmek ıcm taleplerını yoğunlaştırmıştı Yapılacak toplu s o leşmelerde ucretlerde belırli bır dengo soğlavacak ucret artışlarının yapılmasına bu arada toolu sozleşmeye baz alınacak ucret tutarı yuksek olan ışyerlerınde artış yuzdelerı duşuk tutu'ıırken, ucret bazı duşuK bulunan ışyerlerınde ortış yuzdesının yuksek tutulmasına dıkkat edilecektir. YORUM Belirsiz Dogurganlık Yalçın DOĞAN programdon eslnlenen «toplumsal anlaşma» da onemli belırsizlıklerı gunaeme getırmekte dir. Belirsizlikler ıkl ona noktada toplanmaktadır. likı, anlaşmada, «ekonomık oz»e ılışkın verilerın kısıtlılıgı, ıkıncısı belırtılen ılkele rın «hayota gecınlişınde», daha acık bır de yımle uygulonmasında izıenecek «yontemle rın» yoklugudur Yönetıme Katılma ıle ış yasasındakı de ğışıklıkler ıle, onloşmada yer aldığı bicımıyle «özel kesımın aşırı kar heves ve alışkanlığından k'.ırtulma» onerısı ıle ıktidara geldıgınden bu yana sago kaymış olan Ecevıt'ın bır «durma noktası», «saga kayıştakı durma noktası» olarok gozuken anlaşma, aslında bu durma noktasını gercekleştırecek ekonomık araclardan yoksundur Anlaşmada teK ekonomık araç «ucretlerı olmokta, ucretlerın TEMEL DÖNÜŞÜM Toplumsal anlaşmamn lemel nıtelığı ıse t ü n bu sayılanların dışında. Cumhurıyet tarıhınde ılk kez bır hukumet n el'onomık ve sosyal polıtıkalarının oluşturulmasına ve dcvletın yonetım erkını calıştırmasında ışcl kesımı ıle ışbırlığıne yönelmesınde vurgulanmaktadır Sadece Turk Is le onlaşmonın dışında tü n ışcı kesımıne yonelen bu anlaşmada hukumet kalkınma plamndan baslamak uzere tum terrel sorunlann cozumunde ızlenecek yolları «demokratik Işcl hareketıyle» bırl kte scptamoyı benımsemıştır Toplumsal Anlaşma DISK ın de katılımını saglamak uzere DISK yonetıcılerıne de danışılarak hazırlanmış ve tum ışcı kesımının benıınseyeceğı lodelerın kullanılmasına dıkkat edılmıçtır Boylelık'e hukumet, vurutme erkının kullanımında tum ışcı kesımı ıle ısbırlıgı ıcınde hareket etmeyı ustlenmış olmaktadır Anlaşina ıle sadece ışcılerın sıyasal ve ekonomık haklarının ılerıye goturulmesı ıle yetınıimemekte, toplumun dığer kesımlerının sorunlarının cozumu de «demokratik işçı hareketının» katılımına emanet edılmektedır. PARA FONU'NUN YARGILARI Uluslararası Para Fonu, Türkıye'nın şubat ve mart aylarında acıklığa kavuşan ıstıkror programı'nı «desteklenmeye değer» bularak, fınansman cevrelerınde yu muşok bulunan bır «standby» duzenleme sıne yonelmıştır. Ancak, 1978 yılının ılk ya rısı sonunda Para Fonu'nun Türkıye lcın koramsar gorünmeye özen gösterdıği tzlenmektedır. Para Fonu. mart oryı başında gercek leştırılen yuzde 23 oranındakl devalüasyonun. yüksek oranlı fıyat artışları sonun da etkısını yıtırdığıni savunmaktadır. Ihra catta ve ışcl dovızl gelırlerınde ongorulen hedefıere ulaşılamayacağına ışaret edıle rek. odemeler dengesı sorununun çozümu ıçın dış borclanma gereksınıminln beklenenden fazla olacagı varsayılmaktadır. Bu yaklaşım, Para Fonunun Turkıye' ye yenı bır devaluasyon onerdığı bıcırmt» de clgılanabılır Uluslararası Para Fonu' nun VVashıngton dakı merkezlnde, Turkıye' \e borç veren bankalardakl «olası» bır panıkten ve bunun reıım sorununa donuşebl lecegınden soz edılmeye başıcndıgı yolun dakı haberler. yukandakl yargıyı doğrulamaktadır. AET YETKİLİSİ CAPORAL EGE'DE TEMASLARINI SÜRDÜRÜYOR Kenan MORTAN «Blz dun yaptığımız toplantıda yetkıli kuruluşun Iktisadl Kalkınma Vakfı olduğunu Ortak Pazar'lı konuklarımıza soyledık. Bunun dışmdakı duzenlemeleri benımsemeyecegımlzı kendılerıne onlattık » Istanbul Sanayl Odası Başkanı Nurullah Gezgın AET Turkıye Masası Başkan Yardımcısı Caporal ve heyetın Odayı zıyaretı so'iıası bızs boyle dedı Sozler, ozel sektorun AET konusunda kenaı ıcınde duştugu fıkır ayrılıklarının boyutları da gos terıyor. Turkıye ıle Ortak Pazar arasınja Ortcklık Konseyı gorusmelerının sonbaha'da yapılması nın kararlaştınlması sonrası özel sektor ıkıye bo lundü... 1965 yılından bu ycna «Özel sektorun AET işlerıni takip eden ve duzenleyen kuruluş»u oicn IKV devre dışı bırakıldı Yerıne. Odalar Bırlığı ıcınde oluşturulan bır komıte AET heyetı/te goraş melere oturtuldu Işın llgınc yanı dune kador IKV'ye yandaş olan TUSIAD Odalar Bırlıgınden ya na çıktı. NEDEN BÖLUNDULER... Başbakan Ecevıt ın Bruksel'de AET yetkılılen ıle v Q ptığı temas ıkı \ıldır kapuk olan ılışkımız yenıden kurulması bıcımınde yorumlanmıştı Sonra. Ecevıt hukumetınde etkln sayılan blr Bakan «Turklye'nln AET dışında kalmosı, kalın gumruk duvarlarınm tembelliğine alışmış blr kısım sermayenln dışında Turk holkına yarar sağlamaz* dedl. Caporal Türkiye'de özel sektörün "Ortak Pazar'a hemen girmek isteyen kanadı,, ile görüşme yaptı Başkanı Mümtaz Z°/tnr>ğIu na son d o n c n IK7 ıcm başkanlık teklıf ettı NERDE 900 NERDE 9000... «Bızde mıllı gelır 900 dolar, onlorda 9000 dolar, kım oluyoruz da Ortak Pazor a gırmeye calışıyoruz?» dıyen Mum'az Zeyt noglu nun etkın oldugu bır IKV'nm Ortak Pazar ın genısleme sıyosetıne yaramayacagı acı< Dahası var Once Pazar don cıkılmasını sonra aa «Dorduncü Plan donemınde Turkiye AET ılıskılerının dondurulmasını ve bu sure ıcınde Turkıye nın yukumluluklerını yerıne getırmemesı» goruşunu benımseyen DPT ne IKV arasında surdurulecek yararlı bır dıyaloğun Ortak Pazar cevrelerınde benımsenmeyecegı besbellı Goruşler bıllurlaşınca, saflar belırgınleşınce ozel sektor ıcınde montaıcı bılınen kesım bır anda Odolar Bırlıgınden yana saf tuttu Safların netleş mesı sonrası AET yetkılısı Caporal resmı gezl ıcm Turkıye'ye geldı Ancak Ankara ya ulaşmadan Is tonbul ara durak yapıldı Caporal, Istanbul da sanayıcı Jak Kamhı nın yatıyla Marmara ya açılıp ozel sektorun i'AET'ye hemen gırmeK isteyen konadı» ıle bır gorusn e ^ap'ı Son derece gızlı tutulan bu gezı so^ra onıasıldı Bunun uzerıne IKV danışmanı Prof Sa\as «TUSIAD Turk sanayii adına konuşma gucunu nereden buluyor, bu Turk Kamuoyuna acık secik anlotılmalı» dedı Ankara ve Istaibul temaslan sonrusı Bay Caporal başkanlığmdakı heyet Ege bolgesınoe ceşıtlı temasiar yapmaya ındl Heyet şu sıralcrda Ege Kusadası nia denızın ma/ı sularında gorevını yapmış olmanın rahatlıgı ıcınde sennlıyor . IŞBIRLIĞİ Mİ? Dunya Bankası ıle Ulusiararası Para Fonu Batı kapıtalızmının genel kurulıarını aahı bırarada yapan onde geıen ıkl kuru luşudur Turkıye ıcın, Dünya Bankosı «lyi» rolunu oynamaktadır Uluslorarosı Pora Fo nu ve yabancı bankalor ıse t k o t u ı iıe «çır kın» olnayı ustlenmışlerdır Gercekte. «ıyl» Dunya Bankası Türkı \e'nın Batı kapıtalızmıyle iç ıce gelecegı nı cızmıştır «Kotu» Para Fonu ıle «Çırkin» bankalar ıse, Türkıye'nm geleceğm kotarmasında uygulamak zorunda olduğj ıstıkrar onlemlerınden sapmayı onleyeceh baskı unsurlorı olmuşlardır. Türkıye nın dorduncü plân donemındp Djnya Bankası'nın ayrıntılarıyla belırledı gı «orta yol»dan yuruyecegınde kımsenm kuşkusu yoktur. Burada, Ihrocata yönelık gırışımlerde ozel kesım. oğır sanayıe yo nellk gırışımlerde Ise k a m j keslml ö n c j lük yapacak gorürmektedır Buna karşın oğır sanayide kamu kesımı rakipsız degıkiir, Butün bunlar özel sektorun tez kararlar almasında etkılı oldu Iş bununla kcıımadı AET dorukla rından bır yan resmı teklıf geldl Teklıfın kuryesi AET'mn Turkıye Burosunu v° neten G P. Papo oldu Papa Ortak Pazarın Yu nanıstan'ın tam uyelık ıstemını gerı cevırmek ıste dıgını, Türkıye nın d9 başvurması halınde red ıc""" qe r ekcs oluşacagını Ankara'ya ıma ettı Ankaıa ya ıletılen mesaı aynı anda Istanbul'a da Bay Pa pa'nın kışısel cabaları ıle benımsetılmeye caı şı'di «Diplomat pasaportu olmaksızın, dıplomot kc< dar etkin odam» oiarak bılinen Papa'nın ozel s f | ' tore bazı odunlerden de soz eîtığı sanılmakta Kı saca. Turkıye tam uye ıstemınde bulunocak, bJ' a karşılık başta tekstıl olmak uzere Katma Protoko de lyıleştırmeler sağlanacak Hatta ışcılerın ser best dolasımına da bellı kolaylıklar getırılecek Boylece, Turkıye ödun almış gozukecek. En azın dan yapı'an hesap bu! Ancak, Papa'nın goruşmeler sırasında İKVnm de devre dışı bırakılmasını Istedığı duyuldu. Gerçekten az bır süre uzun surealr kurulu oncak hıc bır etkınlığı olmayan, Odalar Bırlığl'ne bağlı bır komıte devreye sokuldu Araiarında AP'lı Kâmran Inan ın bulunduğu bu g r ubun acıklamasında ^on mesapn sıcak etkısı goruldu Grubun goruşlerı ozetle şoyle • Turkıye, Yunanıstan ıle aynı zamanda tam uyelık ıcm AET'ye basvurmalıdır Tren kaçırılırsa bır daha yakalanamaz. • Turkıye'yı AET ye bağlayacak Katma Protokol ıcınde duzenlemeler yapmak bu donemın ocıl sorunu değıldlr. Oncelıkle AET ıçinde konumumuz belırlenmelldir. IKVDE KIM VAR? Ortak Pazar'ın IKV /I acıkca etkı«;ızleştırmes nde resmı neden olarak «azınlık yönetiml» olması ve danışmanı Prof Vural Scvaş ın goruşlerının sıkca değışmesı gosterılmekte Ancak ounun ötesınde bazı nedenler vor hıc kuşkusuz Orneğın, Istanbul Sanayı Odası İKV Icınde etkın Bu etkın Odanın Başkanı Gezgın. AET konusunda ulusal bır sıyaset ızleme yanlısı Eskışehır Sana/ı Odosı